VAN DER ZANDEN's Schoenlint
EXPOSITIE
ONZE SORTEERING
V000 HET SEIZOEN IS GOMFLEE
Fa. Goddijn, MarelO
Fa. H0LSWILDER-SAR0NI
WANDELSTOKKEN
Voorjaarsrijkdom.
De rouw-iris.
HEEFT U EEN STOFZUIGER N00DI
Zijn eerste vlucht
i VOORJAAR 1934
W. BROUWER - Horloger - Haarlemmerstraat
HAARLEMMERSTRAAT 23 - TELEFOON 207
DE STOFZUIGER CENTRALE - HAGEM
LEIDSCH DAGBLAD Zesde Blad
Woensdag 21 Maart
UIT DE BONTE WAERELD.
KOMT U EVEN KIJKEN?
DE JUISTE STOFZUIGER OP DE JUISTE PLAK
bij de Haarlemmerstraa
3EIE
MAARSMANSSTEEG 5
TELEF. 2661
OVERTREKKEN REPAREER^
EEN MOOI KIJKJE VAN HET BUITENLEVEN.
Door Liam O'FIaherty.
De jonge zeemeeuw zat alleen op den
rotsrand. Zijn twee broers en zijn zuster
waren den vorigen dag al weg gevlogen.
Hij had niet met hen mee durven vlie
gen. Toen hij met een vaartje naar den
rand van de rots was geloopen en gepro
beerd, had om zijn vleugels uit te slaan
was hij plotseling bang geworden. De
groote oppervlakte van de zee strekte zich
onder hem uit, en het leek zoo ver mij
len ver naar beneden. Hij was zeker,
dat zijn vleugels hem niet zouden kunnen
dragen, dus hij boog zijn hoofd en liep
weg, terug naar het holletje in de rots,
waar hij 's nachts sliep. Zelfs toen alle
twee zijn broers en ook zijn jong zustertje
dat veel kortere vleugels had dan hij zelf,
naar den rand liepen, hun vleugels uit
sloegen en wegvlogen ontbrak hem den
moed om ook dien zoo wanhopig lijken-
den sprong te wagen. Zijn vader en moe
der waren aan komen vliegen en hadden
hem met hun schrille stemmen geroepen,
hem moed ingesproken, gedreigd hem
van honger op zijn rots om te laten ko
men als hij niet weg vloog. Maar hij durf
de zich voor niets en voor niemand te
bewegen.
Dat was vierentwintig uur geleden ge
weest. Al dien tijd lang was er niemand
bij hem geweest. Den heelen vorigen dag
had hij zijn ouders met zijn broer en zus
ter zien rondvliegen om hun vliegkunst
te vervolmaken; hij had gezien hoe ze
leerden over de golven scheren en hoe
naar een visch duiken.
Hij had zijn oudsten broer zijn eerste
haring zien vangen en opeten, terwijl zijn
ouders om hem heen cirkelden met een
trotsch geschreeuw. En den heelen mor
gen had de familie rondgeloopen over het
groote plateau halverwege de tegenover
liggende klip en hem geplaagd om zijn
lafheid.
De zon klom nu in den hemel omhoog
en straalde recht op zijn rots, die op het
Zuiden lag. Hij had last van de hitte,
want hij had sedert het vallen van den
vorigen avond niets gegeten. Toen had
hij een gedroogd stuk van een makreel-
staart op het verste uiteinde van zijn rots
rand gevonden. Nu was er geen kruimel
tje eten meer te vinden. Hij had elke
vierkante centimeter afgezocht en het
lieele ruwe, van hardgeworden vuil aan
een gekleefde strooien nest afgezocht,
waarin hij en zijn broers en zusters uitge
broed waren Hij had zelfs aan de droge
stukjes gespikkelde eierschaal geknaagd.
Het was net geweest alsof hij wat van
zichzelf probeerde op te eten. Toen had
hij van het eene eind van de rots naar
het andere op en neer geloopen; zijn grijs
lichaam was van dezelfde kleur geweest
als de rots en zijn lange grijze pooten
stapten voorzichtig en elegant, terwijl hij
steeds probeerde een manier te vinden om
zijn ouders te bereiken zonder dat hij
hoefde vliegen. Maar aan weerszijden van
hem eindigde de rand in een loodrechten
afgrond, met de zee er onder. En tusschen
hem en zijn ouders was een diepe breede
kloof. Hij moest hen toch kunnen berei
ken zonder te vliegen als hij maar in
noordelijke richting langs de klip kon ko
men? Maar waar moest hij dan op loo-
pen? Er was geen enkele richel, en hij
was geen vlieg. En boven hem was ook
niets te zien De rotswand rees steil om
hoog en de top daarvan was misschien
nog verder weg dan de zee beneden hem.
Hij liep langzaam naar den uitersten
rand van zijn rots en, op één poot staan
de met de andere onder zijn vleugel ver
borgen, sloot hij eerst het eene oog en
daarna het andere, en deed alsof hij bezig
was in slaap te vallen. Nog namen ze niet
de minste notitie van hem. Hij zag zijn
twee broers en zijn zuster op het plateau
liggen dommelen, met hun koppen in hun
halsveeren gedoken. Zijn vader was bezig
de veeren op zijn witte rug glad te strij
ken. Zijn moeder alleen keek naar hem.
Ze stond op een klein hoog heuveltje in
het plateau met haar witte borst naar
voren. Nu en dan trok ze aan een stuk
visch dat aan haar voeten lag en schuur
de dan haar snavel aan weerszijden langs
de rots. Het zien van het voedsel maakte
hem wild. Wat zou hij graag zoo aan een
visch willen trekken, en zijn snavel nu en
dan langs de rots schuren om hem te
scherpen. Hij kakelde zacht. Zijn moeder
kakelde ook en keek naar hem.
„Ka-ka-ka", riep hij, en vroeg haar
hem wat eten te brengen.
„Kaw-ool-ah", riep ze uitneodigend
terug. Maar hij bleef klagelijk roepen en
na een minuut of wat uitte hij een vreug
dekreet. Zijn moeder had een stuk van
de visch opgepakt en kwam er mee naar
hem toe vliegen. Hij leunde verlangend
voorover, terwijl zijn pooten een roffel op
de rots sloegen. Maar toen ze juist tegen
over hem was, op een kleinen afstand van
de rots, stond ze plotseling stil. met haar
pooten naar beneden hangend, haar vleu
gels bewegingloos en net stuk visch in
haar bek was bijna binnen zijn bereik.
Verrast wachtte hij een oogenblik, zich
afvragend waarom ze niet dichterbij
kwam en toen dol van den honger dook
hij naar de visch. Met 'n luiden schreepw
viel hij van den rotswand af en de ruimte
in. Zijn moeder had 'n zwaai naar boven
genomen. Terwijl hij onder haar door
schoot hoorde hij het geruisch van haar
vleugels. Toen maakte een ontzaggelijke
angst zich van haar meester en zijn hart
stond stil. Hij hoorde niets. Maar het
duurde maar een oogenblik. Een seconde
later voelde hij hoe zijn vleugels zich
uitbreidden De wind tochtte tegen zijn
borstveeren. dan onder zijn buik en tegen
zijn vleugels. Hij viel nu niet meer. Hij
vloog steeds verder naar beneden en naar
de zee. Hij was niet bang meer. Hij was
alleen een klein beetje duizelig.
Toen gaf hij een grooten slag met zijn
vleugels en hij schoot naar voren. Hij uit
te een vreugdekreet en gaf weer een
grooten slag. Hij schoot weer naar boven.
Hij stak zijn borst vooruit en liet zich zei
len op den wind.
„Ka-ka-ka. Ka-ka-ka. Waw-aal-ah."
Zijn moeder schoot hem met een zwaai
voorbij, haar vleugels maakte een gewel
dig lawaai. Hij antwoordde haar met een
tweeden kreet. Toen vloog zijn vader krij-
schend naar hem toe. Hij zag zijn broers
en zusters om hem heen vliegen, cirkelend
en stil staand en omhoog klimmend en
duikend.
En toen vergat hij volkomen dat hij
zelf te duiken en klimmen en cirkelen,
niet altijd had kunnen vliegen en begon
schril roepende.
Hij was nu dicht bij de zee, hij vloog
er recht over heen, uitkijkend over het
water Hij zag een groote groene zee voor
zich, met kleine richeltjes, die er over
heen schoven, en hij draaide zijn snavel
naar opzij en kraaide vermaakt. Zijn
ouders en zijn broers en zuster waren
voor hem op den groenen grond gaan
zitten. Ze wenkten hem. schril roepende.
HIJ stak zijn pooten uit om ze op de
groene zee neer te zetten Ze zakten erin.
Hij schreeuwde van angst en probeerde
met flappende vleugels weer omhoog te
komen. Maar hij was moe en zwak van
den honger en het ging niet, uitgeput als
hij was van de ongekende inspanning.
Zijn poote zonken in de groene zee en
toen raakte het zijn buik aan en zonk hij
niet verder. Hij dreeft erop. En om hem
heen schrc ■"•de zijn familie haar 'of uit
en hun snavels boden hem stukken visch
aan. Hij had zijn eerste vlucht gemaakt.
.Vertaald door WILLY VAN DER TAK.
De rouw-iris (Iris Suslana) is een bloem,
die eeuwen geleden al bekend was en
tegenwoordig nog steeds ln cultuur is, al
zullen de meeste menschen er nog wel
geen kennis mee gemaakt hebben. Want
het is een bloem, die in het verborgen
bloeit; dit niet al te letterlijk genomen,
want ln het wild zullen we haar wel niet
tegenkomen.
Wat het vaderland van de Iris van Suza
is, is niet bekend. Vermoedelijk Klein-Azië
en Perzië. Toch heeft nog geen enkele
expeditie in die landen ooit een Rouw-
Iris in het wild gevonden! Toen de mensch
de bloem ontdekt had, schijnen de andere
soortgenooten zich ergens verstopt te
hebben.
Maar'nu de bloem zelf. Stel u voor een
kogelronde, heel groote Iris, met prachtig
omgebogen bloembladeren. De ondergrond
van het bloemblad is wit; daarop een
onbegrijpelijk fijne stipjesteekening, die
naar de randen ln haardunne streepjes
verloopt. Die teekening is zeer donker
bruinpaars. Op de lippen (de hangende
bloembladeren, waar de „baard" op zit)
is de teekening dichter en donkerder dan
op de omhooggeheven deelen. De baard
zelf is donkerpaars, op zwart af. Er is voor
deze bloem maar één woord; indrukwek
kend. Geen vlotte, gezellige bloem, niet iets
om in Je knoopsgat te steken of eventjes
aardig in een vaasje te schikken. Een
koninklijke, statige, ernstige bloem. Iets
buitengewoons.
Wij noemen de bloem Rouw-iris; Trauer
Iris, Iris deuil, Mourning Widow heet het
ln andere talen. De bloem, die in 1573 van
Constanttnopel naar Weenen werd ge
bracht en vandaar binnen enkele Jaren in
de botanische tuinen van Europa Ingang
vond. werd al in 1601 ln onzen Leidschen
plantentuin gevonden en Clusius, de groote
botanicus die daar toen aan het hoofd
stond heeft er een vrij nauwkeurige af
beelding van gegeven. Linnaeus was de
eerste die de Rouw-iris heeft beschreven.
Hoewel deze Iris nooit een mode-artikel
is geweest, zooals in de Gouden Eeuw de
Tulpen is de plant toch altijd in cultuur
gebleven en steeds bestond er min of meer
vraag naar. 't Is natuurlijk niet iets, dat
onmiddellijk iedereen pakken zal; de
bloem is daar te ernstig, te statig voor. Een
heel oude legende verhaalt, dat deze Iris
oorspronkelijk wit was maar de rouw heeft
aangenomen bij het sterven van Christus.
Er komt natuurlijk nóg iets bij, waardoor
Iris Susiana nooit zoo populair is gewor
den en ook nooit kan worden als b.v. de
Tulpen. In ons klimaat kunnen we met
den besten wil van de wereld geen succes
met de cultuur er van behalen. Al weten
we dan niet precies, waar het land van
oorsprong ligt. wél is het bekend hoe het
klimaat zijn moet waarin deze Irissen ge
dijen kunnen. En dat is nu eenmaal totaal
verschillend van het onze. Iris Susiana
hoort tot de wortelstok-Irissen en de
andere familieleden, die meest uit Midden-
Azië en Palestina komen, stellen dezelfde
eisohen als de Rouw-iris: een plotseling
invallend, warm voorjaar, daarna een ver
zengend heete zomer waarin de planten,
die in de lente bloeiden, afsterven; dan een
koude, gelijkmatige winter met sneeuw,
Waaronder de wortelstokken veilig gebor
gen liggen en niet ontijdig kunnen gaan
uitloopen. Kom daarvoor nu eens bij ons!
Toch hebben we de laatste jaren een
prachtige Ersatz gekregen voor de donkere
Rouw-iris: men heeft kruisingen weten te
maken tusschen de Oncocyclus-lrissen
(waar de Rouw-iris ook toe behoort) en
de Irissen van de Regelia-groep, die in ons
klimaat, juist zoo goed groeien en heel
mild bloeien. Het resultaat was een groep
Irissen, die wél hier willen gedijen, en
toch bijna even rond en evenzoo geteekend
zijn als de Rouw-iris en Kaar verwanten.
Deze hybriden worden Regellocyclus-Iris-
sen genoemd (een mondvol!) en al zijn ze
niet heelemaal zoo rond als Iris Susiana,
veel scheelt het toch niet. Met deze nieuwe
sterke Irissen kunnen we het dus gerust
probeeren.
L. S.
VALT DE TOREN VAN PISA OM?
Het is niet de eerste maal, dat men het
einde van Pisa's scheeve toren nabij waant.
Verschillende ongewone afwijkingen zijn
thans goed waarneembaar en enkele archi
tecten hebben reeds het tijdstip pogen
vast te stellen, waarop het bouwwerk zal
ineenstorten. Ter voorkoming van verdere
verzakking worden momenteel alle maat
regelen genomen. Een geweldige balken-
stellage, die zich onder de grond bevindt,
steunt de toren, zoodat het is. als leunde
hij op krukken. Het gevaarte bestaat uit
acht verdiepingen en is 54 M. hoog. Toen
men met de bouw van de derde étage bezig
was, ontdekte men al, dat de constructie
begon over te hellen. De bouwplannen
werden toen gewijzigd, en de toren werd
opeen zoodanige manier voltooid, dat het
zwaartepunt toch op een technisch ver
antwoorde plaats kwam. Maar dit zwaar
tepunt is thans in beweging gekomen! De
oorzaak hiervan zou gezocht moeten wor
den in de aanwezigheid van wateraders,
die onder de toren doorloopen Deze aders
zouden in de loop der eeuwen langzaam
naar omhoog zijn gekomen
Reeds twintig laar geleden werd ge
constateerd, dat het bouwwerk vijftien
c.M. verzakt was. Vijfentwintigduizend ac-
ten betreffende een betere fundeering van
de scheeve toren bevinden zich in de
archieven te Pisa. Men heeft nu het bouw
werk geheel voor het publiek gesloten.
Tevoren mochten toch ook niet meer dan
drie personen tegelijk het gevaarte be
stijgen.
o
25 SECONDEN HECHTENIS.
Een zekere beroemdheid verwierf de
Amerikaansche rechter, die het indertijd
waagde, de almachtige Standard Oil
Company te veroordeelen tot een boete
van 30.000.000 dollar. Het schijnt wel, dat
deze rechter een bijzonder sportleven aan
leg heeft en er naar streeft records te
vestigen want thans heeft hij een man,
die de aan zijn vrouw gerichte brieven
had geopend, veroordeeld tot een hech
tenis van 25 seconden. De straf werd on
middellijk voltrokken en de rechter zelf
hield met het horloge in de hand de
wacht
BREESTRAAT No. 77
TELEF. 1189
7804
VAN ONZE VOORJ AARS-COLLECTIE in
DE RUIME OVERZICHTELIJKE ETALAGES.
Bericht hierbij, dat het filiaal Breestraat 68
opgeheven en vereenigd wordt met de zaak
All één-Verkoop van het TELLUS Horloge.
Grootste sorteering Uurwerken. - Atelier voor Reparati
BRENGT U DAN OOK EEN BEZOEK AAN
KOREVAARSTR. 7 LEIDEN - TELEF. 2945
Eerst dan heeft U 100 °/o waarde voor Uw g
Want.... wij ondervinden nog dagelijks, dat de
noodige voorlichting bij de aanschaffing van een
stofzuiger heeft ontbroken!
Wij komen nog steeds in huizen waar een klop-
veeg-zuiger had móéten zijn, terwijl een gewone
stofzuiger aanwezig is;
of een zakmodel, als een sleemodel beter op
z'n plaats zou zijn geweest;
en wordt zelfs vaak een klop-veeg-zuiger ge
bruikt, waar met een gewone stofzuiger had kun
nen worden volstaan! 7912
ONS MOTTO IS DAN OOK
Wij hebben keuze uit 35 verschillende merken,
m. a. w.:
WIJ HEBBEN ALTIJD EEN MACHINE VOOR
U, WELKE ÈN VOOR' UW STOFFEERING
ÈN VOOR UW HUIS HET MEEST
GESCHIKT IS!
Zij geeft U een volledig
van hetgeen in het betere ge
gedragen zed worden. Al 0
hoeden hebben iets aparts, w"
door ze passen bij de mode
dameskleeding. Desondanks zt
onze prijzen zeer laag. U slaagt b
7931
E3G
3EEÜÜ
7974
c=giiinins=>
RECLAME TOMPOUCE, in groote sorteering 1 Af]
3.90 - 3.40 - 2.90 - 2.40 -1.95 l."U
IN ALLE PRIJZEN
STOKPARAPLUIES, Reclameprijs5.90
===3GS2
31=JE
]Q[
