EEN ONGEWONE GAST.
76>te Jaargang
DONDERDAG 5 SEPTEMBER 1935
No. 23144
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
STADSNIEUWS.
Het voornaamste Nieuws 1
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zt)n. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
iWoensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
,van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
J10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn?
t ft oc
Franco per post 1.2 35
per 3 maanden f-2.35
per week t. 0.1S
per 3 maanden portokosten,
(voor binnenland f.0 80 per 3 mud.)
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
bet nieuwe college van b. en w.
De spreekuren der wethouders.
Burgemeester en wethouders hebben
lis plaatsvervanger van den burgemees-
Kr, bij diens eventueele ongesteldheid,
siwezigheid of ontstentenis, aangewezen
jen wethouder J. Splinter Gzn. Bij even
tueele ongesteldheid, afwezigheid of ont
stentenis van den heer Splinter, zullen
als plaatsvervanger van den burgemees
ter optreden resp. de wethouders mr, A.
F, L. M. Tepe, J. J. van Stralen en M. G.
Verwey.
Wethouder J. Splinter Gzn. zal spreek
uur houden des Zaterdagsmorgens van
11 tot 12 uur in het gebouw Breestraat
No. 125 en de wethouders mr. A. F. L. M.
Tepe, J. J. van Stralen en M. G. Verwey
des Woensdagmiddags van 2'/a tot 3','j uur
in het Gemeentehuis, Rapenburg 12.
ZILVEREN JUBILEUM BIJ DE
NEDERLANDSCHE SPOORWEGEN.
De heer Poppen 25 jaar controleur.
Heden was het 25 jaar geleden dat de
leer H. Poppen, controleur der plaatsbe-
üijzen, dienst doende op het station alhier,
In dienst trad bij de H.IJ.S.M. Hedenmor
gen te ongeveer 11 uur heeft in de 3e kl.
rachbkamer, welke hiervoor gereserveerd
jas, in bijzijn van verschillende chefs de
bureau alsmede van het spoorwegperso
neel dat niet door dienst verhinderd was,
de huldiging plaats gehad.
Allereerst nam de Inspecteur van het
Vervoer der Ned. Spoorwegen, de heer
Boumeester nadat de jubilaris met
whtgenoote en familie op de met groen
tersierde stoelen had plaats genomen
bet woord. Hij 'zeide o.a.het is bij de Ned.
Spoorwegen geen zeldzaamheid een 25-Ja-
rig jubileum te vieren, maar wel de wijze
narop m,en gedurende die 25 jaar den
dienst heeft verricht; bij het nazien van
tw jnersoneelstaat bleek mij, dat gij op
uitnemende wijze die 25 jaar Uw dienst
hebt verricht en ik acht het een groot
roorreoht U namens de directie hartelijk
jehik tfe wenschen met uw jubileum. Als
blijk hiervan bied Ik U, namens de direc
tie. een oorkonde voor 25-jarigen dienst
san met een gesohenk onder couvert.
Daarna nam de Stationschef, de heer Van
Drnten, het woord om den jubilaris onder
iiartelijke bewoordingen geluk te wen
schen. De eöhtgenoote van den heer Poppen
bood hij bloemen aan. Als erkentelijkheid
van het personeel bood de heer v. Druten
den jubilaris een fraaie rookstoel aan, als
mede een oorkonde in lijst met de namen
der gevers met zegel.
Daarna nam de heer Van Zeijst, collega
van den jubilaris, het woord en zeide o.a.
dat hij hem had leeren kennen als een
foed collega.
De jubilaris dankte aangedaan.
In zijn woning ontving de heer Poppen
Mg vele blijken van belangstelling o.a.
van de Spoor- en Tramwegvereeniging
■St. Raphael". De goede wenschen gingen
van bloemstukken vergezeld.
de zilvertentoonstelling.
Teneinde iedereen in de gelegenheid te
stellen de Zllvertentoonstelling in de La
kenhal te bezichtigen, zal deze interes
sante verzameling gedurende de maand
September iederen Woensdag en Zater
dag toegankelijk zijn tegen betaling van
50"/» van den normalen entréeprljs, dus
voor slechts één kwartje.
R. K. M. VER. „DE HANZE".
Feestplannen.
In de bovenzaal van „In den Vergulden
Turk" vergaderde gisteravond de R.K.
Middenstandsvereeniging „de Hanze", on
der voorzitterschap van den heer Schoon-
dergang. Na de opening met den Chr. groet
herdacht de voorzitter den overleden bis
schop van Haarlem en werd gezamenlijk
gebeden voor zijn zielerust.
De door den secretaris, den heer Van
Deene voorgelezen notulen werden onver
anderd goedgekeurd.
De talrijke ingekomen stukken werden
in verband met de lezing op deze verga
dering slechts gedeeltelijk behandeld. Wij
vernamen daaruit o.a. dat de Centrale
Raadsvergadering niet op 3 doch op
24 October plaats vindt.
De lustrumviering van de Leidsche Hanze
zal kerkelijk op Zondag 20 October plaats
vinden. In alle kerken zal een H. Mis
worden opgedragen en een algemeene H.
communie voor de leden. In de Harte-
brugskerk zal een plechtige Hoogmis wor
den opgedragen. De voorzitter spoorde de
leden aan allen zonder uitzondering
daaraan deel te nemen. Dinsdag 22 Octo
ber heeft de feestelijke viering plaats in
de groote Stadsgehoorzaal, waar een bonte
avond zal worden gegeven onder leiding
van Willy Derby.
De heer Jan Mol hield vervolgens een
leerzame causerie over het onderwerp
„Bescherming van den middenstand",
waarna door enkele leden van de gelegen
heid tot gedachtenwisseling werd gebruik
gemaakt.
Bij de rondvraag bracht een der leden
een eventueele gemeentelijke fietsenstal
ling ter sprake, waarbij spreker de mid-
denstandsbesturen verweet, dat van hun
zijde nog geen vlammend protest was in
gediend tegen het door de overheid inbreuk
maken op specifiek Leidsche miiden-
standsbelangen.
Hierop antwoordde de voorzitter dat een
dergelijke fietsenstalling er nog niet is;
een protest van den middenstand komt
zeker.
Met een aansporing tot het werven van
nieuwe leden en trouw vergaderingbezoek
sloot de voorzitter de vergadering op de
gebruikelijke wijze.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Opheffing:
W. J. Schoonhoven, Haarlemmerstraat 97,
Lelden. Damesmode-artikelen.
Wijziging
„De Hoop", A. 17, Nieuwkoop. Café. Uit
tredend Eigenaar: C. Wildenburg, dd. 1
Aug. 1935.
Onze stadgenoot de heer A. J, van
den Berd verwierf het politie-diploma
met aanteekening.
T
-li
tr
- V-.
2\ - - ?Nt>:
v
s J/*,,—
1*
tn<f. -4&'it* iW
Zooals wij gisteren meldden is dezer dagen op hel strand te Egmond-aan-Zee
kadaver aangespoeld van een zgn. „butskop" (Hyperrodor. rostratus) ter
™ite van vier meter. Een der assistenten van het Rijksmuseum van Nat. Historie
"uier verstrekte ons bovenstaande foto van het monster, dat slechts zelden op
onze kust werd aangetroffen,
de leidsche hout.
Medewerking en steun gevraagd
En onzer lezers schryft ons:
Het is al weer een tijdje geleden, mijn
heer de redacteur, sinds u de laatste keer
zoo vriendelijk waart, ruimte in uw blad
af te staan voor een praatje over onzen
Leidschen Hout.
Het zal in April geweest zijn; die mooie
tijd van het jaar. als de zomer nog zoo
geheel voor ons ligt en de lieve Meimaand
ons tegenlacht.
Ik weet wel, bloeimaand zet ook niet
altijd een even vriendelijk gezicht, kan
soms heel guur en koud zijn en was dat
ook dit voorjaar; maar desondanks was
de Hout, als altijd in die maand, prachtig.
Geeft niet het zonnetje in Mei altijd
aan alles een bijzondere glans en is er
verder wel een maand, waarin de natuur
zulk een schittering vertoont als in Mei;
de maand bij voorkeur door de dichters
bezongen.
Himlich mild ihr Bliek, wie Malensonne,
Rückgestrahlt vom blauen Spiegelmeer
zegt Schiller van Amalia.
De mooie Meimaand is nu al lang weer
voorbij; ook de zomer gaat al afscheid
nemen, doch onze Hout blijft gelukkig
nog geruimen tijd mooi en het bezoeken
waard.
Wij zijn er thans een dierenpark rijker
geworden en ik geloof, dat het bestuur
van onzen Hout niet zal hebben te klagen
over gebrek aan belangstelling van den
kant van het publiek; de keeren, dat ik
er langs wandelde, krioelde het er ten
minste van de bezoekers. Wat zou mijn
beste, zoo jong overleden vriend Krantz,
er in genoten hebben, had hij dat steeds
toenemend bezoek aan den Hout mogen
beleven.
Op mijn laatste wandeling in den Hout,
had ik het genoegen er Ook onzen Burge
meester, voorzitter van het bestuur van
den Hout, te ontmoeten en van die gele
genheid maakte ik gebruik eens te infor-
meeren of zijn vroegere aansporing, om
toch lid van den Hout te worden, tegen
een jaarlijksche bijdrage van f. 2.50 nog
wat succes gehad had.
Er hebben zich, zei mij de burgemeester,
na uw laatste stukje in het Leidsch Dag
blad. dadelijk een dozijn ingezetenen als
nieuwe leden opgegeven; op zichzelf na
tuurlijk erg aardig, maar voor het doel
toch eigenlijk veel te kort. Ook zonden
de leerlingen van de 3 Octoberschool en
van de school van den heer Koops een
bijdrage, welke bijdragen natuurlijk zeer
gewaardeerd werden. Dergelijke blijken
van belangstelling, van de zijde der jeugd,
worden door ons bestuur erg op prijs ge
steld; zij steken zoo bijzonder gelukkig
af bij de belangstelling die zich enkel uit,
in het achterlaten van papierrommel en
schillen van apenootjes, wat dezen zo
mer weer heel erg geweest is.
De geheele Maandag is, voor het perso
neel van den Hout, er mee gemoeid, om al
die rommel weer op te ruimen, welke
slordige en gemakzuchtige menschen
naast zich neer gooien, ofschoon er overal
manden staan, waar men alles in kwijt
kan. De bedrijvers van het euvel, moesten
er eens wat meer om denken, hoe onaan
genaam dit zoo gemakkelijk te vermijden
werk voor de werklieden van den Hout is
en hoe kostbaar voor de Stichting. Die
gelden kunnen toch zeker beter besteed
worden en de penningmeester schijnt
toch al moeite genoeg te hebben zijn reke
ning sluitend te maken.
Toen de burgemeester afscheid genomen
had. schoot mij opeens te binnen dat ik
verzuimd had te informeeren naar de
sportvelden, die zouden komen op het wei
land, aan den stadskant, tegen den Hout
aangelegen.
Ik heb vroeger wel eens gehoord, dat
dit weiland oorspronkelijk ook bestemd
was om deel uit te maken van den Hout,
doch dat men bij den aanleg van den
Hout daarvan heeft moeten afzien, omdat
de kasmiddelen van de stichting, aanleg
ook van dat deel niet.'meer mogelijk
maakten. Daardoor is het weiland geble
ven en daarna bestemd om te worden ge
reed gemaakt voor sportterrein.
Ik blijf dat besluit betreuren, omdat,
hoe kostbaar bezit de Hout ook in zijn
tegenwoordige gedaante, reeds voor onze
gemeente moge zijn, hij toch nog enorm
in waarde zou stijgen, indien ook dat wei
land er nog bijgetrokken werd. Immers als
wandelpark van een gemeente zoo groot
als Leiden, is onze Hout toch eigenlijk nog
wel klein genoeg.
Bovendien is het land voor sportveld erg
ongeschikt, vanwege zijn lage ligging. Het
land is drassig en 's winters onbegaan
baar en het zal daardoor belangrijk veel
meer kosten om het voor sportterrein,
bruikbaar te maken dan andere hooger
gelegen terreinen.
Natuurlijk zal het ook kosten met zich
brengen het bij den Leidschen Hout te
trekken, doch misschien wordt het aantal
van hen, die als lid zich opgeven dan wel
zóó groot, dat die kosten te bestrijden
zijn. Voor hen, die daar plan op hebben
zij nog medegedeeld, dat de secretaris
penningmeester op Rijnsburgerweg 124
woont en dat het nummer 197437 aan
geeft de postrekening staande ten name
van den penningmeester van den Leid
schen Hout.
Bij beschikking van den minister
van financiën is de overplaatsing van
den bewaarder der hypotheken, enz. A.
van Helbergen van Nijmegen naar hier
ingetrokken en is hij verplaatst naar
hinderlijk plaatsen van
rijwielen.
Een vijand van veilig verkeer.
Er wordt bij herhaling herinnerd aan
het verbod om rijwielen op trottoirs of
andere smalle weggedeelten te plaatsen,
tengevolge waarvan de passage belem
merd wordt. Twee rijwielen tegen elkaar
geplaatst op de smalle trottoirs op de
Hoogewoerd. in het Noordeinde of op de
Haarlemmerstraat enz. zijn meestal oor
zaak dat de voetganger het veilige trot
toir moet verlaten en zich op den rijweg
begeven. Is de voetganger daarbij wat
onvoorzichtig, d.w.z. kijkt hij niet eerst
of hij wel veilig zich op den rijweg kan
begeven, of wijdt de naderende auto
bestuurder niet zijn volle aandacht aan
het weggedeelte vóór hem, dan is de
aanrijding geschied met alle gevolgen
van dien.
Eén rijwiel op het zeer smalle trottoir
in de Donkersteeg, Maarsmanssteeg of
Watersteeg neemt de geheele breedte in
beslag en belet alle voetgangerspassagc
op het trottoir.
Neemt daarom uw rijwiel mee den
winkel in. Laten vooral slagers, kruide
niersbedienden enz. er voor zorgen hun
transportfietsen met mand voorop, niet
op smalle trottoirs te laten staan.
CHR. COMITÉ VOOR WERKLOOZENZORG
Boottocht en vischwedstrijd.
Vanwege het Chr. Comité voor Werk-
loozenzorg is gisteren een boottocht geor
ganiseerd over de Kager- en Brasemer
piassen. waaraan verbonden was een visch
wedstrijd in het Aarkanaal. De boot „Wil-
helmina" van de Gebrs. Harland vertrok
gistermorgen te 7 uur met ongeveer 200
werkloozen. Ze hebben ondanks het min
der gunstige weer een prachtigen dag ge
had^ Er heerschte aan boord een gezellige
en opgewekte stemming, welke door geen
enkelen wanklank is verstoord. De visch
wedstrijd ln het Aarkanaal liep onder de
goede leiding van de heeren v. d. Berg en
Hendriks, bestuursleden van den Leidschen
Hengelaarsbond, zeer vlot van stapel. Het
aantal deelnemers bedroeg 142. Van hen
hebben slechts 75 deelnemers ook inder
daad visch gevangen.
Des avonds had in het gebouw „Patri
monium" de prijsuitreiking plaats. Niet
minder dan 90 winkeliers en fabrikanten
uit onze stad hadden prijzen beschikbaar
gesteld, zoodat alle deelnemers een prijs
ontvingen. De prijzen bestonden uit kle
dingstukken, levensmiddelen, huishoude
lijke artikelen enz. Ook op de boot konden
verschillende versnaperingen worden uit
gereikt. Het bestuur zegt den winkeliers en
fabrikanten en allen, die dezen dag zoo
keurig deden slagen, hartelijk dank voor
hun medewerking.
DE DEMONSTRATIES MET HET
AUTOGIRO-VLIEGTUIG.
Eenige bijzonderheden.
Ten aanzien van de auto-giro, welke a.s.
Zondag op het R.K. Sportpark. Haagweg,
zal worden gedemonstreerd, dienen nog de
volgende bijzonderheden:
De rompconstructie van de auto-giro is
gelijk aan die van een gewoon vliegtuig,
evenals de wijze van voortstuwing Ook
het landingsgestel is niet sterk afwijkend.
Het voornaamste verschil tusschen een
autogiro en een gewoon vliegtuig is ge
legen in de wijze, waarop de noodige
„lift" (hefvermogen) wordt verkregen.
Deze „lift" wordt namelijk verkregen
niet zooals bij een gewoon vliegtuig door
een of meer vaste vleugels, waardoor deze
lift geheel afhankelijk is van de voor-
waartsche snelheid, waarmede het vlieg
tuig zich verplaatst ten opzichte van de
omringende lucht doch door een stel
Idrie) rotorwieken. Deze wieken hebben
het gewone vleugelprofiel en zijn naar
alle zijden scharnierend aan den rotorkop
bevestigd. Deze bevestiging veroorlooft een
geheel vrije beweging van de wieken ge
durende het vliegen, zoowel in horizon
tale als in verticale richting.
f
BINNENLAND
Ex-koning Alfonso van Spanje in ons
land (3e Blad).
Congres te Zeist van den Ned. Bond van
Chr. p.t.t.-personeel (Binnenland, 3e Bi
Blikseminslag te Megen; drie dooden en
vijf gewonden (Gemengd, 3e Blad).
BUITENLAND
Het Italiaansch-Abessynisch conflict In
den Volkenbondsraad (2e Blad en Telegr.,
Ie Blad).
Ethiopië wil de concessie aan Rickett
niet annuleeren (Buitenland, le Blad).
Besluiten op het Engelsclic vakvereeni-
gingscongres (Buitenland, le Blad).
Steeds meer slachtoffers en groeiende
schade in Florida, als gevolg van de tor
nado (Buitenl. Gemengd 3e Blad en Tel.,
le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN,
EERSTE BLAD.
Op den grond voor den start wordt de
rotor door den motor in beweging ge
bracht, doch gedurende de geheele vlucht
wordt de draaisnelheid der wieken behou
den uitsluitend en alleen door de daarop
werkende aërodynamische krachten, vol
komen afhankelijk van de voorwaartsche
snelheid van het vliegtuig. Gedurende een
vlucht kunnen zich omstandigheden voor
doen, waardoor het aantal omwentelingen
van den rotor eenigszins vermeerdert of
vermindert, doch het draaien geheel te
doen ophouden is, zonder gebruik van de
rotorrem, niet mogelijk.
Hieruit volgt, dat het onmogelijk is, een
autogiro te overtrekken. De stabiliteit van
éen autogiro is geheel automatisch, d.w.z.
hoe ook de stand van het vliegtuig ten
opzichte van de aarde moge zijn, het zal
steeds trachten zijn horizontalen stand
in te nemen.
De wijze, waarop een autogiro gedurende
de vlucht wordt bestuurd, is geheel ver
schillend van de methode gevolgd bij een
vleugelvliegtuig.
De autogiro heeft geen ailerons, noch
beweegbare staartvlakken. Het toestel
wordt bestuurd door den rotor, waaraan
één stuurstang, welke naar alle richtin
gen beweegbaar is. Door het bewegen van
den stuurknuppel brengt men den draai-
vleugel eenige graden uit het vlak der
draaiing, waardoor zoowel longitudiale als
transversale besturing bewerkstelligd
wordt.
Behalve de knuppel en het gashandle
worden geen andere bedieningsorganen in
de lucht gebruikt.
De stuurknuppel in een autogiro is juist
andersom geplaatst als in een gewoon
vliegtuig, dus niet staande, doch han
gende.
De autogiro kan starten van een mini
maal klein terrein. Zij is vrijwel direct
„los" en stijgt zeer snel, terwijl voor het
landen met een nog kleiner terrein kan
worden volstaan. Indien noodig kan een
auto-giro worden geland zonder eenige
voorwaartsche snelheid, dus zonder uit
loop.
De maximum-snelheid bedraagt 192 K.M.
per uur, de kruissnelheid 163 K.M.
De uitvinder is senor Don Juan de ia
Cierva. een Spaansch markies.
Bij beschikking van den minister
van onderwijs is aangewezen als deskun
dige bij het afnemen van het apothekers
examen aan de rijksuniversiteit alhier:
dr. P. Potjewijd, apotheker bij het acade
misch ziekenhuis hier ter stede.
Dr. S. Blankert, leeraar aan het
Gymnasium alhier is benoemd tot leeraar
ln de klassieke talen aan het Gemeente
lijk Lyceum te Kampen.
~mz:~
Het auto-gjro-yljfgfujg, waarmede Zpndag a.s, zgl worden gedemonstreerd.
