HET LEIDSCHE CRISIS-COMITE
76ste Jaargang
ZATERDAG 13 JULI 1935
No. 23098
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
STADSNIEUWS.
Receptie in de Lakenhal Jaarverslag.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
ALFRED DREYFUS I
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarleL Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummer* voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn?
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.18
Franco per post f. 235 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.I
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
HET AFSCHEID VAN DEN
HEER W. A. KRIEST.
GROOTE BELANGSTELLING.
Onder zeer groote belangstelling van
ouders, leerlingen en oud-leerlingen heeft
de heer W. A. Kriest gistermiddag in de
kleine zaal van de Stadsgehoorzaal af
scheid genomen als hoofd der opleidings
school voor Gymnasium en H.B.S. aan de
Aalmarkt. Nadat de heer Kriest en zijn
echtgenoote bij het binnentreden in de
met palmen versierde zaal door de kinde
ren der school met een welkomstlied wa
ren begroet, nam allereerst de heer B. M.
Noach. voorzitter van 't huldigingscomité,
het woord. Deze wees er op, na allen wel
kom te hebben geheeten, waaronder de
vertegenwoordiger van het Gemeente
bestuur, de heer mr. A. F. L. M. Tepe als
wethouder van onderwijs, dat men hier
met vreugde bijeen was, uitgezonderd één
persoon en wel de heer Kriest. Immers
deze weet dat het voor hem een afscheid
beteekent, een afscheid van iets dat hem
lief en dierbaar Is geworden.
Het is bekend, aldus spr., dat de heer
Kriest reeds meer dan 40 jaren werkzaam
is geweest aan de Aalmarktsctoool, aan
vankelijk als onderwijzer, later als hoofd.
Het „hoe lang" is hier echter niet beslis
send, wel het „hoe". Die laatste vraag is
echter niet moeilijk te beantwoorden, want
de wijze waarop de heer Kriest steeds zijn
taak heeft vervuld, is boven alle lof ver
heven. Hij had die waarachtige liefde voor
het vak welke van den onderwijzer feitelijk
vereischt wordt. Hij wist dat hij tegen
over levend materiaal stond, materiaal
dat hij steeds op die plaats wist te bren
gen waar het thuis hoorde.
Ook de verhouding tot zijn collega's was
steeds goed en zoo was zijn school steeds
een toonbeeld van goede samenwerking.
Ook de verhouding tot de oudercommissie
heeft nimmer iets te wenschen overgelaten
en de heer Kriest bleek steeds toeganke
lijk te zijn voor goede adviezen, zonder
dat van een inmenging in de schoolleiding
kon worden gesproken.
En thans zal de heer Kriest gaan rus
ten Echter niet rusten in den zin van
lediggang, want zijn veelzijdige belang
stelling in muziek en godsdienstige aan
gelegenheden, zijn geheele geest, maakt
zulks onmogelijk en vandaar dat het co
mité, toen zij vernam dat de heer Kriest
een nieuwe studeerkamer wilde gaan in
richten, hem in dezen studie-zin terzijde
wil staan door hem als blijk van erkente
lijkheid een deel van de meubileering dier
kamer aan te bieden. Spr. draagt dan na
deze woorden een boekenkast, bureaustoel,
haard en studeerlamp, alsmede een be
drag onder couvert voor den aankoop van
nieuwe boeken aan den scheidende over
en doet deze geschenken vergezeld gaan
van een album waarin de namen der
schenkers (sters) zijn vermeld.
Geachte heer Kriest, aldus eindigde spr.
U zult de school niet vergeten, maar wees
er tevens van overtuigd, dat de school aan
U steeds de beste herinnering zal bewaren.
Nadat de kinderen der school hadden ge
zongen „De Heere zegene en behoede U",
nam namens het Gemeentebestuur, wet
houder Tepe het woord, die aanving met
te zeggen, dat de edelste en ruimste be
looning voor het volbrengen van een le
venstaak wel deze is, dat men van God de
kracht en de middelen ontving om die taak
te kunnen vervullen. Spr. had met groote
voldoening en vreugde vernomen dat er
een comité was gevormd om den heer
Kriest op spontane wijze te huldigen, ook
al omdat zich daardoor de gelegenheid
voor zou doen, hem openlijk den dank en
hulde van het gemeentebestuur over te
brengen. Dat dit verdiend is, weten allen,
immers de school „Kriest" heeft sinds
jaar en dag een reputatie die geen nadere
toelichting behoeft. Met Uw heengaan, ver
liest liet onderwijs in Leiden een groote
kracht, doch bedenk, dat dit heengaan niet
beteekent, dat wij U nu met rust zullen
laten, want we hopen nog vaak van Uw
gewaardeerde adviezen gebruik te mogen
maken. Spr. eindigde met den wenscb, dat
de heer Kriest nog vele jaren in gezond
heid, geluk en tevredenheid van zijn rust
zal mogen genieten.
Vervolgens sprak namens de vereeni-
ging van hoofden van scholen in Neder
land. afd. Leiden, de heer H. v. d. Jagt, die
eveneens den heer Kriest dank bracht voor
al hetgeen wat hij deed in het belang van
het onderwijs.
De heer ar. D. E. Bosselaar, het woord
voerend namens 't gymnasiaal en middel
baar onderwijs te dezer stede, dankte den
heer Kriest voor zijn steeds waardevolle
adviezen en de goede leerlingen die hij af
leverde, alsmede voor de aangename sa
menwerking.
Namens de hoofden van scholen in Lei
den sprak de heer W. Koops Azn. een enkel
woord, daarbij wijzend op de achting die de
schoolhoofden den heer Kriest toedragen.
Voor alles wat U voor ons geweest bent,
onzen hartelijken dank, aldus spr.
De heer de Jong, namens het onderwij
zend personeel der school sprekend, zeide,
dat met het heengaan van den heer Kriest
een gelukkig tijdperk aan de Aalmarkt
sohool wordt afgesloten. Uw goede leiding,
die ons toch steeds de noodige vrijheid liet,
Uw hulpvaardigheid en groote zorgzaam
heid, zullen wij niet licht vergeten. Als
blijk van waardeering bood spr. het schei
dende schoolhoofd een fraaie ets in lijst
aan.
Ten slotte nam de heer Kriest zelf rfet
woord. Deze dag, zoo ving hij aan, stemt tot
weemoedigheid maar tevens tot dankbaar
heid Weemoedigheid, omdat ik gedurende
45 jaren het openbaar onderwijs met mijn
geheele hart en mijn geheele ziel heb ge
diend en dus ook voor mij thans geldt het
„partir, c' est mourir un peu". In een
oogenblik als dit, trekt alles als een film
aan het geestesoog voorbij.
Thans is echter het doek gevallen en
alleen de herinnering aan al die jaren van
gelukkigen arbeid blijft mij, een herinne
ring echter, die schoon en zoet is. Wanneer
ik aan al dat goede denkt, weet ik wel
waar ik moet beginnen, doch niet waar ik
moet eindigen. In de eerste plaats breng ik
dank aan God die mij de kracht gaf om te
arbeiden. En verder ben ik eveneens mijn
drie leermeesters v. Dijk, Brouwer en
Japikse grooten dank verschuldigd.
Ook wil ik thans dank brengen aan het
gemeentebestuur, het huldigingscomité,
speciaal voor de vele en fraaie cadeaux.
de oudercommissie, de leerlingen en oud
leerlingen. Dank ook aan het personeel, dat
mij steeds tot grooten steun was en dat
stellig een groot deel van de lof toekomt,
welke mij heden is toegezwaaid.
Moge de Aalmarkt-school groeien en
bloeien, want het ideaal dat ik mezelf
stelde is nog niet bereikt. Mag ik thans
eindigen met een variatie op de toespraak
tot de hoofden van Lebak in Multatuli's
„Max Havelaar", „dames en heeren, ik dank
U allen zeer!"
Na dit officieele gedeelte maakten zeer
velen gebruik om van den heer Kriei per
soonlijk afscheid te nemen.
DE WETHOUDERSKWESTIE.
Naar wij vernemen, heeft de SD.A.P-
fractie van den Gemeenteraad de overige
raadsfracties uitgenoodigd tot een bijeen
komst op 22 Juli a.s. ter bespreking van de
wethouderskwestie.
De ontvangst van B. en W.
Het prachtige, historische en steeds zoo
bezienswaardige gebouw „De Lakenhal",
was gisteravond opengesteld, teneinde al
degenen te ontvangen, die zich op eeni-
gerlei wijze in de afgeloopen jaren ver
dienstelijk hadden gemaakt voor het Leid-
sche Crisiscomité.
B. en W. onzer gemeente wilden het be
stuur en de vele helpers en helpsters hun
bijzondere erkentelijkheid voor hun
waardevol werk betoonen en hadden
daartoe een receptie belegd in deze eer
biedwaardige omgeving, die zich zoo uiter
mate voor een grootsche ontvangst leent.
De vele vertegenwoordigers van liefda
dige instellingen te dezer plaatse, diverse
raadsleden en andere autoriteiten uit onze
stad. die voor deze bijeenkomst een uit-
noodiging hadden ontvangen, werden be
groet door den burgemeester Mr. A. van
de Sande Bakhuyzen en diens echtgenoote,
door de wethouders Goslinga, Tepe en
Romijn, alsmede door mr. van der Stok,
als plaatsvervangend gemeente-secretaris.
Mr. van de Sande Bakhuyzen heette
allen welkom in een rede. waarin hij op
merkte het een voorrecht te achten, tot
de Bestuursleden van het Leidsche Crisis
comité en alle anderen in de Lakenhal het
woord te mogen richten en bij de ver
schijning van het jaarverslag een ont
moeting met hen te organiseeren.
Spr. wilde niet een dankbaarheidsrede
houden: hij zou er dan wederom toe ko
men den een voor den ander te prijzen en
ieders voortreffelijke eigenschappen op te
sommen.
Spr. wilde daarom volstaan met uit
naam van het Gemeentebestuur allen te
danken voor het vele goede, dat men ge
daan heeft in het belang van de lijdende
menschheid. Toch is er over het Crisis
comité nog wel wat te zeggen. Spr. kent
géén onderneming, waarbij voor de ver
deeling der gelden zóóveel werk noodig is.
Wat gij daaraan hebt verricht, was van
veeleischenden en veelomvattenden aard.
Het geruoht loopt, aldus spr., dat het
Crisiscomité hier binnenkort, zal ophouden
te bestaan, als een bewijs, dat de huidige
toestand van blijvenden aard is, waaraan
wij ons moeten aanpassen. Doch er blijft
hiervan over, dat alle organisaties op lief
dadig terrein zich voor één doel hebben
samengespannen: spr. hoopt, dat zulks zal
blijven. Er is een band ontstaan tusschen
velen, verschillend in kleur en richting.
Men heeft geleerd elkaar te vinden en dat
is voor de liefdadigheid van groot belang.
Spr. memoreerde voorts de groote dien
sten, die het Crisiscomité aan het Ge
meentebestuur heeft bewezen en herdacht
tevens met waardeering de geslaagde actie
van de Nederlandsche Dagbladpers.
B. en W. hebben gezocht naar een ge
legenheid om van hun waardeering te
doen blijken en meenden dit het beste te
doen, door allen samen te brengen in dit
fraaie museum, dat helaas ook nog aan
te veel Leidenaren onbekend is. Men zal
hier vele schatten kunnen bewonderen:
spr. hoopt, dat er nog eens een beeldhou
wer zal zijn, die de Woensdagsche collec-
trice of de ,,samenwerking-van-alle-kleur-
en-richting" in beeld zal brengen, om dat
dan in dit gebouw een plaats te geven.
Tenslotte dankte spr. allen nogmaals har
telijk voor hun opoffering en naasten
liefde.
Wethouder mr. Romijn dankte als voor
zitter van het Leidsche Crisiscomité den
eere-voorzitter voor zijn woorden en voor
de bijzondere onderscheiding, allen hier te
willen ontvangen. Ten zeerste was spr.
erkentelijk voor de altijd ondervonden
groote bereidheid tot medewerken, van
wie dan ook. Ook het Bestuur van het
Leidsch Crisiscomité meent, dat nu de
tijd gekomen is, terug te treden en het
werk voortaan weer over te laten aan de
bestaande instellingen van liefdadigheid,
die beter in staat zijn hulp te verleenen.
Wij zullen dan ook spaarzaam zijn in onze
beden om hulp: in dit verband is reeds
besloten de Woensdagcollecte niet meer te
hervatten. Het Comité wordt echter nog
niet ontbonden, daar zal nog wel eenigen
tijd over heen gaan. Waar mogelijk zul
len de leden van het Comité hun steun
gaarne blijven verleenen.
Spr. dankte nogmaals voor de ontvangst
in deze bekorende omgeving, waar men in
de gelegenheid zal zijn, met elkander van
gedachten te wisselen en het een en an
der te bespreken.
De Burgemeester verzocht vervolgens de
aanwezigen zich met hem naar de buffet
ten te begeven die als steeds, onder lei
ding van mevr. Coert, met zorg waren ge
arrangeerd. Nog langen tijd bleef men
hierop bijeen, genietend van de interes
sante historische omgeving en van den
heerlijken zomeravond.
Het Jaarverslag.
Aan het jarverslag 1934 betreffende de
werkzaamheden der afd. Leiden van het
Nationaal Crisiscomité, ontleenen wij het
volgende
Velen hebben wederom de hulp van het
Comité ingeroepen. Het bestuur stelde
zich weder voor oogen het leenigen, zoo
veel mogelijk in samenwerking met be
staande instellingen, van individueelen
nood, gevolg van Crisisverschijnselen. Het
Comité concentreerde zich op het verlee
nen van aanvullenden en opheffenden
steun, alsmede het geven van ontwikke
ling en ontspanning.
De heer A. M. Touw, die vanaf de op
richting van het Comité le secretaris
was, zag zioh in Mei j.l. wegens vertrek
naar elders, genoodzaakt als zoodanig
ontslag te nemen, hetgeen een groot ver
lies beteekende. Voor zijn vele werkzaam
heden wordt hartelijk dank gebracht. In
deze vacature werd niet voorzien.
Het bureau van het Comité is nog
steeds gevestigd Stille Rijn No. 3. Voor de
vaste lasten aan het werk verbonden,
verleent de gemeente een maandelijksche
subsidie van f. 250.
HET AFSCHEID VAN DEN HEER W. A. KRIEST BOVENSTAANDE FOTO LAAT ZIEN. DAT HET DEN HEER KRIEST
AAN BELANGSTELLING NEET ONTBRAK.
Blijft geven!
De malaise van crisis kan nauwelijks
meer worden gesproken duurt onver
minderd nu al jaren voort, steeds nieuwe
slachtoffers met zich mede sleepend.
Waren het ten tijde van de oprichting
van het Crisiscomité arbeiders en werk
lieden die steun vroegen, in den laatsten
tijd komen vele aanvragen van kleine
zelfstandigen in.
Wederom is echter veel leed verzacht
kunnen worden en kon menigmaal ineen
storting en ellende worden voorkomen.
Het terrein waarop het Comité arbeidt,
is te veelzijdig, om dit hier in enkele
woorden weer te geven.
Giften in geld of in natura. als brand
stoffen, boven- en onderkleeding, schoe
nen, dekens, levensmiddelen, leeningen en
schuldleeningen, zijn slechts een greep
uit de middelen, die ten dienste staan
om te steunen waar dat noodig is of
staande te houden, wat dreigde te vallen.
Dit alles kan echter niet blijven voort
gaan, als de inkomsten kleiner worden.
Daarom stadgenooten, blijft uw gaven
geven!
0
De geldmiddelen.
Ook dit overzicht getuigt wederom van
een teruggang der ontvangsten. De hoofd
bron van de inkomsten was wederom die
van de Woensdag-collecten en het be
stuur brengt hartelijk dank aan hen, die
geregeld hun medewerking geven Ook
wordt dank gebracht aan mevr. Wichers
RollandetTouw en de hoofdcollectrices
voor haar voortdurende zorg en het goed
verloop der collecten.
Andere geregelde inkomsten werden
ontvangen van de Ver. v. Huisvrouwen,
het Leidsch Studentencorps, het Kon. Mi
litair Invalidenhuis, diverse scholen, groo
te magazijnen en instellingen, van per
soneel van magazijnen enz. en van parti
culieren.
Van het Nat. Crisiscomité werd dit jaar
f. 4000 ontvangen, terwijl de gemeente
Leiden wederom f. 3000 subsidie gaf voor
de noodzakelijke onkosten, waardoor alle
giften geheel voor steun konden worden
uitgekeerd. De gemeente Leiden bekos-
Itigt. met Rijkssubsidie eveneens de cur
sussen voor jeugdige werkloozen.
Door middel van het Crisiswaarborg -
fonds werden door de Gem. Hulpbank
idem. Bank van Leening en Geidschiet-
BINNENLAND
Steun voor de zeescheepvaart; de voor-
loopige regeling:. Ode Blad).
De minister over de herziening van den
wettelijken tijd. (Binnenland, 3de Blad).
Dieseltrein bij Haarlem ontspoord en
tegen een mast gereden; belangrijke ver
traging in het verkeer. (Gemengd, 3e BI.),
De internationale tenniskampioenschap
pen te Noordwijk. (Sport, éde Blad).
Record-aantal inschrijvingen voor de
Kaagweek. (Sport, éde Blad).
Te Parijs is aangehouden de voortvluch
tige bankier L. Schaap uit Wormerveer,
(Laatste Berichten, le Blad).
BUITENLAND.
Rond het Italiaansch-Abessynisch geschil
(Buitenland, 2e Blad).
Overleden is, 75 jaar oud, overste Alfred
Dreyfus. (Buitenland, 2e Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN,
le BLAD.
Nabij Parijs is, 75 jaar oud, overleden
Afred Dreyfus, bekend uit het groote
landverraadproces. Men zie voor bijzon
heden onder „Buitenland". (2e Blad).
bank) verstrekt 154 leeningen tot een to
taal bedrag van f. 19121.
Op de loopende leeningen werd afge
lost f. 12450. Dit laatste bedrag werd be
steed voor het verstrekken van nieuwe
leeningen.
Sedert de oprichting van het Crisis-
comité zijn op deze wijze verstrekt 441
leeningen tot een totaal bedrag van
f 50036.73. Hiervan werd afgelost f 22950.
Op 31 December stond nog aan leeningen
uit een bedrag van f. 14785.98.
Aan het Brokkenhuis werd een subsidie
verstrekt van f. 500. Op een eerder ver
strekte leening werd f. 200 afgelost.
De verkoop van crisis-postzegels bracht
op f. 908.96. Den organisatoren en mede
werkers ook hiervoor onzen hartelijken
dank.
Het Leidsch Studenten Tooneel heeft
met medewerking van het Fritz Hirsch
gezelschap op 20 November een opvoering
van „Die Fledermaus" gegeven, ten bote
van het Crisiscomité. Voor deze uitvoe
ring bestond veel belangstelling. Zoowel
artistiek als financieel is deze uitvoering
een groot succes geweest.
Betreffende de uitgaven valt op te mer
ken, dat dit jaar vooral steun in geld is
verleend. Deze steun wordt meestal door
tussehenkomst van een huisbezoeker
(ster) uitgereikt.
Voor ontwikkeling en ontspanning
werd f. 734.90 uitgekeerd. Dit betrof en
kele cursussen, welke niet door de ge-
