DOBBELMANN
FRIESCHE BAA110,13 en 15 ct
Er is beschuit en
Verkade's beschuit!
VERKADE's BESCHUIT
75sle Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 29 Juni 1934
Derde Blad
No. 22782
Het Verkeersfonds goedgekeurd.
Schorsingsmotie door de Tweede Kamer verworpen.
N.V. LEIDSCH DAGBLAD
en géén andere
GEMENGD NIEUWS.
KUNST EN LETTEREN.
o
De rijwielbelasting wordt niet verhoogd.
o—
De dag, die in de Tweede Kamer ge
wijd zou zijn aan de verdere behandeling
van het ontwerp tot instelling van een
Verkeersfonds, begon met een verrassing.
De heer Bongaerts deed namelijk, na
mens de Commissie die de behandeling
van het ontwerp heeft voorbereid, het
voorstel, om het verdere debat te schor
sen en de Regeering uit te noodigen, als
nog met de Commissie in overleg te tre
den over de aangebrachte wijzigingen.
Deze wijzigingen waren drieërlei. Ten
eerste het voorschrift, dat in de Fonds-
begrooting de inkomsten en uitgaven van
elk verkeersmiddel afzonderlijk zouden
worden aangegeven. Ten tweede de bepa-
9'/!
ling, dat jaarlijks een bedrag van
30
der inkomsten van de motor- en rijwiel-
belasting voor wegenverbetering zal wor
den bestemd. En ten derde de inlassching,
dat in de Centrale Verkeers-Commissie
zullen worden opgenomen de leden der
Vaste Commissie van den Economischen
Raad voor het Verkeerswezen. Deze drie
wijzigingen achtte de Commissie van zoo
veel belang, dat zij nader overleg met
den Minister noodig achtte.
Al aanstonds gaf de heer Schouten
over dit voorstel zijn bevreemding te ken
nen. Zoo ingewikkeld achtte hij de wijzi
gingen niet. Bovendien zouden toch eerst
de replieken moeten zijn gehouden? En
waarom vroeg hij nader overleg met
de Commissie en niet met de Kamer? In
denzelfden geest spraken de heeren Gose-
ling en Joekes. De sprekers gaven het ad
vies thans de motie in te trekken. Hieraan
werd tenslotte door de Commissie gevolg
gegeven, zoodat de motie werd terugge
nomen.
En hierna begon het feest der replieken;
leder spreker kreeg een kwartier.
Het is niet noodig hier al die deelne
mers aan het feest afzonderlijk te ver
melden. Er bleek echter, dat door de bo
venvermelde wijzigingen, in het ontwerp
aangebracht, de kansen ervan waren ge
stegen.
Intusschen bleek de bevrediging toch
niet algemeen te zijn, want eenige afge
vaardigden hielden hun bezwaren in
hoofdzaak staande en bleken dus niet be
vredigd. Anderen echter waren bekeerd.
In zijn dupliek heeft Minister Kalff
medegedeeld, dat een arbeidsregeling voor
chauffeurs in voorbereiding is. In de uit-
keeringen aan de provincies zal geen ver
andering worden gebracht. De Minister
herhaalde, dat door de nieuwe bepaling de
wegenplannen gewaarborgd zijn. en dat
de gelden, noodig voor bruggenbouw, niet
begrepen zijn onder, de in het ontwerp
opgenomen bepaling: die zullen dus nog
afzonderlijk worden uitgetrokken. En Mi
nister Oud heeft die verklaringen nog
eens onderstreept, en opnieuw gezegd dat
met den wegenbouw even krachtig zal
worden voortgegaan. En deze verklarin
gen stelden opnieuw eenige opposanten
gerust.
De Kamer heeft daarop art. 1 van het
ontwerp met 43 tegen 39 stemmen aan
genomen.
Het was een kleine meerderheid, maar
in ieder geval beteekende het een over
winning voor de Regeering.
AI dadelijk daarna nam Minister Kalff
eenige amendementen over; een van den
heer Bongaerts, om de kosten van een
vervoers-statistiek ten laste van het Fonds
te brengen, een van den heer Ebels, om
de uitkeeringen aan de provinciën (van
de motor- en rijwielbelasting) percentsge
wijs in de wet vast te leggen, en een van
den heer Westerman, om bezitters van
invalide-wagens eenigszins tegemoet' te
komen. Daarentegen werd het amende
ment-Drop, om de rijwielbelasting niet te
verhoogen (de Regeering stelde voor haar
van f. 2.50 op f. 3 te brengen) door Minis
ter Oud ontraden, maar door de Kamer
met 54 tegen 27 stemmen aangenomen.
Bij zitten en opstaan is vervolgens het
wetsontwerp door de Kamer goedgekeurd.
BELASTING OP GOEDEREN
IN DE DOODE HAND.
De Kamer heeft hierna nog afgedaan
het wetsontwerp inzake het heffen van
belasting op goederen in de doode hand.
Nadat nog kort was gedebatteerd over
het amendement-Rutgers van Rozenburg,
om alle kerkelijke goederen geheel van de
belasting vrij te stellen (en dus niet al
leen kerkgebouwen en kerksieraden) heeft
Minister Oud dit amendement zeer sterk
ontraden en verklaard dat, bij aanneming
het geheele wetsontwerp nader bezien
zou moeten worden. Het amendement is
daarna met flinke meerderheid, 5427,
verworpen; er vóór stemden de christelijk-
historischen, de anti-revolutionairen (be
halve de heer Amelink), de staatkundig
gereformeerden, en de heeren Faber (soc.)
Vervoorn .Platei.), Louwes (lib.), Lingbeek
(herv.-ger.) en Van Houten (christ.-dem.)
Het amendement-Schouten tot vrijstelling
van de kapitalen voor natuur-monumen-
ten enz. werd ingetrokken.
Nadat de heer Lingbeek verklaard had
te zullen tegenstemmen, omdat hij het
ontwerp „roomsch-seperatistisch" vindt,
en de heer Goseling de steun der katho
lieken had toegezegd, omdat ook de ker
ken een nood-offer moeten brengen, werd
het ontwerp bij zitten en opstaan aange
nomen.
De Kamer is tot 10 Juli uiteen.
DE KANTOREN DER
zijn iederen werkdag geopend
vanaf half 9 des morgens tot
half 6 namiddags. Zaterdags
vanaf 8 uur 's morgens tot
:- 4 uur 's middags
Zondags den geheelen dag gesloten.
EERSTE KAMER.
ZESTIG MILLIOEN VOOR
WERKVERSCHAFFING
De Senaat heeft gelijk reeds in het
kort gemeld het 60-millioen-ontwerp
zonder hoofdelijke stemming aangenomen.
Minister Colijn gaf te voren nog een
verdediging en toelichting. Die uitteraard
niet veel nieuws meer bevatten kon. Maar
hij heeft er nog eens de aandacht op ge
vestigd, dat men eigenlijk niet eens meer
van een crisis spreken kon; we zijn blij
vend „neergeploft op een lager peil"; we
moeten ons gewennen aan blijvende wijzi
gingen in de economische structuur. Toch
is zoo deelde de Minister mede het
cijfer der werkloosheid eenigszins dalende,
en in deze richting wil ook het wetsont
werp werken: het zal door middelen van
werkverschaffing de wegengelegenheid be
vorderen, en aldus de economische weer
baarheid van ons land versterken. Het
Werkfonds heeft thans reeds 350 plannen
en voorstellen in 'onderzoek. Bij de keuze
hiervan zal natuurlijk allereerst gedacht
worden aan de gemeente met de grootste
werkloosheid.
In het vervolg van zijn rede deelde de
Minister mede, dat de begrootings-cijfers
voor 1935 groote zorg baren, te meer, waar
aan verzwaring van lasten niet kan wor
den gedacht.
Wat dan? De uitgaven moeten omlaag.
De publieke lasten dienen te worden ver
minderd. Men mag zoo betoogde de
Minister spreken van een ethisch mini
mum wat het loon betreft, maar men moet
het economisch-mogelijke in het oog hou
den; als de ondernemingen moeten worden
gesloten, is er heelemaal geen loon meer.
Ook bij het vaststellen van de steun-nor-
men moet de werkelijkheid onder het oog
worden gezien. In dit verband betoogde
de Minister, dat ook in onderhandelingen
met het buitenland al het mogelijke wordt
gedaan, om de economische positie van
ons land te versterken. De Regeering be
staat niet uit slaapmutsen! Zoo zei de
Minister tot den heer van Lanschot, en hij
voegde er aan toe: „Wij handelen liever
dan dat wij booze nota's schrijven, en als
wij ze schrijven, publiceeren wij ze niet!"
De Minister wees er op, dat wij bij die
onderhandelingen reeds meer dan een
voordeel hebben behaald: er is nog slechts
één land, waartegenover wij een passieve
handelsbalans hebben. En de onderhande
lingen zijn nog niet gesloten.
Van groot belang was de verklaring van
den Premier, dat een stelsel van bescher
mende rechten geen voordeel zou opleve-
ren. Maar ook inzake de contingenteerin-
gen beginnen zich bezwaren voor te doen.
Misschien zou het zaak zijn over te gaan
tot een ander stelsel: dat van den prin-
cipieele vrijhandel, met verhoogde invoer
rechten hier en daar. Wat de vestiging
van nieuwe industrieën betreft verklaarde
de Minister dat groote voorzichtigheid hier
geboden is, maar dat elk ernstig plan door
de Regeering zal worden overwogen.
Gerepliceerd werd er niet; de Kamer
nam het wetsontwerp aan!
BEGROOTING VAN HET
LANDBOUW-CRISISFONDS.
Het debat over de begrooting van het
Landbouw-crisisfonds leverde niet veel
nieuws.
De heer Gelderman heeft een lans ge
broken voor het kleine zuivel-bedrijf en de
aandacht der Regeering gevraagd over de
toestanden daarin; de heer Otten klaagde
dat er allengs veel te veel crisis-bepalingen
voor den landbouw gekomen zijn, zoodat
men er den weg niet meer in weet; de
heer Hermans oefende critiek op het feit,
dat de prijzen der landbouw-producten
veel te veel zijn gestegen en er veel te
groote offers van de bevolking worden ge
vraagd. En zoo werden nog enkele korte
redevoeringen gehouden. Minister Colijn
heeft ze eveneens kort beantwoord.
Een reorganisatie van de leiding der crisis
diensten was noodzakelijk; daarom is de
Regeering er toe overgegaan. De steun-
ontwerpen voor de landbouw waren noo
dig, maar de boeren krijgen nog niet eens
loon naar arbeid, integendeel, zij teren in.
Een ideale crisis-politiek is niet mogelijk
aldus de Minister maar de getroffen
regelingen hebben verschillende deelen
van het volk voor ondergang behoed. Met
tal van opmerkingen wordt, zoo mogelijk,
rekening gehouden.
De Kamer heeft vervolgens het wetsont
werp aangenomen!
Zonder hoofdelijke stemming werden
nog goedgekeurd het wetsontwerp, hou
dende bepalingen tot beveiliging bij den
arbeid in het algemeen en bij het ver
blijven van fabrieken of werkplaatsen in
het bijzonder en dat tot wijziging en aan
vulling van de pensioenwetten voor de
zee- en de landmacht en van de militaire
weduwenwet 1922.
De vergadering werd hierna gesloten.
HAGENAAR.
RECLAME.
3639
LOOS ALARM OP TERSCHELLING?
Geruchten omtrent noodlanding of
neerstorten van Dnitsche vliegboot.
Gisteravond werd te West-Terschelling
bericht ontvangen van bewoners van
Hoorn op Terschelling, dat te ongeveer
zes uur in den namiddag een vrij groote
Duitsche vliegboot laag over Hoorn was
gevlogen en even later ter hoogte van
strandpaal 27 aan het Noorderstrand op
eigenaardige wijze omlaag was gegaan,
zoodat het vermoeden bestond, dat het
vliegtuig op of nabij het strand een nood
landing had gemaakt, misschien zelfs wel
neergestort.
Te West-Terschelling had men inder
daad te ongeveer vijf uur zwaar motor
geronk gehoord doch tengevolge van den
mist had men geen vliegtuig kunnen waar
nemen. Te ongeveer halfzes had echter
eenvrij groot watervliegtuig over het
dorp gevlogen, waarop men duidelijk het
hakenkruis had kunnen zien, zoodat men
zekerheid had, dat het toestel van Duit
sche nationaliteit was.
Toen dan ook de mededeeling uit Hoorn
kwam, achtte de kustwacht het raadzaam
een onderzoek in te stellen, waartoe de
opzichter van de kustverlichting, de heer
W. Stobbo, vergezeld van nog eenige an
dere personen, tegen 9 uur 's avonds ver
trok. Gemakkelijk was zijn taak niet. De
door de bewoners van Hoorn aangeduide
plaats ligt op een afstand van ongeveer
30 K.M. van West-Terschelling op een der
meest afgelegen gedeelten van het Noor
derstrand. Van West-Terschelling kan
men per auto slechts komen tot Oosterend
Vandaar loopt naar de omgeving van
strandpaal 27 slechts een onberijdbaar
voetpad door de duinen en langs de kust.
Dit gedeelte van den weg hebben de heer
Stobbe en zijn begeleiders dan ook te
paard moeten afleggen. Zij hebben een
groot gedeelte van het strand afgezocht,
echter zonder eenig spoor van een gedaald
of verongelukt vliegtuig te vinden, en te
gen half twee in den nacht waren zij te
West-Terschelling terug.
In het dorp deden inmiddels weer an
dere geruchten de ronde, n.l. dat 's mid
dags een drietal Lithausche vliegtuigen
boven het eiland zouden zijn geweest, en
dat het vermiste vliegtuig een dezer Li
thausche machines zou zijn.
Inmiddels heeft bij de kustwacht de
meening postgevat, dat de bewoners van
Hoorn loos alarm hebben gemaakt. Bij
den mist, die in den namiddag boven het
eiland en boven zee heeft gehangen, is
het vliegtuig plotseling achter de duinen
Of in zee verdwenen.
MOEDER DE VROUW OP MILITAIRE
INSPECTIE.
Haar man had het vergeten.
Deze week was er inspectie voor de mi
litairen te Kërkrade. De oud-gedienden
moesten met hun wapenuitrusting ter
keuring komen of nog alles netjes in orde
was. Tegen één uur ontbrak nog een dei-
opgeroepen oud-landverdedigers op het
appèl.
Wat te doen? Met vriendelijke medewer
king van den lokaalhouder werd zijn huis
telefonisch opgeroepen: Moeder de vrouw
antwoordt, dat haar man het vergeten
heeft en vraagt of zij ter inspectie mocht
komen.
Accoord! Tegen halftwee verschijnt
's mans gedienstige wederhelft, gewapend
met een waschmand. waarin de uitrusting
van haar vergeetachtigen man. Alles werd
na onderzoek in orde bevonden en de
vrouw verdween weer met den waschmand
de deur uit.
We leven gelukkig in het vrije, gemoe
delijke Nederland „Msb."
AANRIJDING TE VOORBURG.
Vier personen gewond.
Gisteravond heeft op de Laan van Nieuw
Oost Einde te Voorburg een ernstig onge
luk plaats gehad, waarbij vier personen
zyn gewond. Een motorrijder, de heer O.,
uit Voorburg, met den heer K. uit den
Haag op de duo, wilde, komende uit de
richting Den Haag, nabij de Van Pabst-
laan de Laan van Nieuw Oosteinde over
steken, toen uit de richting Voorburg een
taxi naderde. De motor werd door de auto
gegrepen en eenige meters meegesleurd,
waarbij de beide berijders over den weg
werden geworpen. Twee wielrijders, die
vlak voor de auto reden, keken, opge
schrikt door den slag, om, waardoor het
stuur van beide fietsen met elkaar ver
ward geraakten. Beide kwamen te vallen
en werden eveneens door de auto gegre
pen. De motorrijder was ernstig aan het
hoofd verwond, de duorijder had een been
gebroken, een der wielrijders bekwam een
lichte hersenschudding, terwijl de andere
licht verwond werd. Alle vier zijn per zie
kenauto naar St. Anthoniushove vervoerd.
Het motorrijwiel werd geheel vernield. De
auto en beide rijwielen werden ernstig be
schadigd.
MET LUCIFERS GESPEELD
Aan het Buitendiep te Groningen heb
ben gistermiddag eenige kinderen, die al
leen thuis waren, met lucifers gespeeld.
De zesjarige W. R. is hierbij in brand ge
raakt. Het kind kreeg ernstige brandwon
den aan het geheele lichaam en is in zeer
ernstigen toestand naar het acad. zieken
huis te Groningen overgebracht.
VERDRONKEN.
Gistermiddag is een 4-jarig schippers-
knaapje van een vaartuig in de Waal te
Doodewaard geraakt en jammerlijk ver
dronken.
o
BUITENLANDSCH GEMENGD.
FRANSCH OFFICIER IN MAROKKO
GEDOOD.
Uit Oran in Marokko wordt gemeld
dat een Fransch officier door struik-
roovers gedood is en beroofd van
20.000 francs die hij per auto naar een
buitenpost bracht.
RECLAME.
3625
Let goed op: er is beschuit en VERKADE's
beschuit! Wij vragen U alleen maar dit:
Vergelijkt U ieder willekeurig merk eens
met de voortreffelijke beschuit, die Verkade
sinds tientallen jaren voor U maaktnaar
hetzelfde oude, beroemde recept, dat iedere
Verkade's beschuit zoo verrukkelijk bros en
zoo voedzaam doet zijn. Oordeelt zelf!
7000 DUIVEN OMGEKOMEN.
Tijdens een zwaren storm in de Iersche
zee zijn, naar men aanneemt, bijna 7000
duiven omgekomen, welke deelnamen aan
een wedstrijd, welke door vereenigingen
van duivenhouders in Ulster was georga
niseerd.
Van de 7000 vogels, die in Cornwall en
Wales waren losgelaten, hebben slechts 25
Ulster bereikt. Zij waren volkomen uitge
put. De andere worden als verloren be
schouwd.
o
TWEE MIJNWERKERS OMGEKOMEN.
In de gedeeltelijk weer ontsloten mijn te
Brueck (Tsj. Slow.) waarin in Januari
j.l. 142 menschen om het leven gekomen
zijn, daalden gisteren zeven mijnwerkers,
onder leiding van een voorman, af. Op
een oogenblik stuitten zij op een slecht
dichtgemetselden muur, die veel gas door
liet. Zes mijnwerkers wisten te ontkomen,
twee bleven liggen. Toen zij door de red
dingscolonne geborgen waren, bleken zij
reeds overleden.
NOODLOTTIGE BRAND IN
CALIFORNIË.
Gemeld wordt, dat in een afgelegen
ranch te Hanford, in Californië, de ver
koolde lichamen zijn ontdekt van een
man. een vrouw en drie kinderen. Het
zijn de weduwnaar Kolfe, oud 47 jaar, zijn
drie kinderen en zijn huishoudster. De
ranch is geheel door brand verwoest, ter
wijl alle bewoners in de vlammen zijn
omgekomen.
De coroner is van meening, dat er mfs-
daad in het spel is.
De familie Kolfe is vijf jaar geleden uit
Nederland naar Amerika geëmigreerd.
SLACHTOFFERS VAN DE HITTE.
In geheel Italië is de hitte zeer toege
nomen, Te Napels zijn twee personen aan
zonnesteek overleden. Talrijke ongevallen
vinden bij het baden plaats. In het Al-
baner Meer is dezer dagen 'n jong priester
verdronken.
GROOTE BRAND TE ISTANBOEL.
Gisteren heeft te Istanboel in de buurt
van het Dolma Bagtsje Paleis, waar mo
menteel de Sjah van Perzië als gast van
den Gazi Kemal Pasha logeert, 'n groote
brand gewoed, waardoor 300 menschen
dakloos zijn geworden, terwijl vier perso
nen in de vlammen zijn omgekomen.
DE GEHEIMZINNIGE DILLINGER.
Het Dillinger-mysterie is nog steeds niet
opgelost. De Woensdag gearresteerde
gangster Albert Reilly, die lid is geweest
van de Dlllinger-bende en is beschuldigd
van het verleenen van onderdak aan Dil-
linger, heeft bij het politieverhoor ver
klaard, dat Dillinger bij zijn laatsten
bankoverval door de bankwachters ernstig
Is gewond en later aan zijn verwondingen
is overleden.
Ongeveer tegelijkertijd is echter het be
richt binnengekomen, dat Dillinger Dins
dag in het stadion te Chicago een base
ballwedstrijd heeft bijgewoond.
DRIE VROUWEN VERBRAND.
Te Cheyenne In Wyoming Is door explo
sie van lichtgas een brand ontstaan, waar
door twee huizen, waarin pensions waren
gevestigd, in de asch zijn gelegd. Drie
vrouwen zijn in de vlammen omgekomen,
terwijl twee vrouwen ernstige verwondin
gen opliepen.
DE KUNST IN NOOD.
De eerste tentoonstelling op Het Loo.
Het comité De Kunst in Nood heeft
sinds Maart j.l. een aanzienlijke collectie
kunst verzameld, door in wekelyksche zit
tingen werk aan te koopen van noodlij
dende beeldende kunstenaars.
Deze collectie zal in geheel Nederland
geëxposeerd worden.
Dank zij de goedgunstige beschikking
van H, M. de Koningin, die van stonde
af aan deze steunactie groote hulp en te
gemoetkoming heeft verleend, zal de eer
ste dezer tentoonstellingen worden gehou
den in een der zalen van het Paleis Het
Loo. Zij zal worden geopend op 14 Juli
aanstaande.
Het publiek heeft tot deze tentoonstel
ling toegang tegen den door het comité
bepaalden entreeprijs, welke weer geheel
en al dezelfde steunactie ten goede komt.
HET NEDERL. TOONEELVERBOND
BLIJFT BESTAAN.
Verkiezing van een nieuw hoofdbestuur.
Gisteravond belegde het Ned. Tooneel-
verbond in de Tooneelschool te Amster
dam een algemeene vergadering waarin
een nieuw bestuur gekozen werd en eeni
ge belangrijke verklaringen afgelegd.
Na de opening van de vergadering door
den voorzitter, den heer dr. Tjebbe Fran
ken nam de secretaris-penningmeester de
heer v. d. Berg het woord. Hij las enkele
ingekomen stukken voor en ging toen over
tot de behandeling van het geschil, dat
in het Tooneelverbond gerezen is, Spr.
meende een waarschuwing, die eigenlijk
meer het karakter had van een eerlijke
verklaring, te moeten doen. De taak van
den toekomstigen penningmeester zal
geen gemakkelijke zijn. De toestand is op
het oogenblik om verschillende redenen
buitengewoon moeilijk. Uitvoerig schetste
spr. de financieele verhoudingen binnen
het Verbond en die tusschen de Tooneel
school en het Verbond. De toestand is
eigenlijk zoo, dat de heer v. d. Berg niet
bereid is zijn functie als penningmeester
te handhaven, in het besef hiervoor de
verantwoordelijkheid niet te kunnen dra
gen. De heer Citroen laakte de houding
van den heer v. d. Berg, die reeds zoo
noemde spr. het den nieuwen penning
meester angst tracht in te boezemen. Er
zijn moeilijkheden, doch deze kunnen
misschien ten koste van vele offers, op
geheven worden. Men moet zich echter
niet door pessimistische opmerkingen van
den heer v. d. Berg laten intimideeren.
Wanneer een nieuw hoofdbestuur gekozen
zal worden, bestaat de mogelijkheid van
nieuwen opbloei voor het Tooneelverbond.
Na breedvoerige discussie kwam men
aan het agenda-punt: verkiezing hoofd
bestuur.
Zeven afdeelingen brachten 30 stemmen
uit. Gekozen werden de dames en hee
ren: H. D. van Dellen, prof. dr. J. van
Ebbenhorst Tengbergen, Fr. Luns, mr.
Stibbe, W. van Ingen Schouten, dr, Tj.
Franke, mevr. Van ItallieVan Embden
(Leiden), mr. v. d. Berg (Utrecht) en mr.
Wildervanck de Blécourt. Bovendien werd
een commissie van propaganda en advies
geïnstalleerd.
GRANAAT TIJDENS VERVOER
ONTPLOFT.
Tijdens het transport van munitie, die
voor industrieele doeleinden gebruikt
wordt, is te Porto di Marghera in Italië
een granaat geëxplodeerd. Vier arbeiders
eerden gedood en drie ernstig gewond.
