li
Humor uit het Buitenland.
LEÏDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Zaterdag 28 Juli 1934
FINANCIEEL OVERZICHT.
SCHEEPSTIJDINGEN.
T' h uw gegroeid sedert lk hem
Matsten keer zag 1 (Gutierrez)
.3én JIJ die fietser die schreeuwde: uit den weg
Idioot I, een paar honderd meters terug
eh het spijt me erg. Ik had er geen Idee van,
dat die spoorwegovergang gesloten zou zijn." (Koralle).
r «jf.
1
J
„Zeg eens, lk kom Je die lekke roeiboot terugbrengen."
(Passing ahow)
„Je hoeft ]e niet zoo te haasten; lk betaal bij het
uur (Passing Show).
Hé, baas. Je el ls uitgekomen 1"
(Humorist).
Boerenzoon, onverwachts zijn vader ontmoetende
Ehzijn dit de meisjes die lk moest zeggen dat
e hier niet mochten kampeeren, vader
(Happy Mag.),
Stijging van den Nederlandschen uitvoer,
ondanks invoerbelemmcringen - Stabili
satie van den economischen toestand in
Ned.-Indië - Het aanpassingsproces in de
enltnres - Onvermijdelijke inkrimping van
bet productie-apparaat voor Java-suikcr
Terngslag in de Rubbcrafdccling - Scher
pe reactie op de beleggingsmarkt.
Wanneer men leest, dat nu dit, dan dat
tod den invoer van buitenlandsche pro
ducten verder belemmert, door verhooging
Tin invoerrechten, door verscherping van
wntingenteering of zelfs door een alge
heel invoerverbod, en daarnaast stelt de
hachten uit handel en industrie over de
bemoeilijking van den afzet in het bui
tenland als gevolg van de concurrentie
ran landen met gedeprecleerde valuta,
dan moet men wel vreezen voor een voort
durend verdere Inkrimping van onzen
buitenlandschen handel, die het vorige
jaar reeds zulk een laag punt had bereikt.
Beziet men dan de cijfers van onze
handelsstatistiek voor het loopende jaar,
dan vallen deze nog betrekkelijk mede.
wel blijkt de waarde van onzen export
opnieuw te zijn teruggeloopen, maar de
hoeveelheid goederen, die in het buiten
land kon worden afgezet, is nog iets
footer geweest dan in het vorige jaar.
Deze ontwikkeling wa3 reeds in de eerste
drie maanden van dit jaar waar te ne
men, toen 3.212.000 ton aan goederen werd
jeëxporteerd, ter waarde van f 167 mil
ten, tegen 3.031.000 ton ter waarde van
'177 millioen in de overeenkomstige pe
riode van 1933. In het tweede kwartaal
hierop geen terugslag Ingetreden; in
tegendeel: zoowel In hoeveelheid als in
waarde heeft de uitvoer ln het tweede
(wartaal dien ln het eerste kwartaal van
dit jaar nog overtroffen. Met een gewicht
'an 3.369.000 ton was de export ca.
157.000 ton grooter dan ln het eerste
wartaal van dit jaar en ca. 154.000 ton
meer dan in het tweede kwartaal van het
telge jaar. Met een waarde van f. 171
millioen werd nog voor eenlge millioenen
meer geëxporteerd dan in de eerste drie
maanden van dit jaar, al bleef de waarde
epnieuw ca. f. 7 millioen bij die van den
Rport in de overeenkomstige periode van
het vorige jaar ten achter.
Het resultaat is, dat wij voorde eerste
helft van dit jaar 6.581.000 ton aan goe
deren hebben uitgevoerd, tegen 6.246.000
wn in het eerste halfjaar van 1933, maar
dat de waarde van dezen export verder is
teruggegaan van f. 355 tot f. 338 millioen.
Terwijl de export dus in waarde opnieuw
gedaald, en wel met ca. 5%, is de hoe-
Weiheid uitgevoerde goederen met een
ongeveer even groot percentage toege
nomen.
Onder de tegenwoordige omstandighe
den mag deze ontwikkeling niet onbevre
digend worden genoemd. Zij wijst er im
mers op, dat de stagnatie van onzen af-
z«t in het buitenland, tot uiting komende
een voortdurende vermindering van de
hoeveelheid uitgevoerde goederen (in 1933
bedroeg de teruggang nog ca. 10%) heeft
Plaats gemaakt voor een lichte verbete-
nng. Mocht deze in de tweede helft van
bet jaar aanhouden, dan zou hieruit de
Wnclusie kunnen worden getrokken, dat
wij, wat onzen export betreft, over het
diepste punt heen zijn gekomen, zonder
dat wij onze toevlucht hebben behoeven
_e nemen tot het van bepaalde zijden ge
propageerde, maar voor de geheele volks
huishouding zoo gevaarlijke middel van
valuta-depreciatie.
Natuurlijk zijn wij er met de eenigszins
bevredigender ontwikkeling van onzen
taK?rt nog n'et- In 'a' van bedrijfs-
zijn nog groote, vaak zelfs onover-
aoomitjk schijnende moeilijkheden te over
™nen, die hun oorsprong vinden in de
"ntwnchte internationale verhoudingen, en
oil dan ook slechts kunnen worden op-
i;ost door de nauwere internationale sa-
mnwerking, voorloopig behoorende tot
het gebied der vrome wenschen. De hier
boven uiteengezette ontwikkeling van den
Nederlandschen uitvoer geeft echter moed,
voort te gaan op den ingeslagen weg van
aanpassing aan de eenmaal bestaande ver
houdingen, in plaats van den internatio
nalen chaos te vergrooten door experi
menten op valuta-gebied.
Wat voor ons land geldt, geldt in zekere
mate ook voor Ned. Indië. In zijn jongste
jaarverslag heeft de President van de
Javasche Bank opgemerkt, dat verschil
lende teekenen duidelijk in de richting
van een zich verbeterende situatie wijzen,
al moet het begrip verbetering in dit ver
band nog niet als een aanduiding van
belangrijk herstel, doch voorshands meer
als een eindelljke stabilisatie van de eco
nomische verhoudingen worden opgevat.
Bedoelde teekenen betreffen zoowel de
sfeer der exportcultures als die der In-
heemsche hulshouding en kunnen worden
samengevat als volgt: Verbetering van den
Ned. Indischen ruilvoet met het buiten
land; handhaving van het, voor deze
crisisjaren nog steeds belangrijke uitvoer-
saldo, hetwelk gedurende het eerste kwar
taal van 1934 zelfs een nlet-onbeteeke-
nende verbetering aantoonde; een geleide
lijke toeneming van de vervanging van
den import door eigen productie waar
zulks economisch gerechtvaardigd is en
door internationale ontwikkeling wordt
geboden; het in vele streken meer en meer
stabiliseeren der verhoudingen in de
inheemsche huishouding, o.a. blijkende
uit den gang van zaken bij den pandhuis-
dienst en het volkscredietwezen; het tot
stilstand komen van den sedert drie jaar
zeer ver voortgeschreden afbouw van prij
zen, loonen, salarissen en personeelsforma
ties in het particuliere bedrijfsleven.
Nu kan niet worden ontkend, dat het
aanpassingsproces in Ned.-Indie in sterke
mate in de hand is gewerkt door den
zooveel gesmaden invoer van goedkoope
Japansche artikelen, waardoor verschil
lende eerste levensbehoeften enorm in
prijs zijn gedaald. Tezamen met door de
regeering doorgevoerde bezuinigings
maatregelen, heeft dit de geheele volks
huishouding op een andere basis gebracht.
Wanneer sommige cultures op het tegen
woordige prijsniveau weer rendabel
beloven te worden, is dit voor een belang
rijk deel te danken aan het feit, dat de
productiekosten verlaagd zijn tot een peil,
dat men slechts enkele jaren geleden nog
volkomen ondenkbaar zou hebben geacht.
Het is nog niet zoo lang geleden, dat de
Indische rubberondernemingen werkten
met een kostprijs van 35 k 40 cent per half
Kg.; thans zijn een aantal maatschappijen
in staat, bij den tegenwoordigen verkoop
prijs van ca. 22 cent per half Kg. winst te
maken en na afschrijvingen zelfs de her
vatting van dividend in het vooruitzicht
te stellen. De Sumatra-tabaksmaatschap-
pijen hebben hun productiekosten even
eens zoo sterk kunnen verlagen, dat de in
dit jaar ter markt gebrachte oogst 1933
reeds weder eenige winst oplevert. De
situatie in de suikercultuur ls nog altijd
ongunstig, omdat hier de daling van de
verkoopprijzen zich ln een nog sneller
tempo heeft voltrokken dan de verlaging
van de productiekosten Zoodra de verhou
dingen op dit gebied echter stabieler
worden, zal blijken, dat ook hier op een
heel wat lager niveau dan vroeger weer
met winst kan worden gewerkt.
In de afgeloopen week hebben geruchten
geloopen, volgens welke de bietsuiker
oogsten in verschillende landen sterk door
de droogte zouden hebben geleden. Dien
tengevolge zou in den herfst een verbete
ring der suikerprijzen mogen worden
verwacht, waarvan, naar men lioopt, ook
de Java-suiker zou kunnen profiteeren. De
beurs heeft deze toekomstverwachtingen
wel wat overhaast in de koersen voor
Indische suikeraandeelen verdisconteerd.
Op het oogenblik is er van eenigen invloed
van de droogte op de suikerprijzen niets
te bespeuren. Wel heeft de Nivas in den
jongsten tijd vrij groote hoeveelheden
suiker van de hand kunnen doen, maar
deze verkoopen vinden nog altijd plaats
tegen de oude, verliesgevende prijzen. Het
wordt dan ook hoe langer hoe duidelijker,
dat het voor de Java-suikerindustrie niet
zoo zeer gaat om tijdelijke overbrugging
van een moeilijke periode, maar om
geleidelijke aanpassing aan een bestaan-
den toestand. De hiervoor noodzakelijke
verdere inkrimping van het product
apparaat moet onvermijdelijk kapitaal
verliezen met zich brengen; eerst wanneer
deze door crediteuren en aandeelhouders
van de „suikermaatschappijen zullen
„verschmerzt", en de productie zal zijn
geconcentreerd op de ondernemingen,
waar de productie-kosten het laagst zijn,
zal het bedrijf weder op een gezonde basis
komen te staan.
Door gebrek aan afzet is de Java-suiker-
industrie reeds gedwongen den aanplant
veel meer te beperken dan op grond van
de bekende Chadbourne-overeenkomst
noodig zou zijn geweest. Naar men weet,
heeft deze overeenkomst, die een aanpas
sing van de productie aan het verbruik
beoogde, nimmer aan haar doel beant
woord, doordien eenerzijds de consumptie
veel kleiner is geworden dan men had
berekend, terwijl aan den anderen kant de
productie in niet bij de overeenkomst
aangesloten landen dank zij beschermen
de regeeringsmaatregelen sterk is ver
hoogd. Dit laatste is vooral het geval
geweest ln Britsch-Indië, het natuurlijke
afzetgebied voor Java-suiker. Eerst in den
jongsten tijd zijn de afzetmogelijkheden
voor Java-suiker in dit gebied iets ver
beterd, dank zij de heffing van een accijns
op in het binnenland geproduceerde
suiker.
Met deze verbeterde afzetmogelijkheden
houdt wellicht de wensch der Ned. Indi
sche suikerproducenten tot verhooging
van het exportquotum voor Java-suiker op
grond van de Chadbourne-overeeenkomst
verband.
In een binnenkort te houden internatio
nale suikerconferentie waar zal worden
beraadslaagd over een verlenging der
Chadbourne overeenkomst en over een
nieuwe verdeeling der quota, zal deze
wensch naar voren worden gebracht. Ver
moedelijk zal hij veel tegenkanting ont
moeten, vooral van de zijde van Cuba, den
grooten concurrent van Java-suiker. Ook
in andere opzichten zal het niet gemakke
lijk zijn, de tegenstrijdige belangen der
verschillende productielanden met elkan
der te verzoenen.
De koerverbetering voor suikeraandeelen
op de Amsterdamsche beurs ls slechts van
korten duur geweest. Al spoedig is een
reactie ingetreden, onder den invloed van
de algemeen gedeprimeerde stemming, die
haar oorsprong heeft gevonden ln een
nieuwe, scherpe koersdaling op de New
Yorksche beurs, waar het voornamelijk de
toestand op arbeidsgebied aanleiding tot
bezorgdheid geeft.
De gebeurtenissen in Oostenrijk hebben
eveneens weer een gevoel van onzekerheid
met betrekking tot de internationale poli
tieke verhoudingen ln het leven geroepen,
dat op het koersverloop een ongunstige
uitwerking heeft gehad.
Onder deze omstandigheden heeft ook
de vaste stemming voor rubberaandeelen
zich niet kunnen handhaven. Deze heeft
trouwens voornamelijk betrekking gehad
op de incourante aandeelen. Het beperkte
materaal, dat hierin aanwezig is maakt,
dat een betrekkelijk geringe vraag. resp.
een klein aanbod, gemakkelijk leidt tot
koersstijgingen, resp -dalingen, die niet ln
overeenstemming zijn met de werkelijke
situatie. Een terugslag in de een of andere
richting is dan onvermijdelijk. Ditmaal is
deze nog in de hand gewerkt door de
mededeeling van de Indische regeering.
dat zii het te hoog opdrijven van de rub-
berprijzen tengevolge van de hanteering
der rubberrestrictie ongewenscht acht, niet
alleen omdat hierdoor de productie van
synthetische rubber zal worden aangemoe
digd doch ook omdat andere productie
bronnen bestaande in landen, welke niet
bij de restrictie zijn aangesloten, sterker
zouden gaan vloeden. Bovendien zouden
hooge prijzen niet in het belang zijn van
de zoo zeer gewenschte ontwikkeling van
het verbruik. Blijkbaar ligt het in de be
doeling van de regeering, de rubberprijzen
zoo mogelijk op omstreeks het tegenwoor
dige niveau te handhaven. Zooals hier
boven opgemerkt, kunnen verschillende
rubber ondernemingen op deze basis weder
met eenige winst produoeeren. Overdreven
verwachtingen te dien aanzien kunnen
echter slechts tot teleurstelling lelden,
vooral ten opzichte van maatschappijen,
die nog altijd betrekkelijk duur werken,
en bovendien gebukt gaan onder een zwa-
ren schuldenlast.
Aandeelen Koninklijke Petroleum zijn
opnieuw in koers afgebrokkeld, hoewel de
berichten uit de Amerikaansche petro
leumindustrie niet ongunstig luiden. Dank
zij eenige toeneming van het verbruik zijn
de prijzen in sommige streken iets geste
gen en indien de productie geen verrassin
gen brengt zal de toestand, naar men
hoopt, geleidelijk kunnen verbeteren. Vol
gens de jongste opgave is de gemiddelde
dagelijksche productie weer wat minder.
Het meest werden industriëele aandee
len door de koersdaling in de afgeloopen
week getroffen. Zoowel Philips' als Uni
lever en Aku kwamen op een aanmerkelijk
lager niveau. Wat Unilever betreft, oefende
het bericht omtrent een aaneensluiting ln
de Duitsche margarine- en kunstvetin-
dustrie een ongunstigen invloed uit. Deze
aaneensluiting, die blijkbaar een gedwon
gen karakter heeft, waarbij van overheids
wege de productie, de afzet en de prijzen
zullen worden geregeld, is vermoedelijk
niet in de laatste plaats gericht tegen het
Unilever-concern, welks overheerschende
invloed op de Duitsche margarine-markt
door de autoriteiten reeds lang met leede
oogen werd aangezien.
Een opmerkelijk wijziging heeft de be
leggingsmarkt te zien gegeven. Op de aan
houdende koersstijging der voorafgaande
weken is een scherpe reactie gevolgd,
waarvan vooral, de staatsfondsen met
lagen rentevoet hebben geleden. Zoo zijn
2</i N.W.S. die de vorige week tijdelijk
tot boven 80 waren gestegen, met ca.
4 teruggeloopen. De 4Vs Amsterdam
sche leeningen zijn weer beneden pari
aangeland. Blijkbaar heeft de daling van
den rentevoet zich in een al te sneltempo
voltrokken. Ook met de uitgifte van de
3'/a leeningen blijkt men den toestand
der markt te hebben overschat. Zoowel
de leening van de Provincie Noord-Hol
land als die van de. Provincie Utrecht kon
niet geheel bij het publiek worden ge
plaatst en naar verluidt, moest ln totaal
een bedrag van ca f. 40 millioen aan niet-
geplaatste 3% leeningen door de emit-
tenten worden opgenomen. Deze zullen ge
leidelijk moeten worden afgezet; eerst
wanneer dit materiaal kan verwerkt wor
den, zal er weer sprake kunnen zijn van
nieuwe uitgiften met hetzelfde rente-type.
Voorloopig blijkt het publiek hier nog niet
aan te willen.
Buitenlandsche beleggingswaarden wa
ren eveneens gedrukt, vooral voor Duit
sche obligatiën, die den ongunstigen in
vloed ondervinden van de verslechtering
van den economischen toestand :n
Duitschiand waar het gebrek aan grond
stoffen reeds geleid heeft tot een gedwon
gen beperking van den werktijd in eenige
takken van Industrie.
Hieronder volgt een overzicht van het
koersverloop
3'/i Nederland 89 3/4—88 1/8.
2Vin/o Nederland 78 1/16—76 1/4.
4'/s% Amsterdam 100 1/4—99 7/8—99 15/16.
Amsterdam Rubber 104 3/4105 3/498 1/2
Indische Rubber 8981.
Bandar Rubber 121125114117.
Rotterdam Tapanoeli 49—43.
Sumatra Rubber 149 3/4137
Wai Sumatra 120113.
Handelsver „Amsterdam" 170—164 1/4.
Vorstenlanden 171/2—21—171/2.
HOLLAND—OOST-AZIE LIJN.
SEROOSKERK, thuisreis, pass. 27 Juli
Gibraltar.
MIJ. NEDERLAND.
CHR. HUYGENS, thuisreis, 27 Juli van
Algiers.
MAPIA, uitreis, 27 Juli te Genua.
KON. NED. STOOMBOOT MD.
ORANJE NASSAU, 26 Juli van Paramaribo
naar Amsterdam.
SATURNUS, 26 Juli van Constanza te
Istanboul.
ORPHEUS, 27 Juli van Cothenburg te
Aarhuus.
FAUNA, 27 Juli van Venetië te Triëst.
TRITON, 27 Juli van Alexandrië naar
Jaffa.
IRENE, 27 Juli van A'dam n. Kopenhagen.
KON. HOLL. LLOYD.
ORANIA, thuisreis, 27 Juli van Monte
video.
ZEELANDIA, thuisreis, 27 Juli v.m. 8 uur
van Vigo.
HALCYON LIJN.
VREDENBURG, Vlaardingen naar Narvik,
pass. 27 Juli Holtenau.
HOLLAND—AMERIKA-LIJN.
DRECHTDIJK, Pacific Kust n. R'dam,
27 Juli te Londen.
ROTTERDAM, toeristenvaart, 27 Juli te
Stockholm.
ROTT. LLOYD.
PALEMBANG, thuisreis, pass. 27 Juli
Sagres.
oI-
DIVERSE STOOMVAARTBERICHTEN.
THEANO, 27 Juli van Belfast te Fowey.
AGNITA, 28 Juli van Houston te Thames-
haven verwacht; gaat daarna naar
Rouaan, Amsterdam en Curacao.
BEVERWIJK, 27 Juli van Vlissingen naar
Arch^n^6l
APOLLONIA, 28 Juli van Constanza te
Port Said verw; gaat daarna naar
Beyrouth en Constanza.
ARTEMIS, 30 Juli van A'dam te Port of
Spain verw.; gaat daarna naar Engeland
HERMES, 28 Juli van Abadan te Suez
verwacht; gaat daarna naar San Louis
du Rhone, Tunis en Constanza.
JOSEFINA, 26 Juli van Soerabaya te
Batavia.
MEGARA, 29 Juli van Pauiliac te Houston
verwacht; gaat daarna naar Pauiliac
en Hamburg/Rotterdam.
MERULA, 26 Juii van Curacao te Shell-
haven.
MIRZA, 5 Aug. van Aruba te Rotterdam
verwacht; gaat daarna naar Rouaan.
MURENA, 2 Aug. van Curacao in Enge
land verwacht.
SELENE. 29 Juli van Havre te Curacao
verwacht; gaat daarna naar Antwerpen
Amsterdam.
ST. ANNALAND, 27 Juli van Boulogne op
de Tyne.
TELA, 26 Juli van Rosario n. Santos.
WOENSDRECHT, 26 Juli van Houston te
Melbourne.
ZEELAND, 26 Juli van A'dam te Blyth.
MAAS, 25 Juli van R'dam te Hamburg.
BEYERLAND, 26 Juli van Danzlg naar
Terneuzen.
HOOGLAND, 27 Juli van de Tyne te
Hamburg.
WINTERSWIJK, naar A'dam, pass. 26 Juli
Noordkaap.
Javasche Cultuur 348680.
Kon. Petroleum 153 3/4148 1/4.
Redjang Lebong 150146.
Aku 34 1/4—30 1/2.
Ned. Ford 201 1/2—203 1/2—199
Philips' 212 3/4—206 1/2—207 1/2
Unilever 67—56 3/457 1/4.
Deli Batavia 145 3/4—136.
Dell Mij. 135 1/2—127.
3—3
