75ste Jaargang
MAANDAG 16 JULI 1934
No. 22796
Officieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
H. M. de Koningin spreekt tot Haar Volk.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
BUITENLAND.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cts. per regel voor advertentiën uit Lelden en plaatsen
waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
andere advertentiën 35 Cts. per regel. Kleine advertentiën
uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordein cis plein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT^
Voor Lelden per 3 maanden f. 2.35; per week .ftfr... t. 0.18
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd styn, per week „o:W
Franco per post f. 2.35 portokosten.
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD.
VERGADERING
VAN DEN GEMEENTERAAD VAN LEIDEN
op
MAANDAG 16 JUNI 1934,
des namiddags te vijf uur,
ln het gebouw „Tot Nut van 't Algemeen"
(Steenschuux 21).
Te behandelen onderwerpen:
lo. Beëediging en Installatie van het
nieuw benoemde raadslid, den heer A. J.
Schoneveld.
2o. Voorstel tot aankoop van de per-
ceelen Vischmarkt Nis. 9 en 10 van de
N.V. Schlatmann's Confectie- en Manu-
lacturenhandel „De Faam" te Leiden en
van de perceelen Vischmarkt Nis. 16 en 17
van de N.V. „De Faam" Maatschappij van
Handel in Manufacturen en aanverwante
artikelen te Haarlem, en tot vaststelling
van de desbetreffende begrootingsregeling.
(157)
3o. Voorstel om ten aanzien van aan de
Koenesteeg te bouwen woonhuizen toe
stemming te verleenen tot overschrijding
van de bij de verordening op het bouwen
en sloopen voorgeschreven maximum -
hoogte. (158)
4530
o
UITLOTING GELDLEENING.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat bij de
op 12 Juli 1934 gehouden uitloting van
50 obligatiën ad f. 1000 in de 4"/o geldlee-
ning van 1930, groot f. 2.000.000, de navol
gende obligatiën zijn uitgeloot:
de nummers 24, 72, 134, 187, 202 217
235, 237, 276, 349. 351, 364, 400. 562,
696, 710, 751. 967, 990, 1012. 1032, 1055,
1098, 1101, 1120, 1123, 1124, 1201, 1260, 1284,
1289, 1329, 1338, 1416, 1434, 1524, 1590, 1594,
1601, 1700, 1712, 1716, 1727, 1769, 1791, 1856,
1876, 1933. 1952 en 1997.
De uitgelote obligatiën zijn betaalbaar:
te Leiden bij den Gemeente-Ontvanger en
bij het bijkantoor van de N.V. de Incasso
Bank: te Amsterdam bij de N.V. Ned. In
dische Handelsbank en de N.V. de In-
cassobank, alsmede bij de bijkantoren
dezer instellingen in andere plaatsen in
Nederland.
Deze obligatiën worden 1 October 1934
met de tot dien datum verloopen rente,
afgelost en houden met dien dag op rente
te dragen.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRYEN, Secretaris.
Leiden, 16 Juli 1934. 4566
BOOTTOCHT DER OUDEN VAN DAGEN.
Een heerlijke middag.
Zaterdagmiddag hebben de ouden van
dagen, voor wie 1.1. Dinsdag geen auto
beschikbaar was een heerlijken tocht ge
maakt met de stoomboot „Concordia"
over het Kager- en Braassemermeer. Het
weer liet zich aanvankelijk bijzonder
slecht aanzien.
Om één uur regende het hard, maar
toch hadden de oudjes zich niet laten
terugschrikken. Zij stonden in grooten ge
tale reeds om halféén ongeduldig op den
wal te wachten, tot de boot om halftwee
aankwam.
Vele familieleden deden de boot uitge
leide tot de grens van Leiden. Wat een
pleizier hebben de oudjes gehad, 't was of
allen vele jaren jonger waren geworden.
ZIJ zongen en dansten van de pret op de
maat van de vroolijke muziek. 70- en 80-
jarigen reciteerden tot groot vermaak van
allen, 't Was een prachtige middag. De
zon kwam door, toen zij halverwege den
tocht waren. Zij genoten van de vergezich
ten en van de vlugge zeilbootjes, die met
witte zeilen over het water scheerden en
het landschap kleurden. De muziek speel
de onvermoeid. Zij hebben een mooien
dag gehad, de oudjes van Leiden.
Veel dank komt toe aan den heer Ho-
fenk die „de Concordia" voor een zeer
matigen prijs afstond, aan de muzikanten
en ook aan de zusters van den Genees
kundigen dienst, die zoo vriendelijke hulp
verleenden bij het uitreiken der versna
peringen, welke evenals bij den autotocht
door vele Leidsche firma's gratis ter be
schikking van het comité waren gesteld.
Het. comité is dankbaar, dat deze tocht
zoo goed is geslaagd en hoopt in 't vol
gend jaar wederom een beroep te mogen
doen op aller medewerking.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL
Wijziging: H. Verdegaal en Zonen N. V.,
Hoofdstraat 33, Sassenheim, bloembollen
kweeken en exporteeren. Nieuwe direc:
teur: Chr. Verdegaal, Sassenheim (sedert
1 Jan. 1929).
NIEUWE TEEKENS DER
VERKEERSAGENTEN
INGAANDE HEDEN.
UNIFORMITEIT IN HET GEHEELE LAND
Met ingang van heden zijn de nieuwe
bepalingen van het Motor- en Rijwiel
reglement voor een groot gedeelte van
kracht. De nieuwe voorschriften brengen
o.a. uniformiteit in de teekens gegeven
door de verkeersagenten.
Stopteeken.
De agent plaatst zich óf met het front
óf met den rug naar de zijde, vanwaar
het verkeer nadert, dat hij zal stop zet
ten. Is hij met het front daarheen ge
keerd, dan strekt hij den linkerarm onge
veer horizontaal zijwaarts uit, totdat het
eerst aankomend verkeer tot stilstand is
gekomen. Al het verkeer, dat volgt, sluit
zich in volgorde van aankomst aan achter
de reeds stilstaande motorrijtuigen, rij
wielen enz. Staat de agent met den rug
gekeerd naar de zfjde, vanwaar het ver
keer nadert, dat hij zal laten stoppen, dan
geeft hij het teeken met den rechterarm
op dezelfde wijze. Het verkeer achter hem
stopt en stelt zich op als boven vermeld.
Geeft de agent het „dubbele" stoptee
ken, dan strekt hij beide armen ongeveer
horizontaal uit, totdat het eerst aanko
mend verkeer tot stilstand is gekomen.
Het teeken geldt dan zoowel voor het
verkeer, dat hem van voren als voor het
verkeer, dat hem van achteren nadert.
Het loodrecht omhoog steken van een
der armen wordt niet meer als „collectief"
stopteeken toegepast. Het blijft wel als
„individueel" teeken gehandhaafd, d.w.z.
is het noodig een bepaalden weggebruiker
te laten stoppen, dan wendt de agent zich
tot dien weggebruiker, daarbij een der
armen recht omhoog stekend.
Oprijteeken.
De agent strekt, wanneer hij het ver
keer, dat aan zijn linkerzijde achter de
stopstreep staat, zal laten oprijden, den
linkerarm ongeveer horizontaal in die
richting en brengt vervolgens den onder
arm omhoog, totdat de vingertoppen
ongeveer den schouder raken. Laat hij
het verkeer, dat rechts van hem achter
de stopstreep staat, oprijden, dan geeft
hij het teeken met den rechterarm.
Teeken snelheid vermeerderen.
Om het verkeer, dat rechts van den
agent komt aanrijden, snelheid te laten
vermeerderen, zal hij den rechteronderarm
heen en weer bewegen ongeveer in een
horizontaal vlak voor het lichaam in de
richting waarin wordt gereden. Rijdt het
verkeer links van hem, dan geeft hij het
teeken met den linkeronderarm.
Teeken snelheid verminderen.
Hierbij staat de agent óf met het front
óf met den rug gekeerd naar de zijde
vanwaar het verkeer nadert, waarvan het
noodig is de snelheid te laten verminde
ren. Staat hij met het front daarheen ge
wend, dan geeft hij het teeken met den
linkerarm, in het andere geval met den
rechterarm. De agent beweegt den zij
waarts gestrekten arm op en neer, totdat
het eerstaankomend verkeer voldoende
snelheid heeft verminderd.
Zqoals uit het bovenstaande blijken kan,
is voor onze stad vooral het stopteeken
veranderd en zal dit teeken den eersten
tijd wellicht niet altijd onmiddellijk wor
den begrepen.
Men zij dus op zijn hoede en werke
zooveel mogeiyk mede in het belang van
alle weggebruikers.
KWEEKSCHOOL VOOR
BEWAARSCHOOLHOUDERESSEN.
Geslaagd voor het eindexamen de dames
W. G. H. G. Klaasen. A. H. J. Susan en
A. Vodegel, allen te Leiden, E. J. Maronier,
Den Dolder, D. G. Heuff, Leersum, jkvr.
C. J. van de Poll, Óegstgeest, H. M. J. van
Osselen. Delft, J. M. den Boon, Arnhem,
C. J. Nachenius, Heerenveen, G. J. Bis
schop. Oude Pekeia. H. Stoel, Utrecht, E.
IJssennagger, Deventer. C. E. Yungs,
Maarssen, J. P. Törch. Den Haag, A. M.
Wanschers, Óegstgeest. Drie candidaten
moeten herexamen praktijk afleggen.
Afgewezen twee candidaten.
DE KOOIKAPEL.
De eerste godsdienstoefening.
Gistermorgen werd in de nieuwe Kooi-
kapel de eerste godsdienstoefening ge
houden. Voor dezen dienst bestond zeer
groote belangstelling; zóó zelfs, dat de
extra-zijbankjes in gebruik moesten wor
den genomen.
De wijkpredlkant, ds. Joh. W. Groot
Enzerink, ging in dezen eersten dienst
voor. Nadat op gebruikelijkè wijze was
geopend, hield spr. een korte inleiding,
waarin hij de beteekenis van de Kerk voor
onze samenleving uiteenzette, om daarna
aan de hand van Ex. 3 5: „En Hij zeide:
Nader hier niet toe; trek uw schoenen
uit van uw voeten, want de plaats waar
gij op staat is heilig land", dit nader toe
te lichten.
Uitvoerig bepaalde spr. zijn gehoor bij
de godsdienstoefening aan den voet van
de Horeb, om in verband hiermede de
aandachtig luisterende schare te wijzen
op hetgeen God in ons leven doet, van ons
leven maakt en van ons leven verwacht.
Dank voor het hartelijk deelnemen in de smart bij 's Prinsens overlijden.
H.M. de Koningin heeft hedenmiddag
half een voor de microfoon van uit het
Koninklijk Palels aan het Noordelnde te
Den Haag de volgende radiorede uitgespro
ken:
„Het ls mij een behoefte des harten mijn
volk zoowel hier te lande als in Neder-
landsch-Indié, Suriname en Curasao, mede
namens mijn dochter, onzen warmen dank
te betuigen voor de treffende en geheel
eenige wijze, waarop het van zijn genegen
heid en aanhankelijkheid voor mijn innig
geliefden echtgenoot bij zijn zoo plotseling
verscheiden heeft blijk gegeven; zoowel
door den bloemenschat aan zijn baar neer
gelegd, als door den treffenden afscheids
groet hem ten paleize en bij zijn laatsten
gang gebracht.
Wij zijn dankbaar en ontroerd, dat hij
zich door zijn goed hart en vriendelijkheid
en eenvoudige inborst zooveel vrienden
heeft gemaakt.
Dat zijn arbeid voor ons volk en zijne
algeheele toewijding aan deszelfs belangen
in zoo'n ruimen kring waardeering vindt
vervult ons evenzeer met erkentelijkheid.
Moge zijn streven en arbeid door allen, die
met hem hebben samengewerkt met de-
zelftje toewijding en voortvarendheid
worden voortgezet.
Behoef ik U de verzekering te geven,
dat de spontane en laatste hulde aan hem
bewezen en Uw hartelijk deelnemen in
onze smart voor ons een groote, een wezen
lijke troost is?
Bij hoogtijen en opeenvolgende herden
kingen zijn hechte banden tusschen mijn
volk en mij en mijn huis gevlochten en
leven onvergetelijke herinneringen aan
liefde, trouw en aanhankelijkheid in mij
voort.
Hoezeer hebben wij die in de weemoedige
dagen, welke wij dit jaar doorleefden, be
vestigd gezien.
Ik weet, dat zijn witte uitvaart uitdruk
king en vorm heeft gegeven aan hetgeen
in veler harten leeft. Steeds heeft hij an
deren opgewekt het nieuwe leven, dat hen
wacht, te zien in het Licht en de blijd
schap, die voor hen aanstaande zijn. Mocht
zijn wensch vervuld worden, dat de indruk,
die zijn uitvaart zou achter laten, voor
velen een blijvenden zegen zij.
Wat ons betreft, wij willen niet in de
eerste plaats zien op wat wij in onze ge
liefde ontslapenen binnen het korte tijds
bestek van vier maanden verloren, doch
wel op den zegen, dien wij ontvingen: den
zegen van Christus' sterven en opstaan,
die juist nu zulk een bijzondere beteekenis
voor ons kreeg.
Wij willen den blik opwaarts richten
naar het Licht, naar den Vrede, welke
thans deel zijn van hen, die wij afstonden
en ons iederen dag opnieuw met hen ver
blijden in hun geluk.
Ik dank God voor al hetgeen mij ge
spaard bleef, voor hetgeen mijn innig ge
liefd kind voor mij is en voor de liefde van
mijn volk, aan welks belangen mijne beste
krachten te wijden mij steeds een vreugde
en voorrecht is.
Ik heb gezegd."
Voordat H.M. de Koningin haar rede
aanving speelde het orgel van de Groote
Kerk twee coupletten van het Wilhelmus,
terwijl na afloop van de rede het orgel het
„Wien Neerland's Bloed" deed hooren.
VOLKSTUINVEREENIGING
„ONS GENOEGEN".
Geslaagde thee-middag.
Zaterdagmiddag heeft bovengenoemde
vereeniging op haar nabij de zweminrich
ting „De Zijl" gelegen terreinen een wel
geslaagden theemiddag .gehouden, waar
aan verbonden was een uitdeeling van
eenige prijzen voor die leden, die in het
bezit waren van de best onderhouden tui
nen. Tot deze bijeenkomst waren o.a. uit-
genoodigd B. en W., raadsleden, het hoofd
bestuur van de Landelijke organisatie als
mede de besturen van de Zusterorganisa
ties en van de Vereeniging voor Schooi
en Werktuinen.
Nadat het bestuur in de Bestuurskamer
van het nieuwe Clubgebouw, dat bij deze
gelegenheid tevens officieel in gebruik
werd genomen, met de genoodigden een
kopje thee had gebruikt, begaven dezen
zich naar buiten waar de voorzitter van de
feestcommissie een welkomstwoord sprak
tot alle aanwezigen en waarbij hij vooral
welkom heette de wethouders Splinter en
Goslinga, het raadslid Kuypers en den
voorzitter van de Landelijke organisatie.
Spr. wees verder op het mooie van het
volkstuinleven, maar ook op de moeilijk
heden en wel in het bijzonder op één moei
lijkheid, n.l. het moeten verhuizen van
wege het bouwrijp maken van de terreinen.
Waar deze kwestie thans weer aanhangig
is, verzoekt hij aan de vertegenwoordigers
van het gemeentebestuur, dat indien het
zoo ver mocht komen om toch vooral weer
een stuk land voor dit mooie sociale werk
beschikbaar te stellen en als het kan ook
eenigen financieelen steun als tegemoet
koming in de kosten van verhuizing voor
de leden.
Hierna verkreeg wethouder Splinter het
woord, die het leven en werken op de
volkstuinen zeer roemde en tevens de toe
zegging deed, dat het College voor zoover
het in zijn vermogen is, wel degelijk reke
ning zal houden met dit mooie sociale werk.
Vervolgens werd nog het woord gevoerd
door den voorzitter van den Landelijken
Bond van Volkstuinders, den heer Vroegop,
door den heer Gathier namens het bestuur
van School- en Werktuinen en door den
directeur voor Sociale Zaken, den heer
Wijkmans. Nadat nog een kopje thee was
geserveerd, werd een wandeling gemaakt
door het tuinen-complex, waarbij verschil
lende tuinen en huisjes aan een nadere
beschouwing werden onderworpen. De heer
Jonker, technisch adviseur van de vereeni
ging, deelde hierna met een toepasselijk
woord van dank an de jury, aan de geluk
kige prijswinners de prijzen uit.
Tot slot sprak de voorzitter van de feest
commissie een slotwoord, waarbij hij vooral
dank bracht aan de leden van het muziek
gezelschap „Werkmans Wilskracht", dia
met hun vroolijke muziek zooveel hadden
bijgedragen tot verhooging van de gezel
ligheid.
De prijswinnaars waren:
Broekse, J. W. Vermeer, v. d. Keur,
J. Zwart, Hemerik, J. H. v. d. Wijngaard,
Vogel, Langezaal, H. Stouten, Franke,
Gorree, Zaalberg, N. de Vrind, K. Mulder,
Piket, Bakker, de Zwijger, Hartman de
Hertog, Wlelders, Bouwmeester, N. Onder
water, Kulk, J. Bennlng.
De prijzen bestonden uit tuingereed
schap en potbloemen.
R.-K. VAKSCHOOL VOOR MEISJES.
Geslaagd voor het 2de ged. (praktijk)
van het examen akte N Vin, leerares ko
ken en voedingsleer, de dames C. H. Dijk-
sterhuis en G. M. C. Hoevenaars.
Zaterdag slaagden alhier voor het
examen Costumière, de dames: A. Pieters,
G. v. d. Boog, Katwijk a. d. Rijn en T.
van Son.
Eveneens slaagden voor lingerie, de da-
dames: C. Jansen, E. Kriek, H. Klein, G.
Rodenburg. M. v. Velsen en C. Nijssen,
Voorhout, allen leerlingen van de Eerw.
Zusters van Liefde, Pelikaanstraat alhier.
Geslaagd voor het eindexamen M. T.
S. van de Bouwkunde-afdeeling der Aca
demie voor Beeldende Kunsten te 's-Gra-
venhage, de heer E. H. J. van Wijhe
alhier.
Met ingang van 1 Augustus a.s. wordt
de adjunct-commies P. v. d. Voet, van
Leiden dir. bel. 1ste kantoor, overge
plaatst naar Zaandam Insp. Inv. en Acc.
Naar wij vernemen zal de Leidcche
Processie naar de Reliquiën van St. Je
roen te Noordwijk dit jaar plaats hebben
op Maandag 13 Augustus.
In de Stedelijke Werkinrichting wa
ren opgenomen:
Maandag 2 Juli 55 volw. personen
Dinsdag 3 Juli 54
Woensdag 4 Juli 25
Donderdag 5 Juli 55
Vrijdag 6 Juli 56
Zaterdag 7 Juli 56
BINNENLAND.
De Nationale luchtvaartdag op Soester-
berg. (Binnenland, 3e Blad).
De financieele verhouding tusschen rijk
en gemeenten; nieuwe wijziging voorge
steld. (Binnenland, 3e Blad).
Het ontslag aan de huwende onderwijze
res; voorloopig verslag der Tweede Kamer,
(Binnenland, 3e Blad).
Dreigend conflict in de mijnindustrie;
loonsverlaging van 3 pet. door den R.K.
bond aanvaard, doch door den Alg. Mijn-
werkersbond afgewezen. (Binnenl, 3e Blad)
BUITENLAND.
De pers over Hitler's rede. (Buitenland,
le Blad).
Uitstel der voorloopige vlootbesprekingen
tot October. (Buitenl., le Blad).
Te San Francisco is tengevolge van het
uitroepen der algemeene staking de toe
stand dreigend. (Buitenl. en Tel. le Blad).
De Belgische oud-premier Renkin is
overleden. (Buitenl. le Blad).
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Weinig commentaren op Hitler's rede.
Sovjet-Rusland en de Volkenbond.
De Ontwapening.
Over 't algemeen is de ontvangst van
Hitler's rede in het buitenland als door
ons verwacht: geheel bestemd voor het
binnenland en als zoodanig voor den
Fuehrer een oratorisch succes, maar verder
niets! De meeste bladen onthouden zich
zelfs van feitelijk commentaar.
In een bespreking van den toestand in
Duitschland, schrijft de Times, dat het
beter zou zijn, indien men het bewijs kon
leveren, dat de samenzweerders niet zon
der meer zouden zijn gedood, doch dat zij
berecht waren, waarbij hun schuld dui
delijk was gebleken.
De Daily Telegraph schrijft, dat Hitier
niet verwonderd moet zijn, dat men niet
alleen in het buitenland, doch ook in
Duitschland sceptisch is gestemd.
De revolvers van 30 Juni hebben niet
alleen de samenzweerders gedood, doch
zij hebben ook de nieuwe hoop in het
Duitsche volk gedood.
De Sunday Times b.v. schrijft, dat Hitier
weinig heeft gezegd, dat nieuw was voor
buitenlanders en niets, dat de meedoogen-
looze slachting, waar hij verantwoordelijk
voor is, kan goedmaken. Door geweld kan
de macht van Hitier voor een poos hersteld
zijn. maar de oude betoovering is gebroken
en zijn prestige en populairiteit zijn on
dermijnd, misschien voor altijd.
Na uitgeweid te hebben over de verslech
tering van den economischen toestand,
het gebrek en de ontevredenheid, die er
het gevolg van zijn kan, besluit de Sunday
Times: Het centrale feit van alle nazi-
droomen is verdwenen en het Duitsche
volk heeft de illusie moeten opgeven,
waarop het teerde; deze verandering kan
veel beteekenen.
Zwijgen in Italië de kranten, door den
gewonen man wordt eenige verbazing te
kennen gegeven, dat Hitier zoo lang gewe
ten heeft van Roehms verraad en hem
nochtans heeft gehandhaafd. Mussolini
zou sneller gehandeld hebben, aldus veel
bloedvergieten op den duur voorkomend.
De Italianen zijn verbaasd over de lange
doodenlijst.
Men wijst er op, dat de rede enkel loopt
over interne aangelegenheden en dat
Duitschland zelf moet uitmaken, of de
kanselier zijn optreden gerechtvaardigd
heeft.
De New-York Times is van meening, dat
de Duitsche kanselier in het defensief is.
Inplaats van brutaal te zijn, zegt het blad
was de rede een eentonige herhaling van
wat vaak vroeger is gezegd. Nooit heeft
men zoo verlangend uitgezien in het bui
tenland naar een rede van den kanselier,
en nooit heeft men zoo weinig vernomen.
Het blad meent, dat Hitier tracht het ver
trouwen te herwinnen van zijn eigen volk:
zijn eigen vrees komt echter al te duidelijk
uit in zijn rede. In plaats van eigenmach
tig gehoorzaamheid te verlangen, smeekt
hij nu bijna nederig om steun van het
volk.
Goering alleen handhaaft zijn vroegeren
hooghartigen toon. Zijn verklaring, dat
Hitler's wil de eenige wet in Duitschland is
herinnert aan het „hoe volo sis jubeo" van
den Keizer.
Geruchten doen de ronde, dat binnen
veertien dagen sovjet-Rusland officieel
candidaat zal worden gesteld voor den
Volkenbond.
Het staat vast dat Lltwinof bij zijn
laatste verblijf te Genève reeds met het
