j£L
L _ii»Sc H. DAG ÏLAD - Tweede Blad
Woensdag 24 April 1935
M /CUEEP/
af ruiMEN
BURG. STAND VAN LEIDEN
HISTORISCHE FIGUREN.
FIN ANCIEN.
V|//CUEPJ_ BERICHTEN
Bouke na. predikant bij de Geref.
Gemeente, heeft medegedeeld dat hij het
beroep naar Winterswijk niet heeft aan
genomen.
De verkiezing voorleden van de
gemeenteraden van Stompwiik en Veur is
vastgesteld op Donderdag 13 Juni as.
In hotel ,.de Wijkerbrug" gaf de
gemengde zangvereeniging ..Morgenrood"
een uitvoering De heer Meelis van de
„Stem des Volks" uit den Haag dirigeerde
lnplaats van den directeur den heer D.
Visser die verhinderd was.
Zoowel de zangnummers als de beide
tooneelstukjes, kregen een herhaald ap
plaus.
o
WARMOND.
Vergadering Bond van Kleine Kweekers.
Onder groote belangstelling hield de
Bond van Kleine Kweekers afd. Warmond
in Hotel „De Zon" een algemeene verga
dering. onder leiding van den heer C.
Pa pot Jr.
Deze opende en deelde mede. dat de heer
van den Nouland ter vergadering zou
komen om inlichtingen te verstrekken met
betrekking tot de roebelasting. Hierna las
de secretaris de notulen der vorige verga
dering, welke onder dankzegging werden
vastgesteld. Aan de orde kwam de contri
butieregeling. In de laatste vergadering
was besloten de contributie te verhoogen
en te brengen van f. 1.50 op f 2,Over
deze aangelegenheid werd uitvoerig ge
discussieerd. Algemeen was men van oordeel
dat deze verhooging voor verschillende
leden bezwaren mede zou brengen; het
verlangen kwam naar voren de mogelijk
heid te openen de contributie te voldoen
in twee termijnen en wel op 1 Mei en 1
Juli. Het bestuur verklaarde hiertegen geen
bezwaar té hebben, doch de beurskaart zal
eerst uitgereikt worden na betaling van
den laatsten termijn. Intusschen was
de heer van den Nouland ter vergadering
gekomen, die zeide dat de toestand met
betrekking tot de belasting niet zoo som
ber is als deze er wel uitziet Bulten het
feit om dat de heffingen reeds lager 2ijn
gesteld dan oorspronkelijk was medege
deeld. zal. alvorens de zaak in kruiken en
kannen is. nog wel meer bereikt worden.
Wij zullen op 2 punt. de bijzondere aan
dacht blijven vestigen, n.l. dat de regeering
soepel optreedt en dat niet de regeering
doch de Sierteelt Centrale de heffingen int.
De vergadering die enkele dagen geleden
met betrekking tot deze aangelegenheid
in den Haag heeft plaats gevonden wettigt
de hoop. dat wij in deze op medewerking
kunnen rekenen. Nadat de heer v. d.
Nouland zijn toelichting beëindigd had
ontspon zich een levendige discussie en
verschillende vragen werden door inleider
afdoende beantwoord. De rondvraag bracht
niets bijzonders naar voren, waarna de
Voorzitter sloot onder dank aan den heer
v.- d. Nouland voor zijn duidelijke uiteen
zetting van deze voor de bollenkweekers
van groot belang zijnde kwestie.
De Lenteboden weer op het oude nest.
Geheel onze gemeente heeft met belang
stelling uitgezien naar de komst van de
Ooievaars. Jaren achtereen zijn zij de
trouwe bewoonsters geweest van het nest
staande aan "3e bekende buitenplaats
Oostergeest. doch verleden jaar hebben zij
voor het eerst geen bezit van het nest ge
nomen. Over de reden hiervan tast men
in het^ duister. Doch thans zijn èn man
netje èn vrouwtje weer neergestreken op
het oude nest en met spanning wacht men
nu af. of zij thans zullen blijven of even
als verleden jaar weer een ander nest zul
len gaan zoeken. Laten wij het eerste
hopen!
De dressuurclub „De Verdedigings-
hond" alhier hield een algemeene verga
dering onder voorzitterschap van den heer
B. G. Steekers. Na opening door dezen
werden de notulen der voriee vergadering
voorgelezen en goedgekeurd. Na eenige be
spreking werd besloten de heer J. M. van
Diest te Sassenheim tot eere-voorz. te be
noemen. Den heer Meiman. dresseur en
leider der vereeniging. die tot nu toe ge
heel belangeloos zijn beste krachten aan
de vereeniging had gegeven en onder
wiens leiding zulke prachtige resultaten
zijn bereikt werd hartelijk dank gebracht.
Hierna sluiting.
Onze plaatsgenoot, de heer K. J. v. d.
Laan. gezagvoerder bli de S.M. Neder
land" Is aangesteld als kapitein op het be
kende mailschip .De Marnix van St Alde-
gonde".
WASSENAAR.
Burgerlijke Stand.
Geboren: Marlnus Adri, z. van C. Boef
en M. A. Herkemey Jan Willem, z. van
W. Recourt en G. E. M. Wech.
Overleden: Helena Catharina 69 j. onge
huwd Jannetje van Baarn 83 j„ wed. A.
Kampman Jan Veth 85 j„ man van J.
M. E. Meijer Arie Langeveld 74 j., man
van A. Meijer.
Ondertrouwd: L. P. Nootenboom en C.
Remigius P. J. Segaar en J de Jong
Gehuwd: R. A. Rueb en L. Zaaier J.
G. Elshout en R. Krbec
Loop der Bevolking.
Gevestigd: O. E. v. d Burg en gezin, uit
Bandoeng, v. Heeckerenstraat 5; E. Dort-
man. uit Den Haag. Backh. laan 2; H. S.
den Hartog en gez.. uit R'dam. Santhorstl.
12: K. Hauhart uit Den Haag. Raadhuisl. 9
C. F. L. Hijmans en vrouw, uit Amsterdam,
v. Z. v. N. straat 230; L. Kadé. uit Voor
schoten. Gr Haesebroekscheweg 12; J.
Limburg, uit Stompwiik. v. Z. v. N. straat
342; P van der Oest uit Den Haag Was
sen. weg 9c; N Ruitenberg, uit. Den Haag.
Tulpweg 27; G. Th. Seinhorst uit Gen-
dringen Langstraat 49: H. W. Stoof en
gez.. uit Stompwiik v Z. v. N. straat 34;
I. C. H. Vahle. tilt Nijmegen Eikenlaan 12;
H. E. Weiier uit Den Haag. Gr Haesebr.
weg 12; E. C. Wielenga. uit Den Haag.
Buurtweg 95; P G. van Wissen uit Voor
schoten RaaDh<->r=tlaan 29c: E. W. Kruijs-
wük geb "v Wiik uit Dcn Haag Hooee-
weg 6; S Wijsocki uit Duitschland, Vic-
tortalaan 4
Vertrokken: F J. M Hendrinks n. Rot
terdam Pretorlalaan 58b-H; A. Raar n.
Haarlem Versoronkweg 33: A M Schutz
n. Den Haag Maastrichtschestr. 12; M, G.
van Tol, n. Akersloot Starting 105; M. C.
Verhaar n. Den Haag. v. Galenstraat 12;
J. C. Seheftel en vr.. n. Den Haag. van
Swietenstraat 79; J M. v. Berkel en gez..
n. Nijmegen. Molenstraat 74; M. E. Göd-
dcn, n Den Haag Koningskade 10: Wed.
N. P. Biersteker geb. Dronkers. n. Den
Haag L v Meerdervoort. 182: A. M Ra-
venswaaij n Montreux: R Elshout. geb.
Krbec n Rotterdam Gr. v. Prinstererstr.
29b; A. Drees, n Bodegraven. Pens. St.
Joseph; J. E van Reeuwljk. n. Hlllegers-
berg. Lansewee 42; G v. d. Berg. n. Voor
burg Hoekweg 7; F. Karsten. n. Ermelo.
Oosteinde: G. J v d Kits en gez. naar
Scheveningen. Keizerstraat 143: I. Grur-
mann n Den Haag Nunspeetlaan 81:
A C de Hond n Den Haag. Noorderbeek
straat 118: J W Poodt, n. Lelden. Roo-
denburgstraat 1; J Th. Thijssen. n. Nij
megen, Broekstraat 106; H. Cal. n. Den
Haag. Hoogstraat 9; L. B. Monshouwer-
Moeock en gez n. Rotterdam. Spangen-
sehekade 496: E. Bendin n. Dusseldorf;
H R. Tresfon n Rotterdam Ungerpleln
2-23; A. J. Duyndam en gez.. n. Stomp
wiik Vlietweg 47; G. van Beek n. Utrecht.
Amaliastraat 72; J. W. Beijen en gezin,
n Bazel; L. Rueb. geb. Zaaijer n. Den
Haag de Koucheronstraat 8; C. R. A.
Meijer, n. Haarlem. Alb. Bergstraat 59; M.
A A van Steen. n. Maastricht. Capu-
cijnerstraat 45; H. M. van Loehem. naar
Den Haag. Pr Mauritsstraat 22; E N H.
Vergeer n. Vlissingen. St. Joseph- Zieken
huis; A Volkmann n. Den Haag Barentz-
straat 23: M. van Vloten, n. Hillegersberg.
Grindweg 76: J. C. C. Dumont. n. Den
Haag. J. van Nassaustraat 64; H P. L. L,
W. Beerstecher en gezin, naar Voorburg,
Essesteijnstraat 151.
Aan W van der Ham tuinman ln
dienst van douairière C. A. A W. baron
van Lijnden, geb. H. W. A. gravin van
Limbure Stirum van Warmond, alhier, is
toegekend de aan de orde van Oranje
Nassau verbonden eeremedallle ln brons.
o
ZEVENHOVEN.
Burgerlijke Stand.
Getrouwd: W. G. Domburg en G. de
Bruin.
Overleden: te Leiden A. J. Kelder. 4 Jaar.
Door de heer J. Vonk is de benoe
ming tot lid van het schoolbestuur Chr.
N.O. aangenomen.
o
ZEVENHOVEN.
Burgerlijke Stand.
Geboren: Anthonius Johannes. Zbon van
H. Janmaat en M. R. Oudshoorn.
Gewijzigd is de steun aan werkloozen;
deze zal nu bedragen f. 8.per week.
ZOETERWOUDE.
Diverse jubilea.
Tweeden Paaschdag vierden de heeren
Jac. van der Salm Sr.. A. Berg en C. H.
de Boer hun veertig jarig lidmaatschap
van het R.K. Zangkoor in de Zuldbuurt
alhier, terwijl de heer de Boer tevens zijn
25 jarig Directeurschap herdacht. Nadat
een plechtige H. Mis tot intentie van de
jubilarissen was ongedragen werd een
receptie gehouden in het Graalhuis. waar
weer velen, ook van buiten de gemeente,
hun gelukwenschen kwamen aanbieden.
De Sint Jansfanfare bracht een serenade,
terwi.il btj monde van deken Joncbloedt
aan den heer de Boer. namens de Paus. de
gquden medaille Pro eclesie et Pontifice
aanbood. Op Intieme wijze werden vervol
gens de 4 jubilea verder gevierd.
ROTT LLOYD
KOTfA BAROE. uitreis, pass. 23 April
Sagres
KEDOE, 20 April van Batavia n. R'dam.
JAVA—NEW-YORK-LIJN.
PALEMBANG. 21 April van Tampico naar
New York.
KOTA RADJA. 21 April van New York te
Batavia.
MIJ. NEDERLAND.
POELAU BRAS. thuisreis, 23 April van
Sabang.
POELAU TFT .I/O, uitreis, 23 April van
Sabang.
MARNIX VAN ST. ALDEGONDE, thuisreis,
23 April van Genua,
KON NED STOOMB MIJ
SATURNUS, 23 April van Castellon te
Valencia.
GANYMEDES. 23 April van Algiers te
Tunis.
CALYPSO, Middl. Zee n. Amsterdam, pass.
22 April Gibraltar.
TRITON, 23 April van Haifa te Beyrouth.
HERMES. 23 April van Instanbotil te
Bourgas.
ODYSSEUS, uitreis, pass. 22 April Ouessant
HOLLAND—O. AZIË LIJN.
GROOTEKERK. uitreis, 22 April van
Colombo.
HOLLAND—BRITSCH INDIË LIJN.
HOOGKERK, 23 April van Antwerpen te
Hamburg
HALCYON LIJN
STAD DORDRECHT, 20 April van Larm.es.
SILVER JAVA PACIFIC LUN
MAPIA, 23 April van Calcutta n. Pacific
Kust.
KOTA AGOENG, Pacific Kust naar Cal
cutta, 23 April te Kaapstad.
HOLLAND—AMERIKA-Lim
DELFTDIJK, Pacific Kust naar Rotterdam,
22 April te Liverpool.
BURGERDIJK, thuisreis, pass. 22 April
Wight.
01 VERSE STOOM V AA KTBKR1 HT EN
LAUWERZEE, sleepboot, 21 April van
Rotterdam te Danzig.
ROZENBURG, sleepboot, 22 April van
R'dam te Kingslynn.
GEBOREN.
Pieternella. d. van J. Lardé en C, J. van
Riet Frits, z. van J P. van Dam en S.
W. van der Zaal - Nicolaas Johannes, z.
van J. W. Zlrkzee en G. van der Haven
Gerard Johan. z. van J. Wesselius en G.
Wesselius Maria, d. van H. Lagerberg
H. S. van Polanen Peter, z van C,
Jongkind en R. P. Vermeer Jacob, z.
van M. Koster en L. J Stolp Jannetje,
d. van S. A. Blanken en J. J. Spruljt
Hendrlkus Marlnus Adrianus Cornells, z.
van M, F, van den Ham en M. van Ee
Johannes Willebrordus Marlnus z. van H.
A F. Wesseling en G. C. C. Aarts Maria
Cornelia d. van J. Fieman en M. A. Burg
hout Johannes Adrianus. z. van M.
Koert en A. Janmaat Leendert Adr.anus
z v. M. v. Koert en A Janmaat Geertje,
d. v. L. de Jong en N. v. r>Uk Jan Cor
nells. z. v. J v. Nieuwkoop en W. A. v. d.
Leede Klasina. d van M. Lindhout en
W. Kralt Johan Christlaan z. van J. C.
Juncker en J. H. Beülnck Hendrik Jan
Nicolaas z. van H. J. N. Lahnstein en M
H. Motzkus Johannes Emmanuel, z. van
A. Picard en L. A. van Veldhoven Lam-
bertus Johannes, z. van E. Plug en A. H.
Beugelsdijk Gerardus Petrus Paulus An-
tonius. z. van J J. Postma en M E. J.
Overpelt Adolf Hendrlkus Jan. z. van J.
N. Botermans en S. Künzel.
-o-
OVERLEDEN
J. P. Herour-van Diest. wed.. 81 jaar
F F. Rietbergen-de Roos vr.. 34 iaar
C. van Klaveren, m. 53 Jaar W van
den Ende. zn„ 23 jaar M. J. M. Busch-
man. dr.. 2 d
-o-
GEVESTIGD.
A. H. Ballendux. Vreewijkstraat 10
M J. van Beek, dienstbode Hoogewoerd
168 J. Beuger en fam.. biosc. operateur,
Tesselschadestraat 31 W. J Biegstraaten
en fam.. koster. Oude Vest 77 H. G.
Bingham zendeling. W. Rozenstraat 32
C. Bitter. Heerengracht 67 C. A. B Bo-
kern. corrector. Hoogewoerd 150a C C.
van den Bosch, teekenaar. Rlinsb.weg 181 -
H. H. Bouwens. Voorstraat 21 M. Brüs-
ten dlenstb Warmonderwee 5 P. C.
Damsteeg diensb.. Rlinsb.weg 123 J. M.
Collin-van Esmond. Poelgeeststraat 14
J. C. van Eijk monteur. Heerengracht 67
P. Eiis en fam.. chauffeur. Meloenstr.
18 A. P. J. M. Geijer wlnkelbed.. Boter
markt 26 C. C. Honsbeek kok. Kooilaan
la A. J. L. Kleiss dienstb Bronkhorst-
straat 43 Mw. C. M. C. Lash en fam..
Rijnsb.weg 99 Z. Lindner, dienstbode.
Ooornhertstraat 42 G Logeman Off.
Leger des Hells. Oude Vest 181 J. M. C.
van Maaren. Maris!aan 9 E. Mallpaard,
verpleegster. Rapenburg 66 J. C van der
Meulen. de Ridderstraat 20 H. M. Mole
naar dlenstb.. Voldersgracht 10 W. M.
Nürnberg. hulsh.. Buitenruststraat 2a
P. J. A, Peerdeman. kapelaan. Haarlem
merstraat 106 J. W. Poodt, dienstbode,
Roodenb.straat la A. Posthuma Morsch-
kade 19a C. E Spruit koopman. Trans-
vaalkade 10a G. N. Ste'ling. verpleegster
Rijnsb.weg 10 W. F. Vermeer, kaoper,
Morschstraat 20 A. C. V'am. verpleeg
ster. Nachteeaallaan 15 M, de Vreugd
Wassen.weg 4 E. Wagner, dienstbode,
Apothekersdlik 35 O. Zanerando. lis-
maker Morschstraat 46 L. J. van der
Zon. banketbakker, de Genestetstr. 110.
<y
VERTROKKEN:
Jonkvr. E. W. Beelaerts van Blokland.
Middelburg. L. Gortstr. K 23 A. Jansen-
van den Berg. Nieuwe Wetering 110 J.
J. M. Braun den Haag Duinweg 19 J.
P Buys. Leeuwarden. Schubertstraat 14
E. J. Duk. Zoeterwoude H. Rijndijk F 65
E. G. Eibers. Hilversum, van Oldenbarne-
veldtl. 70 P. van Es, Rotterdam. Goud-
sche singel 113a M. C. Geiil Haarlem,
Koninginneweg 61 A. H Ginsheumer,
Tilburg Bossehewee 276 G. W. de Groot.
Utingeradeel Tuindoro F. Hammei,
Utrecht. Parkst-aat 21 G. J. Held N.O.-
Indië N. B van Heynlngen, Hazers-
woude. Groenendilk 54a J B de- Kin
deren Zoeterwoude. H. Rijndijk F 65 C.
W. Luiten. Oegstgeest. Soaargarenstraat 32
D de Man A'dam. Insulindeweg 173 II
K. J. Pronk. Den Haag Copernlcusstr.
40 W. Laban-Rlchter. R'dam. Willebror-
dusstr. 17 B de Ruiter Utrecht Adm.
van Gentstraat 10 bis J. F. de Rooze-
Schoufour R'dam. Ie Pijnackerstr. 40
A. M. A. Schuur-, R'dam. Pr. Jullanastraat
76 G. Siregar Weenen H. Staff -Vr.
den Haag van Mee-kerl'en;traat 7 J. C.
Tiggelman. Breda 2e Markstraat 11 J.
Verkoren. Oegstgeest. Oranielaan 2 A. J.
C. Vermin Noordwijkerhnut. N. Duinstraat
53 H. J. Visser, den Haag. Nassau'aan
20 W. de Jong-van Wnersum. Lisse Wil-
helminastraat 5 C. de Zeeuw. Rotter
dam. J. Catsstraat 65.
MAASHAVEN. 21 April van Libreville naar
Tabou.
PARKHAVEN, 22 April van B.Aires naar
Montevideo.
ST. PHILIPSLAND. 23 April van Kopen
hagen op de Tyne
WAALHAVEN, 21 April van Bremen te
Hamburg.
IJSELHAVEN, 20 April van Norfolk te
Charleston.
EEM, 17 April van R'dam te Klaipeda.
LINGESTROOM, 22 April van A'dam te
Bristol.
TEXELSTROOM, 22 April van A'dam te
Liverpool.
N1EUWLAND, 22 April van R'dam te Gran
gemouth.
RIJNSTROOM, 22 April van A'dam te Leith
ST ANNALAND, 22 April van A'dam te
Shields.
HOOGLAND, 22 April van de Tyne te
Kopenhagen.
MIDSLAND, Antwerpen n. Leith, pass. 23
April Vlissingen.
MIJDRECHT, 21 April van Batoum te
Tuapse.
BATAVIER VII, 22 April van R'dam te
Middl esbro.
DE POPULAIRE KONING.
VI.
Over den gruwelijke» Bartholomeus-
nacht van 23 Augustus 1572 zou men een
boekdeel kunnen schrijven. De massa
moord van dien nacht, ettelijke dagen
lang voortgezet, en van Parijs uitgebreid
over een groot deel van Frankrijk, is een
schrikkelijk feit in de aan gruwelen rijke
geschiedenis van dit land; hij is, om het
woord van een historicus te gebruiken,
„een gebeurtenis, waarvan het verhaal
een bloedige bladzijde schijnt te zijn, los
geraakt uit het geschiedenisboek van de
eene of andere barbaarsche Oostersche
mogendheid". Voor Frankrijk ls hij de
aanvang van vernieuwden, verbitterden
rellglestrljd. Hij ls een verarming in
hooge geestelijke waarden voor het Fran-
sche volk. Eeuwen lang zal „la Salnt-
Barthélemy" de aanduiding zijn van
valschheld, woordbreuk, verraad en sluip
moord. De namen van vele in hoogheid
geplaatste personen krijgen in dien nacht
voor immer een bezoedeling, die niet is
weg te wisschen; noch de koning, noch
zijn moeder, Catherine de Medicls, ontko
men aan het vernietigend oordeel van
tijdgenoot en nakomeling. We zien een
uiting van de verontwaardiging, die bij
een deel der Parijsche bevolking gevoeld
werd, ln een grove rijmelarij, waarin Ca
therine's naam staat vermeld ln verband
met dien van koningin Izebel, vrouw van
den koning van Israël, Achab, Deze Izebel
had den Baalsdlenst ln haar rijk inge
voerd en gehandhaafd; maar Jehu maak
te aan haar macht een einde. Zij werd
uit het venster van het palels geworpen,
haar lichaam door paardenhoeven ver
treden en haar lijk door honden ver
scheurd en verslonden. Het Fransche rijm
luidde:
Par une vengeance divine
Les chiens mangèrent Jezabel
La charogne de Catherine
Sera différente en ce point.
Que les chiens n'en voudront point. (1)
Is Catherine de hoofdschuldige? Haar
zoon, Karei IX. draagt als koning de ver
antwoordelijkheid. Men zegt. dat zijn
moeder hem langen tijd aangespoord had
om de Fransche protestanten uit te roeien
HIJ aarzelde. Hij wilde wel. maar na den
vrede van Salnt-Germaln had hij nauw
contact gehad met de Collgny en hel
schijnt wel, dat de hooge, fiere figuur
van dezen indruk op hem had gemaakt.
Ook doorzag de koning waarschijnlijk het
niet te overschatten nut, dat hij, die
voortdurend in angst en vrees was tus-
schen de veel eischende partijen der Gui
ses, der Hugenoten en der geheime aan
hangers van zijn jongeren broer, den her
tog van Anjou, lievelingszoon van zijn
moeder, kon trekken uit den loyalen steun
van den hoogstbekwamen protestantscnen
krijgsman. Hij had. ln ieder geval, de Co-
ligny overladen met bewijzen van zijn
waardeering en koninklijke vriendschap.
Het is waar. bij een man als Karei IX
moest men niet veel vertrouwen stellen
in wat hij zeide of beloofde. Een zijner
bewonderaars, Brantóme, moet erkennen,
dat de koning er geen been in zag om zijn
woord te breken zoo dikwijls hij het maar
wilde en het hem goed dacht". Maar hij
schijnt toch bezwaar gemaakt te hebben
tegen het dooden van de Collgny. Plan
nen tot het opruimen van de Hugenoten
in groot aantal, liefst in hun geheel, wa
ren er al lang. Zij waren naar den wensch
van een aanzienlijk deel der toenmalige
Fransche natie en ook van andere mach
ten buiten Frankrijk en dat is begrij
pelijk, wanneer men bedenkt, dat men
nog in der. aanvang der Hervormingsbe
weging was en zich de Illusie kon ver-
GOUDCLAUSULEPROCESSEN DER
KONINKLIJKE EN BATAAFSCHE.
Behandeling van de cassatieberoepen op
3 Mei a.s.
De beroepen in cassatie, Ingesteld door
de Vereeniging voor den Effectenhandel ln
de goudclausuleprocessen tegen de Konink
lijke- en Bataafsche Petroleum Maat
schappij, zijn aangebracht ter terechtzit
ting van den Hoogen Raad van Vrijdag
3 Mei a.s.
Als arvocaat voor de Vereeniging treedt
op jhr. mr. W. M. de Brauw Prof. mr.
B. M. Telders zal het standpunt van de
Koninklijke en de Bataafsche verdedigen.
Beide pleiters zijn advocaat bij den Hoogen
Raad. De pleidooien zullen vermoedelijk na
de zomervacanbie worden gehouden.
IJMUIDEN, 24 April 1935
VISCHPRIJZEN.
Tarbot per K.G. f. 10.73; Griet per kist
van 50 K.G. f.2712; Tongen per K.G.
f. 10.63. Middelschol per kist van 50
K.G. f.31—23; Zetschol f.27—15; Kleine
Schol f 23.502.70; Schar f. 8.50—2; Tong
schar f. 2620; Vleeten per stuk f. 2.80
2.20; Pieterman en Poontjes per kist van
50 K.G. f. 6.10—2.70; Kleinmiddel Schel-
visch f.21; Kleine Schelvisch f. 18.5013;
Kabeljauw per kist van 125 K.G. f. 52
12.50; Gullen per kist van 50 K.G. 1.16
7.50; Lengen per stuk f. 1.600.50; Heilbot
per K.G. f. 1.100 70; Wijting per kist van
50 K.G. f. 8.506.60; Koolvisch per stuk
f. 0.830.06; Makreel per kist van 50 K.G.
f. 1.90—0.90.
Aangekomen 10 stoomtrawlers: H.C 245
met f. 1906; IJM, 135 met f. 1122; IJM. 16
met f.2512; IJM. 18 met f.1934: IJM. 41
met f.1296; IJM. 189 met f.2683; IJM. 196
met f.2584; IJM. 106 met f.886: IJM 72
met f.1128; IJM. 49 met f.1321; 1 kotter
E. 61 met f. 303 en 1 logger K.W. 114 met
i. 176 besomming.
oorloven, dat zij kon worden gestuit ea
de eenheid der Kerk hersteld. Dat C».
therlne de Médlcls daartoe gaarne wilde
medewerken, dat zij ln het geheim er toe
aanspoorde, staat wel vast. Dat zij de
ontwerpster, de groote organisatrice van
den massa-moord zou geweest zijn, kan
moeilijk bewezen worden en schijnt, ook
ln strijd met haar aard. Zij was een
vrouw zonder karakter, valsch en tot veel
slechts in staat, doch meer bekwaam om
anderen te volgen en van de gelegenheid
gebruik te maken om haar slag te slaan,
zich zelf te bevoordeelen en anderen te
benadeelen, dan om ln eigen persoon en
uit eigen Inzicht een groot complot te
bedenken, voor te bereiden, uit te voeren.
Het plan van den moord moet haar vol
komen instemming hebben gehad; toen
het was vastgesteld heeft zij ook haar
zoon herhaaldelijk geprikkeld om er zijn
toeslemming toe te geven. Maar achter
haar zijn andere grootere krachten aan
het werk geweest en met een blik op dien
tijd van diepe verdeeldheid en van bloe
dige godsdienstoorlogen ls het niet moei
lijk te zien. dat de partij der Guises, met
haar grooten aanhang onder het Fran
sche volk en haar steun van buitenland-
sche invloeden en machten, de draden
spon van het net, waarin de Fransche
protestanten moesten worden gevangen.
Ten slotte viel de koning het plan bij.
Hij had lang weerstand geboden. Op eea
vraag of hij soms bang was voor de Hu-
genoten vatte hij vuur en in een soort
razernij, die soms dezen or.evenwlchtigcn,
wreeden vorst overviel, schreeuwde hij:
„In Gods naam dan! Ik wil het ook!
Maar dan dadelijk! En dan allen! Nie
mand moet mij er later een verwijt van
kunnen maken!"
Toen lag de weg tot de misdaad open.
Men heeft gezegd en ik las het tot
mijn verwondering nog dezer dagen in
het voor een paar jaar verschenen werk
„Hlstoire de France" van Bainville dat
er bij den moord ln den Bartholomeus-
nacht van 1572 „geen premeditatie" was.
Het bloedbad zou een gevolg geweest zijn
van een paniek, uiting ook van de onte
vredenheid van Parijs over het feit, dat
de koning zich compromitteerde met de
Collgny, zijn vroegeren vijand.
Deze uitlegging lijkt mij niet aanneme
lijk. De maatregelen, getroffen om de
Hugenoten te omsingelen, de afspraak
van het signaal, waarmede het bloedbad
zou worden ingeluid, de kenteekenen,
waarmede de vervolgers getooid en de
woningen der vervolgden aangeduid wa
ren, wijst elke gedachte van spontaniteit
terug. Bovendien zijn er officleele be
scheiden, die een geheel anderen kijk op
de zaak geven. Zie b.v. een brief van dea
Franschen gezant te Madrid aan koning
Karei te Parijs. In dien brief wordt de
blijdschap van Philips beschreven over
het onder de Hugenoten aangerichte
bloedbad. De Spaansche koning liet den
koning van Frankrijk door den gezant
weten, hoe tevreden hij was over het ge
beurde en prees hem wegens „het stand
vastig besluit en de lange ontveinzing
van zulk een groote onderneming, welke
de geheele wereld niet in staat zoude zijn
te vatten." Dit schrijven licht een gordijn
op, waarachter een complot zichtbaar
wordt, dat op 23 Augustus 1572 tot uit
voering kwam,
In bijzonderheden wil ik „de Parijsche
Bloedbruiloft" niet beschrijven. Toen
twaalfhonderd met haakbussen gewapen
de garde-soldaten de overeengekomen
plaatsen hadden bezet, ving de misdaad
aan. De Collgny was het eerste slacht
offer. Nog gewond en bedlegerig werd hij
vermoord. Op bevel van den hertog de
Guise, die op straat wachtte, werd het
doode lichaam van den grijsaard uit liet
venster geworpen „qu'on le reconnaisse",
„opdat men het kon herkennen". Het
hoofd werd van den romp gescheiden,
naar de koninklijke vertrekken gebracht
later naar Rome gezonden. Den romp
sleurde men door de straten; hij werd hij
de voeten aan een galg opgehangen, waar
na een vuur het vlcesrh roosterde. Daar
kwam eenige dagen later koning Karei
er naar zien. Hij had den vorigen dag,
op aansporen van zijn moeder en zijn
broeder, den hertog van Anjou, ln het
paleis van Justitie de verklaring afge«
legd, dat hij „alles had gewild en aller
had gedaan", ten einde zich te verdedi
gen tegen een samenzwering, waarvan de
Coligny de ziel was. Hij was, zoo laat de
geschiedschrijver Michelet veronderstel
len, trotsch op zijn daad. Voor hem W3S
al dat bloed gestort. Mij had zijn orders
zien opvolgen. Hij was gehoorzaamd.
„Toen hij het gebouw verliet, voelde hi]
zich koning".
Te Parijs, in de provincie, duurde da
gen lang het bloedbad voort. Tot laat to
September, zelfs tot In October, werd er
vervolgd en gemoord. In de hoofdstad
schat men het aantal slachtoffers op vier
duizend: in de provinciën overschrijdt het
de twintig duizend. Ik zeide het reeds:
een verlies van hooge geestelijke waar
den had Frankrijk te boeken en een nieu
we burgeroorlog, een bloedige reiigie-
krijg, was het gevolg van den schrikke-
lijken Bartholomeusnacht.
En Hendrik van Navarre, de partijchel
der Hugenoten? Hij ontsnapte aan den
grooten moord, hij en de jonge Conde,
zijn neef, zoon van den bij Jarnac ge;
sneuvelden Hugenotenchef. Zij waren hij
den koning ontboden, die in den roes van
den vervolgingsnacht liun den eisch stel
de: de mis of den dood. „Ik wil slechts
één godsdienst in mijn koninkrijk. Kiest,
wat ge wilt: de mis of den dood." Hen
drik van Navarre vond een buigzaam
woord, dat als een instemming luidde met
des konings wensch. Conöé aarzelde, doch
de keuze werd opnieuw gesteld: binnen
drie dagen het protestantsch geloof al-
zweren of onthoofd worden. Illj zwoer at,
zooals Hendrik van Navarre later zou af
zweren.
In geen van beiden zat een martelaar.
Maar het behoud van den jongen koning
van Navarre werd Frankrijk tot zegen
A. J. BOTHENIUS BROUWER.
(1) Door een goddelijke wraakneming
verslonden de honden Izebel. Maar het
aas van Catherine verschilt hierin van
dat van Izebel, dat de honden het niet
zullen lusten.
o
4-2
