Gematigd optimisme over Indië.
„DE TWEE WEEZEN'
„DE JANTJES'
75ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 7 April 1934
Vijfde Blad
No. 22713
11 1
(H Buitenl. Weekoverzicht.
MEMORIE VAN ANTWOORD AAN DE EERSTE KAMER
UITGAVEN DALEN TOT
300 MILLIOEN.
Aan de Memorie van Antwoord aan de
Eerste Kamer inzake de begrooting voor
Koloniën wordt het volgende ontleend:
Gaarne sluit de minister zich aan bij
den door verscheidene leden aan den land
voogd gebrachten lo£ voor de wijze waar
op hij het gezag handhaaft.
Inderdaad zijn er eenige aanwijzingen,
die een gematigd optimisme ten aanzien
van de inkomsten wettigen. De minister
zou nochtans niet zoo ver durven gaan
om het bereiken van den grondslag van
1. 300 millioen reeds in een nabijzijnd ver
schiet te plaatsen. Anders staat het met
de terugbrenging van de uitgaven tot dat
peil. Te dien aanzien is hij meer hoopvol
gestemd. Wanneer de door hem in uit
zicht gestelde conversie van alle 5 pet. en
4'/: pet. leeningen een evengroot succes
mocht ontmoeten als die van de dollar-
leeningen, daarnaast de door de Indische
regeering bekend gemaakte plannen tot
verdere bezuiniging op den Staatsdienst
verwezenlijkt zullen worden en voorts een
billijker verdeeling van de vlootkosten
tusschen de Indische en de Rijksbegroo-
tingen tot stand mocht komen, evenals
een gewijzigde regeling van de financie
ring der Indische pensioenen overeenkom
stig de voorstellen van de daarvoor inge
stelde commissie, zal een uitgavencijfer
van f. 300 millioen ongeveer zijn bereikt.
Voor het verleenen van financieele hulp
door het moederland, anders dan in den
vorm van financiering van de Indische
tekorten en garantie van leeningen, als
ook door een redelijk te achten verhoo
ging van het aandeel van Nederland in
de defensielasten, ziet de minister voor
het oogenblik geen aanleiding.
Toen hij in de Tweede Kamer een
waarschuwend woord deed hooren over
het gevolg van de autonomie van Neder-
landsch-Indië, dat zijns inziens onvermij
delijk verbonden zou zijn aan de overne
ming van een deel der Indische schuld
door het moederland, had hij daarbij het
oog op het feit. dat een dergelijke schen
king uiteraard verplichtingen schept,
waardoor de aan de Indische organen ge
laten bewegingsvrijheid in de behartiging
van de inwendige aangelegenheden van
het overzeesch gewest weieens in het ge
drang zou kunnen komen. Een vergelijking
van hetgeen in 1905 geschiedde, toen Ne
derland de kolonie te hulp schoot door
kwijtschelding van een kasschuld van 40
millioen, gaat ten deze niet geheel op,
daar Indië destijds nog geen financieele
zelfstandigheid bezat.
Ook de minister deelt de conclusie van
de commissie-Bruins, dat de invoering van
een algemeen stelsel van wederzijdsche
preferenties tusschen de beide gebieds-
deelen moet worden ontraden. Inderdaad
moet bovendien worden gerekend met de
omstandigheid, dat Nederlandsch-Indië
voor een belangrijk deel naar andere lan
den dan naar Nederland exporteert. On
getwijfeld kan door middel van contin-
genteeringen en daarmede verband hou
dende maatregelen zoowel in Nederl.-ïn-
dlë als in Nederland een en ander worden
gedaan om de handelsbetrekkingen tus
schen die gebiedsdeelen te bevorderen.
Ten behoeve van Nederlandsch-Indië is
dezer dagen een vrij belangrijke concessie
van Frankrijk verworven. Speciaal ten be
hoeve van de vergrooting van den export
van Nederlandsch-Indië zijn thans onder
handelingen gaande met Duitschland en
zullen dergelijke onderhandelingen bin
nenkort ook met Italië en Japan aanvan
gen; voorts wordt mede op de Indische
belangen gelet bij de loopende onderhan
delingen met Tsjecho-Slowakije en bij de
aanstaande met Spanje te voeren bespre
kingen.
De mogelijkheid tot vergrooting van het
afzetgebied in Ned.-Indië van de Neder-
landsche tuinbouw- en zuivelproducten is
naar het oordeel van den minister be
perkt. Hij zal echter niet nalaten aan de
Indische regeering te verzoeken de maat
regelen in overweging te nemen, die door
zijn ambtgenoot van economische zaken
wenschelijk mochten worden geacht om
den afzet van genoemde producten in
Ned.-Indië te bevorderen.
Met betrekking tot de bij de Indische
regeering in overweging zijnde mogelijk
heid om achterstallige belasting door mid
del van vrijwillige arbeidspraestatie aan
te zuiveren, valt de volle nadruk op het
woord vrijwillig, zoodat in dit verband
een terugkeer van de heerendiensten, zij
het in verkapten vorm, niet is te duchten.
De op ruimen voet door den fiscus gege-
DUITSCHE EN FRANSCHE
MOEILIJKHEDEN!
Hetgeen wij reeds geruimen tijd geleden
als waarschijnlijk profeteerden, begint
thans werkelijkheid te worden: trots het
concordaat, gesloten tusschen Duitschland
en het Vaticaan. staan het Derde Rijk en
't Roomsch-Katholicisme scherper tegen
over elkaar dan ooit te voren en bedriegen
de voorteekenen niet, dan staan we aan
den vooravond van een regelrechten „Kul-
turkampf"!
Steeds feller treedt men in het Duit-
sche rijk op tegen de R.-K. jeugdbewe
ging. Het nationaal-socialisme, blijkbaar
volkomen overtuigd van de waarheid van
het welbekende: „wie de jeugd heeft, heeft
de toekomst", wil op het terrein der jeugd-
educatie, op welk gebied ook van geen
deelen weten, eischt alles alleen voor zich-
zelve op. Maar dat het R.-K. daarmede
geen genoegen wil nemen en inzake
kerkelijke aangelegenheden baas wil
blijven, het is volkomen begrijpelijk. Van
daar de felle botsing
Was men er totdusver in geslaagd dezen
strijd, die er feitelijk van den beginne af
aan is geweest, te camoufleeren, deze is
ven buitengewone ontheffingen op de
landrente duiden er reeds op, dat bij de
heffing dier belasting niet te scherp wordt
opgetreden.
Erkentelijk voor de bezorgdheid in het
voorloopig verslag tot uitdrukking ge
bracht met betrekking tot het vervoer
middel, waarvan de minister bij zijn voor
genomen reis naar Indië gebruik denkt
te maken, is hij intusschen van oordeel,
dat de daaraan verbonden gevaren wor
den overschat en dat zij in elk geval niet
behooren te weerhouden van het maken
eener reis, die op andere wijze, met het
oog op den daarmee gemoeiden tijd, an
ders niet gemaakt zou kunnen worden.
Voor een vruchtbare samenspreklng ls
het ten zeerste gewenscht, dat deze ge
houden wordt ter plaatse, waar ook de
raadslieden van den gouverneur-generaal
aan het overleg kunnen deelnemen; dit
voordeel zou gemist worden bij overkomst
van den landvoogd naar Nederland.
Dat bij de besprekingen tusschen land
voogd en minister rekening zal worden
gehouden met de „teere" verhouding tus
schen het bewind te 'sGravenhage en dat
te Buitenzorg, mag bij twee niet al te
onverstandige menschen wel als postulaat
worden aanvaard.
De vraag, hoe Nieuw-Guinea op doel
treffende wijze tot ontwikkeling kan wor
den gebracht, heeft de aandacht van de
Indische regeering, die ten deze gaarne
samenwerkt met op dit gebied werkzame
corporaties.
nu naar.buiten getreden in volle openlijk
heid en zelfs schroomt de hoogste R.-K.
prelaat, de Paus in eigen persoon, niet
langer om uiting te geven aan zijn ver
ontwaardiging. Tevens verklaarde hij
echter, dat Rome niet zal buigen en zijn
rechten onaangetast zal handhaven, zijn
geestelijke volgelingen schragend en
steunend, zooveel als in de macht der curie
ligt.
Anderzijds denkt het nationaal-socia
lisme niet aan opgeven, zooals ook blijkt
uit het feit, dat de R.-K. pers geheel over
bodig is genoemd in een rechterlijke be
slissingDit schijnt de „Gleichschal-
tung" der R.-K. pers in te zullen luiden!
Dat de strijd zwaar en ernstig zal zijn,
ieder, die weet, hoezeer een „Kulturkampf"
meestal aanleiding geeft tot de heftigste
verbittering en onverzoenlijksten haat, is
daarvan overtuigd.
Moeilijke tijden gaat het Derde Rijk en
ook de R.-K. Kerk in Duitschland tege
moet, waartegen de altijd nog voortdu
rende strijd in de Duitsche Evangelische
Kerk nog gunstig afsteekt.
Hitier zelf laat zich ln de kerk-materie
niet uit of slechts zeer vaag. Op buiten-
landsch terrein laat hij echter niet af zijn
geluid te doen hooren en blijft hij propa-
geeren de idee van onderhandelingen man
tegenover man. Frankrijk is totdusver doof
daarvoor gebleven en het laat zich niet
aanzien, dat het gauw anders zal worden.
Temeer niet, waar Duitschland het ver
trouwen, dat het zich in het buitenland
langzamerhand had weten te veroveren,
opnieuw verloren ziet gaan als gevolg
van de tegenstrijdigheid tusschen de ge
sproken woorden en de daden, die zijn
waar te nemen.
Zelfs in Engeland wint de strooming, die
Duitschland op het gebied der bewapening
niet vertrouwt, terrein, hetgeen de nog
hangende Fransch-Engelsche veiligheids
besprekingen ten goede komt.
Of besprekingen als Hitier bedoelt, ln
de gegeven omstandigheden zelfs Europa
ten goede zouden komen, is zeer de vraag.
Laat ons eens aannemen, dat Doumergue
en Hitier samen aan de groene tafel zou
den plaats nemen. Gelooft men inderdaad,
dat de vele moeilijkheden dan tot een op
lossing zouden kunnen worden gebracht,
speciaal gelet op de diverse verhoudingen?
Wij voor ons meenen momenteel de ver
schillen tusschen Frankrijk en Duitsch
land nog te groot dan dat een regelrechte
bespreking de directe oplossing zou kun
nen brengen. En zou dan de mislukking
niet al te zeer in het oog springen, met
alle gevolgen, daaraan verbonden?Nu kan
men nog rekken, in afwachting of de tijd
geen wending ten goede kan brengen. Een
bespreking van man tot man komt pas
dan in aanmerking, wanneer er redelijke
kans bestaat op een vergelijk! En, helaas,
nog is het niet zoover, nog lang niet
Reden tot bezorgdheid in het buitenland
tegenover het Derde Rijk is ook de finan
cieele toestand in Duitschland, die, zacht
gesproken, precair is te noemen. De uit
voer blijft bij voortduring inschrompelen;
dientengevolge wordt de handelsbalans
steeds passieverReeds doen ernstige
geruchten de ronde over een nieuwe in
flatie, speciaal tegen de buitenlandsche
schuldeischers gericht! Maar hoe het zij,
de Duitsche financiën worden op zwaren
proef gesteld, terwijl de regeering inzake
werkloosheidbestrijding etc. groote be
loften heeft te volbrengen, die groote
sommen eischen.
Een schrale troost voor het Hitler-
Duitschland is slechts, dat Frankrijk in
wendig eveneens voor de grootste moeilijk
heden staat. Het Stavisky-schandaal is
nog nimmer tot een oplossing gebracht en
dat verontrust de publieke opinie danig.
Men voelt maar al te zeer. dat groote
machten achter dit schandaal moeten
zitten, waardoor toch slechts te verklaren
is, dat de moeizaamste pogingen der
justitie, om klaarheid te scheppen, tot
dusver schipbreuk leden. Tot in de hoogste
kringen moeten die geheime krachten in
vloed oefenenIs het te verbazen, dat
het algemeen wantrouwen stijgt, dat nie
mand bijkans meer weet. wie wel en wie
niet te vertrouwen is? Het ondergraaft het
gansche Fransche politieke leven. Voor
Frankrijk is het te wenschen, dat er
spoedig de zoozeer begeerde opheldering
kome in deze meer dan onverkwikkelijke
geschiedenis, die het Panama-schandaal
naar de kroon gaat steken.
Hoe groot het wantrouwen is, blijkt wel
uit de aanhoudende geruchten over be
wapening van politieke partijen....
En alsof dit nog niet genoeg zorg is
voor de regeering-Doumergue, dreigen de
noodzakelijke bezuinigings-maatregelen
eveneens met nog niet te schatten moei
lijkheden. Bezuinigen is op zichzelf al een
ondankbaaar werk, daar tal van „heilige
huisjes" dan niet onaangetast kunnen
blijven. Een der voornaamste van die
huisjes is ongetwijfeld het loon der staats
ambtenaren en daaraan wordt nu ook ge
knabbeld. Van 510 pCt. zullen de loonen
van deze categorie een offer moeten bren
gen aan het vaderland
Scherp is het verzet daartegen uit de
kringen der betrokkenen, hoewel zij wei
nig sympathie vinden onder de burgerij.
Misschien kan deze laatste factor bij han
dig manoeuvreeren der regeering nog veel
onheil afwenden en zal daarom van ern
stige stakingen, die den staat zwaar zou
den schokken, worden afgezien. Geheel
zonder demonstraties zal het echter wel
niet afloopen.
Steunt, bij gelijken prijs
en kwaliteit,
De Nederlandsche Industrie.
Hiermede dient gij Uw land
En bestrijdt gij de werkloosheid.
MET DE FILMCAMERA IN HET
JOEGOSLAVISCHE DIERENPARADIJS.
Wanneer wij in den winter van elk jaar
op zoek naar een nieuw land voor onze
jaarlijksche cultuurfilm-expedities zijn,
zoo vertelt dr. Ullrich Schulz .leider der
Joegoslavië-expeditie der Ufa dan is
voor ons altijd een van de belangrijkste
vragen: Is daar gelegenheid een reeks in
teressante dierenfilms te vervaardigen!
Het wordt namelijk dat moeten wij be
kennen steeds moeilijker nog gebieden
in Europa te ontdekken, die in 'n nieuwe
omgeving ons de mogelijkheid tot een
camera-jacht op zeldzame dieren bieden.
Met niet al te veel hoop ondernam ik in
Februari van het vorige jaar een tocht,
die verscheidene weken duurde, door Joe
goslavië. Wij waren gewend, dat op den
Balkan in het algemeen, in weerwil van
de daar geldende jachtwetten, elk dier
vogelvrij ls, en dat iedere boer en visscher
kan schieten en visschen, wanneer hij
maar wil. Uit de zoölogische- en jachtlite-
ratuur was mij bekend, dat in bepaalde
gebieden der Donau-monarchle zoowel
voor gemzen als ook voor zeldzame ver
tegenwoordigers der vogelwereld ware pa
radijzen aanwezig zijn. Helaas is het ook
waar, dat al te schietlustige hertogen met
hun jachtgasten het aantal dieren tot een
minimum verminderd hadden.
Hoe zag het er nu in het land der Ser-
ven, Kroaten en Slovenen uit? Ik moet
eerlijk bekennen, dat wij in elk opzicht
aangenaam verrast waren. In de aller
eerste plaats is dit aan koning Alexander
van Joegoslavië te danken, die de belang
rijkste dierenparadijzen tot koninklijke
jachtgebieden liet verklaren en dank zij
zijn bekwame hofjachtdirectie in Belgrado,
gebieden die aan gevaren blootgesteld zijn,
als heiligdommen laat beschermen. Aan
de buitengewone vriendelijkheid van
>,,De Twee Weezen": wie kent dat drama
niet? Het is verfilmd door Mecrtce Tour-
neur met niet minder dan üa beroemde
Yvette Guilbert in de rol van vrouw
Frochard. De twee weezen zijn Kosine
Deréan (Louise) en Renée Saint Cyr
(Henriëtte), die men hierboven vereenigd
ziet. Velen zullen ongetwijfeld deze week
hun hart willen ophalen aan de roman
tiek van dit drama, dat op het tooneel
steeds zoo'n groot succes behaalde.
dezen monarch voor ons, was het ook te
danken, dat wij zonder groote moeilijk
heden toestemming kregen in de mooiste
koninklijke jachtgebieden met onze film
camera te jagen. We waren met z'n zessen
en daar wij voor 't eerst een geluids
apparaat bij ons hadden, bestond onze
bagage uit niet minder dan 58 kisten,
totaal 3800 K.G. wegende.
Allereerst gingen we naar het vogel-
gebied van Obedska Bara, het koninklijk
jachtgebied aan de Save, ongeveer 100 K.M.
ten Zuid-Westen van Belgrado, waar sinds
jaren op bevel van hoogerhand geen schot
meer is gevallen. Ons opname-gebied
ontpopte zich als een ongeveer 15 K.M.
lang en 500 M. breed moerasgebied, dat
door zijn lossenbodem en een schier on
doordringbaar, vele meters hoog struik
gewas het naderen van de nesten onmo
gelijk maakte. Vanaf het land was geen
blik in de vogelkolonie te werpen, daar dit
gebied van Joegoslavië een eenig uitge
strekte vlakte vormt. Door de tegemoet
komende houding van het ministerie van
oorlog konden wij vanuit het naburige
militaire vliegterrein Zemun een vlucht
ondernemen, waarbij mijn cameraman
Kurt Stanke goed gelukte luchtopnamen
van Belgrado, van de Save en van het
vogelparadijs kon maken. Nadat wij zoo
uit de lucht hadden gezien, hoe wij het
beste bij de hoofdkolonie konden komen,
was het zaak allereerst over een afstand
van verscheidene honderden meters met
zaag en bijl onder water de hooge plan
ten af te snijden, om een smalle vaargeul
tot aan de nesten te verkrijgen. Om de
tele-camera met de beide operateurs
Mahla en Suchner en den geluidsmixer
Braun met zijn zes zware geluidskoffers
zoo dicht mogelijk bij onze dierlijke „ster
ren" te kunnen brengen, werd een ponton
bestaande uit verscheidene booten met
twee verdiepingen gemaakt. In de boven
ste namen de cameramannen plaats, ter
wijl het „geluid" zich met de beletage
tevreden moest stellen. Beide waren na
tuurlijk met riet bedekt, om de filmmen-
schen aan het oog der vogels te onttrek
ken.
Om drie uur 's morgens werd het licht,
we moesten dus weken achtereen om twee
uur opstaan, opdat wij allen vóór het
ontwaken der vogelwereld in de opname
ponton waren. Het werd pas om na
achten 's avonds donker. Om de broe
dende vo£els niet voor altijd te verjagen,
mochten wij tot 9 uur wachten en eerst
dan zoo zachtjes mogelijk in de vaargeul
naar onze hut terugvaren. Dat wij ons in
de uren na het beëindigen van de op
namen niet verveelden, daarvoor zorgden
de steeklustige malaria-muggen, die dag
op dag met een luid gezoem op ons aan
vielen. Nadat wij zoo verscheidene weken
hadden doorgebracht, hadden de opera
teurs Mahla en Suchner een eenige serie
natuuropnamen in beeld en geluld van het
leven van een der mooiste en wel schuwste
vogels der kolonie, van de lepelgans en
andere gevederde moerasbewoners. Met
den buit voor een nieuwe vogelfilm kon
den wij tevreden zijn. Nog ontbraken
echter de opnamen van gemzen en steen
bokken, waaraan de Ufa-directie te Ber
lijn zoo'n waarde hechtte. Wie ooit toch
ten in het gebergte heeft ondernomen, zal
weten, dat gemzen en steenbokken, deze
klimkunstenaars. het schuwste wild zijn,
dat Europa bezit. Interessante vogelopna
men bij het nest zijn al moeilijk, de vogel
is echter toch tenminste door zijn eieren
of jongen in het nest aan een bepaalde
plaats gebonden. Zelfs wanneer door een
onvoorzichtigheid der filmmenschen de
vogel het camerawerk bemerkt, kan men
hem door bijzondere voorzichtigheid in
yele gevallen weer terug lokken, daar de
De verfilming van „De Jantjes", het be
kende volksstuk van Herman Bouber, heeft
reeds in vele plaatsen van ons land de
aandaoht getrokken: nu is ook onze stad
aan de beurt. Na het overwinnen van tal
van moeilijkheden is de verfilming van
deze eerste groote amusementsfilm tot
stand gekomen: men zal benieuwd zijn
naar het resultaat.
De drie Amsterdamsche jongens Dries,
Manus en Toon zijn goede vrienden ge
worden van de velen, die dit stuk van het
tooneel kennen: Willy Castello, Johan
Kaart Jr. en Jan van Ees hrengen deBe
figuren op het filmdoek. Nog meer be
kende namen treffen wij hier aan: Fientje
de la Mar is Jans, Marie van Westerhoven
vertolkt de rol van Moeder Betje, Susie
Klein zien wij als Blonde Greet, Joan
Remmelts is Leendert. Dan zijn er nog
„Na Druppel" (Henriëtte Davids) en „De
Mop" (Sylvain Poons)bijnamen, die
eveneens een vertrouwden klank hebben.
Hierboven het welkom te Amsterdam
van de Jantjes in de versierde kroeg van
Tante Piet.
liefde voor de jongen bijzonder sterk ont
wikkeld is. Ook het wild heeft bepaalde
plaatsen, die bij het beklimmen 's morgens
en bij het afdalen der bergen 's avonds
altijd gepasseerd worden. Overkomt den
cameraman echter het ongeluk door de
dieren bemerkt te worden, dan is het in
dit gebied voor altijd uit. Gemzen en
steenbokken zijn immers niet, zooals de
vogel aan een bepaalde plaats gebonden,
ze „verhuizen" eenvoudig. Daarom is het
geen de cameramannen Mahla en Suchner
in de Karawanken in Slovenië en in het
koninklijke jachtgebied der Diva Grabo-
vica in Herzegowina op de filmjacht op
gemzen en steenbokken hebben bereikt,
niet genoeg te waardeeren. Niet alleen de
jager en dierenvriend, doch ook de bios
coop-bezoekers der geheele wereld zullen
plezier hebben van deze eenige opnamen.
Slechts weinigen zullen weliswaar ver
moeden, welke ontberingen en gevaren
moesten worden getrotseerd, om den bios
coopbezoeker gedurende tien minuten het
Alpenwild in de vrije natuur voor oogen
te brengen, zooals zelfs de jager het slechts
zelden ziet.
SNELLE REPORTAGE.
De grootste gebeurtenis in de Austra
lische krantenwereld, die alle reportage
records sloeg, was wel, het op het witte
doek brengen van de „Melburne Cup-
rennen". Het negatief werd van Melburne
naar Sidney gevlogen door Sir Charles
Kingsford Smith, werd ontwikkeld en
binnen de zes uur. nadat de rennen ge
houden werden draaide het Fox-Nieuws
reeds in alle groote theaters in Sydney.
Per luchtpost werden de afdrukken naar
Brisbane gezonden en den volgenden
middag draaiden zeventig theaters in
Nieuw Zuid-Wales dit speciale Australi
sch Fox Movietone Nieuws van de Mel
bourne Cup. Een succes zonder weerga.
Kingsford Smith was voor dit doel
speciaal geëngageerd door Fox Movietone
Nieuws en vloog den afstand Melbourne
Sydney, vijfhonderdnegentig mijl in
drie uur en vijf en veertig minuten in
zijn toestel „Miss Southern Cross", waar
mede hij zijn record vestigde van Enge
land naar Australië.
0
