(Kweekschool voor Bewaarschool- Onderwijzeressen. 76»te Jaargang DONDERDAG 7 MAART 1935 No. 22993 IQFFICIEELE KENNISGEVING STADSNIEUWS. VERORDENING OP HET VERKEER TE LAND. Het voornaamste Nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PftIJ® DÉR ADVERTENTIES: SO ctó. Der regel voor advertenties vilt Leiden en plaatsen waar "ippen van opjs Blad geveeragd zijn. Voor alle andere les 35 ets. per'jegel. Voor za&enadvertentles belangrijk f. KJelne advertenties uitsluitend bl] vooruitbetaling woeiuKiaes ep Zaterdags 50 otjp. bi] maximum aantal woorden v^n 3)0. - Incasso'volgën? poetrec^it. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindaplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57056 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden f. 2.35 per week t. 0.18 Franco per post 1.2.35 per 3 maanden portokosten (voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.) Dit nummer bestaat uit VIER blaoen EERSTE BLAD. OPENBARE KENNISGEVING. I Burgemeester en Wethouders van Lel len brengen ter kennis van belangheb- Imden, dat met Ingang van 1 April a.s. jor bij den Dienst van Sociale Zaken en |jen Dienst van Maatschappelijk Hulpbe- ;,j:i ingeschreven ondersteunden een ■geling met de hier ter stede werkende pekenfondsen in het leven is geroepen, rolgens welke regeling die ondersteunden iet betaling van een derde gedeelte van ziekenfondspremie kunnen volstaan. De ondersteunden die voor deze gedeel- eiijke premie-betaling in aanmerking tenschen te komen, moeten zich daartoe ■tij den dienst, welke de ondersteuning uitkeert, aanmelden onder overlegging ran de afgestempelde fondscontributie- krt. De tijdstippen waarop die aanmelding ial kunnen plaats hebben, zullen nader i de wachtruimten van genoemde dien- worden kenbaar gemaakt. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. VAN STRYEN, Secretaris. Leiden, 7 Maart 1935. 558 HET BRANDWEER-COMMANDO. Zal worden toevertrouwd aan den heer Couzy. Naar wij vernemen Is binnenkort de incoming te verwachten van den heer A. Couzy. uit Amsterdam, tot lnspec- r van jpolitle eerste klasse, speciaal be- ist met de leiding van de brandweer. De heer Couzy doorliep te Amsterdam |de lagere sohool en de HBS. met 5-jarlgen ■sus en behaalde vervolgens het eind- clp'.oma der Middelbare Technische School Haarlem, afdeeling bouwkunde. I Daarna was hij een halfjaar werkzaam lis bouwkundig teeikenaar bij Publieke werken te Amsterdam en sedert 1 April |1929 bij de hoofdstedelijke brandweer, nar hij den laatsten tijd de functie van brandmeester vervult. De heer Couzy is thans 28 jaar oud. JtïR. VAN VROUWELIJKE STUDENTEN. Het bestuur der V. V. S. L. is voor het Itaar 1935als volgt samengesteld: I Praeses: mej. J. M. van Tricht; ab-actis: loej. T. T. Meyers; quaestrlx: Jonkvrouwe |C. de Vos van Steenwij'k; assessor I: mej: IS A. Jolles; assessor II: mej. H. H. van I lommei. NAT. KONINGIN-MOEDER- HERDENKINGSFONDS. Door een misverstand onzerzijds hebben wij dezer dagen een lijst gepubliceerd van personen, die zouden hebben zitting ge nomen in een hier ter stede te stichten comité van aanbeveling van bovenge noemd fonds. Deze publicatie was in zoo verre voorbarig, dat deze lijst de namen bevatte van hen, op wier medewerking een beroep zal worden gedaan. BUURTCOMMISSIE OUDE VEST—OUDE SINGEL. Gisteravond hield bovengenoemde com-' missie een vergadering voor alle bewoners van Oude Vest en Oude Singel, welke werd gehouden in de daarvoor bijzonder geschikte en gezellige koffiekamer van den Leidschen Schouwburg. Bij de opening der vergadering vond de voorzitter, de heer W. M. v. Appel, ge legenheid om. namens de bewoners het bestuur van den schouwburg dank te zeg gen voor de beschikbaarstelling der ver gaderzaal. Door secretaris en penning meester werd vervolgens verslag uitge bracht over de afgeloopen vijf jaren, welke verslagen de goedkeuring der aanwezigen mochten verwerven. De besprekingen over de komende Lus trumfeesten hadden tot gevolg, dat beslo ten werd. zoo spoedig mogelijk lijsten ter teekening te doen circuleeren. De commissie werd door de vergadering gemachtigd naar gelang van ingekomen gelden te handelen. STILLE OMGANG. Ter gelegenheid van den „Stille Omgang" welke Zaterdagnacht a.s. te Amsterdam gehouden zal worden, vertrekken Zater dagnacht twee nachttreinen van hier naar Amsterdam; een speciale nachttrein voor de Leidsche deelnemers (vertrek 22.591 en om 23.40 voor de deelnemers van omlig gende gemeenten. De deelname is dit jaar ibijzonder groot. Zondagmorgen om 6.19 en 8.16 keeren de deelnemers per extra-trein weer uit Amsterdam terug. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Opheffing: Louis Kanbier, Haarlemmerstraat 79, Lelden. Winkel In alle soorten meubelen. Wijzigingen B. Penseel Jr., Haarlemmerstraat 175-177 Leiden. Kledingmagazijn. Wijziging uit geoefend bedrijf: thans: Winkel in hee- ren- en jongenskleeding, dames en meisjes- confectie en heeren-mode-artikelen. K. Wielinga Ezn., voorheen J. G. v. d. Mark Azn., Haarlemmerstraat 256, Leiden. Détail- en Engroshandel ln huishoudelijke artikelen, speelgoederen, enz. Tevens wordt handel gedreven onder den naam: Kawee. Foto Van Vliet. Leiden. VOORDRACHT VAN DR. OSWALD SPENGLER. Joozis wij gisteren rws meldden. Heeft een Kleinzoon en naamgenoot van uei: Richter van bovengenoemde school, Wybrandus Haanstra, gistermiddag den eer- steen gelegd voor de nieuwe uitbreiding Onze foto brengt dat oogenblik in •Wd. Rechts op den voorgrond de heer J. Verwer, voorzitter van de Vereenlging tot opleiding van Bewaa rschoolonderwijzeressen. Het ontstaan van de zeevaart en zijn invloed op de wereldgeschiedenis. Gisteravond heeft dr. Oswald Spengler voor de Leidsche Vereenlging voor weten schappelijke voordrachten in het geheel gevulde groot auditorium van het Leidsche academiegebouw een lezing gehouden over het ontstaan van de zeevaart en haar in vloed op de wereldgeschiedenis. De spreker werd ingeleid door prof. dr. A. W. Bljvanck, die o.m. herinnerde aan de groote vermaardheid, die Spengler had ver kregen met zijn Untergang des Abendlan- des. Volgens Eduard Meyer zou het een nieuwe aera openen voor de wetenschap der geschiedenis Spr. had ln een tijd schrift gelezen, dat binnenkort een nieuw werk van Spengler verschijnen zal, hande lende over het tijdperk van 2000 tot 1000 jaar voor Christus en spr. vermoedt, dat zijn onderwerp van dezen avond daarmee zal samenhangen, waardoor wij hier in Leiden de primeur zullen ontvangen. Dr. Spengler ving zijn rede aan met de geschiedenis van omstreeks 5000 voor Christus, waar de scheidslijn ligt tusschen het palaeolitlcum en neoliticum. Er moet toen iets gebeurd zijn met den mensch, waardoor deze van het dier werd onder scheiden door het verkrijgen van de spraak, hetgeen mede tengevolge heeft ge had, dat er groepen ontstonden. Dat heeft er o.m. toe geleid, dat scheepsbouw en scheepvaart ontstonden. De overgang van de kleine cano's tot het zeewaardige schip was een vooruitgang van zeer groote be- teekenls. Vondsten van schepen uit dien tijd zijn er echter niet en zullen ook wel nooit gevonden worden. Uit vondsten van aardewerk is echter gebleken, dat er een scheepvaart heeft bestaan. Deze scheepvaart was ln dien tijd een gevaar lijke onderneming, omdat de schepen voortgeroeid moesten worden en dus een betrekkelijk groote bemanning mee te voe ren was. Ook kon niet veel proviand mee genomen worden, omdat er niet veel ruimte was. De scheepvaart beoogde het bezoeken van kustplaatsen en was geen uitvloeisel van noodzaak tot vluchten. Het oerinstinct van den mensch was de jacht. De mensch was een roofdier en had geen cultuur, docli nadat de mensch de spraak gekregen en zich gevestigd had, veranderde zijn natuur en werden de voor waarden geschapen, dat er een cultuur kon worden geboren. Spr. behandelde vervolgens de eerste drie culturen. De eerste daarvan was megalith - cultuur ln het Westen van Engeland, langs de kusten van de Middellandsche Zee tot Palestina. De groote beteekenis van deze cultuur was niet zoozeer gelegen in het feit, dat de dooden werden begraven onder groote steenen, maar dat het leven met den dood niet geëindigd was. In die graven bracht men dan ook offers van eetwaren e.d., opdat de dooden de middelen hadden, om voort te leven. Sporen van die cultuur vindt men nog terug bij de oude Iberische grafsteenen. in de Moeder Gods, tot op den huidigen dag in de R.K. kerken en ook in het reliquie, dat daarin aanwezig moet zijn. De tweede vroege cultuur was de zooge naamde tempelcultuur, die voornamelijk aanwezig was in Zuid-Azië. Waar de doo den gelaten werden, is niet bekend. Graf kelders zijn er niet gevonden. Als derde cultuur behandelde spr. de Noorsche cultuur, welke zich uitstrekte over geheel Noord-Europa en Noord-Azië. Deze cultuur kenmerkte zich door als hoogste goed te beschouwen den roem van den overledene in den strijd, zich uitdruk kende in een gedenkteeken, dat niet op het graf zelf behoefde te staan. Deze volken hadden een veel moelllj keren strijd om het bestaan. Hun wapen was er een op korten afstand, n.l. de strijdbijl. Met de graven was in deze cultuur, in onderscheid van de megalith-cultuur, het leven ten einde. In Kreta zijn overblijfselen gevonden zoowel van de megalith-cultuur als van de Noor sche cultuur. Naast deze drie vroege culturen van zich gevestigd hebbende volken had men de Nomaden, die leefden ten koste van an deren. Het is zeker dat. de zeevaarders onder deze Nomaden steeds in groepen hun tochten ondernamen. Een enkel schip zou immers een gemakkelijke prooi van vijanden geworden zijn? Deze zeevarende groepen vormden zich tot stammen, die vaak een groote macht ontwikkelden en in staat waren de stammen van de neder- zettenden aan zich te onderwerpen Omstreeks 4000 v. Chr. heeft zich de woestijngordel van de Sahara over Arabië tot in Midden-Azië gevormd. De volken, die hier woonden, werden verdreven; tot aan de Noordzee toe drongen zij voort. Hiermee heeft ook verband gehouden het optreden van zeeroovers in de Middelland sche Zee tot omstreeks 2000 v. Chr. Troje was ook zoo'n zeerooversnest. Na de uitvinding van het zeeschip, was de tweede groote vooruitgang de temming van het paard, dat men voor een strijd wagen spande. De volken, die dezen strijd wagen gebruikten, hadden een. groot over wicht op de anderen en hebben o.a. om streeks 1700 aanvallen gedaan op Baby- lonië en Egypte en omstreeks 2000 v. Chr. op China. Een nieuwe vordering was het berijden van het paard omstreeks 1000 v. Chr., waarmee de grootste snelheid werd be reikt, die eerst in de negentiende eeuw na Chr. door de auto als tank, d.w.z. als strijdmiddel, is overtroffen. Van deze rij dende horden is een cultuurvestiging uit gegaan boven de bestaande nederzettingen van andere onderworpen volken als on derlaag. Wij krijgen nq de opkomst van VERKEERSREGELING BIJ BRUGGEN EN OVERWEGEN. Wanneer bij een brug of overweg een stoplijn aanwezig is, zal bij geopende brug of gesloten overweg het rijverkeer, dat eenige breedte heeft handwagens, rijtuigen, motorrijtuigen en rijwielen op meer dan twee wielen zich in file op stellen achter de stoplijn. Is er geen stoplijn, dan zal dit rijver- keer stoppen op een afstand van ten minste 10 Meter van de brug of overweg eveneens in file in volg orde van aankomst. Voetgangers, bestuurders van motorfietsen en 2-wielige rijwielen kunnen nabij de brug of overwegboomen wachten Allen vanzelfsprekend rechts van den weg. Na sluiting van de brug of ope ning van een gesloten spoorweg overgang zullen eerst de voetgan gers zich op de brug of overweg mogen begeven en zij, die'n motor fiets of rijwiel op twee wielen aan de hand voeren. Eerst als hun vei ligheid op de brug of overweg het toelaat, mag het breed verkeer op rijden, zulks bij een brug na een teeken van den dienstdoenden orugwachter. In verband met dit verkeersregelend optreden der brugwachters wordt er op gewezen, lat zij wettelijk ten volle bevoegd zijn bevelen en aanwijzingen in het belang van het verkeer te ge ven en dat de bestuurders ten aanzien van deze bevelen en aan wijzingen dezelfde verplichtingen hebben tot het nakomen daarvan als werd het bevel of de aanwijzing door een agent van politie gege ven. REGELING RIJVERKEER OP DE KAASMARKT. In de bestaande regeling van het rijverkeer in de omgeving van de Kaasmarkt is wijziging gebracht door dat de beide Koppenhinkstegen zijn ge sloten verklaard voor het verkeer met alle motorrijtuigen en veter- tuigen in de richting naar de Hooglandsche Kerkgracht, de Middelweg tusschen de Moriaansteeg en de Kaasmarkt ln beide richtingen mag worden bere den en voor wat betreft het ge deelte tusschen de Nieuwstraat en de Moriaansteeg is gesloten ver klaard voor het verkeer met mo torrijtuigen op meer dan twee wie len en rijtuigen in de richting naar de Moriaansteeg. Derhalve zullen de kaasboeren des Vrijdags alle moeten oprijden vanaf de zijde Hooglandsche Kerk gracht en wegrijden hetzij via de Koppenhinksteeg naar de Hooi gracht hetzij via den Middelweg. Nieuw-model borden geven de gewijzigde verkeersregeling aan. de hooge culturen in Egypt, Babylonië en het Middellandsche Zee-gebied. De Griek- sche en Romeinsche kunst zijn uitloopers hiervan geweest, evenals die der Kelten. De Perzische cultuur werd ook gebracht door ruiterstammen, maar was tevens een zeevaartcultuur. Door de zeevaart hebben de Maleiers zich in het Westen uitgebreid tot Mada gaskar. eilanden van den Grooten Oceaan. China kende geen zeevaart, kende zelfs het bestaan van Japan niet. De Japanners hingen samen met de Maleiers tot ln Nieuw-Zeeland toe. De Japanners be oefenden wel de zeevaart, maar stonden aanvankelijk op geen hoogeren trap dan de inboorlingen op de Tonga-eilanden. In Europa hebben wij de Vikingers als zeevaarders gehad Van Europa uit heeft men door de kruistochten een vergeefsche poging gedaan, om zich naar het Oosten vrij te maken. Dit is eerst geschied door de zeetochten van Vasco da Gama om Afrika heen. Met Columbus baande Europa zich ook een weg naar het Westen. De zeevaart ontwikkelde zich vooral ln het Westen van Europa, in Portugal, En geland en Holland. Vooral tijdens de zeil vaart bleef de macht van het Engelsche Rijk overheerschend, maar reeds vroeger had men in den tijd van Roger Bacon en anderen droomen gehad over opvoering van de snelheid door mechanische vorde ringen, droomen, die later werkelijkheid zijn geworden door de auto's, tanks en vliegtuigen. Hierdoor is de positie van d< zeemogelijkheid tegenover de landmoge- lijkheid verzwakt. Spr. stond nog stil bij de mogelijkheden, welke zich hieruit kunnen ontwikkelen. Fi wees o.m. op de mogelijkheid, dat zich i:j Centraal-Azië een nieuwe groote lan macht zou kunnen vormen. Prof. dr. J. Huiz.nga sprak een w, r ■an dank, vooral in verband met de kei, van het onderwerp voor een Nederlands. gehoor, voor hetwelk groote perspectievci I rijn geopend. I BINNENLAND Bij den regeeringscommissaris te Beerta (Binnenland, 3de Blad). De Nederlandsche textielconventieuni forme verkoopsvoorwaarden op rationeelen grondslag (Binnenland, 3de Blad). Ons parlementair overzicht (3de Blad). Ernstige aanrijding te Groningen; één doode en één gewonde (Gemengd, 3e Bl.). De moord te Amsterdam op Sara Beu geltas; tegen verdachte is levenslange ge vangenisstraf geëischt. (Rechtzaken. Ie Blad). BUITENLAND Rondom de reis van sir John Simon (Buitenland en Tel., 1ste Blad). De revolutie in Griekenland is nog niet onderdrukt (3de Blad en TeL, 1ste Blad). De voortzetting van het Rintelen-proces (Buitenland, 1ste Blad). De Corsicaansche moordenaar Spada is ter dood veroordeeld (Buitenl. Gemengd, 3de Blad). Spoorwegongeval in Frankrijk. Vijf dooden en twaalf gewonden (Tel., Ie Blad) De 9-jarige Prins Ananda uitgeroepen tot koning van Siam. (Buitenl., Ie Blad). FILMAVOND „ZONNESTRAAL" Een welgeslaagde propaganda-avond. Het propaganda-comité voor het rust huis „Zonnestraal", inrichting voor na zorg van t.b.c.-patiënten van alle gezind ten had gisteren in de groote Burchtzaal een filmavond georganiseerd, waarvoor zoodanig groote belangstelling bestond, dat velen moesten worden afgewezen. De oorzaak hiervan was een misver stand, waardoor meer uitnoodigingen wa ren rondgestuurd dan er plaatsen beschik baar waren. Zij, die gisteravond een ver- geefschen gang maakten, zullen echter binnenkort in de gelegenheid gesteld wor den hetzelfde programma te aanschouwen. Namens het plaatselijk comité heette dr. S. A. de Graaff allen hartelijk welkom. Spr. gaf vervolgens een korte uiteenzet ting van het menschlievend en noodzake lijk werk, dat door „Zonnestraal" wordt verricht en sprak den wensch uit, dat ve len door de aanschouwing der propagan da-film van het werk der vereenlging zullen worden doordrongen en het daad werkelijk zullen steunen. De Inrichting biedt plaats aan 130 patiënten, doch we gens geldgebrek kunnen er slechts 100 worden verpleegd. Waar de instelling moet bestaan zonder subsidie van rijk, provin cie of gemeente, hoopte en vertrouwde spr. dat veler belangstelling ln en waar deering voor het werk van „Zonnestraal" tot uiting zal komen in de opbrengst van en de medewerking bij de a.s. voorjaars collecte, welke hier ter stede zal worden gehouden. De vereeniging ls strikt neu traal, zoodat patiënten van elke geloofs- en politieke overtuiging er kunnen wor den opgenomen. Daarna werd de film vertoond „De ster ken voor de zwakken", waarin een beeld wordt gegeven van het leven in het gezon de Zonnestraaloord, gelegen temidden van boseh en heide tusschen Ede en Benne- kom. Getoond werd hoe de patiënten daar in gezellig ingerichte kamertjes zijn ge huisvest, hoe zij naar gelang van hun aan leg binnenshuis of in de vrije natuur worden beziggehouden en hoe zij, zicht baar opgeknapt door de goede verzorging en verpleging, als volwaardige arbeids krachten ln de maatschappij terugkeeren. In de pauze deed de propagandist nog maals een beroep op aller medewerking, welke men ook kan verleenen door zich beschikbaar te stellen als collectant(e) of door zich te belasten met den verkoop van loten. Het verdere gedeelte van het programma werd gevuld door eenige amusements films. Wij wenschen den organisatoren een even succesvol verloop van de collecte als van den propaganda-avond toe! —o ACADEMISCHE EXAMENS. Geslaagd voor het candidaats-examen rechten de heer C. J. H. van Buuren (Lei den). o Het voormalige dameshoeden-maga zijn van de firma Hillegaart, Haarlemmer straat 122, later omgezet in een naam- looze vennootschap, waarvan mevr. De BruijnOskam directrice is, heeft een in grijpende verbouwing ondergaan, welke zoowel het uiterlijk aanzien als het inwen dige van den winkel in niet geringe mate Is ten goede gekomen De verkoopruimte is door tal van door braken vergroot tot ongeveer 100 vlerkante meter, waardoor een overzichtelijke op stelling van de aanwezige modellen werd verkregen Ook de étalages werden gemo- d"rniseerd en voorzien van een indirecte v rlichting. De plannen voor deze fraaie reorgani satie werden ontworpen door en uitge voerd onder leiding van den architect, den heer Bern. Buurman.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1935 | | pagina 1