DE VREEDZAME REVOLUTIE
IN BRITSCH-INDIË
Sfroopfoio®*
LEIDSCH DAGBLAD - Tweede Blad
Woensdag 2 Januari 1939
DE KRACH-CITROEN.
AGENDA.
RECHTZAKEN.
KUNST EN LETTEREN.
DOOR SIR HERBERT SAMUEL,
LEIDER DER LIBERALE PARTIJ IN HET ENGELSCHE PARLEMENT,
OUD-MINISTER VAN BINNENLANDSCHE ZAKEN.
Het ls een revolutie ln Engelse hen trant
we Xe zich op het oogenblik in Britsch-
Indië voltrekt vreedzaam en geleidelijk;
maar niettemin blijft het een revolutie
De verandering ia fundamenteel. Na 1935
zullen de dingen in Indie er nooit meer
precies zoo ais vroeger uitzien. En het ge
schiedt op een schaal, die grooter ls dan
elke andere soortgelijke gebeutenis in de
wereld grooter dan de experimenten
van Rooaevelt in Amerika, grooter dan de
geweldige reconstructie in Rusland. Want
de bevolking die er bij betrokken is. ls
uitgebreider dan die van de Vereenigde
Graten en de Sovjet Unie te zamen Éen
vijfde deel van het geheele menschelijke
ras leeft ln Britsch-Indië Door de dis
cussies en de stemmingen wordt in deze
maanden ln het Engelse he parlement de
politieke toekomst gevormd van 340 mil
iioen menschen.
De Engelschen. die de administratie van
het groet sub-continent lelden zijn slechts
achthonderd ln getal vijfhonderd anderen
eijr werkzaam bij de Indische politie
macht. Het zou natuurlijk onmogelijk zijn
te reageeren zonder Indische medewer
king. Die medewerking ls tot dusver altijd
verleend; maar langen tijd was men van
oordeel dat zij niet zonder beperking of
vrijwilig gegeven kon worden, tenzij de
positie der Indische natie omhoog ge
voerd werd; tenzij deze gebracht werd tot
hetzelfde peil als dat van leder ander volk
in de wereld De leidende figuren uit de
Indische openbare meening thans opge
voed ln westersche wetenschap en wereld
beschouwing. kunnen niet goedkeuren, dat
hun landgenooten worden beschouwd als
een onderworpen volk. dat geregeerd wordt
door den wil van vijandige veroveraars.
Een oud volk. dat trots op zijn verleden ls,
kan niet leven zonder zelfrespect. En voor
zelfrespect ls nationale vrijheid nood
zakelijk.
De vraag ls nu. hoe de verwerkelijking
van die vrijheid bereikt kan worden zon
der de risico te loopen van een chaos.
Iedereen weet. dat de Indische samen
leving een allesbehalve homogeen geheel
vormt. Bijna een vierde van de bevolking
ls Mohammedaan en de afscheiding tus-
schen Mohammedanen en Hindoes ls als
het ware een golf tusschen twee bescha
vingen. Het kastensysteem heeft muren
opgericht in de Hindoe-gemeenschap zelf.
De secten zijn talrijk. Verder zijn er zes
honderd staten, die door hun eigen Indi
sche vorsten geregeerd worden en slechts
onder indirect toezicht en controle van
het centrale gouvernement staan; en deze
staten sluiten een kwart der bevolking ln
zich. Er ls geen algemeene taal; wanneer
de Indische politici in het Congres te
zamen komen kunnen zij slechts in de
Engelsche taal hun besprekingen voeren.
De totale oppervlakte van Britsch-Indië
is bijna even groot als die van geheel
Europa, zonder Rusland.
Hoe moet de eenheid behouden worden
onder zulke omstandighedenhoe kan de
onderlinge goede verstandhouding, die
voor zelfbestuur noodig ls, gehandhaafd
blijven; hoe de deur tot de vrijheid te
openen zonder een fatale verwarring bin
nen te laten? Ziedaar een probleem, zoo
gecompliceerd, moeilijk en omvangrijk als
nog nimmer aan den moede de wijsheid en
het vernuft der staatslieden werd voor
gelegd.
Het is slechts langs den weg der gelei
delijkheid. dat voor een dergelijk vraag
stuk een oplossing gevonden kan worden.
Reeds ln 1861 werden Indiërs als candi-
daten toegelaten tot de wetgevende licha
men. die toen nog ln beginstadium ver
keerden. In 1892 werd bij wijze van proef
een vorm van indirecte verkiezing ge
ïntroduceerd. In 1909 werd dit principe
verder uitgebreid. In 1919 nam het parle
ment een wet aan, waarin van de Indische
politiek werd gezegd, dat zij .langzamer
hand zeifbesturende Instellingen ln het
leven zouden roepen ten aanzien van de
geleidelijke verwerkelijking van een ver
antwoordelijke regeering ln Indië als inte
greerend deel van het Keizerrijk". Ter-
zelfdertijd werd het stelsel der democrati
sche verkiezing aanzienlijk uitgebreid; of
schoon de hoogste macht nog steeds be
rustte bii den Britschen onderkoning en
de gouverneurs der provinciën. In 1927
werd een commissie onder voorzitterschap
van Sir John Simon naar Indië gezonden
om de wenschelykheid van verdere uit
breiding te onderzoeken. Haar rapport
hield de aanbeveling in meer bevoegd
heden te geven aan het Indische kiezers
corps en de Indische ministers in de ver
schillende provincies, maar het bevatte
geer. belangrijke voorstellen ten aanzien
van de centrale regeering Dit rapport
werd door het grootste deel der beschaafde
Indische meening van alle richtingen met
misnoegen ontvangen.
Er volgde een serie conferenties in
Londen die eenerzij ds bestonden uit leden
van alle politieke partijen uit Engeland en
anderzijds uit talrijke Britsch-IndJsche
delegaties Hiervan maakten deel uit de
de vertegenwoordigers der vorsten, leden
der Congrespartij onder leiding van
Gandhi welk een ultra nationalistisch
standpunt inneemt vertegenwoordigers
der in Indië levende Europeanen en die
van de voornaamste Indische religieën. Op
deze conferenties werden langzaam en met
veel geduld de groote lijnen van de nieuwe
grondwet opzesteld.
Ofschoon de voorstellen uit verschillen
de oogpunten werden gecrltlseerd bleek er
niettemin een verrassende mate van alge
meene instemming over te bestaan
De volgende etanoe van het plan be
stond in een -radere formuleering door de
Engelsche reveering Daarna werd het ver-
wezen naar ee^ com missie, bestaande uit
leden van he' en Lagerhuis. Ook
deze werden V' hun -nderzoek bijgestaan
door een uitgebreide vertegenwoordiging
uit Indië. De commissie besteedde bijna
twaalf maanden aan een diepgaande stu
die van ieder aspect van het gecompli
ceerde vraagstuk en eindelijk is ln Novem
ber van dit Jaar haar rapport gepublloeerd
Dit rapport steunt het plan, zooals het
door de regeering is opgesteld. Wel wordt
een aantal wijzigingen aanbevolen, maar
die zijn niet van buitengewoon veel be
lang. Volgens het ontwerp zal een fede
rale ..All-Indla" regeering gevormd wor
den met een centraal parlement, bestaan
de uit twee kamers, en ministers, die ver
antwoording aan dat parlement schuldig
zijn. Voor de eerste maal worden de sta
ten, die door de vorsten en provincies van
Britsch-Indië geregeerd worden, tezamen
gebracht en ln de bedoelde federatie in
gelijfd. De onderkoning zal de verant
woordelijkheid behouden voor buitenland-
sche zaken, voor de veiligheid der finan-
cleele stabiliteit en voor een aantal on
dergeschikte zaken.
In de federatie zullen elf autonome pro
vincies worden gesticht, waarvan er ver
scheidene een bevolking hebben gelijk aan
die van Engeland. Frankrijk en Italië. Elk
der provincies krijgt een gekozen parle
ment en ministers, die daaraan verant
woording schuldig zijn Sommige bevoegd
heden, niet zoo vele, komen aan de pro
vinciale gouverneurs. Voorts blijven zoo
wel bij den gouverneur-generaal van In
dië als bij de provinciale gouverneurs
speciale bevoegdheden berusten om te
kunnen ingrijpen bij zeer ernstige geval
len, bevoegdheden, die ln werking treden,
wanneer de grondwet ln de praotyk ir.een
mocht storten.
In de parlementaire commissie van 32
leden ontving dit ontwerp den steun van
alle leden op negen na; er waren vijf
conservatieven, die vonden dat het te ver
ging en vier Labourleden, die van opvat
ting waren dat het zich Integendeel niet
ver genoeg uitstrekte. In Britsch-Indië
werd het ln breede kringen gecrltlseerd
als ondoelmatig; men zegt, dat het de
mocratische karakter der Instellingen
meer tot zijn recht moet komen; bovenal
wordt er de nadruk op gelegd, dat Indië
door middel van. een officleele verklaring
dezelfde rechten moet hebben om haar
toekomst te bepalen vrij van iedere
controle van buitenaf als de blanke
Dominions van het Brltsche Rijk. Deze
crltiek heeft evenwel nergens die verbit
terde heftigheid, waarmede de aanbeve
lingen van de commissie-Slmon ontvangen
werd. Ofschoon de Congrespartij verklaart,
dat zij tegen het ontwerp is, is het niet te
verwachten, dat zij zal weigeren aan de
uitvoering ervan deel te nemen. Alle meer
gematigde Indische partijen zullen zeker
medewerken.
In Engeland gaat de Liberale partij over
het algemeen volkomen accoord met de
voorstellen, ofschoon zy bevreesd ls een
aantal wijzigingen te aanvaarden, welke
men ln Indië wenschte.
De liberale leiders hebben actief deelge
nomen aan ieder stadium in de voprbe-
reidlng van het plan. De Liberale partij,
die bereid is aan de Indische verlangens
tegemoet te komen, beschouwt de voor
stellen als een stap voorwaarts en zal er
ook verder haar steun aan verleenen. De
Conservatieve partij ls verdeeld; een
ouderwetsch deel van haar leden be
schouwt de groote verplaatsing van de
maCht van Engeland naar Indië met groote
ongerustheid. Maar de discussies ln de
parlementaire commissie overtuigden ver
scheidene Conservatieve leden men
schen van grooten invloed, wier stand
punt echter totnogtoe twijfelachtig was
geweest van de belangrijkheid van de
voorstellen. De kern van de Conservatieve
party is thans overgegaan naar de aan
hangers van Baldwin en het plan van de
regeering en staat thans tegenover de
oppositie der „die-hards" onder leiding
van Winston ChurohiU. Op een groote
conferentie der Conservatieve party, welke
den 4den December gehouden werd. spe
ciaal ter bespreking van de Indische voor
stellen, werd Churchill verslagen met een
meerderheid van twee derde.
Een wet, welke de voorstellen omvat
zooals zij door de commissie werden aan
genomen, zal in het begin van het nieuwe
jaar aan het Lagerhuis worden voorge
legd. Men verwacht, dat deze wet zonder
groote moeiiykheden reeds vóór den vol
genden zomer door belde Hulzen zal zyn
aangenomen.
Dan wordt het tooneel verplaatst naar
Indie. Zonder twijfel zal er daar veel over
geredetwist worden. Gedurende jaren zal
er voortdurende actie gevoerd worden voor
verdere uitbreiding van de grondwet. En
dat kan gebeuren, want het nieuwe plan
voorziet eventueel in haar eigen ontwik
keling. Doch het is mogeUjk, dat alle pro
blemen. welke ons thans bezighouden op
den achtergrond zullen raken. De geest der
Indiërs zal zich bezighouden met de vraag
stukken, die het regeeren ln de practyk
met zich meebrengt. Sociale, economische
en flnancieele aangelegenheden zullen
meer hun aandacht vragen dan constl-
tutioneele problemen. Hoe moet het levens
peil van de bevolking ln de stad en ln de
provincie opgevoerd worden; hoe raken
wij de ontzettende armoede kwyt, de on
dervoeding, de slechte woningtoestanden,
de ongeletterdheid, waaronder een groot
deel der bevolking te Ujden heeft deze
vraagstukken zullen op den langen duur
moeten domineeren. Diep-wortelende
sociale gewoonten en oude religieuze op
vattingen, die de verhindering van het
kwaad ln den weg staan, moeten onder
de oogen worden gezien en veranderd. Dit
is de taak. welke slechts door Indische
handen met succes kan worden voltooid.
Het Brltsche volk erkent dit en het ls
voornameiyk in de hoop. dat op deze wyze
voor de groote massa van het Indische
volk een nieuwe weg naar den vooruit
gang zal worden geopend, dat het deze
politieke revolutie accepteert en bevordert.
(Nadruk verboden).
(Van onsen correspondent).
Parys, eind December.
Nog op het laatst van het jaar ls een
geweldige flnancieele en lndustrieele krach
voor zeer velen hier de feestdagen komen
versomberen. Het ls die van de automo
bielfabriek And ré Citroen De directie
heeft enkele dagen geleden haar betalln
gen gestaakt, en ls door de Parysche Han
delsrechtbank toegelaten tot een „liquida
tion Judlclalre", heeft, zooals het ln ons
land heet, surséance van betaling ge
kregen.
De automobielfabriek van Citroën ls
na den oorlog opgericht door Andrë Ci
troen, een van de twee zoons van een
onzer landgenooten, die lange jaren te
Parys werkzaam geweest ls als handelaar
ln diamant. Zyn broer Hugues heeft hun-
vader ais zoodanig opgevolgd, en nam als
voorzitter van de „Chambre Syndicale"
een belangryke positie ln dit bedryf ln.
André, die de ingenieursstudie gekozen
had, richtte eenlgen tyd voor den oorlog
een fabriek op van kamraderen, die hy
al spoedig tot bloei wist te brengen. Als
Franschman ln den oorlog gemobiliseerd,
werd hy, na eenlge maanden aan het
front te hebben meegevochten, terugge
roepen, om ln zyn fabriek de vervaardi
ging van granaten te organlseeren. Hy
deed dit met veel talent, en aan het eind
van den oorlog had zyn bedryf een groo
ten omvang aangenomen. Toen er geen
granaten meer te maken vielen, besloot
hy de ruimte en de organisatie waarover
hij beschikte aan te wenden voor het ma
ken van automobielen. Daarnaast bleef hy
ook kamraderen fabrlceeren, en het zyn
de ln elkander pakkende tanden daarvan
die het embleem van den dubbelen „che
vron" opleverden, dat als het merk der
„citroentjes" over de geheele wereld be
kend geworden ls.
In den ,.boom"-tyd van de eerste jaren
na den oorlog nam de fabriek snel een
groote vlucht. André Citroën, bekwaam
technicus en uiterst schrander, had de
gTOOte vraag voorzien die er naar kleine,
goedkoope wagentjes komen zou, en slaag
de erin door toepassing van de Amerl-
kaansche methoden van productie ln het
groot een goede kleine auto te leveren voor
weinig geld. zyn bedryf prospereerde, zyn
verkoop breidde zich steeds uit. Door
„standardlseerlng" van de onderdeelen,
die wanneer er iets onklaar werd terstond
door een ander vervangen konden wor
den, door een uitstekende organisatie van
het net van agenten, door een „service"
op Amerikaansche leest geschoeid, maak
te hy het zijn afnemers aangenaam. Tel
kens moest hy vergrooten. zyn „moeder
fabriek ln Grenelle, een zuid-westeiyke
wijk van Parys, besloeg ten slotte een
groot aantal hectaren, en op verschillende
punten om de stad heen verrezen nieuwe
fabrieken, waar de onderdeelen gemaakt
werden die in de Parysche fabriek ln el
kaar werden gezet.
Die fabrieken waren een van de Pary
sche bezienswaardigheden geworden, voor
het bezoeken waarvan een speciale dienst
georganiseerd was, en die de kykers met
bewondering vervulden voor zulk een be
drijf. Vooral het werk „aan den ketting"
ln Grenelle zelf was Interessant om te
zien. Men zag er de samenstellende deelen
achtereenvolgens ineenzetten, hier het
chassis, ginds de motor, verderop de car
rosserie, ze aaneenvoegen, met verf bespul
ten, pasklaar maken; de wielen kwamen
er aan, de laatste onderdeelen, tot op
het laatste de tank met benzine gevuld
werd, en de auto op eigen kracht weg
reed Dat was een prachtige les ln „effi
ciency", want al is het waar dat de Fran-
sche werkman over het algemeen te veel
Individualist ls om zich te leenen tot Tay-
lorisatle, en al was hun „nuttig rende
ment" dan ook misschien niet zoo groot
als ln Amerika, in de oude Fransche me
thoden was toch op deze wyze een enorme
verbetering gebracht, en zoodoende kon
de prys van het product veel en veel lager
gesteld worden dan men weinige jaren te
voren nog voor mogeiyk zou hebben ge
houden.
Met dit begrip voor de noodzakelijkheid
van de allermodernste productiemethoden
ging by André Citroën een diep psycho
logisch Inzicht in de elschen der reclame
gepaard. Daarvoor spaarde hy geen geld,
en de kostbare expedities door Afrika en
Azië evengoed als de feeërieke verlichting
van den Elffeltoren, die den lof van Ci
troen verkondigde, en het huren van
enorme verkoop-magazynen op de drulcste
punten van de stad, maakten dat het pu
bliek zyn naam en zyn wagens altyd
weer voor oogen had. Hy liet de films
van zyn expedities in de groote Opéra
vertoonen, in tegenwoordigheid van den
President van de Republiek. Hy huurde
iedere maand de achterpagina van alle
groote bladen in haar geheel af om in
geestigen vorm Cltroën-nieuws te bren
gen. HU richtte een taxi-maatschappU op,
die een rUdende reclame voor zijn auto's
was, en een dienst van groote autobussen
naar een aantal plaatsen buiten de stad,
die op die wijze snel en gemakkeiyk be
reikbaar werden, en waarmee hy den
spoorwegen een groote concurrentie aan
deed. Om niet honderden malen per dag
den naam van Citroën te zien of te hoo-
ren moest men wel doof en blind zUn
Deze methoden slaagden erin hem een
geweldigen afzet te bezorgen. Het cyfer
van vierhonderd auto's per dag dat hU
zich als doel gesteld had ls wel nooit
geheel bereikt, maar hy is er toch dicht-
bU gekomen. Van de drie groote fabrieken
van serie-auto's was hy verreweg de
grootste. Ik heb eens op een druk punt ln
de buurt van Parijs een uurtje lang de
merken opgenomen van de auto's die
voorby kwamen, en vond daarby bUna
zestig procent Cltroens, tegen veertig pro
cent voor alle andere merken tezamen,
waarvan den Renault en vervolgens Peu
geot het grootste deel vertegenwoordig
den. Dit bewUst hoe goed hy erin geslaagd
was zUn voornaamste concurrenten te
overvleugelen.
BU al zyn groote kwaliteiten van orga
nisator en zakenman met breeden blik
mist echter de heer Citroën één hoeda
nigheid die van belang ls: hy ls geen
financier. Persooniyk ls hy ln weerwil van
zUn vorstelyk inkomen, eenlge malen in
groote moeiiykheden gekomen door zUn
al te groote voorliefde voor baccarat, en
hy is slechts daaruit geholpen op voor
waarde, dat hy niet meer spelen zou
RECLAME.
2518
VERWAARLOOSDE
VERKOUDHEDEN
Pas» op voor ernstige
gevolgen. - Siroop
Fa mei zuivert Uw
luchtwegen, doe»
hoest bedaren
en maakt het
slijm los.
Viaact fut extodtd van Uur dektt! f M>]
i'iiiniiiiniiTWifigr^sH
OOK IN KLEINE FLACONS a J
belofte waarvan lk niet weet of hy ze ge
houden heeft. In zyn zaken bracht zUn
groot-zien, zyn behoefte steeds maar uit
te breiden en de Europeesche Ford te wor
den, hem ertoe den flnancleelen kant te
verwaarloozen. In den feilen concurren-
tlestryd dien de automobielfabrlkanten
tegen elkander voeren wilde hy nummer
één zyn en blUven; het geld kwam er niet
op aan HU smeet ermee, met handenvol,
meer dan de gemaakte winsten veroor
loofden, meer dan de moeiiyke tUd, dien
als gevolg van de crisis en de verminderde
koopkracht dit bedryf doormaakt, toeliet.
Als gevolg daarvan was de maatschappy
reeds eenlge malen ln benarde omstan
digheden geraakt. TerwUl uit de fabriek
de auto's in steeds toenemenden getale
de wereld berolden, worstelde de leiding
met vaak onoverkomeiyke moellUkheden
om crediteuren en arbeiders te betalen.
Toevallig ls het vorige Jaar bekend ge
worden dat de staat een reusachtige vor
dering op de onderneming had wegens
achterstallige betalingen voor de sociale
verzekering. Nog veel grooter waren de
bedragen die een aantal groote leveran
ciers te vorderen hadden. In het begin van
dit jaar is het al eens voorgekomen dat
op het laatst van de maand het geld voor
de salarissen niet aanwezig was, zoodat
een combinatie van bankiers ln alleryl
moest bUspringen. En in weerwil van dat
gebrek aan de noodlge middelen bleef
Citroen zUn dure politiek voortzetten. Om
een nieuw type van wagen te kunnen
fabrlceeren, dat beter was, zette hy een
nog niet geamortiseerde outillage gewoon
weg aan kant en kocht voor honderden
millioenen nieuwe machines handei-
wUze die in tijden van voorspoed mis
schien juist geweest zou zUn, maar die
onder de tegenwoordige omstandigheden
onverantwoordeiyk was, omdat het gat dat
reeds ln de financiën ontstaan was er
nog steeds grooter door werd, zonder dat
men de zekerheid had dat het door de
toekomstige verkoopen zou worden aan
gevuld.
Onder waariyk tragische omstandig
heden hebben de laatste maanden telkens
conferenties plaats gehad tusschen de
directie, eenlge groote geldschieters,
waaronder de Banque Lazard en de Ban-
que de Paris, en de vertegenwoordigers
der voornaamste crediteuren, in de eerste
plaats de bandenfirma Michelin en de
metaalfabrleken van de groep De Wendel.
Men had ten slotte een regeling ontwor
pen, die het mogelUk maakte de fabriek
aan den gang te houden, op voorwaarde
dat een aantal schuldeischers een lang
durig uitstel gaven. Daar waren ze het
echter niet allen mee eens, en een van
hen, een Fransch-Amerikaansche doch-
termaatsöhappU van de „General Motors",
heeft de vorige week een aanvraag tot
faillietverklaring Ingediend. Dit bracht de
firma Citroën ertoe de surséance aan te
vragen, die haar thans is verleend.
Naar hetgeen er van de onderhande
lingen is uitgelekt zou de flnancieele re
organisatie die voorgesteld werd. en waar-
by de firma Michelin zich bereid had ver
klaard een aanzleniyk bedrag aan nieuw
geld te foumeeren, zUn afgestuit op de
ongeneigdheid van den heer Citroën zelf,
de essentieele voorwaarden te aanvaar
den. Die bestonden in den eisch van een
belangryke afschrijving op het kapitaal,
en een strenge flnancieele controle, ter
bescherming van de belangen der credi
teuren. ook ln de toekomst. In weerwil
van de conferenties die by den minister
van financiën en by den minister-presi
dent hebben plaats gehad ls men niet tot
een vergelijk kunnen komen.
Wat er nu gebeuren zal ls nog volstrekt
niet te zeggen. De fabriek is voor het
oogenblik gesloten, maar deze sluiting,
die maar tüdehjk zou zyn. en op 3 Jan.
weer moet eindigen, was al lang van te
voren aangekondigd. Intusschen werken
de liquidatoren aan het opmaken van een
balans, hetgeen by zulk een groot en in
gewikkeld bedrijf een werk van langen
adem ls. De voorlooplge resultaten schy-
nen een tekort van ongeveer 140 mlllioen
francs aan te geven. De fabricatie op
zichzelf ls loonend, en wanneer een be
vredigende regeling voor de crediteuren
gemaakt kan worden kan dus de fabriek
aan het werk blyven. Maar daaromtrent
kan thans nog niets worden gezegd.
Het is duideiyk, dat de regeering groote
belangstelling toont in een vraagstuk,
waarvan het brood van niet minder dan
vyftlgduizend personen, de gezinnen van
de byna twintigduizend man personeel
die ln de fabrieken werken, afhangt. Het
zou een geweldige ramp zyn indien al
deze gezinnen plotseling hun inkomen
kwytraakten, en het leger van werkloo-
zen kwamen vergrooten, waarvoor de
stad Parijs nu al een bedrag van meer dan
anderhalf millioen francs per dag heeft
uit te keeren. Al het mogelijke wordt dus
gedaan om te zorgen dat de fabriek aan
den gang kan blyven. Maar de minister
president heeft anderzyds verklaard dat
er geen sprake van kan zyn de zaak dry-
vende te houden met een subsidie van het
rijk, met het geld dus van de belasting
betalers, Daarom zal ln de komende weken
verder gezocht worden naar een oplossing,
die de talrijke in de zaak gemoeide belan
gen zooveel mogelijk ontziet.
Zoodra er wat meer klaarheid gekomen
is in de ongelooflijke Ingewikkelde-situatie
zal er wel aanleiding zyn daarop hier nog
eens terug te komen.
HEDEN.
Pnlël: Vragenavond dr. RIemens, 81/4
uur nam.
Donderdag.
Schouwburg: Burgerzangschool „Prlnd
Pauweveer". 8 uur nam.
K a t w y k-a a n-Z e e (Gemeente
zaal): Geref. Bond. Spr. ds. Van Amstel.
7'/» uur nam.
BIOSCOPEN.
Luxor-Theater, Stationsweg. 8 uur nam.
„20.000.000 Sweethearts".
Woensdag en Zaterdag nam. 2 uur.
Zondag nam. 2 uur, 4 uur 30 en 8 uur.
Trianon Theater, Breestraat, 8 uur nam.
„Blossom Time".
Woensdag en Zaterdag nam. 2 uur.
Zondag nam. 2 uur. 4 uur 30 en 8 uur.
Roxy-Hieater, Haarlemmerstraat No. 52.
8 uur nam. Zondag van 2 uur af door-
loopende voorstelling: „Gentleman Jack's
noodlot".
Casino-theater. Hoogewoerd 49.8u. nm.
„Paniek ln den Dierentuin".
Zondagnam. 4 uur en 8 uur.
Lldo-Theater, Steenstraat 39. 8W4 u. nam.
„Het meisje met de blauwe hoed".
Zondag nam. 2 uur, 4</i uur en 8 u. 15.
Woensdag- en Zaterdagnam. 2'/t uur.
De apotheek Hooigracht 48 ls dag en
nacht geopend voor leden v. h. ziekenfonds
„Tot Hulp der Menschheld". echter van
nam. 8 uur tot v.m. 8 uur alleen voor
spoedrecepten.
Van Woensdag 2 tot en met Zondag 8
Januari a.s. nemen waar de apotheken; G.
H. Blanken, Hoogewoerd 171, telef. 502 en
D. J. v. Driesum, Mare 110, telef. 406.
Voor Oegstgeest wordt deze dienst
waargenomen door apotheek: C. van Zyp,
Wilhelmlnapark 8, telef. 27^
HOOGE RAAD.
Het bloembellen-saneerlngsplan.
De advocaat-generaal by den Hoogen
Raad, mr. Berger, nam conclusie ln de
zaak van C. H. van der S„ die zich te
verantwoorden gehad heeft voor de recht
bank te Haarlem wegens het telen van
bloembollen zonder de verelschte vergun
ning. Van der S. beweerde, dat hij geen
vergunning noodig had, omdat hij geen
bollen- maar bloementeler is. De recht
bank te Haarlem heeft hem ontslagen
van rechtsvervolging, doch niet op princi
pieels gronden. Hij teekende daarop cas
satie aan, omdat hy 'n uitspraak wenschte
over de vraag of een bloementeler ook
kan vallen onder het saneeringsplan.
Op grond van een ten aanzien van de
bewezen-verklaring gebleken vormfout
concludeerde de advocaat-generaal tot
vernietiging van het bestreden vonnis met
verwyzlng der zaak naar het Gerechtshof
te Amsterdam.
De Hooge Raad zal 28 Januari arrest
wyzen.
MR. C. P. VAN KOSSEM.
Te Huls ter Helde ls Oudejaarsavond
plotseling overleden mr. C. P. van Rossem,
bekend publicist en medewerker van de
Haagsohe Post. Hy werd geboren te Rot
terdam ln 1885 en studeerde te Lelden. Na
eenlge jaren in zyn geboortestad te heb
ben gepractiseerd, wierp hy zich in de
literatuur. Hy was schrijver van eenlge
tooneelstukken, als Pomarlus, Phyllis,
Femlna etc.
De laatste jaren ls de overledene vooral
bekend geworden door zyn studies op
occult gebied. Van zyn hand verschenen
ook eenlge werken over het spiritisme, ter-
wyi hy zich voorts bewoog op het gebied
der grapihologie.
Mr. van Rossem was een vlot schryver.
CHRISTELIJKE ORATORIUM VEREEN.
„CON AMORE".
Uitvoering „Saul" van G. F. Handel.
Op Donderdag 17 Januari 1935, d. w. z.
op enkele weken na 250 Jaar na de ge
boorte van Handel, hoopt bovengenoemde
Ver. ln de Stadsgehoorzaal uit te voeren
het Oratorium ..Saul" van Georg Friedrlch
Handel (geb. 23 Febr. 1685).
Behalve het koor der Vereeniging zal
aan deze uitvoering medewerken een koor
van pl.m. 80 Jongens, voor deze gelegen
heid saamgelezem uit de hoogere klassen
van enkele byzondere scholen.
Als solisten zyn geëngageerd de dames
Nanda Gerretsen, sopraan, Nymegen, An
nie Woud, alt, Haarlem en de heeren
Michel Gobets, tenor, Amsterdam, Nico
Huisman bas, Amsterdam en Jack Loory,
bas, Den Haag.
De begeleiding is toevertrouwd aan het
Nederlandsch Kamerorkest (Glastra van
Loon) dat ln volledige Handelsche Sym-
phoniebezetting uitkomt. Vleugel en orgel
zullen bespeeld worden door Mevrouw K.
HaentjensBehrend en den heer Aart
Smink.
o—
NIEUWE UITGAVEN.
In de serie „Weten en Kunnen", van
de N.V. Uitgevers Mij. „Kosmos" te Am
sterdam verscheen No. 170 „Wat ledereen
van het Burgeriyk Wetboek moet weten",
samengesteld door L. van de Wal, cand.
notaris.
Verschenen is het eerste nummer van
het halfmaandelyksche tijdschrift „Bui
tenpost", dat onder redactie staat van A.
den Doolaard en Jan P. Strijbos en waar-
In opgenomen ls „De Kampeerder", het
officleele nieuws der Algemeene Neder-
landsche Kampeervereenlging en de
Haagsche Kano-vereeniglng „De Wlnd-
happers" Het blad zal gewijd zyn aan
het buitenleven en verschynt by de N.V.
Uitgeversbedryf „De Spleghel" te Amster
dam.
3—2
