reis
mm
76,te Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 6 Juli 1935
Vierde Blad
No. 23092
BINNENLAND.
ALGEMEENE VERGADERING
VAN DEN A.N.W.B.
REDE VAN DEN HEER BERGSMA.
De heer Edo Bergsma.
Te Leeuwarden houdt de A.N.W.B., Toe
ristenbond voor Nederland, heden zijn
Jaarvergadering. In verband daarmede
waren reeds gisteravond vele auto's met
A.N.W.B.-vlaggen naar de Friesche hoofd
stad gekomen. In hotel Spoorzicht aldaar
werd een gezellige bijeenkomst gehouden
met muziek en dans. De voorzitter, de
heer Edo J. Bergsma. heeft daar hulde
gebracht aan de prachtige wijze, waarop
de Friesche consuls'de vele uitstapjes en
feestelijkheden welke aan de eigenlijke
vergadering verbonden zijn, hebben ge
organiseerd.
Hedenmorgen werd in het Oranje-Hotel
de algemeene vergadering geopend.
Aan het Jaarverslag van den AN.W.B.,
Toeristenbond voor Nederland, dat met
veel foto's is verlucht, is ontleend dat het
ledental op Juni 1934 bedroeg 101.108 en
op 1 Mei 1935 totaal 98.321.
In totaal werden dezen winter 42 plaat
sen bezocht, die een aanwinst opleverden
van ruim 800 nieuwe leden. Het gemid
delde aantal nieuwe leden per plaats steeg
Van 17 tot 20.
Voor het binnenlandsche toerisme bleef
de belangstelling zeer groot; het aantal
verstrekte reisinlichtingen bedroeg in
1934 11-161 tegenover 17.202 in 1933, in
de periode 1 Mei '341 Mei '35 17.054
tegenover 17.013 vorig jaar.
Er waren o.m. ruim 500 deelnemers aan
den tocht met onbekende bestemming. Ook
-voor het ruiter- en watertoerisme was veel
belangstelling.
Het aantal afgegeven grensdooumenten
bedroeg totaal 125.283. Het totaal aantal
wegwijzers steeg tot 3797. het aantal
plaatsnaamborden tot 5617.
De bondsvoorzitter, de heer Bergsma,
hield een toespraak waaraan het volgende
ontleend is.
De taak, die onze toeristenbond vervult
is prachtig maar zwaar, aldus ving spre
ker aan.
Naast bijzondere belangen hebben alle
toeristen veel belangen gemeen.
Behalve het feit, dat maar' een zeer
gering percentage slechts met één soort
vervoermiddel deelneemt aan het verkeer,
hebben bovendien alle toeristen en allen,
die deelnemen aan het verkeer, er belang
bij, dat er harmonie zij tusschen hen allen
en de belangen van één soort zoo weinig
mogelijk in botsing komen met de belan
gen van anderen.
Het samen gebruiken van eenzelfden
weg is voor automobilisten, wielrijders,
ruiters en wandelaars een gevaar. Wie
ieder zijn eigen weg en pad geeft, bewijst
allen tegelijk een dienst.
Ook wat betreft datgene, dat het toe
risme maakt tot iets edels en moois, dat
kennis en ervaring en breede ontwikkeling
geeft, dat het schoone leert opmerken en
zoeken, dat het denkvermogen oefent en
de ziel rijker maakt.... dat sportiviteit
dus ook ridderlijkheid en objectiviteit en
waardeering van anderen leertook wat
dit alles betreft, hebben de toeristen van
alle gading, eenheid van doel.
Er zijn tal van gemeenschappelijke be
langen, die door behartiging van een cen
traal lichaam uit het best gediend kunnen
worden en dus het bestaan van zulk een
lichaam met uitnemende outillage noodig
maken.
Die volledige uitrusting met nooit rus
tende en zich steeds meer volmakende
studie en voorlichtingsdiensten met de
uitvoerende hoofden en handen, stelt aan
't centrale lichaam, dus aan den A.N W.B
zware eischen.
Doordat een aantal toeristische belangen
voortaan niet meer gemeenschappelijk met
een zuster-organisatie behartigd kunnen
worden, zullen zoowel aan onze financieele
als administratieve en bestuurskracht bij
zondere eischen worden gesteld. Het is
goed, dat wij dit goed voor oogen stellen
en ernstig rekening mee houden.
Wat echter ook veranderen moge, niet
onze moed om verder te werken, niet
onze wil om den bond zijn nuttigen arbeid
steeds meer aan Land en Volk ten goede
te doen komen.
Ongebroken is onze wil om den ANWB
te doen blijven de groote. werkelijke natio
nale Bond van Nederland
Laat ons het wel bedenken; de A.N.W.B.
is een stuk „Nederland op zijn best"!
In onzen bond zijn alle burgers één: van
den hoogste tot den laagste.
De A N.W.B. is een stuk samenwerking
van ons volk, samenwerking van arm en
rijk, van Noord en Zuid. van alle klassen,
aile gelooven, alle partijen en alle stam
men en gewesten tot een gemeenschappe
lijk niet-politiek nationaal doel. Het is een
v/aarachtig nationale Bond nationaal
in zijn samenstelling, nationaal ln zijn
streven en nationaal in zijn doel.
Ernstiger dan ooit, met meer nadruk dan
ooit, doe ik een beroep op allen, die voelen
voor den zinspreuk der vaderen „Een
dracht maakt macht", om mee te helpen
den grooten algemeenen verkeersbond, den
werkelijk algemeenen toeristenbond, den
AN.W.B. groot en sterk te doen blijven,
door eendracht, krachtig en machtig. Ko
ninklijk naar den naam niet alleen, doch
ook in doen en laten werkend tot een
ieders nut in het belang van hoog en laag,
in het belang van ons volk, ln het belang
van ons land.
o
HET VERZET TEGEN DE
NIEUWE SPELLING.
REDE VAN PROF. DE VOOYS.
Vereeniging tot vereenvoudiging
van onze spelling.
In het American Hotel te Amsterdam
hield de Vereeniging tot vereenvoudiging
van onze spelling een algemeene verga
dering, tijdens welke prof. dr. C. G. N.
de Vooys een rede hield over „Het verzet
tegen de nieuwe spelling", waarin hij het
volgende zei:
Elke eenigszins ingrijpende spellings
wijziging zal op verzet stuiten. Dit stuiten
is bestemd voor de eeuwigheid. De taal
kundige vindt dit verzet op psychologi
sche gronden volkomen begrijpelijk. Even
duidelijk is evenwel, dat de stoornis niet
van blijvenden aard Is: zoodra de nieuwe
woordbeelden gewend raken, worden de
oude min of meer aanstootelljk.
Eenige leiders van het tegenwoordige
verzet hebben niet lang geleden zelf een
compromisvoorstel gedaan. Gesteld dat
een minister aan deze heeren steun ver
leend had, en hun bemiddellngsspelling
officieel aanvaard had. dan zouden de
bezwaren van prof. Huizlnga. waarop men
zich nu beroept, onverkort ook tegen dit
compromis gegolden hebben. Interpellee-
rende Kamerleden en protesteerende
rechtsgeleerden zouden ook tegen die
nieuwe spelling te velde getrokken zijn.
Dat de geopperde bezwaren, sterk over
dreven zijn blijkt vooral wanneer men de
woorden van sommige tegenstanders met
hun daden vergelijkt! Prof. Overdlep gaf
zelf een schoolspraakkunst in de nieuwe
spelling uit. Henrl Polak berust erin, dat
zijn artikelen in de verfoeide spelling ge
publiceerd worden.
Maar de eigenlijke spellingveranderin
gen zijn de hoofdzaak niet, zeggen de
tegenstanders. Erger is de afschaffing
van de buigings-n, waardoor de taal
wordt aangetast. Bij het van conserva
tieve zijde voorgestelde compromis was
de duidelijke bedoeling, terug te keeren
tot de oude geslachtsregeling en buiging,
zoodat de concessies van Minister Terp
stra teruggenomen zouden worden. Open
lijk werd dit niet toegegeven. Het heette
dat de geslachtsregeling, op grond van
later overleg,- vereenvoudigd zou worden.
TOen na i aandrang een dergelijke rege
ling beproefd werd, leidde dit tot een
absolute mislukking. Geen enkele poging
is daarna beproefd, noch ter propaganda,
noch ter toepassing van deze regeling.
Intusschen is het verzet geconcentreerd
ln de z.g. Nationale Vereeniging, die de
pretentie heeft voor „orde en eenheid" te
strijden. In die vereeniging, aldus spreker,
werken tegenstrijdige motieven. De leiders
streven grootendeels naar een getemperde
vereenvoudiging op „nationalen" grond
slag, na een breeder opgezet onderzoek.
Alsof er niet lang genoeg onderzocht is.
Zeer veel aanhangers echter, zich beroe
pend op de motiveering van prof. Hui-
zinga. willen de bestaande spelling en de
traditioneele geslachtsregeling ongewijzigd
handhaven. Met de leuze „voor orde en
eenheid" vaart men dus onder valsche
vlag, want op den ouden grondslag is geen
nieuwe orde meer te bereiken.
De Nationale Vereeniging eischt, dat de
Regeering op haar besluit terugkomt en
de nieuwe spelling weer verbiedt, omdat
de meerderheid van het Nederlandsche
volk er tegen gekant is. Dit is een onbe
wezen bewering. Afgezien van het luid
ruchtig verzet in kleinen kring is van die
verzetsbeweging weinig gebleken. Inte
gendeel. Er valt een toenemend gebruik
van de nieuwe spelling te constateerenbij
groote handelszaken, warenhuizen, mode
zaken, bioscopen, middenstandsvereeni-
gingen, coöperaties, vakvereenigingen. de
schoolbladen, de dagbladen en vakbladen
van de Arbeiderspers, de vrijzinnig-demo
cratische pers, groote uitgevers en tal van
particulieren van allerlei stand. Terug
keer tot den ouden toestand is onmogelijk.
Een poging daartoe zou inderdaad tot de
grootste verwarring aanleiding geven en
allerminst geschikt zijn om de „eenheid"
te herstellen. Niet in achterwaartsche,
maar in voorwaartsche richting, aldus
riep spreker uit, moet de nieuwe eenheid
gezocht worden
Dit moet de Regeering reeds ingezien
hebben, toen het besluit genomen werd
om de nieuwe spelling bij het geheele
onderwijs in te voeren. Als loutere proef
neming zou dit onverantwoordelijk zijn
geweest. De consequentie is dus. dat de
Regeering zal volgen. De geleidelijke om
keer is voor een goed deel al voltrokken.
De Regeering heeft het in de hand het
tempo belangrijk te versnellen. Bedacht
zame Nederlanders, die nu op het voor
beeld van de Regeering wachten, zouden
dan eer hun aarzeling overwinnen en nu
reeds medewerken om in het algemeen
belang den overgangstijd zoo veel mogelijk
te bekorten.
STERK TOENEMEND PASSAGIER -
VERVOER PER VLIEGTUIG.
Dagen, waarop meer dan 600 passagiers
Schiphol passeeren.
De sterke toeneming van de intensivi
teit van het luchtverkeer, waarin de
K.L.M.. mede door invoering van vele
nieuwe verbindingen een belangrijk aan
deel heeft moge blijken uit het feit dat
naar wij van bevoegde zijde vernamen
in deze maand dagen zijn voorgekomen,
waarop meer dan zeihonderd uitgaande
en inkomende passagiers Schiphol cas
seerden
Dit getal geeft in vergelijking met de
cijfers over dezelfde maand van het vorige
jaar, bijna een verdubbeling te zien.
HET CONGRES VAN DE
INTERNATIONALE KAMER
VAN KOOPHANDEL.
ONDERHOUD MET DEN HEER
FENTENER VAN VLISSINGEN.
Stabilisatie en verdwijning der handels
belemmeringen is noodig.
In een onderhoud met een redacteur
van het Algemeen Nederlandsch Pers
bureau over het verleden week beëindigde
congres van de Internationale Kamer van
Koophandel te Parijs, verklaarde de voor
zitter. de heer F. H. Fentener van Vlis-
singen. dat men algemeen op het congres
had ingezien dat men vastliep met het
najagen van slechts de eigen belangen, en
dat men niet alleen mloest nemen wat men
kon krijgen, doch ook moest weten te
geven.
Wij maakten de opmerking, dat het
merkwaardig aandeed, in een periode
waarin de regeeringen beschermende
maatregelen van steeds wijdere strekking
nemen en in steeds meer landen de munt
eenheid haar stabiliteit verliest naar de
regeeringen zeggen onder druk of op ver
langen juist van het bedrijfsleven een
Internationaal congres van leiders van
het bedrijfsleven uit alle landen bijeen te
zien, dat zich zoo onomwonden en krachtig
uitsprak voor het verdwijnen der handels
belemmeringen en internationale stabili
satie der valuta's.
De heer Fentener van Vlissingen gaf toe.
dat men in een vicieuze cirkel gevangen
zat. Iedereen zag de noodzakelijk in om
er mee uit te scheiden, doch iedereen
was gedwongen er aan mee te doen zoo
lang ook de andere er niet mee ophielden.
Een voorbeeld ervan is Amerika. Door
den oorlog is deze staat van debiteur
crediteurenstaat geworden Toch heeft het
zijn tarieven verhoogd, waardoor Europa
geen mogelijkheid meer heeft zijn schul
den af te lossen. Gelukkig begint de tegen
woordige staatssecretaris van buitenland-
sche zaken Cordell Huil dit ln te zien en
tracht bij er verandering ln te brengen.
De Internationale Kamer van Koophan
del tracht door dezen vicieuzen cirkel heen
te breken, die ook bestond ten aanzien
van de monetaire kwestie. Sommigen
waren van meening dat eerst de valuta's
internationaal gestabiliseerd moesten wor
den en dan de handelsbelemmeringen uit
den weg moesten worden geruimd, doch
anderen meenden dat deze volgorde juist
omgekeerd moest zijn.
Het congres te Parijs heeft ten slotte
als zijn meening uitgesproken dat eerst
de internationale stabilisatie der valuta's
tot stand diende te komen en dat daar
door een der voornaamste voorwaarden
zou worden geschapen voor het uit den
weg ruimen der handelsbelemmeringen.
Men moet zich dat voorstellen aldus
de heer Van Vlissingen als een wapen
stilstand op monetair gebied gedurende
welke periode men tracht te komen tot
opheffing der handelsbelemmeringen,
regeling der schulden, het in evenwicht
brengen der begrootujgen enz.
Welken invloed op'den gang van zaken
mag men van een congres als dat te
Parijs, waarin zoovele invloedrijke mannen
hebben gesproken verwachten? vroegen
wij.
Directen invloed op den gang van zaken
kan de Internationale Kamer van Koop
handel natuurlijk niet uitoefenen, ant
woordde de heer Van Vlissingen hierop,
doch via de bij haar aangesloten organi
saties in de verschillende landen kan zij
de publieke opinie beïnvloeden, en dat is,
in de meeste landen nog hard noodig.
DE MAATREGELEN VOOR DE
LANDBOUWHYPOTHEKEN.
.Bezwaren van de directeuren van
hypotheekbanken tegen
het wetsontwerp.
De Vereeniging van Directeuren van
Hypotheekbanken heeft een uitvoerig adres
gericht aan de Tweede Kamer, met be
trekking tot het wetsontwerp betreffende
bijzondere maatregelen ten aanzien van
loopende landbouwhypotheek- en pacht
overeenkomsten.
Wij ontleenen er aan:
De daarbij voorgestelde beperking van
de rechten der hypothecaire crediteuren
wordt gerechtvaardigd geacht in de eer
ste plaats, omdat de bij het sluiten der
betreffende contracten zich verbindends
schuldenaar onmogelijk alle omstandig
heden, die van invloed zijn op de nako
ming van de aanvaarde verplichtingen,
beeft kunnen voorzien.
Deze algemeenheid rechtvaardigt toch
allerminst, dat men de aan den hypotheek
houder door de wet gegeven waarborgen
als ongeschreven beschouwt.
Niemand, debiteur noch crediteur, heeft
ooit bij het sluiten van welk contract ook
alle omstandigheden, welke de nakoming
van daaruit voortvloeiende verplichtingen
beïnvloeden, vooruit kunnen voorzien. Een
geordend credietwezen is echter slechts
bestaanbaar, indien er rechtszekerheid
bestaat. Ook het verstrekken van een
grooten steun aan den landbouw kan dus
geen verandering brengen in de verplich
tingen van den hypothecairen debiteur.
Neemt men de rechtszekerheid weg, dan
bestaat er groote kans op vrijwel algeheele
stopzetting van nieuwe credieten.
Hoewel zich ten volle bewust van de
groote moeilijkheden, waaraan 's lands
regeering thans het hoofd te bieden heeft,
acht adressante zich toch verplicht er op
te wijzen, dat de hypotheekbanken door
deze maatregelen ernstig belemmerd wor
den bij het beheer van de haar toever
trouwde spaarpenningen ad rond een mil
liard gulden. Een gezond credietwezen is
niet bestaanbaar, wanneer op zoodanige
wijze wordt ingegrepen in normale con-
tractueele verhoudingen, dat zelfs de na
de invoering van de Crisispachtwet geslo
ten hypotheek- en pachtcontracten wor
den aangetast. Immers, van dat oogen-
blik af (1 Juli 1932) is een beroep op niet
te voorziene omstandigheden toch zeker
niet meer toelaatbaar.
Indien, na de van vele zijden geoefende
critiek, geen aanleiding wordt gevonden
om het wetsontwerp terug te nemen, be-
perke men de werking der wet toch in
ieder geval tot vóór de invoering van de
Crisispachtwet 1932 afgesloten contracten.
Aan de verdere opmerkingen ontleenen
wli nog als de meening van adressante:
De bepalingen omtrent de vrijstelling der
RECLAME.
713»
Ook op reis is Persil van groot gemakl
Onnoodig veel kleeding mee te nemen. Wasch
's o/onds even Uw kousen, shirt of onder
goed in een koud Persil*sopje.
Het is in een ommezien gedaan I
Persil
K. OtUrmann A Co'* Haadal-MI). N.V. A'daa Fabrltk» t« Jutphaa*
borgen behooren derhalve niet in dit wets
ontwerp thuis.
In het ontwerp ontbreekt de absoluut
noodzakelijke regeling der meer en meer
in den land- en tuinbouw ingevoerde rege
lingen.
Een voorziening in dit euvel zou kunnen
worden gevonden door te bepalen, dat, in
geval blijkt dat wanbetaling niet veroor
zaakt is door de tijdsomstandigheden en
een executie toch doorgaat, of indien de
debiteur in staat van faillissement komt
te verkeeren na de behandeling bij de
kamer voor crisislandbouwzaken, de koo-
per recht heeft op 'n nieuwe teeltvergun
ning voor het geveilde en de teeltvergun
ning ten name van den ouden debiteur
komt te vervallen.
Zou het geen aanbeveling verdienen de
bestaande hypotheekcommissie te hand
haven als een speciaal rechtscollege? Een
dergelijke enkele beroepsinstantie zou
van groote waarde zijn voor het verkrij
gen van de zoo noodige eenheid in de
beslissingen.
Concludeerend verzoekt adressante pri
mair: het gedane wetsvoorstel te verwer
pen; subsidiair: het voorstel van wet
zoodanig te wijzigen, dat de geopperde
bezwaren worden weggenomen.
HET VERKEER OP ONZE WEGEN.
De K.N.A.C. dringt aan op wettelijke
veiligheidsmaatregelen voor alle
weggebruikers.
Met het oog op de belangrijke beslissin
gen, welke binnenkort ten aanzien van het
wegverkeersvraagstuk in de Tweede Kamer
zullen worden genomen, heeft het bestuur
van de Kon. Ned. Automobiel Club een
persbijeenkomst georganiseerd, waarin
mede aanwezig waren de juridische advi
seurs en de Juridische commissie van de
K.N.A.C. en waarin de voorzitter, mr. J.
Linthorst Homan eenige beschouwingen
heeft gehouden over het verkeer op onze
wegen, zooals het zich thans vertoont en
zooals waarschijnlijk de naaste toekomst
het zal laten zien.
Kort geleden, aldus de voorzitter, ver
scheen het verslag van het overleg tus
schen den minister van Waterstaat en de
Vaste Commissie voor Openbare Werken,
Verkeers- en Waterstaatsaangelegenheden
uit de Tweede Kamer over het in 1934 in
gediende wetsontwerp voor een nieuwe
motor- en rijwielwet, welke zal worden
aangehaald onder den titel van „Wegen
verkeerswet".
De thans voorgestelde wettelijke regelen
richten zich helaas vrijwel uitsluitend
tegen het motorverkeer, als een afweer van
een vijand die te verdringen zou zijn. En
de toelichtingen leeren, dat men bij de
uitvoeringsbepalingen van deze wet, het
nieuwe verkeersreglement zelfs de fietsers
en de voetgangers niet ln andere banen wil
lelden.
Ongerust over menige passage uit de
Kamerstukken heeft de K.N.A.C. zich hier
over thans andermaal tot de leden der
Tweede Kamer gewend, met het dringend
verzoek om met de moderne begrippen
rekening te houden.
In dat adres wordt erop gewezen, dat
het ontwerp nog steeds een eenzijdig tegen
het motorverkeer gerichte scherp crimi-
neele tendenz vertoont.
De verkeersveiligheid wordt echter door
enkel strafbedreigingen niet gediend, wel
door het geven van een ordening, waarbij
de plaats van elke categorie van wegge
bruikers in het verkeer zoo duidelijk moge
lijk wordt aangegeven.
De K.N.A.C. is met den minister van
meening, dat niet al te veel in de wet zelve
moet worden geregeld; de op het verkeer
betrekking hebbende regelingen zullen in
haar details voornamelijk haar uitwerking
dienen te vinden m een „verkeersregle
ment". Voor dit reglement nu biedt het
wetsontwerp een aannemelijke basis.
Met dit al zoo gaat het adres verder
is het niet duidelijk, waarom een bepa
ling als de K.N.A.C. in art. 25 van haar
concept voorstelde, niet ln de wet zou kun
nen worden opgenomen. „Iedere wegge
bruiker" zoo luidt deze bepaling, „is ver
plicht zich op de openbare wegen en de
rijwielpaden zoodanig te gedragen dat hij
niemand schade toebrengt of noodeloos
last of hinder veroorzaakt".
Het K.N.A.C.-bestuur beschouwt een zoo
danige bepaling als den hoeksteen, waarop
het verkeersgebouw mede behoort te wor
den opgetrokken.
In het adres wordt voorts aangedrongen
op afschaffing van de maximumsnelheids-
verordeningen. welke slechts in schijn aan
de veiligheid ten goede komen, zoomede op
het inlasschen van bepalingen tegen het
gevaar, in den sleöhten toestand van
motorrijtuigen zelf gelegen, en tegen het
parkeeren of stilstaan op gevaarlijke wijze.
De KN.AC. hoopt, dat de hier tot uiting
gebrachte gevoelens en bedenkingen alsnog
tot resultaat mogen hebben, dat het wets
ontwerp, dat de volgende week in openbare
behandeling zal komen, daarbij zoodanig
zal worden geamendeerd, dat met recht
van een „algemeene verkeerswet" zal kun
nen worden gewaagd.
ONTHULLING VAN EEN GEDENK-
TEEKEN TE ETTEN.
Ter herinnering aan de eerste vlucht van
een vliegtuig over Nederlandschen bodem.
Op Donderdag 11 Juli as. te 2 uur n.m.
zal op den Klappenberg op den weg
Etten—Rijsbergen onder de gemeente Et-
ten (N. Br.) de onthulling plaats hebben
van een gedenkteeken ter herinnering aan
het feit, dat te Etten op 27 Juni 1909 voor
het eerst met een vliegtuig over Neder
landschen bodem is gevlogen door Graaf
de Lambert. De onthulling zal geschieden
door Z.Exc. generaal Snijders, waarna het
monument door kolonel Thomson namens
het comité aan de gemeente Etten en Leur
zal worden overgedragen.
MONUMENT-G. J. DE JONGH
TE ROTTERDAM.
In tegenwoordigheid van vele leden van
de familie en tal van autoriteiten is gis
termiddag te Rotterdam het G. J. de
Jongh-monument, opgericht ter eere van
de nagedachtenis van den man, die 30
jaren lang de leiding heeft gehad van de
Rotterdamsche gemeentewerken.
Het monument is vervaardigd naar een
ontwerp van lr. A. v. d. Steur en verrezen
als afsluiting van het Museumpark. Het
heeft een frontbreedte van 60 Meter.
Schenker van het monument is de heer
D. G. van Beuningen Het ls onthuld door
een kleinzoon van wijlen den heer De
Jongh waarna de heer Van Beuningen
een toespraak heeft gehouden. De burge
meester heeft vervolgens het monument
aanvaard.
