h»te Jaargan? DINSDAG 4 JUNI 1935 No. 23066 STADSNIEUWS. BUITENLAND. Het voornaamste Nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES: 50 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 30 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden f. 3.35 per week f.O.lS Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten. (voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.) I Dit nummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD. MEJ. S. M. DE MOOY. Morgen hoopt mej. S. M. de Mooy den üg te herdenken, dat zij vóór 40 jaren in "dienst trad bij de familie P. Fontein Kn, destijds wonende Haven 28. Na het overlijden van mevr. de wed. P. Ironteln ging zij dienst over van den zoon, den heer J. Fontein, wonend Lage Rijn- liijk 132. Een zeldzaam feit, waarover naast de ™"-iillc ook zij zich verheugen, dit mede ir haar uitnemende zorgen en gulle iendelijkheid op Haven 28 zulk een aan- Ifetiaan: verblijf vonden. Het zal haar en de fam. Fontein-v. Vliet iker morgen niet aan belangstelling ont reken. waar belden zich verheugen over goede verstandhouding, die steeds leef bestaan en die nog jaren bestendigd loge worden. Maar in het bijzonder zal .die belang- |itelling de jubilaresse gelden, wie al haar [lenden en bekenden van heeler harte n onvergetelijken feestdag wenschen. DSCHE KUNSTKRING „VOOR ALLEN" De jaarvergadering. Gisteravond werd in café-restaurant den Vergulden Turk" de jaarlijknche feemcene vergadering van den Leidschen itkring „Voor Allen" gehouden. De voorzitter, de heer P. van der Hoe- in, opende de matig bezochte vergade- ig met een woord van welkom en prees in de aanwezige leden, dat zij in een als deze ter vergadering wilden ko en om de belangen der vereeniging te rtigen. Hierna werden de notulen der vorige irvergaderlng door de secretaresse, mej. idshoorn, gelezen en door de vergade- ig goedgekeurd. De voorzitter deelde vervolgens mede, it de tweede voorzitter wegens uitstedlg- verhinderd was de vergadering bij te men en dat het programma der concer- in voor het a.s. seizoen is vastgesteld. Tot groot genoegen van het bestuur zal Kt Budapester Strijkkwartet toch in het i. seizoen kunnen optreden en wel in de aand Maart. Het programma, dat op 25 October aan- angt. luidt als volgt: 1. Piano-concert. Frédéric Lamond; 2. icertgebouw-Trio Andriessen, Zimmer- Loevensohn; 3. Piano-concert Nico- Orloff; 4 De Engelsche zanger Keith lkner; 5. Violisten-concert Georg Kulen- mpf6. Het Budapester Strijkkwartet. De voorzitter deelde vervolgens mede. it het ledental nog eenigszins terugliep op 31 Mei 795 bedroeg. Die teruggang is niet zoozeer te wijten aan een abnor mal aantal van bedankjes als wel aan kleiner aantal toetredende nieuwe len. Na deze mededeelingen werd het ver ras over het afgelopen jaar gelezen en "Wgekeurd. Aan het verslag van den penningmees- m den heer Gerverdinck ontleenen wij. de inkomsten f. 2748 bedroegen en de gaven f. 2804, een nadeelig saldo der ive van f. 56, dat zal worden bestreden it de reserve, welke op 21 Mei j.l. f. 801 droeg. Nadat de commissie van controle haar ienomenheid had betuigd met de wijze r- beheer der geldmiddelen, werd den zingmeester décharge verleend onder (zonderen dank der vergadering voor ziin puwkeurig en zuinig beheer De begrooting voor het volgend jaar ®d vastgesteld op f. 2225. haarna had de bestuursverkiezing plaats. Of aftredende bestuursleden de heer P. M. Hoeven (voorz.). mevr. C. Gentile- V Dialen en de heer J. de Jong werden tkozen Tot leden van de kascommissie werden poe.nd de heeren K, Millaart. C J. Mat- p" en mej Muller en tot plaatsvervan- {Jle leden de heeren J. Faber K. Wees- b'en G. L. Driessen. De contributie voor het komende jaar Nd gehandhaafd oo f. 3 oer lid, exclu- 1 vermakelijkheidsbelasting «S de rondvraag kwam nog de propa- ttia-kwestie aan de orde. Nadat de Ijorzltter de verschillende commissies voor Ï!t werkzaamheden en de aanwezisen J* hun tegenwoordigheid had bedankt. hij hen oo vooral de aandacht te jhieen oo de uitstekende solisten en P«nbles welke in dit iaar zullen op dien Hierna werd de geanimeerde vergade- "t eesloten. - De 12-jarige G. van P. is gisteren bij spelen in de Lusthoflaan gevallen, zij haar lmkeronderarm brak. De JP bracht het meisje naar het Aca- Jljch Ziekenhuis, waar de arm werd K DE STADHUISBOUW. Het Is ons opgevallen, dat dezer dagen een aanvang ls gemaakt met de restaura tie van den ouden gevel aan de Breestraat, met dien verstande, dat het meest weste lijke gedeelte is afgebroken Naar ons bij informatie ls gebleken is dit geenszins een afwijking van het aanvankelijk voornemen om den gevel niet af te breken, doch er een binnenmuur tegen te plaatsen, maar uitsluitend een gevolg van het feit. dat de gevel daar ter plaatse sterk aehterover- helde, waardoor men vreesde, dat tijdens het heiwerk stukken zouden afbrokkelen. Het ligt dus niet in de bedoeling om den geheelon gevel af te breken, doch alleen de gevaarlijke gedeelten. ACADEMISCHE EXAMENS. Geslaagd voor het candidaatsexamen Indisch Recht de heer P. H. E. Anspach (Den Haag): voor het doctoraal examen geneeskunde de heeren K G. A. Hordijk (Den Haag) en K. J. Mühring (Rotter dam icandidaatsexamen rechten de hee ren P. Nagtegaal (Wassenaar) en W. Ja- cometti (Den Haag). Niet de heer Tan Slang Sure, maar Tan Slang Swie is geslaagd voor het doc toraal examen Indisch recht, ORGELAVOND-FEIKE ASMA. Het 6e programma der wekelijksche Or gelavonden in de Hooglandsche Kerk, door den heer Feike Asma, morgenavond, opent met een Praeludium over „Dankt, dankt nu allen God", van H. de Vries en vervolgt met werken van Haendel, Bach, Claussmann en Guilmant, om te eindigen met een Paraphrase van den concert gever. De toegang is vrij. o PLANTSOEN-CONCERT. Het muziekgezelschap Orpheus", direc teur de heer W. Chr. P. de Vries, zal Don derdag 6 Juni a.s. het tweede concert ver zorgen van den Bond van Leidsche Har monie- en Fanfare-Vereenigingen. Het concert vangt aan 8 uur precies. Mocht door slecht weer het concert afgelast moe ten worden, dan zal dit op de gewone wijze worden bekend gemaakt. Stoelen zijn gedurende het concert te huur tegen den geringen prijs van vijf cent. Het pu bliek wordt beleefd verzocht gedurende het concert niet te loopen. Het programma luidt: 1. „De Nederlandsche Leeuw", marsch. p de Rook. 2. „Raymond", ouverture, A. Thomas. 3. „Wein. Weib und Gesang", wals Joh. Strauss. 4. Loreley Paraphrase. J Nesvadba. 5. Guillaume Tell, fantaisie, G. Rossini. Pauze. 6. Orphée aux Enfers, ouverture, Jac. Offenbach. 7. Le Lac, Meditation poëtique. L. Niedermeijer. (Solo voor Trombone, solist de heer J. H. Maas). 8. Ballet Faust (La nuit de Valpurgis). Ch. Gounod. 9. Marsch. HET LUSTRUM GEDENKBORD VAN GERRIT DEN BLANKEN. Materiaal, techniek en uitvoering. Gedenkborden komen veelal uit de ovens van Delft, nadat in den regel een meerkleurlge voorstelling ontworpen is door kunstenaars, die zich in 't bijzonder in die richting hebben ontwikkeld. De Leidsche studenten evenwel komen bij hun Lustrum te voorschijn met een gedenkbord, dat een voorbeeld is van zuivere aardwerkkunst van Gerrit den j Blanken, terwijl de voorstelling door een hunner, door den heer A. Seret, is ont worpen. Het is weer eens wat anders en I het is ten volle geslaagd. We willen achtereenvolgens even be- i spreken: het materiaal, de techniek en de uitvoering. De heer Gerrit den Blanken is i de directeur, de meesterknecht, de knecht j en de loopjongen van zijn eigen zaak, m. a. w. hij werkt geheel alleen in zijn eigen i fabriek. Alles wat uit zijn handen komt, I draagt het strikt persoonlijke cachet van den maker Het meeste is van het begin tot het einde handwerk. Een enkele maal, wanneer binnen een kort tijdsbestek vele voorwerpen van gelijken vorm en kleur moeten worden afgeleverd, gebruikt hij vormen en een machinerie om het ge- wenschte model te draaien, doch daarover zoo meteen. Het is bij de vervaardigers van kunst aardewerk de gewoonte, dat zij uit de smeuige, door kneden volkomen homo geen gemaakte kleiklomp op de draaiende schijf eerst den vorm van een kan, pot of schaal draaien. Nadat deze voorloopig wat gedroogd is, wordt hij in den oven gebracht en gebakken. Het is dan aarde werk van een vuilgrijze kleur. Dit wordt met het rauwe glazuur bestreken of be spoten. en daarna opnieuw in den oven gebracht. d:e verhit wordt tot een tem peratuur van 1000 of meer graden. Onder de inwerking van die geweldige hitte ver bindt het glazuur zich met het mate riaal en krijgt het die prachtige glansen en kleurentinteling die men niet achter de oorspronkelijk metaaloxyden zou ver moeden. De heer Den Blanken heeft nu dit pro ces aanmerkelijk bekort, doordat één tus- schenstadium kon worden uitgeschakeld. Hij heeft namelijk door een bijzondere samenstelling van het materiaal, in casu de pottenbakkersklei, bereikt, dat de ge draaide vorm niet voorgebakken behoeft te worden, doch dadelijk na even te zijn ingedroogd, met glazuur kan worden be spoten en in den oven kan worden ge plaatst. Vooral wanneer er werk moet wor den geleverd, waarbij haast is en dat vele malen moet worden vermenigvuldigd, zoo als met de Lustrumborden het geval was, is dit een groot voordeel. Dit wat betreft het materiaal. De techniek van het draaien is in dit geval ook wat bekort, ofschoon tenslotte het overgroote deel van de zaak toch handwerk is. Hier was men aan twee vor men gebonden, een vrij vlak en een wat dieper bord. Daartoe werden een aantal gipsmodellen gegoten, ook eigen werk, men zou kunnen zeggen: de negatieven. En omdat er op de bordjes een voorstel ling met letterschrift moest komen in hoogrelief, spreekt het vanzelf dat men die voorstelling en letters in dieprelief en in spiegelbeeld in den vorm moet vinden. Hier moeten wij al dadelijk even spreken over het technische aandeel van den heer Seret in de zaak. Deze was, zooals we reeds opmerkten de ontwerper van de voorstelling. Doch het zijn natuurlijk twee geheel verschil lende zaken, een voorstelling op teeken papier te ontwerpen of die als negatef aan te brengen in een bollen gipsvorm. Ook dit moet worden aangeleerd en de heer Seret heeft geen tijd of moeite gespaard om dit technisch in orde te brengen en het is hem ten slotte voortreffelijk gelukt. Het eert onzen studenten, dat zii. bij de geheele voorbereiding van het Lustrum, zoowel bij het affiche als nu bij het ge denkbord zelf de handen aan 't werk sloe gen en zich daarmee rekenschap gaven van allerlei technische moeilijkheden van het vakmanschap. Het persooniiik aan deel zal voor den heer Seret de waaröe van het resultaat verhoogen en niet voor hem alleen, doch voor allen, die warm be lang stellen in het studentenleven. Op dezen gipsvorm nu wordt de klei ge legd en met een natte sprons flink vast- geslagen. zoodat geen ongewenschte lucht 2ieh tusschen vorm en klei bevindt Door middel van de machine wedt de klei ge draald, terwijl door een inrichting op maat het overtollige verwijderd wordt, en het bord zoo geheel in den vorm gereed kan worden afgenomen. Nu komt het glazuren. De borden zouden in twee kleuren in den handel worden gebracht; in mat groen voor het publiek en in de fraaie cobald- blauwe corpskleur voor de studenten. Het was aanvankelijk moeilijk de iuiste gla- zuursamenstelling te vinden, die getrouw de corpskleur weergaf. Juist het vinden van glazuurrecepten is een van de moei lijkste opgaven voor den pottenbakker, want men weet nooit met wiskundige zekerheid wat de oven op zal leveren. Doch de heer Den Blanken is hierin schitterend geslaagd en nu de juiste samenstelling van de metaal-oxvden eenmaal gevonden is, weet hij precies wat hij doen moet. En nu de uitvoering De borden zijn dus in mat groen en in de cornskleur. Deze kleuren zijn beide fraai, doch voor mijn gevoel is het mat groen het meest gedistingeerd. Ik kan mij echter voorstellen, dat in sommige inte rieurs het blauwe bord het beter doet De teekening in het midden stel', een rederijker voor, die met opgeheven hand staat te declameeren van den vos Rcv- naerde, die zich achter hem aan zijn voeten bevindt Deze voorstelling is mooi en sober van lijn en zegt precies waarom het hier gaat In flinke, mooie lettervor men staat daarboven' Lustrum 1935 en er onder Leiden In kleinere letters zien wij ter weerszijden van den rederijker .Van den Vos Reynaerde" en „Landjuweel" Alleen moet men zich voorstellen, dat het woordje van achter den sprekenden man verloren is gegaan. De heer Seret heeft zoowel door de voorstelling als dooi de omschrijving ervan een dankbaar de coratief geheel weten te verkrijgen, waar voor wij hem. evenals voor zijn aande»l in de technische uitvoering, gaarne hulde brengen. En de Leidsche Studenten zullen zeker hoogeliik tevreden ziin over de keurige er artistieke wijze, waaroD Gerrit den Blan ken hun herinneringsbord heeft uitge voerd. O De wethouder van financiën, de heer T. S. Goslinga, is wegens uitstedigheid verhinderd, morgen spreekuur te houden. Gisteravond om 8 uur gaf de Geheel onthouders Muziekver. „Kunst, voor het Volk", directeur de heer G B. F. Verhaaf uit Den Haag een concert in den tuin van „Rhijngeest" te Oegstgeest voor de pa tiënten. Onder de aanwezigen merkten wij o.a. op den directeur der gestichten dr. F. J. Stuurman en den heer Valk hoofd van den economischen dienst De nummers werden op keurige wijze gegeven en telkenmale met dankbaar applaus beloond. Gisteravond omstreeks halfacht is de 79-jarige mej. M. F. in de Hartebrugs- kerk uitgegleden waardoor zij het rechter dijbeen brak. De Eerste Hulpdienst ver voerde haar naar het Sint Elisabeth- ziekenhuis. DE ALGEMEENE TOESTAND. De vlootbesprekingen. Het hoofd der Duitsche vlootdelegatie, Von Riibbentrop. werd sistermiddas in het Laserhuis door den minister van Buit. Zaken. Simon ontvangen. Daarna bracht le leider der delegatie een beleefdheids bezoek aan MacDonald. Na afloop mvan het onderhoud begaf hij zich naar het gebouw der admiraliteit, waar hii een eerste ontmoeting heeft £e- had met den minister van Marine. De hedenochtend om 10 uur begonnen Duitsch-Engelsche vlootbesprekingen zijn zooals reeds aangekondigd door den En- eelschen minister van Buitenland sche Zaken formeel ge'ooend: aan de eigenlijke besprekineen der vlootdeskundigen neemt Simon echter niet deel. ENGELAND. 's Konings 70ste verjaardag. De zeventigste verjaardag van koning George is in alle deelen van het Britsche rijk op plechtige wijze gevierd. Te Londen droeg de viering een bijzonder plecntig karakter. Zijne Majesteit was voldoende hersteld van de verkoudheid van de vorige week. om te Londen de schitterende plechtigheid van de vaandelparade der Horse Guards te kunnen bijwonen, die ieder jaar op 's konings verjaardag gehouden wordt. De parade trekt steeds groote massa's nieuwsgierigen, maar ditmaal was de be langstelling toch wel buitengewoon groot. De geheele Mali langs stonden de rnen- schen opgepakt en ook de balcons van alle bij het Paradeveld gelegen gebouwen, tot zelfs de daken waren met nieuwsgierigen gevuld. Het was heerlijk warm weer en de zon neschijn verhoogde nog de schoonheid van het unieke en pittoreske schouwspel. Eer. ware orkaan van toejuichingen be geleidde den koning, toen hij de Mali af reed naar Whitehall. De koningin was reeds, in gezelschap van haar twee schoondochters en haar twee kleindochters, gezeten op het balcor. van het hoofdkwartier der Horse Guards, toen de stoet arriveerde Achter den koning, die de scharlaken uniform der Irish Guards droeg, reden zijn vier zoons, de prins van Wales, de hertog van York, de hertog van Gloucester en de hertog van Kent. Daarna kwamen de Indische adjudanten van den koning, de Maharadja's van Bikanir en Kashmir en Sir Umar Hayat Khan in hun prach tige uniforms, gevolgd door de buiten- landsche militaire attaché's. Ongeveer twee duizend Gardisten na men aan de parade deel. Toen de koning zich na afloop van de plechtigheid aan het hoofd plaatste van de Kings Guards en vervolgens langs de Mal) naar Buckinghampalace terugreed, weerklonk een biina onafgebroken gebul der van saluutschoten. Op deze verjaardag zijn zeven nieuwe peers benoemd, negen baronets en zeven en-dertig knights. Er zijn drie nieuwe leden van den Privy Council benoemd, en wel Attlee, plaatsvervangend leider van de Labourpartij in het. Lagerhuis, Hore- Belisha, minister van Verkeer, en captain R. C Bowine, plaatsvervangend voorzitter van het Lagerhuis sedert 1931. Charles Edwards, chief whip der La bourpartij, is onder vele anderen tot Sir verheven. Citrine, algemeen secretaris van het Engelsche Vakverhond is onderschei den met den titel .knight commander" van het Britsche Rijk, Grenfell. arbeiders lid van het Lagerhuis en A Shaw, alge meen secretaris van den Natlonalen bond van Textielarbeiders met den „comman der" van dezelfde orde. Te Dougles. de hoofdstad van 't eiland Man, zijn 3.000 gemeente-werklieden en transport-arbeiders in loonstaking ge gaan. De geheele plaats zit zonder elec- triciteit. De gaslevering is gestaakt. Het geheele verkeer met autobussen, trams en treinen ligt stil. BTNNENT.AND Het Koninklijk bezoek aan Den Helder (Binnenland, 3e Blad en Laatste Berich ten, le Blad). Het lekkende Julianakanaal. (Binnen land, 3e Blad). Verlagringr der loddstarieven; een wets ontwerp ingediend. (Binnenland, 3e Blad). Het jaarverslag van de Nederlandsche Bank. (Financiën, 4e Blad). BUITENLAND Opnieuw een incident aan de Italiaansch- Abessynische grens. (Buitenl., le Blad). Het nieuwe Japansch-Chineesche con flict. (Buitenland, le Blad). De Normandië verovert den blauwen wimpel. (Buitenl. Gemengd, 3e Blad en Tel., le Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN lste BLAD. LEIDSCH CRISIS-COMITE. WIJ KOMEN WOENSDAG BIJ U AAN! U STELT OM TOCH HIET TELEUR °0'.EN. De valuta blijft gehandhaafd. De minister van financiën, Zawadzki heeft een verklaring aan de pers doen toekomen, waarin hij het succes consta teert, dat behaald is met de binnenland- sche leening, waarna hij herhaalt, dat de economischen monetaire politiek van Polen ongewijzigd gehandhaafd zal worden. De stabiliteit van het Poolsche geld zal niet geschokt worden door de Huidige stroo mingen, experimenten zullen niet worden uitgevoerd en evenmin zal invloed hierop worden uitgeoefend door schokken, die zich voordoen, of voordoen zullen in landen, die economisch sterker zijn dan Polen De minister verwacht niet dat zich zoodanige schokken zullen voordoen, maar hij stelt er prijs op te verklaren dat zelfs, wanneer zij mochten ontstaan, zij de monetaire politiek van Polen niet zullen wijzigen, in welke politiek het land zijn vertrouwen heeft getoond door in te schrijven op de bovengenoemde leening. FRANKRIJK. De nieuwe regeering en de Kamer. Daar een aantal bladen aangekondigd heeft, dat Caillaux zou overwegen om een nieuwe monetaire conferentie uit te lokken om te komen tot een regeling der onder linge verhouding der munten, stelt de minister van Financiën er prijs op te ver klaren, dat hij, ofschoon voorstander van een stabilisatie der munten, meent, dat het niet aan hem ligt, om een dergelijk initiatief te nemen. I De minister zal zich enkel toeleggen op deze dubbele taak: het herstel van het I evenwicht der Inkomsten en uitgaven van de gewone begrooting en de volstrekte handhaving der Fransche munt op haar huidig peil. Hij is nochtans van meening, dat de her vatting van den ruilhandel en het econo misch herstel van de wereld zeer verge makkelijkt zullen worden, wanneer de andere naties, de voordeelen inziend, welke de volstrekte handhaving van het Fran sche monetaire stelsel en de onaantast baarheid van zijn munt opleveren, ge meenschappelijk zullen besluiten om zich te vereenigen, teneinde de internationale monetaire stabiliteit te herstellen. Het debat van hedenmiddag in de Kamer over de Volmachtswet, na de voor lezing van de korte ministerieele verkla ring, zal tot een minimum worden beperkt. De toelichtingen der stemmen, welke tot 5 minuten beperkt zijn door de urgentie procedure, zal Bouisson zeer beknopt beantwoorden. Men verwacht dat deze methode van spoedbehandellng misschien het aantal onthoudingen zal doen toe nemen; gisteravond was men echter van meening. dat de meerderheid ruim vol doende zal zijn om aan het kabinet het vereischte gezag te geven voor de toepas sing der volmachten. Volgens de „Echo de Paris" heeft de regeering plan, het parlement reeds Zon dag a.s. op reces te zenden met de toezeg ging, dat het den 31sten October weer zal worden bijeengeroepen. Tot zoolang zal de regeering volmachten eischen. Einde October zal Bouisson dan aan de kamers de ratificatie vragen van de be sluiten, welke hij tijdens het reces geno men heeft.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1935 | | pagina 1