75ste Jaargang
DONDERDAG 19 APRIL 1934
No. 22723
OFFICIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADyERTENTIEN
30 Cts. per regel voor adveritenttën uit Leiden en plaatsen
waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
andere advertentiën 35 Cts. per regel. Kleine advertentiën
uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 CTs.
Bureau Noor'deindsplein Telefoonnummers voor
Directie en 'Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:,.
Voor Leiden per 3 maanden f.2.35; per week f.0.18
Bulten Leiden, waar agenten .gevestigd zijn, per wêëk „0.18
Franco per post f. 2.35 portokosten.
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Lel
den brengen ter algemeene kennis, dat J.
j. M. Poels, te Lelden, een verzoek heeft
ingediend ter bekoming van een verlof B
voor den verkoop uitsluitend van alco
holvrijen drank voor gebruik in het per
ceel Beestenmarkt No. 26, alhier.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRYEN, Secretaris.
Leiden, 19 April 1934. 9655
NEDERL. HISTORISCH NATUUR
WETENSCHAPPELIJK MUSEUM.
Opening van een nieuwe afdeeling.
Op Zaterdag 28 dezer zal in de boven
zaal van sociëteit Amicitia geopend wor
den de afdeeling voor Medische Weten
schappen van het Nederlandsch Historisch
Natuurwetenschappelijk Museum.
Dr. J. G. de Lint zai daarbij een voor
dracht houden over de nieuwe afdeeling
waarna dr. B. W. Th. Nuyens een voor
dracht zal houden over: Volcker Coiter.
Daarna zullen de genoodigden zich be
geven naar het aan de overzijde gelegen
museumgebouw waar de nieuwe afdeeling
in oogenschouw en de Coiter-tentoon-
stelling bezichtigd zal worden.
DE LEYDSCHE KEUREN VAN HET
JAAR 1658.
Antwoord van dr. mr. J. W. Verburgt.
De gemeente-archivaris, dr. mr. J. W.
Verburgt schrijft ons:
Naar aanleiding van het artikel van den
heer Fel. Driessen, getiteld: Een vraagstuk
betreffende de „Leydsche keuren" van het
jaar 1658, in het Leidsch Dagblad van
Dinsdag j.l. meen ik enkele opmerkingen
te moeten maken.
Handelende over het derde deel van de
„Beschrijving der stad Leyden" zegt de
heer Fel, Driessen, dat Mr. Daniel van
Alphen in zijn voorbericht belooft, dat hij
„Niets dat waar is verzwijgen of verbergen
zal". De heer Driessen beweert echter, dat
gebleken is „dat de belofte niet werd ver
vuld".
Volgens mij is deze belofte wel vervuld;
van Alphen weidt in zijn voorbericht van
genoemd derde deel uit over den plicht van
den geschiedschrijver, waartoe ook behoort
het betrachten der waarheid. Zijn bekend
werk draagt hiervan op elke bladzijde de
sporen en de gronden, waarop de heer Fel.
Driessen steunt om van Alplfen te beris
pen, zullen aanstonds blijken geheel uit de
lucht gegrepen te zijn.
De aanval op van Alphen's waarheidszin
gedaan, bestaat hierin, dat door dezen het
keurboek van 1657 „stelselmatig wordt ver
zwegen", terwijl alleen naar het keurboek
van 1658 wordt verwezen.
Maar dit is geheel in de lijn van een
nauwgezet geschiedschrijver. Van Alphen
gebruikt alleen offieieele bronnen en zulk
een bron is het keurboek van 1658; dit is
geredigeerd door een commissie den Mden
Januari 1657 gecommiteerd uit het College
van Die van den Gerechte. Maar het keur
boek van 1657 is een particuliere uitgave
van een drukker, die de tekst verkregen
heeft van iemand, die een volledige reeks
der keuren bezat en deze den drukker uit
leende. Het keurboek van 1657 behoorde
derhalve niet tot de offieieele keurboeken
van Leiden en kon alzoo niet als bron in
aanmerking komen bij van Alphen. Daar
om teekende van Aiphen dan ook aan, ge
lijk de heer Fel. Driessen memoreert; „dat
dat Keurboek buiten kennis van de Regee-
ring dezer stad te Amsterdam is gedrukt
en uitgegeven".
Het sensatiebericht van den heer Fel.
Driessen steunt aldus op geen enkelen
grond en heeft geen enkele reden van be
staan. De vragen door hem gesteld, kunnen
aldus kortelijk beantwoord worden:
1. Van Alphen heeft wijselijk geen ge
bruik gemaakt van het niet-officieele
keurboek van 1657; bij hem is geen sprake
van verzwijgen van eenige wetenschap.
,2. Het is van geen belang te weten, van
wien Jan Hendricksz. de keuren heeft ver
kregen om deze particulier te drukken in
1657.
3. De andere keuren, door Jan Hen
dricksz. gedrukt, waren waarschijnlijk keu
ren van een andere stad in Holland.
4. De zaak, welke de heer Driessen be
handelt, is geen „questie" en het heeft
geen zin hiervan een questie te maken.
U dankend, Mijnheer de Redacteur, voor
de mij verleende plaats ruimte, geef ik U
tevens te kennen, dat ik niet in voortgezet
debat wensch te treden, omdat mij uit het
artikel van den heer Fel. Driessen gebleken
ri, dat de schrijver zich begeven heeft op
«OQ hem onbekend terrein.
Z. K. H. PRINS HENDRIK VERJAART.
Z. K. H. Prins Hendrik herdenkt van
daag zijn 58sten geboortedag. Ter gele
genheid van dit feit wappert van alle
openbare en vele particuliere gebouwen
de nationale driekleur, terwijl de trams
de gebruikelijke beugelversiering hebben
aangebracht.
WAT ZEGT DE SCHRIFT VAN HET
RIJK DER 1000 JAREN.'
Lezing van dr. K. Dijk.
Op uitnoodiging van het Comité voor
Schriftuurlijk onderzoek der Eschatologie
sprak dr. K. Dijk. Geref. pred. Ie Den
Haag, gisteravond in de Hooigrachtkerk
overbovengenoemd onderwerp.
De bijeenkomst werd geopend met het
zingen van Ps. 43 vers 3, waarna de voor
zitter van het comité, de heer F. van der
Horst, een kort openingswoord sprak. Hij
bracht naar voren, dat het eigenlijke doel
van het comité was, de bezoekers van de
bijeenkomsten op te wekken tot persoon
lijk schriftonderzoek. ,De Schrift is de
bron waaruit de Gemeente des Heeren
leeft. En nog lang niet genoeg wordt de
Bijbel door de gemeente gelezen. Moge de
voorlichting der verscheidene sprekers, die
door het comité worden uitgenoodigd, u
er toe brengen, uwen Bijbel te lezen en
onophoudelijk te onderzoeken."
Nadat ds. Bouwman voorgegaan was in
gebed, was het woord aan dr. Dijk.
De behandeling van het onderwerp zal,
zeide spr., voornamelijk thetisch zijn. al
zal het polemische element niet geheel
achterwege kunnen blijven. Allereerst
gaat het om de kwestie, of er in Schrift
sprake is van een tweevoudige wederkomst
van Christus. Nergens anders dan in
Openb. 20 is er iets te vinden, dat wijst in
de richting van een tweevoudige weder
komst. Dit is al in zekeren zin een ant
woord. Bovendien mogen we de Openb.
niet beschouwen als vervat in chronolo
gische volgorde. Bijv. behandelt hoofdstuk
12 de geboorte van den Christus. Maar wat
in 't eind van hoofdstuk 11 wordt mede
gedeeld, betreft reeds het einde der tijden.
Daarom mogen we ook niet de gevolgtrek
king maken, dat Openb. 20 iets vertelt,
dat voorafgaat aan het eindgericht.
Waarover gaat het nu in Openb. 20? De
hoofdgedachte is, dat de duivel is gebon
den. Het woord ..binden", hetzelfde wat
ook Jezus gebruikt, geeft aan. dat de
satan tevoren nog niet gebonden was.
Jezus spreekt van binding van den satan
als over Zijn werk. Is dat reeds gebeurd'
Als dat niet is gebeurd, zegt spr.. zit ik
verlegen met Golgotha, verlegen met het
Kruis, met de opstanding, met de over
winning van Christus. Dit is juist de troost
van God's kind. dat de duivel tenslotte
toch is een overwonnen vijand. De kruis
dood van den Christus beteekent de over
winning op den satan. Dit is het dan ook,
dat bedoeld wordt met het verhaalde in
Ocenb. 20.
Maar nu kan men vragen, of de duivel
nu wel inderdaad een gebonden vijand is?
De ontzettende macht van de Zonde
schijnt op het tegendeel te wijzen. Maar er
staat, dat de satan gebonden is, „opdat
hij de volken (d.i. de heidenen) niet meer
verleiden Koude."
Wanneer we nu de geschiedenis nagaan,
dan zien we dat vóór de Kruisdood het in
de heele wereld alleen het kleine volk
Israël was. dat den Heere diende, terwijl
over het gansch heidendom de macht der
duisternis heerschte. terwijl nu het Evan
gelie van Jezus Christus over de geheele
wereld gaat. De macht van het heidendom
wijkt.
En nu komt de macht van het ongeloof
weer naar voren in dezen tijd. Ja, maar
er staat ook, dat daarna een kleinen tijd
de satan ontbonden zal worden. Waarom?
Opdat de satan later niet zal kunnen
zeggen „Als ik de macht maar gehad had"
Hij krijgt ze, en mag nog éénmaal alles
mobiliseeren. In de tweede plaats, opdat
zal blijken de triomf van Christus, die
enkel met den .adem Zijns monds" den
Satan zal vernietigen.
Het getal 1000 beteekent, dat er in Gods
werk orde en regelmaat is. Het wil niet
zeggen, dat het letterlijk 1000 jaren zijn.
In vs. 5 staat: „dit is de eerste opstan
ding". Dit wil niet zeggen; opstanding des
vleesches. Nergens wordt gesproken van
tweeërlei opstanding des vleesches.
Wat is dan die eerste opstanding? Die
betreft de ziel. Door de wedergeboorte
staat de ziel van den mensch op uit de
eeuwige dood tot het eenige leven. In het
eind der dagen zal de opstanding des
vleesches plaats hebben.
In dat einde der dagen zal Christus
wederkomen. Met geen woord spreekt Hij,
noch een andere schrijver der Schrift, van
een tweevoudige wederkomst. Naar d e
wederkomst des Heeren verlangt Gods volk
met een oneindig heimwee. Volgens spr.
wil het 1000-jarig-rijk dit zeggen, dat Jezus
Christus het koningschap heeft.
Spr. noemt enkele tegenargumenten, o.a.
1 Thess-4, waarin men wel heeft willen
lezen van een „opneming der gemeente".
Dat staat er echter niet; vs. 17 wil zeggen,
dat er bij Christus' wederkomst, die vol
komen onverwacht zal zijn, een bepaald
deel der gemeente leven zal op dat oogen-
blik, maar dat dit deel zal niet een voor
rang hebben boven degenen, die reeds ge
storven zijn. Verder de plaatsen uit het
Oude Testament, waar gesproken wordt
van een herstel van Israël en een wederop
bouw van Jeruzalem. Het is de vraag, wan
neer dit plaats zal hebben of gehad heeft.
Het slaat op de terugkeer uit de balling
schap en de opbouw van de tempel onder
Nehemia.
Maar bovendien heeft het Oude Testa
ment in zijn geheel naast een letterlijke
ook een geestelijke beteekenis. Het gees
telijke perspectief van de profetieën is, dat
ver verwijderde gebeurtenissen, die onder
ling misschien een groote tusschenruimte
hebben, in hetzelfde vlak worden gezien.
Zoo wordt ook hier behalve het heil van
Israël, het geestelijk heil van Gods volk
geschetst.
Toen Israël den Christus verwierp, had
zijn rol afgedaan. Nu was er geen sprake
meer van een bevoorrechting der Joden;
Vgl. Romeinen 2.
Romeinen 11 vs. 26 wil zeggen dat allen,
die uit Israël in Christus geborgen zijn,
zalig zullen worden; niet, dat het volk der
Joden als zoodanig de eeuwige zaligheid
zou beërven.
Ook het Zionisme is van geen beteeke
nis voor de Christelijke toekomstverwach
ting. Spr. vindt hiervan geen voorspelling
in den Bijbel.
Zoo komt spr.. tot de slotsom, dat het
rijk der 1900 jaren is de heerschappij van
Christus, waarvan de voleinding. Gode zij
dank. nadert.
Het is de taak der gemeente, om een
werkende, een wachtende en een biddende
gemeente te zijn. die bidt: .Heere Jezus,
kom haastelijk". En Hij zal komen,
Halleluja!
Met gebed eindigde dr Dijk de samen
komst, welke uitstekend bezocht was.
De Geref. Zangvereeniging „Hosanna"
zong onder bekwame leiding van den heer
De Wolf drie liederen van Bach, die op
ontroerende schoone wijze ten gehoore
werden gebracht.
Met het zingen van Gezang 49 1 werd
de bijeenkomst gesloten.
HET MISVERSTAND INZAKE DE ELTAX
Naar aanleiding van het dezer dagen in
de pers verschenen bericht, dat de Eltax
geen bezwaar heeft tegen goedkeuring van
de loonen van haar autobus-chauffeurs,
terwijl bij de behandeling van deze aange
legenheid in de Raadsvergadering van J.i.
Maandag de Burgemeester uitdrukkelijk
verklaarde, dat de Eltax daartegen wél
overwegend bezwaar had, en op dien grond
aanneming van het voorstel om de loonen
door Burgemeester en Wethouders te doen
goedkeuren ontried, hebben wij ons om
inlichtingen gewend tot den Burgemeester
Daarbij werd ons medegedeeld, dat bij
de voorbesprekingen omtrent deze zaak
tusschen de gemeente en de Eltax deze
laatste inderdaad verklaarde overwegend
bezwaar te hebben tegen inmenging van
de gemeente in de loonen van haar per
soneel. Achteraf is gebleken, dat hiermede
alleen bedoeld was het personeel der taxis
niet dat der autobussen, zulks m verband
met de bereidverklaring van de Eltax om
de voorwaarden, welke voor de bestaande
autobusdiensten van ..Stadsverkeer" gel
den, te aanvaarden. Goedkeuring van de
loonen der chauffeurs nu vloeide voort
uit de voorwaarden, gesteld bij het ver-
leenen van het gemeentelijk subsidie, niet
uit die, gesteld bij de vergunning, welke
ingevolge art. 33 ter van de verordening op
het Rijden was verleend. Bovenbedoelde
bereidverklaring van de Eltax was van ge
meentewege, nu geen subsidie van de ge
meente werd gevraagd, logischerwijze be
schouwd als alleen betrekking te hebben
op de voorwaarden, verbonden aan de
vergunning krachtens de Rijverordening.
Op deze wijze is een misverstand ont
staan. waaruit de tegenstrijdigheid tus
schen de mededeelingen van den Burge
meester en de Eltax is voortgevloeid.
Hieruit blijkt dus, dat de Eltax geen be
zwaar heeft tegen toezicht op de loonen
der autobus-chauffeurs.
CIRCUS AM AR KOMT!
Het bekende Fransche circus der ge
broeders Amar, dat zes jaar geleden een
bezoek aan onze stad bracht, zal van
Vrijdag 27 tot en met Maandag 30 dezer
voorstellingen geven op het Schuttersveld.
ONZE LAATSTE
PLANETARIUM-EXCURSIE.
Wij herinneren er houders van kaarten
voor onze laatste Planetarium-excursie
aan, dat de trein morgenavond om 19 u.
53 van het station alhier vertrekt en dat
op het perron zal worden bekend ge
maakt in welk gedeelte van den trein
plaatsen zijn gereserveerd.
DE DIRECTIE.
LEIDSCHE BURGERWACHT.
Propaganda-feestavond ter gelegenheid
van het 15-jarig bestaan.
In de feestelijk met nationale vlaggen
getooide groote Stadszaal werd gisteravond
ter gelegenheid van het 15-jarig bestaan
der Leidsche Burgerwacht 'n propaganda-
avond gehouden.
De zaal was uitstekend bezet, toen de
voorzitter, de heer mr. F. J. J. Trapman,
allen hartelijk welkom heette en zijn blijd
schap uitsprak over de groote opkomst.
Spr. herdacht allereerst het overlijden van
H.M. de Koningin-Moeder, waarmede alle
aanwezigen door een oogenblik eerbiedige
stilte instemden. Spr. richtte zich daarna
tot generaal Bauduin, den burgemeester
mr. Van de Sande Bakhuyzen, den oud
voorzitter, mr. Pijnacker Hordijk, de ver
tegenwoordigers van het militair en bur
gerlijk gezag, de universiteit en studenten,
de 3 Octoher-vereeniging, het hoofdbe
stuur van den Ned. Bond van Vrijw. Bur
gerwachten, het Gewestelijk Bestuur van
Zuid-Holland, den Bijz. Vrijw. Landstorm,
het Motorcorps, de E.H.B.O. en diverse
sportvereenigingen.
Na te hebben opgewekt tot het verleenen
van daadwerkelijken of fhiancieelen steun,
dankte spr. de Oude Jagerband voor haar
belanglooze medewerking en hij besloot
met allen een genoeglijken avond toe te
wenschen.
Nadat de V.V.S.L. een krans had aange
boden en de Jagerband een potpourri van
nationale liederen ten gehoore had ge
bracht, was het woord aan den burge
meester van Woubrugge, mr. J. E. Boddens
Hosang, lid van het Gew. Bestuur van
Zuid-Holland tot het houden van de pro-
paganda-feestrede.
Spr. wees allereerst op de moeilijkheid
om in dezen zorgelijken tijd een opwek
kend woord te laten hooren. Maar toch is
dat noodig, omdat wij juist nu, meer dan
anders, steunpunten noodig hebben. Een
van die steunpunten is het gezag, waarvan
H. M. de Konmgin de hoogste vertegen
woordigster is. Bracht Zij niet ontelbaar
velen door Haar persoonlijk bezoek troost
en steun in de meest benarde omstandig
heden? Is dat geen reden om het gezag van
onze Koningin te schragen? H. M. de Ko
ningin heeft eens gezegd, dat Oranje nooit
genoeg voor Nederland zou kunnen doen.
Maar beseft men wel, welke geweldige ver
plichtingen ons land in den loop van bijna
vier eeuwen op zich heeft gestapeld jegens
ons Vorstenhuis. Als verdere steunpunten
in ons volksleven noemt spr. het gezin en
het geloof. Het is de eerste taak van de
Burgerwacht om die drie steunpunten te
schragen en aldus medebouwers te zijn aan
den rechtsstaat in Nederland. Spr. herin
nerde vervolgens aan drie gebeurtenissen
in ons nationale leven, welke even zoovele
manifestaties waren van trouw aan ons
Vorstenhuis, n.l. de hulde gebracht aan
de nagedachtenis van den Vader des Va
derlands in het voorjaar van 1933; aan
de massale betooging van aanhankelijk
heid bij het regeeringsjubileum van H.M.
de Koningin in September 1933 en tenslotte
aan de roerende deelnemende belangstel
ling van het gansche volk bij het overlijden
van H.M. de Koningin-Moeder in Maart
j.l. en hij besloot met den wensch, dat het
volk van Nederland in dien trits een be
zegeling moge zien van den eeuwenouden
band tusschen ons land en Oranje (ap
plaus).
De voorzitter bood mevr. Boddens Ho
sang bloemen aan.
Na eenige partijen degenschermen tus
schen leden der Burgerwacht, gevolgd door
demonstratie-degen- en floretpartijen tus
schen de heeren De Jager en Gijsberti Ho-
denpijl, bracht de Jagerband onder leiding
van den heer Huguenint een Faustfantasie
ten gehoore, waarna de heer en mevrouw
Ciinge Doorenbos met hun levensliedjes
een daverend succes oogstten. Mevrouw
Clinge Doorenbos werd voor haar volgzame
piano-begeleiding gehuldigd met 'n bouquet
bloemen.
Het gedeelte na de pauze werd grooten-
deels gevuld door muziek van de J. B„
terwijl de heer J. C. Burgersdijk uit Den
Haag voortreffelijke goocheltoeren ten
beste gaf, waarvoor hem een welverdiend
applaus ten deel viel.
Aan het slot van den geslaagden avond,
welke eerst ver over elf uur een einde
nam, heeft de voorzitter, mr Trapman,
nogmaals opgewekt tot aansluiting als lid
of donateur bij de Leidsche Burgerwacht.
WERK STOPGEZET.
Naar wij uit goede bron vernemen,
wordt morgen het werk van de bouwcom
binatie „Zuiderzicht" in den Rodenbur
gerpolder stopgezet, waardoor pl.m. 50 ar
beiders zonder werk komen. Oorzaak hier
van is het langdurig uitblijven der bouw
vergunning. De gemeentelijke instanties
verleenen alle medewerking, doch de be
slissing van Ged. Staten laat heel lang op
zich wachten.
BINNENLAND.
Vereenvoudiging schrijfwijze Nederland-
sche taal; het rapport der commissie, die
invoering op de scholen ingaande 1 Sep
tember a.s. voorstelt. (3e Blad).
Noodweer boven ons land; meerdere per
sonen gewond en eenige huizen afgebrand;
windhoos te Mook bij Nijmegen. (3e Blad),
Steun aan landbouw en industrie; me
morie van antwoord inzake het landbouw
crisisfonds. (3e Blad).
Ons parlementair overzicht. (3e Blad).
De nooden van den middenstand; urgen
tie-program van de drie middenstands
bonden. (Binnenland, 3e Blad).
BUITENLAND.
De Fransche nota aan Engeland inzake
de Ontwapening gepubliceerd. (Buitenl. en
Tel. Ie Blad).
Verontrusting over de Japansche ver
klaring over China. (Tel. Ie Blad).
Roehm over de nat.-soc. revolutie. (Bui
tenland, le Blad).
Relletjes te Kopenhagen in verband met
de zeeliedenstaking. (Buitenl. le Blad).
JHR. BOSCH RIDDER VAN
ROSENTHAL.
BENOEMD TOT COMMISSARIS DEE
KONINGIN IN UTRECHT.
Jhr. Bosch Ridder van Rosenthal.
Bij K.B. van 18 April is met ingang van
1 Juni 1934 benoemd tot Commissaris der
Koningin in de provincie Utrecht, Jhr.
mr. dr. L. H. N. Bosch Ridder van Rosen
thal, met gelijktijdige toekenning van eer
vol ontslag met ingang van dien datum
als burgemeester der gemeente 's-Graven-
hage, onder dankbetuiging voor de ge
wichtige diensten door hem in die betrek
king bewezen.
DERDE STERFGEVAL OP DE
„STREEFKERK".
Thans een Leidenaar overleden.
Naar wij vernemen is thans bericht
ontvangen uit Port Said van een derde
sterfgeval op het s.s. „Streefkerk", als
gevolg van de aan boord heerschende
typhus-epidemie.
Overleden is namelijk het lid der be
manning, de heer Jacobus Klein, wonen
de alhier. Het slachtoffer was 19 jaar
oud.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving: Slijterij „De Wijn
kelder" (filiaal), Prinsessekade 5, Leiden,
Wittevrouwenstraat 32, hoofdzetel Utrecht
Handel in wijnen en gedistilleerd.
Wijzigingen: Firma J. van Cleef, Haar
lemmerstraat 174, Leiden, Manufacturen.
Vestiging filiaal, Westeinde 157, dd. 15
Mei 1933. 's-Gravenhage.
H. Kors, Lange Mare 118, Leiden.
Bloemist en winkelier. Wijziging uitge
oefend bedrijf: Bloemisterij opgeheven,
thans alleen winkel in bloemen en plan
ten.
