Leidsch Dagblad | 1934 | 25 mei 1934 | pagina 14

LEIDSCH DAGBLAD - Vierde Blad

Vrijdag 25 Mei 1934

RECHTZAKEN.

KERK- EN SCHOOLNIEUWS.

DE CORRUPTIE AAN HET ROTTER-
DAMSCHE ABATTOIR.

Voor de behandeling door de Rotterdam
sche rechtbank tegen een achttal hulp-
keurmeesters van het Rotterdamsche Ge'
meentelyk Slachthuis (beschuldigd van
corruptie) bestond gistermorgen veel be
langstelling. Op de binnenplaats van het
Paleis van Justitie was reeds vroeg in den
morgen veel publiek aanwezig.

Verdachte M. A. J. laat verstek gaan
omdat hl] onlangs geopereerd ls, maar zijn
verdediger mr. Ter Haar Romeny ls wel
aanwezig, doch niet ln toga.

Na het voorlezen van de dagvaarding
ondervraagt de president de zes verdach
ten die allen erkennen hun Instructie te
kennen en voorts verklaringen afleggen
omtrent den duur van hun dlenstbetrek
king bij het Gemeentelijk Slachthuis te
Rotterdam. Zij erkennen dat zij bepaalde
afwijkingen niet ter kennis van den vee
arts hebben gebracht.

Pres.: (tegen alle verdachten): „U bent
28 Januari 1934 ontslagen door B. en W. te
Rotterdam

Verdediger mr. L. A. Donker maakt de
opmerking, dat alle verdachten door B. en
W. bulten dienst zijn gesteld en dat alle
verdachten van deze beslissing in beroep
zijn gegaan, terwijl na de behandeling van
deze strafzaak het scheidsgerecht uit
spraak zal doen. Geen der verdachten is
ooit ln zijn kwaliteit van keurmeester dis
ciplinair gestraft, alleen verd. W. de H. is
te Leiden disciplinair gestraft als opzichter
bij het slachthuis aldaar.

Als eerste getuige wordt dan gehoord de
grossier in vleesch D. Stedehouder, die ver
klaart dat hij reeds 23 jaar in het vak is.
De laatste negen jaar heeft hij met de
acht verdachten, die thans terecht staan,
geregeld te doen gehad. Voor dien tijd
bestond het fooienstelsel echter reeds tal
van jaren. Toen getuige 12 jaar was. was
het reeds gewoonte den keurmeester
fooien te geven.

Pres.: „Waarvoor was dat?"

Getuige: „Om gauw geholpen te wor
den. enz."

President: .Maar het gaat er nu om of
deze verdachten wel eens dieren hebben
goedgekeurd, die volgens Uw eigen inzicht
hadden moeten worden afgekeurd".
Getuige: „Dat weet ik niet".

President: .Dat weet je best! Je weet
wat je daar straks beloofd hebt".

Getuige: Jk zal de geheele waarheid
zeggen, anders niet".

President: „Werd er geregeld aan de
keurmeesters gegeven?"

Getuige: „Een vast fooienstelsel bestond
er niet".

President: „Wie gaf de fooien?"

Getuige: „Wij persoonlijk".

President: „Aan wie?"

Getuige: .Aan de keurmeesters".
President: „Wist u niet, dat u op deze
wijze wrakke beesten door de keuring
sleepte?"

Getuige: .Ret was een oude gewoonte".
President: ..Kon u niet zien, dat een
bepaalde koe tuberculeus was?"

Getuige: .Keen".

De president richt zich dan tot den di
recteur van het Utrechtsche slachthuis. Dr.
J. D. van der Slooten, die als deskundige
telkens de noodlge toelichtingen geeft.

President: .Kan volgens u een slager,
die zooveel jaren in het vak is, zien of
een koe tuberculeus is?"

Deskundige: ..Ongetwijfeld".

Dr. van der Slooten geeft dan een lange
uiteenzetting over de bevoegdheden van de
keurmeesters en noemt de grenzen van
zijn bevoegdheid.

Bij het verdere verhoor van getuigen,
allen grossiers en menschen bij den
vleeschhandel betrokken blijkt dat fooien
alleen werden gegeven voor de keuring
van die beesten, waarvoor gevaar bestond
dat zij zouden worden afgekeurd, hetzij
geheel, dan wel gedeeltelijk. De fooien
dienden als een belooning voor de vlotte
wijze, waarop werd gekeurd. Als eens na
gelaten werd om fooien te geven dan be
merkte men dat dadelijk aan een minder
welwillende houding van de keurmeesters.
In de dagvaarding zijn de verschillende
ziektegevallen opgesomd die de verdach
ten. buiten hun bevoegdheid om zelfstan
dig hebben gekeurd en de president gaat
al die gevallen met de getuigen na. De
verdachten zijn er op uit. om de genoemde
gevallen tot de kleinste proporties terug
te brengen, zoodat het keuren van vele
dier gevallen wel binnen hun bevoegdheid
zou vallen.

In verband met die bevoegdheid heeft
een der verdedigers, mr. L. A Donker op
gemerkt, dat er ten tijde van de invoering
van de Vleeschkeuringswet in 1922 aan het
Rotterdamsche abattoir slechts twee vee
artsen waren Dit aantal is eerst geleide
lijk vergroot, zoodat de verdachten wel in
de noodzakelijkheid waren vele gevallen te
keuren die eigenlijk op het terrein van de
veeartsen lagen

Een andere getuige, die nogal eens wrak
vee van boeren in commissie had, liet deze
dieren per as naar het abattoir brengen. In
de onmiddellijke omgeving werden de die
ren uitgeladen, om loopende het abattoir te
bereiken, ten einde de levende keuring te
ontgaan. Voor het keuren van dergelijke
dieren werden fooien gegeven. Ook ge
schiedde dat als de hulpmeester den vee
arts eenigen tijd weghield, waardoor het
door dien veearts te keuren vleesch gele
genheid had wat op te knappen. Behalve
fooien heeft een der getuigen ook eens aan
enkele hulpkeurmeesters een kalkoen of
een eend gestuurd. Ook moesten de gros
siers zorgen voor koffie en thee voor de
keurmeesters en die kregen zij dan niet
betaald.

Verscheidene getuigen verklaren ook. dat
er met de beenderbons werd geknoeid.
Wanneer een koe voor nadere keuring
moest worden uitgebeend, dan werden de
beenderen verkocht aan een handelaar, die
daarvoor een bon gaf, waarop de uitbeta
ling van de koopsom kon geschieden. De
betrokken keurmeester W. de H. gaf in den
regel dien bon niet aan den eigenaar, die
er ook niet om durfde te vragen, uit angst,
dat hij anders bij de keuring minder wel
willend zou worden behandeld.

In de avondzitting heeft de rechtbank
het getuigengehoor voortgezet. Gehoord
wordt thans de assistent bij de directe
belastingen E. Kok. die in 1925 werkzaam
was aan het abattoir Bij een surveillance
over het terrein van het slachthuis heeft
getuige eens twee koeien in de hal zien

hangen die door de gebroeders Schiebergen
waren geslacht. Een dezer dieren was zoo
mager dat de nieren bloot lagen. Daaren
boven had het dier aan het borstvleesch
een bruine, geleiachtige massa, hetgeen
een tceken zou zijn van tuberculose. Vol
gens getuige was dit een koe. die zeker
niet in de termen viel om goedgekeurd te
worden en zeker niet zonder dat een vee
arts geraadpleegd was. Getuige heeft de
gebroeders Schiebergen in de nabijheid
van het dier samen hooren spreken.

,,Er zal een tientje bij moeten, had ge
tuige hooren zeggen.

Getuige heeft zich even verwijderd en
toen hij terugkwam zag hij de betreffende
koe hangen, voorzien van goedkeurings
stempels. Getuige zegt. dat aan den hal
kant waar dit dier hing alleen verdachte
De H. als keurmeester was. zoodat deze
het dier goedgekeurd moet hebben en wel
zonder veearts.

Verdachte De H. ontkent en de gebr.
Sch. herinneren zich niets meer van de
zaak al geven zij toe dat zij wel eens
fooien gaven om de keurmeesters gunstig
te stemmen Die opzet was ook wel gelukt.

Getuige veearts Van Slooten zegt dat hij
langen tijd op is moeten komen tegen de
opvatting van de directie dr. Dhont
en dr. Westholz dat bij werveltubercu-
lose volstaan kon worden met het uithak
ken van de aangetaste wervels. Nu is het
doorgevoerd dat bij het constateeren ook
van een geringen haard, het rund wordt
uitgebeend.

Getuige veearts Rosmalen bevestigt een
en ander. Hij heeft den indruk dat de
directeur, dr. Dhont. op de hoogte was van
het fooienstelsel.

Hierna wordt de zitting geschorst.

PREDIKBEURTEN.
VOOR HEDEN.
SASSENHEEM.

Pinkstergemeente (Bruine Paard):
8 uur, de heer P. v. d. Woude.

Nam.

KANTONGERECHT TE LEIDEN.

Voor het kantongerecht stond de
graanhandelaar G. S. uit Voorschoten
'erecht, omdat hij volgens de Tarwe -
wet van 1931, vanaf 17 November 1932
de registers van afgeleverde tarwe en
meel niet had bijgehouden. De heer A.
Verduin, controleur van de Tarwewet ver
klaarde dat hij op 17 Maart geconstateerd
had, dat verschillende hoeveelheden als
1280. 1200. 1520, 1750 en 55 KG. tarwe,
die verdachte afgeleverd had, niet in de
registers geboekt waren. Hierop had de
controleur de boeken ln beslag genomen.
Verdachte verklaarde dat de boekhoud
ster verzuimd had de afgeleverde tarwe
ln te boeken en toen eenmaal het verzuim
ontdekt werd, er geen uitzoeken meer
mogelijk was. Het O.M. elschte een boete
van f. 100 of 60 dagen hechtenis. Verdach
te verklaarde dat het geen moedwil of
fraude geweest was maar een verzuim.
Nadat de controleur dit bevestigd had,
wees de kantonrechter direct vonnis en
veroordeelde verdachte tot f. 10 boete of 5
dagen hechtenis.

VERSTENVONNISSEN
KANTONGERECHT ALPHEN.

Door het kantongerecht te Alphen wer-
i den de navolgende verstekvonnissen ge
wezen. Wegens overtreding van de alge-
meene politieverordening der gemeente
Woubrugge, J. V. te Leiden f. 1.50, subs.

1 week tuchtschoolstrai; Motor- en rijwiel-
wetovertreding D. S. F. f. 1-50, subs. 1 week
tuchtschoolstrai; M. A. M. tc Bleiswijk
t. 20.subs 5 d.; J. B. te Boskoop f. 6.
subs 3d-; J. O. M„ te Rotterdam f. 4.
subs. 2 d. subs f. 2.of 2 d.; G. C. de B.,
te Ter-Aar f. 3. subs. 2 d.; J. v. V. te Bode
graven f. 4.subs. 2d: G. de K, te Bode
graven f. 5.subs. 2 d.; T. V-, te Nieuw
koop f. 5.subs- 2 d.; J. v. D„ te Reeu-
wijk f. 3.subs. 1 d.; H. G. v. M„ te
Gouda f. 4.— subs. 2 d.; J- P., te Noorden
f. 4.subs. 2d.; V. A. V.. te Vinkeveen
f. 4.subs. 2 d-; B. C. van W., te Nieuwer
Amstel f. 4.subs. 2 d.; J. J. l'A. f. 3.
subs. 2 d.; A- de J. f. 3.subs. 1 d.; R. H„
zonder bekende woon- of verblijfplaats
hier te lande f. 3.50. subs. 1 d.; A. C. V., te
Zwammerdam f. 2.50, subs. 1 d.; Algem.
politieverordening der gemeente Ter Aar
K. J. A. T. te Ter Aar f. 2.subs. 1 d.;

G. v. E„ te Ter Aar, idem; Overtreding
Crisiszuivelwet A. C. van S. te Woubrugge.
f. 6— subs. 3 d.; Woningwetovertreding
S. Th. J. van V. f- 4.subs. 2 d.; Vis-
scherijwetovertreding P. H. te Ter Aar 2 x
f. 2.subs. 2x14; Overtreding art. 455
wetboek van strafrecht J. C. P. te Reeu-
wijk f- 3.subs 2 d.; Overtreding alge-
meene politieverordening te Bodegraven
K. D. f. 2.50, subs. 1 d.; J. G. K„ te Delft j Vermet
f. 4.subs. 2 d.; Motor- en rijwielveror-
dening der gemeente Boskoop J. G- W„ te

Nijmegen f. 3.— subs. 1 d.: Melkbesluit G.

C. A„ te Boskoop f. 7.subs. 3 d.; Spoor
wegwetovertreding F. P. v- d. M„ te Ha-
zerswoude f. 2.subs. 1 d.; Leerplicht
wetovertreding C. J. V., te Ter Aar f. 1.
subs. 1 d.; Th. C- R„ te Woubrugge, idem;

J. v. d. S.. te Woubrugge f. 0.50, subs. 1 d.;

A J. de V., idem f- 2.subs, ld.; G. A.
v. L„ te Nieuwkoop f. 3.subs. 2 d.; Over
treding art. 453 wetboek van strafrecht
T. v. d. B„ dom Woerden f. 10.subs.

5 d.; Overtreding art. 314 wetboek van
strafrecht, Th. de K. en J. v. d. W., te Al
kemade, beiden f. 3.50 subs- 2 d. met ver
beurdverklaring van in beslag genomen
messen; Overtreding art. 473 wetb. van
strafrecht A. B. te Boskoop f. 3.subs. 1
d.; N. J. v. d. M te Boskoop f. 3.— subs. 1
d.; Overtreding van art 455, 3e lid. wetb.
van strafrecht C. F. M. te Boskoop f. 8.
subs. 4 d. Waar geen woonplaats vermeid,
wonen veroordeelden te Alphen a. d Rijn

VOOR ZONDAG 27 MEI.
BENTHUIZEN.

Ned. Herv. Kerk: Voorm. half tien, lees-
dienst; nam. 6 uur (o. t.), ds. Jacobs te
Boskoop.

Geref. Gem.: Voorm- half tien en nam
2 en 6 uur, lees dienst.

BOSKOOP.

Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds.
Jacobs; nam. 6 uur. ds. Stolk van Scheve-
ningen.

Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 6 uur,
ds. Petersen.

Chr. Geref. Kerk: Voorm. half tien en
nam. 6 uur, ds. Bljdemast.

Geref. Gem.: Voorm. half tien en nam.
6 uur, leesdienst.

Rem. Geref. Gem.: Voorm. 10 uur, ds.
Mispelblom Beijer; nam. half zeven
(Jeugddienst), de heer Schouten v. Naald
wijk.

DE KAAG.

Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur. ds de
de Bel van Warmond.

KATWIJK AAN DEN RIJN.

Ned. Herv. Kerk: Voorm. half tien, ds.
Warmolts.

Geref. Kerk: Voorm. half tien en nam.
5 uur, ds. Meijering.

R.K. Kerk: Voorm. half acht (vroegmis)
pastoor J. P. Buys; voorm. half tien (hoog
mis), pater Franciscaan.

KOUDEKERK.

Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur en nam.
half zeven, ds. Odé.

Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 7 uur,
ds. Haspers.

LEIDERDORP.

I Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur en nam.
i half zeven ds. Streeder.

Geref. Kerk: Voorm. half tien en nam.
half zeven, ds. Dijk.

LISSE.

Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 en nam. 3
uur. ds. Tichelaar.

Rehoboth: Voorm. 10 uur, Kinderkerk.
Geref. Kerk: Voorm. half tien (Voorb.
H. A.), en nam. 4 uur, dr. Ruys.

Chr. Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5
uur, ds. Ponstein.

Geref. Gem.: Voorm. half tien en nam.
4 uur. leesdienst.

Ned. Prot. Bond: Voorm. 101/4 uur, prof.
Sevenster van Leiden.

NIEUW VENNEP.

Ned. Herv. Kerk: Voorm. half elf en
nam. 7 uur, ds. Bouman.

Geref. Kerk: Voorm. half elf en nam.

4 uur (Voorber. H. A.), ds. Smllde.

Chr. Geref. Kerk: Voorm. half elf en
nam. 4 uur, de heer Aangeenbrug.

NOORDWIJKERHOUT.

Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. van
Noort.

OEGSTGEEST.

Groene Kerkje: Voorm. 10 uur. ds. Janse
Schoonhoven.

Pauluskerk: Voorm. 10 uur (Jeugddienst)
en nam. 5 uur, ds. Hennemann.

OUDE WETERING.

Ned. Herv. Kerk: Voorm. half elf. ds.

Geerling.

Geref. Kerk: Voorm. half elf en nam.
7 uur, ds. van der Bos.

Rem. Kerk: Voorm. half elf, ds. van

Wijngaarden.

SASSENHEEM.

Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Krlj-
kamp; nam. 5 uur (jeugddienst), de heer
Siderius, van Katwijk aan Zee.

Geref. Kerk: Voorm. half tien en nam.

5 uur, ds. Kuiper.

Chr. Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam.
5 uur, de heer Rebel, van Den Helder.

TER AAR.

Ned. Herv. Kerk: Voorm. half elf, ds.
Hoeufft van Velsen; nam. half acht, lees
dienst,

Geref. Kerk: Voorm. half tien en nam.
half acht, ds. Wamink.

VALKENBURG.

Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur en nam.
half zeven, ds. Steenbeek.

VEUR—LETDSCHENDAM.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5

GEBOUW OF VOERTUIG?

De Haagsche politierechter heeft dr. L.
S. H. te Wassenaar, wegens overtreding
van de Woningwet, veroordeeld tot f. 50,
subs. 25 dagen, tegen welk vonnis hooger
beroep werd aangeteekend.

Dr. H. had n.l. aan een ingenieur op
dracht gegeven tot het vervaardigen van
een gebouw op wielen dat als garage moest
dienen, vermits B. en W. van Wassenaar
geweigerd hadden vergunning te verleenen
tot het doen bouwen van een garage in den
tuin van dr. H.'s woning.

Mr. Bodenhausen trad ten deze als ge
machtigde op.

De getuige ir. Esscher verklaarde van
dr. H. opdracht te hebben ontvangen tot
het construeeren van een verplaatsbaar
gebouw, 6 M. lang, 3 M. breed en 3 M.
hoog, met betonnen vloer, asbest-cement
wanden en dakbedekking. Het geheel werd
geplaatst op wielen. Getuige had deze op
dracht uitgevoerd, zonder zich rekenschap
te geven, dat een en ander in strijd was
met de Woningwet, weshalve de president
hem vermaande ln 't vervolg wat voor-

Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5 uur,
ds. Boukema.

WADDINXVEEN.

Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Ver
heul van Gouda; nam. half zeven, ds. van
Apeldoorn, van Leiden.

Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 6 uur,
ds, Smidt.

Chr. Afg. Gem.: Voorm. 10 en nam. 6 uur
ds. Grisnigt.

zichtiger bij het uitvoeren van dergelijke
opdrachten te zijn.

Mr. Rouffaer, het O.M. waarnemend, be.
toogde. dat de kantoonrechter het aan
verdachte subs, ten laste gelegde n.l. uit
lokking van overtreding van art. 6 van de
Woningwet, terecht bewezen heeft ver
klaard, omdat verdachte's verweer, dat
men hier te doen zou hebben met een ge
bouw niet opgaat omdat het gebouwde niet
geacht kon worden onder alle omstandig
heden verplaatsbaar te zijn. Immers de
wielen waren van bijzonder kleine afme
ting en zouden bij mogelijk vervoer op een
drassig terrein onder den grond verdwij
nen.

De officier beriep zich mede op een
arrest van den Hoogen Raad van 21 Maart
1927.

Bovendien kon hier van een eenigszins
geregeld vervoer geen sprake zijn.

Spr. achtte dan ook het vonnis juist
gewezen.

Mr. Bodenhausen zeide dat hier niet van
overtreding der Woningwet in eigenlijken
zin kon worden gesproken. De bouwpolltie
heeft geruimen tijd noodig gehad om dit
z.g. gebouw op te sporen. Gemachtigde
vergeleek deze kwestie met die, waarb4,
iemand, wlen krachtens de Woningwet
vergunning tot het aanbouwen van een
logeerkamer geweigerd was, een oplossing
zocht door de gasten ln een woonwagen
onder te brengen.

Bovendien betoogde gemachtigde dat dr.
H. uitdrukkelijk opdracht tot het vervaar
digen van een voertuig en niet van een
gebouw heeft gegeven, weshalve hij con
cludeerde tot ontslag van rechtsvervolging.

Uitspraak over 14 dagen,

WARMOND.

Ned. Herv. Kerk: geen opgave.

WASSENAAR.

Dorpskerk: Voorm. 10 uur, ds. Kuilman
van Leiden; nam. half zes. dr. Honders.

Kievietskerk: Voorm. 10.05 uur., dr.
Honders.

ZOETERWOUDE.

Ned. Herv. Kerk; Voorm. 10 uur, ds.
Eijkman.

RECLAME.

NED. HERV KERK.

Drietal te Vlaardlngen (vac. A. Luteyn),
A. Donszelmann te Meppel, A. Hymans te
Nijverdal en Th. G. Tonnon te Pynacker.

Beroepen te Nleuwerkerk a. d. IJssel B,
v. Glnkel, cand. te Zeist

Boeroepen te Oldebroek (2e pred.pl.)
F. v. Asch te Wierden.

VEREENIGING VAN CHRISTELIJKE
ONDERWIJZERS ENZ.

In de gisteren te Haarlem gehouden ver
gadering van het hoofdbestuur van de
Ver. van Christ. Onderwijzers en Onder
wijzeressen ln Nederland en de Overzee-
sche Bezittingen werd tot vice-voorzitter
gekozen in de plaats van den heer B. Vis
ser te Garijp, die als lid van het hoofd
bestuur moest aftreden de heer G. Meima
dir. van de Chr. Kweekschool te Gro
ningen.

Tot penningmeester werd gekozen in de
plaats van mej. S. Voogd te Schiedam die
ontheffing verzócht had, de heer D. P.
Bothof te Ede.

DE KLASSE-INDEELING EN DE

LEERLINGENSCHAAL
BIJ HET LAGER ONDERWIJS.

Hier mogen eenlge beschouwingen een
plaats vinden omtrent den toestand van
de leerlingenschaal en de klasse-indeeling
zooals die onder de vlgeerende leerlingen-
schaal door het schooltoezicht is bevon
den. Evenals de vorige jaren deden ver
schillende Inspecteur voor het Onderwijs
verslag mededeeling van het aantal loka
len, waarin meer dan 48 leerlingen waren
geplaatst. Zoo waren er in de Inspectie
Breda in het geheel 111 lokalen waarin
meer dan 48 kinderen zaten. Er waren
zelfs lokalen met 60 en 62 leerlingen. Als
wij bedenken, dat deze gegevens betrek
king hebben op het verslagjaar 1931, dan
komen wij tot de overtuiging, dat onze
onderwijstoestanden de volmaaktheid nog
lang niet benaderen. Het nuttig effect van
het toch al zoo gehekelde klassikaal on
derwijs moet door deze omstandigheden
wel zeer verminderen.

En volgens den betrokken inspecteur
ontstaan aeze groote getallen niet alleen
ln scholen, waar twee of meer leerjaren
ln één lokaal moeten worden vereenigd,
maar doen Integendeel de meeste geval
len zich voor aan scholen met meer dan
zes leerkrachten, waar de aantallen dus
het getal leerlingen aangeven van één en
hetzelfde leerjaar. Er was in die inspec
tie geen enkele openbare school met on
derwijzers, wier salaris niet door het Rijk
werd vergoed. De kosten van de bovental
lige leerkrachten, die aan verschillende
scholen noodzakelijk zijn om een eenigs
zins behoorlijke classificatie mogelijk te
maken, komen dus ten laste van de school
besturen, tenzij ze gelijk aan een school
gebeurt bij wijze van „hoofdelijken om
slag" over de ouders worden verdeeld.

Dat de bestaande leerlingenschaal voor
de groote scholen te ongunstig is, stemt
overeen met de verslagen van andere in
specteurs. Het gemiddeld aantal leerlin
gen per onderwijzer beweegt zich volgens
de Statistiek van het Lager Onderwijs
voor de verschillende richtingen om de 30
en de genoemde cijfers van 60 zijn dan
in verhouding hiermede absurd te noe
men. De inspecteur te Venlo vroeg zich
dan ook terecht af of het noodzakelijk
is, dat er zooveel kinderen in één lokaal
worden geplaatst en aan de leiding van
een enkelen onderwijzer worden toever
trouwd.

Wij moeten onder het oog zien, dat de
groote moeilijkheid in de Lager Onder
wijswet schuilt. Deze bepaalt alleen het
minimum-aantal onderwijzers, dat voor
een school wordt vereischt en geeft ver
der volkomen vrijheid. Een wetswijziging
op dit punt met strengere voorschriften
zou dus wel aan te bevelen zijn om aan
genoemde toestanden een einde te maken.

De Inspecteur te Venlo is aan de nood
zakelijkheid van die hooge klassebevol
king gaan twijfelen, toen hij bij het
schoolbezoek soms tot de ontdekking
kwam, dat naast de overbevolkte lokalen
andere daarentegen een opvallend gering
aantal leerlingen bevatten en hij werd ln
dien twijfel versterkt, toen hij uit het ver
slag van den inspecteur te Heerlen ver
nam, dat ln diens inspectie het aantal
klassen met meer dan 48 leerlingen in een
jaar tijds met 16 was verminderd en zoo
doende op 56 was gebracht.

De ondervinding heeft geleerd, dat een
geschikt onderwijzer met veel vrucht les
kan geven aan twee klassen, mits die niet
te groot zijn, doch de omstandigheden
worden minder gunstig, zoodra een onder
wijzer meer dan twee klassen of twee
groote klassen voor zijn rekening krijgt.
Ook de grootte der klassen is vaak een
beletsel voor het bereiken van voldoende
resultaten. Niet alle onderwijzers zijn ge
schikt om leiding te geven aan klassen,
die boven de normale grootte gaan. Vrij
algemeen ls de klacht der onderwijzers,
dat de kinderen veel oppervlakkiger zijn
dan vroeger, minder ambitie en eerzucht
aan den dag leggen, beweeglijker en speel
scher zijn, dat ze steeds meer elschen
st8llen aan de onderwijzers en minder aan
zichzelf. Onder die omstandigheden stel
len klassen, die boven de normale grootte
gaan, vooral als ze nog gecombineerd zijn,
ook door den overvloed van correctiewerk,
aan de onderwijzers hooge eischen, waar
aan niet iedereen naar behooren kan
volden. In de Inspectie Helmond waren
nog 72 klassen, die meer dan 48 leerlin
gen telden, waaronder zelfs één van 88
leerlingen. Hoe de kwaliteit van het on
derwijs op deze laatste school wel moet
zijn, behoeven we eigenlijk niet te vragen,
want dat ligt wel voor de hand.

Bij het schoolbezoek is het vaak een
onderwerp van bespreking geweest of
niet een andere klasseindeeling door split
sing of andere combinatie tot gunstiger
resultaten zou lelden. De kwestie moet
eens onder de oogen worden gezien of het
niet voordeeliger is voor het onderwijs, als
de gelegenheid daarvoor bestaat, tot klas
sesplitsing of tot andere klasse-indeeling
over te gaan, ook al krijgt daardoor ln
bepaalde gevallen een onderwijzer twee

ZAKENMAN HET SLACHTOFFER yAjf
RHEUMATIEK.

Dacht zijn werk te moeten opgeven.

Nu is de pijn verdwenen.

„Het zag er naar uit, alsof ik met mijn
werk zou moeten ophouden," schrijft <fe2e
vertegenwoordiger. Maar dat was vóór
dat hij Kruschen probeerde tegen zijn
kwaadaardige rheumatlek. Lees eens
hij nu te zeggen heeft:

„Een paar weken geleden was ik er zoo
slecht aan toe, door een zenuw-rheumatlek
aan den achterkant van mijn been, dat lk
nauwelijks kon loopen. De pijn was on
draaglijk. Ik ben handelsreiziger en het
zag er naar uit, alsof ik met mijn werk
zou moeten ophouden. Toen raadde een
goede vriend mij aan om Kruschen Salts
te nemen, omdat het hem ook weer ln orde
had gebracht. Dus nam ik eiken morgen
regelmatig een dosis Kruschen, tot een
week geleden toen het ls me een vreugde
dit te kunnen schrijven de pijn volko
men verdwenen was. Daarna ben lk door
gegaan met eiken morgen precies de kleine
dosis ln mijn koffie te nemen. Ik heb
Kruschen Salts al aan zoovele bekenden
aanbevolen, dat enkelen dachten, dat lk
het verkoopen moest. Ik ben al 37 jaar „bij
den weg" en lk ken hier dan ook een
massa menschen." w. A. D.

Wat Kruschen Salts deed voor den Heer
W. A. D. was: het kwaadaardige urine
zuur verdrijven, dat de kwellende rheuma-
tische pijn veroorzaakt. En Kruschen zal
hem ook verder bewaren voor de ver
schrikkingen van rheumatlek. Want c
„dagelijksche dosis" zal zijn organisme L
een perfecte conditie houden, zoodat scha]
delijke stoffen als urinezuur zich nooitl
meer kunnen ophoopen.

Kruschen Salts is uitsluitend verkrijg]
baar bij alle apothekers en drogisten
a f. 0.90 en f. 1.60, omzetbelasting inbeJ
grepen. Let op dat op het etiket op de
flesch, zoowel als op de buitenverpakking
de naam Rowntree Handels Maatschappij
Amsterdam voorkomt.

kleine klassen in plaats van een te groote!
of al komen daardoor twee nlet-opeen-f
volgende leerjaren bij elkaar te zitten,
het ls nu eenmaal gewoonte, als er 7 lecr-L
krachten zijn, om aan eiken onderwijzerl
een klas te geven, zelfs wanneer daardoorf
aan dezelfde school zeer groote naast zeer
kieine klassen voorkomen of, als er min
der dan 7 leerkrachten zijn, steeds opeen
volgende leerjaren te combineeren. De
onderwijzers schijnen van meening te
zijn, dat dit zoo behoort, doch hiermede!
is de kwestie toch niet opgelost.

Dit is een van die vraagstukken op t
derwijsgebied, waarvan wij het bela
niet mogen onderschatten en waarom
het Salomo's oordeel nog niet is uitgespro
ken. Wel zijn er verschillende voorstelira
voor reorganisatie ingediend, doch bier-
mede is de zaak ook voorloopig blijkbaar!
als afgedaan beschouwd.

CHR. GEREF. KERK.

Predikanten-conferentie en Theoi.
Schooldag.

Onder groote belangstelling is gisteren I
in de Chr. Geref. Kerk te Apeldoorn del
jaarlyksche Schooldag in het belang van!
de Theol. School dier kerk gehouden,!
waarbij de bezoekers van heinde en verrel
uit alle deelen des lands naar Apeldoorn!
getrokken waren. De Schooldag stond ditl
jaar in het teeken van het naderend eeuw-|
feest der Afscheiding.

Aan den Schooldag ging vooraf de jaar-I
vergadering van de Vereeniging van Pre
dikanten van de Chr. Geref. Kerk diel
stond onder leiding van prof. J. J. v. I
Schuit te Apeldoorn. De voorzitter sprak I
een openingswoord waarin hij er op wees!
dat de kerk al meer in het gedrang komt I
Daartegenover moet zij al meer naar hetl
Pinksterverhaal eendrachtelijk bijeen zijn.1
Spr. releveerde de gebeurtenissen in t leven I
van de leden der vereeniging, de heerenl
prof. P. J. M. de Bruin, ds. H. Janssen te
Den Haag: ds. R. E. Sluiter te 's-Graven-
deel; ds. W. Bijleveld te Haarlem en ds. S.l
v. d. Molen te Rotterdam, om terwijl del
leden zich verhieven van hun zitplaatsen!
enkele woorden van nagedachtenis te wU-1
den aan de overleden leden de vereeniging,!
wijlen de heeren ds. B Oosthoek te Kam-I
pen; ds. J. W. v. Ree te Den Haag en ds. J-l
de Bruin, em. predikant van Baam om I
tenslotte speciaal welkom te heeten ds. AI
Bikker van Mamasa, de eerste miss. pre-I
dikant van de Chr. Geref. Kerk, thans met|
verlof hier te lande en referent in
vergadering.

Hierna trad als referent op ds. H. Jans-
sen, leger- en vlootpredikant in algem. I
dienst te 's-Gravenhage, met het onder-1
werp: „Kerk en Staat in het derde Rijk". I
waarbij ref. zijn referaat verdeelde in.ee?l
historisch, een beschrijvend en een critiscal
gedeelte. Spr. kwalificeerde het Nationaal-1
Socialisme als anti-christelijk en levend I
uit het zelfde beginsel als het commu-ï
nisme. Naar Chr. belijdenis is te veroordee-l
len de rassentheorie, de ArlërsparagTaal. I
de sterillsatiewetten en de Jodenmishan-1
deling. Het leeft alles uit het Hegeliaan-1
sche principle.

Tweede referent was ds. A. Bikker van I
Mamasa, die refereerde over: „Psycho-1
analyse en Psycho-synthese". Daarin ga» I
hij een korte uiteenzetting van de leer van i
Freud, om vervolgens bij de opvattingen
van Adler en Jung stil te staan. Hoewel te-1
gen de theorie van Freud moet gewaar-
schuwd, kan de zielszorger iets van hem r
leeren en zijn winst doen met het tech- I
nlsch apparaat dat hij ons schonk, over
beide referaten werd van gedachten ge-
wisseld.

De Schooldag stond dit jaar onder lei
ding van prof. G. Wisse, die een openings
rede hield getiteld: „Gejuich met üeween.
waarvoor hij als uitgangspunt nam Ezra
3: 12. Als eerste spreker trad daarna opoe
oudste hoogleeraar aan de Theol. Schooi,
prof. P. J. M. de Bruin, die een rede mem
getiteld: „De geschiedenis der Theoa
School", waarin hij aantoonde hoe Ju
boren werd uit het beginsel der Afscnm-
ding, tal van beteekenende data uit n
leven der School memoreerde en beswo
met een opwekking aan zijn talrijk ge"
om het beginsel van de Chr. Geref
trouw te bewaren en daarvoor pal te stag

Laatste spreker was ds. K. Groen.

Geref. predikant te Rotterdam-West.^