NIEUWJAARS- 1935
ADVERTENTIEN
75ste Jaargang
DONDERDAG 27 DECEMBER 1934
No. 22934
OFFICIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
VREESELIJK ONGELUK
BIJ EMMEN.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
Maandag 31 Dec. Nieuwjaarswenschen
Tot Zaterdag 29 December a.s. des n.m. 1 uur
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES-
30 ots. pei regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waai
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 36 ets. per regel Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tariel. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ots. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplem Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchêque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURAWn
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd z$d:
per 3 maanden 1.2.35
per week 1.0.18
Franco per post 1.2.35 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland 1.0.80 oer 3 mod.)
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
KOSTELOOZE GENEES- EN
HEELKUNDIGE HULP AAN
ONVERMOGENDEN.
De Directeur van den Gemeentelijken
Dienst voor Maatschappelijk Hulpbetoon
brengt ter kennis van hen. die zich hiertoe
hebben aangemeld en daarvoor In aan
merking komen, dat de kaarten ter be
coming van Kostelooze Genees- en Heel
kundige Hulp gedurende het jaar 1935,
moeten worden afgehaald in het Elisa-
bethhof aan de Oude Vest no. 25 en wel
óp Woensdag 2 Januari 1935 van des voor
middag s 9 tot 12 uur en van des namid
dags 2 tot 4 uur.
De Directeur
3804 S. ROZEMOND.
Leiden, 27 December 1934.
REM. GEREF. GEM.
Ds. H. J. Mispelblom Beyer neemt
beroep aan.
In de godsdienstoefening, welke In den
morgen van den Eerste Kerstdag in de Re-
monstrantsche Kerk werd gehouden,
deelde dr. P. D. Tjalsma uit Rotterdam
mede, dat zijn plaats als voorganger der
Leidsche gemeente binnenkort zal worden
Ingenomen door ds. H. J. Mispelblom Beyer
uit Boskoop-Waddlnxveen, die het beroep
naar hier heeft aangenomen.
ZILVEREN JUBILEUM.
Heden herdacht onze stadgenoot. J.
Seller zijn zilveren Jubileum als stoker bij
de Stedelijke Lichtfabrieken. Van morgen
werd de jubilaris in het privé-kantoor al
lereerst ontvangen en gecomplimenteerd
door den directeur en vervolgens in het
schaftlokaal der stokerij en in tegenwoor
digheid van zijn familie, door zijn collega's
Namens hen werd hij toegesproken door
zijn vriend. H. Mieremet, die zijn geluk-
wenschen vergezeld liet gaan van de aan
bieding van een geschenk.
Den verderen dag bracht de jubilaris ln
huiselijken kring door.
DE KERSTDRUKTE BIJ DE
NEDERL. SPOORWEGEN.
Veel drukker dan vorige jaren.
Met de Kerstdagen is het bij de Spoor
wegen bijzonder druk geweest, belangrijk
drukker dan andere jaren. Vooral Zater
dag was het op verschillende stations, ook
hier, zó? druk als het ln geen jaren ge
weest was. Niettegenstaande de vele voor-
en volgt reincn waren de treinen geheel vol
en was er zelf nu en dan plaatsgebrek.
Vooral de treinen naar Duitschland waren
zeer druk en overbezet. Als een bewijs van
de enorme drukte moge dienen, dat Za
terdagmorgen te Utrecht C.S. bij vertrek
van voortrein en trein 82 naar Amsterdam
nog ongeveer 300 reizigers achterbleven,
waarvoor onmiddellijk een nieuwe trein
werd ingelegd. Op de perrons van het Cen
traal Station was het zóó druk, dat er een
verkeersregeling door de politie noodig was
Door de vele extra en voortreinen ontstond
nogal stagnatie in de treinenloop, en de
meeste treinen kwamen of vertrokken met
een half uur vertraging. Wel liepen er een
groot aantal Dieseltrelnen, maar daar het
station Utrecht overbelast was, moesten de
treinen geruimen tijd voor de signalen
wachten. Ook gisteravond was het op de
stations weer zeer druk, maar de Nederl.
Spoorwegen had uitgebreide maatregelen
genomen door reservemateriaal gereed te
houden om bij eventueele vertraging als
extra treinen te laten loopen. In het alge
meen waren nu de treinen goed op tijd.
enkele treinen ondervonden vertraging
door het wachten op aansluitende treinen
alt Groningen.
De proefneming met de goedkoope trei
nen heeft goed voldaan; de treinen waren
goed bezet, zoodat ook met de Paasch- en
Pinksterdagen goedkoope treinen zullen
loopen.
TERAARDEBESTELLING VAN HET
STOFFELIJK OVERSCHOT VAN
WIJLEN DEN HEER D. BEUTH.
Dinsdagmorgen vond op de Israelietische
Begraafplaats te Katwijk aan den Rijn de
teraardebestelling plaats van het stoffelijk
overschot van wijlen den heer D. Beuth
in leven oud-directeur der bekende Deken-
fabriek aan de Kalserstraat te Lelden, die
de vorige week op 83-jarigen leeftijd over
leed. De overledene had zitting ln tal van
besturen en corporaties, hij was oud-be
stuurslid van de afd. Leiden der Ver. Ned.
Fabrikaat, voorzitter van het Kerkbestuur
der Israelietische Gemeente hier ter stede,
voorzitter van het Israelietische Schoolbe
stuur, penningmeester van de weezencor-
poratie en voorzitter van het Armbestuur
der Ned. Israelietische Gemeente. Onder de
aanwezigen merkten wij o.a. op den heer
E. Loeb, voorzitter van de Israelietische
Gemeente alhier, den heer M. van Dam
uit Oegstgeest, penningmeester van het
Isr. Schoolbestuur, den heer Is. Leman,
voorzitter van het Isr. Schoolbestuur, den
heer M. de Marcas, lid van den Kerkeraad
der Israelietische Gemeente, den heer P.
de Gooyer, commissaris der N.V. R. M.
Beuth en Zn., den heer mr. F. J. J. Trap
man, secretaris der Leidsche Ver. van
Industrieelen en den heer Holst Weber,
directeur der N.V. R. M. Beuth en Zonen.
Nadat de kist in de Reinigingskamer was
geplaatst, werd het woord gevoerd door den
heer V. Bloemkoper, Voorganger der
Israelietische Gemeente, die een indruk
wekkende treurrede uitsprak. Vervolgens
werd een persoonlijk woord gesproken door
den heer B. M. Noach, mede namens
eenige vrienden van den overledene. Als
laatste spreker sprak de heer Swaab, uit
Amsterdam. Hiema werd het stoffelijk
overschot grafwaarts gedragen. Daar werd
door den voorganger de Israelietische
Gemeente nog een herinneringsgebed uit
gesproken. De heer R. van Dam, uit Leiden
dankte namens de weduwe alle aanwezi
gen voor de betoonde belangstelling.
TREINVERTRAGING.
Maandagavond geraakte van trein 3328
UtrechtLeiden, die hier om 16.57 moet
aankomen te Woerden de locomotief defect
Daar eerst een andere locomotief uit
Utrecht moest komen, kwam de trein met
ongeveer een half uur vertraging aan het
station alhier aan.
VOORZITTER VAN STEMBUREAU
IN HET SAARGEBIED.
Prof. mr. D. van Blom alhier is aan
gewezen oip bij de stemming in het Saar-
gebied als voorzitter van een stembureau
te fungeeren.
Prof. van Blom heeft deze opdracht aan
vaard.
KERSTFEESTVIERINGEN IN
ENDEGEEST EN RHIJNGEEST.
Ook dit jaar werd het Kerstfeest op de
gebruikelijke wijze in de Gestichten ge
vierd. Op den eersten dag gaf het Ende-
geester personeel-muziekkorps „Willen is
Kunnen", onder leiding van Broeder
Simons, in een der Mannenpaviljoens een
zeer geslaagde uitvoering. In een vrouwen,
paviljoen deed bij den Kerstboom een
zangkoortje van vrouwelijke patiënten zich
op verdienstelijke wijze hooren, onder lei
ding van Zuster Carlier, die in de pauze
ook een. mooi Kerstverhaal ten beste gaf.
Den tweeden dag gaf het zusterkoor
„Onder Ons" onder leiding van mevrouw
Stuurman twee uitvoeringen, des middags
op Endegeest en des avonds op Rhijngeest.
Uitgevoerd werden verschillende kerst
liederen. o.a. van Bach, Cath van Rennes
en tenslotte de Kerstcantate van Schuil.
Het koor, met me], de Roode (Oegstgeest)
aan de piano, bleek ijverig en met succes
gestudeerd te hebben. Voorts verleenden
aan beide uitvoeringen nog medewerking
de Leidsche violiste mej. Annie de Haan,
die. begeleid door den heer H. Weiboom,
veel applaus oogstte, als mede mej. Clara
Wensinck, die beide keeren met wellui
dende stem en mooie woordenkeus een
boeiend Kerstverhaal voordroeg.
POSTZEGELS EN BRIEFKAARTEN VOOR
HET MISDEELDE KIND.
Een herhaalde oproep tot medewerking.
Men schrijft ons:
Weer vraagt het Comité Leiden en om
geving uwe aandacht. Wist u wel, dat als
iedereen een maand lang, dus van 10 Dec.
tot 9 Jan., uitsluitend deze kinderzegels
gebruikte voor zijn correspondentie, de
netto opbrengst voor het Kind een mil-
lioen gulden zou bedragen?
Verleden jaar was de opbrengst
f. 125.000; dat beteekent dus slechts een
achtste van het bedrag, dat in Nederland
bijeen gebracht zou kunnen worden voor
dit bij uitstek nationale doel: de verzor
ging en verpleging van het misdeelde kind.
Het Comité Leiden verzond dit jaar ruim
1000 besteikaarten in Leiden en Oegst
geest. Tot nu toe kwamen hierop slechts
81 antwoorden binnen. Zeggen deze cijfers
u niets?
Heden en morgen zullen jonge dames
door het Comité worden uitgezonden, om
antwoord te halen op de verzonden be
steikaarten. Vult deze direct in, indien ge
niet reeds uwe inkoopen van postzegels en
briefkaarten of kalender deed aan het
tentje in het Postkantoor.
Door de bezuiniging heeft de regeering
de subsidies voor de inrichtingen, waar
onze misdeelde jeugd wordt opgevoed, met
meer dan de helft verminderd. Méér dan
ooit zijn deze instellingen dus aangewezen
op de particuliere weldadigheid.
Iedereen kan hier mee helpen! Reeds
voor 1'/: cent kunt u een gift storten, en
dat kan, dat moet voor niemand een be
zwaar zijn.
o
ONGEWENSCHT BEZOEK.
Tijdens afwezigheid der bewoners heb
ben onbevoegden zich Dinsdagavond door
verbreking van een serreruit toegang ver
schaft tot de woning van de familie W.
van D. in de Fagelstraat 55. Verschillende
kasten en bureaux werden overhoop ge
haald en een bedrag van f. 40 a f. 50 ver
mist. De politie stelt een onderzoek in.
HET RIJKSPRENTENKABINET.
Is wijziging in het beheer gewenscht?
Zooals wij reeds geruimen tijd geleden
meldden, heeft de minister van onder
wijs, kunsten en wetenschappen gemeend
in het Rijksprentenkabinet alhier een be
zuinigingsobject te moeten vinden door
den beheerder-conservator, dr. J. J. de
Gelder met ingang van 1 Januari a.s. ont
slag uit zijn betrekking te verleenen, ter
wijl in diens plaats het beheer werd opge
dragen aan prof. dr. W. Martin, directeur
van het Mauritshuis te Den Haag en bui
tengewoon hoogleeraar ln de kunstgeschie
denis aan de Universiteit alhier. Dit be
sluit heeft om meer dan één reden in
academischen kring verwondering en ont
stemming gewekt.
Prof. mr. D. van Blom noemde deze
wisseling bij de overdracht van het recto
raat „beschouwd in het licht der minieme
bezuiniging, hiermede verkregen, een
raadsel".
De Ned. Oudheidkundige Bond richtte
zich tot den minister met een adres, waar
in er o.m. op wordt gewezen, „dat het be
heer van een Prentenkabinet in het alge
meen een dusdanigen zorg vereischt van
den beheerder, dat men dit werk niet kan
opdragen aan iemand, die reeds belast is
met de zorg voor een andere verzameling."
Ook de Commissie van Geschied- en
Oudheidkunde van de Maatschappij der
Nederlandsche Letterkunde verzette zich
tegen dezen maatregel en betoogde o.m.:
„Naar onze overtuiging zal de directeur
van het Mauritshuis, die bovendien belast
is met het beheer van het Museum Mes
dag en meerdere zeer gewaardeerde colle
ges geeft aan de Universiteit als buiten
gewoon hoogleeraar in de kunstgeschiedenis
en die herhaaldelijk voor excursies afwe
zig moet zijn, al te zeer met werkzaam
heden worden overladen.
„Het Prentenkabinet verkeert op het
oogenblik in een staat van reorganisatie,
een reorganisatie, die door den tegen-
woordigen conservator met groote zorg en
toewijding is voorbereid en waarvan men
het allerbeste kan verwachten. Het zal bij
de voorgestelde regeling niet mogelijk zijn,
deze reorganisatie te voltooien en het vele
werk te verrichten, dat voor het Prenten
kabinet, voor het onderhoud der teeke-
ningen en prenten en voor het verkeer
met het publiek noodig is. Daarvoor is het
noodzakelijk, dat de nieuwe directeur, die
niet geregeld op het Kabinet zal kunnen
werken, wordt bijgestaan door een
assistent, die niet alleen kunsthistorisch
is onderlegd, maar ook geheel op de hoogte
is en erkende kennis heeft van teekenin-
gen en prenten.
„Deze assistent zal nu zeer zeker een
tractement moeten hebben, dat te zamen
met het wachtgeld van dr. J. J. de Gelder
het tegenwoordige tractement van den
conservator van het Prentenkabinet zal
overtreffen of althans een zoo uiterst ge
ringe bezuiniging zal opleveren, dat het
jammer zou wezen, voor dit geringe bedrag
de toekomst van het Prentenkabinet in
de waagschaal te stellen.
„Wij meenen derhalve Uwe Excellentie
in overweging te mogen geven, den huidi-
gen toestand in het beheer van het Rijks
prentenkabinet te Leiden te handhaven."
Beteekent deze maatregel nu inderdaad
een belangrijke bezuiniging, welke de bo
vengenoemde bezwaren als het ware moti
veert?
De heeren Moller en Wendelaar hebben
bij de jongste behandeling der onderwijs-
begrooting in de Tweede Kamer op die
vraag een ontkennend antwoord gegeven
en uitgerekend, dat de nieuwe regeling het
rijk voorioopig ruim f.700 'sjaars meer
gaat kosten.
De minister kon deze cijfers niet ont
kennen, maar voerde blijkens de „Hande
lingen" als nieuw argument aan, „dat het
hier niet alleen ging om een bezuiniging
van het Leidsch Prentenkabinet, maar om
een behoorlijk beheer van het Leidsch
Prentenkabinet.
De functionaris, die nu zal aftreden, al
dus de minister, heeft 27 jaar het beheer
ZEVEN PERSONEN VERDRONKEN.
Hedennacht omstreeks halfdrie is te
Munsterscheveld, in de gemeente Emmen,
een huur-auto uit Emmer-Compa.seuum,
waarin negen personen zaten, die van een
feest te Stadskanaal terugkeerden, in het
kanaal gereden. De wagen verdween geheel
onder water. Slechts twee van de negen
inzittenden konden worden gered.
Het ongeluk is vermoedelijk ontstaan
doordat de bestuurder met te groote snel
heid door de bocht is gereden.
gevoerd of liever gezegd, niet gevoerd. Er
zijn ongeveer 60.000 prenten. Het is in die
27 jaar niet zoo ver gekomen met de re
gistratie, dat deze verzameling behoorlijk
kan worden gebruikt door wie haar voor
zijn gebruik noodig heeft,"
Eenige Kamerleden verweten daarop
den minister, dat hij een nieuw element
in het geding bracht, dat niet in de stuk
ken voorkwam en waarover zij zich dus
thans geen oordeel konden vormen.
Onjuist is in ieder geval de uitlating
van den minister, dat dr. de Gelder reeds
27 jaar het beheer zou voeren. Hij werd
eerst in 1924 met het beheer belast. Het
omvangrijke inventarisatie-werk, dat door
de herhaalde verbouwingen aanzienlijk
werd vertraagd, verkeert in een gevor
derd stadium en kan bezwaarlijk in an
dere handen worden gelegd.
En wat de bruikbaarheid der verzame
lingen betreft, citeeren wij het volgende
uit het adres van bovengenoemde com
missie uit de Mij. der Ned. Letterkunde.
„Het Prentenkabinet verkeert op het
oogenblik in een staat van reorganisatie,
die door den tegenwoordigen conservator
met groote zorg en toewijding is voorbe
reid en waarvan men het allerbeste kan
verwachten. Het zal bij de voorgestelde
regeling niet mogelijk zijn deze reorgani
satie te voltooien
Moge de beslissing, volgende op 's mi
nisters laatste toezegging in de Tweede
Kamer „óf goedkooper, óf niet" in het uit
sluitend belang van ons Leidsch Prenten
kabinet zijn.
ZONDAGSSCHOOL VAN DEN NEDERL.
PROTESTANTENBOND.
Geslaagde Kerstfeestviering.
Op Tweeden Kerstdag hield de Zondags
school van bovengenoemden bond 't jaar-
lijksch Kerstfeest in de Remonstrantsche
kerk. In de kerk was een kerstboom op
gericht, die geheel in zilver was gehouden
zulks in overeenstemming met het wit van
de kerstversiering der kerk zelve. Voor den
boom was een tafel met presentjes.
Nadat ouders en belangstellenden ge
zeten waren opende mevr. J. J. v. d. Valk-
v. Krimpen, onder wier leiding dit feest
stond, met een kort woord, waarin zij o.a.
meedeelde, dat om gezondheidsredenen de
oud-bestuursleden waren verhinderd dit
feest bij te wonen, maar als blijk van
medeleven bloemen hadden gezonden.
Spreekster bracht dank voor al het werk,
dat door de afgetreden dames was ver
richt. Voorts deelde zij mede, dat de col
lecte aan den uitgang bestemd was voor
de vacantiekolonie „Naar buiten".
Na voorlezing van enkele gedeelten uit
Jesaja 11 en 12 werden onder het zingen
van lied 302 de kinderen binnengeleid. In
een kort woord herinnerde mevr. v. d. Valk
de kinderen er aan, dat ditmaal niet het
kerstverhaal op de gewone wijze zou wor
den verteld, maar in den vorm van een
cantate ten gehoore zou worden gebracht
De kinderen hadden daardoor een actief
aandeel bij de weergave van dit altijd
BINNENLAND.
Sociaal-democratie in dezen tijd; Kerst-
redevoeringen van de heeren Albarda en
Vorrink. (3e Blad).
Sleepschip bij Marken gezonken; twee
van de vier opvarenden verdronken. (Ge
mengd, 3e Blad).
Auto uit Katwijk in het Noordzeekanaal
gereden; de drie inzittenden zijn gered.
(Gemengd, 3e Blad).
Meerdere slachtoffers van het verkeer
(Gemengd, 3e Blad).
Successen van Swift; J. Verschoor en J.
Rietbroek kampioen van Nederland op ho
metrainers. (Sport, 4e Blad),
Te Munsterscheveld, gemeente Emmen,
is hedennacht een auto uit Emmer-Com-
pascuum met 9 inzittenden te water ge
reden; 7 personen zijn verdronken.
(Laatste Berichten, le Blad),
Hedenmorgen is te Arnhem de Stads
schouwburg geheel uitgebrand. (Laatst©
Berichten, le Blad).
BUITENLAND.
Het Kerstfeest in het buitenland. (Bui
tenland, 3e Blad).
Interview met den Duitschen minister
der Rijksweer von Blomberg. (Buitenland,
3e Blad).
Het Kirof-moord-proces in sovjet-Rus
land. (Buitenland, 3e Blad).
In Japan wordt een raad voor staats-
politiek ingesteld. (Buitenland, 3e Blad).
mooie verhaal. De cantate zelve was een
afwisseling van zang en declamatie. Het
laatste verzorgde mevr. v. d. Valk, terwijl
de zang de taak der kinderen was, afwis
selend de kleinen en de grooten. Enkele
deelen werden door hun aard staande ge
zongen. Het geheel mag zeker geslaagd
heeten, mede dank zij de zangleiding van
mej. J Meyer en de piano-begeleiding van
mevr. B. Schophuizen-Blekkink.
Na de welverdiende tractatie voor de
kinderen volgde een kerstverhaal door'
mevr. v. d. Valk, getiteld: „Het Kerst
klokje". Aan 't gesproken woord werden
lichtbeelden toegevoegd. De heer v. d.
Heyden maakte zich hiermee verdienste
lijk. Bijpassend in het verhaal waren nog
enkele solo-zangnummers, die met bege
leiding van den organist der kerk gezon
gen werden door mej. Iet Schophuizen en
den heer J. Fros.
Hiermede was het eigenlijke kerstfeest
ten einde. Maar het zou voor de kinderen
geen kerstfeest zijn geweest, wanneer niet
een kerstgave aan de kinderen zou zijn
uitgereikt.
Alle kinderen, klein en groot, kregen
een aardig boekwerkje mee, zoo veel mo
gelijk gekozen voor den leeftijd. Geen
wonder dat de kinderen „Wij danken U,
o Vader" van harte zongen.
Een slotwoord volgde nu, waarna allen
lied 152 zongen. Bij het heengaan kregen
de kinderen nog een chocolade kerstklok
als herinnering aan het verhaal mede
naar huis.
Het was een goedgeslaagde kerstviering
der kinderen, die niet alleen de kinderen,
maar ook de ouderen zal hebben voldaan.
Ook dif j'aar stellen wij weder de gelegenheid open in ons blad van
te plaatsen, tegen den prijs van 75 ct. van 1 -5 regels, elke regel meer 15 ct.
kunnen deze advertentiën worden aangeboden. - Bij latere
aanbieding wordt de gewone advertentieprijs berekend.
iiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
