DE STADHUISBOUW
76ste Jaargang
VRIJDAG 5 APRIL 1935
No. 23018
DAGBLAD'VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN1
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
STADSNIEUWS.
BURG. STAND VAN LEIDEN
DE LAATSTE ONTEIGENINGEN
BUITENLAND.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
t)D ets. per regel voor advertenties nlt Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bü vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
80 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummer* voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week t. 0.18
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden 4- portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.l
ADRES AAN DEN RAAD.
De loonen bij den Gem. Reinigingsdienst.
Aan den gemeenteraad van Lelden ls
onderstaand adres verzonden:
Geven met verschuldigde gevoelens te
kennen H. van As en W. v. d. Hoek resp.
voorzitter en secretaris van de afdeeling
Leiden van den Algemeenen Bond van
Overheidspersoneel in Nederland, secreta
riaat Rapenburg 26, alhier.
dat hun, door hun vertegenwoordiger in
de dienstcommissie voor den Reinigings
dienst is bericht, dat op de vergadering van
20 Maart aan de orde is geweest een her
groepeering voor werklieden tengevolge
van reorganisatie aan dien dienst;
dat bij deze hergroepeering zijn betrok
ken 14 werklieden, waarvan 3 werklieden
tengevolge dezer hergroepeering een ver
laging zullen krijgen van f. 2.70 en 11 werk
lieden van f. 1.35 per week;
dat, waar het hier een reorganisatie van
het bedrijf betreft, het onbillijk is werk
lieden, welke daardoor aan ander werk
moeten worden gesteld, hierbij een verla
ging van inkomen te laten ondergaan, te
meer waar de meeste dier werklieden reeds
een diensttijd van meer dan 22 jaren
achter zich hebben;
dat dit deze personen des te meer treft,
waar alreeds de laatste loonsverlaging en
de hoogere betaling van de pensioenpremie
hen heeft getroffen;
Redenen waarom zij Uwen Raad beleefd,
doch dringend verzoeken te besluiten
dat werklieden, die door reorganisatie in
een anderen werkkring worden geplaatst,
niet in loon zullen achteruitgaan.
't Welk doende, enz.
DE A.S. LUSTRUMFEESTEN.
Ten huize van den heer H. W. Rijsbergen
werd gisteravond een vergadering gehou
den, ter bespreking van de plannen om
de Kraaierstraat tijdens de Lustrum
feesten te versieren.
Het bestuur werd als volgt samengesteld
C S. Boom, voorzitter; H. W. Rijsbergen,
secretaris, H. Rooyakkers, penningmeester;
A. H. v. d Hout. commissaris.
Besloten werd, een versierings-ontwerp
van Reclame-Studio „Succes" (Poels en
Zwaan) te laten uitvoeren.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging. Erven P. van Vliet, Haven 26,
Leiden, stalhouderij.
Overleden Mede-eigenaar: J. Fontein,
d.d, 29 Maart 1935.
DE ARBEIDSBEURS.
Op den 4den April 1935 waren 4196
(V. j. 3253) werkzoekenden ingeschreven.
Aan den wachtmeester J. van Benten
van het 6e Regiment-Veld-Artillerie alhier
is op plechtige wijze de zilveren medaille
voor 24-jarigen dienst, uitgereikt.
De Muziekvereeniging 6 R.V.A. verleende 1
hierbij haar medewerking.
Woensdag 10 dezer hoopt de heer J.
Brugman den dag te gedenken, dat hij
voor 40 jaren als blikslager in dienst trad
bij de Fa. Tieleman en Dros.
Bij Kon. Besluit zijn onze stadgenoo-
ten, dr. D. E. Bosselaar en dr. C. de Jong
benoemd tot leden van de commissie, aan
welke in 1935 het afnemen van het examen,
bedoeld in art. 12 der H.O. Wet (examen
commissie Staats-examen), wordt opge
dragen.
Ter kennis van de leden van den
Gemeenteraad is gebracht dat de eerst
volgende vergadering van den Raad
hoogstwaarschijnlijk zal plaats hebben op
Maandag, 15 April 1935 a.s.
GEBOREN.
Isaak, z. v. H. A. Middelkoop en J A.
v. Elk Herman Maarten, z. v. H. v. Wes
tering en A. M. Egberts.
ONDERTROUWD
V. A. C. L. Dingemans jm. 25 j. en C. I.
Heckman jd. 26 j. J. Brussee jm. 28 j.
en D. Potters jd. 30 j.
OVERLEDEN:
M, M. Franse, z. 2 j. J. Oskam
Kriege, vr. 37 j. M. v. Zwleten, ongeh.
m., 78 j.
EEN OVERZICHT DER GELDMIDDELEN
De Haagsche Rechtbank heeft heden
uitspraak gedaan in de laatste twee pro
cedures betreffende de onteigening voor
het nieuwe Stadhuis alhier.
Het betreft de perceelen hoek Visch-
markt-Koornbrugsteeg, eigenaresse de N.V.
Leidsche Ijzerhandel en het perceel aan
de Vischmarkt, waarin een apotheek ls
gevestigd, eigenaar de heer W. G. de
Lamaar,
Ten aanzien van het eerstgenoemde
perceel heeft de gemeente aangeboden
een bedrag van f. 70.501 zonder bedrijfs
schade. De eigenaresse vroeg echter
1. 238.000. terwijl deskundigen het bedrag
der schadeloosstelling hebben geschat op
f 111.570 en dat voor den huurder H. D.
Sala op f. 630.
De Rechtbank heeft de onteigening uit
gesproken en de schadeloosstelling be
paald op f. 111.792, voor den heer H. D.
Sala op f. 630 en voor de interveniente.
de Eerste Nederlandsche Hypotheekbank
op f.43.000 (eerste hypotheek', terwijl de
eischer (de gemeente) alle kosten heeft
te betalen.
De deskundigenkosten bedragen f 2674 75.
Ook ten aanzien van laatstgenoemd
perceel sprak de Rechtbank de onteige
ning uit. De eigenaar had geen bepaald
bedrag voor schadeloosstelling genoemd:
het aanbod der gemeente bedroeg f 24.000,
terwijl de deskundigen ongeveer f. 32.000
geschat hadden.
De Rechtbank heeft het bedrag dei-
schadeloosstelling vastgesteld op f 32.338,
terwijl de eischer alle kosten zal hebben
te betalen. De kosten der deskundigen
bedragen hier f. 1895.44.
Nu alle onteigeningen zijn uitgesproken,
lijkt het ons dienstig een beknopt over
zicht te geven van den financieelen stand
van zaken.
Uit den aard der zaak heeft het Stad
huisfonds, aanvankelijk groot f. 1.200.000,
reeds heel wat aderlatingen ondergaan,
o a. door aankoop huis van prof. Kan,
tijdelijke huisvesting der gemeentedien
sten, enz., welke zooal niet rechtstreeks
dan toch zijdelings verband hielden met
den bouw van ons nieuwe Stadhuis.
Voor de perceelen, waarvan het bezit
voor de gemeente onontbeerlijk was om
uitvoering te kunnen geven aan de bouw
plannen en met welks eigend- i i hetzij
langs den weg eener minnelijke schikking,
hetzij langs gerechtelijken weg een op
lossing werd verkregen, werden de navol
gende bedragen gevoteerd:
Breestraat 114 (Sala)f. 46.600.
Vischm. 20-21 (Grundemann) f. 63.100.
Idem 9, 10, 16, 17 (de Faam) f. 245.100.—
Toegift bij de ruiling met
Klaassen (Boordenhuis) f. 1.650.
Koornbrugsteeg 2 (Duindam)
Breestraat 100 (Van Kem
pen) en Vischmarkt 15
(Leidsche Marktwinkel), teza
men f. 56.543.
Breestraat 102 en 104 (Van
Kempen, Servaas en Valuta
huis) f. 68.000.
Vischmarkt (fa. Bernard) f. 158.300.
Vischmarkt (de Lamaar) f. 34.000.
Totaal f. 673.293—
Het saldo van het Stadhuisfonds, dat
per 1 Januari j.l nog ongeveer f. 810.000
bedroeg, is tengevolge van de laatste mu
taties geslonken tot circa f490.000.
Zooals men weet ls de eigenlijke bouw
van het Stadhuis begroot op f. 1.250.000,
zoodat voor de ontbrekende f. 750.000 be
nevens de kosten van inrichting een lee
ning zal moeten worden gesloten, welke
wel niet veel van een bedrag van
f. 1.000.000.zal afwijken.
JUBILEUM-CONCERT
„KUNSTKRING VOOR ALLEN".
Utr. Sted. Orkest.
Solist Jean Oellers.
Henri van Goudoever.
Tien jaren Leidsche „Kunstkring voor
Allen" is wèl een gebeurtenis die het her
denken waard is. Want deze instelling
heeft den waren muziekliefhebber in dat
tijdsverloop véél geschonken, waarvoor den
bestuurderen oprecht dankbaarheid past.
Wat gedurende enkele jaren onze persoon
lijke ervaring van de Kunstkringconcerten
betreft, moge hier geconstateerd worden
dat meestal ensemble's of artisten van
hooge reputatie zich deden hooren, waar
over wij grootendeels in gunstigen zin
mochten refereeren. Men zou zich het
Leidsche cultureele leven niet meer zon
der de concertenreeksen van den Kunst
kring kunnen denken: het drukke bezoek
gestimuleerd door de lage entreé's
de intense belangstelling der luisterenden
bij eik optreden, bewijzen welk een intre-
geerend deel zij daarvan uitmaakt. In onze
bespreking over dit Jubileumconcert zij
dus vóór alles een woord van hulde ge
bracht aan hen. wier onverflauwd streven
het is ons met interessante programma s
in kennis te brengen. Wij mogen vertrou
wen, dat het Bestuur op dezelfde enthou
siaste wijze voort zal gaan met deze
vruchtbare en eervolle taak, waarvan ons
de lijst der in het volgend seizoen optre
dende kunstenaars reeds een sterken
waarborg biedt.
Voor dit Jubileumconcert waaraan
echter geen speciale feestelijkheden ver
bonden waren, al kwamen velen in de
pauze het Bestuur complimenteeren was
men zoo gelukkig geweest wederom het
Utr. Sted. Orkest te engageeren. dat men
hier vroeger leerde kennen onder leiding
van den diepbetreurden Evert Cornells.
Nu is een dier talentvolle jongere diri
genten, die ons land met het oog op de
toekomst gelukkig kan aanwijzen, leider.
Henri van Goudoever is een van hen en
hij had zijn keuze laten vallen op César
Franck's imponeerende Symphonie in D
opgedragen aan diens vriend Garcin
Lalo's Symphonie Espagnole en de „Rap
sodie Espagnole" van Ravel.
Een spannende en kleurrijke keuze, die
ons van Goudoever deed kennen als een
enthousiast, duidelijk-plastisch en soepel-
licht aangevend dirigent, wiens luchtige,
sierlijke gebaren, waaraan alle symetri-
sche gelijkheid vreemd is en ontegenzeg
gelijk stuwende leidersbegaafdhejd men
met genoegen volgt. Jong als hij is. worden
zijn persoonlijke opvattingen gekenmerkt
door een bruischend élan, een juist begrip
voor kleurige, instrumentale effecten, een
streven naar bondigheid en praegnante
uitdrukking, die echter voor ons gevoel
in een vrome geloofsbelijdenis als deze
wondere Franck Symphonie in sommige
passages naar meer verstilling en bezon
kenheid vraagt.
Dit werk typeert volkomen den grooten
meester, wiens groote liefde voor de zui
vere muziek de Fransche musici tot de
symphonische vorm terugbracht in een
tijd, toen alle aandacht op het tooneel
gevestigd was.
Het echt Francksche hoofdthema in
alle deelen in andere gestalte opduikend,
zonder eenig gevaar voor monotonie
getuigt daar reeds van. Rijk is het motie-
venmateriaal, geniaal de doorvoering van
het verheven karakter bij alle contrastee-
rende stemmingswisselingen, meesterlijk
de aan Berlioz herinnerende instrumen
tatie, waarin met kleuren wordt getoo-
verd, ontroerend de innigheid van het
Allegretto, waarin alles zingt, treffend
door melodiek en verrassend door harmo
niek, stralend de jubelende stijgingen, de
plechtige, rhythmische koraalklanken der
zegepralende Coda. Een magistrale com
positie in groote eenheid opgebouwd, een
symphonische eenheid, die wij bijv. ook in
Schumann's vierde constateeren. De ziels
spanning, de groote bogen en lijnen wer
den met onmiskenbare „schwung" en veel
begrip voor de structuur weergegeven: met
een enkel gebaar weet Van Goudoever
veel te bereiken, al dient zijn linker
arm-techniek aan verscheidenheid nog te
groeien kernachtig is zijn gevoel voor
het rhythme, dat in deze symphonie zulke
eigenaardige opgaven stelt. Vol kleur en
glanzing speelde het orkest onder zijn
inspireerende, doch wat overmoedige lei
ding. waardoor de verfijnde afwerking der
détails soms in het gedrang kwam, vooral
zich openbarend in enkele solotrekjes
Moge men zich de klankverhoudingen van
dit orkest zeker idealer denken zoo is
dikwijls het koper wel aan den te sterken
kant toch konden wij deze vaste, be
zielde en meesleepende vertolking in me
nig opzicht waardeeren.
Concertmeester Jean Oellers solieerde
in Lalo's welbekende „Symfonie Es
pagnole" en betoonde zich hier als een
vaardig en verdienstelijk spelend violist,
die deze effectrijke, virtuoos-brillante op
gave met prijzenswaardige durf en moe
dige voortvarendheid aanpakte. Wij willen
aan hem uit den aard der zaak niet de
hoogste solistische eischen stellen, doch
Oellers toch wel in overweging geven, niet
te veel toon te geven omdat hinderlijk
krassende bijgeluiden daarvan veelvuldig
het gevolg zijn. Afgezien van eveneens on
welkome onzuiverheden, respecteerden
wij zijn loffelijke technische prestatie, die
wel niet de door Lalo geëischte vleiende
streeling en charmeerende cantilenen
bracht, maar toch een geconcentreerde en
I solide weergave genoemd mag worden.
Ravel's „Rapsodie Espagnole" harmo
nieert wel zeer bijzonder met aanleg-capa-
citeiten en zuidelijk temperamentvollen
geest van Van Goudoever. Hij wist hier
zijn orkest te doordrenken van laaiende
geestdrift of te doen spelen in de tee-
derste nuances van dit betooverend-colo-
ristische palet, contrasteerend door de
teederste uitingen van weemoedig heim
wee of vreugdevolle bewogenheid. Intelli
gent en warm muzikaal reageerde het or
kest op de rake en klare intenties van den
leider, die karakter en sfeer dichterlijk
doorleefd wist aan te duiden en van
wien hier een hevige suggestie uitging,
zoodat de interessante orkestrale détails
en rhythmische accenten in een fel licht
geplaatst werden. Zijn klaarblijkelijke
voorbeschiktheid voor werk als dit. verniet
de weergave verre boven het louter-tech-
nische. Dit was een glanzend en in juiste
tinten gehouden slot van den avond,
waarin het gehoor w.o. zich o.a. ook Wil
lem Andriessen en Theo v. d. Pas bevonden
zich gul met ovaties betoonde, zoowel
voor dirigent als orkest, dat in de hulde
betrokken werd en voor den solist. Van
Goudoever en Jean Oellers werden harte
lijk toegesproken door den voorzitter van
den Kunstkring en mochten ieder een
prachtigen krans in ontvangst nemen, on
der betuiging van dank voor hun bezoek
aan onze stad. dat niet het laatste moge
zijn.
Met genoegen hebben wij van den tegen-
woordigen staat van het Utr. Sted. Orkest
kennis genomen: wij verheugen er ons
over. dat ook de provincie zulk een kundig
ensemble weet voort te brengen. De dirigent
lijkt ons al leerden wij hem hier slechts
in een zeer speciaal en zeer dankbaar
genre kennen een man van muzi
kale „standing", waarmee men in ons
kleine wereldje van begaafde orkestleiders
rekening kan houden.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
EDEN OP THUISREIS.
De besprekingen van den Britschen
lord-grootzegelbewaarder. Eden, met den
Tsjecho-Slowaakschen minister van bui-
tenlandsche zaken. dr. Benesj. begonnen
gisteren te Praag kort na tien uur in de
werkkamer van den minister in het
Czernin-paleis. en duurden tot over twaalf.
De Britsche gezant te Praag. Addison en
de Tsjecho-Slowaaksche gezant te Londen
Jan Masaryk waren bij de conferentie
tegenwoordig
Na afloop werd het volgende officieele
communiqué uitgegeven
..De lord-zegelbewaarder Eden is Don
derdagochtend vroeg te Praag aangeko
men. Bü de bijeenkomst, die in het mini
sterie van buitenlandsche zakern te Praag
werd gehouden, wisselde minister Anthony
Eden op vriendschappelijke wijze met mi
nister Benesj van gedachten over alle m
het Londensche communiqué van 3 Febr.
1935 behandelde kwesties.
Minister dr. Benesj dankte minister
Eden hartelijk voor zün bezoek aan Praag
en zal de mededeellngen, die Eden hem
over het resultaat van zijn reis naar de
andere hoofdsteden deed verder bestu-
deeren
Zijnerzijds gaf minister Benesj uitvoerige
inlichtingen over de vredespolitiek van
Tsjecho-Slowakije. Beide ministers con
stateerden een volledige overeenstemming
tusschen de politiek van hun landen in
zake de handhaving van den algemeenen
vrede en hun oprechten steun en trouw
aan de politiek van den Volbenbond".
Tijdens een dejeuner, dat den Britschen
gast voor zijn vertrek naar Londen door
de Tsjecho-Slowaaksche regeering werd
aangeboden hield dr. Benesj een toesoraak
waarin hü om. verklaarde .dat het doel
van Eden's reis van groot belang ls voor
Tsjecho-Slowakije dat door zijn geogra
fische ligging ztin geschiedenis, zün tegen
woordige politiek en zün aso'raties voor
beschikt is in de toekomst, in midden-
Europa een vredesmissie te vervullen.
De buitenlandsche politiek van Tsjecho-
Slowakije. aldus Benesj. wil samengaan met
iedereen die bereid is te arbeiden voor
den vrede, voor de samenwerking der vol
ken. voor het politieke vredesideaal van
Europa en voor het streven van den Vol
kenbond naar pacificatie".
Eden beantwoordde Benesi' tafelrede
met een u't wederwoord. Hii bracht zlin
samenwerking met Bene'j te Genève in
herinnering en verklaarde, dat zün ver
schillende visites geen ander doel hebben
BINNENLAND.
Bezoek van H.M. de Koningin aan
Wageningen in verband met de overdracht
van de aula der landbouw-hoogeschool
(4e Blad).
De laatste onteigeningen ten behoev#
van den Leidschen Stadhuisbouw uitge
sproken. (Stadsnieuws, le Blad).
Nieuwe spoorbanen te Amsterdam; een
uiteenzetting der plannen, (3e Blad).
Betooging van S.D.A.P. en N.V.V. te
Amsterdam. (Binnenland, 3e Blad).
De Nederlandsche Bank verhoogt het
disconto. (Financiën, 4e Blad).
De moord te Schiedam; tegen den dader
is 20 jaar gevangenisstraf geëischt.
(Rechtzaken, 3e Blad).
BUITENLAND.
Eden op thuisreis. Hij is te Keulen
overgebleven door 't slechte weer. (Buiten
land en Tel., le Blad).
De Fransche financiën. (Buitenland,
le Blad).
Goering brengt een bezoek aan Danzig.
(Buitenland, le Blad).
Geen Joodsche schrijvers en musici
meer in Duitschland. (Buitenland, le Blad)
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
lste BLAD.
gehad dan den vrede te verzekeren De
tijd is voorbij, dat de volken konden den
ken. dat hun ontwikkeling en hun wel
vaart bij een oorlog baat zouden vinden.
In de tegenwoordige wereld kan geen volk
gedijen op de ruïnen van een ander.
Dat is de voornaamste les. die de
wereld-oorlog ons gegeven heeft, dat is het
principe, waarop de Volkenbond berust dat
is ook het beginsel, waarvan, naar mijn
vaste overtuiging. Engeland en Tsjecho-
Slowakije doordrongen zijn.
Het nauwe contact onzer beide staten
ter verzekering van het gemeenschappelijk
doel is derhalve zeker van buitengewoon
groot belang"
Eden is om 13 uur 25 in gezelschap van
zijn privé-secretaris en twee journalisten
per vliegtuig naar Londen teruggekeerd.
Wegens het slechte weer is hij*echter
te Keulen overgebleven, om hedenochtend
verder te gaan. In verband met deze ver
traging is de Engelsche kabinetsraad, die
heden zou worden gehouden, uitgesteld tot
Maandag. Wel komt heden de kleine
kabinetscommissie bijeen.
Eden is hedenmorgen per trein naar
Ostende gegaan.
o
BELGïE.
Bezoek van Fransche minister.
De prijsstijgingen duren nog voort, zij
het dan gematigd.
De Fransche minister van handel zal
zich heden naar Brussel begeven, ten
einde met den eersten minister, van
Zeeland, de uitwerking te bespreken, die
de devaluatie van den Belga op de
Fransche productie en de Fransche markt
zal hebben.
Marchandeau zal trachten in den meest
vriendschappelüken zin de ernstige moei-
lükheden te regelen die voor het geheel
der Fransche producenten de devaluatie
van den Belga kan veroorzaken wegens de
plotselinge daling in Fransche francs der
Belgische producten.
De onderhandelingen tusschen Duitsch
land en België over de uitwerking van
I de devaluatie van den Belga op het
i Duitsch-Belgische clearingsaccoord heb-
ben tot overeenstemming geleid. Van
i beide kanten zal dagelijks een verreke-
ningskoers worden vastgesteld, welke
gebruikt zal moeten worden bij de trans
acties.
DUITSCHLAND.
Goering te Danzig Tegen de Joden.
Generaal Goering is in Danzig aange
komen en daar door den senaatspresident,
Greiser, met een toespraak begroet.
Goering antwoordde hierop met een
rede, waarin hü uiteenzette, dat hij altijd
geweten heeft, dat Danzig Duitsch was,
maar dat zün reis van nu hem ook getoond
heeft dat Danzig nationaal-socialistisch is.
Met het uitspreken van zün vertrouwen
in de onvergankelijkheid van het Duitsche
volk, besloot Goering zün toespraak.
In Polen volgt men den gang van zaken
in Danzig niet zonder vrees.
De rijkskamer voor Duitsche auteurs
heeft alle niet-Arische schrijvers uitge
sloten. De uitsluiting brengt met zich het
verlies van het recht, om te schrijven in
den vorm van boeken of artikelen.
Te Berlü'n alleen worden door dezen
maatregel 1800 schrüvers getroffen.
Verwacht wordt, dat een dergelijke maat
regel onverwüld ook ten aanzien van de
musici zal worden getroffen.
Men gelooft, dat dit een voorspel is voor
de wet op de nationaliteit, welke Joden
van de „nationale gemeenschap" zou uit
sluiten.
