75ste Jaargang VRIJDAG 6 APRIL 1934 No. 22712 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADyERTENTIENi STADSNIEUWS. Portret van wijlen H.M. de Koningin-Moeder BUITENLAND. Het voornaamste Nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD OiijHBiaj |0 Ct«. pér regel voor advertentiën uit Lelden en plaateen waar agentschappen van one Blad gevestigd zijn. Voor allé andere advertentiën 35 Cts. per regel. Kleine advertentiën uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht. Voor èventueele opzending wi brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 OtS. Bureau Noorcleindaplein Telefoonnummers voot Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postckdque^ en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. ffelJS DEZER courant* Voor Leidën pet t maanden f.2.*; për yr&& .ffifov f-0.18 'uoi Bulten Leiden, waar agenten gevestigd $jn, per Franco per post f. 2.35 V portokosten. Dit nummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD. ADRES AAN DEN RAAD. Inzake Onteigening. Negen belanghebbende huiseigenaren hebben aan den Gemeenteraad medege deeld: dat zij allen eigenaren van perceelen in het saneeringsplan Bouwelouwensteeg- Paradijssteeg alhier gelegen, zijn: dat zij hebben kennis genomen van het adres van 28 Maart j.l. door den Verhuur- dersbond voor Leiden en Omstreken aan den Raad gericht; dat zij zich kunnen vereenigen met het daarin vervat voorstel om onteigenings procedure^ te voorkomen; dat zij accoord willen gaan met den prijs voor deze te onteigenen perceelen vast te stellen door drie deskundigen, zonder voordracht door den heer Kan tonrechter te Leiden benoemd; Redenen, waarom adressanten den Raad beleefd verzoeken, aan genoemd voorstel van den Verhuurdersbond voor Lelden en Omstreken wel zijn goedkeuring te willen verleenen. NED. CHR. PADVINDERSVEREENIGING. Fancy-Fair voor het clubgebouw. De plaatselijke afdeeling van de Ned. Chr. Padvindersvereeniging, die sinds eenigen tijd in onze stad bestaat, heeft een fancy-fair georganiseerd in het club gebouw, Papengracht 18, om dit gebouw Inwendig te kunnen restaureeren. Dat is wel noodig. Het gebouw is wat ruimte en outillage betreft, uitstekend geschikt voor de oefeningen van de vereeniging, maar ziet er weinig aantrekkelijk uit en daarom heeft de hopman, de heer Groeneveld, het initiatief genomen om dezen bazaar te houden teneinde de middelen te verzame len om het wat te kunnen opknappen. De fancy fair ziet er gezellig genoeg, uit Er is een groote voorraad artikelen bijeenge bracht, die ten verkoop worden aangebo den de jongens hebben daar zelf heel wat aan gedaan terwijl verschillende attracties de gezelligheid nog verhoogen. De bazaar is tot Zaterdag geopend. De fancy fair werd geopend met de ge bruikelijke ceremoniën onder leiding van den hopman, waarna de voorzitter van de ouder-commissie, de heer L. Stolte het openingswoord uitsprak. Spr. zette in 't kort het doel van de padvinders-beweging uiteen, beval de bazaar ten zeerste bij de aanwezigen aan en dankte alle degenen, die aan de totstandkoming hebben me degewerkt. De medewerking is zeer groot geweest, niet alleen van de zijde van de ouders der leden, maar ook van velen die buiten de padvindersbeweging staan. Dadelijk daarna werd met den verkoop begonnen. Er was op dezen eersten avond belangstelling genoeg. De menschen ver drongen zich om de verschillende stands en men kon .slechts met moeite zijn weg door de pade'n vinden. Als de belangstel ling zoo groot blijft zijn Zaterdag de ta fels leeg en heeft hopman Groeneveld zijn doel bereikt. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Nieuwe inschrijvingen: Firma „Parle- vliet's Cut Flower Supply" en „D. Parle- vliet Rijnsburg" (Beperkende Bepalin gen). Sandtlaan 22, Rijnsburg. Vennoot- ten: J. Timmers, Rijnsburg; Chr. Eggink, Voorschoten; J. Eggink, Voorschoten. W. den Duik, Secr. Varkevisserstraat 37, Katwijk aan Zee. Banketbakkerij, kokerij. Eigenaar: W. den Duik, Katwijk aan Zee. Wijzigingen: Wasch-, Glans- en Strijk- inrichting „de Ozon". Hoogewoerd 70, Lei den. Uittredend eigenaar: B. J. Schnei ders, Leiden, dd. 1 Febr. 1930. Nieuwe eigenaar: A. M. Guit, Leiden. „De Landbouwer", Voorstraat 22b, Kat wijk aan Zee. Handel in melk, kaas, boter en vleeschwaren. Uittredend eigenaar: J. Arnoldus, Katwijk aan Zee, dd. 16 Maart 1934. Nieuwe Eigenaar: D. M. Parlevliet Nzn., Katwijk aan Zee. J. P. Bekker, Valkenburgerweg 9, Kat wijk aan Zee. Timmerman en aannemer. Overleden eigenaar: J. P. Bekker, Katwijk a. d. Rijn, dd. 26 Maart 1934. Wijz. han delsnaam in: Wed. J. P. BekkerVan der Wiel. Nieuwe Eigenaresse: Wed. N. Bek kerVan der Wiel, Katwijk aan den Rijn. J. Vooys, Badstraat 7, Katwijk. Slagerij. Vestiging filiaal: Secr. Varkevisserstraat 36. Katwijk. Naamlooze Vennootschap Handel en In dustrie Maatschappij „Rhenania", voor heen firma J. R. Schouten. Stationsstraat 52, Alphen a. d. Rijn. Uittredende com missarissen: M. A. Hoogendijk, Alphen a. d Rijn, d.d. Juli 1930 en C. van Ingen, d.d. Oct. 1931. WAARSCHUWING. MOOI HOLLAND. Een lezeres zond ons bovenstaande foto, welke een specifiek Hollandsch landschap in beeld brengt. Toch zullen betrekkelijk weinigen weten, dat men dezen molen in de onmiddellijke nabijheid van de Sleutel stad vinden kan, n.l. op korten afstand van het z.gjr Studentenpad, het verleng de van de Rijn- en Schlekade. CONTACTCOMMISSIE S. L .F. EN L. L V. De Commissaris van Politie alhier waar schuwt de ingezetenen tegen een persoon, die er zijn werk van maakt Belgische vijf- francsstukken voor rijksdaalders uit te geven. Verscheidene winkeliers zijn reeds het slachtoffer geworden. Jaarverslag over 1933. Aan het verslag van de contact-commis sie voor de samenwerking tusschen de Stedelijke Lichtfabrieken en de erkende Installateurs te Leiden over het jaar 1933 is het volgende ontleend De toetreding van de georganiseerde gasinstallateurs tot de Commissie nood zaakte tot zeer ingrijpende veranderingen in de samenstelling. In het vorige verslag kon deze toetreding alreeds in uitzicht worden gesteld en in het begin van 1933 kreeg deze aangelegenheid haar beslag, nadat tusschen de Directie der Lichtfa- brieen en de Besturen der gasinstallateurs- organisaties, samengevoegd tot de z.g. Gasfederatie, volledige overeenstemming was bereikt over een regeling betreffende den verkoop van verbruikstoestellen in den toonwinkel, analoog aan de reeds bestaande met de electrotechnische installateurs. De samenstelling werd als volgt: A. M. Touw, voorzitter; W. J. Batist Jr., secre taris; Ir. P. Fehmers, C. J. Nieboer. J. B. B. Bosse, A. Straatman, Leden S.L.F.; W. Zwart. J. A, Beurze, Leden Electr. Install. Federatie; W. F. Engels, Jan de Nie Sr., Leden Gas Install. Federatie. In dit verslagjaar is derhalve ten volle verwezenlijkt hetgeen indertijd in het rap port van de Toonwinkel-Commissie werd voorgesteld, t.w. samenwerking tusschen de Lichtfabrieken èn de gas- en electro technische installateurs, door middel van een Contact-Commissie, onder een neu tralen voorzitter. Wat de werkzaamheden in het afge- loopen jaar betreft valt het volgende te memoreeren. Bij de vaststelling der verkoopprijzen van de gasverbruikstoestellen. geldend zoo wel bij verkoop in den toonwinkel als door de erkende gasinstallateurs, werden, even als bij „Electriciteit", enkele populaire toestellen met speciale lage prijzen aan gewezen. Ook werden in den loop van het jaar de verkoopprijzen van enkele electri- sche toestellen verlaagd. Voor de electrotechnische installateurs werd onder de auspiciën onzer Commissie in het voorjaar een cursus gegeven over het onderwerp „De kunst van verkoopen." De opvolgende lezingen mochten zich in toenemende belangstelling van de instal lateurs verheugen. De vele goede wenken, die de ter zake kundige sprekers in hun voordrachten hebben gegeven, waren al leszins behartigenswaard en wij kunnen slechts wenschen, dat de installateurs bij het drijven van hun zaken zich deze ten nutte zullen weten te maken. Hetzelfde geldt voor de gasinstallateurs. die in Juni in de gelegenheid werden gesteld met hun gezellen en het fitterspersoneel der Gas fabriek een cursus te volgen over warm watertoestellen en voor wie op 25 Sept. een lezing werd gehouden over het onder werp „Gasverwarming. Buiten het kader van het gewone pro gramma voor de propaganda stond voorts de medewerking welke gemeenschappelijk door de Lichtfabrieken en de Federatie van Gasinstallateurs in Mei-Juni werd verleend aan een demonstratie ter propa geering van het koken op gas, door een plaatselijken grossier in gasfornuizen. Alles bij elkaar is ook in dit jaar de noodige activiteit betoond en kan het jaar 1933 voor onze Commissie belangrijk wor den genoemd. De instelling dier Commis sie heeft ook in dit jaar bij vernieuwing haar nut bewezen en wanneer ook bij de Federatie der Gasinstallateurs de interne organisatie in de toekomst nog wat hech ter zal zijn geworden, zal ook de samen werking met die groep op den duur goede, vruchten voor de gemeenschap kunnen afwerpen en zijn wij overtuigd, dat nog veel goeds tot stand kan worden gebracht. o Nog zijn aan onze Bureaux verkrijgbaar portretten van wijlen H. M. Koningin Emma tegen den geringen prijs van f. 0.20 niet ingelijst en van f. 1.45 keurig ingelijst. Wie daarop prijs stelt, haaste zich! Bestellingen worden ook aangenomen bij onderstaande adressen: P. Schipperus, Rijnsburg. A. v. d. Berg, Katwijk-Binnen M. C. v. d. Lee, Katwijk a. Zee P. A. Woest, Wassenaar M. G. Emeis, Voorschoten J. C. Ruys, Noordwijk a. Zee H. Buyze, Noordwijk-Binnen J. W. de Gruyter, Sassenheim Boekh. „De Volharding", Lisse Firma J. G. Kat, Hillegom. Kantoorhouder A. W. Buntsma, Woubrugge. Kemp's Boek- en Kunsthandel, Alphen a. d. Rijn Jongejan's Boekhandel, Boskoop Sigarenmagazijn F. A. Grégoire, Pr. Hendrikstr. 25, Bodegraven. CENTR. NED. AMBTENAARSBOND. Lezing van den heer C. J. v. Spall over „Waterwinning". Op uitnoodiging van het bestuur der Vakgroep Gemeente-ambtenaren van den C.N.A.B. afd. Leiden hield de heer C. J. v. Spall, waarnemend Directeur van de Leidsche Duinwater Mij. In „De Harmonie" een lezing over bovengenoemd onderwerp. De heer J. W. Schneider, voorzitter der groep, leidde den spreker met enkele woorden in, na de aanwezigen verwel komd te hebben. De heer van Spall, zijn lezing aanvan gende, wees er op. dat voor mensch en dier water van de grootste beteekenis is; naast lucht is water voor mensch en dier een der voornaamste levensbehoeften. Ook voor huishoudelijk en industrieel gebruik is water onontbeerlijk. Reeds in de grijze oudheid besteedde men groote zorg aan een goede water verzorging. Bij de Israëlieten was de techniek van de watervoorziening zelfds zeer ontwikkeld; de voorziening van water van de stad Jeruzalem onder Koning Salomo was beroemd. Zij diende niet alleen voor de voorziening in de behoefte aan drinkwater, doch ook voor industrieele en bevloeiingsdoeleinden. Het water werd echter niet, zooals heden ten dage, tot in de huizen gedistribueerd maar werd ver krijgbaar gesteld bij openbare putten. Wie water noodig had, moest het dus komen halen. De Egyptenaren verkregen het water door putten en het waren de Grieken, die een aanvang maakten met het maken van waterleidingen voor meerdere plaatsen tegelijk. Beroemd zijn o.a. de waterleidin gen van Samos, Pergamon en Athene. De oudste Romeinsche waterleidingen dateeren vah het jaar 300. Het water werd door aquadducten naar groote reservoirs gevoerd, teneinde de vaste stoffen te laten bezinken. De distributie geschiedde door middel van aarden, of looden buizen. Ver. giftigingen door water van een hoog lood- gehalte waren geen zeldzaamheden. Het waterverbruik te Rome was destijds vrij hoog en bedroeg 200 liter per hoofd en per etmaal, aanmerkelijk hooger dan thans dus, nu gewoonlijk van 80150 liter verbruikt wordt. Niet alleen in Italië bouwden de "Romeinsche waterleiding technici him waterleidingen, ook in Spanje (het aquaduct van Segovia wordt nog 'heden ten dage gebruikt!) en in Frank rijk (aquaduct van Nimes). Ook in Afrika is in het aquaduct van Carthagena nog het bewijs te vinden van de vroegere werkzaamheid der Romeinen op dit gebied. Zij, die Keulen, Remagen, Mainz of Call in de Eifel bezochten, herinneren zich ongetwijfeld nog de resten der Romeinsche aquaducten. In de middeleeuwen verliet men echter het denkbeeld, om grootere bevolkings centra van een centraal punt uit van water te bedienen en werd locaal in de behoefte aan drinkwater voorzien.. In het algemeen betrok men het water van daar, waar het gemakkelijk kon wor den verkregen, b.v. uit putten of rivieren. Men gaf zich destijds helaas nog te weinig rekenschap van eisehen, op hygiënisch gebied te stellen. In ons land begon men in het midden der vorige eeuw het nut van drinkwater voorziening voor groote bevolkingscentra in te zien. Amsterdam gaf in 1853 het voorbeeld en in 1865 volgde den Helder het voorbeeld van de hoofdstad. Na de be kende cholera-epidemie van 1866 volgden meer steden, waaronder Rotterdam, Den Haag Haarlem en ook Leiden. Spr, behandelde daarna tn den breede het Leidsche waterleidingsbedrijf waarbij hij er op wees, dat drinkwater voortdu rend vrij moet zijn voor de gezondheid schadelijke bacillen en stoffen, helder, kleur-, reuk. en smaakloos moet zijn en steeds in voldoende mate voorhanden terwijl de temperatuur zoodanig dient te zijn. dat het gaarne genoten wordt. Met tal van lantaarnplaten demon streerde spr. de wijze van waterwinning, zuivering en distributie om te besluiten met enkele lichtbeelden van primitieve waterwinning ten plattelande. Op het gesprokene volgde een hartelijk applaus, waarna de voorzitter den heer van Spall dank bracht voor de interes sante lezing. DE ALGEMEENE TOESTAND. De Ontwapening. Grandi, de Italiaansche ambassadeur te Londen, heeft gisteren een onderhoud ge had met Henderson en Agnides over den tegenwoordigen stand der otwapeningsbe- sprekingen. Reuter meent te weten, dat de Amerikaansche gedelegeerde Norman Davis na het afwikkelen van zijn parti culiere zaken te Londen een aantal offi- cieele besprekingen zal voeren waarbij de ontwapening een groote plaats zou innemen. DUITSCHLAND. De Paus tot de Duitsche katholieke jeugd. In een toespraak tot 300 jonge Duit- schers. die gisteren in het Vaticaan op audiëntie waren, heeft de Paus gezegd, dat hij met kracht de rechten van het katho licisme in Duitschland zou verdedigen. In het begin van zijn toespraak betoogde de Paus hoezeer hem het lot van de katho lieke jeugdorganisaties in Duitschland ter harte gaat. Beter dan iemand anders aldus de Paus weet ik, hoe moeilijk de tegenwoordige tijd is, niet alleen voor heel Duitschland, maar in het bijzonder voor katholiek Duitschland en voor de katholieke jeugd. De Paus ontvangt dage lijks berichten dienaangaande, die helaas ongunstig zijn. Hij hoeft desondanks niet de hoop verloren op een betere toekomst, die wellicht spoedig zal aanbreken. Men moet de voorzienigheid niet het onrecht aandoen om de hoop te verliezen. De voorzienigheid zal ongetwijfeld tus- schenbeide komen. De Paus voegde eraan toe, dat hij in de oogen der Jongelieden DE ARBEIDSBEURS. Op den 5den April 1934 waren 3253 (v.j. 3100 werkzoekenden ingeschreven. Onze oud-stadgenoot, de heer G. F. L. Locher, hulppred. te Vreewijk, Rot terdam hoopt Zondag 22 April a.s. afscheid te nemen van de Ned. Herv.. Gem, te R'damVreewijk en Zondag 3 Juni d.a.v. zijn intrede te doen te Nljega-Elahuizen, na bevestigd te zijn door dr. J. C. S. Locher van hier. Op veelvuldig verzoek zal de Leidsche Dilettantenclub ook dit jaar weer eenige ontspanningsavonden voor werkloozen organiseeren. Gelet op het groote succes van verleden jaar, twijfelen wij ook thans niet of zij zullen in den smaak vallen, temeer daar aan regie en aankleeding alle zorg zal worden besteed. De eerste uitvoering wordt gegeven op Maandag 16 dezer. Opgevoerd zal worden het bekende ooriogsdrama van Bertha von Suttner „De wapens neer". Men verzoekt ons mede te deelen, dat de trekking der verloting van de Christelijk Historische Jongerengroep, welke op 6 April was vastgesteld, tot na dere aankondiging is uitgesteld. Zie de advertentie in dit Blad. Naar wij vernemen is het Weldadig heidsconcert ten bate van het Ned. Ge nootschap tot Zedelijke Verbetering van Gevangen, en te geven door „de Vereenig- de Zangers" nader vastgesteld op Dinsdag 17 April a.s. De eerstvolgende maandelijksche bijeenkomst der Maatschappij der Neder- iandsche Letterkunde zal plaats vinden op Vrijdag 13 dezer. In deze vergadering zal de verkiezing geschieden van twee leden in de bibliotheekcommissie in de plaatsen van mej. F. de Meyier en drs. R. van der Meulen wier drie jaren vervuld zijn. Voorts zal dr. G. J. Geers in deze bijeen komst een voordracht houden over: De psycho-analyse, toegepast op de cultuur geschiedenis. Bij den ontvanger der directe be lastingen op het 2e kantoor alhier is aan gewetensgeld ontvangen f. 323 50 en f. 60.80 en bij den inspecteur der directe belastingen in <}e Ie afdeeling f. 285. BINNENLAND. Algemeene vergadering te Utrecht van de Chr. Historische Unie; openingsrede van jhr. mr. De Geer (3de Blad). Onderzeeboot bij Den Helder op een steiger gevaren (Gemengd, 4de Blad). De zaak-Onnes van Nijenrode; de tweedé Utrechtsche rechercheur gehoord (Recht zaken, 3de Blad). Het drama te Nieuwkoop voor het Am- sterdamsche Gerechtshof: in hooger be roep is Ijaar gevangenisstraf geëischt, (Rechtzaken, le Blad.) BUITENLAND. Vonnis tegen de moordenaars van den Roemeenschen premier Duca. Een drei gende kabinetscrisis (Buitenl., 1ste Blad). Proclamatie der Fransche regeering aan de ambtenaren (Buitenland, 1ste Blad). Verdere ontdekkingen in het Stavisky- schandaal (Buitenland, 1ste Blad). De Britsch-Indische Congres-partij keert terug in de politiek (Buitenland, le Blad). hun wil las om de vlag met moed hoog te houden. Velen van hen hebben reeds moe ten lijden, maar de jeugdorganisaties hebben blijken van heldenmoed, geloof en levenskracht gegeven, die doen herinneren aan de martelaren. Het hangt niet van den wil van den Paus af, of bepaalde personen rechtvaar dige of onrechtvaardige daden begaan, maar de jonge katholieken moeten ver zekerd zijn, dat de Paus tot eiken prijs de waarheid zal zeggen en haar verdedigen. Hij zal ook de rechten van het geweten en van het katholieke geloof en de god delijke eer verdedigen. Zonder het katholicisme, zonder de kerk, zonder de leerstellingen en het katholieke leven blijft er vrijwel niets van het chris tendom over. De laatste tijden bewijzen, dat er niet alleen een valsoh christendom, maar een zuiver heidendom bestaat. Van 1 April af moeten steeds vijf amb tenaren van de verschillende salarisgroe pen vrijwillig voor een maand arbeidsdienst doen. Eerst zuilen de ambtenaren beneden de 45 jaren, die geen soldaat zijn geweest, of geen lid zijn geweest van SA of SS of Stahlhelm als zoodanig dienst doen. Later volgen andere ambtenaren, in de eerste plaats die een leidende functie bekleeden of veel met publiek moeten omgaan. Aan gezien door deze maatregelen ook arbeids gelegenheid wordt geschapen voor vijf werkloozen. die de „arbeidsdienstwilligen" zullen vervangen hebben de employé's en arbeiders het zich tot plicht gerekend de te maken kosten vrijwillig te bestrijden. ROEMENIE. Vonnis in het proces Duca. Gisteren is vonnis gewezen in het proces tegen de moordenaars van premier Duca. De student Konstantinescu. die de doode- lijke schoten op Duca loste, werd veroor deeld tot levenslangen dwangarbeid, even als zijn beide medeplichtigen, de studenten Belimace en Caranica. Ale andere beklaagden werden vrijge sproken. Ook de leider der „IJzeren Garde" Codreanu en generaal Cantacuzino. Het vonnis heeft in Boekarest een ge weldigen indruk gemaakt, wijl men er een rehabilitatie in ziet van de „IJzeren Garde" en een ernstige nederlaag van de regeering Tatarescu. Men voorziet, als gevolg van deze gerechtelijke uitspraak, een sterken aanwas van het ledental der „IJzeren Garde." Wat de regeering doen zal, valt op het oogenblik nog niet te zeggen. Een week geleden verluidde het, dat, in geval van vrijspraak, de leider der regeering zou aftreden en plaats zou maken voor een kabinet onder leiding van veldmaarschalk Averescu. De beslissing ligt intusschen bij de kroon Hoe die beslissing echter ook moge uitval len, één ding is zeker: het groote conflict tusschen de twee richtingen in Roemenië is door het militair gerecht niet ten na- deele van de „IJzeren Garde" beslist. Volgens de Hongaarsche bladen, heeft de regeering aan koning Carol haar ont slag aangeboden, hetgeen deze evenwel niet heeft aangenomen. Het schijnt vast te staan, dat Titulescu niet bereid is tot medewerking aan een nieuwe regeering. De bladen verspreiden verder het ge rucht, dat de koning voornemens is de leider van de „IJzeren Garde", Codreanu in audiëntie te ontvangen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1934 | | pagina 1