Humor uit het Buitenland.
LEIDSCH DAGBLAD Vierde Blad
Zaterdag 24 Augustus 1935
FINANCIEEL OVERZICHT.
/CUtEP/
TJEINEENIj
Olifant-oppasser „Nou wat toot den drommel naa
mijn vrouw me na ook alweer gevraagd om mee naai
bals te nemen l" (BarensplegeU,
De Pletersens verlaten hun aardig buitenhuis om
een paar weken ln de stad te gaan doorbrengen.
Jji
,.En hier, dames, zijn de beroemde watervallen
Indien u een oogenbllk zoudt willen ophouden te
praten, zoudt u het machtige gedonder kunnen hoo-
ren", (Lustige Blatter).
De Pletersens keeren terug.
(Passing Show).
Hulsknecht; ..Neem mij niet kwalijk, mijnheer,
maar mag lk u vragen, waarom u uw gezicht hebt
zwart gemaakt?"
Heer: „WIJ konden eens op een kannlbalenelland
terecht komen en dan wil lk geen gevaar loopen
(Humorist).
Kun Je niet een beetje harder lezen? Ik heb heele-i
maal niet verstaan, wat Lady Clnthla haar huls
knecht antwoordde. (Humorist))
De bijziende tuinman.
(Kölnlsche ülustrlerte),
Dultschland in een financieele impasse
De financiering der werkverschaffing
loopt vast - Voortdurende verslech
tering der transferregeling - Aan
houdende spanning op de Neder -
landsche geldmarkt - Uitbreiding
der speculatieve belangstelling
voor Amerlkaansche fondsen.
De rede van dr. Schacht ter gelegen
heid van de opening van de jaarmarkt
te Koningsbergen, heeft een scherp licht
geworpen op de financieele moeilijkheden,
waarmede Dultschland te kampen heeft.
Nieuws bevatten zijn mededeellngen, voor
wie de economische en financieele ont
wikkeling van het Nationaal-Socialistlsche
Rijk nauwlettend heeft gadegeslagen, wel
niet. Het is vooral de toon. waardoor deze
rede zich onderscheidt van zoovele harer
voorgangsters, die wijst op den noodtoe
stand der Dultsche financiën.
De vele keeren, dat dr. Schacht zich
reeds bezig heeft gehouden met 't vraag
stuk der buitenlandsche schulden van
Dultschland, heeft hij altijd het, voor
de buitenlandsche crediteuren zoo irri-
teerende, standpunt gehuldigd, dat het
eigenlijk de schuld van het buitenland
was, dat Dultschland in het moeras was
geraakt. Het buitenland had aan Duitsche
openbare lichamen en ondernemingen
maar raak geleend, vaak voor onproduc
tieve uitgaven, en had hiermede aan de
Duitsche „Volkswirtschaft" in zijn geheel
al een heel slechten dienst bewezen: het
moest nu maar zelf de wrange vruchten
van zijn vroegere royaliteit plukken. Bij
deze redeneering werd niet alleen de vol
komen aansprakelijkheid van de geldne-
mers over het hoofd gezien, maar werd er
bovendien geen rekening mede gehouden,
dat de leeningen in vele gevallen ver
strekt waren aan ondernemingen of licha
men, die de gelden gebruikt hadden voor
doeleinden, welke hun rente zeer goed
ojjbrachten. Ook al is er geenerlel sprake
van betallngsonmacht van den afzonder
lijken Dultschen debiteur, al zijn de voor
de onderhavige leening gestelde zekerhe
den volkomen safe, dan nog kan de bui
tenlandsche crediteur het hem toekomen
de bedrag niet of niet ten volle ontvan
gen. Het voldoen van schulden aan het
buitenland. buiten den weg van de
Konverslonskasse om die den bultenland-
schen crediteur slechts minderwaardige
Marken overhevelt, wordt ln Dultsch
land zelfs als de grootste misdaad ge
straft.
Dat het buitenland onder deze omstan
digheden ln het geheel niets meer er voor
voelt, nieuwe leeningen aan Dultschland
te verstrekken, ligt voor de hand. Aan
een in staat van faillissement verkeeren
den debiteur. en daarmede komt de
positie van Dultschland feitelijk overeen
geeft men nu eenmaal geen nieuw geld
ter leen. Toch schijnt dr. Schacht de hoop
op financieele hulp uit het buitenland
nog niet te hebben opgegeven. Men kan
dit opmaken uit den voor zijn doen op
merkelijk vriendelijken toon, dien hij in
zijn bovenbedoelde rede tegenover de
buitenlandsche crediteuren heeft aange
slagen. „WIJ zullen niet vergeten", al
dus dr. Schacht, - „dat onze buitenland
sche schuldeischers niet de regeeringen
zijn, maar duizenden burgers, die ons hun
spaarpenningen hebben geleend en waar
onder zich talrijke Dultschgezinden be
vinden, die er van overtuigd waren, dat
zij ons met deze leeningen hielpen". Hij
gaat zelfs zoo ver, het „ten zeerste te be
treuren", dat Dultschland op het oogen
bllk niet ln staat ls, aan zijn verplichtin
gen ten opzichte van het buitenland te
voldoen en hij verklaart, onverpoosd ver
der te zullen doen wat mogelijk ls, om
de bestaande schulden af te lossen.
Of dit „liebaugeln" naar buitenlandsche
geldgevers het gewenschte resultaat zal
hebben, moet wegens de met Duitsche
credieten opgedane ervaringen ten zeerste
worden betwijfeld. Dat dr. Schacht, de
man van de economische en financieele
realiteit, toch er op uit ls, het buitenland
gunstig te stemmen, hulp zoekende daar,
waar deze nauwelijks te verwachten ls,
wijst er wel op, hoe hoog de nood geste
gen ls. Tot nu toe zijn de Rijksuitgaven
tot stimuleering van de bedrijvigheid be
streden uit het kunstig opgezette gebouw
v. „Arbeltsbeschaffungs"-wlssels, „Steuer-
gutschelne" enz., het plaatsen van schat
kistwissels op de open geldmarkt, het op
nemen van leeningen bij banken en
spaarbanken. Dit gebouw, dat veel van
een kaartenhuis heeft, dreigt thans te
zullen Ineenstorten. De vooruitbetaling
van toekomstige belastingen ln den vorm
van „Steuergutscheine" kan niet tot ln 't
oneindige worden voortgezet en begint
zich reeds te wreken door een verzwak
king van de financieele positie des Rijks
tengevolge van een vermindering der be
lastingopbrengst. De banken zijn bij de
credietverstrekklng aan het Rijk tot de
uiterste grenzen van hun draagkracht ge
gaan en ook de Rijksbank kan niet verder
gaan met het verdlsconteeren van schat
kistpapier, resp. het „creëeren" van nieu
we geldmiddelen voor de financiering der
werkverschaffing, zonder de door dr.
Schacht verafschuwde Inflatie in het le
ven te roepen. Rest de mogelijkheid, om
ook ln de naaste toekomst nog schatkist-
papier bij het publiek te plaatsen, resp.
over te gaan tot consolideering van de
reeds aangegane vlottende schuld, ten
einde lucht te krijgen voor het onder
brengen van nieuw papier op korten ter
mijn en aldus de financieringsmachine
loopende te houden.
Hier zien de Duitsche machthebbers'
zich echter geplaatst voor het wantrouwen
van het publiek ln hun financieele en
muntpolitiek, een wantrouwen, dat maar
al te gewettigd ls. De onvoldoende mede
deellngen omtrent de financieele positie
des Rijks moeten dit gebrek aan vertrou
wen wel aanwakkeren. De Duitsche be
grooting, op zich zelf reeds zeer onover
zichtelijk, geeft ln het geheel geen beeld
van den werkelljken toestand, omdat de
financiering der werkverschaffing bulten
het budget om plaats heeft. Het op 31
Maart 1935 geëindigde boekjaar toonde
een slechts betrekkelijk klein tekort aan
van ca. 400 mlllloen Mark. Voor de be
dragen, welke ter financiering van de
werkverschaffing zijn opgenomen, ls men
op ramingen aangewezen. Een als vrij
betrouwbaar te beschouwen schatting
geeft voor werkverschaffing ln den eigen
lijken zin een bedrag aan van 3'/i milliard
Mark, voor ondersteuning van export 1
milliard, voor economische weerbaarheid
7 milliard, en voor expansie van „Ersatz"
Industrieën l'/i milliard, ln totaal dus een
bedrag van 13 milliard Mark.
Zelfs wanneer het Duitsche publiek be
reid zou zijn. consolidatle-leenlngen voor
dit bedrag op te nemen, ls het de vraag,
of het hiervoor beschikbare spaarkapitaal
voldoende zou zijn. De pogingen, om vast
te houden aan het bestaand levenspeil van
de Duitsche bevolking. waarin men
overigens niet eens geslaagd ls hebben
geleld tot een nog steeds toenemende. In
tering van kapitaal waardoor ook de mo
gelijkheid van het opnemen van nog meer
gedwongen leeningen beperkt ls.
De wissels op de toekomst, die de Duit
sche machthebbers voor het financieren
der werkverschaffing hebben getrokken,
zullen in de naaste toekomst geleidelijk
komen te vervallen. Gehonoreerd zullen
zl] zeker niet kunnen worden, maar ook de
verleni ng ervan zal moeilijk, zoo niet on
mogelijk blijken te zijn.
Voor Nederlandsche houders van Duit
sche leeningen hebben de toenemende
financieele moeilijkheden van Dultschland
zich weerspiegeld ln een voortdurende ver
slechtering der transferregellng. Werd
aanvankelijk nog het geheele verschuldigde
rentebedrag, zij het met aanmerkelijke
vertraging, overgemaakt, voor het van 1
Juli 1934 tot 30 Juni 1935 loopende Jaar
gold reeds de bepaling dat een maximum
van 4Vi aan rente zou worden voldaan.
Voor bedragen boven 4'/» was een ult-
keering voorzien die als gedeeltelijke
amortisatie van de hoofdsom zou dienen.
In werkelijkheid heeft deze ultkeerlng
nooit plaats gehad Houders kuhnen thans
voor het verschil tusechen 4'/« 'la en het
totale rente bedrag (maximum vastgesteld
op 8 z.g. Hoilandmarken" of .Credlt-
sperrmarken" ontvangen, die tegen nog
geen 20 cent oer stuk worden verhandeld.
In de nieuwe transfer-regeling die
van 1 Juli 1935 tot 30 Juni 1936 loopt, ls
het percentage der over te maken rente,
dat ln contanten betaald wordt, verlaagd
tot 3'/; "la. Voor zoover de rente op Duit
sche obllgatlën de SV» te boven gaat
(en dit ls voor alle ln Nederland geplaatste
leeningen het geval i wordt deze meerdere
rente, met een maximum van 2 'la „vol
daan" ln den vorm van Hoilandmarken of
ln Pundingobllgatlën" met een rente van
4 'la en een looptijd van tien jaar. De koers
waartegen deze ..funding-obllgatlën* te
verkoopin zullen zijn. wordt geraamd op
ca. 30 "o. De regeling komt dus hierop
neer, dat houders van een 6 a 7 'la Duit
sche obligatie Inplaats van f. 60 a f. 70
per Jaar ontvangen: f. 35 plus f. 6 (n.l.
ca. 30 'la van f. 20). Hoe de volgende
transferregellng er zal uitzien, en of de
thans geldende het zelfs een geheel jaar
zal uithouden, zal van de verdere finan
cieele en economische ontwikkeling van
Dultschland afhangen waarmede de ont
wikkeling van den Dultschen bultenland-
schen handel die de noodige „deviezen"
moet verschaffen zoo'n nauw verband
houdt.
In de noteeringen van Duitsche obliga-
tiën ter beurze ls slechts weinig beweging
en er gaat nagenoeg niets in om. Ook
overigens was de handel op de obligatie-
markt in de afgeloopen week gering Een
nieuwe stijging van de geldkoersen heeft
de terughoudendheid nog ln de hand ge
werkt en heeft eenigen druk uitgeoefend
op de koersen van staats- en gemeente-
leeningen. Prolongatie-geld is niet onder
de 5'/» 'la verkrijgbaar; particulier disconto
noteert weer 4 3/4 5 waarmede het
officieele disconto van de Nederlandsche
Bank bijna ls bereikt. Van een verdere
verlaging der officieele rentetarieven kan
dan ook voorshands geen sprake zUn. Voor
de nieuwe uitgifte van schatkistpapier
werd de rentevoet met 'h 'la verhoogd,
zoodat die voor de éénjarige biljetten
op 3Vt 'la werd gesteld, voor de drie- en
vijfjarige biljetten op 4 'la, zonder dat dit
de Inschrijving tot een succes heeft kunnen
maken.
De groote geldgevers blijven bedacht op
een zoo groot mogelijke liquiditeit. Tijdens
de Jongste crisis hebben de banken onder
vonden. dat zü aan plotselinge groote op
vragingen van tegoed kunnen worden
blootgesteld, terwijl de verzekeringsmij en
middelen beschikbaar moeten houden
voor de aanvragen tot het beleenen van
polissen, die ln tilden van valuta-vrees
veel omvangrijker zijn dan onder normale
omstandigheden. De hypotheekbanken zijn
als geldgevers reeds gerulmen tijd uitge
schakeld. Blijven de Rijksfondsen, die
echter grootendeels door de geldbehoeften
van de openbare lichamen in beslag wor
den genomen Aan de hierdoor ontstane
geldschaarschte moet het worden toege
schreven dat sommige gemeenten, die
hun dringende geldbehoefte dekken door
het, uitgeven van panier met korten looo-
t'ld daarop een rente van ruim 5 'la heb
ben te vergoeden wat weer geen gunstige
uitwerking heeft op den koersstand van
ge-neente'eenloeen.
Vermoedelijk zal de toestand der geld
markt wel gespannen blijven, totdat aan
het eind der volgende maand meer zeker
heid zal zijn verkregen over de houding
van de Kamer tegenover de nieuwgevorm
de regeerlng en de vrees voor een wijzi
ging ln de valuta-politiek verdwijnt.
Op de aandeelenmarkt was de stem
ming, na eenige aarzeling, opnieuw vast,
zonder dat het echter tot verdere belang
rijke koersstijgingen is gekomen. Een
koersverbetering voor aandeelen Ko
ninklijke werd tegengehouden door be
richten uit Amerika, volgens welke de
structuur van de benzinemark op het
oogenbllk zeer wankel ls. De opening van
nieuwe petroleumvelden, die een zeer
groote productie beloven te hebben, dreigt
tot een nieuwe verstoring van het even
wicht op de markt voor ruwe olie te zul
len lelden. Men hoopt thans in Ameri-
kaansche petroleumkrlngen, dat het Con
gres de door president Roosevelt ge
wenschte petroleumwetgeving zal aanne
men, en dat deze actie, samen met de
wetten in de verschillende afzonderlijke
staten, die de petroleumproductle regelen,
er ln zal slagen, de productie van petro
leum ln overeenstemming te houden met
het verbruik.
Van industrieele aandeelen zijn de lei
dende fondsen. Philips' en Unilever, niet
belangrijk ln koers veranderd, al viel er
tegen het midden der week weer wat meer
vraag te constateeren, met name voor
Unilever. Aandeelen Ned Scheepsbouw
werden ln het geheel niet beïnvloed door
het bericht, dat de Koninklijke Shellgroep
drie nieuwe tankschepen bij haar besteld
heeft Men neemt aan. dat ook deze orders
zonder winst worden uitgevoerd en
slechts zijn aanvaard, om het bedrijf
gaande te houden.
De belangstelling voor cultuurwaarden
was ook ln de afgeloopen week gering. Na
een aanvankelijke lichte koersdaling trad
eenlg herstel ln. zonder dat hiervoor spe
ciale oorzaken waren aan te geven. De
rubbernoteering is nauwelijks veranderd;
men hoopt in rubberkringen echter op
een geleidelijke verbetering, naarmate de
restrictie verder gaat doorwerken en het
verbruik toeneemt. Voor dit laatste bouwt
men zijn verwachtingen voornamelijk op
de uitbreiding van de auto-productie in
de Ver Staten. In de laatste weken is de
bedrijvigheid ln de Amerlkaansche auto
mobielindustrie welisv/aar verminderd
men neemt echter aan. dat dit verband
houdt met de voorbereidingen, die worden
getroffen voor de fabricage van nieuwe
modellen. Ondanks de geringe vraag naar
staal van de zijde der automobielindustrie
is de bedrijvigheid in de Amerlkaansche
staalindustrie verder toegenomen. De des
betreffende berichten hebben geleid tot
een herleving van de vraag naar staal-
aandeelen op de New-Yorksche beurs, wat
ook op de overige afdeellngen een gun-
stigen Invloed heeft gehad. Men begint
zich in Amerika reeds bezorgd te maken
over de herleving van de speculatie. Wel
iswaar heeft deze nog niet zoo'n grooten
omvang aangenomen als in vroegere jaren,
maar men vreest, dat zij te veel op de
ontwikkeling vooruitloopt en herinnert
zich maar al te goed, welken storenden
invloed de speculatie met haar plotselinge
verschuivingen van Inkomen op de econo
mische stabiliteit van het land kan heb
ben Ook hier te lande neemt de specu
latieve belangstelling voor Amerlkaansche
fondsen weer zienderoogen toe, al zou
men mogen verwachten, dat men iets ge
leerd heeft van de harde lessen der laatste
jaren.
Hieronder volgt een overzicht van het
koersverloop:
3'/«#/o Nederland 91, 90 1/4.
2'/i*/n N.W.S. 67 3/4. 67 1/16.
Vla Ned. Indië 92 1/8. 911/8.
4% Amsterdam 89 5/8 90 89 7/8.
4V»«/n Rotterdam 91 1/4. 89 7 8. 90 1/4.
VU Gem. Utrecht 94 1'4. 92 1/2
Ford Automoblelfabr. 274 1/4, 279 3/4.
Philips' 257 3/4, 260, 256 1/2.
Unilever 103 1/4, 104 1/2, 102 3/8.
Kon. Petrol. 197, 195 1/4, 198 1/2, 1963 4
Handelsver. „Amsterdam" 176 1/2, 1741 1
177, 176 1/2.
Deli Batavia Mij. 140 1/4, 138, 141.
Dell MIJ. 156 1/2, 153 1/4, 154.
Amsterdam-Rubber 108 1/2, 106, 1073(1
106 1/2.
Anaconda Copper 10 3/8, 117/8.
Bethlehem Steel 21 1/8, 22 3/4
Kennecott Copper 13 1/8, 14 5/16.
U. 8. Steel 25 3/4, 27 1/4.
SULVER-JAVA-PACIFIC LIJN.
SLANT AR, 22 Aug. van Calcutta nat
Vancouver.
BENGALEN, 22 Aug. van Pacific Kust t
Manilla.
JAVA—CHINA—JAPAN LIJN.
TJINEGARA, 22 Aug, van Shanghae t
Manilla.
HALCYON LUN.
VREDENBURG, naar Narvik, was 21 Aug
6 uur 20 nn. 300 mijlen O.Z.O. vu
Wiek.
MU. NEDERLAND.
POELAU BRAS, thuisreis, 23 Augustus t
Genua.
KON NED. STOOMBOOT MIJ.
ACHILLE8, 22 Aug. van R'dam te A'daa
PERSEUS, 23 Aug. van Hamburg te A'dai
BODEGRAVEN, 23 Aug. van Hamburg t
Antwerpen.
GANYMEDES, 22 Aug. van Piraeus nas
Algiers.
IRENE, 22 Aug. van Alicante te Barcelou
MEROPE, 22 Aug. nun. 7 uur van A'dii
te Hamburg.
NEREUS, 22 Aug. van Bilbao n. Santandei
OBERON, 23 Aug. van A'dam te R'dair
ORION, 22 Aug. van Alexandrlë n. Jaffa
PLUTO, 23 Aug. van Gothenburg te Aar
huus.
RHEA, 22 Aug. van Licata te Venetië.
SIMON BOLIVAR, 23 Aug. van A'dam
W. Indië.
JAVA—NEW YORK LIJN.
SALAWATI, 22 Aug. van Java te New Yoil
MIJ. OCEAAN
EURYMEDON. Java n. A'dam, 23 Aug. vai
Port Said.
MYRMIDON, Java n. A'dam, 23 Aug. t
Londen.
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
BOSCHFONTEIN, 22 Aug. n.m. 8 uur vai
Teneriffe n. Kaapstad.
JAGERSFONTEIN, thuisreis, 23 Aug
's avonds te Southampton verwacht.
SPRINGFONTEIN, uitreis, 22 Aug. te Dim
ban; vertrekt 24 Aug. naar Lorenx
Marques
ROTT. LLOYD.
QAROET, 23 Aug. van Java te R'dam.
KON. PAKETVAART MU.
TASMAN, 22 Aug. van Hongkong te Po"
Louis.
o
DIVERSE STOOMVAARTBERICHTEN.
AALSUM, B. Aires n. Antwerpen, pass. 22
Aug. Ouessant. n
BUSSUM. Archangel n. Koningsberge».
pass. 22 Aug. Elseneur. „..i
SOESTERBERG, 22 Aug. van Lening»"
naar Zaandam.
ZIJPENBERG. 23 Aug. van Huil n.
TRITO. Belfast n. A'dam, 22 Aug
JONGE ELISABETH. Methil n. MaW1'"'
22 Aug. van Gibraltar. #ll.
MAMURA, naar St. Kitts v.o., pass. 22
Dungeness. mii.
MANVANTARA, naar Cothenburg,
22 Aug. Lizard. m
TELA, naar R'dam, pass. 22 AugWJjLg
ST. PHILIPSLANDpass. 22 Aug. El*» i
