De illuminatie van ons gebouw.
758,e Jaargang
MAANDAG 15 OCTOBER 1934
No. 22873
ONZE LICHTWEEK-
PRIJSVRAAG.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste Nieuws
van heden. 1
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cts. per regel voor advertentlën uit Leiden en plaatsen
waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle
andere advertentlën 35 Cts. per regel. Kleine advertentlën
uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
l brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT»
Voor Leiden per 3 maanden f. 2.35; per week t. 0.13
Bulten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week 0.19
Franco per post f. 2.35 portokosten.
Dit nummer bestaat uit VIER blaaen
EERSTE BLAD.
Wij herinneren eraan, dat de inzendingen
op onze Lichtweek-prijsvraag UITERLIJK
DONDERDAG A.S. des middags om 12 uur
ln ons bezit moeten zijn.
Oplossingen, welke ons later bereiken,
worden onherroepelijk ter zijde gelegd.
Teneinde tegemoet te komen aan den
wensch van eenige amateur-fotografen, die
ons verlicht kantoorgebouw bij voorkeur
bij het invallen der schemering wilden
fotografeeren, hebben wij besloten de ver
lichting morgen- en Woensdagavond
REEDS OM HALFZES TE ONTSTEKEN.
Hedenavond gaan de lampen om half
zeven aan.
Nog drie avonden is er dus tot halfelf
gelegenheid een opname te maken.
DE DIRECTIE.
DE WINKELWEEK.
Morgenavond te 8 uur zal „Werkmans
Wilskracht" wederom een marsch door de
ttad maken langs den volgenden weg:
Heerenstr. (hoek 3 Octoberstr.Zoeter-
woudsche Singel, Korevaarstr., Gangetje,
Botermarkt, Vischmarkt, Maarsmansteeg,
Breestr., K. Rapenburg, Prinsessekade,
Haarlemmerstr., Hooigracht, N. Rijn, Hoog
straat, Donkersteeg Haarlemmerstr., Prin
sessekade, K. Rapenburg, Breestr., Hooge
woerd, Watersteeg, Hooigracht, Haarlem
merstr., Turfmarkt (E.)
Van verschillende zijden klaagt men er
over, dat gisteravond de Lichtweek blijk-"
baar onderbroken was, er brandden al
thans maar enkele lichtreclames. Alhoe
wel wij ons de teleurstelling kunnen in
denken van degenen, die van buiten de
stad waren gekomen om de verlichting in
oogenschouw te nemen, moeten wij toch
opmerken, dat de houders van lichtrecla
mes zelf te beslissen hebben of zij hun
verlichting al dan niet zullen ontsteken.
Het gaat dus heel moeilijk om van te vo
ren bekend te maken, dat de verlichting
niet zal branden, want iedereen is daarin
geheel vrij. Er waren trouwens eenige za-
kenmenschen, die de verlichting wel ont
stoken hadden; ook ons gebouw was ge
ïllumineerd.
12'/> JAAR SECRETARIS DER K. v. K.
Ter gelegenheid van het feit, dat de
heer mr. dr. P. G. Knlbbe vandaag voor
12'/i jaar het ambt van secretaris der Ka
mer van Koophandel en Fabrieken voor
Rijnland aanvaardde, is hij hedenmorgen
ln het bureau der Kamer aan den Sta
tionsweg toegesproken door den voorzit
ter. den heer D. ten Cate Brouwer, die hem
lu hartelijke bewoordingen gelukwenschte
en den jubilaris bloemen aanbood.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE.
Ter voorziening ln de vacature ontstaan
door het vertrek van ds. Bonga is thans
beroepen ds. F. ten Cate te Sappemeer.
WONINGBOUWVER. „DE EENDRACHT".
Een complex van 60 eensgezins-woningen
in gebruik genomen.
Ter gelegenheid van het 20-jarig be
staan van bovengenoemde vereeniglng in
1932 werd het plan opgevat om uitvoering
te geven aan het achtste bouwplan, om
vattende 60 eensgezinswoningen en gepro
jecteerd op een terrein, begrensd door de
Ambon-, Drift-, Atjeh- en Sumatrastraat.
De architect, de heer M. Vrijenhoek uit
Den Haag ontwierp het plan en toen
overeenstemming was verkregen met de
verschillende overheidsinstanties, kwam de
bouw op vlotte wijze tot stand.
Op 6 December van het vorige jaar werd
den aannemer, het Civ. Ing. Aannemers
bedrijf v.h. firma Gebrs. van Crey te Ros
malen opdracht verstrekt tot den bouw en
ondanks het feit, dat de werkzaamheden
door een vorstperiode van 4 a 5 weken ge
stagneerd werden, kon juist een week voor
den daartoe gestelden termijn, n.l. op 29
September j.l. het werk in zijn geheel wor-
den opgeleverd.
In tegenwoordigheid van bestuur en
I commissarissen van ..De Eendracht", den
i architect, den heer Vrijenhoek, de heeren
I Kiers en Libot, resp. directeur en ambte
naar van het Bouw- en Woningtoezicht
en afgevaardigden van zusterverenigingen
heeft Zaterdagmiddag de officieele inge
bruikneming plaats gevonden.
Nadat de voorzitter, de heer J. Poeliejoe
de gasten had verwelkomd, begaf het ge
zelschap zich naar het perceel Ambon-
straat nr. 14, waar ln den gevel een
gedenksteen ls aangebracht.
Alvorens deze te onthullen gaf de archi
tect, de heer M. Vrijenhoek een korte
technische uiteenzetting, waarbij hij aller
eerst zijn vreugde erover uitsprak, dat
ondanks de moeilijke tijdsomstandigheden
dit complex arbeiderswoningen in gebruik
kan worden gesteld.
Het -geheele complex, aldus spr„ bestaat
uit 7 woningblokken, bevattende 60 één
gezinswoningen.
In verband met de uiteenloopende sa
menstelling van het gezin der toekomstige
bewoners, zijn de woningen verschillend
van grootte ontworpen. Echter bevatten
alle woningtypen op den beganengrond.
behalve een woonkamer van 15 M2. een
kleine kamer benevens de keuken; op de
verdieping zijn 3 slaapkamers ontworpen,
terwijl de ruimte onder de kap op doel
matige wijze tot bergruimte is ingericht.
Voor het bergen van fietsen en brand
stoffen is ten behoeve van iedere woning
een bouten schuurtje gebouwd. In de
woonkamer is het raamkozijn voorzien
van een breede vensterbank van geel ver
glaasde tegels. De schoorsteenmantel is
van gekristalliseerde tegels met marmeren
dekblad gemaakt.
Ter hoogte van de deuren is in de be
nedenkamers een rondgaande schilderijen-
lijst getimmerd, waardoor de wandhoogte
op een aangename wijze wordt onderver
deeld in een gestucadoord fries en een be
hangen wand.
Het schilderwerk is. naar -gelang van de
teekenis van het vertrek, in frissche glan
zende kleuren uitgevoerd.
Alle woningen zijn aan de achterzijde
door middel van gemeenschappelijke bree
de tuinpaden te bereiken. De achtertuinen
hebben een gemiddelde diepte van 13 M.
en zijn onderling gescheiden door liguster
hagen.
Aangezien gebroken is met het systeem
van uitgebouwde keukens, kan het zonlicht
overal onbelemmerd toetreden.
Het aanwezige speelterrein van het Oos
terkwartier, hetwelk midden in een der
bouwblokken, door de gemeente indertijd
is aangelegd, stelde aan de te maken be
bouwing bijzondere eischen zoowel van
practischen- als aesthetischen aard. Een
vijftal woningblokken met de door de ge
meente reeds vroeger gebouwde Bewaar
school op één der straathoeken, omsluiten
het speelterrein op doeltreffende wijze.
Door het tuinpad romdom het speelterrein
aan te leggen en door de aangebrachte
beplanting met klimplanten, ls het speel
terrein in een rustig afgesloten omgeving
komen te liggen, terwijl anderzijds de be
woning geen nadeelen behoeft te onder
vinden van de luidruchtige jeugd.
Overeenkomstig de gestelde eischen om
trent de verhouding van de straatbreedte
tot gevelhoogte is de goot- en nokhoogte
van de woningblokken verschillend. Dit is
echter op een zoodanige wijze ln de vorm
geving van de beëindiging der woning
blokken opgelost, dat het geheel een even
wichtig en harmonisch beeld heeft ver
kregen. Waar achtertuinen van hoekper-
ceelen aan de straat grenzen is ter wille
van den inkijk, om redenen van practi
schen aard en niet het minst uit archi
tectonische overwegingen, aan de afwer
king der zij- en achtergevels veel zorg
besteed. Eenzelfde maatstaf van vorm
geving en afwerking is in acht genomen
ten aanzien van de achtergevels, welke van
het speelterrein uit, alle zichtbaar zijn.
Alle gevels der verschillende woningblok
ken zijn van gelijke materialen gemetseld.
De gevelsteen ls van miskleurig zwavelgeel
Waalhardgrauw; de pannen zijn roode
verbeterde Hollandsche pannen.
Het dagelljksch toezicht op den bouw
is uitgeoefend door de opzichters C Mln-
nis en J. v' d. Mark.
De aannemingssom heeft f. 144.001.96 be
dragen hetgeen neer komt op een bouwsom
van f. 2400 per woning. De gemiddelde
inhoud bedraagt 247 kubieke meter of een
bouwprijs van f. 8.40 per kub. M.
In het bijzonder dankte spr. het Bouw
en Woningtoezicht voor de vlotte samen
werking, waarna hij overging tot de ont
hulling van den gevelsteen. Deze is uitge
voerd in gele zandsteen en draagt het
opschrift „19121932. De Eendracht. Ter
herdenking van het 20-jarig bestaan".
Achter den gevelsteen is een looden koker
ingemetseld, inhoudende een op perka
ment gestelde oorkonde, welke het stich-
tingsbesluit bevat en onderteekend is door
alle bestuursleden en commissarissen.
De heer Poeliejoe dankté den heer
Vrijenhoek voor zijn uiteenzetting en
deelde mede, dat het bestuur de voorbe
reiding van het negende bouwplan weldra
ter hand zal nemen.
Nadat thee was geserveerd, werden de
woningen bezichtigd, welke reeds alle door
de bewoners betrokken zijn en zoowel
in- als uitwendig een keurigen indruk
maken.
„De Eendracht" mag met gerechtvaar
digden trots wijzen op haar jongste uit
breiding, welke zij heeft gegeven aan de
goede zaak der volkshuisvesting.
COMITÉ VOOR WERKLOOZENZORG.
DE STORM.
Gisteren tegen den avond stak de wind,
welke den geheelen dag uit het Zuidwesten
geblazen had, met grootere kraoht op en
wakkerde allengs aan tot een flinken
storm, die een krachtigen en succesrijken
aanval deed op de herfstgetinte boombla
deren en ze in groote menigte afrukte en
door de lucht meevoerde. Geheele takken
werden afgerukt; ettelijke dakpannen mee
genomen en op den grond verblijzeld. Af
en toe priemde een felle regenbui omlaag
en sloeg de weinig talrijke wandelaars
onbarmhartig in het gezicht. Kortom ge
zegd: het was noodweer en wie niet per sé
naar buiten moest, bleef gezelig bij de
warme kachel, gooide nog een extra sefhepje
kolen op het vuur en controleerde of de
deuren en ramen „geen kwaad konden"
Menigeen en vooral zij, die verwanten
op zee hebben! ging met een ongerust
hart den nacht tegemoet, maar gelukkig
bereikten ons bot heden geen onheilspel
lende berichten.
Hier ter stede bleef de schade beperkt tob
een enkelen schoorsbeen, vele dakpannen
en een gedeelte van een schutting aan de
Aloëlaan, die den winddruk niet kon weer-
i staan. Het is dus hier nogal meegevallen!
onVJa£rdaS ®ePIaatste foto van ons verlicht kantoorgebouw is een verkeerd
9 alhj?^erzelld geraakt. Die foto w as n.l. van den heer H. Sterk, Nieuwsteeg
terwijl bovenstaande foto werd ingezonden door den heer A. Chrispijn,
or. Aagtenstraat 32. Beiden komt dus een premie van f. 2.50 toe.
DE LEIDSCHE KUNSTVEREENIGING.
Het seizoen 19341935 van de Leidsche
Kunstvereeniging, dat thans is aangevan
gen met een tentoonstelling in de Laken
hal van het nagelaten werk van den jong
gestorven schilder Hans van Mastenbroek,
zal in November worden voortgezet met
een tentoonstelling van twee kunstenaars,
die een groot deel van het jaar in Katwijk
werken, n,l. mej. Broeksmit en Johan
Windhorst.
Daarna zal een tentoonstelling volgen,
eind December en begin Januari, van den
Vlaamschen schilder en teekenaar Valen-
tijn Edgar van Uytvanck, die vooral door
zijn groote geteekende portretten van tal
van bekende kunstenaars bekendheid ver
wierf.
Die tentoonstelling zal worden gevolgd
door een zeer merkwaardige van werk van
Adriaan Lubbers, den Hollandschen schil
der, die de schoonheid van de skyscraper-
steden als New-York en Chicago ontdekte
Zijn werk wordt zoowel in de Ver. Staten
als in Frankrijk en Nederland zeer ge
waardeerd.
Het seizoen zal worden besloten met een
belangrijke tentoonstelling van Leo
Gestel's oeuvre, den ook in het buitenland
zoo bewonderden schilder.
In organisatorisch verband samengesteld.
Reeds 3 jaren bestaat hier ter plaatse
een comité, dat zich tot taak heeft gesteld
in de wintermaanden aan de Christelijke
werkloozen eenige ontspanning en ontwik
keling te verschaffen.
Het comité bestond uit personen van
verschillende richting; echter waren zij
niet krachtens eenige kerkeraad of organi
satie aangewezen.
Op voorstel van het Provinciaal Comité
voor Werkloozenzorg, gevestigd te Rotter
dam, is aan het plaatselijk comité een
meer organisatorische samenstelling gege
ven.
Daartoe uit-genoodigd, hebben de navol
gende Kerkeraden en organisaties verte
genwoordigers aangewezen, n.l.:
De kerkeraad van de Ned. Herv. Ge
meente; idem van de Gereformeerde Kerk;
idem van de Luthersche Gemeente; De
Christelijke besturenbond; Patrimonium;
Christelijke Nat. Werkmansbond; De Chr.
Hist. Unie; De Anti-Rev. Partij; De Chris
telijke Vrouwenbond; De Hervormde Jon
geren groep; De Gereformeerde Jeugdcen-
trale.
Op 27 September j.l. heeft de officieele
oprichting plaats gehad en werd een alge
meen bestuur aangewezen, bestaande uit
de navolgende personen: Dr. Riemens, Ds.
Thomas, J. A. v d. Reijden, D. Parmentier,
H. v. Cittert, Mevr. Werner, J. Slegtenhorst
P. de Koning Jr., G. v. Polanen, Ph. J. de
Leeuw en een vertegenwoordiger van de
Luthersche Gemeente.
Het dagelljksch bestuur is samengesteld
als volgt: J. Slegtenhorst, voorzitter; D.
Parmentier, 2e voorz.; Ph. J. de Leeuw,
secretaris; J. A. v. d. Reijden, penning
meester; Mevr. Werner, alg. adjunct.
Voor de werkzaamheden der jeugdige
werkloozen is de navolgende commissie
samengesteld: H. van Cittert, voorzitter,
P de Koning Jr., J. Zandee, G. v. Polanen,
Mej. Blangé, B. Burger.
Waar het oude comité steeds de belang
stelling heeft ondervonden, welke het voor
hare werkzaamheden noodig had, zoo wordt
vertrouwd, dat het in zijn nieuwe samen
stelling. op dezelfde medewerking mag
rekenen.
De nood onder de werklooze collega's ls
groot. Laat dit onze offervaardigheid mo
gen prikkelen.
GEM. REINIGINGS- EN
ONTSMETTINGSDIENST.
Nieuwe desinfector in gebruik genomen.
Zaterdagmiddag heeft een groot aantal
doctoren uit Leiden en omstreken een be
zoek gebracht aan den gemeentelijken
reinigings- en ontsmettiffgsdienst in de
Noorderstraat alhier, zulks ter bezichti
ging van den in gebruik genomen
desinfector. Het gezelschap, waaronder de
directeur van den gemeentelijken genees
kundigen dienst, dr. M. D. Horst en de
directeur van het Academisch Ziekenhuis
dr. H. H. Maas zich bevonden, werd ont
vangen door den heer J. H. de Jong, den
directeur van den gemeentelijken reini
gingsdienst. De heer De Jong hield een
korte rede waarin hij allereerst herinnerde
aan de oude ontsmettingsinrichting aan de
Lange Vrouwenkerksteeg en aan de reeds
ln 1916 aan den Raad gedane voorstellen
tot het bouwen van een nieuwe inrichting;
inplaats daarvan verschafte het Rijk de
gemeente een oud stoom-ontsmettings-
oventje, dat van 1923 tot Mei j.l. dienst
deed. De voormalige paardenstal op het
terrein aan de Noorderstraat werd door de
invoering der autotractie beschikbaar en
door de goede zorgen van het Bureau
Gemeentewerken is dit gebouwtje tot een
doelmatige desinfecteer-inrichting ver
bouwd.
De twee af deelingen van het gebouwtje
de z.g. besmette en de reine zijde zijn
door een badkamer voor het personeel
gescheiden, terwijl de installatie zelf be
staat uit een dubbelwandige oven met
centrale deursluiting. De benoodigde stoom
wordt geleverd door een met gas gestookt
keteltje, een vaeuumpomp zorgt voor het
luchtledig maken alvorens de formaline
wordt Ingevoerd. Deze wijze van ontsmet
ten berust op het principe van prof.
Rübner en sedert de Ingebruikneming der
inrichting op 17 April j 1. heeft de instal
latie op afdoende wijze gewerkt zonder
eenige schade aan lijf- of beddegoed.
Hierna nam het gezelschap de door de
N.V. Machinefabriek Reineveld te Delft gé-
plaatste installatie ln oogenschopw, waar
bij niet alleen de eenvoudige en practische
oven aller belangstelling had, maar
tevens met groote interesse kennis geno
men werd van de wijze van werken, welke
gedemonstreerd werd.
VERBANDLEER VOOR SPOORWEG
PERSONEEL.
Door de Ned. Spoorwegen wordt op het
station alhier een cursus in de verbandleer
en Eerste Hulp bij Spoorwegongelukken en
andere ongevallen (aanraking electrische
bovenleiding i gegeven Al het spoorweg
personeel zal de cursussen, die zoowel theo-
retisoh als practisch gegeven worden, bij
wonen. Na afloop van iederen cursus wordt
examen afgenomen Ieder, die met goed
gevolg dit examen aflegt, ontvangt een ge
tuigschrift.
BINNENLAND.
De Leidsche begrooting voor 1935 bijkans
sluitend zonder verzwaring van lasten.
3e Blad).
Dr. Posthuma over de betalingsmoeilijk
heden met Duitschiand. (3e Blad).
Mutaties bij de landmacht. (Binnenland,
3e Blad).
Nieuw hoofdkwartier der Padvinders door
H.K.H. Prinses Juliana geopend. (Binnen
land, 3e Blad).
Geen omzetbelasting op bladriet. (Land
en Tuinbouw, 3e Blad).
De gevolgen van het onweer; de bliksem
ingeslagen in de torens te Alkmaar en
Noord-Scharwoude. (Laatste Berichten,
le Blad).
BUITENLAND.
Overleden is de vToegere Fransche pre
sident en oud-premier Raymond Poincaré
(le Blad).
De uitvaart van Barthou. (3e Blad).
Het stoffelijk overschot van koning
Alexander in zijn vaderland teruggekeerd.
(3e Blad).
De reorganisatie der Fransche regeering.
Laval aan buitenl. zaken. (3e Blad).
Voortzetting van het onderzoek in het
moordcomplot van Marseille. (3e Blad).
LIEFDADIGHEIDSTOURNEE
LEIDSCH STUDENTENTOONEEL.
Met betrekking tot bovengenoemde tour-
née vernemen wij, dat het bestuur van het
L.S.T. zich eenigen tijd geleden in verbin
ding heeft gesteld met het Leidsche Crisis-
Comité en de mogelijkheid heeft geopperd
van een uitvoering in den plaatselijken
Schouwburg.
De leiding van het Crisis-comité achtte
het daaraan verbonden finantieel risisco
evenwel niet aanvaardbaar en heeft het
aanbod onder dank voor de goede bedoe
ling van de hand gewezen.
Na deze toelichting, welke ons van de
zijde van het Crisis-comité bereikte, ne
men wij ons verwijt aan het bestuur van
het L.S.T. gaarne terug.
o
TOONEELVEREEN
„DOOR OEFENING BETER."
Zaterdagavond gaf bovengenoemde ver
eeniglng haar eerste uitvoering in dit sei
zoen in de zaal van Café-Rest „Zomer-
lust" Te kwart over achten opende de voor
zitter met een hartelijk welkom den avond
Hij wees er op dat de zaal reeds bijna ge
heel bezet was, wat groote voldoening
schenkt. Warm beval hij de tombola aan,
welke gehouden werd om ontspannings
avonden aan de werkloozen te kunnen
aanbieden, en hij dankte de winkeliers en
fabrikanten voor het beschikbaar stellen
van prijzen.
Direct daarop werd een aanvang ge
maakt met de opvoering van het tooneel-
spel in drie bedrijven „Hun kind", dat aan
de spelers zware plichten oplegde, waar
aan allen zich echter goed kweten. De rol
len, ook de bijrollen, werden goed vertolkt.
Na de pauze werd nog „Een huldebetoo-
ging" opgevoerd welke danig insloeg. Rest
ons nog te vermelden, dat „The Roto Co
lour Players" op de bekende wijze hun
nummers ten beste gaven, en dat een ge
zellig bal onder leiding van E Castelein
het einde van den goed geslaagden avond
bracht.
o
DE OVERWEG WAS DE SCHULDIGE!
Bij aankomst van trein. No. 1020. welke
hedenmorgen om even 8 uur uit Den Haag
aan het station alhier arriveerde, bleek,
dat van een der rijtuigen een as was warm
geloopen, zoodat het rijtuig uit den trein
moest worden verwijderd.
Uit den aard der zaak ging hiermede
eenigen tijd gemoeid, gedurende welke de
boomen van den overweg voor het gewone
verkeer gesloten bleven.
Als gevolg daarvan bereikten heel wat
zakenmenschen en scholieren vanmorgen
te laat hun kantoor-, winkel- of school
gebouw. De betreffende patroons en on
derwijzers weten nu meteen, wat de oor
zaak daarvan was.
In den naoht van Zaterdag op Zon
dag omstreeks 1 uur is een personenauto,
bestuurd door den 43-iarigen T. C. v. d. S.
en waarin mede gezeten waren de 24-jarige
W. R. alhier en de 35-jarige C. H. uit
Rijnsburg, tengevolge van slippen in volle
vaart tegen een boom op den Rijnsbur-
gerweg gereden, waardoor de boom af
knapte en de auto kantelde. De bestuurder
kreeg lichte verwondingen in het gelaat
en m.est zich door den E. H. D. in het
Academisch Ziekenhuis laten verbinden;
de overige inzittenden kregen geen letsel.
De zwaar beschadigde auto is door een
kraanwagen weggesleept.
