Dobbelmann
Ickkerman?
DE WANDELENDE JOOD.
75,te Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 2 November 1934
Vierde Blad
No. 22889
GEMENGD NIEUWS.
INGEZONDEN.
SPREEKCEL.
VRAGENRUBRIEK.
ISOIENDAMVERGIFTIGING AAN BOORD
Kapitein en le stuurman naar het
ziekenhuis.
Gistermorgen in de vroegte zijn aan
aord van het Engelsche stoomschip Louise
to<e. liggende in de tweede Katendrecht-
jje haven te Rotterdam, ernstige gevai-
■i(0 van kolendampvergiftiging ontdekt.
Jpm 6 uur is de kapitein in zijn hut wak-
Iter geworden. Hij voelde zich toen zeer
nonwei, doch was nog in staat te consta-
jren, dat kolendamp in zijn hut hing.
■ar hil de deur niet meer kon bereiken,
Lee[t hij met een zwaar voorwerp een
patrijspoort ingeslagen. Hierdoor zijn an-
ISere leden van de bemanning opgeschrikt
en gaan kijken. Zij hebben den kapitein
uit lijn hut gehaald. Deze was toen be-
„usteloos. Vlak in de nabijheid van de
Li van den kapitein, is de hut van den
Steward gelegen. Deze was door het lawaai
Lakker geworden. Ook hij voelde zich zeer
inzel, doch toen hij in de buitenlucht
ram. herstelde hij vrij spoedig.
'Boven de hut van den kapitein zijn de
Ltten van den eersten en den tweeden
Jtuurman gelegen Personeel, dat daar ging
ijken, ontdekte, dat zoowel eerste als
peede stuurman bewusteloos waren. Toen
tó in de buitenlucht waren gebracht, is de
Keede stuurman vTij spoedig bijgekomen.
I De kapitein en de eerste stuurman, de
[eeren W. Griffith en H. Williams, moesten
jar het ziekenhuis aan den Coolsingel
Biden gebracht, waar zij voorloopig zijn
jgenomen. De kolendamp is ontstaan
:or het stoken in kleine kacheltjes van
l stoomkolen, dat zijn bunkerkolen, die
i: het schip worden gebruikt en die feite-
niet geschikt zijn om in kachels te
«den gestookt. De bewusteloozen, die
aar het ziekenhuis zijn gebracht, had-
i behalve hun deuren ook de patrijs-
forten gesloten. De andere mannen die
iTij spoedig weer tot bewustzijn werden
(bracht, hadden de patrijspoorten open
laten. „Vad."
o
PAARD OP HOL.
Knaapje ernstig gewond.
I Terwijl de zoon van den landbouwer A.
ka met paard en wagen zich op de
skewijk te Smiide (Dr.i bevond, werd
I paard schichtig en sloeg op hol. In
i bocht sloeg de wagen om, waardoor
jt zesjarig zoontje van G„ dat erop zat,
'.ier den kar terecht kwam. Het knaapje
bewusteloos en zwaar gewond opge-
nen.
KOKEND BIETENSAP OVERGELOOPEN.
Vier arbeiders gewond.
Gistermorgen aldus het Vad. is
aan de Zuid-Hollandsche Beetwortelsui
kerfabriek te Oud-Beierland een ketel, ge
vuld met kokend bietensap, overgeloopen.
Een viertal arbeiders, die in de nabijheid
hun werkzaamheden verrichten, liepen
brandwonden op. De 52-jarlge W. S.. werd
het ernstigst getroffen. Medische hulp was
onmiddellijk aanwezig, waarna de getrof
fenen naar huis zijn vervoerd.
BRANDEN.
NA TIEN DAGEN ANTWOORD!
Correspondentie met Batavia.
I Op 20 October j.I. zond een inwoner van
|fc!terdam met de „Uiver" een brief naar
j vriend in Batavia. Tot zijn verrassing
|ioing hij reeds gistermiddag het ant-
ard! De „Kwartel" had het meegebracht
a Schiphol, vanwaar rappe handen den
bi in de stad bezorgden. Tel.
It
Gisternacht is te Waspe, gemeente Die
ver (D.) afgebrand de landbouwerswoning
van A. Winter. De bewoners konden zich
slechts met de grootste moeite redden.
Alles werd een prooi der vlammen. Ook
eenig op stal staand vee kwam in het
vuur om. De oorzaak van den brand is
onbekend.
Door onbekende oorzaak is in den nacht
van Woensdag op Donderdag brand uitge
broken in den winkel van den heer L.,
gelegen in de Rechtstraat naast de be
kende uitspanning „De Gouden Leeuw" te
Maastricht. De brandweer die omstreeks
1 uur des nachts gewaarschuwd was en
spoedig ter plaatse aanwezig was vond de
geheele winkelruimte met Inventaris reeds
uitgebrand. De vlammen sloegen echter
nog geweldig uit, waardoor „De Gouden
Leeuw" gevaar liep. Het krachtig optreden
der brandweer wist echter dit gevaar te
voorkomen.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
DE MOORD TE MARSEILLE.
Het Fransche gezantschap heeft giste
ren aan de Oostenrijksche regeering een
verzoek laten overhandigen om uitleve
ring van kolonel Pertojewitsj, onlangs te
Weenen gearresteerd, wiens mogelijke be
trekkingen met de Kroatische terroristen
een voorwerp van onderzoek der Weensche
politie uitmaken.
EEN NOOR ZOEK.
Men verkeert in ongerustheid over het
lot van een Noor, Adolf Hansen, die op 21
Juni geheel alleen in een zeilboot uit
Chili is vertrokken, om langs de kust naar
Valparaiso te varen, maar van wlen
sedertdien niets meer is vernomen.
De eenlge hoop is, dat Hansen direct
naar Australië is gegaan, in welk geval hij
nog op den Stillen Oceaan moet rond
zwerven.
Admiraal Calderon, van de marinebasis
te Talcahuano, heeft aan alle schepen
daadloos verzocht, naar den eenzamen
zeiler, die den tocht ondernam slechts ver
gezeld van een hond en een kat, uit te
zien.
In Augustus 1932 is Hansen uit Oslo
vertrokken. Driemaal is hij den Atlan-
tischen Oceaan overgestoken en heeft
Chicago, Rio de Janeiro en Buenos-Ayres
aangedaan.
RECLAME-
429
IBIS SHAG - LICHTE PIJPTABAK
Rookt Dobbelmonn's Tabak «n (één andaraI
WEGENS OPRUIING VEROORDEELD.
De Arrondissementsrechtband te Wilna
(Polen) heeft vijf studenten, drie
Lithauers, een Wlt-Roetheen en een
Joodsche studente, leden van het „Lithau-
sche communistische bestuur", wegens
opruiing veroordeeld tot gevangenisstraf
fen van 2'/r tot 6 jaar.
VOOR 1000 POND JUWEELEN IN
TELEFOONCEL VERGETEN.
Een reiziger van een Londensche import-
firma, Kent, heeft bij Scotland-Yard, aan
gifte gedaan, dat hij bij het telefoneeren
ln een publieke telefooncel in Great Port
land Street zijn koffer had neergezet en
vergeten weer mee te nemen.
Kort nadat hij de cel had verlaten, her
innerde hij zich echter zijn verlies en
haastte zich terug, want de koffer bevatte
o.a. voor een waarde van ongeveer 1000
pond sterling aan juweelen.
De koffér was tot zijn ontsteltenis toen
echter reeds verdwenen. De politie stelt
een onderzoek in.
o
SLECHT WEER BOVEN ITALIË.
In Midden Italië is na een buitengewoon
warme Octobermaand de winter ingetre
den. In de bergen van Toscane is veel
sneeuw gevallen. In de buurt van Arezzo
is over een afstand van eenlge kilometers
enorme schade aangericht aan de huizen.
Op een andere plaats is een aanlegsteiger
meer dan 100 meter van het land inge-
spoeld. Eveneens zijn in Toscane de
eiectrische kabels van de tram vernield.
Aan de daken van tal van gebouwen is
groote schade aangericht.
(Bulten verantwoordelijkheid der Red.)
Cople van de ai of niet geplaatste
stukken wordt niet teruggegeven.
DE VERLICHTING TE OEGSTGEEST.
Geachte Redactie.
Met veel belangstelling las ik in
Uw blad het stuk over de ontwik
keling van Oegstgeest. Het is werkelijk be
wonderenswaardig hoe mooi men deze ge
meente gaat uitbreiden. Maar zou het niet
van het grootste belang zijn, voordat men
voor de aanstaande inwoners zorgt, eerst
aan de tegenwoordige inwoners te denken
en de meer dan droevige verlichting in het
bewoonde Oegstgeest te verbeteren? Het
is meer dan treurig, hier en daar 'n enkele
lantaarn, die meer op een gloeienden
spijker dan op verlichting lijkt.
De aan te leggen wegen beschikken vol
gens de beschrijving over een groot aantal
beton-masten met eiectrische verlichting.
Laat men het bewoonde Oegstgeest daar
eerst van voorzien!
Met dank voor de verleende plaats
ruimte,
Hoogachtend,
EEN INWOONSTER VAN OEGSTGEEST.
VEILIG VERKEER.
Mijnheer de Redacteur.
Beleefd eenlge plaatsruimte verzocht
i voor het navolgende, waarvoor bij voor
baat dank.
Bij alle maatregelen, die tot een veilig
verkeer werden genomen, werd, voor zoo
ver mij bekend, niet gedacht aan het ge
vaar dat er schuilt in het los laten loopen
van honden. Behalve een macht honden,
die zonder gelelde zich op den weg bevin
den, komt het herhaaldelijk voor, dat de
baas en vrouw hun hondje in de stad los
medenemen, winkels betreden, plotseling
van richting veranderen, etc., waardoor de
dieren in de drukte het spoor verliezen
en gejaagd van links naar rechts door het
verkeer vliegen, teneinde den baas of de
vrouw weer te vinden. Men houdt zijn
hart vast, indien men ziet, hoe het ang
stige dier vlak voor auto's langs vliegt en
aan niets anders denkt dan aan zijn baas
of vrouw, die hem zoo trouweloos in den
steek lieten. Ook verdient het m.i. aan
dacht. dat er nog steeds menschen zijn,
die hun trouwe dieren los achter hun fiets
laten aanhollen, terwijl de arme dieren
met trotseering van veel gevaar maar
moeten zien dat zij bij blijven. M.i. al een
zeer onverantwoordelijke daad! Dat een
en ander niet bevordelijk is voor veilig
verkeer, behoeft dan ook m.i. geen nader
betoog. Het was te wenschen dat ook te
Lelden, zooals zulks ook in andere ge
meenten het geval is, er een verordening
in het leven werd geroepen, die aan voor
bedoelde wantoestanden paal en perk zou
stellen, waardoor zoowel het verkeer als
het dier gebaat zouden zijn.
RECLAME-
VERPLEEGSTER DRIEMAAL GEVALLElt
Omdat zij verstijfd was door rheumatiek.
„Drie maanden geleden", schrijft een
verpleegster, „was Ik volkomen verstijfd
door rheumatiek. Het was inderdaad zoo
erg, dat wanneer ik op een divan of bed'
ging liggen om te rusten, ik niet meer op
kon staan of twee menschen moesten me
helpen, en mijn voeten moesten opgetild
worden om ze op een stoel te leggen. Ook
heb ik drie keer een leelijken val gedaan,
toen ik eens alleen uitging. Mijn linker
been, van de heup af naar beneden, leek
geheel onbruikbaar te worden. Op 't laatst
moest ik met iemand loopen en nog een
stok gebruiken. Ik placht uren lang in mijn
kamer te zitten huilen, omdat ik niet wer
ken kon, en ten slotte kon ik zelfs mijn
eigen haar niet meer doen. Een kennisje
bezocht me eens en zei: „Oh, zuster, pro
beer toch eens Kruschen Salts!" Ik liet
dadelijk een flacon halen en 't resultaat is
eenvoudig wonderlijk. Nu kan ik allerlei
dingen doen, die ik drie maanden geleden
niet kon. Ik kan loopen, dansen, springen
en weer echt van 't leven genieten."
Zuster M.
Enkele ingrediënten van Kruschen Salts
drijven het overtollig urinezuur, de oor
zaak der rheumatiek uit het lichaam.
Andere zouten ln Kruschen voorkomen
dat dit kwaadaardig zuur zich ooit weer in
Uw organisme kan ophoopen. Kruschen
Salts is uitsluitend verkrijgbaar bij alle
apothekers en drogisten i. 0.90 en f. 1.60
per flacon, omzetbelasting inbegrepen. Let
op, dat op het etiket op de flesch zoowel
als op de buitenverpakking de naam
Rowntree Handels Maatschappij Amster
dam voorkomt. 420
H.T.M. EN HAAR TARIEVEN.
De H. T. M. zoekt ook naar middelen om
haar bedrijfsuitkomsten te verbeteren en
is onlangs overgegaan tot invoering van
tarieven voor korte trajecten, hetgeen
gunstige baten oplevert.
Waarom besluit de H. T. M. niet om de
tarieven van Leiden-Station naar de
Drie Papegaaien te verminderen en het
vervoer van Leiden naar Wassenaar te sti-
muleeren door invoering van tienritten-
kaarten van f. 1.20 a f. 1.50?
Wel betaalt men van Deijleroord naar
Den Haag-Plein f.0.40 voor een retour
en heeft men tienrittenkaarten voor af
standen van Wassenaar richting Den Haag,
maar de tarieven richting Leiden blijven
even hoogi
C. C. v. d. B. Op dergelijke vragen
kunnen wij geen antwoord geven.
TOONEELLIEFDE
VORSTELIJKE PERSONEN.
Het is al vaak gebeurd en het zal nog
|tak gebeuren, dat de zoon uit een of an
te vorstelijk huis de huwelijksplannen
i zijn ouders in de war stuurt, niets
l'n het voor hem bestemde meisje wil
Ivden, en geen verloofde van den troon
Ihalt, maar van de planken, die het leven
lfeeekenen. Altijd en overal zal de vor-
JRlijke mama hetzelfde zeggen: Een
Itilsje uit een cabaret nooit!"
Ha Wüst in de welbekende operette
„Die Czardasfürstin".
En zelfs, wanneer de uitverkorene even
I "'«mant. en blond is als laten we zeg-
IB" als Martha Eggerth. en wanneer de
I moeder zoo'n beminnelijke aardige dame
I als ida wüst, zijn er scènesvoor
°e camera in het Ufa-atelier! Hans Söhn-
I ie ongehoorzame zoon, stampt met
5® voet op den grond: hij wil niet met
°,ssi trouwen, hij houdt van een andere
I de Czardasfürstin.
'a hetzelfde licht van de Jupiterlam-
I P® staat Silva Varescu. Martha Eggerth
ïf' rich in die rol ingeleefd. De tranen
5-sri hoog, maar zij beheerscht de situa-
f!het houding en woord. En aardig ziet
j Bit in haar rose avondjapon! Men
den vorstenzoon begrijpen, die tot
Jysiin ooren verliefd op haar werd. Er
*'s van hoogspanning in de atmosfeer
maar ten slotte komt Paul Hörbiger
er bij. Die zal de Weensche goedhartig
heid wel weer haar intrede laten doen!
Want dit voorval speelt zich ln Weenen
af. De Czardasfürstin geeft een gastvoor-
stelllng en betoovert in haar Hongaarsch
kostuum de dweepzieke Weeners evenzeer,
als zij het de temperamentvolle Budapes-
ters deed
Wanneer in het atelier het middaguur
heeft geslagen, vindt men Martha Eggerth
ln haar garderobe, door welker deur men
reeds buiten ln de smalle gang gramo-
foon-muziek hoort. „Meln Herz ruft im
mer nach Dir" zingt Kiepura op de was
sen plaat. Hoe dikwijls heeft Martha Eg
gerth, zijn tegenspeelster ln deze film, die
melodie al gehoord? Ditmaal schijnt zij
de juist gewenschte tafelmuziek te zijn.
De elegante Czardasfürstin doet zich te
goed aan verschillende schotels, zooals
Wiener Schnitzel en aan een meelspijs,
waarvan de nationaliteit niet zondermeer
is vast te stellen. In ieder geval smaakt
het, en men kan vaststellen, dat het teere
figuurtje oogenschijnlijk niet te danken
is aan een vermageringskuur!
Martha Eggerth is in haar element.
Geen spoor van moeheidtempera
mentvol tot op het laatste oogenblik, of
schoon zij van 's morgens vroeg om
zeven uur komt zij reeds in het atelier
tot 's avonds laat bezig is, steeds door
haar nog jeugdige moeder, haar beste
vriendin, vergezeld.
„Wees maar niet bang. Hoogheid, ik zal
mi) niet bij uw vorstelijke familie opdrin
gen", zegt Silva Varescu alias Martha Eg
gerth, en Hörbiger valt haar spontaan
in de rede: „Houdt je mond, dommerd!"
Maar dat wordt natuurlijk geknipt, of
schoon het in het atelier een onstuimig
gelach veroorzaakte.
Waarschijnlijk bedoelde hij, dat Ida
Wüst er zich zelfs over zou kunnen ver
heugen, wanneer Söhnker met Martha
trouwt.
Nu Kalmans operette deze week ook in
onze stad vertoond wordt, nu de lichte
melodieën d4t spel over tooneel, liefde en
vorstelijke personen zullen begeleiden, zal
ook het publiek de Czardasfürstin zijn
sympathie betuigen en aan den kant van
het verliefde paar staan!
VELEN SCHRIJVEN VOOR DE FILM,
WEINIGEN GELUKT HET.
„Er bestaan geen wetten, die het schrij
ven voor de film verbieden, hetgeen jam
mer is", aldus beweert Walther MacEwen
soenario-schrijveT der Warner Bros, wien
het leven min of meer ondragelijk wordt
gemaakt door menschen die hem lastig
bomen vallen met het doorlezen van hun
„pennevruchiten" en de bedoeling on ze te
verkoopen.
Zijn taak is het om het kaf van het
boren te schelden: daarbij moet hij erken
nen, helaas het grootste deel van den dag
tusschen het kaf door te brengen.
„Waarom denkt iedereen een scenario te
kunnen schrijven voor de film?", vroeg hij
onlangs. Met eiken post krijgen wij de
meest verschrikkelijke geestesproducten
toegestuurd.
.De schrijvers van zulke meesterstukken"
zegt MaoEwen, beëindigen hun brieven
met te zeggen, „wanneer u dit scenario
kunt gebruiken, zendt me dan s.v.p. een
chèque".
Het moeilijke is, dat de schrijvers van
deze epistels zelfs gelooven, dat ze iets
bijzonders hebben gewrocht en meenen dat
wanneer we hun epistels niet koopen wij
ze van hen stelen m.a.w. dat wij plagiaat
plegen".
..Zelden ontvingen wij een goed gegeven,
of tenminste een. dat voor ons geschikt is".
.Doeken, tooneelstukken en magazines
kunnen goede ..stof" opleveren voor film-
storles. terwijl er ook origineele scenario's
voor de film worden geschreven door be-
roepsschrijvers(sters), zooals iedere studio
die bezit. Deze zijn door de techniek van
het schrijven van romans en drama's eerst
tot filmschrijven gekomen. Dan zijn er
nog journalisten en ook andere, die met
het filmwezen zijn opgegroeid, die talent
hebben voor .screen-writing".
„Vele menschen die een film zien naar
een literair werk verwonderen zich er over,
dat het gegeven zooveel afwijkt van de
film. Maar zij vergeten, dat wanneer wij
de draad van een verhaal op den voet
volgden, niemand de film aannemelijk zou
vinden.
„Als regel" verklaart MacEwen stellen
scenarioschrijvers hun werk in op verfil
ming, Wij kochten werken van bekende
schrijvers en vroege hunne medewerking
voor de filmversie, doch zij weigerden, om
dat zij openlijk erkenden, dat zij hun
ouevre niet pasklaar konden maken voor
de film.
Men kan een zwakke plek in een scena
rio niet veron/tachtzamen, in tegenstelling
met een romanschrijver, die door mooie
woorden dit gebrek kan maskeeren.
De film is een zuiver en nauwkeurig af
gesteld gevoels-apparaat en is bovendien
een zeer volgzaam instrument, dat met
haar combinatie van beeld en toon, de
twee belangrijkste elementen vormt voor
een reproductie van het gegeven. Dat is
de reden waarom de film door millioenen
menschen wordt begrepen. Het spreekt
vanzelf, dat niet iedere film de smaak van
het publiek treft, maar men moet toe
geven, dat men over hetalgemeen wegens
haar veelzijdige uitingen aan den smaak
van het publiek kan voldoen.
Wanneer het zou weten, hoeveel arbeid,
intelligentie en samenwerking van honder
den menschen noodlg zijn om een film te
maken, zou het minder critisch zijn.
„Bij de Warner Bros studio's lezen wij
misschien 15000 werken per jaar door,
waarvan wij er een paar dozijn geschikt
vinden om te worden verfilmd.
Wij beschikken over een staf van mede
werkers, die Pransch. Duitsch, Hongaarsch,
Russisch, Spaansch, Zweedsch en Ita-
Uaansch lezen en wanneer wij toevallig
een manuscript krijgen toegezonden in het
Deze week kan men Conradt Veidt hier
bewonderen in zijn opmerkelijke creatie
van „De wandelende Jood". De gelijkna
mige film werd vervaardigd naar het be
roemde treurspel van E. Temple Thurston
„The Wandering Jew", Christus legende in
vier phasen.
Men verwarre deze film niet met „Jood
Süss" naar Lion Feuchtwanger's semi-
historische roman „Süss de Jood" (Macht),
waarin Conrad Veidt zijn tweede groote
Joodsche rol speelt en die ook reeds in ons
land in roulatie is gebracht.
„De Wandelende Jood" werd geregisseerd
door Maurice Elvery, de muziek is van dr.
Hugo Riesenfeld.
De eerste phase speelt zich af in het oude
Jeruzalem, ten tijde van Christus; Matha-
thlas begrijpt, dat hij niet sterven kan, dat
hij zal moeten leven, totdat „Christus tot
hem terugkeert". De tweede phase han
delt in het jaar 1150 na Christus, tijdens
den eersten Kruistocht, de wandelende
Jood is nu de onbekende ridder in het
groote toumooi, dat gegeven wordt door
Bohemund van Tarente. De derde phase
vindt plaats in Sicilië, 1290 AD., de vierda
in Spanje omstreeks 1560, waarin de wan
delende Jood, nu Mattheos Battadios, alom
geliefd als geneesheer, door de Inquisitie
tot den dood op de brandstapel wordt ver
oordeeld. Hij voelt, dat het einde van zijn
vloek gekomen is, dat hij sterven kan, daar
Christus tot hem teruggekeerd is. De ge
nade te mogen sterven, vóór de vlammen
hem zullen aantasten, wordt hem thans
werkelijk bewezen. Hierboven Conradt
Veidt in een der scènes van deze belang
wekkende film.
Chineesch of Hebreeuwsch waarvan wij
denken, dat het de moeite waard is om te
worden gelezen, dan kunnen wij altijd
menschen vinden, die het voor ons ver
talen. Onze kantoren, zijn voortdurend
waakzaam ons romans toe te zenden, die
van beteekenis worden geacht
Wanneer een stuk te Boedapest wordt
opgevoerd, krijgen wü er onmiddellijk ken
nis van en wordt ons een manuscript er
van opgezonden voor het geval wij er ons
voor interesseeren. Zelfs wanneer in een
kleine provincieplaats een stuk wordt ge
speeld hooren wij ervan. Bovendien heb
ben wit te New York een story-departe-
ment. alwaar manuscripten, boeken en
proefschriften worden bewaard van iedere
schrijver en uitgever. Deze worden ons toe
gezonden, soms per expresse, soms ook per
vliegtuig wanneer er een speciale reden is
te veronderstellen dat wij ze kunnen ge
bruiken
„Wanneer een feuilleton verschijnt in
een courant of tijdschrift ontvangen wij
een copie van het verhaal reeds maanden
voordat het ln zijn geheel is gepubliceerd.
Het gebeurt dikwijls dat, wanneer een
schrijver van plan is een nieuwe roman
te schrijven hij nog voordat er een letter
van op een papier, ons een schets geeft
van wat hij zal schrijven.
Literaire werken mogen minder aantrek
kelijk ziin dan romans toch zijn zij zeer
geschikt voor verfilming. Goede romans
blijven echter steeds dankbaar materiaal!"
