76gte! Jaargang
WOENSDAG 10 APRIL 1935
No. 23022
STADSNIEUWS.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
'30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle jndere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belhngrljk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.15
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten.
'voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.)
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
i
GOUDEN DOCTORATEN.
Maandag 15 dezer zal het 50 jaar ge
leden zijn, dat mr. F. A. baron van
Ittersum, oud-griffier van het Kantonge
recht te Zwolle, thans wonende te Bilt-
hoven. aan de Leidsche Universiteit pro
moveerde tot doctor in de rechtsgeleerd
heid.
Zaterdag 20 dezer hoopt jhr. mr. C. A.
J. van Sasse van IJsselt, te Utrecht, advo
caat-fiscaal van de Land- en Zeemacht
een zelfde jubileum te gedenken.
DR. J. H. HOLWERDA.
Zaterdag 20 April zal het 25 jaar gele
den zijn, dat dr. J. H. Holwerda, directeur
van het Rijksmuseum van Oudheden al
hier zijn ambt aanvaardde van lector In
de prae-hlstorlsche en Romeinsche ar-
chaeologle aan de Leidsche Universiteit.
Naar wij vernemen heeft dr. Holwerda
den wensch te kennen gegeven dit feit
onopgemerkt te laten voorbijgaan en zal
hij dien dag uitstedlg zijn.
40-JARIG JUBILEUM.
Vandaag herdacht onze stadgenoot, J.
Brugman den dag, dat hij voor 40 jaar als
blikslager in dienst trad bij de firma Tie-
leman en Dros. Vanmorgen werd de jubi
laris in het privé-kantoor ontvangen en
toegesproken door den oudsten firmant,
den heer A. H. Dros Sr., die zijn harte
lijke gelukwenschen vergezeld liet gaan
van de aanbieding van een enveloppe
met Inhoud.
Ook van de zijde van het personeel
mocht hij vele blijken van belangstelling
In ontvangst nemen, zoowel ln de fabriek
als te zijnen huize, waar de jubilaris den
verderen dag doorbracht.
Namens zijn collega's werd hij in de
fabriek toegesproken door den heer J.
Stol, die den Jubilaris een fraaie lamp en
zijn echtgenoote bloemen aanbood.
DE A.S. LUSTRUMFEESTEN.
Met het oog op de as. Lustrumfeesten
heeft de Versieringscommissie uit de be
woners van het Rapenburg en begin
Kaiserstraat zich opnieuw geconstitueerd
en is thans als volgt samengesteld:
Mr. F. K. Reijsenbach de Haan (Rapen
burg 106 Voorzitter; M. E. Groenewegen;
Mejuffr. H. van Lommei, Assessor II der
V.V.S.L.; J. J. van Loon, Rector Senatus
U.S.L.B.; Mevrouw C. Smitsde Wit; H
Veendorp; H. Vlieger, Amsterdamsche
Bank NV.. Rapenburg 39), Penning
meester; Mr. F. D. L. Gunning, (Rapen
burg 411. Secretaris.
De Comissie heeft zich tot belangheb
benden gewend met een circulaire, waarin
de betrokken bewoners worden uitgenoo-
digd hun bijdragen ter beschikking te
stellen van den Penningmeester, den heer
Vlieger, Directeur van het bijkantoor van
de Amsterdamsche Bank N.V. alhier.
Moge de Commissie in zoodanige mate
ln staat worden gesteld haar doel te be
reiken. dat het Rapenburg gedurende de
Lustrumweek een fraalen en feestelijken
aanblik biedt.
COMMISSIE INZAKE HUISHOUDELIJKE
VOORLICHTING.
De tentoonstelling voor goedkoope
voeding was een groot succes.
De Commissie inzake Huishoudelijke
Voorlichting kon in haar laatste vergade
ring met genoegen constateeren, dat de
gehouden tentoonstelling voor goede en
goedkoope voeding in de kleine Stadszaal
ten voile aan haar doel heeft beantwoord.
Zij werd bezocht door 679 personen, zoo
dat in ruime mate van de geboden gele
genheid om wat meer kennis op te doen,
werd gebruik gemaakt. Dat deze soort
voorlichting op prijs wordt gesteld bleek
voorts wel uit de omstandigheid, dat zich
al reeds 162 vrouwen opgaven voor de
kookdemonstraties en kookcursussen en
85 voor de naaicursussen. De verwachting
is, dat dit aantal nog aanmerkelijk zal
toenemen, omdat thans eerst nog de de
monstraties op verschillende plaatsen in
de stad zullen worden gehouden. Meer
dere bezoekers daarvan zullen de cursus
sen ook nog wel willen volgen.
Na de Paaschvacantie zullen de cur
sussen een aanvang nemen. Voor een
goede verzorging van de naaicursussen
zou de Commissie nog wel gaarne de be
schikking willen hebben over wat meer
materiaal, met name flanel en schorten-
bont is daarvoor welkom. Personen, die
daarmede het werk van de Commissie
willen steunen en bevorderen, worden
verzocht aan het Secretariaat opgave
te doen.
Met groote dankbaarheid mag worden
vastgesteld, dat voor dit practische en op
bouwende werk van goede volksvoorlich
ting op zoo ruime schaal allerlei belang-
looze medewerking wordt ondervonden.
NAT. JONGEREN VERBOND.
Propaganda-avond in den Burcht.
Het Nat. Jongeren Verbond had gisteren
avond in „Den Burcht" een propaganda-
avond belegd.
De voorzitter, de heer C. W. van Santen
heette allen hartelijk welkom om daarna,
terwijl de aanwezigen zich van hun zit
plaatsen verhieven, in enkele, van groote
waardeering getuigende woorden, het ver
scheiden van het lid, den heer A. v. d. Vel
den v. d Vlugt te herdenken, die zulk een
groote belangstelling aan den dag heeft ge
legd voor de nationale beweging.
Na het groote succes van den gehouden
Zuid-Afrika-aVond te hebben gememoreerd
deed spr. enkele mededeellngen over de
plaatselijke en landelijke actie van het
Verbond om ten slotte op te wekken de
kader-cursussen te volgen en de nood
zakelijkheid van het N.J.V. te bepleiten.
Dr. J. W. Wicherink sprak in deze bijeen
komst over „Uit het hospitaal-kerkschip
„De Hoop", onder onze visschers op de
Noordzee".
Na een korte inleiding wees dr. Wiche
rink er op, dat het vooral de laatste jaren
met de zeevisscherij achteruit gaat, het
geen tengevolge heeft, dat ook de visschers
vloot veel verkleind is.
„De Hoop" een keurig scheepje, dat wel
vergelijking met een jacht vertoont, kan
zich ook van motorkraoht bedienen. Een
uitstekende radio-dienst is tevens aan
boord.
De bemanning is doorgaans dezelfde,
waardoor men ln den loop der jaren ver
trouwd personeel heeft verkregen. Een
predikant en geneesheer zijn bij elke reis
aan boord.
Een geestige beschrijving gaf spr. voorts
van den kapitein en den stuurman om dan
enkele ervaringen uit zijn practijk mede to
deelen.
Wordt door een logger assistentie van
„De Hoop" ingeroepen, dan is het gebrui
kelijk dat terwijl de patiënten, die door
gaans loopende patiënten zijn, op „De
Hoop" door den dokter worden onderzocht,
de predikant aan boord van de logger gaat
om daar geestelijken arbeid te verrichten.
Mocht het door den dokter noodig ge
oordeeld worden, dat patiënten op „De
Hoop" moeten achterblijven, dan bestaat
hiervoor gelegenheid. Acht bedden zijn
voor dit doel ingerioht.
De bemoeiingen van den predikant strek
ken zich voorts uit tot het houden van
godsdienstoefeningen op het Kerkschip als
het is een der havens is binnengevaren
of in een baai is gemeerd. De bemanning
van de loggers komt dan aan boord.
Voorts wordt iederen avond, indien het
weer zulks toelaat, een godsdienstoefening
voor de bemanning gehouden,
„De Hoop", die drie tochten per jaar
maakt, is zeer populair. De equipage wordt
dan ook steeds met de grootste welwillend
heid tegemoet getreden.
Enkele bijzonderheden deelde spr. nog
mede over de baal van Lerwick en over
dt gastvrijheid van de inwoners van Shet
land Een groote leugen noemde spr. in
dit verband de gangbare meening van „de
gierigheid der Schotten". Niets dan zeer
groote gastvrijheid heeft spr. steeds van
deze menschen ondervonden.
Dr. Wicherink met er op te wijzen, dat
mede door „De Hoop" de Hollandsche repu
tatie in Schotland en andere streken, waar
zij zioh vertoonde, is en wordt hoog ge
houden.
Na een dankwoord van den voorzitter
tronde dr. Wicherink nog enkele foto's
van zijn onderscheidene reizen met .De
Hoop".
o
RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN.
Lezing van Dr. W. C. Braat.
Als laatste voordracht in de reeks ar-
chaeologische lezingen, sprak gisteravond
in het Rijksmuseum van Oudheden dr.
W.C. Braat over „Scheepsbouw en Scheep
vaart in de klassieke oudheid".
Aan de hand van een groot aantal licht
beelden gaf spr. een overzicht van de ver
schillende scheepstypen, die in het Mid-
dellandsche zee-gebied in de oudheid in
gebruik waren.
Na den scheepsbouw in Egypte, Meso-
potamië en Phoenicië besproken te heb
ben, behandelde spreker de Grieksche
scheepsbouw en in het bijzonder de oor
logsgalei met haar ingewikkeld systeem
van meerdere rijen roeiers boven elkaar.
Ook de Romeinsche galeien, alsmede de
koopvaardijschepen, die in hoofdzaak al
tijd zeilschepen zijn geweest, werden uit
voerig besproken. Na vervolgens de na
vigatie in de oudheid en den havenaan-
leg behandeld te hebben, eindigde spr. met
de bespreking van een Romeinsch schip,
dat indertijd bij de opgravingen te Vech
ten is gevonden, maar dat helaas niet
geconserveerd kon worden.
JURIDISCHE KRING U.S.L.B.
Hier ter stede is opgericht de Juridische
Kring van de Unitas S.L.B. De leiding van
dezen Kring berust bij prof, mr. J. M. van
Bemmelen. terwijl het bestuur als volgt is
samengesteld:
H. S Zwarenstein, praeses; J. J. van
Loon ab-actis; Mej. A. A. van 't Hof,
quaestrix.
Ter inleiding hie'.d prof. van Bcmmeleti
een lezing over het onderwerp: „Zijn wij
verantwoordelijk voor onze daden?"
VEREENIGING VOOR VEILIG VERKEER.
Vertooning van de veiligheidsfilm.
Tot de dingen, welke de laatste jaren
sterk in beteekenis zijn toegenomen, be
hoort zonder twijfel de drang tot veilig
verkeer. En geen wonder! Zooals steeds
het geval is, laat de wet van oorzaak en
gevolg zich ook hier gelden. Het steeds
intensiever wordende verkeer heeft een
steeds grooter aantal ongelukken ten ge
volge, een aantal, dat echter de laatste
jaren een dusdanigen omvang heeft aan
genomen, dat het geen verwondering be
hoeft te wekken dat men de handen ineen
is gaan slaan om te pogen een gunstiger
getalsverhouding te doen ontstaan tus-
schen verkeer en verkeersongevallen. Hoe
het met deze pogingen staat, hebben we
vooral den laatsten tijd kunnen ervaren.
Wetgever en particulier initiatief werken
thans voorbeeldig samen om goede resul
taten te verkrijgen en al ontbreekt er nog
heel veel, toch kunnen de gunstige in
vloeden alom al duidelijk bespeurd worden.
Het was wederom de vereeniging voor
Veilig Verkeer (afd. Leiden), welke gis
terenavond de aandacht op zich vestigde
door een avond in de Stadsgehoorzaal te
organiseeren, welke geheel in het tceken
van het door haar beoogde doel stond. En
laten we maar onmiddellijk zeggen, dat
Veilig Verkeer niet teleurgesteld behoeft
te zijn, want de groote zaal was geheel
bezet. De voorzitter van genoemde ver
eeniging, de heer N. J. E. Kwint, sprak hier
dan ook, toen hij den avond opende, zijn
vreugde over uit. Zijn welkomstwoord
richtte hij in het bijzonder tol den ver
tegenwoordiger van de Koninklijke Neder-
landsche Automobielclub, den heer Levy,
die de door de K.N.A.C. afgestane Veilig-
heidsfilm zou vertoonen. verder tot den
heer van Slooten, voorzitter van de On
derwijs-Verkeers-Commissie, inspecteur
van der Wal. die een niet gering aandeel
heeft gehad in het succes der gehouden
cursussen, en vele anderen. Na een krach
tig propagandawoord te hebben gespro
ken, verkreeg de heer van Slooten het
woord in zijn qualitelt als voorzitter van
genoemde commissie. Spr. bracht hulde
aan de 200 onderwijs- en adspirant-onder-
wijs-krachten die den cursus Veilig Ver
keer volgden en die hierdoor hadden be
grepen, dat hun taak niet tot de school
lokalen beperkt moest blijven. Bijzonder
groot genoegen deed het spr. te kunnen
mededeelen. dat alle candidaten slaagden.
Bij dit succes mag men echter niet blij
ven staan en daarom drong de heer van
Slooten erop aan, dat medewerking van
een ieder gewenscht is. Een woord van
dank bracht spr. nog aan insp. van der
Wal, die zich op zoo n uitmuntende wijze
van zijn taak gekweten heeft. Laten wij
allen begrijpen, zoo besloot spr., dat veilig
verkeer een zegen is, zoowel voor Leiden,
ons land als de geheele beschaafde wereld.
Vervolgens deelde de heer H. Levy, Chef
der Pers en Propaganda afd. van de K. N.
A. C. mede. dat deze vereeniging er even
eens prijs op stelt de verkeersveiligheid te
bevorderen en daarom met genoegen de
veiligheidsfilm voor deze volle zaal zal
vertoonen. Door verschillende omstandig
heden heeft men in Nederland momen
teel nog niet de beschikking over een
goede verkeersfilm en vandaar, dat thans
gebruik wordt gemaakt van de veilig
heidsfilm der Zwitsersche Automobielclub.
Spr hoopte, dat de vertooning van deze
film een bijdrage tot het veilig verkeer
zal mogen zijn.
Laten wij er maar onmiddellijk aan toe
voegen, dat zij zonder eenige twijfel aan
dit gestelde doel heeft voldaan. Op zeer
uitvoerige en buitengewoon duidelijke
wijze kregen de aanwezigen te zien, hoe
men wèl, en hoe men niet zondigt tegen
de verkeersregels. Verkeerseuvels. bedre
ven door de voetgangers, fietsers, en auto's
zij allen werden haarfijn onder de loupe
genomen en we zouden haast willen con-
cludeeren, dat zij. die deze film gisteren
avond aanschouwden en tóch blijven zon
digen tegen de regels van den weg, zeer
waarschijnlijk nimmer goede weggebrui
kers (stersi zullen worden. Hiermede mee-
nen wij genoeg gezegd te hebben. In de
pauze was er nog gelegenheid een ver-
keerstafel in oogenschouw te nemen,
waarbij een volledige verkeers„maquette"
van de situatie bij de „De Gyselaarsbank"
aanwezig was. Ook eenige plattegronden
in plaatvorm verdienen vermelding.
Tot slot zagen we het tweede gedeelte
van de veiligheidsfilm, doch daarvoor
sprak de heer v. d. Weijden, insp. van het
L.O. in de inspectie Haarlem nog een enkel
woord, waarbij hij er op wees hoe inten
sief er in Haarlem op de scholen reeds is
gewerkt. Het resultaat is dan ook, dal niet
minder dan 1300 kinderen dit jaar een
verkeersexamen hebben afgelegd. Spr.
hoopte dat de Verkeerscursus die hier
thans is gehouden eveneens vruchten zal
afwerpen Indien de cursisten door het
volgen van dien cursus maar één men-
schenleven zouden hebben gered. dan
reeds zou hun streven hierdoor al ruim
schoots beloond zijn!
Met het zingen van het Wilhelmus werd
de avond gesloten.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDr
Wijziging:
j Leidsche Groothandel, Langebru.. ,o,
L.-iden. Giossierderij in koek, banker en
uike: .erken. Vestiging filiaal: Oosteinde
89, Voorburg, o. d. naam „Risette".
BIJEENKOMST VAN DEN
VRIJZ. DEM. BOND.
Sprekers Mrs. Schilthuis en Joekes.
Gisteravond vond in de matig bezette
Nutszaal een bijeenkomst plaats van den
Vrijz. Dem. Bond, afd. Leiden, waarin als
sprekers optraden mr. G. J. C Schilthuis
lid van Prov. Staten en mr. A. M. Joekes,
lid der 2de Kamer. Zij werden met een
kort woord Ingeleid door prof. mr. R.
Kranenburg. Deze wees op den ongewo-
nen tijd en op het belang van de a s. ver
kiezingen in een periode van zeldzaam
economische zorgen, waarin nieuwe groe
pen opstaan, die als „wonderdokters" wil
len optreden.
Hierop sprak mr. Schilthuis over het
beleid van het Provinciaal Bestuur. Zijn
taak is beperkt, aldus spr.. zijn budget
betrekkelijk gering. Het belang der Prov.
Staten wordt meer bepaald door het feit.
dat door en uit haar de leden der le
Kamer worden benoemd en voorts door
het toezicht, dat zij uitoefenen op de ge
meentebesturen, controleerend lichaam op
de gemeente-financiën. Voorts controlee
ren zij de waterschappen, het kostbare
wegenbeheer, de subsidie's voor doeleinden
van openbaar nut krankzinnigenge
stichten, vacantiekolonies, volksuniversi
teiten, openbare leeszalen enz. alle
min of meer zaken van politiek, doch zeer
zeker van financieel belang. Tegenover
dit sociale werk staan de Vrijz. Dem. zeer
sympathiek, aldus spr. Zij trachten het
zooveel mogelijk te bevorderen. Tot het
streven en beleid der Vrijz. Dem. om den
z.g. „kleinen man" te steunen, behoort
ook hun medewerking tot het onderhoud
der z.g. „tertiaire" wegen: zij namen bijv.
het initiatief tot steun aan de kleine on
derhoudsplichtigen. De crisis heeft een
groote wijziging gebracht in de provinciale
financiën; zij moesten sterk lijden. Groote
bezuinigingen dienden ingevoerd te wor
den, o.a. verlaging der ambtenarensalaris
sen en van de subsidie's. Gedeeltelijk
werkten de Vrijz. Dem. hiertoe mede, want
het geld moest toch ergens vandaan ko
men. Zij waren echter tegen verhooging
der belastingen, daar zij deze reeds hoog
genoeg achtten. De eenige mogelijkheid
om de tering naar de nering te zetten
was wel bezuiniging. Het werken met blij
vende tekorten en leeningen lijdt tot aan
tasting van het staatscrediet of muntver
zwakking, die allereerst den kleinen man
treft en nog een pijnlijker operatie betee-
kent dan salarisverlaging.
Uitvoerig bestreed spr. de houding der
S.D.A.Pdie tegen een en ander in de
oppositie was. Zij ontkende aanvankelijk
de ernst der crisis en drong aan op het
uitvoeren van groote werken, hetgeen mil-
lioenen verslindt, hetgeen de belastingen
sterk zou hebben opgeschroefd.
De Vrijz. Dem. willen gaarne de mede
verantwoordelijkheid op zich nemen voor
de huidige, ernstige regeermgsmaatrege-
len. Zoo gauw echter de tijden weer beter
zullen worden, zullen zij de oude politiek
weer opvatten.
Mr. Joekes behandelde vervolgens het
onderwerp: „In Nederland geen dictatuur"
Velen meenen, aldus spr., dat het huidige
staatkundige stelsel onjuist is en trachten
door een grootscheepsche propaganda de
kiezers onder hun vaandel te krijgen.
De crisis ln ons land is hoofdzakelijk het
gevolg van den internationalen toestand
en géén regeering kan daarin op het
oogenblik verandering brengen. De moei
lijkheden spruiten om. voort uit de on
zekere munteenheden, de lage arbeids
voorwaarden in het Oosten, de inkrimping
van vele afzetgebieden.
Er komen klachten tegen de democra
tie: deze wordt volgens spr. ten onrechte
belachelijk gemaakt De democratie hul
digt de gedachte, dat de menschen ge
lijkwaardig zijn, in den zin van levens
uiting, als kinderen van één vader. Ook
wil zij rekening houden met den invloed
van allen op de regeeringsorganen. Niet,
dat een ieder mee mag spreken over alles,
maar wel, dat ieder mensch mee mag
bepalen het beleid, dat gevoerd zal wor
den door de daartoe aangewezen licha
men. De democraat begrijpt, dat de de
mocratie een algemeene gedachte is, die
haar organisatie vindt in het vertegen
woordigend stelsel.
Men zegt nu: „er wordt teveel gepraat
en te weinig gedaan". Maar juist die mee-
ningsuiting is van het hoogste gewicht.
De lichamen kunnen daarmee rekening
houden. Levende democratie is de demo
cratie, welke vormen weet te vinden, die
tot het doel leiden. Zij, die volgden wat
de laatste jaren tot stand kwam, zullen
concludeeren, dat er krachtig geregeerd
wordt. Als voorbeelden noemde spr. de
crisis-invoerwet en de landbouw-crisiswet.
Men heeft zich wel degelijk aan de ver
anderde tijdsomstandigheden aangepast.
Die democratie wordt aangevochten;
men wil ook hier een dictatuur. Sinds ja
ren geschiedt zulks van de zijde der com
munisten. die spr. niet gevaarlijk achtte.
Een ..vrij" volk wil van Russische toe
standen hier niets weten.
Meer belangwekkend achtte mr. Joekes
de pogingen van het fascisme of na^lo-
naal-socialisme, in het bijzonder de
strooming van Mussert. Deze heeft aan
trekkelijke leuzen, o.a. die der „nationale
eenheid", maar ook de Vrijz. Dem. hebben
zich steeds de „volksgemeenschap" tot
doel gesteld. De N S B. zegt, dat eenheid
alleen bereikt kan worden, wanneer de
politieke partijen verdwijnen. Maar ook
zij is volgens spr. een politieke partij, als
mede revolutionair, hetgeen hij nader toe
lichtte.
BINNENLAND.
De ramp van de Leeuwerik: begrafenis
van het stoffelijk overschot van mr. De
Vlugt. (Binnenland. 4e Blad en Laatst©
Berichten, le Blad.)
De opening van de bloemententoonstel
ling te Boskoop. (3e Blad).
De Nederlandsche Bank heeft het dis
conto weer verhoogd. (Financiën, 3e Blad).
Ons parlemeVair overzicht. (3e Blad).
Jaarvergade' ing van de Nederl. Vereeni
ging voor Huisvrouwen. (Binnenland,
4e Blad en Laatste Berichten, 1ste Blad).
De race met een geverfd paard. (3e Blad).
Dc Rijnbrug bij Arnhem is hedenmorgen
voor het verkeer opengesteld. (Laatste
Berichten, 1ste Blad).
De indiening van het bezuinigingsont-
werp zal nog veertien dagen duren
(Laatste Berichten, 1ste Blad).
BUITENLAND.
Groote rede van sir John Simon in het
Engelsche Lagerhuis. 12e Blad).
Aan den vooravond van Stresa. (Buiten
land 2e Blad en Tel., le Blad).
Goering gehuwd met de actrice Emmy
Sonnemann. (Buitenland, 2e Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
lste BLAD.
De N S B. doet aan de verkiezingen mee
om te zien, hoe sterk zij is en om leden
in de le Kamer te krijgen. Maar met deze
factoren alléén, miskent zij de bedoeling
dezer verkiezingen. De heer Mussert
scheldt op de „bonzen", maar hij heeft het
alleenrecht tot aanwijzing der candida
ten; hij is dus wel de „opperbons". Deze
leider zal het werk moeten doen, omstuwd
door deskundigen. De groote kracht der
democratie is echter, dat de vertegen
woordigers verantwoording schuldig zijn
en dat hetgeen wat in het land omgaat,
openbaar wordt. Als eenmaal de dictatuur
er is, waar blijft dan de gelegenheid op
te treden tegen machtsmisbruik of wille
keur? Eén man mag niet de zeggings
macht hebben, met achteruitzetting van
de constltutioneele monarchie, gelijk in
Italië en Duitschland. Uitvoerig bestreed
spr. het corporatieve stelsel van „boven
af", gelijk het nationaal-socialisme dat
volgens spr. brengt. De gedachte op zich
zelf verwerpen de Vrijz. Dem. echter niet,
getuige de collectieve contracten, de on
dernemersovereenkomst enz.
Bij het nationaal-socialisme komt ook
de geestelijke vrijheid in het gedrang, ge
tuige Duitschland, in welk verband spr.
sterk diverse daar heerschende toestanden
afkeurde, die krachtig indruischen tegen
hetgeen de Vrijz. Dem. „recht" noemen.
Ten slotte bestreed mr. Joekes de houding
van het Duitsche nationaal-socialisme
tegenover de kerken. Volgens hem is het
Ned. nat.-sociallsme wel degelijk Import
uit Duitschland, in tegenstelling tot de
uitspraak van ds. van Duyl, die zegt, dat
het „lOO'/o Nederlandsch gedachtefabri
kaat" is.
Ook legt het nat.-socialisme een dom
per op de geloofsvrijheid, in welk verband
spr. o a. de „Ariër-paragraaf" behandelde.
Het Ned. volksleven moge zijn zwakheden
hebben, aldus mr. Joekes, maar het wil
zijn eeuwenoude recht, om voor zijn geloof
vrij uit te komen, behouden. Met het
I woord „Nederland, let op uw saeck" ein
digde spr. zijn betoog. Van de gelegenheid
tot vragenstellen werd geen gebruik ge
maakt. Een opmerking van een der aan
wezigen werd beantwoord, waarna prof.
Kranenburg mr. Schilthuis en mr. Joekes,
uit wiens rede, aldus spr., zoo duidelijk de
afschuw der Vrijz. Dem. voor het Nat.
Socialisme gebleken was, dankte voor hun
redevoeringen.
o
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het doctoraal examen
Rechtsgeleerdheid de heer J. G. Takken
(Den Haag) en voor het candidaatsexa-
men Wis- en Natuurkunde L, de heer D.
van der Hoek (Kampen).
De St.crt. van gisteravond bevat de
gewijzigde statuten betreflende de „Socle-
tas Studiosorum Reformatorum" (Unie van
Gereformeerde Studenten aan Openbare
Universiteiten en Hooge Scholen in Neder
land) onder de zinspreuk: „Libertas ex
Veritate", thans genaamd: „Societas Stu
diosorum Reformatorum" (Vereeniging
van Gereformeerde Studenten), gevestigd
alhier.
In den afgeloopen nacht is van een
reclameschuit van een politieke partij,
liggende in het Galgewater, een gedeelte
van de op dit schip aangebrachte reclame
vernield.
Van harte hopen wij dat zulks niet her
haald zal worden. Waar zouden wij naar
toe gaan. als leden van de ééne partij zich
het recht gingen aanmatigen reclame van
andere partijen te vermelen of te be
schadigen.