AND0
De beteekenis
van den Chemischen oorlog.
75,le Jaargang
LE1DSCH DAGBLAD, Zaterdag 8 December 1934
Vierde Blad
No. 22920
Buiten). Weekoverzicht.
Een internationale luchtpolitie noodzakelijk.
PARLEMENTAIR OVERZICHT
vraagt het BLUE BAND-mei$jr.
'i©s»*a
VOOR- EN TEGENSPOED VERDEELD.
Kentering?, schreven wij boven ons
laatste overzicht. Dit vraagteeken kan
thans Inderdaad verdwijnen, er is kente-
ring. Tenminste ln Europa en dat wil al
teel wat zeggen! Het sterkste komt dat
jaar voren Inzake het Saargebied. Hoe is
niet gevreesd voor de grootste verwikke
lingen in deze materie en nu blijkt het
opeens mee te vallen, dank zij een conci
liate houding van beide direct betrok
tenen. Zoowel Frankrijk als Duitschiand
lebben blijkbaar ingezien, dat het verre-
teg de voorkeur verdiende om de kwestie
niet op de spits te drijven en zoo is een
regeling ontstaan, die beide partijen kan
bevredigen, al ls door beide wat inge
bonden.
Hoewel natuurlijk niet met zooveel woor
den gezegd, schijnt Frankrijk voor goed te
hebben afgezien van de mogelijkheid, dat
bet Saargebied voor Frankrijk zou opteeren
en dat is verstandig, want, gelijk wij reeds
raker opmerkten, daarop bestond immers
ean den beginne af aan geen grein van
een kans. Of onder het bewind van Barthou
echter ook zoo zou zijn gehandeld, is een
open vraag, die ln wezen trouwens niet ter
uke doet! Zelfs mag men aannemen, dat
frankrijk onder Laval de mogelijkheid van
een meerderheid voor den status quo niet
toog aanslaat, al zal misschien het per-
rentage stemmers voor een dergelijke rege
lde Duitschiand niet meevallen. In wezen
li de Saar Duitsch en zoa zal de uitslag
taarschijnlijk tenslotte ook wel luiden, al
al de overwinning van het Derde Rijk in
Duitschiand velen beletten om te stemmen,
moals hun gemoed hen feitelijk ingeeft..
De voorteekenen op een gunstige regeling
taren al gunstig, toen bleek dat onder de
toniddelende leiding van den Italiaan,
iaron Aloisi, de commissie van drie te
Some flinke vorderingen kon maken bij
besprekingen met de betrokkenen. En
ïnslotte werd dan ook volledige overeen-
temming bereikt inzake de economische
in financieele aangelegenheden, die zich
n de stemming zouden kunnen voordoen.
Zoowel de Dultsche als Fransche onder-
lindelaars toonden open oog te hebben
oor de werkelijkheid en daarmede was het
llelt ten gunste van een bevredigende rege-
jng beslist. Zonder veel zorg zag men
lientengevolge de zitting van den Volken-
iondsraad in dit opzicht tegemoet. Be
rokkenen waren het eens, waarom zou de
folkenbondsraad dan ook niet tevreden
Ü]n? Zoo ls dan ook geschied: met alge-
teene stemmen is het rapport der com-
ussie van drie aangenomen. En alsof het
og niet mooi genoeg was, kwam Laval
lotseling met een voorstel voor den dag,
it practisch gesproken alle laatste vrees
»r moeilijkheden in het Saargebied bij
stemming tevoren verbant en tevens
oor Duitschiand volkomen acceptabel
is: een voorstel om een internationale
ilitie-macht toezicht te doen houden,
iaraan noch Fransche noch Duitsche
Maten deel zouden nemen. Weg was plot
ting iedere dreiging van een ingrijpen
or Fransche troepen, waarvoor in
oitschland zoo'n argwaan bestond. Hoe
van Duitsche zijde nog eens werd ver-
lard, dat h. i. geen vrees voor een Putsch
rechtvaardigd mocht heeten, haastte de
kitsche regeering zich niettemin om in
(gaan op dit Fransche denkbeeld, dat ook
uder algemeen waardeering vond. De
üler-regeering aanvaardde hiermede Iets,
ktgeen zelfs een Stresemann lastig zou
ln gevallen.
De stemming in het Saargebied kan men
i rustig tegemoet zien en de kans op
••Dikheden daarna is aanzienlijk ver-
eind! Zonder onvoorziene gebeurlijk-
«ien schijnt tot oplossing te zijn ge
acht de groote twistappel, die beide
tde rivalen nog hopeloos scheidde.
Reeds klinken, zij het nog schuchter, de
iste stemmen, die pleiten voor een alge
mene toenadering tusschen Frankrijk en
titschland, waar de laatste splijtzwam is
idwenen. De mogelijkheid daartoe is in
óer geval geschapen, dat zij erkend en
I de roerende vredesverzekeringen uit
He kampen echt zijn, welaan, dan is er
«n tot hoop.... Tot na de stemming
I men, vermoeden wij, echter wel wach-
b! De kiem is evenwel gelegd voor een
'wikkeling ten goede van een der moel
oste problemen in ons werelddeel!
Slechts één beletsel blijft nog over: de
'Jitsche bewapening! Dat is een precaire
onelegenheid, ten opzichte waarvan
bnkrijk niet gemakkelijk aan concessies
denken
De tweede groote kwestie, die momen-
»1 Geneve bezig houdt, is nog niet aan
sneden; het is de zware beschuldiging
Zuid-Slavië tegen Hongarije inzake
moord te Marseille. Van Hongaarsche
Me is echter de stemming er niet beter
Seworden, waar Zuid Slavlë er toe is
gegaan om eenige duizenden Honga-
over de grens te zetten, hetgeen
'endien niet bepaald zachtzinnig in zijn
9k moet zijn gegaan. Dat verbittert en
r-Js verluidt, dat dientengevolge Hon-
"W scherper toon zal aanslaan, als
a'ankelijk in het voornemen had gele-
wDoch laten we afwachten!
Mislukt schijnt de Londensche prelitni-
vlootconferentle, daar de Vereenigde
pjen hebben aangekondigd de confe
ctie te verlaten, zoodra Japan officieel
'vlootverdrag zal hebben opgezegd, het-
volgende week is te verwachten.
Japan is er in dezen zonder pres-
v-ferlies geen terug meer. dus. Ge-
JtS blijven er echter nog twee jaren
«om tot eenig vergelijk te komen, voor
deer de opzegging van het verdrag in
Practijk een feit is geworden en in
Periode kan er nog zooveel gebeu-
It
I 'wr de dictaturen in Europa is het,
V-oert men Italië uit, geen gunstige tijd.
L.DMtschland is een gistingsproces bezig,
blijkt uit allerlei symptomen, doch
den omvang en de beteekenis is
te oordeelen tengevolge van de
sar en de onderdrukking van 't uiten
'«en vrije meening: het gist in de
1 der Nazis zelf, fn de Kerk, in de
ia, waar niet En wat er in Rus-
KJJaande is. blijft evenzeer verborgen
['"Welfde redenen. Dat het bolsjewisme
echter niet veilig voelt na den moord
l'.f' partij-secretaris Kirof, blijkt wel
uiterst felle optreden tegen z g.
•eisten waarvan er meer dan 70 7ini
i?!" gesteld, terwijl zelfs de families
^executeerden naar Siberie zijn ver-
Zoo iets doet men niet, als er
-Kvaar aanwezig is....
O
Ontstellende perspectieven van de combinatie gifgas-luchtaanval.
Door Pierre Cot, oud-minister van luchtvaart in Frankrijk.
Van alle vormen van oorlog wordt ln
Frankrijk althans de chemische oorlog
door de publieke opinie het gevaarlijkste
geacht. Frankrijk is verontrust door de
gedachte, dat op een dag, of liever op een
nacht, een aanvaller plotseling tonnen ver
giftige stoffen over Parijs of de groote
steden zal uitstorten. Geen enkele dood
schijnt hem in wreedheid te vergelijken
met den dood door het gas
In hoeverre ls deze vrees gerechtvaar
digd? Welk gevaar loopen wij? Dit is het
vraagstuk dat ik in beschouwing wilde
nemen.
Het is noodzakelijk de feiten vast te stellen
Machtige industrieën zijn er mee begonnen
maskers en andete beschermingsappara
ten te vervaardigen. Die industrieën zoe
ken een uitweg. Wij moeten ons dus voor
iedere overdrijving hoeden. De werkelijk
heid onder de oogen zien is goed. Het
samenstellen van een feuilletonroman, die
op de verbeeldingskracht moet werken, is
verkeerd.
Gelukkig hebben wij voor onze onder
zoekingen een hechte basis: de ervaring
van den oorlog. Dat wordt ons punt van
uitgang. Tijdens den oorlog werden tal-
looze vergiftige stoffen door de oorlogvoe
rende landen gebruikt- De vraag, wie er
mede begonnen is lijkt mij van minder be
lang; het onderzoek daarnaar willen wij
aan de historici overlaten en het com
mentaar aan de moralisten.
In tegenstelling met de algemeene op
vatting werden die stoffen slechts weinig
in den vorm van gas gebruikt en aldus
door den wind of in granaten naar de
vijandelijke linies vervoerd. Meestal
maakte men gebruik van vaste of vloei
bare stoffen, welke, al verdampende,
langzaam de aarde en de lucht besmetten
Maar wij zullen over het gas praten om de
verschillende variëteiten aan te duiden,
zooals zij van 1914 tot 1918 door de legers
gebruikt zijn.
Wat was de uitwerking van die gassen?
Wat, met name, het effect op onvoldoende
beschermende troepen? Want met derge
lijke, troepen is de positie der burgerbe
volkingen te vergelijken.
Die uitwerking was verschrikkelijk. Wij
kunnen er ons een begrip van vormen door
het bestudeeren van de gasaanvallen, zoo
als zij in het voorjaar van 1915 door de
Duitschers op het Russische front zijn in
gezet. De verspreiding van de gassen
duurde in totaal- minder dan een uur en
het geschiedde over een afstand van on-
gever tien kilometer. De resultaten waren
de volgende: vijf duizend dooden en 25.000
man buiten gevecht. In twintig minuten
verdween van een Siberisch regiment let
terlijk het geheel strijdvermogen en
daalde een troep van vierduizend man tot
vierhonderd Geen enkel aanvalsplan zou
een dergelijke verpletterende uitwerking
kunnen hebben.
Een tweede vraag. Hoeveel gas is er noo-
dig om een bepaalde oppervlakte te be
smetten? Volgens de Duitsche en Engel-
sche deskundigen is er 25 ton mosterdgas
(blaartrekkend gas) noodig om een vier
kante mijl te infecteeren- En volgens de
Fransche deskundigen bestrijkt 400 ton
phosgeen (gas, dat verstikking teweeg
brengt) een oppervlakte van twaalf vier
kante mijl.
Dat ls de les van den oorlog
Wij willen deze gegevens in verband
brengen met de perspectieven van den
modernen oorlog.
Het beste vervoermiddel voor het gas is
het vliegtuig Het is handiger en doeltref
fender voor het verplaatsen van vergif
tige stoffen vliegtuigen te gebruiken dan
granaten. In de eerste plaats omdat de
vliegmachine grooter afstanden over
brugt dan het kanon. Verder omdat het
draagvermogen van een granaat niet veel
meer dan tien procent van haar totale ge
wicht bedraagt; terwijl daarentegen de
hoeveelheid vergiftige stoffen, die een
vliegtuigbom kan bevatten, tachtig of
negentig procent van het gewicht van die
bom bedraagt.
Inmiddels biedt de luchtoorlog en de
luchtaanval sedert 1918 tien maal meer
mogelijkheden.
In de eerste plaats kan het vliegtuig
thans een veel grooter afstand voor zijn
rekening nemen. Het zou in 1934 heel wat
gemakkelijke zijn een stad op 500 kilo
meter achter het front te gaan bombar
deeren. dan het gedurende den oorlog op
een afstand van 50 K M. het geval was.
In de tweede plaats is de navigatie zeer
sterk vooruit gegaan De mist, de nacht en
de wolken waren tijdens den wereldoorlog
de groote tegenstanders van de bombar
dementsvliegtuigen. Die elementen zou
den in een nieuwen oorlog als voordeelen
worden gezien. Het is tegenwoordig niet
meer noodig de route te zien om haar te
volgen.
Deze overwegingen stellen mü ln staat
te bevestigen, dat alle Europeesche hoofd
steden, Moskou uitgezonderd, zijn blootge
steld aan het gevaar van het luchtbom
bardement Hetzelfde is het geval met de
Europeesche industriecentra, uigezonderd
die van Sovjet-Rusland.
In den loop van dezen zomer zijn tal-
looze luchtmanoeuvres gehouden. Overal
waren de resultaten dezelfden: men kan
een bombardementsvloot niet verhinderen
haar doel te bereiken De doelmatigheid
der luchtafweer bleek bij helder weer zeer
beperkt te zijn en nihil bij bewolkte lucht.
Hoe groot is de hoeveelheid gifgas, welke
door een tegenwoordige bombardements
vloot kan meegevoerd worden?
Het is onmogelijk een algemeen ant
woord op dezp te geven. Dat hangt
af van de steden, die aangevallen moeten
worden en de kr--'•*«" die haar aanval
len Als "oorbeeld wli ik aanhalen, dat
Frankrijk vrU"" -ion Engels-hen expert
Groves, zcshond°'d ton aan bommen in
vierentwintig uur oo Londen zou kunnen
uitstooten. Europa is een heel klein land
met onnoemelijk veel grenzen. Wat Groves
zegt van Londen en Frankrijk, kon men
van Iedere Europeesche hoofdstad en haar
buren zeggen-
Laat ons thans de mogelijkheden, die de
lucht biedt, ln verband brengen met de
gegevens van den chemischen oorlog.
Iedere Europeesche hoofdstad ls blootge
steld aan het gevaar eenmaal vergiftigd
te worden, hetzij door een hoeveelheid
mosterdgas, die een oppervlakte van twee
en twintig vierkante mijl besmet, hetzij
door een hoeveelheid phosgeen, die over
zesendertig mijl verderf brengt.
Zietdaar wat ons te wachten staat.
Maar wij moeten ook rekening houden
met de vorderingen de wreede vorde
ringen die de chemici maken. De staten
verbergen hun toebereidselen zorgvuldig.
Niettemin weten we, dat ze op het gebied
van den chemischen oorlog niet stilge
zeten hebben.
Niemand is vergeten, dat zich ln Mei
1928 een ernstig ongeluk heeft voorgedaan
fn een fabriek van chemische producten te
Hamburg. Gassen verspreiden zich over
de aangrenzende straten van de fabriek
en maakten meer dan honderd slacht
offers.
In Frankrijk leidt professor Langevin
een dappere campagne tegen den gasoor-
log. Zijn verklaringen zijn ontzettend. Vol
gens professor Langevin kan een stad als
Parijs binnen enkele minuten onder een
kleed van doodelijke gassen bedekt worden
Het gevaar van die uitvindingen ls, dat
wij ze niet genoeg kennen om er een doel
treffend beschermingsmiddel tegenover te
kunnen stellen. De meest volmaakte mas
kers dreigen volslagen nutteloos te worden
En buitendien, hoe kan men in steden als
Parijs, Londen of Berlijn alle levende we
zens van gasmaskers voorziend
Wij weten alleen dat er overal geleerden
zich inspannen om het middel te vinden
hun evenmenschen te dooden. Wij weten,
dat de Duitsche chemische Industrie de
voornaamste is van de geheele wereld- Wij
weten ook, dat het Rusland der Sovjets
een ernstige poging doet Duitschiand te
evenaren en voorbij te streven. Wie er
mee op de hoogte ls. hoe de geperfection-
neerde laboratoria in geheel Sovjet-Rus
land zijn en hoe de jonge Russische geleer
den daar werken, moet het toeschijnen,
dat deze poging met succes bekroond zal
worden.
Er valt niet aan te twijfelen, dat een
aanval, waarin chemie en luchtvaart ge
combineerd zijn, schrikbarende gevolgen
zal hebben.
Sommigen meenen inderdaad, dat de
chemische oorlog de minst moorddadige
van alle oorlogen is.
Het is een feit, dat men, wanneer men
afgaat op de na den oorlog gepubliceerde
statistieken, opmerkt, dat vele menschen
door het gas bulten gevecht gesteld zijn
en een naar verhouding klein aantal om
gekomen zijn. De Amerikaansche generale
staf deelde mede, dat in het Amerikaan
sche leger op honderd door gas aange
taste soldaten, slechts 1.87 procent stierf,
terwijl van de door kogels of granaat
splinters geraakte soldaten 23.4 procent
omkwam.
Sommigen concludeeren hieruit dat het
humaner is een stad met gifbommen te
bombardeeren, dan met bommen, die de
bekende explosies teweeg brengen. Maar
daarbij dient opgemerkt te worden dat de
soldaten van het Amerikaansche leger
allen van uitstekende gasmaskers voorzien
waren; hiermede kan een luchtaanval op
de burgerbevolking niet vergeleken worden.
Bovendien zal een aanvaller, die een
stad wil terroriseeren zich er wel voor
hoeden uitsluitend van gifgassen gebruik
te maken. Hij zou op kundige wijze een
aanval met brandbommen, explosieve
bommen en gassen weten te combineeren
En het is die combinatie, die de zenuwen
van het meest evenwichtige volk zal bre
ken en die den dood van onschuldige
slachtoffers en de vernietiging van kunst
werken uit oude beschavingen tengevolge
zal hebben Zeshonderd ton in vier en
twintig uur Wanneer men er over na
denkt, wat dat aan dood en verschrikking
kan verspreiden, deinst men ontzet terug.
Wat te doen met zulke perspectieven
voor oogen?
De plechtigst uitgesproken afkeuringen,
de meest formeele verboden lijken slechts
kinderspel. De eene mensch is als een wolf
voor den ander. Wij moeten uitsluiting van
den oorlog bewerkstelligen door de lucht
vaart ongeschikt voor misdadige doelein
den te maken. En daartoe weet lk slechts
één middel: de vervanging der nationale
luchtstrijdkrachten door een internatio
nale luchtpolitie.
Die vervanging ls moeilijk. Maar als zij
onmogelijk is, gaat onze beschaving ten
onder.
Aan ons de keuze!
(Nadruk verboden)
TWEEDE KAMER.
ALLERLEI WETSONTWERPEN.
In de vergadering van gisteren waren
allereerst de volgende ontwerpen aan de
orde:
1. Wetsontwerp Wijziging van de be
grooting van het Staatsmuntbedrijf voor
1933 (verschillende onderwerpen).
2. Wetsontwerp Begrooting van het
Staatsmuntbedrijf voor 1935.
3. Wetsontwerp Wijziging van het tweede
hoofdstuk der Rliksbegrootlng voor 1933
(verschillende onderwerpen).
4. Wetsontwerp Begrooting van het
RECLAME.
2783
U steU toch ook .prijs op eert merk dat volledige garantie geeft voöf (lief t<
vergelijken kwaliteit en (ijnsle grondstoffen Vraag dan Blue Band, ajleert
Blue Band, uitverkoren door tienduizenden huisvrouwen, i t/y,
ff**:*
die zuinigheid combineeren met kwaliteit en smaak.
VE R SC H
GEKARND
Fonds voor de uitvoering van de Tiend-
wet 1907 voor 1935.
5. Conclusie van het verslag der Com
missie voor de Rijksuitgaven omtrent het
Verslag der Algemeene Rekenkamer be
treffende hare werkzaamheden over 1933.
6. Wetsontwerp Begrooting van het Ge
meentefonds voor 1935/1936.
7. Conclusie van het verslag der Com
missie voor de Rijksuitgaven omtrent de
Brieven van de Algemeene Rekenkamer
ten geleide van haar briefwisseling met
de Ministers van Arbeid, Handel en Nij
verheid, van Binnenlandsche Zaken en
van Sociale Zaken, betreffende de bere
kening van het subsidie aan de Roomsch-
Katholieke vereeniging „Moederschaps-
zorg" te Heerlen.
8. Wetsontwerp Aanvulling van de wet
van 25 December 1878, houdende regeling
der voorwaarden tot verkrijging der be
voegdheid van arts. tandarts, apotheker,
vroedvrouw en apothekersbediende.
9. Wetsontwerp Wijziging van de be
grooting van uitgaven van het Zuiderzee-
fonds voor 1933.
10. Conclusie van het verslag der vaste
Commissie voor overleg met de Regeering
omtrent vraagstukken en maatregelen,
betrekking hebbende op aangelegenheden
van handelspolitieken aard omtrent het
Aanvullingsprotocol op het protocol van
31 December 1932 tot regeling der beta
lingen van de handelsverplichtingen tus
schen Nederland en Duitschiand, op 5
Juni 1934 te Berlijn onderteekend
11. Wetsontwerp Bepalingen tot bestrij
ding van den Colorado-kever.
12. Conclusie van het verslag der Com
missie omtrent de Inlichtingen op het
adres van B. Bunschoten, boomkweeker,
te Boskoop, houdende verzoek te willen
bevorderen, dat hem alsnog een krediet
voor zijn bedrijf worde toegekend.
13. Conclusie van het verslag der Com
missie omtrent de Inlichtingen op het
adres van J. J. Timmner, te Utrecht, be
treffende toepassing van het opportuni
teitsbeginsel bij vervolging van niet ge
slaagde tandtechnici.
Bij wetsontwerp nr. 8 (waarbij aan
Indische artsen, in het bezit van het aan
de Indische Hoogeschool te Batavia ver
kregen diploma, bevoegdheid wordt ver
leend ook hier te lande de practijk uit te
oefenen) heeft mevr. de VriesBruins de
vraag gesteld, of het wel noodig is te be
palen, dat aan de betrokken personen de
vraag kan worden gesteld zich in een be
paald onderdeel nader te bekwamen.
Drukt men zoodoende niet een zekere min
derwaardigheid op het diploma? Neen,
vond Minister Marchant; de waarde van
het diploma blijft intact; het bedoelde
punt moet worden gezien als een aanwij
zing voor de betrokkenen, hoe zij zich
voor de practijk in Nederland verder kun
nen bekwamen.
Bij punt nr. 12, adres van een boom
kweeker te Boskoop, wien eerst door Mi
nister Verschuur en toen door Minister
Colijn, steun voor zijn bedrijf door de Re
geering is geweigerd, omdat hij zich „in
het algemeen niet gedraagt zooals een
goed staatsburger betaamt" (hij is name
lijk anti-militarist en heeft in Boskoop
laten blijken, dat hij ook gewelddadig op
treden van de Politie afkeurde), bij welk
adres de Commissie voorstelde den Minis
ter te vragen, alsnog een onderzoek te wil
len instellen, omdat bij eventueelen steun
krachtens de Landbouw crisiswet „het ge
drag als staatsburger van den verzoeker
buiten beoordeeling dient te blijven",
heeft de heer van Dijk een amendement
verdedigd, hetwelk de conclusie der com
missie eenigszins verzachtte; het vroeg
namelijk ook wel een nader onderzoek,
maar bepaalde zich overigens tot de uit
spraak, dat de opvatting van den Minis
ter, hier boven vermeld, „in haar alge
meenheid naar het oordeel der Kamer te
ver gaat". Het korte debat liep over de
vraag, of dit amendement wel voldoende
was (de heeren ter Laan en Wijnkoop
meenden van niet), doch de Kamer heeft
het met 50 tegen 24 stemmen aangenomen.
En;
Zoodoende is dan toch, zij het indirect,
aan Minister Steenberghe te kennen ge
geven, dat hij niet om politieke redenen
dezen crisis-steun aan iemand mag
weigeren.
De vraag is nu maar, of de Minister aan
de beslissing der Kamer gevolg zal geven.
Alle bovenvermelde wetsontwerpen zijn
overigens zonder debat of stemming aan
genomen.
BEGROOTING VAN
SOCIALE ZAKEN.
De afdeeling „Volksgezondheid" van
Sociale Zaken zag nog een aantal afge
vaardigden in het strijdperk trdden.
De heer van der Heide wees op slechte
woningtoestanden in Emmen; de heer
Sneevliet hield een pleidooi voor maat
regelen tot verdere huurverlaging; de heer
Vos gaf een serie wenken met betrekking
lot de volksgezondheid en sprak er zijn
vreugde over uit, dat deze over het alge
meen goed moet worden genoemd,
maar wees op het feit, dat steeds meer
onbevoegde tandheelkundigen de practijlt
gaan uitoefenen. Hij vroeg voortdurende
bevordering van het ziekenfondswezen.
Minister Slotemaker heeft de verschil
lende sprekers beantwoord en mede
gedeeld, dat een wijziging van de genees
middelen-wet spoedig te wachten is. Do
verpleegsters-opleiding is in studie. Wat
het denkbeeld betreft, om door middel van
de radio hygiënische voorlichting te geven:
dit ligt op den weg der omroepvereenigln-
gen, zei de Minister. Met de onbevoegde
tandheelkundigen zal eventueel de Inspec
tie der volksgezondheid zich bemoeien. Ter
bescherming van natuurschoon zal de
Minister gaarne het denkbeeld van samen
werking met provincies en gemeenten
overwegen. Inzake het hoofdpunt van het
debat, de daling der huurprijzen, ver
klaarde de Minister dat deze bezig is auto
matisch dóór te zetten. Hij demonstreerde
dit met allerlei cijfers: in 261 gemeenten
is een huurverlaging van bijna 1.2 mil-
lioen per jaar bereikt, al blijven de tarie
ven van water, gas, licht hier een belem
merende factor. De Minister liet voorts
uitkomen, dat er eenige bereidheid is onder
de leiders van hypotheekbanken om te
komen tot verlaging der hypotheekrente:
het hangt eenigszins af van een voorge
nomen conversie van pandbrieven. Zoo
doende zal ook verdere huurverlaging
intreden. En dan ook deze ook bevorderd
worden door stelselmatige aanbouw van
woningen. Hieraan bleek de Minister
groote beteekenis te hechten. Er moet ge
bouwd worden, zei hij, en hij zal het bou
wen door vereenigingen krachtens dë
woningwet aanmoedigen.
De in verband met de huurprijzen Inge
diende motie-Drees (waarin o.a. gevraagd
wordt een wettelijke regeling tot verlaging
van huur van particuliere woningen) zal
ingevolge advies van de Minister een op
voorstel van den voorzitter, eerst later in
stemming komen, als de resultaten bekend
zijn van het overleg, dat tusschen de
Minister en andere nog hangende ls.
Op het eind van dezen laatsten parle
mentaire dag der week hebben enkele
sprekers nog het woord gevoerd over de
werkloosheidsverzekering. Het ls thans
niet de tijd vond de heer Amelink
om tot een wettelijke Tregeling te komen,
maar hij waarschuwde ernstig tegen ver
dere verlaging der subsidie aan werkloo-
zenkassen. En de heer van den Tempel
onderstreepte deze waarschuwing: bij ver
dere vermindering zou vond hij feite
lijk de heele verzekering ln gevaar komen.
Een wettelijke regeling achtte hij dringend
noodig. evenals de heer Hlemstra, die in
het licht stelde dat vele kassen thans al
onvoldoende zijn. Ook de heer Loerakker
pleitte voor een wettelijke regeling, als de
eenige weg om afbraak te voorkomen.
Eindelijk heeft de heer Kupers nog ge
vraagd om strenge handhaving van de
bepalingen inzake het weren van buiten-
landsche arbeidskrachten; die bepalingen
werden ontdoken en het aantal vreemde
lingen neemt geregeld toe.
De Minister van Sociale Zaken zal op
deze betoogen de volgende week ant
woorden. HAGENAAR.
