LEIDSCH DAGBLAD Derde Blad Vrijdag 16 Augustus 1935 BINNENLAND. Het vertrek der Belgische Koningskinderen. Zuid-Afrika en Nederland. Eerste lustrum van de Wierlngermeer. SPREEKCEL. THIJS IJS EN DE WOESTE VAMPYR IVCIZt\LI\ /TUKKIN BUSLICHTINGEN. bepaald op morgenochtend. Naar wij vernemen, zullen de Belgische Koningskinderen, die gedurende de afge lopen maanden logeerden ten huize van jen heer v. d. Mortel, burgemeester van Noordwljk. morgenochtend, vermoedelijk tussehen 10 en 11 uur, weer naar België ilrelzen. Het afmelden van het détachement Rijksveldwachters, dat ter bewaking der Koningskinderen te Noordwljk vertoeft, ls ustgesteld op morgenochtend te 11 uur. ONDERHOUD MET Z.-AFRIKAANSCH JOURNALIST. Men voelt weinig verwantschap met Nederland meer. Sinds ln het laatstoe jaar van de vorige kuw de belde Zuld-Afrlkaansche repu blieken Transvaal en Oranje Vrijstaat ln ten oorlog tegen Engeland hun zelfstan digheid hebben verloren, ls er ln het Zui den van dit werelddeel veel veranderd en cjn de banden, welke Zuld-Afrtka met Nederland verbonden, heel wat losser ge lorde n. Over deze verandering, over de evolutie, welke Zuld-Afrtka sindsdien vooral op tultureel gebied heeft ondergaan, ver telde ons dezer dagen de hoofdredacteur tan .Die Burger", de heer J. Stelnmeljer bet een en ander, toen hij met verlof bier te lande ook korten tijd ln de hoofd rad vertoefde. Twee en dertig jaar gele den ls de heer Stelnmeljer naar Kaapstad gegaan en van dichtbij heeft hij thans Kif Zuid-Afrikaansch onderdaan de jotwikkeling van zijn land meegemaakt. .Direct na den boerenoorlog trachtten (e Engelschen het Afrlkaansch, dat toen teel meer Nederlandsch was, te onder drukken. Zuld-Afrlka ls echter zich zelf jibleven en zeker meer dan 60°/o der Afri- üuers spreken thans Afrlkaansch. Dit dijkt wel het best uit de redevoeringen, ulke ln den Volksraad worden gehouden, lok daar ls het percentage van het Afri- aansch zeker meer dan 60W. .Voelt het Afrlkaansche volk nog de pie verwantschap met Nederland?" J)at kan men niet zeggen! De Afrlka- srs voelen zich ln de eerste plaats Afrl- lers. Dit kwam zeer goed tot uiting, a het vorige jaar ook ln dit deel van Brltsche Rijk het „koopt Brltsch fa- ilaat" werd gepropageerd. Onmiddellijk h4 een tegenactie Ingezet: „koopt Suid- Jrlkaans". Aan de oude banden met Ne erland werd toen zeker niet gedacht. .Natuurlijk stellen autoriteiten zoowel Ij handel en industrie er prijs op met «Ierland en Ned.-Indlë goede betrekkln- ini te onderhouden, maar van voorkeur »»r Nederlandsche producten is geen iprake. Daarvan kan ook geen sprake want Zuld-Afrlka moet evenals Stderland behalve goud en diamant ln k eerste plaats landbouwproducten uit keren". Over den economlschen toestand van a hetgeen daarover gedurende den laat- set oogenblik kon de heer Stelnmeljer ti hetgeen daarover gedurende den laat- iten tijd reeds ls gepubliceerd, geen nieuws vertellen. „Gelet op den toestand het overige deel van de wereld, kan let vrij goed genoemd worden. Een groot voordeel is. dat Zuld-Afrlka nagenoeg Ifeen levensmiddelen behoeft ln te voeren, vaardoor na de devaluatie de prijzen niet joo veel zijn gestegen als ln vele andere landen het geval ls geweest. De diamant handel ligt echter geheel lam Amerika loopt niet. Kimberley ls een doode stad de diamantslijperijen, welke een aan- 'al jaren geleden werden gesticht, zijn alle gesloten. Trouwens, het zal u bekend tijn, dat de meeste diamantbewerkers, die tit Amsterdam en Antwerpen naar Zuld- Jklka zijn gekomen, reeds lang weer naar hun vroegere haardsteden zijn terugge keerd. De Zuid-Afrlkaansche regeering moet. thans nog slechts de leerlingen, met tie zij contracten sloot en die hun nieuw Kroep slechts gedeeltelijk hebben geleerd «P andere wijze tewerkstellen!". „Worden er veel Nederlandsche kranten ti Zuid-Afrlka gelezen?" ..Neen, zeer weinig. Alleen de ln het afrlkaansch verschijnende dagbladen ont eigen geregeld de Nederlandsche dag- Baden. daarnaast nog enkele Nederlan ds. die ln Zuld-Afrlka wonen. Eenige nederlandsche weekbladen komen in hooter aantal naar Zuld-Afrlka". In het prettige onderhoud met dezen juid-Afrikaanschen Journalist, die on danks zijn langdurig verblijf ln Zuld- ainka de Nederlandsche taal nog zeer t'ver spreekt, kwam verder ook de scheep 'aartverbinding met Europa, ln het bij zonder met Nederland ter sprake. Het longste record van de „Bloemfontein" *d de Holland—Zuld-Afrlka Hln heeft tiet nagelaten indruk te maken ln Zuid- i'nka, vooral in scheepvaartkringen. Dit jtrces van de Nederlandsche scheepvaart teelt tot gevolg, dat de Union Castle "ie, de Engelsche maatschappij, die de verbinding tussehen Kaapstad en South ampton onderhoudt, en welker schepen dag uoodig hebben voor dezen af- <and, die de Nederlandsche schepen ln vijftien dagen afleggen, eenige nieu- "jchopen op stapel heeft gezet. Deze 5en het volgend jaar in dienst gesteld "loeten het ln snelheid van onze sche- i,,? w'nnen. Overigens ondervindt de 2PVaart 'n Zuld-Afrlka voor de ver- dïrf?, met Europa veel concurrentie van ti, i? 'idb'che maatschappij, die Gibral tar ir maarscnappu, o 'i twaalf dagen bereiken. FEEST IN DEN EERSTEN ZUIDERZEEPOLDER. Op 21 Augustus zal het vijf jaar geleden zUn dat de Wleringermeer droog viel. De bevolking van Slootdorp en Mlddenmeer, de bedrijfsleiders en pachters verspreid wonend door de Meer, bereiden zich voor op eenige feestelijkheden ter herdenking van l i genoemd feit. Deze Polderdag zal in Middenmeer ge- 1 houden worden, gelegen op 30 K.M. van Alkmaar en 60 K.M. afstand van Amster- I dam en over den Afsluitdijk uit Friesland en Groningen al heel gemakkelijk bereik- 1 baarl Het ligt in het voornemen van den Minister van Waterstaat een gedeelte van de feestelijkheden bij te wonen. Het hoofdnummer van het programma, dat des middags om 2 uur begint, zullen zijn de wedstrijden met Caterplllar-trek- kers, waarmede behendigheldsproeven zul len worden gedaan door de ervaren chauf feurs. die dagelijks de duizenden hectaren nleuwgewonnen land met behulp van deze machines oogsten. Als schrille tegenstel ling zullen er ook de elegante prestatle's van de landelijke ruiters uit de omgeving van de Meer kunnen worden aanschouwd, terwijl er tevens wedstrijden voor motor rijders en gewone wedkampen voor de be volking op het programma staan. Op den bonten Polderavond zullen de plaatselijke muziek- en gymnastlekvereeniglng zich doen hooren en kunststukken vertoonen. terwijl voorts de medewerking van Jan van Riemsdijk is verkregen. Een vuurwerk zal het besluit zijn van dezen dag, die belangrijk ls voor den jon gen polder, die ook wat zijn feestelijkheden betreft, tracht een waardig stukje Neder land te zijn! de postvluchten. .Nachtegaal" ls gisteren om kwart od Schiphol geland. JHR. W. H. VAN LOON t Bekend financier in de hoofdstad. Gisteren ls te Amsterdam in den ouder dom van bijna 80 jaar overleden Jhr. W. H. van Loon, lid van de bankiersfirma van Loon en Co. De overledene heeft gedurende vele jaren zijn stempel gedrukt op de finan- cleele gebeurtenissen van ons land en onze stad. Op de effectenbeurs was hij dan ook een man van Invloed. Jarenlang is hij Ud geweest van het bestuur van de Vereeniglng voor den Effectenhandel. Voorts was hij bestuurslid van de Asso ciatie Cassa, commissaris van de Cultuur Maatschappij der Vorstenlanden en van de Maatschappij voor Gemeentelijk Cre- diet. De begrafenis zal plaats hebben Dins dag a.s. om half een op de nieuwe Ooster begraafplaats. o GROOTSTE BRUGSPANNING VAN EUROPA. De hoofdboog over de nieuwe Waalbrug voltooid. In den loop van den dag is gisteren de hoofdboog van de nieuwe brug over de Waal, de grootste brugspannlng van Europa, ter lengte van 244.4 M., voltooid. Heden worden de steunpunten weggeno men, waardoor de boog geheel vrij komt te hangen. De Dordtsche hulpbrug, welke als mon- tagebrug gediend heeft, zal in den loop van de volgende week vermoedelijk wor den weggesleept en tijdelijk worden opge borgen op het werkterrein ln den Ooy- polder te Nijmegen, ln afwachting van de overbrenging naar Dordrecht, waar nog begonnen moet worden met de constructie van den onderbouw, op welks aanbeste ding thans gewacht wordt. o NIEUW NATUURRESERVAAT. Stichting natuurmonument „De Beer" in het leven geroepen. Men schrijft ons: Door het graven van den Nieuwen Wa terweg is de tweede helft van de vorige eeuw werd het Zuidelijk uiteinde der duinenreeks van het vaste land van Zuid- Holland afgesneden en door afdamming van het Scheur vérbonden met het eiland Rozenburg. Tengevolge van de zeer geïsoleerde lig ging aan de overzijde van den Nieuwen Waterweg bij Hoek van Holland kon de natuur ongestoord haar gang gaan en ontwikkelde zich op het westelijk gedeelte een natuurmonument van de allereerste orde. in het bijzonder uitmuntend door de rijk gevarieerde vogelbevolking. Het Oostelijk gedeelte werd ln cultuur ge bracht. De terreinen, een oppervlakte beslaand van ongeveer 1000 hectaren, behooren tot de Staatslandbouwdomelnen en waren tot voor kort in zijn geheel verpacht. Door samenwerking van overheid en particulier initiatief, wordt eerstgenoemd gebied thans als natuurreservaat beschermd en ln stand gehouden. De minister van economische zaken heeft kort geleden de oprichting bevor derd van een stichting, genaamd „Na tuurmonument de Beer" welke stichting zichten ten doel stelt, de belangen van het natuurreservaat te behartigen door het voeren over de terreinen, het regelen van het bezoek en het verrichten van wetenschappelijke onderzoekingen. In het bestuur der stichting werden door den minister benoemd tot lid tevens voorzitter: lr J. G. Heymeijer, rentmees ter der domeinen te Klundert; tot leden: J. Bakker, referendaris bij het departe ment van financiën te 's-Gravenhage; J. Drijver, secretaris der Nederlandsche ver- eenlging tot bescherming van vogels; A. Koudijs, referendaris bij het departement van economische zaken, te 's-Graven- hage; W. A. A. J. baron Schlmmelpen- nlnck van der Oye, jagermeester van de Koningin voor Zuid-Holland te Voorscho ten; dr. j. A. van Bteijn, inspecteur van het staatsboschbeheer te Zeist: mi. P. G. van Tienhoven, voorzitter der vereëniging tot behoud van natuurmonumenten ln Nederland, te Amsterdam. Dezer dagen werd te 's-Gravenhage het bestuur der Stichting geïnstalleerd door lr. A Roebroek, directeur-generaal van den landbouw en heeft de overdracht van het beheer plaats gehad. De stichting Is gevestigd ten kantore van den rentmeester der domeinen te Klundert IN.-Br.l. SCHERPE CRITIEK VAN DR. POELS OP MINISTER VAN SCHAIK. Duitschc spionnage in ons land. wu lezen in het R.K „Volksblad": Dat er buitengewoon veel sympathie voor den arbeid van onzen minister van Justitie, mr van Schalk, is, hebben wij In den lande niet bijzonder kunnen ervaren. Eerder het tegendeel. Niet zonder reden werd er onlangs ln het Verbondsblad ge sproken over den „democraat" van Schalk. Doctor Poels, die blijkens zeer recente uitlatingen ln zeer bijzondere mate wenscht dat wordt gewaakt voor het ver trouwen ln ministers moet 't wel bijzon der hoog gezeten hebben, dat hij zich ln de aula van Rolduc voor een gehoor van vijfhonderd menschen, o.w. tal van auto riteiten, op voor mr. Van Schaik vrijwel vernietigende wijze heeft uitgelaten. De doctor had een briefkaart van een N.S.B.'er gekregen; hij zei daar iets over en ln aansluiting daarop riep hij uit: „WIJ worden ln ons eigen land door Duitschers besplonneerd en daartegen doet onze eigen minister van Justitie niets!" Autoriteiten keken even strak. „Ik zeg de waanheid", riep de doctor uit. De groote massa waardeerde dat krach tige woord met een daverend applaus ALBl'RY's BURGEMEESTER BIEDT EEN BEELD AAN Dr. W. DE VLUGT AAN. Gistermiddag te kwart over drie heeft Albury's burgemeester, de heer Waugh en zijn vrouw, in gezelschap van leden van het Albury Comité en de heeren Plesman en Slotboom van de K.L.M., een bezoek ge bracht aan den Burgemeester van Amster dam, Dr. W de Vlugt. Bij dit bezoek bood de Australische burgemeester aan zijn ambtgenoot een fraai beeld aan. Het beeld bestaat uit een marmeren voetstuk, waar op een leeuw en een vrouwenfiguur van brons. Op het voetstuk ls een plaquette aangebracht, waarop de landing van de Uiver op het terrein ln de nabijheid van Albury staat afgebeeld. Aan dit bezoek bij den Burgemeester ls een lunch voorafgegaan in „Excelsior", waar door het Albury Comité aan burge meester Waugh een zilveren Uiver is aan geboden. SPOORWEGPERSONEEL OP WACHTGELD. Weer 26 man van 39 jaar. Van de zijde van den Prot. Christ. Bond van Spoor- en Tramwegpers. verneemt dc „Standaard" dat de directie der Ned. Spoorwegen besloten heeft, in de groote werkplaatsen van den Dienst van Tractie en Materieel te Tilburg en Zwolle de in dienst zijnde uurloonwerkers, die geboren zijn vóór 1 Januari 1877 en in hun cate gorie overcompleet zijn, met Ingang van 15 September a.s. op wachtgeld te stel len. In totaaf omvat deze beslissing 26 man. GESCHENK VAN DE NEDERLANDSCHE REGEERING AAN DEN VOLKENBOND. DE JEUGD BRENGT NIEUWE VERKEERS GEVAREN. De K.N.A.C schrijft ons: Er gaat schier geen dag voorby, of het moderne verkeer stelt ons voor nieuwe en onverwachte problemen, met de daaraan verbonden moeilijkheden en gevaren. De ontwikkeling van het autobusvervoer heeft onze jeugd nieuwe vreugden en vacantle- genoegens gebracht, welke wij als ouders met warmte begroeten, maar als auto mobilisten met gemengde gevoelens ont vangen. Wij gunnen den jongens en meis jes gaarne hun automobilistlsche uitstap jes, welke ze nader tot de natuur en dich ter tot het toerisme brengen. Maar wij zijn minder gesticht over de gevaren, welke het ongebonden enthousiasme van de jonge feestgangers op onze wegen doet ontstaan. Het ls namelijk een veel ge bruikte gewoonte geworden van de in autobussen toerende jeugd om door het uitwerpen van veelkleurigen serpentines van haar levensvreugde en vacantiestem- ming te getuigen. Dat daarvan echter reeds verkeersongevallen het gevolg zijn geweest, doordat niets vermoedende weg gebruikers door de uit de bussen gewor pen rolletjes papier werden geraakt en daardoor de controle over hun voertuig kwijt raakten, geeft ernstig te denken. De daaruit ontstane gevaren onderschatte men niet, hoe overdreven de bezwaren tegen dezen vorm van kinderlijke vreug desuiting ook mogen schijnen. Het is dan ook te hopen, dat de leiders of onder wijzers zoo verstandig zullen zijn, in het vervolg het medenemen en uitwerpen van serpentines te verbieden. De vreugde van de Jongens en meisjes zal er niet minder om zijn. En de veiligheid van het verkeer zal dan niet meer ln het gedrang komen. Betimmering en meubileering van het werkvertrek van rlen secretaris-generaal. Het geschenk van de Nederlandsche re geering aan den Volkenbond, bestaande uit de betimmering en de meubels van het werkvertrek van den secretaris-gene raal ln het nieuwe Volkenbondsgebouw te Qenève, een en ander volgens het ont werp van den architect M. J. Luthmann te 's-Gravenhage, nadert thans zijn vol tooiing. De betimmering der wanden enz. ls voor een goed deel reeds ter plaatse ge steld. Alvorens de meubels worden afge zonden, zijn deze te bezichtigen ln de showroom van de Kon. Nederl. Meubel fabriek H. P. Mutters en Zn., Piet Hein- plein 5 te 's-Gravenhage, welke firma de uitvoering ln handen heeft. De tentoonstelling ls kosteloos toegan kelijk van 10 tot 17 uur en duurt van 19 tot en met 22 Augustus. VERSPREIDE BERICHTEN. De wekeljjksche audiëntie van den minister van Waterstaat zal Maandag 2 September a.s. niet plaats vinden. De chef van den generalen staf, generaal-majoor I H. Reynders. wordt 1 November bevorderd tot luitenant-gene raal. o UIT NED. OOST-INDIË. DE VOLKSRAAD. Vermindering subsidie Koloniaal Instituut BATAVIA, 16 Augustus (Anetal De Volksraad nam met 30 tegen 22 stemmen een amendement-Thamrin aan, strekkende tot vermindering van de subsidie aan het Koloniaal Instituut met f. 34.000, doch ver wierp een tweede amendement, hetwelk beoogde dit bedrag te bestemmen voor de restauratie van de Prambanan-tempel. STADSSCHOON. L. S. zou gaarna zien dat het gemeente bestuur meer deed tot behouden en ver betering van het stadsschoon; de gevel ■der Stadszaal ziet er z.i. onooglijk uit de Schouwburg voldoet niet aan redelijke eischen. Leldens oudste bezienswaardig heid. Den Burcht ls haast niet te vinden n,u de wegwijzer bil de Koornbrugsteeg ls weggehaald Ook de volière in het Plant soen behoeft noodig vernieuwing, vooral wat den Inhoud betreft. Trambestuurders, bedenkt dat uw voetbei een eenvoudig waar schuwingssignaal en geen slag werk is. 2. Thijs deed vlug de deur dus open, endaar kwam een waardige en oude heer naar binnen loopen. Met verbazing zag vriend Thijs, dat hij ln de hand een sabel droeg, en 't was dus zeer verbluft dat hij hem vroeg: „Mijnheer waarmee kan ik van dienst U zijn?" „Wel", sprak de oude heer, ,dat verhaal ls lang niet klein!" Thijs zei: „Kom dan maar even binnen, dan kunt U zittend Uw verhaal beginnen." „Schrik niet", ging de man voort, „van de sabel die lk draag; daarmee ls heusch geen vrede ooit verstoord. Doch vergun mij nog een vraag, hoewel je mij niet kent 'k wou weten of jij werkelijk Thijs IJs wel bent." „Ja, zeker, ben lk dat", vertelde Thijs, die nu wel in de gaten had dat 'n heel nieuw avontuur weer op hem wachtte. „Dan ben Ik, waar lk wilde zijn", sprak weer de man, die nu tevreden lachte. (Bulten verantwoordelijkheid der Red.) Copie van de al of niet geplaatste stukken wordt niet teruggeven. LEIDEN, 15 Aug. 1935 FIETSENSTALLING IN DE FABRIEK. Een eigenaardig Ingezonden stukje, mijnheer de redacteur, in uw blad van Woensdagavond, waarop lk wel graag eenige critlek zou willen uitoefenen. Im mers het moet den schrijver toch wel be kend zijn. dat de loonen van hen, die nog vast werk hebben ln fabrieken hier te lande, niet abnormaal laag zijn, zooals de schrijver van het stukje zou willen doen gelooven; veel meer abnormaal hoog, waardoor ons land, vergeleken bij het bui tenland, een duurte-elland ls geworden. De werklieden die vast werk hebben in fabrieken behooren nog tot een der heel weinige groepen der bevolking, dien het nog altijd naar den vleeze gaat en dia zich in hun kring nog een zekere luxe kunnen veroorloven. En dan die tendencieuse mededeeling over loonen van .f 10.en f. .4.50 alsof dergelijke loonen hier ter stede, voor een vollen werktijd, in de fabrieken aan vol wassen valide arbeiders zouden worden be taald. Dat zal de schrijver toch wel beter weten. En nu het punt, waarom het tenslotte na de eigenaardige Inleiding, ging, n.l. 't stallen van fietsen ln de fabriek. Zoover mij bekend, is het niet gebrui kelijk, dat de werklieden daarvoor be talen; dit neemt echter niet weg, dat wanneer een werkgever nog al wat kosten heeft moeten maken, om ten gerieve van de arbeiders een goede en veilige bewaar plaats te bouwen, ik de onbillijkheid er niet van inzie, dat de arbeiders voor het ge bruik daarvan Iets zouden betalen, voor al niet als hun ook vrijheid gelaten wordt, de fiets op een andere plaats gratis te plaatsen, doch op eigen risico. Om nu, zooals schrijver meent te mogen doen, zonder Iets meer te weten, maar dadelijk te schrijven van een poging van den werkgever, om op deze wijze van de loo nen zijner arbeiders, nog een aardig som metje in eigen zak te steken is wel teeke nend Vóór de mentaliteit van den schrijver Toch hoopt de schrijver, naar hij zegt, door zijn schrijven eenige verbetering ln den toestand te zullen brengen. Mij lijkt die kans niet heel groot. Had de schrijver de fabrieken die hij bedoelt, met namen genoemd, dan zou er misschien nog iets te bereiken zijn; was althans ondeTzoek mo gelijk. Thans staan zijn woorden gelijk met een verdachtmaking in de ruimte, een poging om een bepaalde vijandige stemming te kweeken en dat zal toch de bedoeling van den schrijver van het in gezonden stukje in uw blad van Woens dagavond niet geweest zijn. Hoogachtend, PARTICULIER HOLLAND—OOST AZIË LIJN. SEROOSKERK, uitreis, 15 Aug. te Dalren. KON NED. STOOMBOOT MIJ. HERMES, 14 Aug. van Zante n. Algiers. JUNO, 15 Aug. van Palermo te Lissabon. POSEIDON, 15 Aug. van Gandla te Ma laga. ROTTERDAM—Z. AMERIKA LIJN. ALPHACCA, thulsr., 14 Aug. van Victoria. MIJ. NEDERLAND. JAN PZ. COEN. wordt Zaterdagochtend 10 u. van Batavia te Dmuiden en 2 u. n.m. te Amsterdam verwacht. DIVERSE STOOMVAARTBERICHTEN. COLYTTO, 14 Aug. van Birkenhead te Swansea. DORDRECHT, 14 Aug. van Sorel n. New York. JONGE ELISABETH, 15 Aug. van Methil n. Marseille. MIJDRECHT, 15 Aug. van Londen te Constanza. SPAR, Barry n. Rosarlo, pass. 13 Aug. Pernambuco. STOLWIJK, 15 Aug. van Sluiskil naar Venetië. THEANO, 15 Aug. van Dublin te Belfast. THEMISTO. 14 Aug. van B. Aires n. Bar bados v.o WESTPLEIN, 13 Aug. v. Civlta te Huelva. Stationsplein en Perron H. S. M. Op werkdagen: Richting. Amsterdam Rotterdam Utrecht 3.—* 3. 3.—* 7.10 16.40 10.30 13.30 20.40 13.30 14.30 15.20 16.15 16.15 16.50 17 40 19.15 22 21.30 22.45 24 Des Maandags en daags na een feestdag niet. Od Z o n- en Fees td a g e n: 3— 3— 3.— 22.45 22.— De busllchtine van 22 uur 45 geeft aan sluiting on de nachtDosttrelnen Station Heerensingel Bus aan den trein niet op Derron. Vertrek der posttreinen od werkdagen te 12.38 15.27 18.44 8-# J

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1935 | | pagina 7