KNIPSELPRIJSVRAAG
753te Jaargang
ZATERDAG 3 NOVEMBER 1934
No. 22890
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DER
DE HULDIGING
„UIVER"-BEMANNING.
Officieele Kennisgevingen.
BEWAAR DUS ONS BLAD VAN DINSDAG A.S.
Twee Honderd Gulden aan prijzen
Hooibergbrand met doodelijk
ongeluk te Bodegraven.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cts. per regel voor advertentiën uit Lelden en plaatsen
waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
andere advertentiën 35 Cts. per regel. Kleine advertentiën
uitsluitend bU vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordemdsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER GOURANTu
Voor Leiden per 3 maanden f.2.35; per week 1.0.18
Bulten Leiden, waar agenten gevestigd zijn. per week ..0.18
Franco per post f. 2.35 portokoeten.
Dit nummer bestaat uit VIER blaaen
EERSTE BLAD.
ONZE GOEDKOOPE REISGELEGENHEID
OP 17 NOVEMBER.
Wij vernemen dat in den loop van de
Tolgende week de toegangsprijzen voor de
huldiging der Uiver-beinanning op Zater
dag, 17 November, op Schiphol zullen wor-
éen vastgesteld.
Aangezien het onze bedoeling is tegelijk
tnet de kaarten voor de door ons Blad
georganiseerde goedkoope reisgelegenheid
levens toegangsbewijzen voor het vliegveld
verkrijgbaar te stellen, zullen wij dus tot
volgende week moeten wachten met het
doen van uitvoerige mededeelingen. Na-
kurlijk zullen wij ons haasten het publiek
joo spoedig mogelijk op de hoogte te
brengen.
DE DIRECTIE.
LEIDSCH CRISIS-COMIT
WIJ KOMEN WOENSDAG BIJ U AAN!
U STELT OMS TOCH MIET TELEUR
Ontwerp P. Gortenaar.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Lei
den brengen ter algemeene kennis, dat zij
voornemens zijn de houdster van de ver
gunning tot het oprichten van en inrlch-
ling tot opslag van 20.000 Liter petroleum,
I» een ondergrondsche ijzeren tank, met
«Itapinrichting, op een gedeelte van
het stationsemplacent der Nederlandsche
Spoorwegen, aan den Morschsingel te Lei
den. kadastraal bekend Gemeente Leiden,
Sectie L. No. 1214, te ontslaan van de na
leving van eene aan die vergunning ver-
honden voorwaarde en dat belanghebben
den overeenkomstig het bepaalde bij arti
kel 12 der Hinderwet in de gelegenheid
worden gesteld daartegen hunne bezwa-
ien in te brengen en wel op Zaterdag 17
November 1934, des voormiddags te half
f'I uren in het perceel Breestraat 125
•Bureau van Gemeentewerken).
Zij vestigen er de aandacht op, dat niet
jot beroep gerechtigd zijn zij die niet voor
hot Gemeentebestuur of een zijner leden
bjn verschenen, teneinde hun bezwaren
nondeling toe te lichten.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRYEN, Secretaris.
leiden, 3 November 1934. 574
HINDERWET.
Evenals verleden jaar zullen wij ook dit najaar weer een
KNIPSELBRIJSVRAAG uitschrijven.
De advertenties worden onder het hoofd Knipselprijsvraag
afgedrukt in ons Blad van DINSDAG 6 NOVEMBER a.s.
en WOENSDAG 7 NOVEMBER a.s. worden de uit deze
advertentie geknipte driehoekjes, welke allen van een num
mer worden voorzien, gepubliceerd.
Hoewel waarschijnlijk overbodig, willen wij voor hen, die de
vorige malen niet mededongen, nogmaals een uiteenzetting
geven van de bedoeling van deze prijsvraag.
Wij verzoeken onzen abonné's na te gaan uit welke adver
tenties bedoelde driehoekjes zijn genomen.
Dit lijkt eenvoudig, maar pas op, want er schuilen moeilijk
heden! Volg daarom onzen raad, kijk iedere advertentie eerst
eens nauwgezet aan en lees ze hardop door. Hierdoor bereikt
men twee dingen: het beeld der advertentie en de woorden,
waarin zij gesteld is, blijven min of meer in het geheugen
hangen. Loop daarna de uitknipsels door en ziet of daarin
randen, beelden, letters of woorden voorkomen, welke ge
zooeven bij het doorlezen der advertentie zijt tegengekomen.
Aldus systematisch te werk gaande, zal men een aantal
driehoekjes kunnen terecht brengen. Natuurlijk blijven er
eenige over. Welnu, om die te herkennen dient er opnieuw
gezocht te worden.
Hebt ge alle driehoekjes gevonden, schrijf dan de namen der
firma's op, tot wier advertentie's de driehoekjes behooren,
met de erbij behoorende nummers. Mocht in een advertentie
geen firmanaam voorkomen, omschrijf dan duidelijk de
advertentie, zoodat geen vergissing mogelijk is.
Voor de goede oplossingen stellen wij ditmaal een bedrag
van niet minder dan
beschikbaar, te weten:
iste prijs f. 25.
2e prijs 20.
3e P"js 15.
4e en se prijs 10.
6e, 7e, 8e en ge prijs 5.
ioe t/m 29e prijs2.50
3°e t/m 79e prijs1.
Deze prijzen worden niet uitbetaald in contanten, doch in
BONS ter waarde van f. 0.50, welke t/m 26 November '34
in betaling worden aangenomen door de zaken welke in
het KNIPSELPRIJSVRAAGNUMMER (dus ons Blad van
6 NOVEMBER '34) een advertentie plaatsten.
Indien er meer goede oplossingen zijn dan prijzen beslist het
lot. Van iederen bij ons ingeschreven abonné wordt slechts
één oplossing aangenomen.
De oplossingen moeten uiterlijk MAANDAG 12 NOVEM
BER a.s. 5 uur des namiddags in ons bezit zijn onder
enveloppe met vermelding KNIPSELPRIJSVRAAG.
De namen der prijswinnaars zullen uiterlijk V R IJ D A G
16 NOVEMBER a.s. bekend worden gemaakt.
DE DIRECTIE.
HOOGE ONDERSCHEIDING VOOR
PROF. DE HAAS.
Naar wij vernemen heeft de Royal So
ciety te Londen aan Prof dr. W. J. de
Haas te Leiden de Rumford-medaille
toegekend.
Dit is een hooge onderscheiding die,
voor zoover ons bekend is, alleen werd
toegekend aan prof. Zeeman en wijlen de
professoren Kamerlingh Onnes en Lorentz
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRYEN, Secretaris.
«tóen, 3 November 1934. 573
ACADEMISCHE EXAMENS.
Bevorderd is tot doctor in de rechtsge
leerdheid, op proefschrift getiteld: ,.La
doctrine de la guerre juste de Saint
Augustin a nos jours", D'après les t.heo-
logiens et les canonistes catholiques, de
heer R. H. W. Regout, geboren te Maas
tricht (cum laude). Geslaagd voor het
candidaatsexamen rechtsgeleerdheid de
dames W. E. Hoeksma (Den Haag) en A.
A. de Waard (Oegstgeest) en de heer E. J.
Fledderus (Leiden): voor het doctoraal
examen rechtsgeleerdheid de heer E. C. A.
Kuyper (Den Haag)voor het candidaats
examen geschiedenis de heer N J. M Ker-
ling (Den Haag) en voor het doctoraal
examen Romaansche taal mej M. Sten-
fert Kroese (Haarlem).
0
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging:
De Erven de Wed. J. van Nelle (filiaal),
Aalmarkt 17, Leiden, hoofdzetel: Delfsha-
venschekade, Rotterdam. Nic-uwe Beheer
der filiaal Leiden: W. M. Zollner, Leiden.
MAATSCHAPPIJ DER NEDERLANDSCHE
LETTERKUNDE.
Nieuwe prijs voor litteratuur.
In de gewone maandelijksche ledenver
gadering van de Maatschappij der Neder
landsche Letterkunde, welke gisteravond
gehouden werd in het Nutsgebouw alhier,
deed de voorzitter, prof. dr. J. de Vries,
mededeeling van de instelling van een
nieuwen prijs, groot f. 500.—, welke om de
twee jaren kan worden toegekend aan een
uitverkoren voortreffelijk werk, afgewis
seld op het gebied van biographie en cul
tuurgeschiedenis en op dat van essays en
litteraire critiek.
Het Is dr. C. J. Wijnaendts Francken, die
het Bestuur van de Maatschappij tot die
bekroningen in staat wil stellen.
Het gaat dus om het beste werk, dat in
de gezegde rubrieken gedurende de laatst-
verloopen vier jaren zal zijn verschenen,
in boekvorm, krant of tijdschrift.
Het bestuur zal zich doen voorlichten
door een door hem aan te wijzen commis
sie van vijf leden, welke publicatie met
den „Dr. Wijnaendts Francken-Prijs" ware
te bekronen.
Ter jaarvergadering van 1935 zal deze
prijs voor de eerste maal worden toege
kend.
Vervolgens sprak prof. dr. Gerlach Royen
O.F.M. over .Pronominale problemen in
het Nederlandsch".
Spr. merkte op. dat er, naast werkelijke
problemen, ook bestaan problemen, die
geen problemen zijn; deze laatste zijn veel
moeilijker op te lossen dan de eerste; im
mers de mensch heeft alleen vat op het
geen werkelijk estaat. Wat niet verder
reikt dan gemoed en verbeelding is meestal
ongrijpbaar. Dit laatste blijft onberoerd
DE HEER A. M. VINK HET
SLACHTOPFFr
De heer Vink.
Gisteravond te ongeveer 7 uur brak
plotseling brand uit in een der hooibergen
van de kapitale boerderij „Heining en
Dam" aan de Noordzijde te Bodegraven.
In minder dan geen tijd stonden de beide
hooge bergen achter de boerderij in vollen
vlam en teekende een roode vuurgloed zich
tegen de lucht af. Onmiddellijk werd de
brandweer gewaarschuwd, die paraat was
en binnen enkele minuten op het terrein
van den brand verscheen. Het gelukte haar
vrij spoedig het ergste vuur te bezweren en
het gevaar voor de boerderij, die bijna
tegen één der hooibergen aanstond, te
keeren. Reeds te ongeveer 8 uur was het
gevaar geheel bezworen en begon zich de
ontzaglijke menigte, die ook uit de om
geving gekomen was op het gezicht van
den feilen brand, zich te verspreiden.
Inmiddels was de taak van de brandweer
niet afgeloopen. Een brandende hooiberg
is niet zoo spoedig te blusschen, zoodat
men er op rekende den geheelen nacht en
een gedeelte van den dag van heden noo-
dig te hebben.
Een ploeg brandweerlieden werd aange
wezen voor het nachtwerk.
Tijdens het blusschingswerk heeft zich
daarbij een vreeselijk ongeval voorgedaan,
dat aan een der meest geziene ingezetenen
van Bodegraven het leven heeft gekost. Bij
de pogingen tot het omverhalen van hooi
om het vuur in het inwendige te kunnen
bereiken, viel een zware eikenhouten
roede om en precies op het hoofd van den
heer A. M. Vink. Het zware gevaarte
doodde den ongelukkige binnen weinige
minuten.
Onmiddellijk werd doktershulp gehaald,
maar reeds waren de levensgeesten gewe
ken. Dit vreeselijk gebeuren had plaats te
ongeveer 4 uur en vroeg in den morgen
verspreidde zich het gerucht ervan door
de gemeente Bodegraven. De deelneming is
zeer groot. Ieder is diep onder den indruk
van het droevig gebeuren en in menigen
kring beseft men een zwaren slag te heb
ben gekregen. De heer Vink was een zeer
actief man. werkzaam met volle kracht en
toewijding in talrijke vereenigingen.
Het meest verliest wellicht in hem de
Gymnastiekvereen. DOS van wien hij
meer dan 25 jaar de eigenlijke leider was,
waarvoor men hem nog bij het laatste
jubileum zoo hartelijk heeft gehuldigd.
Zeker niet minder zal men zijn werkkracht
missen in de Burgerwacht. De heer Vink
was secretaris van de Burgerwacht te
Bodegraven en de dragende kracht dezer
organisatie, waarvoor hij zoowel plaatselijk
als landelijk heel veel gedaan heeft. Voor
dat werk heeft hij enkele jaren geleden de
zilveren Burgerwacht-medaille ontvangen.
Tevens was hij secretaris van den Kring
Rijnstreek van de Bond van Burger
wachten.
Van nog ouderen datum is zijn werk voor
de Schietver. „Willem Teil", die men zich
eenvoudig niet denken kan zonder den
heer Vink.
Op nog veel meer terrein heeft de heer
V., die altijd bereid was om mee de schou
ders te zetten onder een nuttige taak. zich
onderscheiden.
Bodegraven verliest in hem dan ook
zeer veel!
Omtrent de oorzaak van de brand ver
nemen wij nog, dat deze ontstond ten
gevolge van het feit, dat een jongen op
onvoorzichtige wijze de tank van een
motorfiets bijvulde; de benzine liep er
overheen en kwam in aanraking met een
brandende lantaarn.
door de feiten in de taalwerkelijkheid, het
is immuun voor verstandelijke overtui
ging.
Het eerste pronominale probleem is de
enclisis. Het bestaan van enclitica in het
Nederlandsch kan door niemand ontkend
worden, al loopt de orthographische en
taalkundige, de stilistische en cultureele
waardeering van die woordjes bij ver
schillenden aanmerkelijk uiteen.
Enclitica bestaan bij het spreken, ze
bestaan ook op schrift. Ze hebben al
eeuwen bestaan in onze eigen overgele
verde teksten; ze bestonden daarvoor al
bijna twee millennien in de geschriften van
Oostersche en Zuidelijke volkeren. Alleen
volslagen onkunde zou deze feiten kun
nen ontkennen of betwijfelen; het igno-
reeren van die feiten kan ook zonder on
kunde voorkomen.
Spr. ging dan aan de hand van histori
sche gegevens na. hoe het met de procli-
sis-eneïisis feitelijk gesteld is en gesteld
BINNENLAND.
Minister De Wilde over de begrooting
van Binnenlandsche Zaken (3e Blad).
Een opzienbarende uitvinding te Wol-
vega; motor zonder benzine zou 3 maan
den onafgebroken kunnen draaien; plan
nen voor den bouw van gTOote fabrieken
(2e Blad).
Verlaging der vleeschprijzen zal volgens
den Nederl. Slagershond gering zijn (Bin
nenland, 3e Blad).
Onze regeering heeft het clearingverdrag
met Duitschland opgezegd (Binnenland,
3e Blad).
De Kerstvlucht der K.L.M. naar Curacao;
interview met den heer Bouman (Binnen
land, 3e Blad).
De regeeringsmaatregelen voor het over
nemen van rundvee (Land- en Tuinbouw,
3e Blad).
Vermiste Vlaardingsche logger is Woens
dag gezien door de KW 25 (Gemengd, 4e
Blad).
Drama te 's Gravenhage; dertigjarig
tandarts door een collega gedood (Ge
mengd, 4e Blad).
Auto bij Tilburg te water gereden; beide
inzittenden verdronken (Gemengd, 4e BI.).
De Zesdaagsche te Amsterdam begon
nen (Sport, 2e Blad).
BUITENLAND.
Groote verontwaardiging in Duitschland
over de Fransche voorzorgsmaatregelen
voor het Saargebied; geen S.A. of S.S.
binnen een zóne van 40 K.M. van de grens
gedurende het tijdvak van 10 Jan.10
Febr. 1935 (Buitenland, le Blad).
Een Japansch protest tegen verdrijving
van Japanners uit Amerika (Buitenland,
le Blad).
Het onderzoek van den moord te Mar
seille komt voor den Volkenbond (Buiten
land, le Blad).
Voorstel tot opheffing der Deensche
Eerste Kamer (Buitenland, le Blad).
De Fransche minister van handel La-
moureux zal naar Rusland gaan( (Buiten
land, le Blad).
was ten onzent in den loop der eeuwen.
Hij kwam daarbij tot een vergelijking van
de meeningen in dezen. Daarna legde spr.
bijzonderen nadruk op de functioneele en
semantische verschillen, die door encliti
sche woordjes tegenover de volbetoonde
worden uitgedrukt.
Dit bracht hem tenslotte op de taalkun
dige groepeering persoon zaak (juister
met-persoon 1. Deze classificatie in het
1 Nederlandsch wordt meestal over het
hoofd gezien, maar is toch van niet min
der beteekenis als die andere pronomi
nale groepeering: hij zij het. diq men:
mannelijk vrouwelijk onzijdig, pleegt
te noemen. Ook hier ging de spr. uit van
de taalfeiten, waarnaast vanzelf ook taai
ficties ter sprake kwamen.
Tegenover de groote variabiliteit in de
taalwerkelijkheid stelde spr. de gefingeer
de taaionderscheiding. Terwijl deze laat
ste allerlei verschillen tracht te maken,
die niet bestaan, en daartegenover werke
lijk bestaande onderscheidingen verwerpt,
gaat de eerste telkens uit van de onmis
kenbare taalgegevens. Door talrijke voor
beelden werd aangetoond, waartoe de
renaissancistische taalbeschouwing leidt.
Vanzelf kwam hierbij ook ter sprake niet
alleen, wat defictie vermag, maar ook
welke rol de sekse speelt bij de keuze en
het gebruik van allerlei voornaamwoorden.
De incongruentie tusschen pronomina en
substantieven is een veelzijdig taalver
schijnsel. waarvan de verklaring nog niet
altijd te geven Is. al kunnen de feiten niet
altijd ontkend worden. Heel treffend is
ten dezen de haar-cultuur, waaronder spr.
verstaat het gebruik van „haar" zoowel in
persoonlijke als in bezittende functies, bij
enkelvoudige mannelijke en onzijdige
woorden (ook buiten de sekse), en even
zoo van „haar" in het meervoud in aller
lei variatie. Na een verklaring te hebben
beproefd van dit eigenaardig verschijnsel,
dat vooral, in de pers, bij juristen en an
dere taalgebruikers zich voordoet, kwam
spr. tot het groote vraagstuk van de recht
streeks aanduidende functie tegenover of
naast de vervangende functie van be
paalde voornaamwoorden. Dit vraagstuk
bracht hem tevens op de vergelijking van
de koinexen de dialecten die bij het ge
bruik der pronomina niet altijd dezelfde
wegen bewandelen. In dit verband werd
in groote lijnen het classificatievraagstuk
van de Nederlandsche naamwoorden aan
gegeven.
Dr. J Tielrooy, toegelaten als privaat
docent aan de Leidsche Universiteit om
onderwijs te geven in de moderne Fran
sche litteratuur, zal rijn colleges aanvan
gen met een openbar» les op Woensdag 7
November des nam. 'e 4 1/4 uur in het
klein-auditorium..
