DE BESTE SIGARET
VOOR UW GEZONDHEID!
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Bfed
Zaterdag 27 October 1934
ln de bebouwde kom
wat minder vaart,
VISSCHERIJBERICHTEN.
daar worden
roenscheiunee gespaard
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIII
IlillllllllUIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
GENEESKUNDIGE BRIEVEN.
Steunt met Uw gaven
het Leidsch Crisis-Comité
HERV. JONGEREN ORGANISATIE.
Lezing Tan nu. A. de Graaf.
Voor de Herv. Jongeren-Organisatie
heeft mr. A. de Graaf een lezing gehou
den over: „De omgang tusschen oudere
jongens en meisjes".
IX? bijeenkomst, welke zeer goed be-
ïocht was. werd geopend met het zingen
van het lied „Lof zij den Heer" en gebed,
waarna mr. De Graaf direct het woord
verkreeg om zijn referaat te houden
Hoewel spr. niet meer tot de jongeren
behoort en oogenschijnlijk minder diep
in het probleem leeft dan zijn hoorders,
heeft hij door zijn werk als inspecteur over
vele opvoedingsgestichten een uitgebreide
ervaring. Vooral hier doet zich de laatste
jaren het probleem voor van de wel- of
niet-coeducatie. Vrijwel niemand is het
hierover eens. Toch erkent ieder dat er
grenzen zijn, evenals de primitieve volken
hun wetten hadden. Wat is dan wel dat
groote verschil, waardoor al die bezwaren?
Hiermee doet de vraag zich aan ons voor:
Wat ik het diepste wezen van den man,
wat van de vrouw?
De Wetenschap geeft geen omschreven
oplossing, eerder vinden we bij de Kunst
een antwoord.
Spreker had in een museum in Londen
twee Egyptische beelden gezien. Een
Priester en zijn vrouw.
We moeten niet in de eerste plaats op
het sexuëele verschil letten. Dat Is een
dHA. Dezb beelden uit plm. 1800 v. Chr.
léken sptekehd op elkaar, de kleeding was
gelijk, maar toch was er verschil, 't Ver
schil lag in de blik. De man keek in de
verte, de toekomst, de vrouw keek In de
omgeving, het heden, terwijl er een on
derling contact was tusschen belden
't Zelfde was 6preker opgevallen bij een
schilderij van Rembrand, 't familieportret
van Brunswljk.
In het gezinsleven, bij sociaal werk. In
de maatschappij blijkt telkens weer dat
de vrouw niet minder verstand, minder
logica, minder gevoel, minder scheppend
vermogen heeft dan een man. Maar een
vrouw heeft een gansch ander verstand,
logica, gevoel. En wie schepte de sfeer
in huis? Er ls een terrein dat de man niet
kent maar waar hij wel van geniet.
De man en de vrouw moeten door sa
menwerking in het huwelijk of ln hét
söciale leven, elkaar aanvullen.
De omgang heeft als eerste conditie het
erkennen van het verschil. Ook ln de op
voeding, ook ln de puberteit, ook ln onzen
leeftijd. We moeten diep doordrongen zijn
van het verschil en elkaar als zoodanig
eerbiedigen. Eerbied van den man voor de
vrouw en eerbied van de vrouw voor zich
zelf. Niet de zoogenaamde kameraadschap
niet gelijk achten wat niet gelijk is. De
vrouw mag niet dulden dat haar beste,
hoogste eigenschappen worden beleedigd
of beschadigd.
Wij als Christenen kennen onze machte
loosheid. onze verleidingen, onze onder
bewuste hartstocht.
Dit is even moeilijk te overwinnen als
onzen hoogmoed, ijdelheid, egoisme, maar
we mogen niet zeggen dat het niet moge
lijk is. Wij kunnen het niet, maar we
wenschen het. ,Jk jaag er naar of lk het
reeds grijpen mocht".
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het doctoraalexamen
Rechtsgeleerdheid de heeren J. Heil (Enk
hulzen) en L. L. M. van Nispen tot Zeve-
naer (Haarlem); voor het Candidaats-
examen Rechtsgeleerdheid de heeren G.
Ch. L. M. Povel (Den Haag) en P. E. E.
Briët (Haarlem).
INLEVERING MILITAIRE
UITRUSTINGSTUKKEN.
De in deze gemeente woonachtige
dienstplichtigen van de lichting 1919, die
hun militaire uitrustingstukken moeten
inleveren, worden herinnerd aan hun ver
plichting om zich daarvan te kwijten op
29 of 30 October as, al naar gelang zij
zijn opgeroepen.
De inlevering moet geschieden in het
Gymnastieklokaal van het 4e Regiment
Infanterie aan den Morschsingel alhier.
Omtrent het tijdstip van aanmelding
raadplege men de van den burgemeester
ontvangen kennisgeving.
VEILIG VERKEER.
De Verkeersonderwijs-commissie, onder-
afdeeling van de Ver. „Veilig Verkeer" al
hier heeft as. Dinsdagmiddag in den
foyer der Stadszaal een bijeenkomst van
onderwijzend personeel belegd, waarin
achtereenvolgens de heer M. J. E. Kwint,
voorzitter der plaatselijke afdeeling. mr.-A.
van de Sande Bakhuyzen. burgemeester
van Leiden, de heer D. W. van der Wal.
inspecteur van politie alhier en de heer
Th. J. M. Donkersloot, hoofd eener school
te Haarlem het woord zullen voeren. Na
afloop wordt een demonstratie gegeven
met de Verkeerstafel.
Bij voldoende belangstelling ligt het in
de bedoeling cursussen voor onderwijzend
personeel te organiseeren. welke onder
leiding zullen staan van inspecteur van
der Wal.
o
DE BIOSCOPEN.
Trianon-Theater Sylvain Poons is
bliJkbaaT niet de eenige, die zich kostelijk
amuseert in de film „Bleeke Bet". Het
publiek loopt nog steeds storm, zoodat de
directie zich andermaal genoodzaakt zag
de tweede Hollandsche film te prolongee-
ren. Een aantrekkelijk voorprogramma
completeert den avond.
Casino-Theater „Motano, het blanke
opperhoofd" is een zeer gecompliceerd
cowboy-verhaal, vooral door het feit, dat
de beide hoofdrollen van George O'Brien
en Jane Chandler tevens dubbelrollen zijn.
Motano is het tusschen roodhuiden opge
groeide blanke jongetje, dat op 'n „ouder-
wetsche" manier al de roodhuiden ver
slaat om ten slotte zijn geliefde aan zijn
hart te kunnen drukken. Een oude
familleveete zou zulks nog bijna voor
komen hebben, maar liefde is toch geluk
kig sterker dan haat.
Aan zijn serie cowboy-fUms heeft Georg»
O'Brien weer een onderhoudende rolprent
toegevoegd.
Voor de pauze vertoonen Luciano Al-
bertlnl en Eddle Polo ln „Circusparade"
een reeks gevaarlijke achtervolgingen met
volop sensatie, waarbij Clalre Kommer en
Ernst Verebes het gelukkige paar aan het
einde vormen.
Voor het gebruikelijke nieuws ls het
Eclair-joumaal weer heel bezienswaardig.
Luxor-theater Op veelvuldig verzoek
wordt nog voor een week „De Jantjes"
vertoond en menigeen heeft gisteravond
met genoegen deze vlotte Hollandsche film
voor de tweede maal aanschouwd en ge
noten van het voortreffelijke spel van
Johan Kaart, Fientje de la Mar. Sylvain
Poons en al die andere bekende figuren
uit Herman Bouber's successtuk.
Als tweede hoofdfilm gaat .Heerscher
der wilde Paarden", een verhaal uit het
Indianenleven met schitterende staaitjes
van paarden-dressuur. Het ls de moeite
waard de verrichtingen van het Duivels-
paard „Rex" te gaan zien. En tegader heeft
Luxor aldus een boelend program, dat
deze week de noodige aandacht trekken
zal. Niet het minst omdat het ook den
start (van Schiphol) ln beeld brengt van
de Ulver en het gisteravond vernielde
Pandertoestel.
Roxy-Theater. Indien ooit films ver
dienen volle zalen te trekken, dan be
hoort daartoe ongetwijfeld het Fransche
filmwerk „Canaille" naar het tooneelstuk
van Nozière en met Frankrljks grootsten
karkterspeler Harry Baur ln de hoofdrol.
Het gegeven is niet nieuw: een schatrijk,
beroemd, maar reeds bejaard chirurg
trekt zich het lot aan van een Jong meisje
uit het volk; hij onttrekt haar aan den
verderfelij ken invloed van de arme Parij-
sche volksbuurt en gaat haar gaandeweg
liefhebben. Ook zij voelt zich tot haar edel-
moedigen beschermer wel aangetrokken,
maar nog meer tot diens rijkdommen. Op
den duur gaat zich het groote leeftijdsver
schil wreken en vat zij haar vroegere
liaison met een circusacrobaat weer op.
Zelfs verlaat zij haar weldoener en trekt
met haar Jack de halve wereld door. Na
eenigen tijd begint zij evenwel terug te
verlangen naar haar vroeger weelde-
leventje en een ontmoeting met haar rij
ken vriend is haar dan ook allerminst on
welkom. Als beiden van uit de loge de ver
richtingen van den lenigen acrobaat vol
gen, stort deze omlaag en wordt zwaar
gewond weggedragen. Nu voelt de jonge
vrouw eerst goed, dat zij bij haar jeugd
vriend behoort en haar Maecenas, dit
bemerkend, weet Jack door een onmoge-
lljk-schtjnende operatie van den dood te
redden en voot haar te behouden. Voor de
zooveelste maal trekt de oude chirurg zich
bescheiden terug, terwijl „de man op de
straat" zich afvraagt, wat „dat oude
canaille" nog zoo laat ln den nacht op
straat moet doen
Door het sterke spel van de hoofdper
sonen en de prachtige fotografie boeit
deze film van begin tot eind. „Canaille"
is een van de beste voortbrengselen der
Fransche cinematografie. Men verzulme
niet deze film te gaan zien.
In het voorprogramma draait o.a. „tls
maar een gigolo" met William Haynes in
de hoofdrol.
o
Voor het alhier afgenomen examen
van Apothekers-assistent zijn geslaagd de
dames F. C. Bakker (Leiden) en H. W.
Wind (Rotterdam) en de heer J. C. Mer-
tens (Voorburg).
Op het gisteren te Utrecht gehouden
examen van den Schoolraad voor de
Scholen met den Bijbel ls o.m. geslaagd
onze stadgenoot de heer J. Brouwer,
onderwijzer het H.A. met de beide aan-
teekeningen: Chr. Nat. Schoolonderwijs en
Ger. Schoolverband.
Tengevolge van het terugslaan van
den startslinger heeft gistermiddag de
31-jarige D. H. van D. op den Morschweg
zijn rechterpols gebroken. De Eerste Hulp
dienst vervoerde hem naar het Academisch
Ziekenhuis.
De heer A. J. van den Ouweelen heeft
met ingang van heden zijn zaak in emaille-
en ijzerwaren en huishoudelijke artikelen
verplaatst van Lage Rijndijk 29 naar
Haven 20a. waar de zaak een keurige huls
vesting heeft gekregen.
Onze stadgenoot, de heer W. F. van
der Reyden Jr Nieuwe Rijn 43, ls be
noemd tot alleenvertegenwoordiger voor
Leiden der Hermes-organisatie van Ban
ketbakkers, een organisatie, welke het
mogelijk maakt op elk gewenscht tijdstip
en op elke gewenschte plaats in Neder
land schotels en taarten te doen bezorgen,
zonder dat deze over vaak grooten afstand
verzonden behoeven te worden.
Wij verwijzen naar een officieele
kennisgeving van B. en W. ln dit Blad be
treffende de aanbesteding van school-
behoeften.
RECLAME.
CHIEF WHIP
IJMUIDEN. 27 Oct. 1934.
VISCHPRIJZEN.
Tarbot per KG. f. 1.100.75; Griet per
kist van 50 KG. f 2713; Tongen pér
KG. f. 1.350.70; Middelschol per kist van
50 KG f. 21.50—18 50; Zetschol f. 18—
17.50; Kleine Schol f. 15.50—5.40; Wijting
f. 4.30—0.75.
Aangevoerd 1730 kisten versche haring
Prijzen 2 800.70 per kist.
Aangekomen de Stoomtrawler IJM. 1
met f. 1215 besomming.
7 loggers: SCH. 190 met 495; KW. 130
met 315; KW. 3 met 719; KW. 4 met 376;
KW. 149 met 266; KW. 69 met 876; KW.
167 met 225 voor versche haring.
8 loggers: KW. 162 met 652; KW- 167 met
305: KW. 1Ö4 met 803; KW. 114 met 767;
KW. 91 met 661; KW. 28 met 663; KW. 23
met 717; IJM. 204 met 761; IJM. 283 met
1064 voor gedèeltelijke lading pekelharing.
KW. 176 bet 629; KW 130 met 286:
KW. 3 met 216; KW 97 met 515; KW, 57
met 470; KW. 149 met 426; KW 4 met 187:
KW. 69 met 60; KW. 172 met 408 kantjes
pekelharing voor Katwijk.
VLAARDINGEN, 27 Oct.
Binnengekomen de KW. 40 met 30 last;
KW 96 met 20 last. Volle haring Eng wal
voor combinatie f. 8.308 50; Volle haring
vrij f. 7—7.30; IJle haring f. 55.30; Steur-
haring combinatie f. 6.106.50; Steurha-
ring vrij f. 55.70. Alles naar kwaliteit-
DE HARINGVISSCHERIJ.
De Engelsche walvisscherij heeft ingezet
en de vangsten zijn weer overvloedig. De
haring ls nog klein van stuk, wat meesten
tijds het geval is met de eerste Engelsche
vangsten. De prijzen van de haring, welke
om de een of andere reden niet door de
Stichting worden opgenomen, blijven nog
steeds laag. De meesten ladingen bestaan
nog gedeeltelijk uit Zandharing. Te voor
zien is echter, dat de aanvoer hiervan zeer
binnenkort geheel zal ophouden.
Deze week kwam plotseling de beslissing
af. dat door de Stichting geen Zandharing
meer zal worden opgenomen. Het is nog
steeds een raadsel van wien dergelijke
instructies komen; vast staat wel. dat be
langhebbenden er in het geheel niet in
gekend worden, ook niet diegenen die lid
zijn van Visscherij-Centrale of Werkcom-
missle. Men vraagt zich wel eens af waar
dergelijke lidmaatschappen eigenlijk voor
dienen.
Verschillende schepen brengen nu regel
matig een gedeelte van hun vangst versch
te IJmuiden binnen. De resultaten, welke
hiermede in de afgeloopen week behaald
zijn, zijn echter zeer slecht door de lage
prijzen. Jammer is het, dat nog steeds
Engelsche haringdrifters te IJmuiden bin
nenkomen en hierdoor de markt nog meer
drukken. Het. wordt hoog tijd, dat de
Regeering de in uitzicht gestelde maat-
rlegelen van kracht laat worden.
Met den export schijnt het wat kalmer
te gaan. na de groote verschepingen naar
Rusland. Er gaat wat weg naar Amerika
en België, doch Dultschland laat nog steeds
op zich wachten. Het blijkt wel meer en
meer. dat de Duitsche Regeering de Ciea-
ring-regeling uitbuit en slechts toestem
ming geeft om die artikelen ln te voeren,
waaraan een dringende behoefte bestaat.
Dit is met het artikel haring, momenteel
niet het geval; de Duitschers vangen zelf
zeer veel en er is wederom een groot
kwantum treilharing ingezouten. Hierdoor
is de Duitsche visscherij gemakkelijk in
staat de eigen behoefte te voorzien. Te
verwachten is echter, dat de vangst na het
afloopen der visscherij spoedig geplaatst
zal zijn. Wellicht, dat Holland en Engeland
dan ook nog eens aan de beurt komen.
De toestand van de Engelsche haring-
visscherij ls al niet veel beter, zoo niet
slechter dan de Hollandsche Om den prijs
eenigszlns te stabiliseeren hebben de ree-
ders besloten om zoodra de prijzen dalen
beneden 20/-per cran. de visscherij stop
te zetten. Er wordt dan op het havenhoofd
een teeken opgehangen dat de schepen
ervan in kennis stelt, dat zij niet meer
mogen uitvaren, totdat de prijzen weer het
minimum vastgesteld van 20/- bereikt
hebben.
Het is te hopen, dat deze beperkingen
de harlngprijzen eenigszlns ten goede zul
len komen.
Het- schijnt in de bedoeling van de
Regeering te liggen de haringvisscherij
per 15 November as. te doen 'beëindigen.
De Treilvisscherij. De vischprijzen waren
zeer goed in de afgeloopen week, hoewel
ze iets terugliepen. De groote stoomtreiiers
(maken nog steeds mooie reizen, daaren
tegen.
Trambestuurders, bedenkt dat
uw voetbei een eenvoudig waar-
schvwingssignaal en geen slag
werk is.
HET MEDISCH ONDERZOEK.
De zieke die den dokter bezoekt, heeft
daarbjj als voornaamste doel zoo snel mo
gelijk van zijn klachten te worden bevrijd.
Daarbij hoopt hij telkens weer op een be
handeling, welke gemakkelijk ls te aan
vaarden en op adviezen welke zonder
moeite kunnen worden opgevolgd.
Het is de plicht van den geneesheer ter
bereiking van dit doel stelselmatig te werk -
te gaan en daarbij met beleid het heft in
handen te houden. Want er ls dikwijls
reeds van den aanvang af verschil van
opvatting mogelijk tusschen patiënt en
arts. Een niet onbelangrijk deel van onze
patiënten toch komt een of ander drankje
„tegen de hoest" of „omdat hij zoo een
last van het zuur heeft" vragen. Zelfs ver
schijnt niet altijd de patiënt zelf, een van
de familieleden wordt er dan op afge
stuurd, „omdat Moeder last van dlffke
voeten heeft" of omdat „Zusje last heeft
van de tandjes". In bepaalde gevallen is
inderdaad de behandeling van dergelijke
meer op den voorgrond tredende klachten
op verschijnselen aangewezen, hetzij door
dat bij zulk een „symptomatische thera
pie" de genezingskans voldoende groot ls,
hetzy doordat de bestrijding van hlnder-
ïyke, verschynselen de eenig mogelUke
behandeling is. Maar dikwerf heeft de
geneeskundige een plicht te vervullen,
welke ver over deze eenvoudige bedoeling
van den patiënt heengaat. Vele patiënten
zouden het op den duur tot hun schade
aan den ïyve ondervinden wanneer dan
toch maar tot zulk een symptomatische
therapie op verzoek werd besloten. Het is
de plicht van den geneesheer een medisch
hooger doel na te streven. Slechts door
eerst zoo volledig mogeiyk inzicht te krij
gen in de oorzaak van de klachten en ver
schynselen kan dit hoogere doel zoo dicht
mogelyk worden benaderd of zelfs verwe-
zeniykt worden Dit medische doel toch is
niet de behandeling van een of ander lastig
verschijnsel, maar de genezing van den
patiënt door behandeling, zoo mogeiyk
vernietiging van de oorzaak der klachten.
Theoretisch zou het daarom noodzake-
hjk zijn eiken nieuwen patiënt eerst vol
ledig te onderzoeken. Practlsch is dit niet
door te voeren en gelukkig leert de erva
ring dat dit ook niet altyd noodlg ls. Men
kan het in ons land in het algemeen wel
rustig aan het inzicht der artsen over
laten welke gevallen zulk een volledig on
derzoek vereischen en voor welke gevallen
dit overbodig ls. Een goed huisarts over
ziet met een enkelen blik of met behulp
van enkele vragen den toestand en weet
op de Juiste wyze zyn patiënten ln deze
twee groepen te sorteern en te schiften.
Voor het eene deel is eenvoudige goede
raad voldoende, voor het andere deel ls
eerst verdieping van inzicht noodlg. Hier-
by is natuuriyk de mogeiykheid van ver
gissing niet ten eenenmale uitgesloten,
want ook de dokter ls een mensch en zyn
arbeid kan dus onmogelyk altyd volmaakt
en feilloos zyn.
Wanneer nu de geneesheer een uitge
breider onderzoek noodzakelyk acht, dan
zal hy ln het algemeen daarby volgens
een algemeen vast schema te werk gaan,
zooals dat reeds vele tientallen van jaren
bestaat. Ons arsenaal van hulpmiddelen is
weliswaar in de laatste jaren heel wat
veranderd en uitgebreid, desondanks heb
ben nog vele oude methoden van onder
zoek hun volle waarde behouden. Menig
jong arts, toegerust met de allernieuwste
inzichten en theorieën, op de hoogte van
de allernieuwste recepten, bereikt in den
aanvang van zyn praktyk zyn doel soms
pas langs een omweg, doordat hy de oude
beproefde methoden in hun waarde on
derschatte en dus verwaarloosde.
Allereerst dan behoort een volledig on
derzoek aan te vangen met een vraagge
sprek, de anamnese. De patiënt vertelt al
les wat hem zelf is opgevallen en waar
hy last of pyn van heeft. Deze mededee-
lingen sturen de gedachten van den arts
reeds ln een bepaalde richting en nu
wordt het gesprek aangevuld doordat de
geneesheer vragen stelt, welke door den
patiënt zoo goed mogelyk moeten worden
beantwoord. Deze vragen hebben niet al
leen betrekking op de persoonlyke ziekte
geschiedenis van den patiënt zelf: zeer
vaak worden er inlichtingen gevraagd om
trent mogeüjke ziektetoestanden by fami
lieleden. Dit kan vooral waarde hebben
voor de herkenning van erfelijke en be-
smetteiyke ziekten. Zoo ontwikkelt zich
naast een persoonlyke anamnese ook een
familie-anamnese. Om dit gedeelte van
het onderzoek ten volle tot zijn recht te
doen komen, ls het noodig dat de patiënt
een zekere intelligentie bezit en dat van
de zijde van den geneesheer geduld en
belangstelling samengaan met het ver
mogen tot scherp luisteren en combinee
ren.
Op de anamnese volgt de Inspectie, d. w.
z, dat nu de oogen van den geneeskundige
al hun aandacht aan het lichaam wyden,
speurende zoowel naar algemeene als naar
plaatseiyke veranderingen. De kunst van
een goede Inspectie onder een goede
verlichting! ls een gave, welke in VToe-
ger tijden ln hoog aanzien stond, In
onzen modernen tyd wordt helaas deze
kunst niet meer zoo volkomen beheerscht
en beoefend als vroeger het geval was.
Op de inspectie volgt nu het onderzoek
met de hand van den geneeskundige, d, i.
de palpatie. Vooral by afwy kingen in den
bulk ls deze palpatie nog steeds van groote
beteekenls. Verschillende ziekteprocessen
van bepaalde buikorganen verraden hun
aanwezigheid doordat by deze betasting
een meer of minder scherp begrensd ge
bied van den buik pynlljfc bUJkt te zijn.
Naast deze drukpyn treedt nog Iets anders
op Wanneer de onderzoekende hand die-
per ln den bulk poogt door te drukken
gaan de buikspieren zloh hiertegen ver-
zetten. Deze spierspanning, ook wel „dé-
fense musculaire" geheeten, zien wy voor
al voor den dag treden ln de buurt van
een onteteklngsprocee en zy ls daarom
b.v. een waardevol gegeven ter herkennlig
van blindedarmontsteking.
Op de palpatie volgt de percussie, dat l
het onderzoek door beklopping. Deze
methode van onderzoek kan zeer wel ge-
schieden met een redhthoeklg gebogen vin
ger van den arts, maar wordt meestal uit
gevoerd met behulp van een bepaald een
voudig instrument, de percussiehamer. De
percussie speelt een belangrijke rol ter
opsporing van afwyklngen ln de longen
of van het borstvlles en ter vaststelling
van bepaalde aandoeningen van het hart.
Na de percussie volgt een wyze van be-
luisteren, welke bekend staat onder den
naam van auscultatie. Hierby wordt het
oor van den arts gebruikt om verschil
lende geluiden en geruisohen op te zoe
ken en te bestudeeren welke als normale
levensuitingen zijn te beschouwen of welke
■by bepaalde ziekteprocessen ontstaan. In
vroeger tijden werd het oor van den ge
neesheer rechtstreeks tegen de huid van
den patiënt gedrukt. Dit ls onhygiënisch
en komt nauwehjks meer voor. Er bestaan
apparaten de stethoscoop waarmede
op een meer verfynde en veel duideiyker
wyze deze geluiden kunnen worden waar
genomen. Ons hart b.v. uit een linker
boezem, een iinkerkamer, een rechter boe
zem en een reohterl(ftmer. Langs de ade
ren stroomt het bloed naar het hart toe;
langs de slagaderen verlaat het bloed hel
hart weder. Op vier bepaalde plaatsen
bevinden zich de zg. hartkleppen, welke
zich beurtelings openen en sluiten. Daar
bij ontstaan geluiden, de harttonen. Bij
verschillende ziekteprocessen van deze
kleppen ontstaan veranderingen ln deze
harttonen. Zoowel de normale harttonen
als de verschillende afwyklngen kunnen
met behulp van den stethoscoop worden
waargenomen. Ook by verschillende an
dere ziekteprocessen in borst- of buikholte
is deze auscultatie van groote beteekenls.
Naast deze onderzoekingswyzen van
meer algemeenen aard staan den dokter
nog verschillende andere hulpmiddelenter
beschikking voor de verschillende ziekte
processen. De temperatuur wordt opgeno
men, de tong bekeken en de pols gevoeld.
Ook dit valt nog onder het meer alge
meene onderzoek. Daarnaast kennen wij
verschillende wegen waarlangs de bouw
en de functie van verschillende organen
nader kunnen worden bestudeerd en welke
ons ln staat stellen te beoordeelen of deze
organen al of niet by het ziekteproces
zijn betrokken. Een aantal van deze mee
speciale onderzoekingen ligt nog volkomei
binnen het bereik van den huisarts (b.v.
onderzoek van urine, ontlasting, maag
inhoud, sputum); andere vereischen eeu
meer specialistische ervaring en oefening
of kennis.
By vele ziekteprocessen kan aldus met
de oude beproefde methoden en met al
gemeen toepasbare wyzen van onderzot!
een voldoende inzicht in oorzaak en uit
breiding van den ziektetoestand worden
verkregen. Daarmede is dan de noodzake-
lyke grondslag gelegd voor een welover
wogen, doelbewuste behandeling welke
zich zooals ik reeds in den aanvang op
merkte zooveel mogelyk tegen de oor;
zaak zelve heeft te richten. Dit ls nte.
altyd mogelyk. Soms is de oorzaak niet
bekend, soms ook is het middel tegen de
bekende oorzaak nog onbekend of te
schadeiyk voor de overige weefsels van
het menscheüjk lichaam om by den zieke
toegepast te kunnen worden. Soms ook li
het proces daarvoor reeds te ver voortge
schreden, Dikwyis ls reeds veel gewonnen
wanneer het gelukt de natuurlijke gene-
zingstendenz. welke bijna steeds aanwezig
ls. te versterken door het uitschakelen van
alle schadelyke en de genezing belemme
rende invloeden. Daarby heeft de are
steeds te bedenken, dat hy niet alleen
zieke organen te behandelen krijgt, maar
steeds den geheelen mensch en dat er een
voortdurende wisselwerking bestaat
schen lichaam en geest.
Naast de medische voorschriften, tei(be
strijding van de aandoening zelve en w
gevolgen, zal dan ook een uiting v
medeleven, een vertrouweiyk gesprek, een
opbeurend optimisme, een enkel woord o
gebaar vaak van de grootste beteekenls
zyn.
De geneeskunde is in de laatste 30 jare
met groote sprongen vooruitgegaan en
bestaan tegenwoordig mogeiykheden va
genezing op velerlei gebieden waar vroeg
geen redding mogelyk was. Desondank
blijft nog ten volle waar een oud Frans"
gezegde, dat ons leert: „Le médecui 6"
rarement, soulage souvent et console w
jours"'). Daarom blijft het medische vat
een kunst welke slechts door intens w
voelende artsen ten volle en diep mensc
ïyk kan worden beoefend. N
i) De geneesheer geneest zelden, verlicht :--'-
wijle en troost steeds.
2-1
