Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 1 September 1934
Vierde Blad
No. 22837
Buitenl. Weekoverzicht.
STAATSBELEID.
KERK- EN SCH00LNIEUWS
KUNST EN LETTEREN.
voortdurende spanningen.
pe strijd om de Saar begint de spannin-
jjte vertoonen, die wij vreesden! Op den
unbreitstein heeft het natlonaal-socia-
tie een Saax-betooging georganiseerd,
het alleen dat slechts schijnt te
jjen: een summum aan uiterlijk he
in, innerlijk hol en voos. Niettemin heb-
j deze betoogingen het gewenschte suc-
zoodat, althans voor het binnenland
fet' doel wordt bereiktIn het buiten-
jnd daarentegen neemt het succes af
«tt iedere betooging. Hitier kan niet zoo
"matigd meer spreken, of in het buiten-
ind wordt er geen geloof meer aan ge-
jonken. Gematigd was de Fuehrer in
[ju rede, herhalend, dat slechts de Saar
een bron van verdeeldheid is tus-
Duitschland en Frankrijk; is de
_r terug bij het Duitsche rijk, dan staat
fjfts een vriendschappelijke verhouding
beer in den weg!
Het Fransche antwoord daarop is kort
li krachtig eenvoudig dit; woorden zijn
fnoeg gewisseld, laat ons nu eens daden
"De Saar is Duitsch en zal Duitsch blij-
ren, zoo was de leus van Ehrenbreitstein,
waarvoor was die, wederom schatten
sündende, demonstratie dan noodig
fet antwoord is op denzelfden dag ge-
ffven in het Saargebied zelf, toen daar
nn demonstratie plaats had voor den
atus quo, m. a. w. voor handhaving van
»n bestaanden toestand van een bewind
ader toezicht van den Volkenbond. De
bar is Duitsch, het is juist, doch of de
bar aansluiting wil bij het Derde Rijk,
it is minder zeker!
Met het oog op bevordering van rustige
oestanden in West-Europa is dit onge-
lijfeld te betreuren, want het nationaal-
tclallsme zal een nederlaag daar nooit
(rkroppen doch ook nooit zal het de
eden daarvoor zoeken in eigen boezem.
Evenmin als Duitschland bereid is, om
e erkennen, dat door eigen houding mede
ie (inancieele verhoudingen met het bui-
enland beneden het vriespunt dalen.
Was de Jongste rede van dr. Schacht,
ien economischen machthebber, feitelijk
iet een aankondiging, dat Duitschland
ran plan is alle betalingen stop te zetten
b te trachten zich zelf te redden door
oiddel van de tijdens den oorlog zoo be-
rcht gewonden Ersatz? De nood moet wel
nog gestegen zijn en het Duitsche volk
Jiijnt een barre winter te wachten
Spanning blijft evenzeer in Oost-Europa
Dndwaren, daar Polen nog nooit beslist
«eft inzake het z.g. Oost-Locarno, hoe-
ter Frankrijk ook op een beslissing aan-
ringt. Dit heeft in Frankrijk zelfs zooveel
saad bloed gezet, dat uitingen zijn ge-
'.bliceerd, die weinig minder uitdrukken
ui het hoogste wantrouwen In de voort-
iring der Fransoh-Poolsche vriendschap,
ürichten werden gelanceerd over een ge-
rim Duitsch-Poolsch verdrag en trots
meest afdoende dementis volgehouden;
ivolg een over en weer vergiftigen van
e stemming!
En alsof dit nog niet genoeg spanning
eeft in deze buurten, komt daar tot
lermaat van ramp bij een merkwaardige
panning tusschen Oostenrijk en Zuid-
Sivië. Zooals bekend, zijn na den Putsch
!tr Nazis in Oostenrijk vele „revolutio-
airen" over de Zuid-Slavische grens ge-
iluoht en nu beschuldigt men van Oosten-
rilksohe zijde de regeering van Zuld-SIavlë
vluchtelingen te hebben toegestaan,
caar een organisatie te vormen, waarbij
sch reeds velen der vroeger in Duitsch-
bnd verblijvende Oostenrijksche Nazis
»uden hebben gevoegd, zoodat het gevaar
tan Duitschland naar Zuld-SIavlë zou zijn
ierplaatst.
Moet soms in dit licht worden gezien de
mllitairistlsche rede van Mussolini hij de
manoeuvres van het Italiaansohe leger?
Plotseling deed de Duce daar toch weer
fens een toon hooren, die langen tijd
ontbrak. Het was een directe waarschu
wing aan het adres van Duitschland, doch
iaarneven6 stond toch ook een dreiging,
niet tot bepaald adres gericht. Was dit
soms hier toepasselijk, gelet op de nimmer
«I te vriendschappelijke verhoudingen
tusschen Italië en Zuid-Slavlë?
Nog verder naar het Oosten blijft de
ipanning groeien! Aanvankelijk leek het
(r op dat eenige ontspanning was inge
treden in de Russisch-Japansche verhou
dingen, doch opnieuw bleek de waarheid
ran: schijn bedriegt! Integendeel blijft de
Oost-Chineesche spoorweg-kwestie een ge-
taarlijk oorlogselement in zich bergen,
waarbij een ongedachte gebeurtenis de
lont in het kruitvat kan werpen. Al scher
per wordt de toon der nota's, die Rusland
en Japan wisselen....
Flauw klinkt daartegenover de stem van
werkelijke vredesvrienden. Naast de vroe-
ter reeds vermelde geven wij hier de vol
lende:
De „Petit Journal" publiceert in een
serie artikelen over het onderwerp:
„Zullen wij een nieuwen oorlog bele
ven?", een onderhoud met den presi
dent van den Danziger Senaat, dr.
Rauschning.
Op de vraag of er kans bestaat op
een nieuwen oorlog, antwoordde
Rauschning, dat hij geen oorlogsmo
gelijkheid aan den gezichtseinder ziet.
Daarvoor zou het noodig zijn, dat zich
een groote coalitie tegenover een an
dere stelt, maar een dergelijke toe
stand is op het oogenblik niet voor
handen. Bovendien weet ieder, welke
gevolgen een oorlog heeft. Elke oor
log brengt thans te veel risico mee,
onverschillig of men hem wint of ver
liest. De oorlog is geen middel om
moderne politiek te voeren. Een re-
geeringshoofd zou door een oorlog al
zijn betrekkingen met de buurstaten
verliezen, op economisch en intellec
tueel gebied.
Wij vermogen in die verklaringen, he-
'las, slechts een geruststelling te zien,
waarvan wij de waarde heel laag aan-
öaan, vooral, wat het Verre Oosten be-
toit. Ten opzichte van Japan is te zeer
fn politiek van ontziening toegepast, om
Jit land op den duur in toom te kunnen
aouden. Wat heeft de Volkenbond kunnen
jMlen tot hulp van China? de vraag is
«t antwoord tevens
invloed der muntpolitiek op
de volkswelvaart.
Naar aanleiding van een pleidooi van
den president van de Nederlandsche Bank
in het laatste jaarverslag voor de hand
having van de gouden standaard en een
bestrijding van prof. dr. G. M. Verrijn
Stuart, schrijft mr. R. Mees in „Econo
misch Statistische Berichten", dat z.i. de
invloed van de muntpolitiek op onze
Volkswelvaart overschat wordt.
Hij zou groot zijn, wanneer de muntpo
litiek op zich zelf stond. Maar er zijn tal
van omstandigheden, en ook tal van maat
regelen, die de invloed van de muntpoli
tiek of uitschakelen of neutraliseeren. Wij
leven internationaal gezien inder
daad in een chaotische toestand. Alle lan
den trachten zich te redden zoo goed als
het gaat. Men volgt in sterke mate een
opportunistische politiek. Onder vigeur
van dit opportunisme weert men dan
links dan rechts de slagen af. Elk nadeel,
dat men ervaart, tracht men door een
aanstonds toegepaste nieuwe maatregel
weer te niet te doen. In die opportunisti
sche politiek is de munt-politiek een fac
tor maar niet meer.
Het is treffend om te zien, hoe ook de
muntpolitiek zelf van opportunisme ge
tuigt. en niet alleen in de Vereenigde Sta
ten. Toen Engeland het goud losliet, voel-|
de zich de haute-finance in hooge mate
gegeneerd en verontrust. Engeland keek
verwijtend naar het buitenland, dat zijnJ
geld had teruggetrokken; er was geen
sprake van dat op het loslaten van het
goud het politiek beleid was gericht gei-
weest.
Eender was de toestand in de Skandij-
navische landen en elders, waar men „gef-
dwongen" was het pond te volgen. Later
heeft men in Engeland, populair uitge
drukt, eenig plezier in het geval gekregen.
De vrijheid van manipulatie bood oók
voordeelen, en een pond bleef in de prak
tijd een pond. Het plezier werd verstooid
toen Amerika het eerste land, dat dit
opzettelijk deed de vrijheid ten opzichtte
van het goud overnam. Toen volgde een
sportief koersduel, en Engeland verlangde
ten slotte weer naar stabilisatie. Het hielp
het goudblok zich overeind te houden, en
het zou zelf voor stabilisatie te vinden
zijn geweest, zoodra maar Amerika daar
toe bereid ware geworden. Maar daarna
draaiden de rollen weer om. Amerika ver
toonde een opvallende feitelijke stabiliteit
en nu wilde weer Engeland er niet meer
van weten. Ottawa heeft zijn invloed doen
gevoelen, en velen, die nu de stabilisatie
wenschen, meenen dat de moeilijkheid, die
Ottawa geschapen heeft, het eerst de aan
dacht vraagt.
In den chaotischen toestand, waarvan
dit opportunisme getuigt, kan men m.i.
niet verwachten, dat de politiek, die op
één bepaald punt gevolgd wordt, van on
gemeen groote waarde is voor de volks
gemeenschap als geheel. Daarvoor botsen
de verschillende krachten al te veel tegen
elkaar op. Ik vind dan ook een van de
meest opvallende verschijnselen in de te
genwoordige gesteldheid van de wereld,
dat overal meer dan eenig politiek of eco
nomisch beleid de chaotische toestand van
de wereld op den stand van de nationale
welvaart zijn stempel drukt. In dat licht
zie ik ook de muntpolitiek. Had Nederland
van meet af aan het voorbeeld van Skan-
dlnavlë gevolgd dan was het verloop van
zaken hier anders geweest. Er zouden dan
door onze Regeering andere tegenmaat
regelen zijn genomen, de verliezen van de
volksgemeenschap zouden zich anders heb
ben verdeeld, de individuéele levenskan
sen der bedrijven zouden niet dezelfde zijn
geweest. Maar men zou zich ook dan heb
ben gered. Nu heeft Nederland zich op een
andere manier beholpen. wy werken nu
nog met den ouden gulden, en genieten
waarschyniyk nog wat hoogere loonen en
wat hoogere renten dan wy anders zouden
hebben genoten, maar de verliezen zyn
door de volksgemeenschap evengoed gele
den. Zoo heeft elk volk gehandeld op zyn
eigen wys. En het is opvallend om waar
te nemen hoe weinig ten slotte de wel
vaart in die landen onderling verschilt.
Zeker loopt dit verschil niet langs de lijn
van de muntpolitiek.
Hoe die analyse van den invloed van de
muntpolitiek op de Nederlandsche volks
welvaart ook zal uitvallen, één factor van
meer algemeen karakter zal by de beslis
sing over die muntpolitiek nooit uit het
oog mogen worden verloren:
Nederland heeft een groot belang by de
onmiddellijke vergrooting van zyn uit
voer.
Maar Nederland heeft evenzeer een
groot belang by het wereldherstel.
Is myn beschouwing over de chaotische
toestand van de wereld juist, dan is voor
alle landen, en in bijzondere mate voor
een klein land als Nederland, de verbete
ring van de wereldtoestand van veel groo-
ter belang dan eenige verbetering, die
door een nationale maatregel zou kunnen
worden verkregen. Daarom moet de Ne
derlandsche politiek op dat herstel ge
richt zyn.
In de volkshuishouding is de tragiek
van onzen tyd geweest en tegelijk de
beschaming van staatsbeleid en economi
sche wetenschap dat men telkens wel
bewust deed wat verkeerd was. Wy heb
ben dat nu in alle kleuren en geuren mee
gemaakt in de handelspolitiek. Niet alleen
in Nederland, maar in de wereld is men
het er over eens, dat de tegenwoordige
verkeersbelemmeringen in al hun ver
scheidenheid een ramp vormen voor ons
allen, en toch hebben allen ook Neder
land verstandig of onvermydelyk ge
vonden om daaraan mee te doen.
Moeten wy nu met de muntpolitiek den
zelfden weg op als met de handelspolitiek?
Het is ten aanzien van de handelspoli
tiek zoo dikwyis gezegd; „wy kunnen he
laas niet anders. Het is de oogenblikkelyke
nood, die zwaarder weegt dan ons groo-
tere belang in de toekomst." Zoo was het
inderdaad. En dat is de tragiek. En de
fout ligt in een vroeger stadium dan toen
tot de gewraakte politiek besloten werd.
Maar zoo ligt de zaak nu ten opzichte
van de muntpolitiek niet. De onmiddellyk
verwachte voordeelen, die sommigen aan
een wyziging van onze muntpolitiek ver
bonden achten, rechtvaardigen die wyzi
ging niet tege- over de nadeelen, die voor
het werelds'e'sel, en daarmee voor de toe
komst van ons land, verbonden zyn aan
PREDIKBEURTEN.
voor zondag 2 september.
leiden.
Doopsgez. Gem.: Voonn. halfelf, ds. A. E.
F. Junod van Wassenaar.
Eglise Wallonne: dix heures et demie,
M. R. Blommaert, pasteur a Middelbourg.
Evang. Luth. Gem.: Voorm. halfelf, ds.
Makkink.
Geref. Kerk; in H. V.; Nam. 6 uur, de
heer F. H. Geuzenbroek van Amsterdam.
Prediker: Maandagnam. 8 uur, ds. de
Groot van Delft.
Rem. Geref. Gem.; Voorm. halfelf, dr.
Tjalsma van Rotterdam.
Ver. van Vrijz. Hervormden (Nutszaal)l
Voorm. halfelf, dr. Boersenia.
Vrije Kath. Gemeente („St. Bonifacius",
Vreewykstraat 19)Wegens Landdag te
Huizen, geen dienst.
aarlanderveen.
Ned. Herv. Kerk; Voorm. halfelf en nam.
halfacht, ds. G. Th. v. Beusekom.
Geref. Kerk; Voorm. halfelf en nam.
halfacht, ds. H. Moolhuizen.
alphen aan den rijn.
Ned. Herv. Kerk (Julianastraat)Voorm.
10 uur, ds. J. Schoneveld; nam. halfzeven,
ds. Johs. Stehouwer.
Hulpkerk Gouwsluis: Nam. halfzeven,
ds. J. de Bruin.
Kinderkerk ,3ethel": Voorm. 10 uur, de
heer J. A. v. Beek.
Ned. Herv. Kerk (Oudshoornsche weg):
Voorm. halfelf, ds. J. P. Cannegieter ,Bed.
H. D.).
Evangelisatie (Hooftstr.): Voorm. 10 uur
en nam halfzeven, ds. A. Dekker van
Ernst.
Geref. Kerk (Hooftstr.)Voorm. 10 uur
en nam. halfzeven (Voorb. H. A.), ds. J.
Hartkamp.
Ohr. Geref. Kerk (v. Reedestraat)
Voorm. 10 en nam. 6 uur. leesdienst.
Geref. Kerk (Raadhuisstraat); Voorm.
10 uur, ds. G. Mulder; nam. 6 uur, ds. J. H.
A. Bosch.
Geref. Kerk (de Ruiterstr.): Voorm. 10
uur, ds. J. H. A. Bosch; nam. 6 uur, ds. G.
Mulder.
Lokaal van Mandersloostraat: Voorm.
half tien en nam. 6 uur, leesdienst.
Martha-Stichting: Voorm. 10.30 uur, ds.
Waardenburg.
HILLEGOM.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Eer-
hard; nam. 7 uur, ds. Koningsbergen van
Amsterdam (Jeugddienst).
Geref. Kerk: Voorm. 10 uur en nam. 5
uur, ds. A. K. Krabbe.
Chr. Geref. Kerk; Voorm. 10 uur ën
nam. 5 uur, ds. Hendriksen.
KATWIJK-AAN-DEN-RIJN.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien en
nam. 6 uur, ds. E. Warmolts.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam. 5
uur, ds. H. Meyering.
R.K. Kerk: Vroegmis halfacht, pastoor
J. P. Buys; Hoogmis halftien, pastoor
Houtman: Gelezen Mis halftwaalf, pater
Valken-hoef O. F. M.
KATWIJK AAN ZEE.
Geref. Kerk; Voorm. 10 en nam. 6 uur,
cand. W. Veltkamp.
Geref. Gem. (Remisestraat)Voorm. 10
uur en nam. 6 uur, leesdienst.
LEIMUIDEN.
Ned.-Herv. Kerk: Voorm. halfelf, ds.
Jongens.
Geref. Kerk: Voorm. halfelf en nam. 7
uur, ds. Aalders.
LISSE.
Ned.-Herv. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5
uur, ds. Tichelaar.
Geref. Kerk: Voorm. halftien (Bed. H.A.)
en nam. 4 uur (Dankz.), dr. Ruys.
Chr. Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam.
5 uur, ds. C. S. van der Ven van Den
Haag.
Geref. Gem.: Voorm. halftien en nam.
4 uur, leesdienst.
het in gevaar brengen van het goud-blok,
op dit oogenblik.
Door dit goudblok komt de kwestie van
onze muntpolitiek in een ander licht te
staan dan destyds onze handelspolitiek.
Wat kunnen wy, klein Nederland, tegen
alle anderen? Dat werd gevraagd toen
met Engeland de laatste steun voor een
vi-y handelsverkeer ons ontviel. Maar nu
vormen wij deel van een gebied, dat, be
halve ons land, België, Frankryk, Zwit
serland en Italië omvat. Het is een blok,
waarmee daarbuiten heel ernstig rekening
gehouden wordt. Wij staan nu volstrekt
niet alleen tegenover alle anderen.
In de Internationale Kamer van Koop
handel zyn de afgevaardigden het onder
ling eens, dat de tegenwoordig gevoerde
politiek van nationale afsluiting ons allen
alleen nadeel brengt en dat een herstel
van internationale betrekkingen niet te
verwachten is dan by stabiele muntver-
houdingen. Men geeft zich er ook reken
schap van, dat elke nationale maatregel
belangryk verder reikt dan het eigen land
en dat het eigen land daarvan dikwyis op
onverwachte wyze de weerslag onder
vindt. Men voelt er sterk de onmiddellyke
verwantschap van economische en staat
kundige politiek. En zoo moge dan de In
ternationale Kamer van Koophandel oor-
deelen, oordeelen wy ten slotte niet allen
zoo?
De vraag van onze muntpolitiek is tot
op zekere hoogte een vraag van zuivere
koopmanschap. Het is op een hooger
niveau een vraag van economisch in
zicht. Het zou een fout zyn, indien met
die heldere koopmansblik en met dat
economisch inzicht niet ten volle werd
rekening gehouden. Maar de vraag is ten
slotte een vraag van beleid, van econo
misch beleid, en als zoodanig ook weer
van staatsbeleid.
Het vraagstuk gaat ver heen over dat
van vrachtconcurrentie of van indu-
strieele export. Misschien zal Nederland
vroeg of laat aanleiding vinden om aan
het goudblok voor te stellen van koers te
veranderen, of met het sterllngblok of met
anderen in onderhandeling te treden.
Maar laten wy niet een van de weinige
werktuigen van wereldherstel, die wy in
de hand hebben, prysgeven. Nederland
zou daardoor ernstig geschaad worden.
nieuwveen.
Ned.-Herv. Kerk: Voorm, halfelf ds.
Brink.
Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 7 uur,
ds. Speelman.
Evangelisatie: Voorm. 10 en nam. 7uur
de heer Van Scherpenzeel.
NOORDEN.
Ned.-Herv. Kerk: Voorm. halftien (O.T>
ds. Jongens, van Leimuiden.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam.
halfzeven, leesdienst.
NOORDWIJK BINNEN.
Ned.-Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. W.
W. Siddré.
Geref. Kerk: Voorm. 10 uur (H.A.),
nam. 5 uur (Dankz. H.A.) ds. H. B Visser.
NOORDWIJK AAN ZEE.
Ned.-Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds.
Rutgers, van Katwyk aan Zee; nam. 5 uur
ds. Siddré, van Noordwijk Binnen.
Geref. Kerk: Voorm. 10 n nam. 5 uur,
ds. Ingwersen, van Katwyk aan Zee.
Geref. Kerk in H.V. Julianaweg 27: nam.
3 uur de heer Geuzenbroek, van Amster
dam.
OUDE-WETERING.
Ned.-Herv. Kerk: Voorm. halfelf, ds.
Geerling.
Geref. Kerk: Voorm. halfelf en nam.
halfdrie, dsè Warnink van Ter Aar.
Remonstr. Kerk: Voorm. halfelf. ds. W.
van wyngaarden.
RIJNSATERWOUDE.
Ned.-Herv. Kerk: Voorm. halfelf, ds. De
Lange, van Woerden.
Chr. Geref. Kerk: Voorm. halfelf en
nam. 7 uur, leesdienst.
RIJNSBURG.
Ned.-Herv. Kerk: Voorm. 9.30 de heer De
Witt, van Noordwijk; nam. 5 uur, ds. B.
v. Garderen, van Maassluis.
Kerkzaal: Voorm. 9.30, ds. J. J. Kloots
van Maassluis; nam. 5 uur, ds. Joh. Groot
Enzerink. van Leiden.
Ger. Kerk (Rapenburg)Voorm. 9.30,
ds. Broekstra; nam. 6 uur, ds. v. d. Loo.
Geref. Kerk (Voorhouterweg)Voorm.
9 30 ds. v. d. Loo: nam. 6 u. ds. Broekstra.
Chr. Ger. Kerk: Voorm. 9.30 en nam.
5 uur, ds De Jong.
VEURLEIDSCHENDAM.
Ned.-Herv. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5
uur, ds. Vermet.
Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5 uur,
ds. Boukema.
VOORSCHOTEN.
Ned.-Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, dr. W.
D. van Wyngaarden.
Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5 uur,
ds. Houtzagers.
Geref. Gem. (Ambachtshuis): Nam. 5
uur, leesdienst.
Ver. v. Vryz. Hervormden: Geen dienst.
ZEVENHOVEN.
Ned.-Herv. Kerk: Voorm. halftien, ds.
Hoeufft van Velsen, van Ter Aar.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam.
halfzeven, dr. K. J. Cremer.
Chr. Geref. Kerk (Polder)Voorm. half
tien en nam. halfzeven, leesdienst.
ZWAMMERDAM.
Ned.-Herv. Kerk: Voorm. 10 uur (Bed.
H. Doop) en nam. 7 uur, ds. Van Woerden.
Geref. Kerk: Voorm. 10 uur (Bed. H. A.)
en nam. 7 u. (H.A. en Dankz.), ds. Zwaan.
Rem. (Geref.) Gemeente: Voorm. 10.15
uur, mej. ds. Günther.
NED. HERV. KERK.
Beroepen: Te Ellecom, G. v. Veldhuizen
te Hantum; te Bruinisse, G. H. Blok te
Westmaas; te Barneveld, F. v, Asch te
Wierden; te Ryssen, W. J. v. Lokhorst te
Hilversum.
NED. PROT. BOND.
Beroepen: Te Ede, Lunteren, Renkum,
Rhenen en Veenendaal, J. C. Fischer te
Slootdorp.
o
DS. W. L. WELTER.
De bekende oud-hofprediker, ds. W. L.
Welter, em. predikant van de Haagsche
Herv. Gem. viert heden zyn 85sten ver
jaardag.
De 85-jarige werd 1 Sept. 1849 te St.
Petersburg geboren, waar zyn vader voor
ganger was van de Holl. gemeente. Ds.
Weiter studeerde aan de Ryksuniversiteit
te Utrecht theologie en werd in 1873 can-
didaat; 8 Febr. 1874 bevestigde zyn vader
hem te Bunnik in zijn ambt. Ds. Weiter
was achtereenvolgens predikant te De-
demsvaart, Heemstede, Zwolle, Arnhem en
van 18941929 te 's-Gravenhage, waar hy
speciaal in wijk X zyn werkterrein had. In
1920 benoemde H. M. de Koningin hem
definitief tot Haar Hofprediker. In die
kwaliteit heeft ds. Welter H. K. H. Prinses
Juliana catechetisch ondenvys gegeven en
deed Zy by hem belydenis des geloofs. Ds.
Welter is nog voorzitter van de z.g. Indi
sche commissie tot de zaken van de Prot.
kerken in Ned. Oost- en West-Indië. Hy
maakte deel uit van het hoofdbestuur van
het Ned. Zendinggenootschap, was voor
zitter van „Unitas" en lid van het hoofd
bestuur van Welstand", beide vereenigin-
gen tot steun aan Prot. landgenooten.
In de Haagsche afdeeling van het Ned.
Bybelgenootschap, en van de Haagsche
Maatschappij tot bevordering van het
godsdienstig ondenvys onder de Inland-
sche bevolking in de kolonie Suriname
diende hy ais bestuurslid. In de commissie
die de Wilhelminakerk in Den Haag in
het leven riep had hy eveneens zitting.
Met name ln het tydschrift „Overden
kingen" heeft ds. Weiter veel geschreven.
De 8ö-jarige grysaard is officier ln de
orde van Oranje-Nassau.
Ds. Welter is altyd een man geweest van
zeer fyne kanselgaven. Wylen Min. A. S.
Talma getuigde eens van hem (het ging
over het bekende driemanschap Chantepie
de la SaussayeSchuller tot Peursum en
Weiter)„Hy is een prediker van wien het
soortgelyk gewicht van zyn preek zwaar
der is dan van de meeste anderen".
ds. h. j. couvée.
Morgen herdenkt Ös. H. J. Couvée, fl*.
predikant te Zeist en bekend als leider vani
den Ned. Chr. Oemeenschapsbond, den dag
waarop hij voor 40 jaar het predikambt
aanvaardde.
Henri Jacques Couvée werd 9 Febr. 1867
te Leiden geboren en bezocht het gym
nasium en studeerde aan de Leidsche uni
versiteit, om in 1894 candidaat te worden
in Overijssel. 2' Sept. van dat jaar verbondi
hy zich te Kerkwerve aan zyn eerste ge
meente sprekende over Hand. 10 36, na
tevoren te zyn bevestigd door wyien Dr.
A. J. v. 't Hooft, toen te Nootdorp. Ge
durende zyn verbiyf in zyn eerste ge
meente kwam aldaar op zyn initiatief een
nieuw kerkgebouw tot stand.
In 1899 vertrok ds. Couvée naar Kort-
gene. waar hy intrede deed met 2 Cor.
5 20. 9 Sept. 1906 deed de jubilaris te
Amerongen zyn intrede sprekende over 1
Cor. 12. na tevoren te zijn bevestigd door
zyn voorganger, wijlen ds. J. C. Schuller
van den Haag. Hier heeft de jubilaris het
langst gearbeid, totdat het Prov. kerkbe
stuur van Utrecht hem 1 Oct. 1931 emeri
taat verleende. Hy preekte afscheid)
met 2 Tim. 3 14 en vestigde zich metter
woon te Zeist.
De jubilaris was een tijdlang lidi van het
classicaal bestuur van Zierikzee en van
het Prov. kerkbestuur van Zeeland. Ge
durende zyn verbiyf te Amerongen was hy
verscheiden jaren lid van het classicaal
bestuur van Wijk, de laatste 12 jaar quaes
tor en de laatste 8 jaar praeses. Geruimeri
tijd was ds. Couvée lid en later voorzitter,
van de afd. Rhenen van het Ned. Bijbel
genootschap en vanaf 1908 mede-oprichter
en voorzitter van de School met den By-
bel te Amerongen. Ds. Couvée is in breede
kringen een bekende persoonlykheid ge
worden als mede-oprichter in 1922 van
den Ned. Chr. Oemeenschapsbond die
thans 13 afd. in ons land telt en die ge-
meenschapsleiders onderhoudt. De jubila
ris was tot 15 Aug. j.l. alg. secr. en redac
teur van de Gemeenschapsbode, alsook
pennningmeester van dezen bond.
Ds. Couvée was 10 jaar mede-redacteur
van „Maranatha", orgaan der Ned. tent
zending, daarna hoofdred. van .He Ge
meenschapsbode". In beide bladen zyn tal
van artikelen van zyn hand verschenen.
Ook zagen van zyn hand een drietal
brochures het licht, n.l. Niet-kerkelyke
evangelisatie een eisch van onzen tijd; Is
de Gemeenschapsbeweging noodig? en De
Ned. Chr. Gemeenschapsbond, zyn ont
staan, zyn bedoeling en zyn beginselen.
De herdenking van het jubileum zal zich.
beperken tot het uitspreken van een ge
dachtenisrede door den jubilaris in zyn
eenste gemeente te Kerkwerve op morgen
ochtend.
KERKCONCERT JO VINCENT EN
ANTON VAN DER HORST,
Het programma van het kerkconcert,
dat mevrouw Jo Vincent en de heer An-
thon van der Horst Donderdag 13 Sept.
a.s. in de Pieterskerk, alhier, geven, be
vat werken van H. Andriessen, J, S. Bach,
Peter Cornelius, Alph. Diepenbrock, J. W.
Franck, Gioseffo Guammi, en vyf deelen
uit „La Passione", oud-Italiaansche zan
gen "uit de dertiende eeuw.
TIJDSCHRIFTEN.
Astra.
Het Septembernummer van „Astra" biedt
een groote verscheidenheid van verhalen
en andere ontspanningslectuur.
E. N. Harold schreef een goede short-
story: „Op staatskosten", suggestief ge
ïllustreerd door Frank Rowley.
Spannend is ook „Een kans om te trou
wen", door H. Fanshaw. K. J. Kuipers
geeft een van zyn jachtverhalen onder den
titel: „Rimboe-geneugten", met eigen il
lustraties. Hans Borrebach illustreerde de
detectiveroman: „Jimmy Joynson en Co."
van Bert Loven, terwyi Floris Feld zelf
de kopteekening maakte voor zyn Japan
sche novelle: „Het handschrift van admi
raal Togo". Ook het tweede deel van het
serieverhaal van W, W. Jacobs: „Zes zee
lui op zoek naar een kapitein", werd in dit
nummer opgenomen. Verder is er 'n merk
waardig stukje over „Het trouwkasteel van
het Deensche koningshuis", met een foto
waarop vele bekende vorstelyke personen
voorkomen. J. O. Arnolds schreef een
angstwekkend verhaal: „De beste slaap
kamer". Van Herman Antonsen ditmaal
een shortstory: „Zyn tweede vrouw". Zeer
onderhoudend is een artikel van Elizabeth
Augustin over ,Lca Halpern. de Amster-
damsche pottenbakster", waarbij enkele
foto's van haar werk werden opgenomen.
„Te mooi om waar te zyn", speelt in het
Weenen van voor den oorlog en handelt
over de opname van een film, die door
trokken is van de vroolyke, onbezorgde
atmosfeer van die dagen.
NIEUWE UITGAVEN.
„Het Klavarskribo".
Wij ontvingen de lessen 112 van het
nieuwe notenschrift 't z.g. „Klavarskribo"
alsmede de uitgaven van Edward Grieg's
„An der Frühling" en de bundel „Kun je
nog zingen, zing dan mee" eveneens in
dat schrift, dat een algeheele omwenteling
brengt in het lezen van muziek en een
zeer groote bespoediging van het leeren
daarvan beoogt; het toont dan ook tal-
looze vereenvoudigingen. Het heeft tot doel
het veel inspanning vereischende lezen by
klavierinstrumenten, evenals het uit het
hoofd leeren. zeer te vergemakkelyken. De
uitgeefster, de N.V. „Klavarskribo" te Slik
kerveer verklaart, dat dit schrift zóó een
voudig is, dat iedereen na eenvoudige ver
klaring alles kan lezen, het voor goed be-
grypt en nimmer meer kan vergeten.
Een waarlijk goed automobilist
maakt van zijn claxon slechts
een matig gebruik.
