LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad Vrijdag 14 September 1934
BUITENLAND.
TELEGRAMMEN.
M-JARIG BESTAAN VAN DE
VOLKS BIJEENKOMSTEN.
Men geve zich nu reeds op voor den
komenden winter!
o
TOEVLUCHT VOOR CHR. JEUGDHULP.
Het bestuur dezer inrichting heeft een
samenkomst met verschillende genoodig-
den belegd, ter bespreking van den toe
stand in verband met den voorgenomen
bouw van een nieuw Tehuis Verscheidene
dames en enkele heeren hadden aan
de uitnoodiging gevolg gegeven, terwijl
eenige andere heeren, die verhinderd wa
ren, een schrijven met betuiging van
sympathie hadden gezonden
Na opening bracht de presidente, mej.
H. Eigeman. verslag uit over de finan
ciën, die niet bepaald schitterend te noe
men zijn. De grond is gekocht en betaald;
daardoor is het kapitaaltje zóóveel ge
slonken. dat er nog minstens f. 20.000 bij
zal moeten komen, al is alles zoo zuinig
mogelijk berekend. Zulks een som leener.
heeft groote bezwaren, met het oog op de
te betalen rente; aan hypotheek met
verplichte jaarlijksche aflossing kan zelfs
niet gedacht worden.
Nadat de architect, de heer W. Fontein,
de teekening aan de heeren had getoond
en toegelicht, gaven de heeren mr. v.
Toorenburg, Wijkmans en v. Nes verschil
lende raadgevingen omtrent de beste wijze
het ontbrekende te verkrijgen: mevrouw
Goslinga sprak over een middel, waardoor
mogelijk meer belangstelling voor de in
richting kan worden opgewekt. Het alge
meen gevoelen was. dat getracht moet
worden nog zooveel mogelijk giften of ren-
telooze bijdragen te verkrijgen, om zoo
doende een leening met betaling van rente
zoo klein mogelijk te maken. Daartoe zul
len nog eens weer pogingen worden aan
gewend. Met dank aan de aanwezigen
voor hun komst en raad, sloot de presi
dente de vergadering.
Mogen velen, die dit lezen, zich gedron
gen gevoelen, hun steun te verleenen aan
dit werk!
o
Onze stadgenoot, de heer J. K. van
deT Valk is geslaagd voor het examen
schoonschrijven.
De heer J. Dusoswa heeft zijn radio
zaak met ingang van heden verplaatst van
het Levendaal 47 naar Hoogewoerd 94, al
waar hij tevens uitbreiding heeft gegeven
aan den zakelijken opzet, door in den
verkoop ook rijwielen en onderdeden en
electrische artikelen te betrekken. In
den keurig gerestaureerden winkel is van
een en ander een ruime sorteering voor
handen. Aan den winkel is ook een
reparatie-inrichting verbonden.
Wij ontvingen het gedrukte verslag
over 1933 van de werkzaamheden der
Kamer van Koophandel alhier en van den
toestand van handel, scheepvaart en
nijverheid in dat jaar.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Bij de drukkerij Mulder alhier ver
scheen in opdracht van de 3 October-
vereeniging èen reclameplaat voor de
aanstaande feestelijkheden. De plaat is
ontworpen door den heer Jan de Quack
en stelt voor de Leidsche Stedenmaagd
omringd door de provinciale wapens.
Ofschoon de plaat door vorm en kleur
duidelijk opvalt en dus als reclameplaat
volkomen aan haar doel beantwoordt,
komt ons de ornamentiek te druk voor,
waardoor de voorstelling te druk wordt.
Zij. die deze plaat toegezonden krijgen,
bewijzen het bestuur der 3 October-
vereeniaing een grooten dienst door ze ook
werkelijk op te hangen!
Naar wij vernemen bevinden zich on
der de nieuw-ingeschreven leden van het
Leidsche Studentencorps de kroonprins van
Djokjakarta. G. R. M. Dorodjatoen en diens
broer prins Tinggarto. Beiden studeeren in
de vereenigde faculteiten van rechten en
letteren.
De aandacht van belanghebbenden
wordt gevestigd op een in dit blad voor
komende openbare kennisgeving van den
burgemeester betreffende de zitting van
den herkeuringsraad in November en
December a.s.
Het provinciaal kerkbestuur van
Noord-Holland en dat van Overijssel heb
ben respectievelijk tot de evangeliebedie
ning in de Ned. Herv. Kerk toegelaten de
heeren J. Visser uit Buiksloot en H. J.
Groenewegen uit Den Haag, belden can-
dldaat aan de Rijksuniversiteit alhier.
De 17-jarige J. H. R. en de 18-jarige
H. S. en W.C.K allen alhier zijn door de
politie te Amsterdam zwervende aange
troffen en naar huis op transport gesteld.
Twee Amsterdamsche minderjarigen zijn
hier ter stede opgepakt en naar de hoofd
stad teruggeleid.
De politie heeft proces-verbaal op
gemaakt tegen een tweetal jeugdige boef
jes, den 8-jarigen W. F. en zijn 11-jarig
broertje M. F., die bij den slager Vas op de
Turfmarkt een lade wilden lichten, doch
op heeterdaad werden betrapt.
Gistermiddag omstreeks halfzes is de
7-jarige B G., wonende in de Paul Kruger-
straat achter het oud-Academisch Zieken
huis in den Morschsingel te water geraakt.
De politie-agent Vermeer, die toevallig
passeerde, zag den jongen reeds een flink
eind van den kant drijven. Hij sprong
onmiddellijk den jongen na en bracht hem
met behulp van een burger, die zich
eveneens gedeeltelijk te water begaf, be
houden op het droge. De moedige redder
geraakte met zijn voet tusschen het een
of ander voorwerp bekneld en werd licht
aan dit lichaamsdeel gewond.
lijk uit dezelfde overwegingen zich als spr.
doen inschrijven.
Volgens de Temps zal men de quaestie
ln de zesde commissie (de juridische) van
den Volkenbond moeten bespreken. Het
blad herinnert er overigens aan, dat art. 12
van het verdrag inzake do minderheden
I alle moeilijkheden, welke uit de toepas-
1 sing van dit verdrag voortvloeien, naar het
Permanente Hof van Internationale Justi-
I tie verwijst.
De Havascorrespondent te Genève meldt,
dat men ln de Volkenbondskringen aldaar
ten zeerste verrast ls geweest door de ver-
1 klaring van Beek, vooral waar het Verdrag
I inzake de minderheden zelf een bepaling
oevat, waardoor revisie mogelijk wordt ge
maakt.
In Poolsche kringen wordt er de aan
dacht op gevestigd, dat Beck's verklaring
het Dultsch-Poolsche minderhedenverdrag
van 1922, dat een bilateraal verdrag is, vol
komen onaangetast laat. Ook ln de Rus
sisch -Poolsche betrekkingen komt door de
verklaring geen verandering, waar Polen
en Russen overeen gekomen waren, tegen
over elkaar geen gebruik te maken van
het recht der minderheden.
De verklaring betreft dus alleen het ver
drag van 28 Juni 1919.
In Polen is men zeer Ingenomen met
Beck's houding.
De Gazeta Polska noemde de rede een
historische gebeurtenis. Polen toont dat
het elke poging om het bij andere staten
te stellen met kracht van de hand wijst.
De Express Poranny meent eveneens dat
er een besliste stap is gedaan om de wereld
er van te overtuigen dat Polen geen staat
van den tweeden rang is. Minister Beek
heeft een eind gemaakt aan de onge
rijmdheid dat een staat ln zijn betrekking
tot een deel van de bevolking onderworpen
is aan de rechtspraak van een internatio
naal scheidsgerecht.
Het officieuze Nieuwsagentschap te
Warschau verduidelijkt de uiteenzetting
van Beek door er aan toe te voegen dat
haar Inhoud niet het voorwerp van eonig
politiek compromis kan zijn en ook niet in
verband moet worden gebracht met eenige
quaesties welke thans ln Genève behan
deld worden. Voor Polen is de quaestie van
te groot belang dan dat zij tot handels
object zou kunnen worden geclasseerd. De
ondervinding van 14 jaren heeft geleerd
dat de bepalingen tot berschermlng der
minderheden tot het plegen van politieke
chantage kunnen worden misbruikt.
Betreffende de toetreding van Sovjet
Rusland tot den Volkenbond schijnt thans
weldra de laatste moeilijkheid uit den weg
te zijn geruimd. Stalln heeft naar men
verzekert aan Litwinoff volmacht gegeven
de onderhandelingen met de Geneefsche
delegatie over den tekst van het uitnoo-
dlgingstelegram en het door Sovjet Rus
land daarop te geven antwoord naar eigen
inzicht te voeren Van Moskou uit zal geen
moeilijkheid inzake de overeen te komen
formules worden gemaakt. Het schijnt dat
thans behalve de Fransche delegatie, ook
Benesj als voorzitter van den Volken-
bondsraad met Litwinoff een telefonisch
overleg heeft geopend en dat de bespre
kingen een goeden voortgang hebben ge
maakt Men verwacht, dat de volledige
overeenstemming over den tekst nog deze
week zal worden verkregen en dat midden
volgende week de sovjets haar intrede in
den Volkenbond zpllen doen.
o
DUITSCHLAND.
Wat Hearst denkt.
De „Volkische Beobachter" publiceert
een deel van de gesprekken, die plaats
hebben gehad tusschen den Amerikaan-
schen krantenmagnaat Hearst, die in
Bad Neuheim een kuur ondergaat en Al
fred Rosenberg, den leider van de bui-
tenlandsche politieke afdeeling van de
N.S.D.A.P.
Toen ik drie jaar geleden Duitschland
bezocht", zoo verklaarde Hearst, „was het
een warboel. Thans, onder Hitler's be
wind, is Duitschland een land van orde."
Daarna sprak Hearst over de persvrij
heid in Amerika en verklaarde dat hij,
toen de wereldoorlog uitbrak, getracht
had zijn vaderland er van te weerhouden,
mee te doen. Hij was daarvoor scherp
veroordeeld. Thans blijkt dat hij gelijk
heeft gehad.
„Ik hoop dat wij uit een volgenden oor
log zullen blijven", aldus Hearst. „Jullie
in Europa moeten dien oorlog maar al
leen uitvechten en ik geloof, dat er dan
niet veel van Europa zal overblijven".
Over het rassenvraagstuk verklaarde
Hearst, dat hij weinig rassenverschil bij
de Europeesche volken kon opmerken. Zij
behoorden tot de verschillende volks
stammen, dat ls alles! Een conflict tus
schen Europeanen en Aziaten zou weer
wat anders zijn. Een overwinning van
Azië zou 't karakter der Europeesche be
schaving veranderen. Hearst bepleitte 'n
Pan-Europa.
BULGARIJE.
Mihailof ontsnapt.
Ivan Mihailof, de beruchte leider van
de Macedonische revolutionaire organisatie
die reeds geruimen tijd met inspanning
van alle krachten gezocht werd, is er
Woensdagavond in geslaagd per auto de
Turksche grens te overschrijden. Hij werd
vergezeld van zijn vrouw en twee man die
naar men gelooft zijn lijfgarde uitmaken.
De Bulgaarsche regeering heeft gister
avond een verzoek om uitlevering van
Mihailof aan de Turksche regeering ge
zonden.
o
TSJECHO-SLOWAKIJE.
President Masaryk ongesteld.
Sedert eenige dagen is Masaryk, de
hoogbejaarde president der Tsjecho-Slo-
waaksche republiek, ongesteld. Zijn ziekte
is echter niet van ernstigen aard en men
verwacht, dat de president weldra geheel
hersteld zal zijn.
Niettemin kan men, met het oog op den
hoseen leeftijd van den president, eenige
ongerustheid niet van zich afzetten.
De artsen, die Masaryk behandelen, heb
ben het volgende communiqué gepubli
ceerd: tijdens het geheele ziekteverloop
heeft zich geen enkele wijziging in den
toestand voorgedaan, welke het leven van
den president zou kunnen bedreigen De
patiënt ls bij volkomen bewustzijn. Zijn
algemeene toestand en de vooruitzichten
Zijn goed.
DE ENQUÊTE OVER DEN
WAPENHANDEL.
SANTIAGO DE CHILI. 14 Sept. (Reuter).
De regeering van Chill is verontwaardigd
over de geuite beweringen in de Ameri-
kaansche Senaatscommissie voor den
wapenhandel. Zij ls van meening, dat hier
mee de waardigheid en de rechtschapen
heid van de ambtenaren van Chili zijn
aangetast.
De regeering heeft daarom besloten om
voortaan geen enkel contract voor de
levering van vliegtuigen met Amerikaan-
sche firma's meer af te sluiten.
De minister van nationale verdediging
heeft den chef van de luchtmacht van
Chili hiervan schriftelijk ln kennis gesteld.
NEW YORK, 14 Sept. (Reuter). In de
Senaatscommissie, welke een onderzoek
Instelt naar de wapenfabrlcage, zijn gis
teren mededeellngen gedaan betreffende
een overeenkomst tusschen de Engelsche
Imperial Chemical Industrieën en de Du-
pont de Nemours.
Eerstgenoemde maatschappij kreeg in
1932 het recht, nitrocellulose te leveren
aan Europa en Z. Amerika, terwijl de an
dere firma cordiet mocht leveren aan Azië.
Verder was bepaald, dat de Amerikaan-
sche maatschappij geen zaken mocht
doen met Tsjecho-Slowaklje, Spanje en
Portugal zonder voorafgaande toestem
ming van de Imperial Chemical Industries.
Het personeel van Dupont de Nemours
heeft tijdens den oorlog totaal 17 mil-
lioen dollar aan tantièmes ontvangen.
o
DE RAMP DER MORRO CASTLE.
NEW-YORK, 14 Sept. (Reuter). De
„President Cleveland1' is weer vertrokken
onder commando van kapitein Carey, ter
wijl ook de eerste stuurman Henderson, die
Carey beschuldigde te lang te hebben ge
wacht met het bieden van hulp aan de
„Morro Castle" aan boord is.
De eigenaar van de „President Cleve
land", de Dollar Line" heeft ten aanzien
hiervan een verklaring gepubliceerd,
waarin wordt gewezen op den dertigjarigen
staat van dienst van Carey, en zijn voor
beeldig gedrag bij twee scheepsrampen,
waar door zijn optreden het verlies van
menschenlevens werd voorkomen.
De procureur van het district New-York
heeft de Wardline. de eigenaar van de
„Morro Castle" beschuldigd, dat men alles
doet om de justitie de ware toedracht van
de feiten van den ramp verborgen te
houden.
De verkoolde lijken van vier slachtoffers
zijn uit de Morro Castle gehaald.
SPANJE
Revolutie van links ontdekt.
De bladen bevatten met grooten, sensa-
tioneelen opmaak het bericht, dat de po
litie erin is geslaagd in verband met een
Woensdag ontdekten wapensmokkel, een
groot, wijd vertakt revolutleplan der
Marxisten op het spoor te komen.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft verklaard, dat de regeering de juiste
bijzonderheden betreffende het complot
voorlooplg nog niet bekend kan maken,
om het onderzoek niet te bemoeilijken,
dat door daartoe speciaal benoemde rech
ters in geheel Spanje wordt gevoerd.
Hij zal evenwel binnenkort de heele zaak
openbaar maken.
Het schijnt vast te staan, dat de Marxis
ten hun leden, die nog steeds in verschil
lende officleele of semi-officieele instan
ties zitting hebben, hebben aangespoord,
verduisteringen van wapenen te plegen
uit de voorraden der wapenfabriek van
den staat en groote hoeveelheden ma
chinegeweren, geweren, pistolen, hand
granaten en munitie over heel Spanje te
verdeelen.
Het plan bestond, op zekeren dag onge
veer 100.000 arbeiders samen te trekken,
om den eersten slag aan de regeering toe
te brengen.
Belangrijk in dit verband is het feit, dat
hierdoor de oplossing van de kabinets
crisis bemoeilijkt wordt.
Men ziet zoowel in Lerroux als in Gil
Robles den nieuwen functionaris voor het
ambt van minister-president.
VEREENIGDE STATEN.
De textielstaking.
Met het oog op de zich steeds verscher
pende situatie in het stakingsgebled in
den staat Rhode Island, heeft president
Roosevelt order naar Washington gezon
den om bondstroepen gereed te laten hou
den, welke zich op marsch moeten bege
ven, zoodra de gouverneur van Rhode
Island er om vraagt. De minister van oor
log Dern, heeft daarop bekend gemaakt
dat 2000 man bondstroepen gealarmeerd
zijn en gereed gehouden worden om op te
rukken.
Dit is een wel zeer opzienbarende maat
regel, daar men in de Vereenigde Staten
bijna nog nooit soldaten tegenover stakers
heeft gezet, daar men zich in zulke ge
vallen beperkt tot versterking van de
politie door leden van de nationale garde.
Green, de gouverneur van Rhode Island
heeft de fnhechtenlsnemlng bevolen van
alle communisten ln den staat Rhode
Island, daar hij hen verantwoordelijk acht
voor de bloedige gevechten te Woonsocket
en Saylesville. Hij heeft aan de organisatie
van oud-strijders verzocht duizend man
op de been te brengen om te helpen aan
de handhaving der orde. Te Woonsocket
hadden vele gezinnen zich in hun huizen
moeten barricadeeren tegen een aanval
van de stakers. Honderden ruiten werden
ingegooid. De stakers hadden zich in het
bezit gesteld van wapens en munitie.
Te Saylesville hebben de nationale gar
den honderden stakers, die een spinnerij
bedreigden met de bajonet teruggedreven.
In den toestand van den milliardalr
John Rockefeller treedt een geleidelijke
verzwakking ls, wordt van bevoegde zijde
verklaard.
Sedert eenigen tijd moet de olie-koning
die onlangs 95 jaar oud is geworden, de
kamer houden. Hij lijdt nog steeds aan
de gevolgen van een verkoudheid, die hij
in December van het vorig jaar opliep
en waarvan hij eigenlijk nooit hersteld is.
DE REDE VAN BECK TE GENEVE,
GENEVE, 14 Sept. (Reuter), Sir John
Simon en Barthou hebben hedenochtend
ln de Assemblée- vergadering geantwoori
op de rede van den Poolschen minister
Beek inzake de minderheden-kwestie
Beiden zeiden niet te kunnen aannemen
dat het de bedoeling van Polen is onrust
te verwekken en verzochten een duidelij
ker formuleering der wenschen om de
reeds gerezen onrust weg te nemen.
LONDEN. 14 Sept. (Reuter). De rede van
den Poolschen minister van buitenland,
sche zaken over het minderheden-vraag,
stuk heeft de Engelsche ochtendbladen
volkomen verrast. De „Daily Herald"
spreekt over een Poolsch ultimatum, de
„News Chronicle" over een tegen den
Volkenbond gerichte slag de „Times" over
een ernstige stap, terwijl de „Mornlhg
Post" een zekere genoegdoening over deze
nieuwste ontwikkeling van den toestand
toont. Volgens de dagbladcorresponden
ten in Genève zou aldaar over het alge-
meen de indruk gewekt zijn, dat Polen de
mlnderhedenovereenkomst eenzijdig opge
zegd heeft, doch zou de Poolsche delegatie
zich tegen deze opvatting verzetten met
de verklaring, dat de verwerping van de
overeenkomst slechts voorwaardelijk en
niet absoluut is. De bijzondere correspon
dent van de „News Chronicle" ls van
meening, dat de verklaringen van Beek
voor een deel ln verband staan met het
toetreden tot den Volkenbond van Sovjet.
Rusland met zijn tallooze nationale min
derheden. Overigens, aldus deze correspon
dent, is Polen bereid zich aan iedere
controle te onderwerpen, die ook geldig is
voor alle andere landen met groote
nationale minderheden. De redevoering is
ook tegen Italië gericht; de behandeling
der Oostenrijkers ln Zuid-Tirol wordt door
geen enkel verdrag aan banden gelegd,
Alle landen die gebonden zijn door min
derheden-verdragen zullen de grootste
verontwaardiging deelen.
De bijzondere correspondent van de
„Daily Herald" schrijft, dat de redevoering
van den Poolschen minister van buiten-
landsche zaken den Volkenbond bedreigt.
Een groot deel der leden van den Volken
bond met andere minderheden, zullen
misschien het Poolsche voorbeeld volgen.
De correspondent van de „Times"
schrijft, dat zich in de analen van den
Volkenbond nog nooit zoo iets heeft voor
gedaan. en merkt op. dat de feiten Inzake
de ongelijkheid van het systeem werkelijk
zijn zooals Beek ze uiteen gezet heeft. Er
bestaat geen meeningsverschil met be
trekking tot het recht van Polen eenzijdig
zijn verplichtingen jegens den Volkenbond
(wanneer Beek dit bedoelde) op te zeggen.
BERLIJN. 14 Sept. (Reuter). De rede
van minister Beck over de minderheden
wordt door de Berlijnsche ochtendbladen
uitvoerig besproken, en een gebeurtenis
van ver-reikende beteekenis voor de Euro
peesche politiek genoemd.
De „Völkischer Beobachter" schrijft:
Hoe verheugend het ook zijn mag, dat
de redevoering van Beek de geheele ge
spletenheid van den Volkenbond met één
slag in het licht stelt, hoe verheugend het
ook is, dat een in zekeren zin oneerlijken
toestand zal worden beëindigd, toch kun
nen de mogelijke effecten bedenkelijk
stemmen. Het is zeker te wenschen, dat
de bescherming der minderheden, door be
tere methoden gewaarborgd wordt dan de
in Genève gebruikelijke, maar tegenover
de Poolsche poging 'n bestaande methode
uit den weg te ruimen ontstaat noodzake
lijkerwijze de vraag of de zekere garantie
aanwezig is, dat werkelijk een betere toe
stand wordt geschapen en of niet integen
deel de aanval op de onvolkomen en on
eerlijke procedure van Genève gericht zal
blijken te zijn tegen de bescherming der
minderheden als zoodanig.
Voor de Poolsche staatsleiding bestaat
thans een unieke gelegenheid den Volken
bond beschaamd te zetten door van haar
zijde wegen in te slaan om een nieuwe
methode op te bouwen, die beter is dan
die van den Volkenbond.
De „Berliner Börse-Zeitung" legt èr den
nadruk op, dat de Duitsche regeering
steeds principieel voorstandster is ge
weest van de veralgemeening der minder
heden-bescherming op voorwaarde, dat
ook de andere mogendheden daarin zou
den toestemmen. In Duitschland is nooit
iets gebeurd, dat nadeel zou hebben kun
nen toebrengen aan de bescherming der
minderheden. De Volkenbond heeft in
deze kwestie vaak en principieel gefaald.
De Bond heeft wederom gelegenheid te
bewijzen, dat hij nog eenige practische
waarde heeft.
De ..Deutsche Algemeine Zeitung" wijst
erop, dat de Duitsche regeering metter
daad het bewijs geleverd heeft, dat de
minderheden ook zonder plechtige be
schermingsbepalingen op grootmoedige en
ruime wijze levensruimte kunnen krijgen.
PARIJS, 14 Sept, (Reuter). De verklaring
van den Poolschen minister van buiten-
landsche zaken inzake de minderheden
bescherming wordt door de overgroots
meerderheid der Fransche bladen scherp
becrltiseerd. Slechts het „Journal" toont
eenige sympathie met de houding van
Polen, doch betreurt, dat men Frankrijk
niet tevoren op de hoogte gesteld heeft
van het voornemen deze stappen te doen.
WARSCHAU, 14 Sept. (Reuter). Naar
aanleiding van de door minister Beek te
Genève afgelegde verklaring vindt heden
op het Pilsoedskiplein te Warschau een
groote betooging plaats van de sociale en
militaire vereeniglngen, waarna een op
tocht door de hoofdstraten van de stad
wordt gehouden.
o
DE TRAMSTAKING IN TOKIO.
TOKIO, 14 September (V.D.) De
commissaris van politie heeft de ver
tegenwoordigers van de elfduizend sta
kende tramarbeiders en de gemeentelijke,
autoriteiten opgeroepen het conflict aan
arbitrage voor te leggen. In geval «en
van beide partijen mocht weigeren de ar
bitrage te aanvaarden, is het zeker, dar
gedwongen' arbitrage zal worden aang'e-
vraagd. De staking duurt thans 1°
en verloopt volkomen rustig, terwij!
verkeer bijna in normalen omvang
vrijwilligers en nieuw in dienst genome
personen in stand wordt gehouden.
2-1
Vijf jaar geleden werd de 75-jarige her
denking der oprichting van de Commissie
van Volksbijeenkomsten nog luisterrijk ge
vierd met een serenade, waaraan tal van
Leidsche vereeniglngen medewerkten en
met een bijzonder verzorgden Cabaret
avond in de Stadsgehoorzaal, terwijl de
Oud-Commissarissen en Commissarissen
zich met eenige officieele gasten aan een
leestmaaltijd vereenigden.
Een gedenkboekje, door den heer Harm-
sen samengesteld, bracht heel wat interes
sante toestanden en voorvallen aan den
dag.
Thans is de 80ste verjaardag van deze
reeds oude instelling voorbij gegaan zon
der eenig teeken van leven, zonder eenig
geluld! De tijden zijn wel snel veranderd
en met de tijden ook de menschen!
Maar toch zal een ieder het kunnen be
grijpen. dat het juist nu voor de functio-
neerende Commissarissen zeer moeilijk,
bijkans ondoenlijk is om de 80-jarige in
den steek te laten. Zij hebben dan ook be
sloten haar te dienen tot het bittere eind
en hopen vurig, dat dit nog niet gekomen
zal zijn. Reeds het vorig seizoen hebben zij
gezocht naar andere wegen, die naar nieuw
leven zouden kunnen lelden en ook dezen
winter zullen zij daarmee voortgaan, tenzij
tevoren de onmogelijkheid daarvan zal
blijken. Een te geringe afname van kaar
ten zal de doodsteek beteekenen!
Om deze reden verzoekt de Commissie
diegenen, die toegangskaarten willen koo-
pen en die niet jaarlijks bezocht worden
door den bode met de inteekenlijst, vóór 1
October a.s. schriftelijk aan een der on
derstaande adressen op te geven met dui
delijke opgave van naam en adres hoeveel
kaarten zij voor het komend seizoen wen
schen.
De prijs voor 5 avonden blijft gehand
haafd op f. 1.50, inclusief stedelijke belas
ting en ook de plaatsbespreking voor 5
avonden zal als gewoonlijk geschieden.
Nk 1 October zal de Commissie beslissen
of de Volksbijeenkomsten zullen doorgaan
en daarvan mededeeling doen in de dag
bladen.
Men kan zich wenden tot de hieronder
volgende adressen:
R. v. Eecke, Maredijk 161.
Mr. H. Burgersdijk, Plantsoen 73.
H. Harmsen. Rijnsburgerweg 134.
C. F. Schudel. Breestraat 15 a.
P. A. v. d. Heide, Hoogl. Kerkgracht 29.
J. W. v. d. Waard, bode. Rijn en Schie-
Itade 71.
Een voorloopig programma is reeds op
gemaakt. Gegeven zullen worden: een
Cabaret-avond, een avond, te verzorgen
door de Damesgymnastiekvereen „Nieuw
Brunhilde", een avond met Jan van
Riemsdijk, een avond met het bekende
dubbelmannenkwartet „Octavo" uit Am
sterdam en een avond van goed tooneel.
Men weet nu dus tevoren, wat er ongeveer
gegeven zal worden
De eerste voorstelling zal in November
as. en de laatste in Maart of April 1935
gegeven worden, zooveel mogelijk op
W oensdagavonden.
Mocht de belangstelling te Leiden en
naaste omgeving weer even groot blijken
te zijn als tevoren, dan spreekt het wel
haast van zelf, dat het aantal avonden
voor den zelfden prijs weer op 8 zal worden
gebracht.
De Commissie hoopt, dat allen, die het
goed meenen met de Volksbijeenkomsten,
haar ln staat zullen stellen na 1 October
a.s. een gunstige beslissing te nemen, voor
al door aan bovenstaand verzoek te vol
doen. zoodat aan het einde van het ko
mende seizoen zal kunnen weerklinken:
Lang leve de Volksbijeenkomsten!
Een Poolsche bom te Genua ontploft.
In een opzienbarende rede heeft Beek,
de Poolsche minister van buitenlandsche
zaken, gisteren de medewerking van Polen
bij de uitvoering der Internationale maat
regelen tot bescherming der minderheden,
opgezegd
Na een inleiding, waarin Beek opmerkte,
dat de eenzijdig aan sommige staten op
gelegde verplichtingen met het beginsel
ven rechtsgelijkheid van alle leden van
den Bond in strijd zijn en dat de gevolgde
methoden zeer teleurstellende resultaten
hebben opgeleverd, verklaarde Beek:
„In afwachting en ter bespoediging van
het in werking treden van een algemeen
en gelijk stelsel tot bescherming van na
tionale minderheden in ieder land, ziet
mijn regeering zich genoodzaakt met in
gang van heden, iedere samerwerking
met internationale organisaties te weige
ren voor zoover deze organisaties de con
trole op de bescherming der minderheden
door Polen betreft".
In de toelichting zei Beek dat deze ver
klaring niet tegen de belangen der minder
heden gericht was, want in de Poolsche
grondwet is den minderheden zoowel wat
hun taal en godsdienst als hun ras aan
ging, volledige vrijheid en ontwikkeling
gewaarborgd.
De zoo juist afgelegde verklaring zal dan
ook in feite niets aan den toestand der
Poolsche minderheden veranderen, maar
de Poolsche regeering wenscht een duide
lijk en ondubbelzinnig antwoord nopens
haar eisch van veralgemeening dezer ver
plichtingen in een voor alle leden van den
bond geldende conventie.
Als het antwoord positief uitvalt, zal
Polen met allen ernst aan de opstelling
van zulk een algemeene conventie mede
werken. maar spr. heeft den Indruk ge
kregen, dat de afwijzende houding, die
reeds vorig jaar tegenover een voorstel
van dezelfde strekking aan den dag is
getreden, weinig of geen verandering heeft
ondergaan en daarom moet Polen thans
kracht aan zijn eischen bijzetten door een
verdere medewerking op den ouden voet
voortaan beslist te weigeren.
De verklaring van Beek werd door de
geheele Volkenbondsvergadering ijskoud
ontvangen.
De redevoering werd natuurlijk het on
derwerp van gesprek bij uitnemendheid
van de Volkenbondsvergadering, waar men
zich algemeen afvroeg, wat thans de hou
ding van den Volkenbondsraad als be
schermer van de rechten der minderheden
zijn zal tegenover de gedragslijn der Pool
sche regeering. die op een schending van
de aan Polen bij het. mlnderhedenverdTag
van 1919 opgelegde verplichtingen neer
komt.
Beek heeft zijn verklaring zonder rug
gespraak met de Franschen of met de
Kleine Entente, die eveneens door de min-
derhedenverdragen van 1919 zijn gebon
den. afgelegd.
Vooral ln Fransche kringen heerscht
levendige ontstemriiing over het Poolsche
optreden dat natuurlijk niet er toe strekt
om het Fransche dogma van de heiligheid
der verdragen te versterken. De Fransch
Poolsche betrekkingen zullen door dit op
treden van Beek nog meer afkoelen.
Ofschoon het de bedoeling van Sir John
Simon was dit jaar niet aan de algemeene
beschouwingen in de Volkenbondsvergade
ring deel te nemen, heeft hij zich gister
avond als spreker ingeschreven. Hij zal
heden het woord voeren. De verklaring van
Beck over de minderhedenbescherming
schijnt Simon hiertoe te hebben bewogen.
Gisteravond heeft ook Barthou vermoede-
