t
Diamanten
Jubileum
„Nut en
Vermaak".
r5ste Jaargang
VRIJDAG 14 SEPTEMBER 1934
No. 22848
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Jfficieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
MUZIEK.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
I
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cts. per regel voor advertentiën uit Leiden en plaatsen
waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
andere advertentiën 35 Cts. per regel. Kleine advertentiën
uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:]
Voor Lelden per 3 maanden f. 2.35; per week t. 0.18
Buiten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post f. 2.35 portokosten.
it nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
keuring voor den dienstplicht.
De Burgemeester van Leiden brengt ter
nnis van belanghebbenden, dat in
JVEMBER en DECEMBER a.s. de her-
uringsraad in eenige gemeenten zitting
houden.
De voorzitter van den herkeuringsraad
aan voor den dienstplicht ingeschre-
n personen, die nog niet bij de land- of
macht zijn ingelijfd, of die wel reeds
arbij zijn ingelijfd, doch nog niet als
lenstplichtige in werkelijken dienst zijn
iweest, de gelegenheid geven om bij ge-
oemden raad een onderzoek naar hun
ischlktheid voor den dienstplicht te
dergaan.
Behoudens bijzondere machtiging van
in Minister van Defensie worden tot het
iderzoek niet toegelaten personen:
a. die bestemd zijn tot buitengewoon
lenstplichtige of als zoodanig zijn inge-
fd;
b. die in 1934 tijdelijk ongeschikt voor
n dienst werden verklaard;
die als vrijwilliger behooren tot de
mdmacht uitgezonderd den vrijwil-
;en landstorm tot de zeemacht of tot
overzeesche weermacht.
Overigens wordt een hierboven bedoelde
srsoon tot het onderzoek slechts toege-
ten, indien door hem of te zijnen be-
eeve daartoe een aanvraag wordt ge-
aan en in de aanvraag aannemelijk wordt
maakt:
a. zoo het een persoon geldt, die in 1934
loor een der keuringsraden geschikt werd
'erklaard: dat hij na de uitspraak van den
reuringsraad vermoedelijk ongeschikt voor
ien dienst is geworden;
b. zoo het een persoon geldt, omtrent
arien in 1934 geen der keuringsraden uit-
ipraak deed; dat hij vermoedelijk onge
schikt is voor den dienst.
Hij, die de aanvraag doet, moet daarin
ten aanzien van den ingeschrevene ver-
nelden
a. zijn geslachtsnaam en voornamen;
b. het jaar en den datum van geboorte;
c. de gemeente, waar hij voor den dienst
plicht is ingeschreven;
d. de lichting, voor welke hij is inge
schreven;
e. het korps, korpsonderdeel of dienst
vak, waaraan hij is toegewezen of waartoe
hij behoort, en het tijdvak of den datum,
vastgesteld voor zijn inlijving of zijn op
komst in werkelijken dienst, een en ander
voor zoover het hem bekend is;
f. zijn volledig adres:
g. of 1
hij in 1934 voor een der keurings
raden is verschenen, en zoo ja, hoe de uit
spraak van den raad luidde.
De aanvraag moet worden gericht aan
den voorzitter van den Herkeuringsraad en
zoo spoedig mogelijk aan dezen worden
toegezonden onder het volgende adres;
„Aan den voorzitter van den Herkeu
ringsraad, gebouw van het Departe
ment van Defensie, Plein 4, 's-Gravcn-
hage."
De aanvraag behoeft niet op gezegeld
papier te worden geschreven, maar moet
wel gefrankeerd worden gezonden.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
Leiden, 14 Sept. 1934. 7520
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat zij, ten
behoeve van den door den Eén Kwar
tiertjes Bond in het gebouw „Tot Nut van
't Algemeen" (Steenschuur 21) te houden
bazar, voor 7 en 8 November a.s. onthef
fing hebben verleend van de verbods
bepaling vervat in art, 2, sub b, van de
Winkelsluitingswet 1930, S. 460. 7538
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRYEN, Secretaris.
DIAMANTEN JUBILEUM
VERMAAK"
,NUT EN
Aan den vooravond van de feestelijke
viering van het 60-jarig bestaan der
Muziek- en Tooneelvereeniging „Nut en
Vermaak" past het een kort overzicht te
geven van het wel en wee der jubilaresse,
die zich in breeden kring de algemeene
achting heeft verworven.
Het was in het jaar 1873, dat de gebroe
ders L. A.. D. A. en H. W. Hageman op
zich namen in verband met eenige op
handen zijnde huiselijke feesten, deze
avonden op te vroolijken met voordrachten
enz. Natuurlijk moest daarbij muziek zijn.
De heer W. van der Blij werd aangezocht
voor het muzikale gedeelte. Deze avonden
vielen zóó in den smaak, dat werd beslo
ten meerdere avondjes te geven. De ge
broeders Hageman zorgden voor tooneel,
de heer van der Blij voor muziek. Men
kreeg aanhangers. Een vergadering werd
uitgeschreven en op die vergadering zijnde
29 Juni 1874, werd de Muziek- en Tooneel
vereeniging ..Nut en Vermaak" geboren.
Het dageiijksch bestuur was als volgt:
voorzitter de heer van Gelder, secretaris de
heer L A. Hageman. penningmeester de
heer D. A. Hageman. Men durfde zelfs al
uit te zien naar een zaaltje voor de toen
nog kleine vereeniging, welke 17 leden
telde. De eerste uitvoering werd gegeven
in de Jan Vossensteeg waar thans het ge
bouw „Prediker" is Aldaar werden opge
voerd .De Militaire Willemsorde" en
„Doove Stoffel". Een jaar later werd een
grooter tooneelstuk opgevoerd n.l. „Jonk de
Bedelaar". Aldra bleek het gebouw te klein
en moest uitgezien worden naar grooter.
Het gebouw „Ephraim" in de Haarlemmer
straat, thans winkelzaak van de firma
Leeuwin was het aangewezen gebouw. Hoe
meer leden er kwamen, hoe grooter de zaal
moest zijn. Achtereenvolgens werden uit
voeringen gegeven bij Vondelhoven (thans
bioscooptheater Luxor), in de oude Stads-
zaal, de Burcht, de kleine stadszaal. Foyer,
groote Stadszaal en tenslotte in den
Schouwburg Weldra bleek ook deze te
klein, zoodat bij gebrek aan grootere
zalen 2 schouwburgavond gegeven moesten
worden. Het eerste carnaval werd gehou
den in 1879 in de kleine zaal van de oude
stadszaal; thans heeft men bijna niet ge
noeg aan alle zalen der stadsgehoorzaal!
Een zaal waar repetities werden gehou
den voor muziek en tooneel was in dien
tijd het TAirfdragersgilde in de Paarden-
steeg, thans de Prinsessekade tegenover de
huizen van de heeren Walenkamp en
Matveld.
De muziekafdeeling bestond meerendeels
uit leden van de stafmuziek van het 4e
Reg. Inf. Door overplaatsing en pensio
neering verliep deze afdeeling geleidelijk.
Wel is nog getracht deze afdeeling staande
te houden, doch dat is niet mogen geluk
ken. Een lange reeks van jaren hebben
de oprichters hun beste krachten gegeven
totdat zij voelden door jongere krachten
te moeten worden vervangen. De heer D.
Hageman heeft 50 jaar de functie van
penningmeester waargenomen. In het mid
den van het 10de lustrum, waarvan hij
zooveel verwachtingen koesterde, overleed
hij. Zijn broeder de heer L H. Hageman
was secretaris van 13741885. Zijn opvol
ger de heer J. A. Wijnbeek deed het nog
wat langer en was 39 jaar lang secretaris.
Een Langdurige bestuursfunctie had o.a. de
heer C. Versneij. die 20 jaar den voorzit
tershamer hanteerde. Hoewel genoemde
oudgedienden geen leidende functie meer
hebben, leven zij toch nog met hart en
ziel mede met hun vereeniging.
Zoo is gedurende zestig jaren „Nut en
Vermaak" voor talloos velen in de Sleutel
stad de nimmer opdrogende bron van pret.
jolijt en vroolijke ontspanning geweest.
Moge zij dit nog lange jaren blijven.
Wij prijzen ons gelukkig de eersten te
kunnen zijn die bet wakkere bestuur van
ganscher harte gelukwenscht met dit
prachtig jubileum. Wij twijfelen er geen
oogenblik aan of zeer velen zuilen a.s.
Zondag bij de officieele receptie dit voor
beeld volgen. Morgenavond wordt in in-
tiemen kring het Oudejaarsfeest gevierd.
Moge het een daverende inzet vormen van
een feesten-complex, dat klinkt als een
klok!!
o
DE ARBEIDSBEURS.
Op den 13den September 1934 waren
3436 (v. j. 2729) werkzoekenden inge
schreven.
Foto Bleuzé.
Het kranige bestuur van de jubileerende vereeniging. Staande van l.n.r.J Baren dse, 2e Secr., J. Snel, le Comm.. P. J.
Boom, Regis., A. F van Goor. 2e Comm Zittend van l.n.r.: J. A. Mooij Gzn.. 2e Voorz., P. A. v. Setten v. d. Meer, Secr.,
W. F. y. d. Steen, Voorz., M. A. Susan, Penn., H. Broek, 2e Penn.
KERKCONCERT PIETERSKERK.
ANTHON VAN DER HORST
JO VINCENT
Jo Vincent.
Er is op 't oogenblik géén landgenoote,
die als zangeres zóó onweerstaanbaar het
muzikale publiek tot zich trekt als Jo Vin
cent. Wij leven in een tijd, waarin de be
langstelling van velen hoofdzakelijk uit
gaat naar de z.g. „kleine-stem" zangeres
sen, bij wie het zwaartepunt ligt op voor
drachtskunst en mimiek en die, dikwijls
behept met wel een aardig geluidje, v.n.
„als koninginnen in het Rijk der Lichtere
Muze", een uitbundig succes oogsten. Doch
deze zangvogels hebben veeal geen flauw
begrip, van wat een absoluut geschoold
„bel canto", dat eerst na jaren van se-
rieuse studie te bereiken is, vereischt. Me
nigmaal gesteund door mechanische hulp
middelen lijkt haar zingen dikwijls nog
heel wat, maar het blijft bij „halve-edel-
steenen-waarde" voor dengeen, die het ge
voel voor den juist geproduceerden klank
bezit. Verheugend is 't dan te mogen zien,
dat daarnaast toch ook tallooze toehoor
ders over voldoende onderscheidingsver
mogen blijven beschikken, om te onder
kennen was „echt" of „onecht" is. Zoo
vindt Jo Vincent sinds jaren een uitge
lezen, haar intens bewonderend gehoor,
dat haar glansrijke, buigzame, begena
digde stem zoo prachtig uitkomend in
gedragen oude zangen en haar serene
voordracht, die eerst bij een volstrekt be-
heerschte techniek tot uiting komen kan
naar waarde weet te schatten. Een ac-
compagnateur als Anthon van der Horst,
een musicus, wiens fijnzinnig musiceeren
en voorname smaak men eveneens bij uit
zondering aantreft, verhoogt het rijke
geestelijke genot, naar haar te mogen
luisteren. Reeds lang zijn beider namen
op één programma vereend: ondanks be
trekkelijk jeugdigen leeftijd, staan de re
sultaten hunner samenwerking op den
hoogen trap. die slechts na een groot el
kaar begrijpen mogelijk wordt.
Wij wezen er reeds eerder op. dat van
der Horst een fijnen speurzin heeft voor
zeer oude muziek, die tegenwoordig in het
centrum van veler aandacht staat, al
dreigt hier ook wel „mode" bij te komen.
Het is overigens begrijpelijk, dat men o.a.
ook als reactie op de ontelbare, strooperig-
sentimenteele „schlagers", die ons door
den aether worden toegeslingerd, behoefte
gevoelt terug te grijpen tot strenge kunst
vormen.
Interessant is 't zeker, naar dit „zeer
primaire" te luisteren, speciaal uit musi
cologisch oogpunt, al zijn we er toch zeker
dankbaar voor, dat de ontwikkelingsgang
der muziek niet bij de 13e eeuw tot stil
stand kwam.
Zelden of nooit komt men echter in de
gelegenheid te luisteren naar de oud-
Italiaansche zangen uit het Boek der
Lofliederen van Cortona (Arezzo), voor
een groot deel nog stammend uit de 13e
eeuw, waarvan het authentieke hand
schrift nog in die plaats bewaard wordt.
In Italië had zich in dien tijd de een
stemmig liturgisch-geestelijke muziek
sterk ontwikkeld, geinspireerd als men was
door den enormen invloed van Fransiscus
van Assisi. Een stroom van verinnerlijkte
muziek was. volkomen in diens geest, op
geweld en vond haar uiting in de Laudes,
lofzangen op den Christus en Maria,
waarin de kiemen voor het latere orato
rium reeds aanwezig waren. Deze kreten
van angst en hoop door het volk in de
eigen taal ten hemel opgezonden waren
tot ongeveer 1400 eenstemmige wisselzan
gen, nadien bloeiden zij meerstemmig op,
terwijl zij met versieringen verrijkt, vir-
tuoser en qua bouw gecompliceerder
werden. De gisteravond gehoorde behoort
tot de primitieve: vervuld van soberen
eenvoud is het plechtige karakter. Tref
fend het contrast tusschen het hymnische
jubelen van het „Gloria" en de recitee-
rende passages, die van boete en zelfinkeer
getuigen.
In frappante tegenstelling van licht
naar donker heeft de zangeres zulks ook
„stimmlich" weten uit te drukken. In ge
wijde zuiverheid droeg haar kristallen so
praan door het ruime kerkgebouw, vlek
keloos was de intonnatie dezer ijlzwevende
r<~-,
BINNENLAND.
De regeering pleit voor het Verkeers-
fonds. (4e Blad.)
Rede van minister Slotemaker de Bruine
over den economischen en politieken toe
stand. (Binnenland, 4e Blad.)
Wijziging der IJkwet; memorie van ant
woord aan de Tweede Kamer, (Binnen
land, 4e Blad.)
Brand in de Vredesteinfabrifiken te Den
Haag. (Gemengd, 3e Blad.)
BUITENLAND.
Polen veroorzaakt te Genève opschud
ding door opzegging van het minderheden-
pact. (Buitenland en Tel. le Blad).
De verscherpte situatie in het Amerik.
textielconflict. (Buitenland en Tel., le BI.)
In Spanje is een complot van links ont
dekt. (Buitenland, le Blad.)
intervallen (o.a. de typische quintenspron-
gen) dezer gregoriaansche melodieën,
streng gehouden, zonder overmaat van
gevoelsuitdrukking, ondersteund door de
elementaire harmonieën, die van der Horst
aan 't orgel ontlokte. Dit is wel het speci
fieke genre van deze zangeres, die de tech
niek daarvan uitnemend verstaat, al
kwam 't ons voor, dat zij ditmaal qua adem
beheersching en afronding der hooge
tonen, niet zóó gelukkig als anders was.
Hoe stijlvol sloten hierbij aan de wij
dingsvolle liederen van Hendrik Andries-
sen welk een tijd ligt daar overigens
tusschen! Deze liederen verdienen in elk
opzicht de aandacht: oud en nieuw grijpen
harmonieus in elkander, terwijl de won
dere melodieën gedragen worden door de
fijn-sensibele teksten uit de „Miroir de
Peine" van Henri Ghéon. Welk een droef
geestige sfeer mét Diepenbroek's mystiek,
mnig-geloovig „O Jesu ego amo te" hèt
hoogtepunt van dezen avond!
Wel getuigde de keuze van dit program
ma van een zorgvuldige voorbereiding,
doch zij kon niet verhinderen, dat de lie
deren uit den „Vater Unser" cyclus van
Cornelius voortgesproten uit een geheel
andere geesteswereld een zeer merk
bare inzinking beteekenden. Ondanks
voortreffelijke kwaliteiten in 't eigen
genre, zijn speciaal de illustratieve bege
leidingen niet van melodramatiek vrij te
pleiten. Het soepele stemmateriaal kwam
echter ook nu uitstekend tot zijn recht,
evenals in Franck's in koraaltrant gehou
den „Sterbelied", dat onmiddellijk den
talentvollen, geestelijk hoogstaanden com
ponist teekent.
Anthon van der Horst, wiens juist ge
voel voor kleurenschoon in de steeds rag
fijn gehouden begeleidingen opviel, ge
tuigde van zijn groote orgelkunde in de
teedere Canzona van Gioseffo Guammi
de San Marcokerk te Venetië had steeds
belangrijke componisten! in Andries-
sen's prachtige Passacaglia en in Bach's
„Fantasia en Fuga in c kl. t., waarvan de
klassieke orgeltoon tot volle uiting kwam.
Toch hadden wij 't gevoel, dat hij, hetzij
door onbekendheid met, of onhandelbaar
heid van het orgel, in Bach niet zijn hoog
ste kunnen kon ontplooien.
De gewijde stilte, die den ganschen
avond heerschte bij het in zeer bevredi
genden getale voor dit bijzondere concert
aanwezige auditorium, werd door den war
men, van sterren overstraalden Septem-
beravond behoedzaam mee naar huis
gedragen
o
DE A.S. LICHTWEEK.
De Doezastraat doet niet mee.
In de gisteravond gehouden vergadering
der Buurtvereeniging „Doezastraat" is
besloten om dit jaar wegens de ongunstige
data niet aan de Winkelweek deel te
nemen, maar alle krachten te concentree-
reri op de a.s. Lustrumfeesten en dan ook
weer als van ouds een passende versiering
aan te brengen.
o
DE VACATURE-DS. BONGA.
Voor beroep bedankt.
Omtrent de vacature in de Doopsgezinde
Gemeente alhier kan worden medegedeeld,
dat ds. O T .Hylkema te Almelo den
wensch heeft te kennen gegeven, niet voor
een beroep in aanmerkifjg te komen.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging:
H, C. Brummelkamp, Haarlemmerstraat
181, Leiden; koek- en banketfabriek. Bij
voeging uitgeoefend bedrijf winkel in
chocolade en suikerwerken.
Naamlooze Vennootschap Paanakker's
Schoenhandel (f.). Haarlemmerstraat 151,
Leiden; hoofdzetel Amsterdam. Het filiaal
te Leiden, Haarlemmerstraat 151 o/d naam
Amsterdamsche Schoenhandel, is opge
heven.
