I J6!,e Jaargang DONDERDAG 14 MAART 1935 No. 22999 DER ADVERTENTIES: STADSNIEUWS. Het voornaamste Nieuws van heden. BUITENLAND. LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 80 ote. per regel ?oor advertenties uit Lelden en plaatsen waar ageSfiSchappen van oils Blad gevestigd zijn. Voor alle andere idvertenties 95 ctó. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bi) vooruitbetaling Wöèns9a(fe en Zaterdags 50 ots. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postreoht. Vóór opzending van brieven 10 cfe. pórto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindaplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. RRIJS DEZER COURANTj Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn! per 3 maanden f. 2.35 per week t. 0.18 Franco per post f. 2.35 per 3 maanden portokosten (voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.)' Dit nummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD. OPENBARE LEESZAAL EN BIBLIOTHEEK „REUVENS". 1910—15 MAART—1935. Een historisch overzicht. Dr. J. E. Kroon schrijft ons: Op een Juli-avond in 1908 kwamen op verzoek van den toenmaligen burgemees ter De Ridder een 15 a 20-tal personen van allerlei politieke richting en stand bijeen in het Natuurkundig laboratorium. De bedoeling was om eventueel te gera ken tot stichting van een Openbare Lees zaal in Lelden. De burgemeester fungeer de als voorzitter, terwijl als secretaris op trad de tegenwoordige burgemeester van Utrecht, mr. Ter Pelkwijk. Het doel waar voor men bijeenkwam, was een heele on derneming, want gelijk er veel voorstan ders waren op het gebied van openbare leeszalen, waren er niet alleen veel tegen standers, maar vooral personen, wien de geheele zaak koud liet, In den zomer van 1908 bestonden er pas 6 leeszalen, n.l. te Utrecht opgericht 1892, Dordrecht 1899, Groningen 1903, Leeuwarden 1905, Den Haag 1906 en Rot terdam 1907. Zooals dus gezegd bleef het voor Leiden een groote onderneming om tot oprichting over te gaan, waar van die 6 leeszalen er 4 gevestigd waren in veel grootere plaatsen dan Leiden. En toch werd op dien Jull-avond tot oprichting besloten. Vele vraagpunten deden zich al direct voor, maar in de allereerste plaats kwam de huisvesting aan de orde. Na velerlei en allerhande pogingen kwam men in 1909 zoover dat mej. Reu- vens, destijds te Noordwijk-Binnen wo nende, bereid was haar voormalige wo ning Breestraat 27 voor het beoogde doel af te staan. Behalve dat zegde zij een jaarüjksche contributie van f. 600 toe Door propaganda op ruimer schaal en het rondzenden van circulaires, kreeg men een 30-tal donateurs, leden, boeken en tijdschriften. Met ingang van 1 Jan. 1910 werd tot bibliothecaresse benoemd mej. A. C. Berends, tot dat tijdstip werk zaam in de leeszaal te Dordrecht. Met denzelfden datum werd tot concierge-bin der benoemd de heer P. J. Smit. Begin Maart was men zoover gevorderd, dat een datum van opening kon vastgesteld wor den. Hiertoe werd bepaald 15 Maart, ter wijl de deur voor het publiek op 16 Maart werd opengesteld. Als voorzitter fungeerde prof. J. P. Kue- nen, secretaris was dr. P C. Molhuysen en penningmeester de heer J. Schaap Hznterwijl o.a. ook prof. Lorentz lid van het dagelijksch bestuur was. Het al gemeene bestuur bestond uit eer. 15-tal personen, terwijl de directrice ais help sters, 2 volontairs had, mej. Van Griet- huyzen en mej. Van Konijnenburg. Het dagelijksch bestuur kwam in den beginne geregeld eiken Zaterdagmiddag bijeen. Dit werd later op Vrijdags 4 uur gesteld. Deze bijeenkomsten dienden in hoofdzaak om te oordeelen over aanschaf fing van boeken, kranten en tijdschriften en om de wenschen en klachten der be zoekers te leeren kennen. Van subsidies was het eerste jaar nog geen sprake. Voor 1911 en volgende jaren werd met het Rijk een overeenkomst tot subsidie gesloten die f. 450 bedroeg gedu rende de eerste jaren. De gemeente gaf de eerste jaren een bedrag gelijk aan dat van het Rijk. In 1917 bedroegen de sub sidies van Rijk en Gemeente beide f. 1000. In 1918 gaf de provincie Zuid-Holland voor het eerst een subsidie van f. 600. In 1921 keerde de provincie voor het eerst voor een correspondentschap een bedrag van f. 562 uit. Deze subsidieering die eerst in klimmende lijn ging, is sedert de laat ste jaren heel wat besnoeid en waar één begint doen de anderen mee. Zoo is de toestand voor 1935 wel heel ongunstig ge- Worden. Het boekenbezit, begonnen met 4500 banden in 1910. bedroeg in 1913 reeds 7700, klom in 1923 tot 16000 en in 1933 Was het dicht bij de 26000. De uitleening in boekbanden bedroeg over 1910 (9*/s maand) 6700, over 1913 38000, over 1923 70500 en over 1933 bijna 96000. Het bezoek aan de leeszaal in ge tallen ls alleen over de eerste jaren op te geven, daar deze statistiek later niet neer werd bijgehouden. In 1910 en 1913 waren deze getallen resp. 17200 en 30650. Het jaarverslag over 1912 kan na een bijna 3-jarig bestaan reeds ,.met gerust heid constateeren, dat de behoefte aan een inrichting als de onze voldoende is gebleken, en met vertrouwen het nieuwe jaar ingaan". In 1912 verliet prof. Lorentz beiden metterwoon en in 1913 dr. Molhuy sen. Dit waren wel de eerste slagen die ..Reuvens" troffen en speciaal het dage lijksch bestuur. Het was tevens in 1913 bat mej. Reuvens het huis Breestraat 25 'er beschikking van het bestuur stelde en too komt de huur van dit pand sedert aan de leeszaal ten goede. In de 2e helft van 1914 zag het bestuur sich genoodzaakt in het belang van de vele militairen, die door de mobilisatie te beiden in garnizoen waren om ook 's Zon dags de leeszaal open te stellen, zoowel bes middags als 's avonds. In 1917 bepaalden Provinciale Staten v. Zuid-Holland, dat zij een bedrag van f 600 als subsidie aan 5 leeszalen in de provin cie wilden geven, mits die leerzalen het platteland van lectuur zouden voorzien. En zoo zag Leiden zich met ingang van 1918 als filiaal of correspondentschap Oude Wetering toegewezen. Deze keuze, die niet aan het bestuur werd overgela ten. liep betrekkelijk spoedig op een mis lukking uit. In den zomer van 1918 werd met de Directrice van de school van maatschap pelijk werk te Amsterdam een regeling ge troffen, waarbij haar leerlingen die 2 jaar de school bezochten gedurende het 3e jaar afwisselend voor 6 maanden ge plaatst werden aan een groote en een kleine leeszaal als volontair en wel van Sept. tot Maart en van Maart tot Sept. Leiden behoorde natuurlijk tot de laatse soort. Aldus kwam Sept. 1918 de eerste volontaire van genoemde school de Leid- sche leeszaal binnentreden. In plaats van het mislukte correspon dentschap te Oude Wetering werd In April 1920 een dito te Voorschoten ge- gevestlgd, dat in 1934 nog bestond en tot bloei kwam. Waar meestal aan leeszalen de vrouwe lijke krachten overheerschend zoo niet alleenheerschend zijn, heeft toch ook Lei den's leeszaal 2 maal een manneüjken volontair gehad en wel in Maart 1921 kwam de eerste om echter na 3 maanden te verdwijnen als bibliothecaris van de leeszaal te Tiel. Half Mei van dat jaar kwam No. 2 om in de geheimenissen van het vak ingeleid te worden, waar hij reeds te voren met Sept. 1921 benoemd was tot bibliothecaris te Zeist. Een zeer zware om niet te zeggen bijna onoverkomelijke slag trof de leeszaal ein de Sept. 1922 door den plotselingen dood van haar Voorzitter prof. Kuenen. Hij toch was een ideaal voorzitter. Met welke moeilijke kwesties de leeszaal zat, hij wist altijd raad. Verzuimde slechts zeer noode een bestuursvergadering, en als 't eenigs- zlns kon, kwam hij later, als hij niet op tijd kon zijn. Inderdryad leeszaal „Reu vens" was ten volle zijn troetelkind en had zijn volle sympathie. De dagelijksche bestuursvergaderingen onder zijn leiding waren ten volle een genotvolle bijeen komst en gezellig in hooge mate. Een groot voorrecht was het daarom dat mevr. Kuenen zich bereid verklaarde in Nov. 1922 een benoeming ln het algemeen be stuur te aanvaarden en tevens dat zij ge negen was van af 1 Jan. 1923 het voorzit terschap op zich te nemen. Zoo kon dus de leiding van de leeszaal in denzelfden geest voortgaan als de leiding door den len voorzitter was aangegeven. In den aanvang van 1922 werd een cor respondentschap te Noordwijk geopend. Nadat reeds herhaaldelijk geklaagd was over gebrek aan ruimte, werd dit in 1924 ln het jaarverslag nog eens uitdrukkelijk vermeld en daarbij tevens aangehaald de afgelegen ligging der conversatie-zaal. Precies hetzelfde maar dan ln het qua- draat kan over 1934 getuigd worden. Im mers alles ter verbetering in die afgeloo- pen jaren is slechts voor tijdelijk of als lapmiddel te beschouwen. In 1925 kreeg een pensioenregeling voor het personeel zijn beslag, waarvan de re sultaten eerst later tot zijn recht zullen komen. In 1926 kwam het tot stichting van een agentschap in het Kooipark, opdat een gedeelte der buitenwijken van Leiden ge makkelijker boeken kon leenen. Weer een jaar later, dus in '27 werd de huur van de bovenwoning van Breestraat 27 opge- zpgd, om meerdere ruimte te krijgen. Er kon toen een studiezaaltje op de le ver dieping met 3 ramen aan straat worden ingericht. In October 1928 stond een cor respondentschap te Wassenaar op de no minatie op verzoek uit die gemeente. Was de leeszaal al weer een tijd voor verliezen gespaard, zoo moest zij in Oct. 1929 zeer noode haar len penningmeester door overlijden missen. De heer Schaap had dit ambt gedurende 20 jaren vervuld met een voorbeeldige toewijding en accu ratesse zooals men zelden zal aantreffen bij iemand zooals hij, een zeer druk ambt bekleedend. De concierge verhuisde in 1931 van de achterzijde van het gebouw, uitkomende aan de Langebrug naar een gedeelte van de boven de leeszaal gelegen woning en het vrijkomende gedeelte van dien ach terkant voor magazijn en opbrenging ge bruikt. Sedert 1932 kunnen werkloozen op ver toon van stempelkaart gratis boeken mee naar huis krijgen; hun aantal bedroeg in dit jaar 845. De kinderbibliotheek die eerst beneden in een kamgjr van Breestraat 25 was ge huisvest, moest wegens gebrek aan ruimte in 1933 naar de studiezaal boven ver plaatst worden, waardoor de laatste be neden huisvesting kreeg. In hetzelfde jaar 1933 moest om financieele redenen tot, sluiting van het filiaal Kooipark met in gang van 1 Mei 1934 besloten worden. Wat het jaar 1934 opgeleverd heeft zal de algemeene vergadering einde Maart te hooren krijgen en behoort nog niet tot de historie. Gezien de tijdsomstandigheden en den staat der financiën bestaat onze „Lses- zsr"' 25 iaren zonder te jubelen behalve Maar onze jubilaris Smit viert v in zilveren feest en jubelt wél. Dat voor hem deze dag een vreugdevolle moge worden is de hartgrondige wensch van het geheele bestuur. DE „LEIHIJTENTO". De officieele opening. In tegenwoordigheid van verscheidene autoriteiten o.w. de burgemeester, mr. A. v. d. Sande Bakhuyzen, wethouder mr. A. J. Romijn. leden van het eere-comité en de heer Jac. F. Vogel, voorz. van het hoofd bestuur van „Dennenheuvel" ls gistermid dag de Leidsohe Huisvlijttentoonstelling, alias de „Leihutento" op officieele wijze geopend. De voorzitter der plaatselijke afdeeling van „Dennenheuvel", de heer Joh. Brouwer sprak een kort inleidend woord, waarin hij allereerst dank bracht aan H.M. de Koningin en H.K.H. Prinses Juliana voor het schenken der prijzen; voorts aan hen die bereid werden gevonden zitting te nemen in het eere-comité, in het bijzon der den burgemeester, aan de jury en voorts aan allen, die op eenigerlei wijze hadden bijgedragen om de „Leihutento" te maken tot wat zij geworden is. Met name dankte spr. nog mej. Nieboer en de zusters van „Rijngeest" en „Endegeest", die tezamen met eenlge etaleurs kracht dadig hebben geholpen bij de Inrichting der expositie. De burgemeester, die hierna het woord verkreeg, zeide overtuigd te zijn, dat deze tentoonstelling een groot succes zal wor den en vele bezoekers uit Leiden en om geving zal trekken. Het kan niet anders, aldus spr., of deze tentoonstelling van huisvlijtproducten zal bij oud en jong de belangstelling trekken en in breeden kring het verlangen wekken de expositie te bezichtigen, te meer waar zoowel het doel dezer actie als het middel ledereen sympathiek zullen zijn. Juist in dezen tijd van veelal gedwongen lediggang juicht spr. een tentoonstelling als deze van harte toe. Immers huisvlijt ls een bij uitstek nuttige ontspanning, die door de bioscoop en sport maar al te veel wordt verdrongen. De burgemeester besloot met het uit spreken van zijn beste wenschen voor het welslagen der tentoonstelling. Mogen, aldus spr., de resultaten beant woorden aan de goede zorgen, welke het bestuur van „Dennenheuvel" er aan heeft besteed. Daarna knipte spr. het lint door, dat den toegang tot de zaal versperde en werd de tentoonstelling bezichtigd. Naar wij vernemen heeft dr. A. J. B. Poortman nog een medaille ter beschik king van het bestuur gesteld. LEIDSCHE AMATEUR FOTOGRAFEN VEREENIGING. Modern foto-materiaal. In een der bovenzalen van „In den Ver gulden Turk" hield gisteravond de L. A. F. V. wederom haar clubavond. Als een bewijs, hoezeer de belangstelling voor de fotografie nog steeds toeneemt, moge die nen, dat na het woord van welkom van den Voorzitter, vijf nieuwe leden konden worden aangenomen. De hoofdschotel vormde een causerie met projectie door den heer Wijngaarden, demonstrateur van de Ilford-Selo fabrie ken, over het moderne foto-materiaal. Spreker gaf een historisch overzicht van de ontwikkeling van de fotografische plaat, waarvan de snelheid en de kleurge voeligheid wel de voornaamste eigen schappen vormen. De overmatige gevoeligheid voor blauw van de vroegere platen maakte een kleur echte weergave van het beeld vrijwel on mogelijk. Langzamerhand slaagde men er in deze eenzijdige gevoeligheid te verminderen en die voor geel en aanverwante kleuren sterk te verhoogen. Met het Pan-chromatisch materiaal heeft men ten slotte een kleurgevoelig heid bereikt, welke die van het oog be nadert. Door een goed gebruik van een geel, groen of oranjekleurig filter in verschil lende gradaties verkrijgt men onder de meest verschillende en moeilijke omstan digheden een weergave der natuurlijke kleuren. Ook de buitengewone snelheid van deze platen en films maakt het fotografeeren onder overigens ongunstige omstandig heden mogelijk. Een groot aantal projecties verduide lijkte het gesprokene en bewees de voor treffelijkheid van het moderne mate riaal. Spreker wist den amateur menigen nut tigen wenk te geven; zijn leerzame cau serie werd dan ook met een dankbaar ap plaus beloond. Ook voor den kunstzinnigen amateur viel er dezen avond veel te genieten. Aan de wanden toch prijkte een uitgebreide Zwltsersche collectie foto's, waarover de club de beschikking had gekregen door bemiddeling van den Bond van Neder- landsche Amateur Fotografen Vereeni- gingen. Het zou te veel ruimte vergen, een be schouwing van deze collectie te geven. Slechts zij vermeld, dat verschillende van deze kunstwerken geëxposeerd waren op tentoonstellingen in de voornaamste hoofdsteden van Europa en Amerika. Mevr. M A van der Hoven- van Zenderen slaagde te Amsterdam voor het examen voor apothekers-assistent. VER. VEILIG VERKEER, Naar wij vernemen zal, vermoedelijk reeds aan het eind van deze maand, alhier vertoond worden, uitgaande van de Ver- eeniglng Veilig Verkeer, de zeer leerrijke Verkeersfilm van de K.N.A.C. Deze film is nog slechts in twee a drie plaatsen hier te lande vertoond. Tevens zal od dezelfde bijeenkomst de uitreiking der diploma's plaats hebben aan de onderwijzeressen en onderwijzers, die de verkeerslessen der politie volgden. VEREENIGING TOT CHRISTELIJKE WIJKVERPLEGING „PHÉBE". Jaarverslag over 1934. Ook in het jaar 1934 heeft deze Vereenl- ging haar werkzaamheden op de gewone wijze voortgezet. Door Zuster A. M. Jasperse, de Wijkver pleegster, werd aan 91 patiënten, behoo- rende tot 84 gezinnen, in hun eigen woning 4778 keer hulp verleend. Op de polikliniek in het Wijkgebouw verleende zij aan 382 patiënten 5022 keer hulp. Ten behoeve van 16 personen hadden 376 bestralingen met hoogtezon plaats. Aan 18 zieken en zwakken werden op medisch advies, 2953 eieren en 1887'/t liter melk verstrekt; de kosten hiervoor, ten bedrage van f 306 28, werden gedeeltelijk bestreden uit hetgeen onder leiding van Mevrouw BarnardMuyzer, voor dit doel was bijeengebracht. Aan zieken en armen bracht de Zuster 67 bezoeken. Er werden 88 soepkaartjes uitgereikt. Uit haar eigen fondsje besteedde Zuster Jasperse nog f. 19.62'/! voor allerlei uitgereikte versna peringen. Er werden 75 verplegings-artikelen uit geleend; van de vroeger uitgeleende wer den er 65 terugontvangen. Het Kerstfeest werd weder met de oud jes, zwakken, herstellenden en behoeftigen hl het lokaal der Vereeniging gevierd, dit maal onder leiding van den heer Joh. de Groot, godsdienstonderwijzer alhier. Bij die gelegenheid werden aan 82 gezin nen 292 pakjes uitgereikt, wier inhoud, naar gelang van de bij onderzoek gebleken behoeften, bestond uit kleedingstukken en scheurkalenders. De firma Heringa en Cranenburgh verstrekte voor het gereed maken van een deel dier kleedingstukken een partij sajet. Aan deze geschenken werd verder in totaal een som van f. 208.67 ten koste ge legd, welk bedrag grootendeels was bijeen gebracht op een inteekenlijst, door de Wijkzuster aan onderscheiden belangstel lenden aangeboden. De uitgaven voor het Kerstfeest hebben de ontvangsten daar voor met f. 46.72 overschreden Dit ontbre kend bedrag van f. 46.72 werd uit de kas aangevuld. Gezusters Perda zorgden weer trouw voor de localiteit. In het Bestuur kwam in 1934 geen verandering. Het bleef dus sa mengesteld als volgt; J. B. Meijnen, voorzitter; Jonkvr. A. J. W. Barnaart, secretaresse; Mevr. S. A. C. van Nesv. d. Pol. penningmeesteresse; Mevr. J. A. M. de PlanqueArps; Mevr. P. Bar nardMuyzer: Mej. A. M. Boonacker; Mevr. H. M. OostveenSegaar. NED. ROODE KRUIS. De afdeeling Leiden van het Ned. Roode Kruis heeft gistermiddag in de bovenzaal van de sociëteit „Amicitia" haar jaarlijk- sche algemeene vergadering gehouden, waarin de jaarverslagen van secretaris en penningmeester zijn goedgekeurd. In de plaats van den heer F. G. H. Ger- lings werd als penningmeester gekozen de heer E. H. Moens, terwijl in de vacature ontstaan door het aftreden van den heer J. Baak, nader zal worden voorzien. De voorzitter, dr. H. H. Maas, richtte hartelijke woorden van dank tot den heer Gerlings .voor het vele, wat deze in den loop van tal van jaren als penningmeester voor de afdeeling heeft gedaan. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Nieuwe inschrijving: C. Liesveld-Schuite maker. Roest v. Limburgstraat 10. Katwijk a. Zee manufacturenhandel behangerij. Eigenaar: C. Liesveld, Katwijk a. Zee. Wijziging: „Langezaal en Inniger", Nieuwe Rijn 93. Leiden, aanleggen van electriciteit- gas- en waterleidingen; win kel electr. artikelen enz. Vennoot: F. M M. Lanze"al, (Huwelijfcsche Voorwaarden). De 30 jaar bestaande en dan ook zeer bekende slagerij van de fa. Wed. A. Ciere en Zonen aan de Lammermarkt is heden overgeplaatst naar de andere zijde der straat. Daar is op de plaats van de vroe gere perceelen 33 en 35. onder leiding en volgens plannen van architect A. van der Heyden een winkelhuis verrezen, waarvan de gevel een goed effect maakt en de omgeving zeer ten goede komt De pui en de winkelinrichting ziin smaakvol uitge voerd en daar de zaak is toegerust met een uitstekende outillage o.a. met een in gebouwde ijskast voldoet ze aan de meest moderne eischen die men aan een slagerij kan stellen. De fa. Gebrs. F. en L. Schroder te Was senaar heeft dit werk naar genoegen uit gevoerd D? verplaatsing is een noodzakelijk ge volg van de ontruiming der huizen aan Sin'elzilde welke worden afgebroken: niettemin verdient de ondernemingsgeest van de Gebrs. Ciere allen lof. BINNENLAND. Het vreemdelingenkamp in fort Honswijk; onderhoud met den heer Smeets. (Binnen land, 3e Blad). Ons parlementair overzicht. (3e Blad), Muur ingestort te Dommelen (L.); twee arbeiders gedood en één zwaar gewond. (Gemengd, 3e Blad). Nicotinezeep gedronken; een kind te Pijnakker overleden, een ander ernstig ziek. (Gemengd, 3e Blad). De herdenking van het 75-jarig bestaan der Alg. Ver. voor Bloembollencultuur; rede van den directeur-generaal voor den landbouw. (Land- en Tuinbouw, 3e Blad). Militair vliegtuig bij Gilze en Rijen (N.-Br.) verongelukt; reserve-sergeant vlieger E. A. C. Weber ernstig, hoewel niet direct levensgevaarlijk gewond; een an der toestel is in de Maas gestort, de twee inzittenden ongedeerd. (Laatste Berichten, le Blad). BUITENLAND. 24 dezer gaan sir John Simon en Eden naar Berlijn. (Buitenland, le Blad). Verklaring van Mc Donald over het Engelsche Witboek. (Buitenland, le Blad). Japan en zijn verhouding tot den Vol kenbond na zijn uittreden. (Buitenland). De liquidatie van den Griekschen op stand. (Buitenland en Tel., le Blad). DE ALGEMEENE TOESTAND. De Engelsche ministers 24 dezer naar Berlijn Japan en den Volkenbond. Officieel wordt thans gemeld: Sir John Simon, vergezeld van Eden, zal op 24 Maart per vliegtuig naar Berlijn vertrekken. Zij zullen hun intrek nemen in het Hotel Adlon en naar Londen terug- keeren op 27 Maart. Het is niet zeker, of Eden, na het be zoek aan Berlijn, direct naar Moskou zal doorreizen, dan wel eerst naar Londen terugkeeren. De definitieve schikkingen voor het bezoek aan Moskou worden nog met de Sovjets besproken. Teneinde alle tendentieuze interpretaties te voorkomen, er op gericht het bezoek der Engelsche ministers aan Berlijn voor te stellen als vatbaar voor een uitkomst, die scheiding van de verschillende elemen ten van het voorstel van 3 Februari tot ge volg zou hebben, wordt in gezaghebbende kringen verzekerd, dat de ministers tot taak zullen hebben de gemeenschappelijke Fransch-Engelsche verklaring in haar ge heel te ondersteunen. Men heeft o.a. sterke redenen om te gelooven, dat Simon en Eden duidelijk tegenover Duitschland zullen uiteenzetten, dat het kabinet te Londen het probleem van de veiligheid zoowel en Oosten als ten Westen van Duitschland voor onafschei delijk houdt. Ook is men van meening, dat het niet voldoende ls de organisatie van de veilig heid in Oost-Europa te grondvesten enkel op het beginsel van non-interventie, doch dat alleen wederkeerige bijstand slechts een gevoel van algeheele veiligheid aan de belanghebbende mogendheden kan geven. Indien deze zienswijzen te Berlijn wor den aanvaard, zouden de Britsche zegs lieden vrijheid vinden, de erkenning van de Duitsche herbewapening, in verhouding tot de verkregen bevrediging inzake de veiligheid, onder het oog te zien. Nochtans zou een dergelijke erkenning niet zoover kunnen gaan. dat Duitschland werd toegestaan dezelfde strijdkrachten te hebben als sovjet-Rusland. Intusschen klinken uit Parijs stemmen, die er op wijzen, hoe Duitschland thans doet, hetgeen het Engeland kwalijk nam in zijn Witboek: door de vorming van een militaire luchtmacht is het Verdrag van Versailles eenzijdig geschonden vlak voor de komst der Engelsche ministers, die aldus voor een fait accompli worden gesteld 1 Mc Donald's uiteenzetting over het Wit boek verdient nog eenige aanvulling. Hij verzoekt de correspondenten de redevoe ringen van Baldwin, Chamberlain en Si mon tijdens de Lagerhuisdebatten van Maandag diepgaand te bestudeeren. Hij wijst met het oog op de verkeerde inter pretatie van het Witboek en de daaruit voortvloeiende verkeerde conclusie vooral op de volgende drie punten: 1. De Britsche regeering gevoelt niet den minsten twijfel, dat de invloed van Enge land ten gunste van den vrede buiten gewoon zou worden verzwakt, wanneer Engeland in den momenteelen toestand ter wereld zou trachten een politiek van eenzijdige ontwapening door te zetten tot een punt, waarop Engeland als betrekke lijk weerloos en onbekwaam zou worden beschouwd om zijn bijdrage te leveren tot de collectieve veiligheid. 2. De daadwerkelijke verhooging van de begrootingen blijft beperkt tot de ver hooging van de Britsche luchtstrijdkrach-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1935 | | pagina 1