75sle Jaargang
DINSDAG 8 JANUARI 1935
No. 22943
OFFICIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
BUITENLAND.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
GEMEENTE LEIDEN.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ots. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ots. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.18
Franco por post f. 2.35 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.)
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD.
KOSTELOOZE INENTING EN
HERINENTING TEGEN POKKEN.
Burgemeester en Wethouders van Lel
den brengen ter algemeene kennis, dat op
Woensdag 16 Januari 1935. des namiddags
van 2 tot 3 uur, ln een van de beneden
lokalen van het perceel Breestraat 119,
waarin Is gevestigd het bureau van den
Geneeskundigen Dienst, gelegenheid zal
worden gegeven tot kostelooze Inenting en
herinenting tegen pokken.
Leiden. 8 Januari 1935.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRYEN. Secretaris.
4442
ADRES AAN DEN RAAD.
Inzake de Lichtfabrieken.
Aan den Raad is volgend adres toege
zonden
De Leidsche Middenstands Centrale,
vertegenwoordigende de volgende Midden-
standsgroepen
Vereeniging voor den Christelijken
Handeldrijvenden en Industrieelen
Middenstand ln Nederland, afd.
Leiden;
Bond van R.K. Vereenigingen van
den Handeldrijvenden en Indus
trieelen Middenstand „De Hanze",
afd. Leiden;
Koninklijke Nederlandsche Mid
denstandsbond, afd. Leiden,
sprekende namens déze, en zeer zeker
mede namens alle belanghebbende Leid
sche Neringdoenden van alle richtingen,
heeft de eer U mede te deelen, dat zij bij
deze adhaesie betuigt aan het voorstel
gedaan in de Raadszitting van 17 Dec.
1934, door den heer H. L. J. Tobé, Inzake
belangrijke verlaging der lichttarieven,
dat deze adhaesle-betulging niet slechts
bedoeld te zijn een bloote formaliteit,
doch dat zij hierbij met klem attendeert
op het feit, dat de zeer ongelijke toepas
sing van de tarieven ln het algemeen een
steeds toenemende ontevredenheid teweeg
brengt,
dat vooral het bekend worden van het
bestaan van geheime tarieven haar zeer
pijnlijk heeft getroffen,
dat zij ook meegaat met de opvatting,
dat, al meent de Gemeente de groote
winsten uit de lichtbedrijven niet te kun
nen missen zulks toch niet tengevolge mag
hebben dat daardoor een onbillijke last
wordt gelegd op de schouders van een deel
der ingezetenen.
dat, gezien het oorspronkelijke doel, om
de lichtbedrijven van Gemeentewege ten
bate van de verbruikers te explolteeren,
dit doel in de loopende jaren is voorbij
gestreefd, met gevolg dat gaandeweg de
rollen zijn omgekeerd en dat daardoor be
doelde misstand is binnengeslopen,
dat de handeldrijvende middenstanders
ln de goede jaren in het onbillijk stelsel
hebben berust, maar dat de omstandig
heden in zoo sterke mate veranderd zijn,
dat zij daarin niet meer kunnen volhar
den, hoezeer zij de electriclteit voor hun
bedrijven in het algemeen oek noodig
hebben,
dat zij inmiddels over voldoende tech
nische gegevens beschikt om haar in de
overtuiging te sterken dat Inderdaad in
haar billijk verlangen door de Gemeente
is te voorzien,
dat alzoo de Leidsche Middenstand in
al zijn schakeeringen met groote belang
stelling de debatten en besluiten zal aan-
hooren in de Raadszitting waarin deze
aangelegenheid zal worden behandeld en
naar aanleiding daarvan zijn conclusie zal
trekken,
dat zij derhalve de vrijheid neemt U
deze voor den Middenstand zoo belang
rijke materie in ernstige aandacht aan te
bevelen.
(w. g.) COR A. MULDER, Voorz.
(w. g.) P. v. d. TAS, secretaris.
DE GRAANKORREL.
Gisteren vierde de vervolgklasse van de
Zondagschool .Be Graankorrel" haar eer
ste jaarfeest met de ouders en belangstel-
xT^i1 ln Sebouw ..Nathanaël".
Nadat de voorzitter, den heer P. v. d.
Reijden dit samenzijn precies te 8 uur
£a »/e.opend' door te laten zingen van
Ps. 66 1 en 2 en allen een hartelijk wel
kom had toegeroepen, kwamen de Jaarver
slagen van den secretaris en de penning-
meesteresse. welke eoedcekeurd werden.
Hierna hield de voorzitter van de Zon
dagschool de heer L. Zitman een korte
toespraak en voerden eenige vrienden een
samenspraak op. terwijl voorts declamatie
en voordrachten elkaar afwisselden. De
voorzitter van de Zondagschool sloot dit
samenziin door te laten zingen van Gez.
2 vers 5 en met dankzegging.
AFSCHEID HOOFDAGENT J. KLUT.
Hoofdagent J. Klut.
Onder groote belangstelling heeft gis
termiddag de heer J. Klut wegens het be
reiken van den pensioen-gerechtigden
leeftijd na dertig Jaren dienst van den
Leidschen politiedienst afscheid genomen.
In de theoriezaal van het politiebureau
hadden zich behalve verscheidene familie
leden van den heer Klut verschillende su
perieuren, collega's en tal van minderen
verzameld om van den jovialen politie
man afscheid te nemen.
De rij van sprekers werd geopend door
den heer J. Zwart, die erop wees, dat het
eigenlijk voldoende zou zijn te zeggen, dat
hier heengaat een chef en een collega, die
allersympathie in ruime mate bezat. Klut
toch is een politieman geweest zooals er
maar weinigen geweest zijn en spr. kan
hem niet beter vergelijken dan met den
hoofdagent Dorst. Zijn goed voorbeeld en
zijn goed woord zal bij allen lang in de
herinnering voortleven en zijn opvolger
zal ongetwijfeld een zware taak hthben
om hem te vervangen bij de mine eren,
met wie hij zoo best kon omgaan
Den heer Klut de verzekering gevend,
dat er met hem een goed politieman heen
gaat, bood de heer Zwart hem namens het
corps een rijwiel als aandenken aan.
De inspecteur van de afdeellng verkeer,
de heer D. van der Wal, de onmiddellijke
chef van den heer Klut, zeide, dat hij met
genoegen bij dit afscheid kon spreken, wijl
hij den scheidende had leeren kennen en
waardeeren om zijn ijver en toewijding
voor den dienst. Alhoewel de gezondheid
een gave Is, die niet ieder ten deel valt,
mocht spr. er toch wel op wijzen, dat de
heer Klut in zijn dertigjarigen dienst
slechts 25 ziektedagen heeft gehad. Dat
was voor spr. een bewijs, dat hij toch zeker
niet voor elk wissewasje thuis bleef.
De heer Klut verrichtte administratie-
en statistiek-werk en dat dit voor den
politieman niet altijd het aangenaamst is,
omdat hij dienst verlangt, mag als alge
meen bekend worden verondersteld. Niet
temin heeft de heer Klut de hem opge
legde taak steeds naar tevredenheid zijner
superieuren vervuld en zich in den om
gang steeds een Inschikkelijk persoon ge
toond. Als aandenken aan de aangename
samenwerking bij de verkeerspolitie bood
spr. hem een foto aan van de verkeers-
brigade, terwijl hij hem namens de afd.
Leden van den Alg. Ned. Poltiebond het
diploma met verguld zilveren kruis voor
dertigjarigen dienst overhandigde.
Vervolgens sprak de heer J. H. Barlo,
als voorz van de afd. Lelden van dezen
bond, die hem als een actief lid der af
deellng schetste en als aandenken hem
verschillende onderdeelen, bij het hem
geschonken rijwiel behoorende. overhan
digde.
Daarna werd nog het woord gevoerd
door den heer C. Klay, die namens de
hoofdagenten, den heer Klut de beste
wenschen voor zijn rusttijd toewenschte.
Als aandenken bood spr. hem een foto
van de collega's hoofdagenten aan.
De heer Joh. v. d. Heijden bracht hier
na in herinnering, hoe zij beiden op den
zelfden dag werden aangesteld en steeds
trouwe vrienden waren gebleven, terwijl
ook de echtgenoote van den concierge,
mej. Holland haar beste wenschen voor
den scheldenden hoofdagent uitsprak en
deze ook van een aandenken vergezeld
deed gaan.
Nadat een broer van den heer Klut met
enkele woorden tot uitdrukking had ge
bracht hoezeer hij den zijn broer toege-
zwaaiden lof op prijs stelde, dankte de
scheidende allen afzonderlijk voor de
woorden van sympathie en de geschenken
waarna allen ln de gelegenheid werden
gesteld iJersoonlijk van hem afscheid te
nemen.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Opheffing:
De Stofzuiger Centrale Gebr. van der
Meel, Stationsweg 14, Leiden.
Wijziging:
B. J. M. Vreeburg, Nieuwe Rijn 106, Lel
den; vleeschhouwerlj en spekslagerij. Uit
tredend eigenaar B. J. M. Vreeburg, Lei
den, dd. 1 Jan. 1935. Nieuwe eigenaar J.
Chr. S. Vreeburg, Leiden.
WELDADIGHEIDSPOSTZEGELS.
Het Comtlé verzoekt ons. eraan te her
inneren. dat het morgen. Woensdag, de
laatste dag is van den verkoop der Wel-
dadigheldsoostzegels voor het Kind. Ieder
jaar komen er na afloop van den termijn
van verkoop nog aanvragen binnen, waar
aan echter niet kan worden voldaan daar
de niet-verkochte postzegels moeten wor
den Ingeleverd. Aan het tentje op het
Postkantoor wordt de verkoop Woensdag
om 5 uur gesloten. Bestellingen kunnen
nog tot Woensdagavond bij de secreta
resse. Rapenburg 82, worden gedaan.
BRANDEND TE WATER
GESPRONGEN.
Gistermiddag omstreeks halfzes was de
38-Jarlge arbeider M. uit Schiedam, werk
zaam ln de melkinrichting van de firma
H. aan den Lage-Rijndijk, bezig met het
autogenisch lasschen van een ketel, waar
toe hij op den grond lag. Plotseling schoot
een slang van het toestel los, waardoor
zijn kleeren in brand vlogen. M. sprong
met groote tegenwoordigheid van geest
direct in den Rijn en kwam er daardoor
met niet-ernstige brandwonden af. Na in
het Academisch Ziekenhuis te zijn behan
deld, kon hij naar zijn woonplaats worden
vervoerd.
SELSKIP „FRYSLaN".
In ons verslag van gisteren dienen
eenige verbeteringen te worden aange
bracht.
In plaats van den heer Ude Marsman
Az. moet zijn: De heer H. Uden Masman,
redacteur van „de Fries om Utens",
Bondsorgaan, en oud-bestuurslid van „It
Boun fen Fryske Selsklppen buten
Frvslün".
Daar ook de Friesche meisjes zich enz.
moet zijn: Ook jiet oude „Selskip for
Fryske tael en Skrfftekennisse" vroeger
fel tegen de „Jong Fryske Mienskip"
werkt nu hiermee samen.
Toen deze met het „dotsie" enz. moet
zijn: Toen deze met de „Sobber".
Fa. de By alhier, moet zijn: N.V. Ban-
ketfabriek „De Bij".
DE LEIDSCHE LICHTTARIEVEN.
De meening der directie.
Naar aanleiding van de in ons Blad tus-
schen de heeren Swaak en ir. Kors ge
voerde polemiek inzake de Leidsche licht
tarieven, hebben wij den directeur der
Stedelijke Lichtfabrieken, den heer ir. G.
A. van Klinkenberg de vraag gesteld ln
hoeverre hij de bewering van den heer
Swaak zou kunnen onderschrijven, dat
„bij juiste voorlichting volgens het win
keltarief de lichtprijs niet meer dan 12
cent per K.W.U. behoeft te bedragen".
De heer van Klinkenberg vestigde er in
de eerste plaats de aandacht op. dat een
uniform tarief een grove onbillijkheid zou
inhouden ten opzichte van de grootver
bruikers. „Wanneer men het gemiddelde
neemt van alle verbruikers, zoowel groot
als klein, die zijn aangesloten bij het win
keltarief, dan zal de gemiddelde prijs stel
lig niet veel hooger zijn dan 12 cent per
K.W.U. In het algemeen behoeft bij een
juiste toepassing van dit tarief geen win
kelier een hoogeren lichtprijs te betalen
dan 14 cent per K.W.U.
Wie meer betaalt heeft niet het juiste
tarief of heeft een ongunstige Installatie
en doet goed zich met onze ambtenaren
in verbinding te stellen, die steeds bereid
zijn van deskundig advies te dienen. Een
uitzondering op dezen regel vormen de
allerkleinste bedrijven, waarvoor de grens
iets hooger ligt."
Verschenen zijn thans de Gemeente-
gegevens over 1933. De voornaamste daar
van zijn door ons reeds successievelijk
vermeld.
Hedenmorgen omstreeks halfnegen is
de 23-jarige wielrijder J. de K. uit de De
Ruyterstraat door eigen onoplettendheid
op den Hooge-Rijndljk aangereden door
een auto, bestuurd door J. K. uit Leider
dorp. De jongeman bekwam een bloeden
de hoofdwonde en schaafwonden aan de
rechterknie en werd door den E. H. D.
naar het Academisch Ziekenhuis overge
bracht.
Gisteren is een werkman A. F. in de
meelfabriek „De Sleutels" bekneld ge
raakt onder een stapel vallende balen
meel, waardoor zijn linkerbeen vermoede
lijk gekneusd is. De Eerste Hulpdienst ver
voerde den man naar het Academisch Zie
kenhuis.
Gistermiddag heeft de 2-jarige D. v.
V. in een onbewaakt oogenbllk 'n fleschje,
gevuld met ammoniak te pakken gekre
gen. Voordat zijn moeder het kon afne
men, had de kleine aan de stop gelikt,
waardoor het ventje brandwonden aan
tong en lippen bekwam. De E.H.D. ver
leende assistentie.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Het accoord van Rome
De Saarkwestie.
Het accoord van Rome is nog slechts in
korte trekken bekend, zoodat de volledige
beteekenis nog niet is vast te leggen. Men
zie het Derde Blad. Dat de toestand in
Europa ln algemeenen zin er veel door
verbetert, ls echter buiten kijf. En als zoo
danig ls er alle reden voor tevredenheid.
Het accoord behelst in het kort:
1. Een verklaring inzake de gelijkheid
van meening tusschen Frankrijk en Italië
over de voornaamste politieke vraag
stukken.
2. Een aanbeveling aan de nabuurstaten
en de landen die vroeger de Donau-
monarchie vormden, een conventie van
non-interventie te sluiten ln hun resp.
blnnenlandsche aangelegenheden.
3. Frankrijk en Italië zullen elkaar
raadplegen Ingeval de Oostenrijksche
onafhankelijkheid wordt bedreigd.
Duitschland, de Kleine Entente, Polen
en Hongarije zullen worden uitgenoodigd
deze overeenkomst mede te onderteekenen.
4. De regeling van de tusschen Frankrijk
en Italië hangende koloniale kwesties.
Al brengt dit niet alles, wat velen ge
hoopt hebben, niettemin is het reeds veel!
De „Times" zegt terecht: Het is niet
overdreven wanneer men zegt, dat het
gisteren gesloten protocol het geheele
aanzien van Europa verbetert.
De overeenkomst beteekent een goede
ontlading van de atmosfeer der Middel-
landsche Zee-politiek en dient ten slotte
de oplossing te brengen van het tot dusver
onoplosbare vraagstuk der Fransch-Ita-
liaansche vloot-aangelegenheden.
Op den eersten stemmingsdag voor de
ambtenaren van het Saargebied en hunne
familieleden en verder voor de bewoners
van gevangenissen en ziekenhuizen was de
deelneming aan de verkiezing buitenge
woon zwak. Zoo hebben bijvoorbeeld in
Saarbrucken slechts 200 personen hun
stem uitgebracht. Tot deelneming aan deze
vóórstemming zijn slechts de leden van
het corps der land jagers en der blauwe
politie gedwongen, terwijl de overige amb
tenaren vrij zijn.
Men heeft den algemeenen indruk, dat
de bevolking om verschillende redenen
toch liever op den plebiscietdag. op 13
Januari stemt In Beckingen en Mettlach
zijn van de uitgebrachte 32 stemmen 5
ongeldig verklaard, aangezien de kiezers
in strijd met de bepalingen van de kies
commissie ln het verkiezingslokaal zelf
uiting hebben gegeven aan hun politieke
meening. Het brengen van den Duitschen
groet wordt daarbij beschouwd als poli
tieke meeningsuiting. Tegen de ongeldig-
verklaringen ziin protesten ingediend door
het Duitsche Front.
Max Braun heeft groote sensatie ver
oorzaakt door Zondagavond voor de radio
van Straatsburg het proces-verbaal voor
te lezen van een onderhoud dat hij gehad
zou hebben met König. den vroegeren
perschef van het Duitsche front, afgevaar
digd door Bürckel. den commissaris van
den Führei voor het Saargebied. zooals
reeds kort gisteren gemeld. König ver
klaarde aan Braun, dat. Berlijn zich be
wust was van het gevaar eener verdeeiing
van het Saargebied omdat er waarschijn
lijk een eer.nee meerderheid en een groote
minderheid zou zijn en dat het dit gevaar
wilde trachten te voorkomen.
Braun antwoordde, dat het eenige mid
del was om den status quo te verlengen.
König vroeg hem toen om den gevol
machtigde van Hitier te ontvangen. Braun
weigerde. König drong aan. oooerend. dat
Hitier onder zekere omstandigheden ziin
partijgangers zou kunnen bevelen om
blanco te stemmen
Daar uit bevoegde Duitsche bron echter
tegengesnroken wordt, dat de commissa
ris van den Führer voor het Saargebied
BINNENLAND.
Nieuwjaarsrede van den voorzitter der
Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Rijnland. (3e Blad.)
De BelgischNederlandsche besprekin
gen te Brussel zijn begonnen. (Binnenl..
3e Blad.)
Het achterhouden van op advertenties
ingezonden brieven. (Rechtzaken, 3e BI.)
Dr. S. F. H. J. Berkelbach v. d. Sprenkel
is benoemd tot kerkelijk hoogleeraar te
Utrecht. (Kerk en School, 2e Blad.)
Het vonnis inzake de Indische ponden-
leeningen; alle vorderingen tegen gedaag
den ontzegd. (Rechtzaken, le Blad).
BUITENLAND.
Het accoord van Rome geteekend. (3ë
Blad en Buitenland en Tel., le Blad.)
De stemming in het Saargebied (Bui
tenland, le Blad.)
Roosevelt's begrooting aan het Congres
voorgelegd. (Buitenland, le Blad.)
Het proces tegen Hauptmann voortge
zet. (Buitenl. Gem.,,3e Blad en Tel., le BI.)
Bürckel aan den vroegeren perschef van
het Duitsche front König opgedragen zou
hebben een onderhoud te voeren met
Braun. verklaart deze. dat König een amb
tenaar is van Bürckel die niet ontkent,
dat hij officieele betrekkingen met hem
onderhoudt. Max Braun preciseert.dat zijn
onderhoud met Köng plaats gehad heeft
op 2 December in aanwezigheid van den
redacteur der Volksstimme Schultes. en
hij voegt er bi', dat ca. 20 Dec. te Romburg
in het Saargebied de regeeringsiraad. Bin
der. Beiersch staatssecretaris voor de
Beiersche Saar. met het lid van den Lands-
raad Lieser een dereelilk gesprek heeft
gehad als König met Braun en een on
derhoud heeft gevraagd met zekere perso
naliteiten van de Saarlandsche soc -dem.
partij. Daar deze besprekingen niet Dlaats
hebben gehad heeft Braun het stilzwij
gen verbroken.
FRANKRIJK.
Onderhoud van Franschen ambassadeur
met Hirota.
Naar uit Tokio gemeld wordt, heeft de
Fransche ambassadeur aldaar met den
Japanschen minister van buitenlandsche
zaken, Hirota een onderhoud gehad over
vlootzaken.
Daarbij heeft hij den minister medege
deeld, dat Frankrijk met het aan Frank
rijk op grond van het Londensche vloot-
verdrag toegekende maximlum tonnage
voor lichte strijdeenheden niet tevreden
is. Met het oog op de, op het gebied van
de internationale vlootpoütiek Ingetreden
wijzigingen, wenscht Frankrijk voorts dat
ook andere mogendheden, vooral Duitsch
land, zullen worden uitgenoodigd tot deel
neming aan een vlootconferentie.
Hirota heeft hierop geantwoord, dat
Japan deelneming van andere mogendhe
den, behalve de onderteekenaars van het
verdrag van Washtington, niet wenscht.
OOSTENRIJK.
Geen aanslag op Starhemberg.
Van officieele zijde worden alle geruch
ten, die over een aanslag op den vice-kan-
selier Prins Starhemberg de ronde doen,
beslist tegengesproken
LOOP DER BEVOLKING OVER HET JAAR 1934.
Bevolking op 31 Dec. 1933
i i i
i -
M.
Vr.
Totaal
Vermeerdering door:
a. geboorte
b. vestiging
682
1615
624
2026
1306
3641
2297
2650
4947
Vermindering door
a. overlijden
b. vertrek
277
1793
292
2223
569
4016
2070
2515
4585
Verschil tusschen de geheele vermeerdering en de
geheele vermindering
Bevolking op 31 December 1934
Aantal voltrokken huwelijken 560 (v. j. 565).
Aantal ingeschreven echtscheidingen 29 (v. j. 21).
35.040
Vr.
Totaal.
37.374
227
35.267
135
37.509
72.414
362
72.776
