De Uiver als tweede in Melbourne.
Na 'n oponthoud van 8 u. en 48 min.
te Albury.
75,te Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 24 October 1934
Derde Blad
No. 22881
Boeing Transport derde met ruim 2Va uur
achterstand.
Geringe kans van den
Uiver in den handicap
wedstrijd.
UIVER-BEMANNING
GERIDDERD.
EN TOCH WONNEN ZIJ
De Mac Cobertsow Pace Lowdeu-Melbourue
iSrteü~Bagdad 4100 K M
o
Als tweede In de Mac Robertson-snel-
heldsrace is de Uiver hedennacht te Mel
bourne aangekomen met een voorsprong
van ruim 2uur op de Boeing Transport,
van Roscoe Turner!
Nu ls Nederland in feestroes! Brééd-uit
wapperen de vlaggen in de tintelende
najaarslucht; er is vreugde en gejuich aan
allen kant
De prestatie van den Uiver en z'n be
manning is zonder voorbeeld. En dat zij
weerklank gevonden heeft in de harten
van nüllioenen landgenooten bleek giste
ren, bleek heden en zal op alles overtref
fende wijze blijken als straks de Uiver weer
boers zal zetten naar het Vaderland
Deze succesvolle tocht van Mildenhall
naar Melbourne over een afstand van meer
dan 18.000 K.M. is een daad van grootsche
allure. Wat Parmentier en zijn helpers voor
den naam van onze luchtvaart en van de
KLM. hebben gedaan zal met onuitwisch-
bare letters in de geschiedenis worden ge
boekstaafd. Deze pioniers voor een ver
keersdienst op den luchtweg naar Austra
lië staan terecht in het centrum der natio
nale interesse en bewondering .Zij verdie
nen onze hulde en onzen dank!
Te meer mogen zij daarop aanspraak
maken nu zij getoond hebben de beteekenis
van deze vlucht zoo volkomen te begrijpen.
Snel en comfortabel, maar vooral veilig
moest de Uiver naar Melbourne worden ge
voerd om de wereld te overtuigen van de
betrouwbaarheid der K.L.M.-organisatie en
te doordringen van het belang onzer ver
keersdiensten voor het zakenleven. Met
opoffering van allen persoonlijken roem
hebben de piloten zich daaraan gehouden.
En door deze opvatting van Parmentier en
Moll een opvatting, die bij de K.L.M.
overheerschend ls blijkt de wereld min
stens even sterk te zijn geïmponeerd als
door de overigens schitterende prestaties
van race-vliegers als de winnaars Scott en
Campbell Black!
Door de benoeming der bemanning tot
Ridders in de Orde van Oranje Nassau deed
ome regeering daarom een daad, die door
heel het volk met oprechte instemming
al worden begroet.
Spannende uren De
Uiver in den storm.
Onbeschrijflijk is imtusschen de spanning
geweest gedurende de laatste uren van de
reis van den Uiver! Op een tegenslag zoo
Het heeft H. M. de Koningin
behaagd om alle leden van de
bemanning van den Uiver te
benoemen tot Ridder in de Orde
van Oranje-Nassau.
kort voor het einde had tenslotte haast
niemand gerekend. Holland wachtte gis
termiddag op het bericht dat de Uiver te
Melbourne was geland. Men telde de minu
ten, de vlaggen lagen gereed
Hoe diep teleurstellend was toen de tij
ding dat Parmentier den koers was kwijt
geraakt, draadloos om nadere oriënteering
had gevraagd en vervolgens een noodlan
ding had gemaakt te Albury, een stadje ln
Nieuw Zuid Wales op de Z-grens van Vic
toria (op een afstand van 250 K.M. van
Melbourne). Van den heer Plesman, dir:c-
teur der K.L.M.die telefonisch inlichtin
gen had gevraagd', vernamen wij omtrent
dezen tegenslag de volgende bijzonder
heden;
De Uiver kwam recht op Melbourne af
vliegen en bevond zich op eenlge honderden
kilometers afstand, toen hij over het Rand
gebergte in het Zuiden van Australië moest
vliegen. Dit gebergte is berucht in de vlle-
gerswereld in verband met de ongunstige
weersomstandigheden, welke daar vaak
heerschen en welke den piloten dikwijls de
grootste verrassingen bereiden. Het was
middernacht, toen de Uiver dit gebergte
naderde. Dit was al een zeer ongelukkige
samenloop omdat dan door het zooge
naamde nachteffect de radiopeilingen af
wijkingen geven. En dit zou nog niet het
ergste geweest zijn, wanneer de Uiver
daarbij niet in een donderbui terecht was
gekomen. Al deze dingen maakten het voor
den bestuurder van den Uiver onmogelijk
koers te houden. Hij dreef naar het Oos
ten af. Dit bracht hem in een buitengewoon
precaire positie, daar naar schatting de
Uiver voor slechts nog l>/i uur benzine aan
boord had. Ongetwijfeld zal de bemanning
dan ook wel eenige benauwde oogenbük-
ken hebben doorgemaakt. Toch wist de
piloot weer zijn koers terug te vinden en
zag kans Albury op te zoeken. Toen heeft
de bestuurder een staaltje van navlgatie-
kunde gegeven waarover alle vliegautori-
teiten in Australië stom verbaasd zijn. Het
was n.l. stikdonkere nacht, zonder maan
licht en in een volkomen onbekende streek
en toch heeft de bestuurder 'kans gezien
door middel van zijn electrische schijn
werpers zich boven Albury te oriënteeren,
de renbaan op te zoeken en de machine
daar vlug en zonder eenlge schade aan
den grond te zetten, daarbij geholpen
door het licht van meer dan honderd auto's,
die naar de renbaan gekomen waren om de
Uiver te zien passeeren en op verzoek van
een radio-omroeper alle hun lampen naar
het veld hadden gericht.
Onbeschadigd en zonder eenig ongeval
stond de Uiver op den grond, doch hij
drong zoo ver in het zand dat, later de
start vele moeilijkheden met zich mee heeft
gebracht. Om 3.27 uur (Amst. tijd) was de
noodlanding geschied.
Een ooggetuige vertelde, dat het bij wijze
van spreken den geheelen avond had ge
regend. Toen de regen eindelijk een oogen-
blik ophield, zag men plotseling het vlieg
tuig verschijnen. Gelukkig waren honder
den automobilisten in de omgeving van de
renbaam bijeen gekomen in de hoop de
Uiver op zijn tocht naar Melbourne te zien
passeeren. Toen het toestel dan ook boven
de renbaan begon te cirkelen, richtten deze
honderden auto's hun lampen allen op de
baan. De Uiver beschreef een aantal cir
kels boven de renbaan en daalde vervol
gens snel.
Na aankomst bleek dat de marconist niet
in staat was geweest de geseinde plaats
namen te verstaan. Cootamundra, Tan-
gambalanga e.a. zijn trouwens namen, die
ln hun onbekendheid niet zoo heel gemak
kelijk verwerkt kunnen worden!
Nog voor Vh uur benzine
aan boord.
Parmentier achtte het ongewenscht nog
in den nacht op te stijgen, ook al was de
spoorlijn naar Melbourne met fakkels ver
licht en liet de Britsche kruiser Sussex
bij de finish haar zoeklichten schijnen
boven het vliegterrein. Hij verklaarde dat
het onweer buitengewoon zwaar was ge
weest, met verschrikkelijke regen- en
hagelstormen. Het hooge plateau was met
ijs bedekt.
De Uiver had bij de noodlanding nog voor
anderhalf uur benzine aan boord. Parmen
tier achtte dit voldoende voor de reis naar
Melbourne, doch de K.L.M.-dlrectie gaf op
dracht vóór den start eerst te tanken. Dit
gaf belangrijk oponthoud. Want de Uiver
heeft een speciale benzine noodig, die lang
niet elk vliegveld heeft en dus per tank
auto uit Melbourne moest worden aange
voerd. Om deze reden gingen bemanning en
passagiers per auto naar Albury om wat
uit te rusten en het aanbreken van den
dag af te wachten.
Gestart zonder passagiers
en post.
Het oponthoud heeft 8 uur en 48 minu
ten geduurd. In dien tusschentijd was de
Boeing Transport van. Roscoe Turner om
8.25 uur te Charlevllle aangekomen en om
10 uur weer gestart. De Amerikanen zagen
nog een kans op den tweeden prijs en zon
der twijfel zullen zij van hun machine het
uiterste hebben gevergd. Begrijpelijk dat
wachtend Nederland in zak en asch zat en
als het ware smeekte om het bericht dat
de Uiver weer was gestart. Die tijding
kwam ver na middernacht.
Om kwart over twaalf was de Uiver ver
trokken, doch niet zonder de passagiers en
post te hebben moeten achterlaten! De
slechte weersgesteldheid noodzaakte daar
toe, wilden Parmentier en Moll hun toestel
veilig los krijgen van den modderigen
bodem. De start lukte perfect en binnen
het uur was daarop de Uiver in Melbourne,
waarheen de passagiers met de post per
auto zijn gevolgd.
Ja; zij wonnen, deze mannen, die den
blanken Douglas-vogel over landen en
zeeën voerden van Mildenhall naar Mel
bourne
ZIJ wonnen. Maar kwam ooit een over
winning méér in gevaar dan thans, was
ooit de brandende onzekerheid omtrent
den uitslag van een wedstrijd in ons
landje zóó groot als op deze Octoberdagen
met hun snel wisselende aspecten
De climax in de Melboume-race bleek
gistermorgen dan toch nog niet bereikt.
Die kwam pas in den middag met de
tijding dat de trouwe Uiver was gestrand
op de renbaan te Albury, op 250 K.M. af
stand van de finish!
Welk een schok van ontzetting is er bij
het vernemen daarvan door de duizenden
gegaan, die met stijgende opgewonden
heid zich verdrongen voor de redactle-
bureaux of stilaan te luisteren zaten aan
de radio....
De Uiver aan den grond. Gestrand, bij
wijze van spreken, met het einddoel in
zicht. Gestrand voor de haven, waar
dichte drommen te wachten stonden om
haar de hulde te brengen, die zij ver
diende.
Van mond tot mond ging een kreet van
teleurstelling en diepe deernis over deze
jammerlijke episode in een zoo grootsche
verrichting.
Er was paniek in Nederland
Er kwamen uren van bange vrees, van
een pijnigend wachten en van groeiende
angst dat op het laatste moment ons de
tweede prijs nog zou kunnen ontgaan.
Er was een sfeer, die herinneren deed
aan den gedenkwaardigen Oudejaars
nacht, toen Smirnoff zijn Pelikaan, na een
recordvlucht, terug voerde naar het nest,
en „onvoldoende zicht" aan het slot met
een mislukking dreigde. Het draadloos
contact met den grond wees toen ten
slotte in dien somberen, mistroostigen
nacht eindelijk den Pelikaan den weg
naar het landingsterrein op Schiphol. Het
draadloos contact zou op het laatste
traject van Charleville naar Melbourne
ook den Uiver voor een noodlanding be
hoed hebben, indien niet een hevig onweer
het opvangen der radio-seinen had ver
stoord
Helaas bleven nu de elementen de baas.
In de remous en den donderslag was de
Uiver als een schip in de kokende bran
ding. Er mocht geen risico worden aan
vaard! Veiligheid ging vóór alles, veilig
heid ging voor roem. Zóó moest de Uiver
wijken naar het wijde veld, raakte in de
diepe duisternis de richting kwijtEn
de Uiver ging noodgedwongen te Albury
aan den grond.
Ondragelijk is de spanning geweest in
de uren, die volgden. Het publiek vróég,
sméékte om nieuws, en de kranten konden
het niet geven. De Uiver moest wachten
tot den dag alvorens te kunnen starten.
En de Boeing Transport naderde al meer
en meer, bedreigde de Hollandsche kansen,
die op deze wijze nog in de laatste oogen-
blikken in duigen schenen te vallen
Parmentier en zijn mannen wonnen
tenslotte tochZij wonnen ondanks alles,
met een voorsprong van ongeveer twee
uur. Na een Hitsenden, enerveerenden
strijd met Roscoe Turner's achtervolgende
Boeing, die belust op de zege in een
opmerkelijk hoog tempo vooruit scheen te
stormen.
Zij wonnen, die kranige, onversaagde
kerels van onzen Uiver, waarop heel
Nederland z'n hoop had gebouwd.
Zij wonnen. En Nederland, dat zijn
nachtrust had opgeofferd om den uitslag
te vernemen, slaakte een diepe zucht van
verlichting!
Maar deze uren zullen wel altijd onver
getelijk blijven
si?8 afstanden in Kilometers zijn voor
oen snelheidswedstrijd;
TfifOad—Alhhsbad 3700
Allahabad-singapore 3570
r,'^,pore—Darwin 3350
CWiln—phariesviiie 2240
Lnarlesville—Melbourne 1270
Totaal 18,230 K.M.
Voor den Handicapwedstrijd:
LondenMarseille 970 KM.
MarseilleRome 625 K.M.
RomeAthene 1060 K.M
Athene—Aleppo 1210 K.M
AleppoBagdad 730 KJVI
Bagdad—Bushir 785 K.M
Bushir—Jask 805 K.M
Jask—Karachi 953 KJd
KarachiJodhpur 615 K.M
Jodhpur—Allahabad 872 K.M
Allahabad -Calcutta 750 K.M.
Calcutta—Rangoon 1078 K.M.
RangoonBangkok 580 K.M. i
BangkokAlorstar 900 K.M.
AlorstarSingapore 657 K.M.
SingaporeBatavia 920 K.M.
BataviaRembang 1120 K.M.
Rembang—Koepang 800 K.M.
KoepangDarwin 852 K.M.
Darwin—Newcastle 610 K.M.
NewcastleConcurry 840 K.M.
ConcurryCharlesville 870 K.M,
IharlesvilleNarramine 690 K.M,
NaramineMelbourne 700 Kif.
Totaal 19.992 K.M.
Te Melbourne aangekomen.
Om 1.12 uur ging de Uiver over de eind
streep en zij veroverde daarmede den twee
den prijs in de snelheidsrace! De totale
duur der vlucht bedroeg 3 dagen, 18 uur
en 6 seconden. Een groote menigte was ge
tuige van de aankomst. Aanwezig was ook
de consul der Nederlanden, de heer F. H.
Wright, die in opdracht der regeering
mededeelde, dat het H.M. de Koningin be
haagd had alle vier leden der bemanning
te benoemen tot Ridder in de Orde van
Oranje Nassau.
Enthousiasme over de prestatie
van den Uiver.
Het bericht van de aankomst van den
Uiver te Melbourne bereikte de bemanning
van het KXM.-vliegtuig de Kwartel, toen
zij te Batavia op het punt stond een re
tourvlucht naar Nederland te beginnen
op het vliegveld Andur.
De gezagvoerder van de Kwartel uitte
zijn vreugde over deze prestatie door bo
ven de stad te stunten.
Geheel Bandoeng leefde mee met de
gebeurtenis, overal zijn de vlaggen uitge
stoken.
De directeur van het Departement van
Binnenl. bestuur te Batavia wenschte de
Uiver-bemanning geluk namens alle be
stuursambtenaren en die van het Depar-
tement van Binnenlandsche Zaken.
De voorzitter van den Indische Volks-
raad seinde: „Hartelijk gelukgewenscht
I met uw schitterende prestatie en welver
diende koninklijke onderscheiding. Uw
merkwaardige vlucht is hier te land met
geestdrift en spanning gevolgd. Men is
begonnen aan de voorbereiding van een
grootsche huldiging, welke men op 7 No
vember der Uiver-bemannlng hoopt te
brengen tijdens haar verblijf in Neder-
landsch-Indië."
Dè Gouverneur-Generaal van Indië
seinde aan de bemanning van den Uiver:
„Hartelijk gelukgewenscht. Hulde voor uw
prestaties".
Voorts seinde Zijne Excellentie een te
legram aan den directeur der K.L.M.:
„Mijn hartelijke gelukwenschen met de
schitterende prestaties van de Uiver-be-
manning."
De K.L.M. in het centrum der
belangstelling.
Te Den Haag was hedenochtend de
drukte op de bureaux van de K.L.M. en
in de omgeving van den Hofweg nog bui
tengewoon. De publieke belangstelling,
hoewel minder dan vannacht, toen de
spanning zijn hoogtepunt had bereikt, was
nog steeds aanzienlijk. Bij de directie van
de K.L.M. was het een komen en gaan
van bezoekers, die gelukwenschen kwa
men aanbieden. Een stroom van telegram
men kwam binnen. Een van de eersten,
die van zijn belangstelling deed blijken,
was de minister-president dr. H. Colijn,
die na het ontvangen van het bericht
betreffende de aankomst te Melbourne, het
volgende telegram aan Parmentier ver
zond:
„Vol bewondering voor uw schitterende
prestatie bied ik u en de verdere beman
ning mijn hartelijke gelukwenschen aan
met de geslaagde aankomst en met uw
aller benoeming tot Ridder in de Orde
van Oranje-Nassau".
Ook minister de Wilde en de gouver
neur-generaal jhr. de Jonge zonden tele
grammen van gelukwensch.
Er kwamen bij de K.L.M. verder een
telegram in van de heeren van Woelderen
en Smeding, voorzitter en vice-voorzitter
van de Zeeuwsche vereeniging van Lucht
vaart. Zij telegrafeerden:
„Of de K.L.M. een luchtlijntje naar Oud-
of Nieuw-Zeeland doortrekt, steeds over
winnen zekerheid, veiligheid, organisatie
en een sterk besef van verantwoordelijk
heid de moeilijkheden Daardoor is de
Uiver-tocht geworden tot zulk een pak
kende prestatie van Nederlandsche lucht
waardigheid en luchtvaardigheid. Hulde
aan de kranige K.L.M.-kerels in Melbourne
en ln Nederland."
Waardeering in Engeland.
De verbazingwekkende vlucht van het
Comet-vliegtuig van Scott en Black wordt
i ln alle Engelsche ochtendbladen met be
grijpelijke vreugde herdacht. De bekente
nis van de prestaties der piloten wordt op
I Indrukwekkende wijze door vergelijkingen
I duidelijk gemaakt. Een schip dat Vrijdag
„De Uiver" stapt kalm en statig over de
halve wereld. Een bloemstuk door de
firma Herwig te Bussum aangeboden aan
de K.L.M. Het is vervaardigd van chry
santen, riddersporen en varenbladeren.
avond 12 uur voor den start der vliegtui
gen Engeland heeft verlaten zal pas tegen
het einde van de volgende maand, op 26
November, Brisbane bereiken. Te Bagdad
kon men Zaterdagavond de ochtendbladen
van dien dag lezen, wat op verscheidene
plaatsen tn Schotland niet mogelijk was.
De onder-Koning van Indië zou in zijn
paleis te Delhi de Times van Zaterdag ge
lezen hebben, wat stellig de eerste maal
in zijn leven was. De diepe indruk van de
prestatie van den Uiver in Engeland komt
tot uiting in de volgende passage in de
Daily Telegraph:
Wanneer een verkeersvliegtuig met pas
sagiers en post aan boord bijna zoo snel
naar Australië kan vliegen als een race
machine, dan is het de taak der bevoegde
Engelsche instanties er vooc .te zorgen, dat
ook wij verkeersvliegtuigen, bezitten, die
daartoe in staat zijn.
Scott en Black hebben als sportsmen
een groote sportieve prestatie verricht,
niemand wil hun deze verdiende eer ont
nemen, doch de beide Hollanders viogen
hun machine alsof het om niet anders
dan gewoon beroepswerk ging. Deze
wedstrijd maakt een onderzoek naar de
Britsche politiek jegens de burgerlucht
vaart beslist noodzakelijk.
De Times te Londen schrijft:
Onze grootste tegenstanders in de race
schijnen, zoowel in verzorging als in erva
ring de Nederlanders te zijn. Inderdaad zal
het niet noodig zijn te verklaren dat het
merkwaardigste van deze heele merkwaar
dige geschiedenis is, de verschijning van
't Nederlandsche handelsvliegtuig, in Ame
rika gebouwd. Op het eerste gezicht doet
het denken aan een gevleugeld paard dat
op een dag is uitgebroken om tweede te
worden in de Grand National. Dit is niet
een geheel juiste vergelijking, omdat de
Nederlanders zoowel aan snelheid als aan
comfort hebben gedacht en niet bereid zijn
geweest een reserve aan kracht en andere
middelen voor veiligheid en comfort op te
offeren, om snelheid te verkrijgen.
Maar in dit land is de vlucht van het
K.L.M.-toestel naar Australië met bewon
dering en verrukking gevolgd en het nieuws
dat zij de moeilijkheden hebben overwon
nen, welke plotseling voor het doel op
kwamen, geeft de hoogste voldoening.
Tenslotte wijst de Times op de groote be
teekenis van de LondenMelbourne-race
voor de geschiedenis van de luchtvaart. Het
resultaat van Scott en Black moet veel
meer menschen gevoel voor de luchtvaart
bijbrengen en het resultaa.t van de Neder
landers uit commercieel oogpunt van groot
nuttig effect zijn.
De Daily Mail wijst er op, dat, terwijl
Scott en Black groote sprongen maakten
en aldus de verplichte controlepunten in
een keer konden bereiken, dit vliegende
hotel doelende op den Uiver met zijn
3 pasaglers op elk tusschengelegen station
benzine moest innemen. Zijn vlucht is ver-
loopen met de regelmaat van een uurwerk.
