KANONNEN KOOPLUI
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Donderdag 27 September 1934
GEMENGD NIEUWS.
Rookers,ool<
RADIO-PROGRAMMA.
(MARCHANDS DE CANONS).
Verkorte inhoud van een belangwekkend Fransch boek, bevattende
onthullingen over het, tengevolge van de werkzaamheden der
Amerikaansche Senaatscommissie van onderzoek, in hooge mate
actueel onderwerp: „de kanker der particuliere wapenfabricage".
m.
De leveringen aan de marine.
Maar den besten waarborg voor de
kustverdediging vormt een krachtige
marine. De oorlogsmarine is dan ook de
beste en meest geliefde klant van het
Comité des Forges Tusschen 1923 en 1933
is het marme-budget van 959 millioen ge
stegen tot 3224 millioen francs. Het totale
bedrag, uitgegeven voor nieuwe construc
ties, bedroeg in 9 jaren ruim 20 milliard
francs, wel een bewijs, welk een „lange
arm" het Comité des Forges heeft, en hoe
almachtig zijn propagandabureau is, want
alle fabrieken, die in dien tijd aan de
marine hebben geleverd, staan onder
controle van dat Comité dat in directe
onderhandeling met de regeering staat, en
de bestellingen naar billijkheid over de
leden verdeelt, zoodat prijsconcurrentie
onmogelijk is. Van de 10 milliard francs,
die voor de oorlogsschepen zijn uitgege
ven, kan men gerust zeggen, dat er 33 pet.
in de kas vloeide van de .marchands de
canons".
Het is van algemeene bekendheid, dat
een sterke oorlogsmarine te allen tijde
een prachtige diplomatieke troef is. Frank,
rijk heeft dit eigenlijk pas na den oorlog
begrepen. Zijn vloot die in 1914 slechts
middelmatig was, bekleedt thans, na een
arbeid van tien jaren, een op den voor
grond tredende plaats.
Hoewel men steeds zegt. dat dit te dan
ken is aan de ministers van marine, Ley-
gues en Dumont. is deze transformatie het
werk van het Comité des Forges, evenals
dit het geval is met den aanleg van de
verdedigingswerken aan de Oostgrens en
aan de kust. De „marchands de canons"
begrepen onmiddellijk welk een uitgebreid
arbeidsveld de vernieuwing van de oorlogs
vloot hun bood, te meer. nadat zij tegen
liquidatieprijzen in het bezit waren ge
komen van de Duitsche ijzermijnen aan
de Moezel De door hen bezoldigde dag
bladen betoogden, dat het overwicht ter
zee van de geallieerden de beslissende
oorzaak was geweest, dat Duitschland den
oorlog had verloren. Hun handige, vol
hardende propaganda had succes, en
maakte voor de eerste maal in de nieuwere
geschiedenis van Frankrijk een land, be
zield met een marinegeest.
Zij begonnen met te wijzen op het groote
nut der onderzeebooten: het volgende jaar
werd een bedrag van 120 millioen gevoteerd
voor duikbooten van 600 ton. Van de 400
millioen francs, in den tijd van 9 jaren
besteed aan den bouw van duikbooten,
werd ruim 33 pet. verwerkt door de Chan-
tiers Schneider te Chalons-sur-Saöne. Van
1925 af werden binnen weinig jaren 35
onderzeeërs, elk van pl.m. 1000 ton, té
water gelaten. Schneider leverde de vuur
monden er voor. en de torpedo-fabriek van
Sir Basil Zaharof de tien a twaalf torpedo,
lanceerbuizen per boot.
Daarna, aangemoedigd door het ver
kregen succes, vroegen de dagbladen van
het Comité des Forges of het niet mogelijk
zou zijn super-duikbooten te bouwen, die
den strijd zouden kunnen opnemen tegen
lichte kruisers. Ook ditmaal werden zij
tevredengesteld.
Maar wat te doen, als de Ontwapenings
conferentie te Genève de duikbooten ver
biedt, iets waarop Sir John Simon in ver
schillende redevoeringen heeft aangedron
gen? De „marchands de canons" hebben
deze eventualiteit voorzien, en er een
middel op gevonden: hun vertegenwoordi
ger en vriend, de minister van Marine
Dumont, voorzitter van den Raad van
Beheer der Banque Franco-Japonaise, die
deel uitmaakte van de Schneider-groep,
zegt in zijn ontwerp-budget voor 1931-'32,
dat, trots de aangebrachte wijzigingen, de
tegenwoordige Fransche pantserschepen
groote gebreken hebben, zoodat hun ver
vanging door moderne linieschepen noo-
dig is. En zonder discussie stemmen de
leden der Fransche Kamer in Januari
1931 voor den bouw van twee schepen van
zeer groote tonnenmaat, vier gepantserde
kruisers van 7500 ton en eenlge kleinere
schepen.
Wat beteekent dit votum anders dan het
begin van de reconstructie op moderne
basis van een vloot van gToote slagschepen
nadat de kleine eenheden waren ver
kregen?
Het op stapel zetten van de „Dunkerque"
het schip van 26.500 ton en een lengte
van 200 M., was een symbolisch gebaar en
tevens een commentaar op de aanbieding
té Genève van het Fransche constructieve
ontwerp van algemeene ontwapening.
Bij de Dunkerque was het wederom angst
voor Duitschland, die om den hoek keek.
De dagbladen van het Oomité des Forges
vertellen u, dat de Duitsche scheepsbouw
kundige ingenieurs nog dezelfden zijn, die
de keizerlijke vloot bouwden, die de over
winning bij Jutland behaalde.
Verwekte de Deutschland de eerste
Duitsche pantserkruiser van 10000 ton.
geen sensatie? Op dit schip zal een tweede,
een derde volgen. In 1936 zal Duitschland
een divisie van minstens 4 pantserkruisers
bezitten, zooals geen ander land er een
heeft, behalve op de Deutschland wees de
Fransche minister van Marine in Januari
1931 ook op den grooten Turkschen krui
ser Sultan Yavus. „die ln de Middelland-
sche Zee. wat snelheid betreft, uit een
Fransch standpunt beschouwd alle groote
slagschepen overtreft". De Sultan Yavus
is niets anders dan de oude Duitsche
Göben. die op een Fransche werf weer als
nieuw werd eemaakt!
In den loop van 1932 toen de eentonige
Ontwapeningsconferentie n'aats had. en
toen er een soort stilstand bestond in de
bewapeninr gaat Frankrijk voort oorlogs
schepen te water te laten. Maar Frankrijk
wa= niet het eenlee land dat in die r-erirxie
oor'oe'seh',"en van stor»l liet loopen' »ele
andere natie' dl» aan de groene tafel te
Genève ha-Jden oiaaf' genomen volgden
zijn voorbeeld „Marchands de canons"
treft men in vele landen aan.
De bu'tenlandsche klanten.
Joegoslavië, Tsjechoslowakije. Polen en
Roemenië vormen de beste buitenlandsche
markten voor de „marchands de canons".
Deze landen, die ontstaan zijn. of welker
gebied werd uitgebreid ten koste van Oos
tenrijk. Hongarije en Duitschland, waken
met zorg voor de instandhouding van den
Vrede van Versailles. Maar om te blijven
leven hebben zij een machtigen bondge
noot noodlg: Frankrijk, dat zij onweer
staanbaar meetrekken naar het hellende
vlak van den oorlog, het uitverkoren ter
rein van de „marchands de canons". Dezen
hebben er het grootste belang bij. dat een
zenuwachtige toestand van angst onder
de volkeren blijft bestaan. Hoe meer wrok
er bestaat, hoe meer oorlogsgevaar er
dreigt, des te meer zal de wapenindustrie
bloeien De door de metaalindustrie bezol
digde dagbladen blazen elk incident, dat
zou kunnen bijdragen tot vergrootine van
de onrust op: de geheime bewapening van
Duitschland en Hongarije, den „Anschluss"
den Poolschen Corridor Silezië, Dantzlg
Hoewel de Sovjet-Unie en Polen sinds 1920
met elkaar ln vrede leven en er in 1932
tusschen die landen een overeenkomst van
non-agressie werd gesloten, beschouwt
Rusland Polen als zijn ergsten vijand.
Polen weet dit. en voor alle zekerheid
wapent het zich. Een niet onbelangrijk
gedeelte van het bedrag van ruim 2 mil
liard francs van de Poolsche oorlogsbegroo-
ting komt ten goede aan de Schneider-
groep.
Frankrijk is sinds 1919 altijd zeer min
zaam geweest jegens zijn satelliet-Staten,
wanneer zij leeningen wenschten te plaat
sen maar een conditio sine qua non was
daarbij steeds: kanonnen bestellen bij
Schneider (de Wende] is bestuurder van de
Banque de France en Schneider is lid van
den Raad van Beheer van een half dozijn
banken)
De „medewerldng" van Japan.
Nauwelijks had de aankondiging van de
Ontwapeningsconferentie plaats gehad, of
het Comité- des Forges achtte het oogen-
blik aangebroken om zijn invloed op de
Fransche pers te vergrooten: ln 1930 kocht
het alle aandeelen op van Le Joumal des
Débats: in 1931 maakte het zich meester
van een voldoend eroot getal aandeelen
van le Temps om dit daeblad onder con
trole te hebben, en in 1932 koopt het
lTntransigeant.
Maar het was niet alleen het Comité
des Forges, dat ageerde tegen een even
tueel succes van de Ontwapeningsconfe
rentie. want alle industrieën, die, zij het
ook indirect, geïnteresseerd zijn bij de pro
ductie van oorlogstuig, deden mee aan de
bestrijding van het „gevaar" eener ontwa
pening.
Het was echter de Japansche Mitsui-
groep. welke de 25 Japansche oorlogstuig-
fabrieken. waarin 100 000 arbeiders wer
ken, controleert, die den zwaarsten slag
aan de Ontwapeningsconferentie toe
bracht. Hét scheen als of het Japansch-
Chlneesche geschil, dat Juist rees, toen de
Conferentie haar deuren opende, voorbe
reid was om de utopie van de ontwape
ning aan te toonen. Maar wie voorziet het
50 divislën sterke Japansche leger en vloot
die ln sterkte onmiddellijk volgt op die
van Engeland en Amerika, van wapenen
en ammunitie? De Mitsui-fabrieken. En
wie heeft groote geldelijke belangen bij
de Mitsui? Om hierop een antwoord te
geven, sla men het flnancieele verslag op
van de Banque Franco-Japonaise, waarin
men leest:
„Onze bank heeft groote belangen ver
kregen bij de Mitsui-groep, een groep, die
geroepen is voor een groote toekomst.
De Banque Franco-Japonaise. waarvan
de meer genoemde Charles Dumont voor
zitter is, maakt deel uit van de Schnei
der-groep.
Alle zich naast elkaar plaatsende ge
schillen reageeren op elkaar, doen onop
houdelijk nieuwe wrijvingen ontstaan, en
zijn evenveel troeven ln het spel der
„marchands de canons". Dezen zijn het,
die ln alle landen, waar zij bestaan, de
politieke spanningen vergrooten. in den
boezem der Parlementen en ministeries
omkooping toepassen en den wedloop van
de bewapening ln de hand werken, want
de oorlog is nu eenmaal een prachtig bui
tenkansje voor de „marchands de ca
nons".
In het rapport van 15 December 1921
der gemengde commissie tot vermindering
der bewapening, een geenszins verouderd
rapport, leest men o.a.:
„Maatschappijen, die zich bezig houden
met oorlogsindustrie, hebben bijgedragen
tot de bedreiging met oorlog, tot het over
reden van de landen, waartoe zij behoo-
ren. om een oorlogszuchtige politiek te
voeren, en hun bewapening te vermeerde
ren; maatschappijen hebben getracht
ambtenaren, zoowel ln eigen land als ln
den vreemde om te koopen. Die maat
schappijen hebben valsche berichten ver
spreid omtrent plannen bij de besturen
van leger en marine, teneinde vermeerde
ring van militaire uitgaven, en bestellin
gen van wapenen uit te lokken."
Een woord van Briand.
Toen de Fransche oud-minister van
Buitenlandsche Zaken, Briand, die dik
wijls geen blad voor zijn mond nam, te
Genève een delegatie van de vrouwenbon
den voor vrede ontving, sprak hij o.a. tot
haar: „De fabrikanten van munitie en
ander oorlogstuig werken den Volkenbond
het Pact van Parijs, tegen, en zij betalen
de perscampagnes, die telkens onze po
gingen belemmeren. De artikelen tegen
den vrede worden geschreven met een
pen, vervaardigd van hetzelfde staal als
dat der kanonnen en granaten.
ZIJN LEVEN IN DE GOLVEN GELATEN.
Kapitein van Zweedsch stoomschip
over boord geslagen.
Pas gistermiddag is aldus meldt het
Hbld. uit Rotterdam het bekend ge
worden, dat de Noordzee tijdens het vlie
gende weer Zondag jl. een slachtoffer
heeft geëischt. Het is kapitein B. G. Nils-
son van het Zweedsche stoomschip „Vega"
uit Sölvesborg, die zijn leven in de gol
ven gelaten heeft.
De „Vega" van de reederij Falkvik te
Sölvesborg ls Vrijdagnamiddag uit Malmö
ln Zuid-Zweden vertrokken met een la
ding stroo, bestemd voor St. Heller op het
Engelsche eiland Jersey voor de Fransche
kust.
Het stroo zat hoog opgepakt over de
geheele lengte van het schip. Van palen
en latten had men staketsels gebouwd om
den last bij elkaar te houden. Met zeil
doek was alles afgedekt en zware trossen
had men gebruikt, om de palen aan elkaar
en aan de vaste deelen van het schip te
bevestigen.
Zoo begon het schip zijn reis met een
bemanning van zestien koppen aan
boord, kapitein Nilsson inbegrepen Met
goed weer voer men de Sent uit. Het
Kattegat was rustig en op het Skagerrak
was geen vuiltje aan de lucht. Toen men
evenwel de Noordzee had bereikt, stak een
storm op uit het Zuid-Westen. Zondag
namiddag was het zwaar weer. Alle man
schappen waren aan dek en het hoog
geladen schip vatte veel wind en het
gevaar voor stukslaan was niet denk
beeldig. Iedere tros en elk stuk touw werd
gebruikt om alles zoo veel mogelijk vast
te sjorren.
De tegenslag kwam onverwacht. Een
der roerkettingen brak en viel gedeelte
lijk overboord, twee trossen in zijn val
meesleurend. Dit was noodlottig. De tros
sen raakten n.l in de schroef verward.
Niet alleen had men nu de macht over
het stuur verloren, maai" tevens moest
men de machine stop zetten. Kapitein
Nilsson snelde van de brug naar het ach
terdek om een onderzoek ln te stellen. Of
ficieren en matrozen togen onmiddellijk
aan het werk om het euvel te verhelpen.
Terwijl zij hieraan bezig waren, moet
de kapitein tijdens een hooge zee over
boord zijn geslagen Niemand heeft het
gezien en niemand ook heeft zijn hulp
geroep gehoord. Toen men tot de ontdek
king kwam. dat de kapitein zoo lang weg
bleef, ging men zoeken. Men vond hem
niet en kwam tot de overtuiging, dat hij
verdronken was.
Mattson, de eerste officier, nam het
commando op zich. Onder zijn leiding
gelukte het in den loop van den nacht
van Zondag op Maandag de roerketting
te herstellen en de trossen te verwijderen.
Het schip kon toen. op halve kracht stoo-
mende, zijn tocht voortzetten. Onder-
tusschen had de storm vat gekregen op de
lading. Trossen en kabels knapten af,
dekzeilen scheurden aan flarden, palen
en latten braken en een groot deel van
de deklast ging over boord.
Zoo kwam de „Vega" gistermiddag met
zware averij den Nieuwen Waterweg bin
nen. Aan boei 16 op de Nieuwe Maas voor
de Schiehaven is het schip vastgelegd,
teneinde hersteld te worden, alvorens de
reis wordt voortgezet.
Het havenbootje bracht ons aan boord.
Van den achtersteven woei de blauwe
vlag met het gele kruis halfstok ten tee-
ken van rouw. Het deerlijk gehavende
schip bood een triesten aanblik. Op -het
voordek stond aan stuurboord nog een
deel van "t staketsel. Aan bakboord was 't
geheel verdwenen. De pakken stroo lagen
in de grootste wanorde over elkaar, door
den storm aan stuurboordzijde omhoog
gestouwd.
De gebroken trossen, kabels en touwen
lagen verspreid tusschen stukken dekzeil,
die nog vast zaten. Een twee tons laad-
mast was afgeknapt. Men had de stukken
overeind geheschen, om er geen last van
te hebben. De ijzeren railing was verbogen.
Deelen van de brug waren weggeslagen.
Op het achterdek had de storm nog ra
dicaler huis gehouden. Daar was alles,
lading met staketsels, trossen en dek
zeilen weggevaagd.
Het schip zal voorloopig hersteld worden
te Rotterdam, waarna het met de over
gebleven lading de reis naar St. Heiier
zal voortzetten. In Zweden zal de defini
tieve reparatie geschieden.
o
VERDRONKEN.
Gisterenmiddag is het twee-jarig zoon
tje van de familie G. Ipema te Eelde. toen
het een oogenblik aan de aandacht der
ouders ontsnapt was, in een tobbe met
water gevallen en verdronken.
o
SMAKELIJK ETEN!
Eergisterochtend vond een spoorwegbe
ambte op het traject OssNijmegen ter
hoogte van de gemeente Herpen een koe
tusschen de rails liggen. Het beest was
klaarblijkelijk uit de welde geloopen en
op de spoorbaan terecht gekomen, waar
het door een goederentrein is doodge
reden.
De beambte deed aangifte bij de politie.
Het cadaver werd weggehaald en overge
bracht naar het noodslachtingsgebouw ter
plaatse, dat is ondergebracht In een ma-
qazijntje van den Noord-Brabantschen
Christelijken Boerenbond ten einde aan
een keuring te worden onderworpen. Zeer
ten ongerieve van den eigenaar werd het
vleesch echter ongeschikt voor consump
tie verklaard.
Het afgekeurde rund zou den volgenden
dag naar het provlncieel destructiebedrijf
Hier eindigt het hoek.
Wie verder belang stelt ln het onder
werp, dat erin wordt behandeld, verwijs
ik naar het artikel van mr. M. J. v. d.
Flier, getiteld: „Particuliere- of Staatswa-
penfabricage", ln het door de Vereeniglng
voor Volkenbond en Vrede uitgegeven
boekwerk „Internationale vraagstukken
van dezen tijd" (N.V. Daamen's Uitg. Mij.,
Ten Haag), en naar de in dat artikel ver
melde geschriften beide van 1932: „Les
relations internationales des industries de
guerre", van L. Launay et J. Sennac, en
„The secret international armament firms
at work", uitgegeven door The union of
democratie control.
W.
te Son worden vervoerd, ten einde daar te
worden verbrand. De veldwachter schijnt
echter het gebouwtje niet goed te hebben
afgesloten. Toen hij tenminste gisteroch
tend weer eens polshoogte ging nemen,
bemerkte hij tot zijn niet geringe verba
zing, dat er gedurende den nacht onge-
wenschte bezoekers waren geweest, die de
bouten vleesch van het beestje op des
kundige wijze hadden afgesneden en mee
genomen. Men had slechts nog eenlg afval
achtergelaten. De politie stelde onmiddel
lijk een onderzoek ln Van de dieven ls
echter geen spoor ontdekt. (N.R.Crt.)
BUITENLANDSCH GEMENGD.
DE LINDBERGH-AFFAIRE.
AANKLACHT TEGEN HAUPTMANN
INGEDIEND.
De Amerik. politie heeft het doorzoeken
van het huis van Hauptmann met groote
zorgvuldigheid voortgezet. Daarbij zijn nog
een aantal bankbiljetten tot een waarde
van 840 dollar en een geladen automatisch
pistool van klein kaliber gevonden. De
bankbiljetten waren opgerold verstopt in
vier gaten, die achter een tegen den wand
staande plank verborgen zaten. Een deel
van het geld is onmiddellijk aan den rech
ter van Instructie gezonden, die volgens
een mededeeling van den officier van Jus
titie Foley geconstateerd heeft, dat de
biljetten deel uitgemaakt hebben van het
betaalde losgeld. De autoriteiten in den
staat New Jersey rekenen er nog altijd op
Hauptmann ten slotte van moord te kun
nen beschuldigen.
Lindbergh heeft gedurende ongeveer
17 minuten voor de commissie van onder
zoek verklaringen afgelegd over de inder
tijd door hem gevoerde onderhandelingen
over het losgeld. Hij ls niet met Haupt
mann geconfronteerd. Hauptmann hand
haaft rijn beweringen.
Het O M. heeft gisteren Hauptmann
aangeklaagd wegens afpersing. Daarbij
wordt uitgegaan van de veronderstelling,
dat Hauptmann degene is geweest, die de
50.000 dollar losgeld ln ontvangst heeft
genomen Verdere beschuldigingen bevat
de aanklacht niet. Wel worden nog een
reeks namen genoemd, die Hauptmann
aangenomen had.
ONTPLOFFINGS-ONGELUK.
In Vilvoorde (Vlaanderen) zijn in een
waterstofgasfabriek zuurstofcylinders ont
ploft, wat een reeks achtereenvolgende
explosies verwekte. Twee arbeiders wer
den op slag gedood en een is er ernstig
gewond. Het gevaar voor nieuwe ontplof
fingen schijnt verder bezworen te zijn.
EEN BUITENKANSJE.
Twee dames tn Lincolnshire wilden een
autotje koopen, maar hadden geen geld
genoeg. Daarom besloten ze een vaas van
Chelsea aardewerk, welke Jaren ln de fa
milie was geweest te verkoopen. Ze stuur
den haar naar de veiling te Londen met
den gelimiteerden prijs van pd. st. 100. Een
paar weken later werd ze geveild en tot
hun onmetelijke verbazing maakte ze niet
minder dan pd. st. 3000. De vaas bleek er
een te zijn van een beroemd stel van drie,
waarvan er een staat in het Victoria en
Albert Museum in Londen.
KOSTBARE OUDE MUNTEN GESTOLEN.
In den nacht op Woensdag hebben
inbrekers hun slag geslagen in het anti
quariaat van Bou'oey, den bekenden mun-
tenhandelaar te Parijs. De dieven hebben
honderden, voor een aanzienlijk gedeelte
zeer kostbare, munten medegenomen, o.a.
zeldzame munten uit den tijd van Con
stant^ n den Groote en uit den tijd van
Philips IV.
De inbrekers hebben alleen oude mun
ten medegenomen. Tal van andere kost
bare kunstvoorwerpen hebben zij op hun
plaatsen gelaten.
Er zijn vingerafdrukken gefotografeerd.
Men gelooft, dat de daders hebben gehan
deld in opdracht van een paar verwoede
verzamelaars.
TIEN GEDETINEERDEN UIT STRAF
GEVANGENIS UITGEBROKEN.
Te Savannah (Georgie V. St.) zijn tien
gedetineerden uit de staatsstrafgevangenis
ontsnapt. Zij overmanden den bewaker en
ontnamen zijn vuurwapen.
Een gedetineerde werd door een te hulp
snellenden bewaker neergelegd. De overige
negen zijn ontkomen. Vijf anderen, die
eveneens hadden kunnen uitbreken,
maakten van de gelegenheid geen gebruik.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK.
Gisternacht is op den straatweg naar
Dormagen (Duitschland) een ernstig auto
ongeluk gebeurt. De bestuurder van een
vrachtauto, waarop zich 7 personen bevon
den, werd waarschijnlijk door het licht van
een tegemoetkomende auto verblind en
verloor het stuur, waardoor hij in volle
vaart tegen een tram opvloog.
Twee der inzittenden werden op slag ge
dood, terwijl een derde, de leider der P.O.
in Dormagen, kort na aankomst in het
ziekenhuis aan de gevolgen van de beko
men verwondingen overleed.
De chauffeur bleef, als door een wonder,
ongedeerd, terwijl de overige drie inzitten
den er met lichte verwondingen afkwa
men.
o
DORPSBRAND IN DUITSCHLAND.
Het dorp Sollschwitz is door een grooten
brand geteisterd. Het vuur ontstond in een
boerenschuur tijdens het dorschen. Snel
verspreidden de vlammen zich over de ge
heele boerderij en vandaar over nog twee
hofsteden en schuren. Groote oogstvoor-
raden, landbouwmachines en -gereed-
schappen, het meubilair der aangetaste
boerderijen en vermoedelijk ook een groot
deel van den voorraad vee zijn door het
vuur vernietigd.
RECLAME-
8241
Uw tanden frisch
en blank met
De Nederlandsche Tandpasta
hWAT MIJNHARDT MAAKT IS GOED"
VOOR VRIJDAG 28 SEPTEMBER.
Hilversum, 1875 M. 8.00: VARA 12.00:
AVRO 4.00. VARA 8.00: VPRO
11 00: VARA 8.00: Gram.pl. 10.00:
Morgenwijding VPRO 10.15: Declamatie
J. Lemaire 10.30: Orgelspel C. Steyn
11.00: Vervolg Declamatie 11.15: Muzi
kaal allerlei (gitaar, hawailan gitaar, zang
accordeon, alt-saxofoon, orgel en plano)
12.00: Gram.pl. 12.30: Ensemble Rent
meester en Gram.pl. 2.10: Causerie door
Mevr. Ida de Leeuw van Rees 2.30:
Pianorecital W. v. d. Andel 3.00—4.00:
Gram.pl. 4.00: Zenderverz. 4.03: Knip-
les 4.45: Gram.pl. 5.00: Voor de kin
deren 5.30: De Notenkrakers o. L v. D.
Wins 6.00. Klein-VARA-ensemble o. L
v. F. Bakels 6.30: De Flierefluiters o. L
v. J. v. d. Horst 7.00: Orgelspel J. Jong
7.30: J. v. d Kieft: Het Vraagstuk der
Devaluatie 7.50: Gram.pl. 7.57: Herh.
S.O.S.-ber. 8.00: Ds. C B Burger: Kerk
en volk 8.30: Planorecital Bep TJomsma
9.00: Causerie Prof. Dr. C. Mennincke
9.30Vervolg Pianorecital 10.00Vrijz.
Godsd. Persbureau 10.15: Declamatie
Mien Emels van Buuren 11.0012.00:
Gram.pl.
Huizen, 301 M. Algemeen programma
verzorgd door de NCRV 800: Schrift
lezing en meditatie 8.159.30: Gram.pL
10.30: Morgendienst o. L v. Ds. E. Schou
ten 110012.00: Ensemble v. d Horst
12.15: Gram.pl 12.30: Ensemble v. d.
Horst 1.30: Orgelconcert S. P. Visser
2.30: Chr. Lectuur 3.003.45: Cello
recital L. Werner 4.00: Gram.pl. 5.00.'
Concert (Sopraan, tenor. hobo. piano)
6.30: Causerie A. J. Herwig 7.00: Politie
berichten en Ned. Chr. Persbureau
7.15: Gram.pl. 7.30: Prof. Dr. J. Wate
rink: Het Straatlied 8.00: Dubbel-man-
nenkwartet „Kunst naar Kracht" o. 1. v.
L W Vischer en M. E. Bouwmeester
(orgel) 9.00: Causerie over de Automa
tiseering van de Telefonie in ons Land
9.30: Holl. Kamermuziekvereeniglng. (Om
9 50: Vaz Dias) 11.00—11.30: Gram.pl.
Daventry, 1500 M. 10.35: Morgenwij
ding 11.20: Gram.pl. 11.50: Voor de
scholen 12.10: Orgelconcert S. Gunn
12.50: BBC-Dansorkest o. 1. v. H. Hall
I.35: Birmingham Philh. Strijkorkest o. I.
v. Hoek 2 20: Voor de scholen 3.35:
Western Studio Orkest o. 1. v. F. Thomas
4.20. Gram.pl. 4.50: Hotel Metropole
Orkest o. 1. v. Colombo 5.35: Kinder
uurtje 6.20: Berichten 6.50: Lezing
7.10: dito 7.30: Koorconcert o. L v.
Runclman Terry 7.50: Vroolijk program
ma 8.50: „Squaring the circle", spel van
Kataev 10.00: Berichten 10.20: BBC-
Dansorkest o. 1. v. Barbirolli 11.15: Voor
dracht 11.20—12.20: Dansmuziek.
Parijs „Radio-Paris". 1648 M. 7.20 en
8.20: Gram.pl. 12.50: Goldy-orkest
9.05: Radiotooneel 10.50: Dansmuziek.
Kalundborg, 1261 M. 12.20—2.20: Con
cert uit rest. „Wivex" 3.005.00: C.
Rydahl's orkest 8.30: Harpsoli door M.
Korchinska 8.50: Hoorspel - 9.50: Koor
zang (gr.pl.) 10.20: Kamermuziek (fluit,
viool, viola) 11.10—12.50: Dansmuziek.
Keulen, 456 M, 5.50 en 6.55: Gram.pl.
11.20: Zang en Piano 12.20: Omroep-
kwintet 1.20: Omroepkleinorkest o. 1. v.
Eysoldt 4.20: Weragkamerorkest o. 1. v.
Hartmaan 7.20: Volksliederenconcert
9.15: Omroeporkest o. 1. v. Buschkötter
II.2012.20: Dansmuziek.
Rome, 421 M. 8.30: Gram.pl. 9.05:
Gevar. programma 10.05: Sjrmphonle-
concert 10.50: Dansmuziek.
Brussel, 322 en 484 M. 322 M.: 12.20:
Grampl 1.30—2.20: Salonorkest m. m.
v solisten 5.20 en 6.20: Gram.pl. 7.05:
Zang 7.35: Gram.pl. 8.20: Concert
uit Londen o. 1. v Sir Henry Wood
11.00—11.20: Gram.pl. 484 M.: 12.20:
Salonorkest 1.30—2.20: Gram.pl. en zang
5.20: Symphonieconcert 6.35: Gram.-
platen 6.50: Pianorecital 8.20: Voor
Oud-Strijders 9.35: Symphonieconcert
m m. v. zangsolist 10.30: Gram.pl.
10.4511.20: Dansmuziek
Deutschlandsender, 1571 M. 8.35: Uit
Frankfort: Die Landschaft spricht. Herbst-
licher Taunus 9.15: Omroeporkest o. 1. V.
Lindner, m. m. v Elly Ney (plano)
10.20: Berichten 10 50: Weerbericht
11 20—12.20: Leo Eysoldt en zijn orkest.
GEM. RADIO-DISTRIBUTIEBEDRIJF EN
DE R. O. V. RADIO-CENTRALE.
Voor Vrijdag 28 September.
lste programma: Hilversum van 824 u.
2e programma: Hulzen van 824 uur,
3de Programma: 8.008.35: Keulen
10.20—12.20: Keulen 12.20—14.20: Luxem
burg 14.20—15.00: Keulen 15.00—
17.20: Kalundborg of Luxemburg 17.20
—19 30: Brussel Fr. 19.30-20.20: Deutschl.
sender 20.20—21.15: Luxemburg 21.15
—2200: Keulen 22.00—23.00: Luxem
burg 23.00afl.: Keulen.
4de Programma: 8.208.50: Parijs Radio
11.20—14 20: Daventry 14.2015.35:
Londen Reg. 15.35—17.20: Daventry
17.20—19.50: Brussel VI. 19.50—afl.:
Londen Reg.
De uitzending der R. O. V. geldt niet
voor het locale Leidsche programma; ln
de plaats hiervan omvat programma 5
der R. O. V. den geheelen dag Daventry
Wijzigingen voorbehouden.
HET MIJNONGEVAL IN POLEN.
De brand, die ontstaan was in een sin-
telhoop bij de Claramijn te Ruda (Polen)
heeft nog twee slachtoffer geëischt. In den
toestand van negen zwaargewonden is nog
geen wijziging gekomen, zoodat men vreest
voor een stijging van het aantal dooden.
Het naar de oorzaken van den brand inge
stelde onderzoek is nog niet voltooid.
2—3
