LEIDSCH DAGBLAD Derde Blad
Dinsdag 11 December I934
VRAGENRUBRIEK.
CRISIS-BERICHTEN.
FINANCIEN.
BOEKBESPREKING.
„Bulten de Haven deint de Zee", door
Jenny Mollinger. Uitgegeven bij H. D.
Tjeenk Willink Zoon, Haarlem 1934
Een debuut Met een titel, die ons ach
terdochtig maakt. Wat moet zoo'n aftand-
sohe, sentlmenteele naam voor een roman?
Franclne Delorme ls het lieve, gevoelige
meisje, dat op Ietwat traditloneele wijze
wacht op „het Geluk". Twee liefdeserva
ringen worden ln dit boek beschreven;
belde keeren wordt de egocentrische Fran-
cine ln de volle overgave van haar geluk
geremd door haar zucht tot redeneeren op
beslissende momenten Daarbij ontwik
kelt zij in haar tweede liefde, die zU meer
passief aanvaardt dan de eerste, nog een
zeer conventioneelen kant: Franclne kan
plet gelukkig zijn wanneer zij niet wettig
getrouwd ls. Haar aard is meer moederlijk
dan juist vrouwelijk, zij vindt geen bevre
diging in den steun, die van haar verwacht
wordt en nu zij geen kinderen zal heb
ben, zou zij den geliefden man willen ver
zorgen en koesteren en dagelijks om zich
heen willen zien. Later, als zl) nummer één
nog eens heeft ontmoet, berust zij. Fran
clne ls verdeeld en weet niet te nemen wat
haar geboden wordt. Niet uit scrupules over
een eventueel te berokkenen leed aan der
den. maar omdat zij beide keeren meent
meer te kunnen eischen. dan haar op dat
oogenbllk gegeven wordt.
Er wordt in dit boek niets nieuws verteld
en de jonge schrijfster ls niet bekwaam
genoeg om in den eeuwigen driehoek van
man, vrouw en geliefde, variaties te bren
gen, die onze belangstelling zouden heb
ben. Het eenige waardevolle in deze ge
schiedenis is de kindertijd, die ons fijn
genuanceerd het kleine ïhansje uitbeeldt.
Jenny Mollinger zal nog heel wat valsch-
romantischen ballast over boord moeten
gooien, wil zij haar slingerend scheepje
een veilige haven binnen kunnen loodsen.
Uitdrukkingen als „een gepantserd, vurig
temperament", een „oerklacht kreunt van
zijn mond", een „siddering trekt door zijn
gestalte als door een stam van een mach
tigen eik", zijn stijlbloempjes die op een
goedkoop effect speculeeren en niet in een
roman van kwaliteit thuis behooren. In
het eerste deel „Het Kind" toont de stijl
meer beheerschtheld en selectie dan ver
der in het boek, dat dan tè gemakkelijk, tè
onpersoonlijk ook geschreven is om zich
te verheffen boven het middelmatige
genre onbeduidende romans, die nog het
licht zien.
Jammer, dat noch Franclne Delorme,
noch Jenny Mollinger hebben kunnen
beantwoorden aan de hoopvolle verwach
ting, die het kleine Fransje in ons wekte.
„Wij Zigeuners", als Leeuwentemmer
door Europa, door G. de Josselin de Jong.
Uitgegeven bij Scheltens en Giltay, Am
sterdam.
Een goed circus, welk een feest voor de
oogen! De kleurig verlichte tent, de vroo-
lijke muziek, de stalknechts in hun livrei
achter de barrière: het schoolrijden, de
roofdierdressuur. grappige clowns, een
waterballet tot slot en in de pauze het be
zoek aan de stallen, waar in keurige boxen
de paarden staan en de zebra's, hun naam
boven de ruif. Bij herhaald bezoek, 's mor
gens, vriendschap met de oppassers en de
dieren en als clou een baby-leeuwtje op
schoot. Over en door dat alles heen de
onvergetelijke circusgeuren, penetrante
stallucht van paarden en roofdieren. Cir-
cusindrukken zijn warrelig en flonkerend.
Zoo zijn ook de details die „Jas" ons van
het reizende circus verhaalt, uit de woon
wagens, van het trapezium, van de on
gelooflijke zakenflair van Phineas Barnum,
den hoofdeigenaar van het destijds be
roemde circus Barnum en Bailey, van de
dansende kozakken, van de can tine en van
den directeurswagen. Jos heeft als
reclamechef, reservedompteur en intellec-
tueele loopjongen bij Sarrasani zijn oogen
goed de kost gegeven. Hij sloot vriend
schap met de artisten en met tijgers, die
zegt hij, een opener karakter hebben en
hun aanval ruiterlijker prepareeren dan
de gemakzuchtige, luie leeuwen. Ook met
den acrobaat Boko, die Dora zoo gruwelijk
mishandelt en later als Captain Walker de
bekende doodensprong demonstreert voor
een ademloos publiek. Zonder diep op de
personen en kwesties in te gaan, belicht hij
telkens het leven van mensch en dier in
wagens, manege, stallen en kooien, van al
die heterogene elementen, die met elkaar
circus heeten! Jos vertelt ons alles wat hij
zag en niet zag op onconventioneele wijze,
met een tikje blague van zijn Jeugd, kijk
zijn portret maar, voorin het boek!
De tijden zijn slecht voor het circus-
bedrijf, het is ten doode opgeschreven.
Zooals ook Hans Stoseh was, de groote
man van Sarrasani, die eens als kleine
jongen met een hoofd vol avonturen van
huis liep en circuskoning werd en die den
moed had op zijn 61e Jaar nog eens weer
naar Zuid Amerika te trekken, om er let
terlijk op nieuw te beginnen. Hij stierf er
vijf maanden later en dat is nog maar kort
geleden. Daarmee is de afbraak begonnen.
„Tuin van Eros en andere Gedichten"
van Jan Engelman. Uitgegeven bij Em.
Querido's Uitgevers Maatschappij Amster
dam 1934.
Jan Engelman behoort tot de dichters,
die in Godes gratie staan. Dat zijn er
maar enkelen onder de jongeren. Volgens
menschen, die meenen een dergelijk oor
deel als vaststaand te mogen uitspreken,
slechts Roland Holst. Slauerhoff. Nyhoff,
Werumeus Buning en dan Engelman.
Engelman is katholiek, hetgeen tot
uiting komt in de simpele vroomheid van
zijn „andere gedichten"; in Tuin van Eros
bezingt hij alles wat zoo in een zonnlgen,
kleurigen hof van dezen god te vinden
wasEn vele dezer gedichten zullen
behooren tot het schoonste wat er in dezen
tijd aan verzen geschreven werd.
„Het Vlaamsche Kerstboek 1934". Uit
gegeven door de N.V. Uitgeverij De Toren
trans, Zeist.
Kerstvertellingen, liedjes van Vlaamsche
schrijvers en componisten, geïllustreerd
door Eugeen Hermans; een paar kleurige
reproducties van oude schilderijen; een
interessante uiteenzetting van voorstellin
gen op Vlaamsche „santjes en bidprentjes"
met bijbehoorende afdrukken; wat mooie
sneeuwfoto's uit Adelboden 1 waarom niet
uit Vlaanderen? nergens houdt de tekst
verband met Zwitserland). Alles tezamen
een Kerstuitgave, zooals we die in dezen
tijd van het jaar gewoon zijn te zien van
verschillende tijdschriften. In Vlaanderen
is men daaraan minder gewend dan bij
ons, de concurrentie ls er ook minder groot
en dit wel verzorgde Kerstboek zal er
ongetwijfeld opgang maken.
„Perpetum Mobile" van Nans Sandber-
gen. Uitgegeven bij Em. Querido's Uit
gevers Maatschappij Amsterdam 1934
Wat bij de heel groote dichters naar
voren komt is de krlstalle helderheid van
taal, het aaneenrelen van schoone klan
ken. die een zuiver beeld vormen. En zoo
magisch kan de sfeer zijn die om een mooi
gedicht hangt, dat zij den lezer regelrecht
in het hart dringt en men den Indruk
krijgt dat het zóó schoon gezegd is en dat
het niet anders gezegd had kunnen
worden.
Dit nu mist Nans Sandbergen. Haar
verzen zijn lief en gevoelig, maar spreken
niet van overtuigende dichtkunst. Haar
woordenkeuze ls te aarzelend soms. te wei
nig positief. Het beste uit dezen bundel
zijn de Sonnetten, die eenvoudiger en
waarachtiger klinken dan de overige
gedichten.
„Nieuwe Gedichten" van M. Nyhoff. Uit
gegeven bij de N V Em, Querido's Ultg.
Mij Amsterdam 1934.
Nijhoff is een dichter in de ware betee-
kenis van dat woord! Elke nieuwe bundel
van hem wordt met spanning en verwach
ting tegemoet gezien. En terecht, want hij
behoort tot onze talentvolste dichters. Men
krijgt den indruk, dat leder voorwerp,
iedere gedachte onder zijn pen tot poëzie
wordt. Hij is klaar en sober van voorstel
ling. Regels als:
„Toen de avond viel, maakte Sebastiaan
het koord, dat zijn twee polsen om
[den boom
geboeid hield langzaam los. rukte
[één voor één
de pijlen uit zijn dij, zijn borst
[en wierp
hen achter zich in 't gras
boeien ontegenzeggelijk en zijn als een
scherpe projectie op een wit doek. Een
zuiver beeld, dat onmiddellijk tot ons
spreekt en waardoor wij ons gepakt ge
voelen; het dwingt ons verder te gaan om
te vernemen wat de dichter nog meer te
zeggen heeft. En telkens opnieuw bewon
deren wij de glasheldere taal en de ge
makkelijkheid van zeggen. Misschien hier
en daar te gemakkelijk, dan wordt zijn
poëzie haast overgevoelig en wij preferee-
ren verre de wat „hardere" verzen. In zijn
geheel een mooie bundel!
„De Madonna van Juan-Les-Plns door
Francois Pauwels. met omslagteekenlng
van W- A. Biélkine. Uitgegeven bij Schel
tens en Giltay. Amsterdam. Prijs lngen.
f. 3 25, geb. f. 3.90
De bekende schrijver van „Ambtsge
heim" heeft eenige jaren gezwegen en
komt nu met een roman voor den dag, die
men vermoedelijk de beste kan noemen
van hetgeen hij tot nu toe produceerde.
Het boek zit vrij behoorlijk in elkaar. De
personen zijn menschelijk uitgebeeld en
leven voor ons; de samenstelling doet een
beetje filmisch aan- De uitgever heeft ons
dat ook al aangekondigd. Toch gelooven
wij dat dit boek een slechte film zou op
leveren, daarvoor is er niet genoeg hande
ling en niet genoeg spanning in. De ka
rakteruitbeelding gaat niet zeer diep en
eigenlijk zijn de personen ook niet bijzon
der interessant. In het werkelijke leven is
dat meestal ook wel zoo, maar in een ro
man is het aan den schrijver ze interes
sant te maken. Wij worden gedwongen ons
te verdiepen in menschen en gebeurtenis
sen, die we niet de moeite waard vinden.
Over een figuur als Mr. Osten, lichtzinnig,
charmeerend en vooral heel zwak, die al
dieper en dieper zinkt, fraude chan
tage vrouwen en die, wanneer alles hem
mislukt, niets beters weet dan zelfmoord,
halen we onze schouders op. Van zulke
dingen hoor je tegenwoordig dagelijks, sla
er de krant maar op na! En daarom boeit
het ons niet. Wèl zijn we even heel ver
baasd over den goeden afloop van alles
aan het slot. Mr. Osten gaat namelijk niet
dood. Hij wordt beter en dank zij den vader
van zijn compagnon, die het noodige geld
geeft en nog een preek aan de trotsche
vrouw van Mr Osten daarbij, neemt deze
zich voor een braaf huisvader te worden
en zijn leven te beteren. Zóó gaat het ge
woonlijk niet in het werkelijke leven. En
om die redenen leest men het boek een
eerste keer met niet veel interesse. Daarna
zet men het weg en men vergeet het en
men zal het zeker geen tweede maal lezen.
„Eskimoland" door Dr. N. Tinbergen.
Ultgegven bij D. van Sijn en Zonen, Rot
terdam 1934.
Dr. Tinbergen heeft met zijn vrouw deel
uitgemaakt van de Nederlandsche Expe
ditie voor het Internationaal Pooljaar
1932 1933, waardoor hij een jaar heeft
doorgebracht in Angmagssalik, een Eski
monederzetting in het Zuiden van Groen
land. Op populaire wijze vertelt hij van
zijn wedervaren en het duurt niet lang
of wij leven geheel met hem mee tusschen
dit interessante jagersvolk- Wij lezen over
hun woningen, kleeren. wapens en hout
snijwerk, hun gewoonten, taal en ge
bruiken, hun oude overleveringen en voor
al van de jacht op vogels, robben en zee
honden. en niet te vergeten op ijsberen.
Dr. Tinbergen is blijkbaar een groot die
renliefhebber, want hij vertelt alleraar
digste wetenswaardigheden over het leven
van verschillende vogels, over de zooge
naamde poolhonden en over de gewoonten
der zeerobben. De goedmoedige en goed-
lachsche Eskimo's komen ons heel wat
nader; hebben rij eenerrijds een gul hart,
anderzijds kunnen zij zeer egoist en wreed
zijn. En dan die verregaande vervuiling
en gebrek aan de meest eenvoudige
hygiëne! Wie kort geleden de film .Halo's
Huwelijk" heeft gezien, die door den groo-
ten Poolvorscher Rasmussen vervaardigd
werd, vindt in dit boek een beschrijving en
tekst die daar geheel bij aanpassen en
buitendien nog vele belangrijke bijzonder
heden, die in de film niet voorkomen.
Mooie foto's rijn in dit werk ingevoegd.
„Holland zoo ben je!", bantontwerp en
randteekeningen van J. de Vries. Uitge
geven door Bosch en Keuning, Baarn. Uit
gave in de „Opgang-Serie" f. 1 65. Afzon
derlijk in den boekhandel verkrijgbaar
voor den prijs van f. 5.25.
Hier ls bijeengebracht een verzameling
novellen en liederen van 22 min of meer
bekende schrijvers, die alle het hunne heb
ben bijgedragen tot de samenstelling van
dit specifiek Nederlandsche boekwerk. Veel
mooie foto's uit ons land en aardige kant-
teekeningen illustreeren het werk, dat met
zorg is uitgegeven. Wij betreuren het
slechts dat dit boek zoo politiek gekleurd
de wereld is ingezonden. De geest van na
tionalisme, die ook ons land in deze tijden
beroert, inspireerde tot de uitgave Wij
Nederlanders komen gauw in verzet tegen
wat wij meenen, dat ons als dwang wordt
opgelegd en bij een groot deel van koop
krachtige boekenliefhebbers zal misschien
dat verzet rijzen, wanneer zij bemerken,
dat de aankoop en oprechte bewondering
voor dit boek tenslotte een verkeerd ge
richt chauvinisme, dat zij geacht worden
te bezitten, bedoelt te bestrijden.
Een valsche vlag voor een te waarde
volle lading!
Voor de Jeugd.
„Maryke's Bestemming", door Cissy van
Marxveld. met teekenlngen van Hans
Borrebach. Uitgegeven door Valkhoff en
Co. Amersfoort.
Een alleraardigst boek voor oudere meis
jes van deze zoo graag gelezen schrijfster.
De vroolijke Maryke met haar gedecideerd
eigen willetje wint direct ons hart. Maryke
heeft het niet gemakkelijk in haar leven,
zij moet al Jong haar eigen brood verdie
nen en werkt daarom als helpster in een
rusthuis. Zij heeft „een voorlooplge ver
bintenis" zooals zij dat uitdrukt, met een
charmanten Jongen, een student, maar 'n
fuifnummer eerste klas, die met zijn auto
en zijn losbolllgheid deel uitmaakt van een
milieu waarin Maryke zich niet geheel
thuis gevoelt en waarin zij maar amper
geduld wordt. Tenslotte vindt ook Maryke
haar bestemming, zij het ook op een an
dere wijze, dan de aanvang van het boek
doet vermoeden. Wij hebben één opmer
king: de schrijfster laat ons lang in het
onzekere over de familieverhouding tus
schen Maryke en de personen in het boek
die haar het naaste staan. Wij waren ln
de veronderstelling, dat het haar ouders
en een oom en tante betrof. Later blijkt,
dat het drie zusters zijn, waarvan twee
getrouwd. Dat verklaart ook de bemoelal-
ligheid van zuster Gerda. die eerst wat
vreemd aandoet. Overigens een onge
dwongen meisjesboek.
„Wisselend Getij", doqr Emmy Bellnfan-
te. Uitgegeven bij Valkhoff en Co. Amers
foort.
Vele schrijvers passen zich bij de tegen
woordige tijden aan met hun onderwer
pen voor de jeugd en zoo is ook „Wisse
lend Getij" gebaseerd op de momenteele
onzekerheid in het maatschappelijk be
staan, die zich overal voordoet. De vroo
lijke tweeling Pim en Pol maken in hun
twoseater een tocht door België, sluiten
daar en passant dikke vriendschap met
twee vluchtelingen uit Dultschland. een
broer en zuster. En ze krijgen wel een heel
koude douche op hun uitgelatenheid, wan
neer ze thuis gekomen, moeten hooren,
dat vader al zijn geld verloren heeft. Alles
wordt verkocht, er moet bezuinigd: Pol,
de ernstige van de twee blijft thuis om
Moeder te helpen, en Pim gaat naar kan
toor. Het is een vlot, wat oppervlakkig
verhaal, maar goed verteld.
De eenlgszins gestyleerde teekenlngen
en krabbels van Willi Bredyk zijn voor
treffelijk Wij zouden haast zeggen, dat
wij voor het eerst in een meisjesboek tee-
keningen aantreffen, die volkomen be
antwoorden aan de voorstellingen die men
zich al lezende maakt en tevens modern
zijn.
„De Ster van den Koning" en „Toen
Jezus een Kind was," bijbelboekjes voor
't Kleine Volkje, door Mary Entwlstle. Uit
gegeven door Van Gorcum en Comp. Assen
Twee allerliefste kinderboekjes, de eer
ste van een uit te geven serie bijbelver
halen voor kinderen van drie tot zes jaar.
Ze zijn allen ouders, die hun kleintjes iets
uit het leven van Christus begrijpelijk wil
len maken, aan te bevelen en bij uitstek
geschikt om met Kerstmis voorgelezen te
worden. De tekst is eenvoudig, in kinder
lijken trant gehouden en uitstekend ver
taald door V Witte Eechout; tevens een
beknopte verklaring van de vele kleurige
plaatjes van Elsie Anna Wood, die de
boekjes een smakelijk aanzien geven.
„Pauli's Leerschool", door Ems I. H. van
Soest. Uitgegeven door de Uitgevers Mii.
Gebr. Kluitman Alkmaar. Prijs ingen. f. 2,
geb. f 2.90.
Dit is een boek voor oudere meisjes, dat
zich boven het gewone peil meisjesboeken
verheft door zijn wel-overdachtheid. De
gebeurtenissen zijn ditmaal eens werkelijk
het gevolg van de verschillende karakter
trekken, die logisch uiteengezet worden.
Pauli's Leerschool speelt op Java. Dit
wordt verteld, herhaaldelijk gezegd ook,
maar men merkt er niet veel van, noch in
situaties, noch aan de levenswijze van de
verschillende personen. Aan enkele typisch
Hollandsche uitdrukkingen, er wordt bij
voorbeeld gesproken van „eetkamer" (en
dat in een Indisch huls!) zou men zelfs
denken, dat de schrijfster Indië niet kent,
maar de handeling van het verhaal een
voudig daarheen verplaatst om wat afwis
seling te brengen. Veel verschil maakt het
niet. Ongetwijfeld zullen alle meisjes graag
de lotgevallen van de onbesuisde Pauli,
die toch zoo eerlijk en hartelijk ls, lezen;
ze worden prettig, hier en daar zelfs een
tikje ontroerend verteld. Zooals boven
reeds gezegd, dit boek munt uit door be
zonkenheid en is zeker niet te scharen
onder de reeks oppervlakkige verhalen,
die voor onze meisjes geschreven worden.
Wij wenschen dit boek veel succes toe.
„De Meisjesflat", door J. H. Brinkgreve-
Entrop. Geïllustreerd door Nans van Leeu
wen. Uitgegeven in de Bibliotheek „In de
Vacantie" door Gebr. Kluitman Alkmaar.
Prijs ingen. f. 1, geb. f. 1.75.
Deze geschiedenis van drie meisjes, die
samen een flat huren, de een omdat zij
in haar pensioen niet ongestoord viool
studeeren kan en de anderen omdat zij ln
hun tehuis niet genoeg te eten krijgen,
is vrij onbeduidend en mist dien prettl-
gen, onbevangen toon die voor een goed
meisjesboek onontbeerlijk is. Een zekere
ouderwetschheid in stijl is hier en daar
zelfs hinderlijk. Wij achten het boek ge
schikt voor meisjes tusschen 12 en 15
Jaar.
„Een Zomervacantie bij den Vuurtoren"
door Joh. Veenbaas. Uitgegeven in de Bi
bliotheek „In de Vacantie" door Gebr.
Kluitman, Alkmaar. Prijs ing. f. 1, geb.
f. 1.75.
Een boek voor kinderen tusschen 12 en
14 jaar. Een vroolijke geschiedenis vol
grappige gebeurtenissen, van een gezin,
dat de zomervacantie ln IJmuiden door
brengt. Het boek wordt geacht geschreven
te worden door den oudsten zoon van de
familie, een ongeveer 16-jarigen jongen;
wel moet ons van het hart, dat stijl en
toon wat vaderlijk en bedraagd zijn voor
den leeftijd van den vermeenden schrijver
en zeker heel weinig jongensachtig!
„Jeugd", door Henrlette Bolle, met een
bandontwerp van Herman Berends. Uit
gegeven door J. Noorduyn en Zoon Gorin-
chem 1834. Prijs ingen. f. 1.15 en geb. f 1.75
Toen we dit boek in handen kregen,
wisten we niet of het voor jonge meisjes
of voor volwassenen geschreven zou zijn.
Niets kondigt dit aan en het uiterlijk mist
de gewone sjeulgheld, die men aan boeken
voor Jongeren spendeert om ze aantrek
kelijk te maken. Nu we het gelezen heb
ben, moeten we het rangschikken onder
de goede lectuur voor oudere meisjes. Het
ls een goed geschreven, gevoelige mis
schien hier en daar wat overgevoelige,
vertelling over de lotgevallen van de fa
milie Van Zijp, die uit Middelburg in Gro
ningen komt te wonen. De schrijfster wil
blijkbaar vooral naar voren laten komen,
hoe Jonge menschen zich houden bij voor
vallen ln het dagelljksche leven, die soms
een ernstig karakter kunnen aannemen en
waarop zij gewoonlijk zuiver en onbevan
gen reageeren, ieder naar eigen aanleg en
persoonlijkheid. Het motto „Du bist wie
eine Blume. so schön und rein und hold",
is niet volkomen duidelijk: op wie van
de meisjes Van Zijp moet dat slaan?
„Tusschen Potten en Pannen", door
Lout de Bruine. Geïllustreerd door Cor
Buruma. Uitgegeven door J. Noorduyn en
Zoon Gorlnchem 1934. Prijs ing. f. 2.15,
geb f. 2.75.
Vertelt van twee meisjes, die met haar
einddiploma huishoudschool op zak, „ln be
trekking" gaan, niet omdat het noodig ls,
maar omdat de ouders het goed vinden,
dat ze in deze onzekere tijden de handen
uit de mouwen leeren steken. Ank treft
het; zij gaat naar Engeland, komt op een
groot landgoed, ter verzorging van jacht
honden en voor het kweeken van plan
ten. Lotte helpt hier en daar ln de huls
houding tenslotte ook bij vrienden in het
buitenland Er ls veel afwisseling in dit
boek Het ls alles frisch geschreven, maar
blijft als geheel vrij oppervlakkig. En zoo
als de meeste van onze meisjesboeken, zal
ook dit wel geen blijvende herinnering
vestigen.
„De Ravenhorst", door Jac. J Bleeker,
met teekenlngen van Backer. Uitgegeven
door W. J. Thieme en Cie. Zutphen 1934.
Een spannende geschiedenis van een
eeuwenouden schat, verborgen in de kel
ders van een landgoed ergens op de Ve-
luwe en van een vloek, die op de bewo
ners van dat.landhuis rust en natuurlijk
met dien schat verband houdt en tevens
met een monnik uit het Jaar 1500 onge
veer, die dien vloek uitsprak. Onze jon
gens en meisjes zullen er van genieten!
Het is alles vrij aannemelijk gesteld, al
zou ook de crltische lezer hier en daar
den schrijver wel eens vast kunnen zetten
in zijn fantasie. Maar wij nemen aan, dat
de jeugdige lezers over die fouten heen
zullen loopen en geweldig zullen meeleven
in de avonturen van Arnout en Sjoerd, de
jongens, die zoo'n groot aandeel ln de op
lossing van het vreeselijke geheim hebben
„Heinke en Chefke", door S. Franke.
Uitgegeven door W. J. Thieme en Cie, Zut
phen 1934.
Waarom heet dit boek niet Hein, Chefke
en Jaap? want deze laatste speelt een
zeker even belangrijke rol er in als de
beide anderen! Wij hebben S. Franke bij
de beoordeeling van een vorig werk, een
goed verteller genoemd en wat de vertel
kunst betreft, die ls in dit.boek aanmer
kelijk minder. De geschiedenis speelt tij
dens de mobilisatie, in de jaren 1914/1918,
in arbeiderskringen. Het ls natuurlijk heel
goed onze jongens van tegenwoordig eens
te vertellen, hoeveel zorg en nood en ook
honger er in die tijden in ons land ge-
heerscht hebben, en hoe de distributie
van onvoldoende hoeveelheden levensmid
delen geleld heeft tot allerlei wantoestan
den. Maar is het paedagogisch juist, als
bijvoorbeeld het hamsteren en smokkelen,
het rapen van steenkool op verboden ter
reinen. als de meest natuurlijke en ge
oorloofde zaken voor te stellen? Dit komt
ons zelfs bedenkelijk voor. De schrijver
vergete den leeftijd zijner jeugdige lezers
niet en hoe dergelijke voorbeelden, op
avontuurlijke wijze uitgebeeld, op de kin
derfantasie kunnen werken! De teekenln
gen zijn van J. Rotgans.
Bij de N.V. Uitgevers Mij. Gebr. Kluit
man. Alkmaar verscheen de 5e druk van
het mooie, boeiende jongensboek Napo
leon van H. Th Chappuis. Prijs lngen.
f. 2.50 en geb. f. 3.50.
C. N.
ONDERSCHEIDING AUG. FALISE.
Naar wij vernemen is de heer Aug. Falise,
beeldhouwer te Wageningen, benoemd tot
ridder in de Kroonorde van België.
CLEMENS KRAUSS OPVOLGER VAN
DR. FURTWANGLER.
Naar wij vernemen is de dirigent der
staataopera te Weenen, Clemens Krauss,
door minister-president Goering benoemd
tot directeur van de Berlijnsche staats-
opera als opvolger van dr. Furtwangler.
JUBILEUM JOH. BUZIAU.
In het begin van het volgend jaar zal
het 40 jaar geleden zijn dat Joh. Buziau,
de bekende revue-speler, voor het eerst de
planken betrad.
Ter herdenking van dit jubileum wordt
er een Hoofdcomité gevormd, met afzon
derlijke comité's in eenige groote steden
des lands. De heer D. Hans heeft zich, op
verzoek, bereid verklaard, als voorzitter
van het Hoofdcomité op te treden.
De Minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, mr. H. P. Marchant heeft
daartoe uitgenoodigd, het voorzitterschap
aanvaard van een Eere-Comité, hetwelk zal
worden gevormd.
De bedoeling is, dat het Jubileum zal
worden herdacht in Januari in Rotterdam,
in Maart in Amsterdam en in Mei in Den
Haag, telkens wanneer de nieuwe revue in
die steden wordt opgevoerd.
J. S„ te L. Secretaris van de Leidsche
Pingpongclub is de heer H. de Nie, Zonne
veldstraat 2 alhier.
W. v. d. K., te L. Een geregelde auto
busdienst op Harderwijk bestaat er niet.
De goedkoopste reisgelegenheid is dus per
trein. Kosten enkele reis 3de klasse f 2.30.
RECLAME.
OAQflMKSCH Willtlll'CNt'
CRISISBERICHTEN.
Nederlandsche Veehouderij-Centrale.
Zooals reeds bekend heeft de Neda
landsche Veehouderijcentrale besloten i_
de voorlooplge kalveren-toewijzing 191
niet zal plaats vinden.
In verband daarmede worden de
widhtsgrenzen der kalveren, waarvoor
identiteitsbewijs 1934 verelscht ls,
Ingang van 1 December 1934 als io\\
vastgesteld
a. voor mannelijke, al dan niet
castreerde, dieren: 120300 K.G.;
b. voor vrouwelijke dieren: 140—250 Kt
Het ligt ln de bedoeling, met ingai
van 1 Januari 1935 de onderste gewicht
grenzen wederom te verhoogen. De bovei
ste gewichtsgrenzen zullen dan evenee:
worden verhoogd.
PROF. FRIJDA OVER DEVALUATIE,
Terecht wil onze regeering de
verantwoordelijkheid voor een
dergelijke daad niet aanvaarden.
Gisteravond heeft prof. dr. H. Frijda,
Amsterdam, voor het departement Gronii
gen van de Ned. Mij. voor Nijverheid
Handel een rede gehouden over: Goud,
en crisis. Daaraan is het volgende on
leend:
Onloochenbaar heeft de devaluatie
het geld de landen die de goudwaarde
het geld Intact hebben gehouden in
moeilijke positie gebracht. De bedrijvi
wier prijzen in gedevalueerde valuta
gesteld, hebben hun guldenopbrengst
langrijk zien dalen, terwijl zij niet danm
groote moeite er in kunnen slagen, om hi
kosten aan de verminderde opbrengst ai
te passen. Devaluatie van het geld schjji
daarentegeneen heel wat gemakkelijker
daarom heel wat verkieslijker weg. Ma
de schijn is bedrieglijk. Het laat geen t
fel, dat door de devaluatie waarde'
belangen worden gebaat. Maar evens
laat het twijfel, dat een maatregel, die
verschillende valuta's plotseling met bi
20 pet. zou doen stijgen gevolgen zal hi
ben, waardoor vele andere eveneens wai
devolle belangen ernstige schade zulli
ondervinden. Aanpassing van de kosten ai
de gedaalde prijzen is moeilijk, maar
moeilijkheden liggen open, terwijl de den
luatie van het geld reacties heeft, die ni
mand zelfs bij benadering peilen kan. Wi
zal de terugwerking zijn op de econom
sche en sociale verhoudingen in de landi
die devalueeren? En wat zal tegenover au
een maatregel de houding van de andr
landen zijn?
Zoo er één voorwaarde is voor het w
reldherstel, dan is het de terugkeer van
vertrouwen. De landen die tot devalual
zijn overgegaan, hebben, toen zij dit dedi
het wereldvertrouwen een hoogst ernstlgi
slag toegebracht. Wanneer thans, terw
het evenwicht weer eenigen tijd bezig
zich te herstellen, opnieuw door een ar
tal landen tot devaluatie wordt beslol
zal dit opnieuw een ernstlgen schok
weeg brengen, waarvan de gevolgen
berekenbaar zijn.
Is het te verwonderen dat de regeerii
van Nederland de verantwoordelijkhed v«
een daad, die zulke gevolgen hebben k:
niet te aanvaarden wenscht?
Van monetaire maatregelen is het w
reldherstel niet te verwachten Het gek
systeem der wereld ls verre van ideaal Wl
als spreker, devaluatie verwerpt, doet i
dan ook geenszins omdat hij vol bewondi
ring is voor het stelsel van den goud'
standaard en vooral voor de credietpolitu
die op den grondslag van dit stelsel t
dusverre is gevoerd en niet integendj
overtuigd zou zijn van de noodzaken»
held om de monetaire politiek op d'
duur te herzien. Maar de devalual
breekt slechts af wat bestaat. Voor zulkr
afbraak is het thans, minder dan ooit.
tijd.
NEDERLANDSCHE UITVOER IN
NOVEMBER.
Het Centraal Bureau over de Statistl'
deelt mede. dat de uitvoer van garens v
kunstzijde, ongeverfd, ongebleekt of i
bleekt (gespoeld en aan streng) in Novem
ber 471.125 (v.m. 664.681) kg netto
waarde van f. 953.248 if. 1.339.214) heeft w
dragen: de uitvoer van andere garens v
kunstzijde bedroeg 13.539 (v.m. 905») «l
bruto ter waarde van f. 24.529 (f. 18.1"
De uitvoer van rado-artikelen bedroeg ij
de afgeloopen maand 1.080.073
1.170.738) kg. bruto ter waarde
f. 5.426.997 (f. 6.102.731).
Aan metaaldraadgloeilampen is jog
voerd: a. voor meer dan 16 volt, )J
(v.m. 1.602.200) stuks ter waarae
f. 433.505 (f.559 615); b. voor 16 volt er19
ger 682.300 (v.m. 696.500) stuks ter we
van f. 119.142 (f. 109.764).
4-3
