KAMER VAN KOOPHANDEL EN
FABRIEKEN VOOR RIJNLAND.
Jaargane
VRIJDAG 17 MEI 1935
No. 23052
STADSNIEUWS.
De combinatie-plannen der regeering.
KONINGIN WILHELMINA
TOT KONING LEOPOLD.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
EIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
gentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
dvertenttes 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
ge: tarief. Kleine advertenties uitsluitend bt] vooruitbetaling
oensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
an 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
0 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
1
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn?,
per 3 maanden f. 2.35.
per week f. 0.1S
Franco per post f. 2 35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0 80 per 3 mndV 1
nummer bestaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD.
DE MOLEN „DE STIER"
WORDT GESLOOPT.
ndanks eenlg verzet van de zijde van
eigenaar heeft personeel van het ge-
ntelijk Bouw- en Woningtoezicht he-
"orgen een aanvang gemaakt met de
'ltelijke slooping van den molen ,,De
r", waartoe B. en W. onlangs besloten.
OPENBARE LAGERE SCHOOL
ZUIDSINGEL A.
Ouderavond.
as het slechte weer of wellicht het ver
ten der klok oorzaak, dat de opkomst
ouders minder was dan gewoon?
ijna steeds is de groote zaal geheel
d door belangstellende ouders. Thans
het hoofd der school maar een zestlg-
ouders welkom heeten, een feit. wqar-
r hij moeilijk zijn teleurstelling verber-
kon Nadat de voorzitter de aanwezi-
een hartelijk welkom had toegeroepen,
de secretaris-penningmeester, de heer
vleu zijn verslagen voor, welke de goed-
ring van alle aanwezigen mochten weg
gen.
aarna hield het hoofd der school een
serie, waarin hij liet uitkomen, van hoe-
l belang het ls, als de ouders de rappor-
nauwkeurig bekijken, hoe funest de
olgen zijn van het schoolverzuim voor
geregelden gang van het onderwijs,
het niet noodzakelijk te laat komen als
uldbaar moet worden beschouwd en
reinheid van het lichaam besparing
Jle leermiddelen beteekent.
'er vestigde hij de aandacht der
"ers op het bestaan der school voor
itengewoon Lager Onderwijs en lichtte
van hoeveel belang het is, dat wij een
gelijke school in onze gemeente hebben.
Aan de hand van voorbeelden deed hij
komen, hoe zwaar het leven op de ge
le lagere school is voor kinderen, wier
"stelijke geschiktheid niet voldoende is,
het gebodene te verwerken, hoe hope-
en diep ongelukkig zulke leerlingen
gevoelen, als zij hun werk maar steeds
r afgekeurd zien.
Spreker spoorde de ouders aan veel met
m te overleggen, en om in zulke geval-
i steeds zichzelf te'vergeten en alleen te
hken aan het belang van het kind zelf en
lhun medewerking te willen verleenen
net plaatsen van zulk een leerling op
school voor Buitengewoon Lager Onder-
sin de Caeciliastraat.
ïerna werd pauze gehouden, waarin de
ers een verversching werd aangeboden
het werk der kinderen werd bezichtigd,
[niddels was de heer van der Meer aan
komen. die hartelijk welkom werd gehee-
Deze vertoonde eenige films over de
en electriciteitsfabrieken, benevens
eenige komische filmpjes, welke het
'hg van gas en electriciteit ten zeerste
"en uitkomen.
De lachsalvo's en het hartelijk applaus
en wel uitkomen, hoezeer de aanwe-
en het gebodene op prijs stelden.
Met een hartelijk woord van dank aan
n heer Van der Meer, een opwekking
n de ouders, om toch allen lid te worden
schoolfonds en 'n tot weerziens sloot
voorzitter dezen toch alleszins interes
ten avond.
DE ARBEIDSBEURS.
9o den 16en Mei 1935 waren 3807
2971: werkzoekenden ingeschreven.
EEN TUSSCHEN-VOORSTEL VAN DE LEIDSCHE KAMER.
- H M de Koningin heeft de benoeming
1 gewone leden van de Kon. Akademie
a". Wetenschappen bekrachtigd van prof.
r. L. G. M. Baas Becking en prof. dr. G.
I. Rademaker, beiden alhier.
In de gistermiddag gehouden openbare
vergadering van de Kamer van Koophandel
en Fabrieken voor Rijnland werden de
heeren D. Parmentier en J. C. van der
Meer als leden geïnstalleerd.
Onder de ingekomen stukken bevond zich
een schrijven van het Ministerie van Eco
nomische Zaken inzake de reisdeviezen-
overeenkomst met Duitschland, houdende
bericht, dat aan de door de Kamer geuite
wenschen niet kan worden voldaan.
De voorzitter, de heer D. ten Cate Brou
wer, legde vervolgens de reeds gisteren
door ons gepubliceerde verklaring af inzake
de voorgenomen combinatie van de Kamers
van Koophandel voor Rijnland, Gouda,
Delft en Dep Haag, welke met applaus
werd ontvangen.
In aansluiting hierop deelde de voorzit
ter mede, dat aan de Tweede Kamer der
Staten-Generaal bereids een adres werd
verzonden, aangezien de uit haar midden
samengestelde commissie tot voorbereiding
van het voorgestelde bezuinigingsontwerp
reeds hedenmorgen vergaderde. Aan dit
adres is het volgende ontleend:
„Teneinde te voorkomen, dat een aan
zienlijk aantal districten van Kamers van
Koophandel en Fabrieken van hun gewes
telijk centrum zouden worden beroofd,
veroorlooft de Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor Rijnland zich met ver-
schuldigden eerbied de volgende gedachte
ten aanzien van paragraaf 49 der Wet tot
Verlaging van Openbare Uitgaven in over
weging te geven.
Dit plan komt aan het bezwaar tegemoet,
dat er Kamers zijn, die jaarlijks groote
sommen overhouden. Anderzijds worden
bij dit plan de kleinere Kamers gespaard.
Desondanks ls dit plan ook voor de grootere
Kamers van Koophandel voordeeliger dan
het plan door de Regeering thans voorge
steld, terwijl het voor het bedrijfsleven
een reëeler verlichting van lasten geeft.
Het nieuwe plan komt er op neer, dat de
bijdragen van f, 2.50 en f. 5.onveranderd
blijven, de overige bijdragen met 25
worden verminderd, terwijl de maximum
bijdrage teruggebracht wordt van f. 500.
tot f.75.—.
Ter toelichting moge het volgende
dienen:
De bijdragen van f, 2.50 en f. 5.dienen
te worden gehandhaafd, omdat deze niet of
nauwelijks de kosten per dossier, verbon
den aan het op peil houden van een nog
zoo sober ingericht Handelsregister, op
brengen.
Op de overige bijdragen ls allereerst de
tariefvermindering niet minder dan 25 °/o,
een tariefvermindering, welke weinig elders
wordt aangetroffen.
De grootste zaken, die blijkbaar het
hardst geklaagd hebben en naar verhou
ding tot de andere zaken inderdaad thans
wel een zeer groot bedrag betalen, worden
bovendien veel meer verlicht dan bij liet
regeeïingsvoorstel het geval is.
De groote ondernemingen van welke vele
het zwaarst zijn getroffen zooals Cultuur-
maatschapoijen en andere die bij aanne
ming van het voorstel der Regeering toch
nog altijd van f. 100 tot f. 250 zullen hebben
te betalen, zullen bij het gedane voorstel
niet meer hebben te betalen dan f75.
De gevolgen van een en ander beteeke-
nen voor alle Kamers van Koophandel te
zamen. een vermindering van inkomen
van plm. f. 300.000.
Wel is het bedrag van de bezuiniging van
het regeeringsvoorstel f. 100 000 hooger
maar bij het hier gedane voorstel zullen
practlsch alle Kamers van Koophandel
kunnen blijven voortwerken en zullen han
del en nijverheid niet op hoogere kosten
worden gejaagd als deze zich telkenmale
ter bescherming van hun belangen, het
verkrijgen van inlichtingen enz tot een
verder afgelegen centrum moeten wenden.
De daaraan voor handel en nijverheid
verbonden kosten zullen ongetwijfeld dit
bedrag van f. 100.000 verre overtreffen.
De verlichting van lasten voor het be
drijfsleven ad f- 300.000 bij dit voorstel ls
daarom reëel terwijl de verlichting der
lasten volgens het regeeringsvoorstel ge
heel of voor een groot deel fictief is.
De gevolgen voor enkele individueele
Kamers van Koophandel zijn als volgt:
Amsterdam
Rotterdam
Den Haag
Leiden
Amersfoort
Oouda
Tiel
Verl. van Ink.
volgens
Regeeringsvoorstel
f. 128.000
f. 73.000
f. 40.000
7 600
5 967
5.051
2 484
verl. van Ink.
volgens
nieuwe plan
f. 107.000
f. 56.500
f. 39.000
f. 2.200
f. 1.687
f. 1.727
f. 897
Een afschrift van dit adres zal ook wor
den verzonden aan den Minister van Eco
nomische Zaken.
De heer Sanders vroeg of het niet mo
gelijk is, dat een vertegenwoordiger van
de Leidsche Kamer zitting neemt in de
van regeeringswege ingestelde commissie
van onderzoek.
De voorzitter deelde nog mede, dat aan
alle gemeentebesturen en leidende orga
nisaties in het district verzocht is bij de
daartoe bevoegde instanties tegen de voor
genomen samenvoeging te protesteeren.
Van den burgemeester van Nieuwveen
kwam reeds een sympathiek schrijven
binnen.
Door samenvoeging van de Kamers in
Terneuzen en Middelburg ontstaat een
nieuwe Kamer, welker inkomsten nog be
neden die der Leidsche Kamer blijven,
terwijl voorgesteld wordt om deze laatste
Kamer op te heffen. Alleen uit dit feit
concludeert spr. reeds, dat de Leidsche
Kamer wel degelijk reden en recht van
bestaan heeft.
De benoeming van den voorzitter der
afdeeling grootbedrijf werd aangehouden
tot een volgende vergadering ten einde
deze afdeeling gelegenheid te geven daar
over te beraadslagen.
Besloten werd voor een bedrag van f. 150
deel te nemen in het waarborgfonds ten
behoeve van een alhier te houden ten
toonstelling ter gelegenheid van de ope
ning der vernieuwde veemarkt.
De heer P. A. de Gooijer zal namens de
Kamer zitting nemen in het tentoonstel
lingscomité.
Vervolgens kwam wederom aan de orde
het verzoek om steun van de Ver. „Ma
thesis Scientiarum Genitrix". waarover
ook reeds in een vorige vergadering was
gesproken. Het Bureau stelde naar aan
leiding van de nader gevoerde correspon
dentie voor om voor éénmaal een bedrag
van f 250 beschikbaar te stellen, waartoe
met algemeene stemmen werd besloten.
Aan het einde der vergadering spraken
meerdere leden hun beste wenschen uit
voor de actie tot behoud der Kamer en
wekten op om. elk in eigen kring, daar
voor propaganda te maken.
De heer Sanders merkte nog op dat wel
deze actie zlin instemming had. doch dat
hij zich niet verzette tegen het streven
der regeering om door combinatie van
Kamers te komen tot bezuiniging
Na de rondvraag welke niets bijzonders
opleverde, ging de Kamer in huishoudelijke
vergadering.
In de gisteren gepubliceerde verklaring
van den heer Ten Cate Brouwer is een
storende zetfout geslopen. De besparing,
welke verkregen wordt ingevolge de van
regeeringswege verlaagde inschrijvings
gelden voor het Handelsregister, bedraagt
voor 2 3 der ingeschreven handelszaken
nl. niet f.50 per jaar, maar f. 0.50.
LEIDSCH JAARBOEKJE 1935.
Bij de drukkerij P. J Mulder en Zoon
alhier is de, 27ste aflevering verschenen
van liet Leidsch Jaarboekje voor ge
schiedenis en oudheidkunde tevens orgaan
van de Ver. „Oud-Leiden".
Na de gebruikelijke korte kroniek en
de in memoriams schrijft jhr. mr. W. A.
Beelaerts van Blokland over de buiten
plaats Groot-Haesebroek te Wassenaar,
de heer H. J. Jesse over den toren van de
Abdijkerk te Rflnsburg, de heer W. M.
de Regt over de Reformatie in de Rijn
streek, de heer G. F. E Klers over de
Leidsche Monumenten, mej. Annie Ver
sprille over het Groote- of Sint Agnieten-
begijnhof, dr. mr. J. W. Verburgt over een
grafsteen uit het jaar 1496 en over de
Mon Père-kerk en de heer C. C. Krieger
over ethnographisehe verzamelingen.
Voor den liefhebber van oud-Leiden
bevat het boekje veel lezenswaardige
lectuur.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het candidaatsexamen
Klassieke Letteren mej. Ch. Snellen
i Utrecht): doctoraal examen Klassieke
Letteren mej. L. J. v d. Weerd (Den Haag)
candidaatsexamen Rechtsgeleerdheid de
heer E. L. L, Volgraaf (Den Haag); docto
raal examen Rechtsgeleerdheid mej. E. H.
M. Feber (Den Haag) en de heeren W. M.
V. Verloop (Den Haag) en J. Deen (Rhe-
nenl' economisch doctoraal examen Indo
logie de heeren R. Kiilstra (Amersfoort)
en R Hoogeveen: doctoraal examen Ge
neeskunde de heren C. H. Rer'ng (Den
Haag) en H van W.-erkom <Wa-"cenaar>:
Artsexamen 1ste "cdeelte de heer J. W H
Pieters (Den Haag) en mej. A. E. T. Jan
sen (Den Haag); Bevorderd tot arts de
heer P. van der Linde (Oegstgeest).,
TELEGRAM VAN H M. NA HAAR TERUG
KEER UIT BRUSSEL IN ONS LAND.
H M. de Koningin heeft na terugkeer
in Nederland het volgende telegram ge
richt aan Z. M. den Koning der Belgen:
„In Mijn land teruggekeerd, zie Ik met
levendig genoegen terug op de onvergete
lijke dagen, met U en Astrid doorgebracht.
De hartelijke ontvangst, aan Mij en Ju
liana door beiden bereid, blijft bij Ons in
voortdurende herinnering. Het is Ons een
vreugde geweest tevens Uwe lieve kinderen
te hebben leeren kennen Wil voor U zeiven
en voor Astrid nogmaals de uitdrukking
van Onzen warmen dank aanvaarden. Het
verheugt MIJ oprecht, dat deze hernieuwde
persoonlijke aanraking Onze banden we
derom nauwer heeft aangehaald. Gij weet
op welken bhzonderen prijs Tk deze banden
stel. niet al'een wegens de voldoening,
welke zij M!i en Juliana persoonlijk geven,
maar ook wegens de beteekenis. welke zij
kunnen heb'-en voor de verdere ontwikke
ling van de vriendschanne'iike gevoelens,
welke reeds op zoo gelukkige wijze tus-
schen de wederzijdsche volken bestaan.
S'a Mii tos. dsz' gelegenheid te baat te
nemen. U nogmaals eeiuk te wenschen
met de grootsche tentoonstelling, die een
we)snrekend blijk is van den durf en den
ondernemingsgeest van België en deszelfs
hoofdstad".
KERKCONCERT
DJ DE LUTHERSCHE KERK.
Een korte wijle hebben wij gisterenavond
vertoefd in de stemmige Luthersche kerk,
waar een niet zeer talrijk opgekomen pu
bliek een uitvoering beluisterde van zang
en spek aangeboden door mevr. GeertrUida.
StotijnMolenaar (sopraan: en de heeren'
Jan Prins (fluit), Jaap Stotijn (hobo) en
Hennie Schouten (orgel): oude bekenden
die hun naam van uitnemende artisten
ook ditmaal wisten hoog te houden.
Daar ons het concours in de Stadsge
hoorzaal zeer in beslag nam, konden wij
slechts enkele nummers beluisteren: ge
noeg echter, om bij herhaling te kunnen
constateeren dat 'n door Hennie Schouten
georganiseerd concert hooge muzikale be
vrediging schenkt. Hij opende met Fantasie
en fuga in c-klein van Baeh: de fantasie,
sterk meditatief van karakter, de fuga
rustig en gedragen voortschrijdend in
strak metrum. Alles klaar geëxposeerd
over een uitermate smaakvolle registratie.
In de Sonate in A. gr. van Bach hoorden
wij de combinatie hobo-orgel, waarin onze
meester-hoboïst weer het beste van zijn
.kunnen demonstreerde en zijn instrument
verrukkelijk mooi liet zingen. Er leeft in
dit spel een bewogenheid van grooten stijl
en van groote allure, die zeker moeilijk
door welken hoboïst dan ook, overtroffen
worden. Dit spelen met een wonderbaarlijk
gemak, een technischen flair, die geheel
ten dienste staan van een diepe muzika
liteit. schenkt steeds weer een reine en
een diepe vreugde.
Volgde de sonate in D. groot van Vinei,
vertolkt door Jan Prins en Schouten,
fraaie, pastoraal getinte muziek in enkele
korte satzen, uitnemend aanvankelijk
met een iets minder heldere toongeving
doch na overwinning daarvan met groote
sonoriteit, fijngevoelig in de voordracht.
Als laatste hoorden wij mevr. Stotijn ln de
aria van Bach „Schafe können sischer
weiden" uit de cantate „Was mir behagt,
ist nur die muntre Jagd", ondersteund
door hobo en fluit, een wonderlijk sub
tiele combinatie, zich in teedere omspe
lingen uitend boven de statige orgelac-
coorden Ofschoon mevr Stotijn wel eenige
moeite had zich qua klank volkomen te
handhaven tegen de reine en innige toon
geving der instrumentalisten, konden wij
toch haar gevoelige voordracht en ge
schoold orgaan resp>ecteeren Ook in de aria
„Liebliche Walder, schattige Felder" uit
Handel's „Almira", heeft zij veel moois we
ten te schenken in samenwerking met
haar zoo muzikalen echtgenoot, die klaar
blijkelijk weet te inspireeren.
Het tweede deel van het programma
konden wij n'»: meer biiwonen, doch wij
zijn er van overtuigd, dat deze kunste
naars ook toen hun helaas te klein ge
hoor wij schatten ongeveer 80 aanwe
zigen geboeid hebben
DE N. S. B. VERGADERT.
Rede van den heer De Bruyn.
In de groote zaal van „Den Burcht" die
vrijwel geheel gevuld was, sprak gisteren
avond voor de N.S.B., de heer De Bruyn uit
Amsterdam, die na ingeleid te zijn door
den kringleider, den heer Bergers, mede
deelde ditmaal een nabetrachting te wil
len geven van de Prov. Statenverkiezingen
Spr, begon met het aanhalen van een rede
die hij voor de verkiezingen op vele plaat
sen had gehouden en waarin hij had ge
sproken van de nieuwe maatschappelijke
lente die zou komen, een nieuw jong leven,
in den vorm van het fascisme. En thans
is het in de natuur lente en de N.S.B.
heeft bijna 300.000 stemmen gekregen.
Maar zooals de werkelijke lente nog geen
yruchten oplevert, zoo geschiedt fllt even-
BINNENLAND,
Telegram van Koningin Wilhelmina aan
Koning Leopold. (Ie Blad).
Rotterdam's haven in de crisis. (3e Blad)'
Dr. Colijn adviseerde minister Marchant
zijn ontslag te nemen. (6e Blad).
De regeling van uitverkoopenmemorie
van antwoord aan de Tweede Kamer,
(Binnenland, 3e Blad).
De Badplaats Katwijk aan Zee; een dorp
met velerlei aantrekkingskracht. (3e Blad).
BUITENLAND.
Geruchten over een bezoek van Laval
aan Berlijn. (Buitenland, le Blad).
Tsjechisch-Russisch verdrag is geteekend
(Buitenland, le Blad).
Redevoeringen van Eden en Chamberlain
(Buitenland, le Blad).
Mijnwerkersstaking in België en drei
gende staking van hotel- en restaurant-
personeel in Zweden. (Buiten!., le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
lste BLAD.
min in de maatschappelijke lente, waar
op spr. doelt. De N.S.B. is er nog niet, ook
zij, net als alles, moet den tijd hebben.
Maar ze telt reeds mee en er is dan ook
een schok gegaan door het Nederlandsche
volk. toen het stemmenaantal bekend
werd. Niemand had dit verwacht, ook de
N.S.B. zelve niet. In „De Tribune" spreekt
men van een gevaar, inderdaad! Voor het
communisme is de N.S.B. een gevaar want
zij zal niet rusten voordat zij grondig en
totaal ermede heeft afgerekend! De S. D.
A P. zoekt reeds hulp bij anderen; fluistert
men niet reeds door het geheele land over
de komende coalitie tusschen haar en de
R.K. Staatspartij? De V. D. weten niet
meer wat ze moeten doen. Marchant heeft
voor de radio eens gesproken over de laat
ste ronde, doch de verkiezingsuitslag
schijnt voor de V. D. op de voorlaatste
ronde te wijzen en de heer Marchant
heeft deze maar niet meer afgewacht.
De Liberale partij is seniel, nog zoo'n
stoot en zij is niet meer. De R.K. stellen
de N.S.B, als onbeteekenend voor, terwijl
de Prot. Chr. partijen zeggen dat hun
aanhangers trouw zijn gebleven. De cijfers
wijzen echter in beide gevallen op het te
gendeel
Inderdaad, de N.S.B. is de tegenstand
ster van iedere partij, zij wenscht aan het
verderfelijk partijen-spel een einde te ma
ken, zij is de voorbode van een nieuwe
maatschappelijke lente en de geschieden-
nis zal er later van getuigen. De dag zal
dan ook komen dat het Nederlandsche
volk een man als Mussert dankbaar is. En
toch lijdt de N.S.B niet aan zelfover
schatting. zij ziet ook haar eigen klein
heid. Zij staat echter slechts open voor
hen. die den geestelijken moed hebben
voor haar te strijden, zij heeft menschen
noodig als een Horst Wessel. werkers!
We leven thans in de duisternis, er is
decadentie op alle gebied. De NSB., het
licht, zal echter de duisternis doen ver
dwijnen. Zij is meer dan een politieke be
weging, het gaat bij haar om de blijvende
waarde van de fascistische gedachte.
Men verwijt de N.S.B wel eens dat zij
hard en scherp is, maar, moeten wij ons
dan matigen tegenover hen, die ons veraf
schuwen? Men noemt ons revolutionair,
goed, want wij willen inderdaad een revo
lutie. Maar een revolutie langs wettelijken
wee. geen revolutie die de wortels van ons
volksbestaan aantast.
Men zegt ook, dat wij geen verantwoor
delijkheid wenschen. Geeft ons echter ver
antwoordelijkheid, we smeeken erom en we
durven haar ook aan. Ht volk en het land
mogen niet aan dogma's worden opgeof
ferd. Men spreekt over niets anders dan
over den gaven gulden, maar wij wenschen
liever een gaaf volk dan een gave gulden.
Alles zult gij moeten brengen als het u
ernst is met het nationaal socialisme, alles,
ja zelfs uw leven als het noodig is. Wij
wenschen geen internationalisme, voor
dat we nationaal gezond zijn, wij wenschen
geen eeuw van het kind. geen boeken als
„Carrière" van Körmendi. wij wenschen
geen individualisme en ook geen mate
rialisme!
En thans, wat doet gij? Elke partij Is
hopeloos. Voor u, aldus eindigde spreker
is er slechts de N.S.B.. een volksbeweging
die allen samenvat en die wil komen tot
een volk dat werkt voor zlin geestelijken
en maatschappeli.iken opbouw
In de pauze was er gelegenheid tot het
stellen van schriftelijke vragen, waarvan
velen gebruik maakten en die door den
heer De Bruyn werden beantwoord.