HET OVERLIJDEN
VAN Z. K. H. PRINS HENDRIK
ALGEMEENE ROUW EN DEELNEMING.
75,te Jaargang
WOENSDAG 4 JULI 1934
No. 22786
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cte. per regel voor adverten,Mën uit Lelden en plaatsen
■waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
andere advertentlën 35 Cte. per regel. Kleine advertentlën
uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Ota.
Bureau Noordeindspletn Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque' en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT?
Voor Leiden per 3 maanden f. 2.35; per week i. 0.18
Bulten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post 1.2.35 if portokosten.
Bij het heengaan van
Z.K.H. Prins Hendrik.
Steeds slaat de tijd van nu schokkend
nieuws
Nog niet waren wij vertrouwd geraakt
roet het verscheiden van onze Koningin
Moeder, of reeds verontrustte de tijding
der ziekte van den Prins. Nauwelijks
konden wij geloovep, dat ook ditmaal ons
Koninklijk Huls zulk een groot verlies zou
lijden gaan.
Immers: de inhoud der laatste com-
muniqué's gaf geenszins aanleiding tot
ernstige bezorgdheid. Tot het laatste bleef
de toon daarin van goede hoop getuigen
Hoe broos het leven Is, het werd ons
weer geopenbaard, toen, gistermiddag
plotseling de telefoon rinkelde en onver
wacht de droeve mare van 's Prinsen
overlijden doorgegeven werd. De bood
schap sloeg allen, die haar vernamen met
ontzetting, met verbazingMen kón
haar aanvankelijk niet geloovenTel
kens en telkens werden wij van alle kan
ten opgebeld, met de vraag of het wel
waar was, dat de Prins was heegegaan
Ons bevestigend antwoord maakte aan
alle onzekerheid een einde, evenals de
onmiddellijk verspreide bulletins, waar
rond de Leidenaars zich verdrongen. De
tijding werd overal met droefenis ont
vangen
De belangstelling bewees, hoe ook Prins
Hendrik in veler harten een groote plaats
had ingenomen.
Zijn dood beteekent voor het Koninklijk
Huis. voor het geheele land een tweede,
zeer zware slag in korten tijd.
Onwillekeurig gaan ieders gedachten
onmiddellijk uit naar de beide Vrouwen.
Die achterblijven: de Koningin. Die een
vreugdig verblijf in Zwitserland moest
onderbreken, om hier nieuwe zorg, nieuw
groot leed te ondergaan, aan Prinses
Juliana, Die Haren geliefden Vader niet
meer kon zien en nu wederom in zwaren
rouw gedompeld is
De Prins is niet meer: deze mare ging
van mond tot mondMet eerbied her
dacht men Hem. Die ontzaglijk veel be-
teekende voor het Reddingswezen, het
Roode Kruis, de Padvindersbeweging en
daaraan zonder onderbreking zijn aller
beste krachten wijdde!
Het viel moeilijk zich het treurig be
richt dadelijk in volleh omvang, met alle
gevolgen van dien, te realiseeren
Nog hierover nadenkend, voerde de trein
ons reeds naar de Residentie, waar
's Prinsen overlijden natuurlijk bót onder
werp van alle gesprekken vormde.
De gezichten stonden strakker dan ge
woonlijk: het „verschrikkelijk onver
wachte", dat in deze dagen reeds zoo
menigmaal overrompeld had, legde er een
nóg ernstiger stempel op
De vlaggen hingen halfstok, velen waren
reeds getooid met het nationale rouw-
strikje en waar wij ook kwamen, stond
men in groepjes bijeen, verslond bulletins
en couranten. Tè onverwacht, tè snel was
deze schokkende tijding over de menschen
gekomen en daarom was de indruk schrij
nend, fel en diep
In de omgeving van het Paleis merkten
wij echter eerst goed, hoe velen zich opge
maakt hadden, om een laatsten eerbiedi
gen groet vanuit de verte aan den Prins
te brengen. Bereden politie zorgde voor de
afzetting: op de trottoirs stond men bijeen
en staarde op naar het Koninklijk Paleis,
beschenen door de laatste avondzonne
stralen, nóg witter dan gewoonlijk door de
overal neergelaten gordijnen.... Het
droeve beeld van kortgeleden herhaalde
zich: maar nu lag aan het ,;Noordeinde"
een Hooge Doode opgebaard.
Een ernstige stilte heerschte overal:
slechts fluisterend werden de gedachten
gewisseld. Het medelijden ging vooral uit
naar onze Prinses, Die nog uit Engeland
moest arriveeren.
Hoe menigmaal had men den Prins hier
toegejubeld in vroolijke uren, hoe menig
maal zagen velen Hem het voorplein over
gaan naar het gebouw van het Roode
Kruis, om er in de morgenuren Zijn
werkzaamheden te verrichten. Nu stond
daar stram en stijf de wacht, een enkele
auto reed aan, de eerste betuigingen van
deelneming werden gebracht, de eerste
krans werd afgegeven
Voorts viel hier niet veel bijzonders te
zien: hoe zou het anders kunnen? Hier
paste slechts rust en inkeer, hier was geen
plaats voor wereldsch rumoer, hier stond
men geslagen bijeen in groote harmonie
met het leed, dat over het Oranjehuis ten
tweeden male was gekomen.
De dag van den derden Juli had een
droef einde genomen: in fel contrast daar
mee leek de vredige zomeravond
Voor ons viel verder niets meer te ont
dekken: met de herinnering aan een in
tens medeleven van de geheele bevolking
gingen wij huiswaarts, stil de Koningin
en de Prinses krachten toewenschend, om
ook dit nieuwe, ontstellende leed door te
komen.
Aller gedachten zullen in de komende
dagen uitgaan naar deze twee zwaarbe
proefde Vrouwen, Wie het Leven veel
schoons, maar nu, zoo kort op elkaar, als
aan alle stervelingen, twee striemend-
snijdende tijdingen heeft gebracht
Elk woord schijnt te veel: slechts het
gevoel laat zich gelden. En dat gevoel Is
vol van gedachten, die innig opgaan naar
het Oranjehuis, dat weten moge, dat ons
Volk als één man achter Haar staat, die
overbleven en nu meer dan ooit den steun
van alle landgenooten van noode hebben!
De laatste uren.
Het overlijden van den Prins ls naar ons
ter oore kwam geheel onverwachts ge
schied.
In den loop van den ochtend heeft de
Prins geruimen tijd rustig geslapen en
niets deed een zoo plotselingen afloop ver
moeden. Omstreeks half twee voelde de
Prins zich minder goed. De toestand werd
toen zienderoogen slechter. De Koningin
werd onmiddellijk gewaarschuwd, doch
toen Hare Majesteit aankwam was Haar
Gemaal reeds zacht en kalm zonder lijden
de eeuwige slaap ingegaan.
De onmiddellijke doodsoorzaak zou zijn
toe te schrijven aan een herhaling van
den aanval van hartzwakte waardoor de
Prins de vorige week werd overvallen.
De officieele mededeeling.
Officieel is medegedeeld, dat Z. K. H. de
Prins der Nederlanden Hertog van
Mecklenburg te half twee ls overleden
aan een hartverlamming.
Gistermorgen was de toestand van
Z. K. H., zijn ernstige ongesteldheid in
aanmerking genomen, bevredigend. De
Prins had ten een ure nog met goede eet
lust en opgewektheid gegeten. Even daar
op trad de bovengemelde hartverlamming
ln, ten gevolge waarvan Z. K. H. na eenige
seconden overleed. De behandelende ge
neesheer die een zijner dagelijksche bezoe
ken bracht, was juist in de ziekenkamer
aanwezig. H M. de Koningin, die nog
kort tevoren Haar gewone ochtendbezoek
bij Haar Gemaal had gebracht en daarna
voor korten tijd ter afwikkeling van zaken
naar het paleis aan het Lange Voorhout
was gegaan, werd direct gewaarschuwd,
doch vond den Prins niet meer in leven.
De hartverlamming had zulk een snel ver
loop, dat Z. K H. niet geleden heeft en
zacht ingeslapen is. H. M. heeft dadelijk
telefonisch H K. H. Prinses Juliana, naar
Haar voorbereid te hebben, het overlijden
van Haar vader bericht.
H. M. de Koningin heeft tot ongeveer
kwart over vijf in het Paleis Noordeinde
vertoefd. Toen is H. M. vergezeld van
Haar adjudant, luitenant-kolonel De
Jonge van Ellemeet, per auto naar het
paleis Huis ten Bosch vertrokken.
Voorts zijn de naaste familieleden van
wijlen Prins Hendrik telefonisch op de
hoogte gesteld van het plotseling verschei
den. Naar men weet had de Prins nr,' een
broeder, Hertog Adolf van Mecklenburg en
een zuster, de Groothertogin van Olden
burg.
Hertog Adolf van Mecklenburg heeft
laten weten dat hij heden in Den Haag
zal aankomen. Hij zal in Paleis Noordeinde
logeeren.
De Prinses teruggekeerd.
H.K.H. Prinses Juliana had, naar wij
vernemen, in den loop der laatste dagen
herhaaldelijk uit Londen getelefoneerd,
om te informeeren of de toestand van
Haar Vader van dien aard was, dat Haar
overkomst uit Engeland noodzakelijk was.
Men was echter van meening, dat dllniet
dringend noodig was. Hare Koninklijke
Hoogheid besloot daarom, zooals reeds
eerder gemeld werd, heden Haar verblijf
in Engeland te onderbreken, om een be
zoek aan Haar Vader te brengen. Zoo
weinig was men op een tragische wending
voorbereid, dat reeds vastgesteld was, dat
i do Prinses hedenavond weer naar Lon
den terug zou keeren teneinde aldaar nog
eenigen tijd door te brengeD
De droeve doodstijding overviel Haar.
Met diepe ontroering op het geJaai en
met oogen vol tranen, vertrok H.KH.
Prinses Juliana gisteravond van de Vic
toria Station. De Prinses had zelfs geen
tijd gehad om zich in rouwgewaad te
kleeden en droeg een zilvergrijs zijden
costuum, en een klein grijs hoedje.
De droefheid stond duidelijk op Haar
gelaat te lezen.
De Prinses werd naar het station ver
gezeld door den Graaf van Athlone en
Prinses Alice.
Ambtenaren van de spoorwegen en de
leden van Haar gevolg, die H.K.H. op
wachtten voor den specialen coupé welke
voor Haar was gereserveerd, waren ln het
zwart gekleed.
Toen de trein op het punt stond te ver
trekken, tikte Prinses Allee H.K.H. Prin
ses Juliana sympathiek op den schouder
en gaf Haar een kus ten afscheid.
Prinses Juliana omhelsde daarna den
Graaf van Athlone en groette met een
ernstige buiging het gezelschap, dat op
het perron stond, waar het publiek geen
toegang had en stapte vervolgens ln den
coupé.
Vóór Haar vertrek hebben de Koning
en de Koningin van Engeland hun deel
neming betuigd.
Het was eenige minuten na zes uur
hedenochtend toen drie Hofauto's de em
placementen van de Batavierlijn te Hoek
van Hollana opreden.
In de eerste zat H.M. de Koningin, die
Haar dochter van de boot kwam halen om
de eerste te zijn om de Prinses te be
groeten.
De Koningin was vergezeld van Haar
Hofdame, freule Schlmmelpennlnck en
Haar adjudant, Jhr. de Jonge van Ellemeet.
Hare Majesteit moest geruimen tijd
wachten, voordat de boot binnen kwam.
Wind en tij werkten ditmaal niet mee,
zoodat de Batavier II, waarmede de Prin
ses de reis heeft gemaakt, iets later dan
gewoonlijk binnenliep.
De Koningin liep gedurende dien tijd
zeer nerveus en aangedaan op de emplace
menten heen en weer, aldoor maar speu
rende en uitkijkende of zich nog geen
boot aan den horizon vertoonde. En steeds
weer moest Haar adjudant informeeren of
een schip, welks omtrekken zich aan den
gezichteinder vertoonden, de verwachte
Batavierboot was. En duidelijk kon men de
teleurstelling waarnemen, als het antwoord
ontkennend luidde.
Eindelijk kwam de Batavier in zicht en
langzamerhand werden de omtrekken van
het schip duidelijker.
Toen de afstand kleiner geworden was
en men de personen aan boord kon onder
scheiden, zag men het eerst de Prinses,
die, in een bontmantel gehuld, voor een
der vensters van het voordek had plaats
genomen.
De Koningin bevond zich geheel alleen
op het uiterste hoekje van het emplace
ment, een eenzame, grijze figuur, die te
midden van hijschkranen en weegbruggen
over de zee stond te turen, scherp afste
kend tegen den egaal-bedekten hemel.
Daar zag men de Prinses met de hand
zwaaien, ook de Koningin wuifde, bleef
wuiven.
Het schip kwam naderbij en werd aan
den wal gemeerd.
Weer wuifden Koningin en Prinses el
kaar toe.
Zenuwachtig liep de Koningin heen en
weer. Haar gevolg hield zich op den ach
tergrond.
Vervolgens werd de loopbrug uitgezet. De
Koningin kon toen Haar ongeduld niet
langer bedwingen en liep de loopbrue op
om Haar dochter nóg aan boord te kunnen
begroeten.
Moeder en dochter omhelsden elkaar.
Een ontroerend oogenblik, waarbij velen
zeer aangedaan waren.
Daarna nam de Prinses afscheid van den
kapitein van de boot. ook de Koningin
drukte dezen de hand en begaf zich ver
volgens naar de gereedstaande auto's. De
Koningin en de Prinses namen ln de eer
ste auto plaats. Langs den korsten weg
werd toen naar Den Haag gereden waar
de vorstelijke personen om kwart voor acht
bii het paleis Noordeinde aankwamen
Onmlddell'ik na aankomst ten naleize
trokken de Koningin en de Prins»' zich te
rug in de 't»rfv»mer v>»t 'toffelijk
hulsel van Z.K.H. den Pril' opgebaard
staat
De Koningin en de Prinses vertoefden
daar geruimen tijd en vertrokken vervol-
Gisteravond is een Bui
tengewone Staatscourant
verschenen, bevattende de
volgende Koninklijke mede
deeling:
„Het heeft God behaagd,
Mijn beminden Echtgenoot
tot Zich te nemen. Hij is
hedenmiddag zacht en kalm
plotseling ontslapen. Met
groote droefheid geef Ik
daarvan kennis. Ik ben over
tuigd, dat allen deelen in
Mijn smart en die van Mijne
Dochter.
WILHELMINA."
gens naar het paleis Huis Ten Bosch. Ook
de behandelende geneesheer, die den Prins
in zijn laatste oogenblikken heeft bijge
staan, dr. Hannema. was in het paleis
aanwezig.
DE BIJZETTING.
Naar wij vernemen zal de bijzetting tc
Delft plaats hebben in de grafkelders der
Oranjes in de Nieuwe Kerk aldaar.
.Vermoedelijk zal deze plechtigheid plaats
hebben in het midden van de volgende
week, nJ. op Woensdag 11 dezer.
Men deelt ons van officieele zijde mede:
Overeenkomstig de herhaaldelijk door
Z K.H. geuiten wensch, zal bij de teraar
debestelling worden afgeweken van het
gebruik van zwart, en zullen de lijkwagen
en de paarden met wit overkleed zijn.
Het was eveneens den wensch van den
overledene dat aan de gevoelens over het
verscheiden van Z.K.H. geen uiting zou
worden gegeven door uiterlijke teekenen
van rouw.
Algemeene deelneming.
Reeds korten tijd na het bekend wor
den van het overlijden kwamen telegram
men met betuigingen van deelneming in.
In den loop van den middag kwamen
reeds zeer velen ten Paleize om hun
handteekening in het rouwboek als blijk
van deelneming te plaatsen.
De eerste was de Fransche gezant en
kort daarop kwam de Belgische gezant
en vervolgens verschillende andere leden
van het corps diplomatique, onder wie
de deken, de Zweedsche gezant von Ad-
lercreutz.
De Koning van Engeland heeft mede
namens de Koningin een telegram van
rouwbeklag gezonden aan H. M. Koningin
Wilhelmina. Ook de prins van Wales
heeft een telegram van deelneming ge
zonden.
De chef de protocol te Parijs heeft den
Nederlandschen gezant te Parijs, jhr.
Loudon, de deelneming betuigd der Fran
sche regeering ter gelegenheid van het
overlijden van Prins Hendrik.
Graaf de Lannoy, de opperhofmaar
schalk van het Belgische Hof heeft zich
gisteravond naar de Nederlandsche le
gatie begeven teneinde den Nederland
schen gezant te Brussel de deelneming
van den Koning en de Koninklijke Familie
over te brengen.
Alle Belgische bladen publiceeren op de
voorpagina 't overlijdensbericht van
Prins Hendrik, met foto's en blographieën
Zij schrijven, dat de rouw. die de Neder
landsche Koninklijke Familie thans weer
treft, weerklank in België zal vinden,
waar de betrekkingen tusschen de beide
hoven van buitengewoon vriendschappe-
lijken aard zijn.
Ook de Burgemeester van Brussel,
Adolphe Max, heeft blijken van deelne
ming gegeven.
Minister Jaspar heeft aan minister De
Graeff een telegram gezonden, waarin hij
verzoekt de oprechte deelneming der Bel
gische regeering bij het verscheiden van
den Prins aan H. M. de Koningin over te
brengen. België zal altijd den hoogen
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
NA HET OVERLIJDEN VAN Z. K. H.
PRINS HENDRIK. ALGEMEENE DEEL
NEMING. (Ie Blad.)
Verhooging der uitkeeringen aan oud-
gepensionneerde militairen. (Binnenland,
3e Blad.)
Exploitatie van olieterreinen op Nienw-
Guinea. (Binnenland, 3e Blad.)
Requisitoir voor het Hoog Militair Ge
rechtshof in Indië inzake de officieren der
,De Zeven Provinciën". (Laatste Berich
ten, le Blad).
BUITENLAND.
Hitier bij president von Hindenburg.
(Buitenland, 3e Blad.)
Een Duitsche kabinetsraad. (Buitenland,
le Blad.)
Verklaring van den Britschen handels-
minister Rnnciman. (Buitenland, 3e Blad)
De crisis in Japan. (Buitenland, 3e Blad)
Madame Curie overleden. (Tel., le BI.).
Doode blijven eeren, die als voorzitter van
het Roode Kruis zooveel deed voor de
Belgische vluchtelingen en zoo oprecht
meetreurde met België bij den dood van
Koning Albert ,Wien Hij mede de laatste
eer bewees.
Rijkspresident v. Hindenburg heeft in
verband met het overlijden van Prins
Hendrik, H.M. de Koningin het volgende
telegram gezonden:
„Üwe Majesteit en de Prinses verzoek
ik, diep ontroerd door het bericht van het
overlijden van Z.K.H. den Prins der Ne
derlanden, mijn meest oprechte en innige
deelneming te willen aanvaarden.
v HINDENBURG, Rijkspresident."
Voorts kwamen nog telegrammen van
rouwbeklag in van den Paus, den Koning
van België, den graaf van Vlaanderen,
den koning van Siam, den koning van
Zweden, en van de presidenten van
Frankrijk, Zwitserland en Oostenrijk.
In Den Haag evenals in Apeldoorn werd
de gemeenteraad in spoed-zitting bijeen
geroepen, waar de overleden Prins-
Gemaal in gevoelvolle woorden herdacht
werd.
Te Apeldoorn heeft het bericht van het
verscheiden van Prins Hendrik groote
ontroering gewekt. In het Koninklijk Paleis
Het Loo en zijn onderhoorigheden zijn ten
teeken van rouw de gordijnen gesloten en
de vlag is halfstok geheschen. In den loop
van den middag werd in het Paleis de ge
legenheid opengesteld de registers van
rouw te teekenen, waarvan velen gebruik
m a akten
Ook in alle andere plaatsen van ons land
is groote deelneming betuigd met den
zwaren slag, die ons Vorstenhuis heeft ge
troffen.
Vele Herdenkingen hadden reeds plaats
en meerdere zullen volgen, zoowel in open
bare lichamen als in vereenigingskringen.
Buitengewone vergadering
Raad van State.
Nadat de gewone vergadering van den
Raad van State gistermiddag was afge-
loopen, heeft de Vice-President de leden
in buitengewone vergadering bijeenge
houden om mededeeling te doen van het
ontstellende bericht van het overlijden van
Z.K.H. den Prins der Nederlanden, die
sinds 1901 zitting in het college heeft
gehad.
Alvorens de werkzaamheden aan te van
gen heeft de vice-president van den Raad
van Staten jhr. mr. Beelaerts van Blok
land hedenmorgen ln een openbare ver
gadering van de afdeeling voor geschillen
van Bestuur, nadat alle aanwezigen zich
van hun zetels hadden verheven, Prins
Hendrik herdacht met een rede, waarin
hij er op wees, dat ruim 33 jaren de Prins
in den Raad van State zitting heeft ge
had en Z. K. H. geen gelegenheid liet
voorbijgaan om op de hem eigen natuur
lijke. eenvoudige wijze, blijk te geven van
zijn belangstelling in de zaken.
Na deze herdenking is de vergadering
eenige oogenblikken geschorst.
Dc Staten-Generaal
bijeengeroepen.
De leden der Eerste Kamer zijn ter ver
gadering bijeengeroepen tegen Donderdag
5 Juli a.s. des namMdags te half één, in
verband met het overlijden van Z.K.H. den
Prins der Nederlanden.
