MARLENEALS KEIZERIN
Dobbelmann
lekker...man!
ENGELSCH
FRY's TAAL INST.
75*® Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 14 September 1934
Vierde Blad
No. 22848
GEMENGD NIEUWS.
BURG. STAND VAN LElpCI.
NIEUWE CLUBS BEGINNEN:
FINANCIEN.
VREDESTE1NF ABRIEKEN
IN VLAMMEN.
groote schade aan het bedrijf
toegebracht.
Gisteravond la een zeer zware brand
uitgebroken ln de rubberfabrieken van
Vredesteln aan den Loosdulnscheweg te
pen Haag, waardoor een groot gedeelte
van de gebouwen van dit bedrijf ln de
jsch ls gelegd. De brand moet omstreeks
twart over elf zijn uitgebroken, zeer ver
moedelijk door broeiing ln de walskamers,
tn ls vandaar overgeslagen op het ketel
huis en op de technische afdeellng, die
achter het gebouwencomplex is gelegen.
De vuurzee was geweldig, en het scheen
haast niet mogelijk om haar te benaderen
en te blusschen, want zij lag een groot
stuk van den weg af. De brandweer moest
dan ook een groot aantal koppelingen aan
brengen, voor zij den brand met water
ton gaan bestrijden.
De technische afdeeling en de walserijen
zijn geheel uitgebrand, het ketelhuis
slechts gedeeltelijk. Ook is het vuur nog
overgeslagen op eenlge schuren, behoo-
rende bij een tuinderij, gelegen aan de
toosduinsche zijde van het complex; deze
schuren werden geheel door de vlammen
verteerd. De brandweer was uit den aard
der zaak met groot materieel uitgerukt.
Het blusschingswerk had natuurlijk een
zeer groote belangstelling van de zijde van
bet publiek, dat echter op een grooten
afstand werd gehouden. De brand duurde
tot diep in den nacht, en de nablusschlng
nam nog geruimen tijd in beslag. De
schade ls zeer aanzienlijk; een eenigszins
globale schatting kon nog niet worden ge
maakt.
IN DE SCHALKWUKSCHE WETERING
GEREDEN.
Auto-ongeluk eischt een tweede
slachtoffer.
Gelijk wij hebben gemeld is op 3 Sep
tember te Schalkwijk een auto met vier
dames in de Schalkwijksche wetering ge
reden. Een der dames is daarbij verdron-
ien. terwijl de anderen evenals de chauf
feur er min of meer ernstig aan toe
varen.
Naar het „U. D." meldt ls thans ook een
der andere dames, de 61-jarige mevrouw
B. uit Amsterdam, aan de gevolgen
overleden.
verdronken.
Gistermiddag is de 20-jarige Frater te
Princenhoge bij het zwemmen in de rivier
de Aa verdronken.
RECLAME-
747S BUITENLANDSCH GEMENGD.
ROOK DOBBElrtANNt TABAK EN GEEN ANOERf!
KIND IN BRAND GERAAKT.
Het zes-jarig dochtertje van de familie
B., wonende aan de Methorststraat te
Amersfoort, was even alleen thuis, daar de
moeder weg was om de andere kinderen
op te halen De kleine is toen met lucifers
en papier aan het spelen gegaan met het
noodlottig gevolg dat haar kleeren vlam
vatten. Omwonenden snelden te hulp en
wisten de vlammen te dooven. Dr. Aghlna
was spoedig aanwezig en heeft de kleine,
die ernstige brandwonden had opgeloopen,
behandeld. Na een hevig lijden is het
meisje echter aan de bekomen verwondin
gen overleden.
DE INBRAKEN TE AMSTERDAM
EN ROTTERDAM.
Zooals wij gisteren meldden wordt „Witte
Nelis" verdacht van een aantal inbraken
in manufacturenzaken te Amsterdam en
van inbraken te Rotterdam.
Voorts wordt, naar wij thans vernemen,
ook verband gezocht tusschen hem en een
eenige jaren geleden plaats gehad heb
bende inbraak in de juwelierszaak van de
firma Berkemeyer aan het Rokin te Am
sterdam, waar toen voor een zeer groot
bedrag aan kostbaarheden werd gestolen.
Een uitvoerig onderzoek wortit ook in
deze richting ingesteld.
DE RAMP DER MORRO CASTLE
De verhooren bij het onderzoek naar de
oorzaak der ramp van de „Morro Castle"
brengen steeds nieuwe verbluffende din
gen aan het licht. In het bijzonder is het
gedrag van een deel der zeelieden bui
tengewoon raadselachtig.
Gisteren verwekte de mededeeling sen
satie, dat het ss. „President Wilson", dat
te hulp gesneld was, van 6,20 tot 8,08 uur
in de nabijheid van het brandende schip
heeft gelegen zonder ook maar éég red
dingsboot te strijken. Dit werd beweerd
door Henderson, den eersten officier van
de „President Wilson". Hij uitte ernstige
beschuldigingen tegen den kapitein, Ca
rey, die zich niet van den ernst van den
toestand bewust schijnt te zijn geweest.
Henderson eischte, dat Carey zou worden
ontslagen, daar hij zelf anders niet lan
ger eerste officier op de „President Wil
son" kon blijven.
Price, een politie-agent. uit Brooklyn,
heeft er fel over geklaagd, dat men bij
de ramp van de „Morro Castle" het drij
vende lijk van zijn vrouw misschien
was zij nog niet dood! niet in een
der booten had geborgen, ofschoon daar
toe gelegenheid was geweest.
De kapitein ontkent echter en zegt,
terstond booten te hebben uitgezet.
Een andere passagier zeide, dat alleen de
Amerikaansche leden der overwegend uit
vreemdelingen bestaande bemanning ge
probeerd hebben de passagiers van de
„Morro Castle" in de reddingsbooten te
helpen en hun reddingsgordels te ver
strekken.
WEER EEN AMERIKAANSCH SCHIP
IN NOOD.
Het Amerikaansche vrachtschip „Ha
waiian", met een bemanning van 42 kop
pen aan boord en onderweg van Boston
naar Los Angeles, zendt S.O.S.-seinen uit.
Het schip bevindt zich in zinkenden toe
stand op 40 zeemijlen van Salina Cruz
(Mexico). Het schip was in een storm ge
raakt.
EEN GROOTSCH HUWELIJKSFESTIJN.
Te Szenytames, in Zuid-Hongarije, is
een huwelijksfeest gehouden, dat door
500 gasten werd bijgewoond en drie da
gen duurde. Vier zigeunerorkesten speel
den dag en nacht. Twee ossen werden
voor deze gelegenheid in hun geheel ge
braden; 500 stuks pluimvee en meer dan
200 koeken zoo groot als een wiel, werden
hierbij verorberd. De wijnkelder was al
dien tijd voor alle gasten geopend. Men
had hun verzocht, zichzelf te bedienen.
Reeds vijf dagen voor het feest begon
nen twaalf koks met de voorbereidingen
voor den maaltijd.
auto op hitler-jongens
ingereden.
Op den Butiner-straatweg bij Pioen
(Pruisen) is een auto op een troep Hitier-
jongens uit Hamburg Ingereden.
Zestien jongens werden deels zwaar,
deels lichter gewond. Zij werden naar het
Johanniterhospltaal te Pioen overgebracht.
NOODLOTTIGE BOM-ONTPLOFFING.
Na de onlangs gehouden legermanoeu-
vres in Bulgarije was op een terrein te
Divotino een bom achtergebleven, die
door kinderen gevonden werd.
Zij speelden er mee, maar plotseling
ontplofte de helsche machine, waardoor
drie kinderen aan stukken werden gere
ten en verscheidene anderen ernstig ge
wond werden.
DIEVEN MET EEN VAST SALARIS.
De politie te Belgrado is op het spoor
gekomen van een dievenbende, waarvan
de leider aan de leden een vast inkomen
garandeerde.
Aan de meest actieve leden werd ook een
huis aangeboden en een stuk grond, waar
op zij zich konden terugtrekken, zoodra
zij genoeg bü elkaar hadden gestolen.
De bende maakte haar specialiteit van
het berooven van coöperaties. Van deze
instellingen was er niet één in de omge
ving. of zij was door hen bestolen-
De buit. zoowel geld als goederen, werd
steeds aan den bendeleider afgedragen.
Alle inbraken werden op dezelfde wijze
gepleegd. Was de keus eenmaal op een
winkel gevallen, dan werd een gat in den
muur gemaakt, een man ging naar binnen
en reikte de goederen over aan een ander,
die ze op een wagen laadde. Een derde
stond hierbij op den uitkijk. De bende
leider bleef zelf steeds thuis, in afwachting
van den bult.
GEBOREN.
Neeltje Petronella, dr. van W de Romijn
en N. de Graaf Johanna Willy, dr. van
P. v .d. Kwaak en W. J. Verkade Alida
Petronella Maria, dr. van B. F. P. v. d.
Klugt en B. H. Brussel Hendrik Cornelis
zn. van J. v ,d. Klooster en P. Manteau.
o
ONDERTROUWD.
M. H. Kouters, jm. en M. Crispijn, jd.
H. W. Steenbergen, jm., 27 j. en H. K. v.
Schaik, jd., 24 j.
o
OVERLEDEN.
K. VerkuilVerbost, vr., 78 j, B. Oud-
maijer, m., 60 j.
RECLAME.
600»
MR. FRED FRY LEERT V
BEGIN. GEVORD.CONVERS.
12 September 8—9 uur Beginners
12 September 910 uur Gevorderd.
14 September 78 uur Beginners
14 September 910 uur Convers.
FL.IO.- PER 8 MAANDEN
Inschrijving Privé-les dagelijks I
Telef. 3529, Leiden, Breestraat la
FORD KEERT INTERIM DIVIDEND UIT.
Naar wij vernemen zal de N.V. Neder-
landsche Ford Automobiel-Fabrieken op
20 September a.s. het interim-dividend,
groot 5°/o. declareeren op rekening van 't
jaardividend.
o
HET DIVIDEND VAN PHILIPS.
f. 74 en f. 82,50 op resp. preferente en
gewone aandeelen.
Naar wij vernemen is in de gisteren
gehouden vergadering van commissaris-,
sen der N.V. Philips Gloeilampen-Fabrie
ken te Eindhoven besloten aan de jaar-
lijksche algemeene vergadering van 2 Oc
tober a.s. voor te stellen over het boek
jaar 1933-34 uit te keeren op de prefe
rente aandeelen van f. 750 een dividend
van f. 74, waarvan reeds is uitgekeerd
f. 45 als interim-dividend, op de gewone-
aandeelen van f. 750 een dividend van
f. 82,50, waarvan eveneens reeds is uit
gekeerd f. 45, als interim-dividend, en
door den Raad van Beheer der N.V. Ge
meenschappelijk Bezit v. Aandeelen Phi
lips Gloeilampen-Fabrieken zal worden
voorgesteld aan de algemeene vergade
ring van 2 October a.s. over het boekjaar
1933-1934 uit te keeren op de preferente
aandeelen van f. 750 een dividend van
f. 74, waarvan reeds is uitgekeerd f. 45 als
interim-dividend, op de gewone aandee
len van f. 750 een dividend van f. 82,50,
waarvan reeds is uitgekeerd f. 45 als
interim-dividend.
Veilig verkeer is ook heel wel
mogelijk zonder een permanent
gebruik van uw claxon
PRIMITIEVE KUNST
HERLEEFD
Een van de moeilijkste problemen
die Jozef van Sternberg had op te
ossen bij zijn regie van de nieuwe
Mariene Dietrich-film „De Roode
Keizerin", die deze week hier ver
toond wordt, was de aankleeding
der decors. Uit den aard der zaak
steeds een hoogst belangrijke factor
bij costuumfilms, waar de fantasie
van den decorkunstenaar door den
historicus aan banden gelegd wordt,
leverde de reconstructie van het kei
zerlijk paleis te St. Petersburg, zoo
dat er in de achttiende eeuw
moet hebben uitgezien, nog bijzon
dere moeilijkheden op door de weinig
rijke bronnen waaruit gegevens ge
put kunnen worden. Anders dan
bijv. bij films uit Frankrijk's his
torie, waar meubels en woningin
richting met uiterste nauwkeurig
heid geïmiteerd kunnen worden dank
zij een overvloed van boeken en
Platen uit den tijd zelf, moest men
zich bij de Russische geschiedenis
tevreden stellen met meestal zeer
schetsmatige voorstellingen en be
schrijvingen.
Het is bekend dat het Russische kunst
begrip, zooals dat eeuwen geleden in
schilderijen en sculpturen tot uiting kwam
oaar Westerschen smaak weinig verfij
ning vertoonde, en zelfs barbaarsch te
noemen is. De Russische kunstenaar be
reikte zijn effecten niet zoozeer met de
licate detail, met elegante lijnen en ge
voelvolle kleuren als wel door het mas
sale van zijn scheppingen. Naar uiter
lijk en grootte monsterachtige ikonen,
'antastische beeldwerken, die door impo
sante afmetingen een overweldigenden in
druk maakten doch in materiaal zoowel
ais in bewerking alle verfijning misten,
vormden de voornaamste decoratie van de
i eenvoudige en strenge stijl opgetrokken
Kbouwen.
Von Sternberg heeft in zekeren zin van
den nood een deugd gemaakt en onder
aJn leiding zijn een aantal tooneelen ver
vaardigd die in hun sombere, fantastische
trootschheid herinneringen oproepen aan
Attila's paleis uit Fritz Lang's Nibelungen
bin, en een bijzondere sterke sfeer van
Mariene Dietrich en John Lodge in
„De Roode Kcizeriji.
primitieve kracht ademen, die beklem
mend werkt.
Peter Ballbusch, een Zwitsersch beeld
houwer, en Richard Kallorsz, schilder en
Pool van geboorte, die beiden door hun
werk ook in Europa bekendheid bezit
ten, waren de scheppers van de decoraties
voor „De Roode Keizerin." Vier jaar gele
den kwamen zij naar Amerika. Bijgestaan
door dertig andere kunstenaars hebben
zij de tientallen geweldige ikonen en gro
teske beeldhouwwerken vervaardigd, die
in de voltooide film hun psychologischen
invloed zullen uitoefenen op de jonge, on
bedorven Duitsche prinses, die als de bruid
van Tsaar Peter het Keizerlijk paleis wordt
binnengeleid, en geheel onder den indruk
komt van de benauwende grootheid en de
diep religieuze atmosfeer van haar nieuwe
tehuis. Gebogen onder den last van het
Kruis maken deze geweldige martelaren
en Heiligen ook inderdaad een bijna grie-
zeligen indruk.
De scènes in de troonzaal spelen zich
af temidden van machtige plastieken. Al-
les werd gedurende de regeering van Ca-
tharina de Groote op gigantische schaal
gedaan. Het praalbed van de vorstin is
door de kunstenaars opgevat als een
hoogen troonhemel, gedragen door vijf
reuzengroote grijnzende figuren. De troon
zelf, geflankeerd door gebeeldhouwde hei-
ligengestalten, is groot genoeg om plaats
te bieden 35n een legendarisch monster.
Schatkisten van twee en een halven meter
lengte, met in prachtig relief uitgevoerde
heiligenfiguren op het deksel, maken den
indruk van sarcophagen. Andere huive
ringwekkende gestalten dragen spiegels,
en gebeeldhouwde apostelen vormen de
ruggen van de stoelen bij een feestmaal
tijd ten paleize.
Een van de mooiste voorbeelden van de
kunst van Ballbusch is een zetel van ge
weldige afmetingen, waarbij de zitplaats
is aangebracht in den schoot van een mar
telaarsfiguur.
Een collectie ikonen en portretten is door
Kallorsz vervaardigd, eh geven een goeden
indruk van primitieve Byzantijnsche kunst
Opnieuw vormen Heiligen en martelaren
het onderwerp.
Wat zal het lot zijn van deze met zoo
veel kunst en liefde geschapen beeld- en
schilderwerken? Zullen zij vallen onder de
bijl van den slooper zoodra de laatste op
name voltooid is? Zal de herinnering
slechts voortleven, wanneer zij in een kort
oogenblik op het witte doek voorbijgeflitst
zijn? Of zullen zij een plaats vinden die
hen door velen waardig wordt gekeurd
in een ruime museumzaal?
„MALLE GEVALLEN".
De werkzaamheden aan de Loet C. Barn-
stijn-film „Malle Gevallen" zijn beëin
digd. „Malle Gevallen", gebaseerd op het
bekende boek van Hans Martin, is de eer
ste Nederlandsche film, waarvan het
aantal buitenopnamen ongeveer even
groot is als dat der studio-opnamen. Door
dit vele buitenwerk kon een groote va
riatie 'ontstaan, hetgeen volgens regisseur
Speyer een komische film altijd ten goede
komt. De groote opnamen-wagens hebben
in de afgeloopen weken een groot gedeelte
van de provincie Zuid-Holland doorkruist.
Zij waren gelijk bekend o.a. in onze
stad, bij het standbeeld van Boerhave, op
de Kagerplassen, waar de boottocht-scène
zich afspeelde, op het strand ter hoogte
van het z.g. Wassenaarsche Slag, voor het
duel tusschen Rolant Varno en Adriaan
van Hees, terwijl er tevens belangrijke
scènes werden vervaardigd in verschillen
de buitenwijken van Den Haag en op en
kele punten te Schevenlngen. Intusschen
is het met de werkzaamheden aan deze
film niet zoo vlot gegaan als men had
verondersteld. Het weer heeft in het ge
heel niet mee gewerkt, zoodat er belang
rijke stagnaties zijn ontstaan, terwijl door
een defect aan een der installaties in de
Cinetone-Studios te Amsterdam, eenige
kostbare opnamedagen verloren zijn ge
gaan.
De première in de verschillende hoofd
steden van ons land kan binnenkort te
gemoet gezien worden.
Het scenario is naar het oorspronkelijk
manuscript van Hans Martin voor diens
beroemde boek „Malle Gevallen". Leo
Meyer was productieleider en Akos Far-
kas de cameraman. Farkas heeft, zooals
men weet, ook de Jantjes gefilmd. Archi
tectuur is van Hans Ledersteger.
Max Tak had de muzikale leiding en
Ralph Erwin, van wien verschillende
Duitsche Schlagers afkomstig zijn, com
poneerde drie liedjes: „Geen geld en toch
geen zorgen", „Geen uur en geen dag",
„Schenk me maar wat thee".
De rollen worden vervuld door Joh.
Kaart Jr., Louis Borel Jr. en Roland Varno
(de drie studenten), Annie van Duyn,
Enny Meunier en Jopie Koopman (de drie
meisjes), Louis de Bree (de op zijn rust
gestelde buurman), Fie Carelsen (Kitty's
moeder) Louis Gimberg (Kitty's vader);
Piet, de Indische jongen (in de film is
deze figuur door een ander type vervan-
gent men vergete niet dat het boek ruim
twintig jaar geleden werd geschreven),
Adriaan van Hees; mevrouw Chrispijn-
Mulder (leerares aan een meisjesschool).
O.m. sjeelt ook Nico de Jong mee.
„DAS LIED DER SONNE."
ANNA STEN IN „NANA".
Binnenkort zal Nederland kennis kun
nen maken met de eerste Amerikaansche
film van Anna Sten. Men herinnert zich
deze Russische actrice uit eenige groote
Duitsche producties als „Salto Mortale"
van Dupont, „Bommen op Monte Carlo",
een Albers-film, „Heerscher der duister
nis" met Emil Jannings, en tenslotte „Di-
mitri Karamasoff" met Fritz Kortner.
Anna Eten, die door deze films in Europa
reeds naam gemaakt had, trok de aan
dacht van Samuel Goldwyn, den invloed
rijken producer van United Artists, en zij
werd door hem geëngageerd. Goldwyn had
zeer hooge verwachtingen van zijn ont
dekking enhij stelde haar voorloopig
op non-activiteit, daar de nieuwe aan
winst eerst de Engelsche taal behoorlijk
machtig diende te worden. Twee jaar had
Anna Sten hiervoor noodig. Twee jaar
deed zij niets dan studeeren. Een en an
der deed de nieuwsgierigheid stijgen, doch
Goldwyn achtte den tijd nog niet rijp om
Anna Sten met de gebruikelijke reclame
te Ianceeren. De Amerikaansche dagblad
pers begon geheel zonder gegevens over
Anna Sten te schrijven. Wie is Anna
Sten? Waarom wordt er zoo angstvallig
over haar gezwegen? Toen Anna Sten ein
delijk ver genoeg gevorderd was, werd er
naar een passende scenario gezocht, waar
mee eveneens veel tijd verloren ging. Toen
begon Goldwyn zijn reclame. Hij liet heel
Amerika vol plakken met enorme affi
ches, waarop Anna Sten was afgebeeld en
waarop slechts te lezen stond: „This is
Anna Sten". Het succes bleef niet uit. De
nieuwsgierigheid deed een ieder over Anna
Sten spreken. Eindelijk had men een ge
schikt scenario voor Goldwyn's ontdekking
gevonden. De film zou gebaseerd worden
op het bekende boek „Nana" van Emile
Zola.
En de film werd in Amerika een onge
kend succes, zoodat Anna Sten zich eens
klaps onder de eerste sterren van het
witte doek mocht rangschikken. De regie
van „Nana" werd gevoerd door Dorothy
Arzner, de eenige vrouwelijke regisseur in
Hollywood, die zich reeds geruimen tijd
wist te handhaven. Verdere medespelen
den zijn Philip Holmes, bekend uit „Ik
heb een mensch gedood", Lionel Atwill,
wiens laatste films „Song of Songs" en
„De man met de wassen beelden" nog
versch in het geheugen liggen, Richard
Bennett en Mae Clarke. Deze productie
zal binnenkort door Loet C. Barnstijn in
Nederland worden uitgebracht.
De charmante filmactrice Lilian Diets, cfih
deze week een hoofdrol vervult in de film
„Das Lied der Sonne."
DE ARTIST MET HET EIGEN VLIEGTUIG
Enkele maanden geleden landde Heinz
Rühmann, de man, die een eigen vlieg
tuig heeft en bestuurt, in Aspern. Een
jonge, ernstig in het leven kijkende jonge
man stapt uit de machine. Na de eerste
woorden, die men met hem gewisseld
heeft, kan men zich niet voorstellen, dat
Rühmann in zijn beroep.... komiek is.
Wanneer hij zijn opvattingen over het
tooneel en de film of over het leven uit,
zou men hem veel eerder voor een jongen
filosoof kunnen houden.
„De vliegerij is mijn hartstocht", zei hij.
„Ik ben reeds sinds mijn prilste jeugd
sportvlieger. Dat gaat zelfs soms zoo ver,
dat ik reeds herhaaldelijk maar alleen
om die reden contractbreuk heb be
gaan. Want mijn filmcontracten worden
door de maatschappijen, die mij engagee-
ren, steeds met een bepaling afgesloten,
die mij gedurende het draaien het vliegen
verbiedt. De heeren willen daardoor de
mogelijkheid, dat ik onverhoopt zou kun
nen opstijgen, uitsluiten. Ik teeken ook
altijd, want probeeren die bepaling te laten
vervallen zou doelloos zijn; maar ik ben
ook even consequent in het niet nakomen
van deze overeenkomst,
Heinz Rühmann vertelt dan, dat hij nu
in Weenen in de film „Frasquita" de rol
van Hyppolit speelt en verklaart dan ten
slotte nog: „Men heeft reeds dikwijls be
weerd, dat ik mij wil laten scheiden en
mijn bekoorlijke college Gerda Maurus wil
huwen. Ik ken haar alleen, omdat wij
samen gefilmd hebben, maar persoonlijk
niet nader, zoodat ik mij tot nu toe met
deze gedachte nauwelijks vertrouwd kon
maken. En buitendien staat er nog een
kleinigheid tusschen ons: „Ik ben name
lijk gelukkig getrouwd!"
