Verlaging van lasten is noodzakelijk
LEIOSCH DAGBLAD - Derde Blad
Vrijdag 18 Januari 1935
KERK- EN SCHOOLNIEUWS.
KUNST EN LETTEREN.
De nood in het hotel- en café-bedrijf.
THIJS IJS EN DE VERLOREN SLEUTEL
PREDIKBEURTEN.
VOOR ZONDAG 20 JANUARI.
BENTHUIZEN.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien, ds.
Stehouwer van Alphen; nam. 6 uur, ds.
Pot van Krallngen.
Gerei. Gem.: Voorm. halttien en nam.
2 en 6 uur, leesdlenst.
BODEGRAVEN.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien, de
heer Muller; nam. 6 uur, ds. Van Wijn
gaarden van Nieuwkoop.
Gerei. Kerk: Voorm. halltlen en nam.
6 uur, cand. L. Batelaan.
Evang. Luth. Kerk: Voorm. 10 uur, prol.
F. W. Pont.
Geref. Gem.: Voorm. halltlen en nam.
6 uur, leesdlenst.
BOSKOOP.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 en nam. 6
uur, ds. Jacobs.
Gerei. Kerk: Voorm. 10 en nam. 6 uur,
ds. Petersen.
Chr. Geref Kerk: Voorm. halftien en
nam. 6 uur, ds. Bijdemast.
Geref. Gem.: Voorm. halftien en nam.
6 uur, leesdlenst.
Rem. Kerk voor Vrijz. Hervormden:
Voorm. 10 1/4 uur, de heer Schouwink van
Naaldwijk.
HOOGMADE.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, de heer
De Groot van Leiderdorp.
DE KAAG.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien, ds.
Verwaal.
KATWIJK AAN DEN RIJN.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien en
nam. 8 uur, ds. Warmolts.
Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5 uur,
ds. Meljerlng.
KOUDEKERK.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien en
nam. halfzeven, ds. Odé.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam.
halfzeven, ds. Haspers.
LEIDERDORP.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur (Voorb.
H. A.), ds. Streeder; nam. halfzeven, ds.
Wormgoor van Den Haag.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam.
halfzeven, ds. Dijk.
LISSE.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds.
•Tichelaar; nam. halfvijf (jeugddienst), ds.
Krijger van Beverwijk.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam.
4 uur, dr. Ruys.
Chr. Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5
uur, ds. Ponsteln.
Geref. Gem.: Voorm. halftien en nam.
4 uur, ds. Llgtenberg.
Ned. Prot. Bond: Voorm. 10.15 uur, dr.
K. H. Boersema van Lelden.
NIEUWKOOP.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien, ds.
Van Wijngaarden.
Geref. Kerk: Vborm. 10 uur, ds. Speel
man van Nleuwveen; nam. halfzeven lees
dlenst.
Remonstr. Kerk: Voorm. 10 uur, ds.
Nienhuls.
NIEUW-VENNEP.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien en
nam. halfdrie, ds. Bouman.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam.
halfdrie, ds. Smilde.
Chr. Geref. Kerk: Voorm. halftien en
nam. 3 uur, leesdlenst.
NOORDWIJKERHOUT.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5
uur, ds. Van Noort.
OEGSTGEEST.
Groene Kerkje: Voorm. 10 uur, ds.
Hennemann.
Pauluskerk: Voorm. 10 uur, ds. A. Bur
ger van Nieuw- en Sint Joosland; nam.
5 uur, ds. Jansen Schoonhoven.
OUDE-WE TERING.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien, ds.
Geerling.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam.
halfdrie, ds. van der Bos.
Remonstr. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. L.
W. van Wijngaarden.
SASSENHEIM.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5
uur, ds. Krijkamp.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam.
5 uur, ds. Kuiper.
Chr. Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam.
5 uur, leesdienst.
Pinkstergemeente: Heden nam. halfacht
pastor van de Woude; Zondag voorm.
101/4 en nam. halfacht. dienst: Maandag
nam. halfacht, pastor van der Woude.
VALKENBURG.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur (Bed.
H.A) en nam halfzeven, ds. Steenbeek.
VEURLEIDSCHENDAM.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5
uur, ds. Vermet.
Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5 uur,
ds. Boukema.
WADDINXVEEN.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien en
nam. 6 uur, ds. Vroeg-in-de-WelJ.
Geref. Kerk: Voorm 10 uur (Bed. H.A.)
en nam. 6 uur (Bed. H.A. en Dankz.), ds.
Smtdt.
Ghr. Afg. Gem.: Voorm. halftien en
nam. 6 uur, ds. Grisnlgt.
WARMOND.
Ned. Herv. Kerk: Voorm 10 en nam. 6
uur, ds. de Bel.
WASSENAAR.
Dorpskerk: Voorm. 10,05 uur, ds. ten
Kate; nam. halfzes (H.A.), ds. Honders.
Kievletkerk: Voorm. 10,05 uur, (H.A.),
dr. Honders.
ZOETERWOUDE.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds>
EiJkman.
BOEKBESPREKING.
Het Leven op Aarde, door J.
Slauerhoff. Bandontwerp van A.
J. van 't Hoff. Uitgegeven bij
Nygh en Van Dltmar N.V., Rot
terdam 1934.
Over dit boek ligt een waas van mate-
looze depressie en onverschilligheid en van
een oneindig verlangen naar oplossing ln
het niet. Is dit „leven op aarde" een
droom, Is het werkelijkheid of slechts een
fictie? Na lezing vraagt men zich af: wat
Is ln werkelijkheid beleefd, wat in droo-
men of ln een waantoestand en wat ls de
bedoeling van dit boek?
Daar ls een Europeaan, Cameron ge
naamd later begrijpen wij dat hij mar
conist op een schip is geweest die het
zeeleven en vooral de zee vaarwel wil zeg
gen. HIJ gaat naar China en omdat hij
vergetelheid zoekt en niet weet hoe die te
bereiken, wordt hij in den aanvang van
het verhaal steeds gekwalificeerd als „de
man die voor niets zal terugdeinzen".
Waarom dat zoo is en waarom hij tot
iederen prijs juist in China's krioelende
overbevolking verdwijnen wil, ls ons niet
recht duidelijk en wordt ook niet ver
klaard. Dat Slauerhoff in zijn laatste boe
ken steeds China tot terrein van handeling
kiest, moet wel daarin liggen, dat hij zich
aan dat land en zijn bewoners verwant
gevoelt. De somberheid, de afwezigheid
ook, die over den mensch Cameron han
gen, beheerschen alles. Hem is alles het
zelfde, goed en kwaad, licht en donker, of
hij leeft of sterven zal. Terwijl alles actief
rond dezen man is, toont hij zich sloom
en mat en laat zich drUven waarheen het
lot hem voert, zonder eenlg interesse of
aandacht voor den invloed die de gebeur
tenissen om hem heen op dat lot kunnen
hebben. Opium noch vrouwen brengen
hem dat waarnaar hij hunkert; hij biedt
zijn diensten aan bij een rijken, vetten
Chinees, die op zeer dubleuse wijze zaken
doet en geld verdient met den verkoop
van rijst tegen enorme waarden aan uit
gehongerde menschen, en met het smok
kelen van verboden zaken; voor wien een
menschenleven geen waarde heeft. Zoo
trekt Cameron met een kleine expeditie,
onder leiding van nog enkele desperados
China ln en staat onverwachts midden in
het avontuur, waarvan hij doel noch be
stemming kent, slechts vermoeden kan:
wapensmokkel. Ten langen leste bereiken
zij een der meest geïsoleerde steden van
het land, Tal Hal, een stad omgeven door
hooge, zware wallen, een onneembare ves
ting, die door de eeuwen heen iedere Wes-
tersche beschaving buiten haar muren
heeft weten te houden en die geregeerd
wordt door een gewetenlooze priesterkaste
en een zeer wijzen „Toe Tsjoen". De lei
ders der expeditie worden gevangen ge
nomen, ten deele met het doel den solda
ten het gebruik van die Europeesche wa
pens te leeren, ten deele om ln hen iede
ren invloed van buiten onder controle te
hebben,Cameron, die in zijn gevangen
schap een zekere vrijheid geniet, krijgt
van den Toe Tsipen opdracht een radio-
ontvangtoesiel te bouwen en wanneer hij
daarin niet slaagt, zal hij dat met zijn
leven moeten boeten. Hoe hij dat toestel
maakt, hoe hij aan de onmisbare lampen
voor zijn toestel komt en hoe het invoeren
van deze Westersche techniek tevens tot
den ondergang en vernietiging van het
machtige en rijke Tai Hai leidt, lezen wij
ln het aller-fantastische slot.
RECLAME.
20 JAAR LANG DE „DAGELIJKSCHE
DOSIS" GENOMEN OM VRIJ VAN
RHEUMATIEK TE BLIJVEN.
Toen zij 58 was, had deze vrouw rheu
matische pijnen. Ze nam Kruschen Salts
om ze kwijt te raken. En hier is zij nu
nog steeds vrij van rheumatische pijnen
nog steeds trouw aan de dagelij ksche
dosis Kruschen Salts, wat zij nu twintig
jaar lang genomen heeft.
„Het doet mij genoegen U te kunnen
vertellen," schrijft zij, „dat ik meer dan
20 jaar lang Kruschen Salts neem eerst
in Engeland en toen hier zeven jaar lang.
Ik begon er ln Engeland mee tegen rheu
matische pijnen en vond dat het me
zoo goed deed, dus ging ik er mee door.
Sinds Ik hier ben, heb ik nog geen rheu
matische pijnen gehad. Ik ben nu 78 jaar,
en zal doorgaan Kruschen Salts te nemen
zoolang ik leef, Juist de kleine dagelijksche
dosis als opgegeven." Mevr. E. H.
Indien de afvoerorganen niet behoorlijk
functionneeren, zullen afvalstoffen zich
ln het lichaam ophoopen, welke de ge
zondheid ernstig kunnen schaden, o.a.
het urinezuur, waardoor meestal rheuma
tische pijnen ontstaan. De „dagelijksche
dosis" Kruschen Salts spoort de afvoer
organen tot geregelde werking aan, zoo
dat alle schadelijke stoffen uit het
lichaam worden verwijderd en zich nooit
meer kunnen ophoopen. Kruschen Salts
is uitsluitend verkrijgbaar bij alle apothe
kers en drogisten a f. 0.90 en f. 1.60 per
flacon, omzetbelasting inbegrepen. Let
op, dat op het etiket op de flesch zoowel
als op de buiten verpakking de naam
Rowntree Handels Maatschappij Amster
dam voorkomt. 4889
ZWAMMERDAM.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien en
nam. halfzeven, ds. van Woerden.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam.
halfzeven, ds. Zwaan.
Rem. Geref. Gem.: Voorm. 9 3/4 uur,
mej. ds. Günther.
NED. HERV. KERK.
Beroepen: Te Bergschenhoek, W. Vroeg-
indewey te Zegveld; te Wilnis A. F. P. Pop
te Monster.
Bedankt: Voor Wouterswoude, (Fr.) J.
Lekkerkerker te Oldebroek.
Aangenomen: Naar Bergharen, J. J.
Eybers, gep. O.-I. pred. te Apeldoorn.
GEREF. GEM.
Beroepen: Te Opheusden en te Ridder
kerk, A. de Blols, te Dirkslahd.
Tragisch ls de indruk dien de schrijver
ons meesterlijk weet te geven van het
overbevolkte, doodarme binnenland van
China met zijn verhongerende menschen-
massa's.
Men moet aan Slauerhoff's stijl even
wennen, maar dan ontkomt men ook niet
aan de suggestieve beklemming, die het
geheele boek kenmerkt en den lezer ge
vangen houdt tot het allerlaatste toe.
Terugkeer tot Thera, door Willy
Corsarl. Bandontwerp van Frlts
Lensvelt. Uitgegeven bij de N.V.
H. P. Leopold's Uitgevers Maat
schappij Den Haag 1934.
De titel van dit boek is niet zeer juist
gekozen. Een Jonge vrouw loopt na een
vierjarig huwelijk van haar man en kind
weg; waarom zij dat doet is den man een
volkomen raadsel. Aan het einde van het
boek heeft hij dat waarom echter begre
pen, maar dat ls nog geen „terugkeer!"
Evenmin als het geld dat hij „haar" kind
later terugschenkt, een terugkeer tot zijn
doode vrouw beteekent. Er was ook geen
terugkeer in die beteekénls noodig, want
Brand ls altijd van zijn vrouw blijven
houden. Verbitterd in zijn eenzaamheid,
denkt hij haar te haten, maar door alles
heen is het duidelijk, dat hij haar is blij
ven liefhebben.
De schrijfster stelt hier „een geval", dat
zij, zooals meerdere „gevallen" in dit boek,
maar al te graag gegeneraliseerd zag. Zij
laat deze geschiedenis voor en tijdens den
wereldoorlog spelen, een tijd toen de vrou
wenemancipatie bij ons in wording was,
hetgeen den indruk niet wegneemt, dat zij
alle grieven, die de vrouwen nu nog vaak
terecht tegen de heeren der schepping
koesteren, verplaatst naar een tijd, toen
er nóg meer aanleiding voor die grieven
bestbtld. Zij neemt het te hartelijk op
voor de vrouw en haar verdrongen rech
ten en heeft daardoor een tendenz-roman
geschreven. De literatuur wint daar niets
bij, ook al is de roman nog zoo aantrek
kelijk opgezet.
En dan nog dit: Willy Oorsari heeft
zich waarschijnlijk voor zij deze geschie
denis schreef, Juridisch grondig op de
hoogte gesteld van het probleem, dat de
kern van hét verhaal vormt. Maar als zij
aan het slot Brand drie ton laat geven
aan het volkomen rechtelooze kind van
zijn vrouw, dat ten gevolge van een barre
wet niet geëcht kon worden, noch door de
moeder, noch. door den vader, hopen wij
dat de kleine wettige zoon van Brand en
Thera daar later genoegen mee zal ne
men. Was het niet sympathieker geweest
en ook aannemelijker in dit geval, wan
neer Brand zijn jongen had opgevoed met
de wetenschap, dat hij volgens de wet een
groot vermogen geërfd had, maar dat hij
daarvan de helft aan zijn stiefzusje be
hoorde af te staan? Dat de schrijfster hier
een andere oplossing vond, is wel omdat
Brand zich schuldbewust gevoelde en iets,
ln dit geval financieel, goed wilde maken,
wat hij in zijn huwelijk bedorven had.
Al ls dit boek .ook ontegenzeggelijk
zwakker dan de vorij
Corsari, het is vlot
en ls men het wellief)
met de theorieën' vgi^
leest het boek zejrei?
romans van Willy
boeiend geschreven
ook niet altijd eens
de schrijfster, men
et veel'genoegen.
Vreemdelingen,' door Sandor
Marai. Uit het Hóngaarsch ver
taald door Laszló Székely enM.
H. SzékelyLulofs. Bandont
werp van Edvard de Groot. Uit
gegeven bij de Nederlandsche
Keurboekerij Amsterdam 1934.
Mgn neemt gewoonlijk met eenige ver
langende nieuwsgierigheid een boek als
dit ter hand, dat stamt uit een land van
welks literatuur bij ons betrekkelijk wei
nig bekend is. Het moet dan ook een lof-
lijke daad van den heer en mevrouw Szé
kely genoemd worden, een literair werk
uit Hongarije, een land met een zeer be
perkt taalgebied, bij ons in te voeren.
Maar dit boek is en wel om verschillende
redenen, een teleurstelling.
De Hongaar Ferenc Körmendi heeft bij
dit werk een inleiding geschreven, die
hierop neerkomt, dat Sandor Marai als
een groot en gevoelig Hóngaarsch auteur
aan ons wordt voorgesteld. Misschien,
wanneer de Székelys een onzer bekende
Hollanders een voorwoord voor dit boek
hadden gevraagd, die beter dan een Hon
gaar beoordeelen kan, ln welk soort lite
ratuur Holland belangstelt, zouden zij ge
waarschuwd zijn geworden voor het in-
troduceeren van dit werk, dat zeker goede
kwaliteiten bezit, maar ook niet belang
wekkend genoeg is om een vertaling te
rechtvaardigen. De vertaling ls slordig;
men valt van taaiverminkingen in druk
fouten en veronachtzamingen, die door
hun regelmatigen terugkeer buitengewoon
hinderlijk worden. Bijvoorbeeld: men
spreekt niet van „dompoort", maar van
„domportaal" als het den Dom van Keulen
betreft; „een bezwijmende Berlijnsche
winkel" is geen Hollandsch, zoomin als
„een pijnzerig aangelegde kellner" en dan
schrijft men „peinzen" bovendien nog
met „ei"!; 't is niet rue St.-Michel,maar
boulevard St.-Michel; niet rue Vuarigard,
maar rue Vaugirard; niet rue de Bac,
maar rue du Bac; oude heeren spelen
geen cricket, maar croquet. Herhaaldelijk
struikelen wij over „daar beneden", als
Franschen spreken over „daar ginds in
Hongarije". Is dat soms een letterlijke Ver
taling van het Fransche „la-bas"? enz.
Heeft mevrouw SzékelyLulofs haar
Hollandsch In Budapest heelemaal ver
geten I?
Hoofdfiguur van dit boek is een Hon
gaar, die eerst langen tijd in Berlijn heeft
gewoond en dan met eenige honderden
francs op zak naar Parijs trekt. Vreem
deling blijft hij, al leert hij ook eenige
echte Franschen kennen. Zoomin als deze
Hongaar ooit de Fransche volksziel zal
begrijpen, zoomin apprecieert de Fransch-
man iets anders in dezen vreemdeling dan
het geld dat hij bij hem verteert. Hij
blijft een „sale étranger". Dat is dan ook
de tragiek van dezen vreemdeling in
Frankrijk, die telkens denkt de menschen
Iets nader te komen en steeds weer terug-
gestooten wordt.
Dit boek bestaat uit een elndelooze
reeks analiseerlngen van gevoelens die
niet interessant zijn; al komen er ook wel
gevoelige en orlgineele gedachten in voor.
Maar als dit boek tot het beste behoort,
wat Hongarije momenteel oplevertwij
hebben aan dergelijke lectuur nog geen
speciale behoefte!
C. N,
—o
OMZETTEN ZIJN GEDAALD,
DOCH VASTE LASTEN
GESTEGEN.
(Van onzen reisredacteur)
De Nederlandsche hotels, restaurants
en café's gelden voor duur ln vergelijking
met die in het buitenland. Dit ls slechts
ten deele waar, doch niettemin wil men
er de prijzen verlagen en is dit ook reeds
hier en daar geschied. De prijzen kunnen
echter niet behoorlijk omlaag, wanneer
de lasten niet worden verminderd. Daarop
dringt thans de Nederlandsche bond van
werkgevers in hotel-, restaurant-, café
en aanverwante bedrijven „Horecaf" aan.
Dit is niet uitsluitend een groepsbelang,
maar een belang van den geheelen mid
denstand.
Het hotel-restaurant-cafébedrijf hier te
lande ondervindt ln hooge mate de ge
volgen van den ongunstigen economlschen
toestand. Deze worden nog verscherpt
door het sterk verminderde vreemdelin
gen bezoek aan Nederland en dan daar
entegen vermeerderden trek onzer land-
genooten naar het buitenland. Dit alles
samen maakt, dat vele bedrijven op den
rand van den afgrond zweven.
Gedaalde koopkracht.
De koopkracht van het publiek is ge
daald, getuige o.m. het succes van „auto-
matieks" en „caféterla's", die behalve
door de charme van het nieuwe ook door
de lage prijzen veel bezoekers trekken. Een
enkel bedrijf heeft zich bij den nieuwen
toestand aangepast en zoo iets gaat ook
goed,, zoolang anderen het niet eveneens
doen en dus het publiek zich op Jit eene
bedrijf concentreert. Beginnen echter ook
de concurrenten in de omgeving ermee*
dan wordt de toeloop verdeeld en ver
dient niemand er meer wat aan. Dan
werken al die bedrijven beneden het
economisch mogelijke. En het moeilijke
is. dat men niet meer terug kan.
Aanpassing aan den gêwijzigden econo
mlschen toestand is alleen mogelijk, wan
neer de lasten, die op het bedrijf rusten,
worden verminderd. De bond „Horecaf"
hamert al jaren lang op dit aanbeeld, doch
steeds zonder succes. Dezer dagen brengt
het hoofdbestuur van dien bond wederom
rapport uit aan de afgevaardigden der
afdeellngen over al hetgeen werd gedaan
om verbetering ln den toestand te ver
krijgen. Dit was voor ons aanleiding, om
eens te gaan praten met mr. A. J. Roest
Crollius, den directeur van het bonds-
bureau ln Den Haag.
Deze wees er ons op, dat het hier een
algemeen middenstandsbelang betreft.
Want naast direct betrokkenen is een
groot aantal neringdoenden en'fabrieken
van den goedengang van zaken ln dit
bedrijf afhankelijk. Het hotelbedrijf is
als een zeef: van alles, wat men er ln
gooit, blijft maar een klein percentage
hangen; de rest wordt verdeeld over
leveranciers van levens, en genotmidde
len, meubelfabrikanten, tapijtfabrieken,
llnnenfabrleken, behangers, stoffeerders
en vele anderen.
Zware belastingdruk.
Tegenover de verlaagde Inkomsten staat
een steeds zwaarder wordende belasting
druk. Een hotel van eenige beteekenis
contribueert aan een zeer groot aantal
belastingen, zooals personeele belasting,
grondbelasting, straatbelasting, dividend
en tantiemebelasting zakelijke bedrijfsbe
lasting, omzetbelasting, vermakelijkheids
belasting, precariobelastlng, tabaksbe
lasting, wijnaccijns, bieraccijns, gedistel-
leerdaccijns, accijns op geslacht, op suiker,
koffie, thee, rechten voor vergunning en
verlof, crisisheffingen op levensmiddelen,
heffingen volgens de ziektewet, ouder
domswet en invaliditeitswet.
Van de bevoegdheid, die de gemeente
besturen door de jongste wijziging van de
wet op de personeele belasting hebben
gekregen, om het café-restaurantbedrijf
ten aanzien hiervan gelijk te stellen met
winkels, is slechts in enkele grootere ge
meenten gebruik gemaakt; in het meeren-
deel wordt nog het volle pond geheven,
ondanks herhaalde verzoeken van belang
hebbende zijde. Daarbij komen de hoogte
der accijnzen en sommige gemeentelijke
verordeningen, die een ernstige belemme
ring vormen voor een gezonde ontwikke
ling van het bedrijf.
Vreemdelingenverkeer.
De grootste grief is echter wel, dat aan
den eenen kant niets gedaan wordt om
vreemdelingen te trekken en aan den
anderen kant evenmin iets om den trek
naar het buitenland te matigen. Speciaal
Dultschland heeft men hierbij op het oog.
Het is maar al te goed bekend, hoe dit
land door zijn valuta-manipulaties tal
van Nederlanders ln de vacanties tot zich
trekt, terwijl het aan Duitschers verbo
den ls, meer dan 10 Mark mee te nemen
op een reis naar Nederland. Vooral onze
badplaatsen ondervinden daarvan de
schadelijke gevolgen.
Naar schatting is in het afgeloopen
Jaar voor 40 millioen gulden door Neder
landers ln het buitenland verteerd, waar
tegenover staat, dat door buitenlanders
slechts voor een 8 a 9 millioen gulden
naar ons land is gebracht.
Dat het ook anders kan, bewijzen de
landen, waar de regeeringen het nut van
vreemdelingenverkeer beter schijnen in te
zien. Voor Zwitserland bijvoorbeeld geldt
niet de bepaling, dat een Duitscher maar
maximum 10 Mark mag medenemen. Dat
komt, omdat daar het vreemdelingenver
keer een object bij de handelsbesprekin
gen is geweest. Dan zijn er de belangrijke
spoorwegreducties in vele Janden (tot
70 °/o toe ln Italië), die hier geheel gemist
worden. Ons land wordt verder door bui-
tenlandsche prospectussen als het ware
overstroomd, terwijl ln het buitenland op
vreemde prospectussen veelal een be
lasting wordt geheven.
Het is een groot economisch belang, dat
Nederlanders in eigen land blijven. Dat
zal ook op de betalingsbalans met andere
landen van grooten Invloed zijn. Er is één
land, waar men dat goed heeft begrepen;
in Engeland heeft de leuze: blijft in
eigen land, weerklank gevonden en daar
kan het hotelwezen dan ook floreeren.
Een accountantsrapport.
Het hoofdbestuur van .Horecaf" grondt
zijn conclusies op dergelijke basis. Het
heeft ook nu weer door het accountants
kantoor J. P. de Haan te Amsterdam een
bedrijfseconomisch rapport doen uitbren
gen over den toestand in het hotel- en
café-restaurantbedrijf, dat juist heden zou
worden gepubliceerd. Wij waren in de
gelegenheid er kennis van te nemen en
konden er de volgende gegevens aan ont-
leenen.
De eerste conclusie, die op grond van
het omvangrijke cijfermateriaal getrokken
wordt, luidt, dat de omzetten sedert 1930
onrustbarend zijn teruggeloopen en niet
is te voorzien, dat deze teruggang in de
naaste toekomst tot staan zal komen. Voor
de jaarondernemingen bleek deze achter
uitgang van 1930 tot 1933 38.03 'la te be
dragen en voor de seizoenondernemingen
waarvoor het jaar 1933 nog relatief
gunstig was tengevolge van het uitzon
derlijk goede weer en de gelegenheid die
werd gegeven voor het beoefenen van be
hendigheidsspelen, 32.34 'la.
Als oorzaken dezer omzetdaling worden
genoemd verminderd gebruik door het
publiek en prijsverlaging. Deze laatste
wordt alleen mogelijk en geoorloofd ge
acht, indien ze gepaard gaat met een
evenredige verlaging van den economi-
schen kostprijs. Uit de cijfers blijkt, dat
de zuivere hotels het grootste aandeel
hebben gehad in den teruggang der om
zetten, en dat de seizoenondernemingen
ernstiger getroffen zijn dan de jaaronder
nemingen. Inmiddels bleken de bedrijfs
kosten meerendeels een overwegend
constand karakter te hebben; sterk kon
alleen worden bezuinigd op de posten
loonen en salarissen (31 'la), onderhoud en
reparaties (70 °/o) en afschrijvingen (56
pet.). De contante lasten konden door de
omzetdaling in vele gevallen niet meer
worden opgebracht.
Verbetering wordt slechts gezien in een
belangrijke vermindering van den econo-
mischen kostprijs. De lasten moeten om
laag, dat is de conclusie, waartoe ook dit
rapport ten slotte komt.
24. Prins Koenboud, zeer ln zijn sas, ijlde t'rug nu naar de
poort, die al zoo lang gesloten was;'zijn wensch was nu verhoord!
Hij had de sleutel in zijn hand en de lieve Prinses Elvira wachtte
aan den and'ren kant! De sleutel past o, wat een pret de
burcht ls nu ontzet I
3-8
