a
Humor uit het Buitenland.
LEIDSCH DAGBLAD - Vierde Blad
Zaterdag 20 Januari
FINANCIEEL OVERZICHT.
SCHEEPSTIJDINGEN.
„Waarom ls de loodgieter weer terug gegaan bad
li) zijn gereedschappen vergeten V",
a ij***' m'n mistletoe," (Happy Magjj
„Waarom kijk je niet uit Je oogen, waar je heen
gaat 1"
„Hoe voor den drommel wéét ik, waar ik heen ga?"
t (Judge),
Vrouwlief„Hier zijn je pijp en je pantoffels, liefste,
en ik zal je dadelijk de krant brengen."
Man: „Prachtig. Enehlaat me dan ook je
nieuwe hoed maar eens zien. Ik wil graag het ergste
weten." (Happy Mag.)
„Denk je dat je kleermaker me credlet zou geven 5" I
„Kent hij je?" li
„Nee."
„Dan bun Je het wel probeeren."
(Gazettino Illustrate).
Effect van de fluitketel.
(Smith's Weekly).
„Wat Is er met die kerel gebeurd, die ervan beschut
digd werd, jouw handteekening op een chèque te hebben
nagemaakt
„Ze hebben een onderzoek naar zijn geestvermopüi
gelast." (Humorist), J
Het jongste Amerikaanse he valuta-expe
riment Voorbereiding voor definitieve
stabilisatie of nieuwe onzekerheid?
Dlvidenduitkeeringen van Amerikaansche
.Maatschappijen De positie van Dollar-
obllgatiën en de kwestie der goudclausule
Goede vraag naar Indische leeningen
Geringe handel op de aandeclenmarkt.
De vraag, op welke wijze de Amerikaan
sche regeering het groote gat zou dekken,
dat door de vermindering van Inkomsten,
gepaard gaande met een geweldige stijging
der uitgaven in de Staatsbegrooting ls ge
slagen, heeft haar beantwoording gevon
den in de jongste Boodschap van Presi
dent Roosevelt aan het Congres. Op waar
lijk ingenieuze wijze heeft Roosevelt de
noodzakelijkheid, om de noodlge middelen
voor het bekostigen der Staatshuishouding
te vinden, samengekoppeld aan zijn plan
nen met betrekking tot de valuta.
Eenerzijds legt hij beslag op alle mone
tair goudvoorraden in de Verecnigde Sta
ten, die in totaal meer dan vier milliard
dollar bedragen, welke voornamelijk in het
bezit zijn van de Federale Reservebanken,
die hiervoor goud-certificaten terug zullen
ontvangen. Tegelijkertijd wordt een wet
telijke waardevermindering van den dollar
tot 60 a 60°/o van zijn vroegere waarde
doorgevoerd, en op deze basis wordt het in
het bezit van de schatkist gekomen goud
opnieuw gewaardeerd. Elke dollar goud zal
hierdoor dus plotseling omstreeks het dub
bele „waard" worden en de schatkist zal
op deze wijze een boekwinst maken van
omstreeks vier milliard.
Ofschoon dit niet met zooveel woorden
gezegd is. mag mede in verband met
vroegere uitlatingen worden aangeno
men, dat omstreeks de helft van dit be
drag zal worden aangewend voor het slui
tend maken der begrooting. De overige
twee mllliarden zullen dienen voor de vor
ming van een valuta-controlefonds, dat
blijkbaar geïnspireerd is op het Engelsche
Valuta-egalisatiefonds. Door middel van
aan- en verkoopen van dollars wil men
koersfluctuaties van den dollar binnen de
daarvoor door de regeering vastgestelde
grenzen houden, d. w. z. tusschen de 50
en 60% van de vroegere goudwaarde. Te
gelijkertijd zal, door steunaankoopen van
Amerikaansche staatsfondsen, een verdere
koersdaling van regeerings-obligatiën
worden tegengegaan.
i
Of de nieuwe plannen van President
Roosevelt inderdaad kunnen worden be
schouwd als een voorbereiding van een de
finitieve stabilisatie, als hoedanig zij zijn
aangekondigd, zal de toekomst moeten
leeren. De voornaamste factor, die hierbij
den doorslag zal geven, is het vertrouwen,
en Juist In dit opzicht heeft de Amerikaan
sche regeering als gevolg van de tot dus
verre door haar gevolgde experimenten-
politiek niet al te veel te verwachten.
Zooals boven uiteengezet, zullen de Fe
derale Reservebanken voor het door hen
aan de Schatkist af te stane goud cer
tificaten ontvangen. Deze certificaten zul
len de wettelijke reserves van de Federale
Reservebanken vormen en zij zullen wor
den gegarandeerd door het in de Schatkist
aanwezige goud. van een gewicht en ge
halte als van tijd tot tijd zal worden vast
gesteld. Zij zullen echter slechts met
goedkeuring van het Departement van Fi
nanciën in goud kunnen worden ingelost.
Dit beteekent, dat de crediet constructie
van het Federale Reserve-systeem uitslui
tend op papiergeld is opgebouwd, dat
slechts onder bepaalde voorwaarden en
willekeurig alléén door den Minister van
Financiën inlosbaar is. Eenigerlei waar
borg dat het goud der schatting tot dek
king' van de goudcertificaten der Federale
Reservebanken zal blijven dienen, heeft
men niet.
Wanneer het noodig mocht worden ge
acht een deel van het goud voor andere
doeleinden aan te wenden, zal de regeering
eenvoudig een lager goudgehalte voor den
dollar kunnen aannemen, waardoor een
gedeelte van het goud zou vrijkomen. Meer
nog dan tot dusverre zal President Roose
velt het goud en den dollar kunnen manl-
puleercn en ln de practljk zal hierdoor de
in het vooruitzicht gestelde stabilisatie
gemakkelijk illusoir kunnen worden.
Veel zal in dit opzicht al weer afhangen
van de verdere economische ontwikkeling
in de Ver. Staten.
Mocht de bedrijvigheid gaan toenemen
en in verband met het groote ult-
gavenprogramma der regeering ls dit wel
te verwachten dan zullen de stabilisa
tieplannen eerder voor verwezenlijking
vatbaar zijn dan wanneer een verdere In
zinking in het zakenleven de regeering in
spireert tot nieuwe experimenten op va
luta-gebied. Natuurlijk blijft nog altijd 't
gevaar bestaan, dat, wanneer eenmaal de
thans ter beschikking der regeering
staande middelen, waarmede het werk-
verschaffingsprogramma zal worden gefi
nancierd, zijn uitgeput, de kunstmatig ver
oorzaakte bedrijvigheid opnieuw inzakt,
waardoor het geëxperimenteer van voren
af aan zou kunnen beginnen.
Tot dusverre is de Amerikaansche re- j
geering er nog niet in geslaagd, met haar i
valuta-maatregelen een ingrijpende verbe- j
tering op economisch gebied te weeg te
brengen. Hoogstens kan men. op grond
van de beschikbare statistische gegevens
constateeren, dat de inzinking in Amerika
tot staan is gekomen, maar hierin ver
schilt de toestand in Amerika niet zooveel
van die in de meeste andere landen,
waar eveneens het dieptepunt der depres
sie overschreden schijnt te zijn.
Eenige aanwijzing van den gang van
zaken in het Amerikaansche bedrijfsleven
in het afgeloopen jaar geven de bedragen,
die aan dividend werden uitgekeerd. In
1933 bedroegen deze 2385 millioen dollar,
tegen 2910 millioen in het vorige jaar, en
een recordbedrag van 4983 millioen in 1930
In vergelijking met het voorafgaande jaar
zijn de uitkeeringen aan aandeelhouders
dus nog belangrijk verminderd. De toe
stand is echter in zooverre Iets minder
ongunstig dan hij lijkt, omdat de divi-
denduitkeeringen in den loop van 1933 niet
veel verder zijn teruggeloopen; in de eer
ste helft van het jaar bedroegen zij 1.220
millioen. in de tweede helft 1.160 millioen
dollar. Ook heeft het aantal maatschap
pijen, die in het geheel geen dividend heb
ben uitgekeerd, in 1933 slechts 743 bedra
gen, tegen 1495 in het voorafgaande jaar.
terwijl het aantal gunstige dividendbeslis
singen (verhooging. hervatting van divi
dend, extra dividend enz.) weder gestegen
is tot 1011, tegen 678 in 1932.
Het meest hebben de Amerikaansche
koper- en de staalindustrie van de crisis
te lijden gehad. Bij de kopernijverheid
daalden de totale dividenduitkeeringen
van 181 millioen in 1930 tot 12 millioen
in 1932 en nog slechts 1.7 millioen in 1933,
bij de staalindustrie van resp. 191 tot 49.5
en 15,3 millioen dollar. Daarentegen heb
ben de openbaar nutsbedrijven, wat de
rentabiliteit van het geïnvesteerde kapi
taal betreft, in betrekkelijke geringe mate
den Invloed van den crisis ondervonden.
In 1933 keerden deze bedrijven (gas en
electriciteit. waterleidingsondernemingen
enz.) nog 866.7 millioen dollar aan divi
dend uit, tegen 1002 millioen in 1932 en
1.083 millioen ln 1930.
Bij al deze cijfers dient natuurlijk reke
ning te worden gehouden met de waarde
daling van den dollar in het afgeloopen
jaar. die maakt, dat bultenlandsche hou
ders van Amerikaansche aandeelen ook bij
een onveranderd dividend in dollars een
veel geringer rendement op hun bezit ma
ken dan vóór de dollar-depreciatie het ge
val was. Slechts wanneer de economische
toestand in Amerika zoodanig mocht
verbeteren, dat de winsten in evenredig
heid meer zouden stijgen dan de dollar in
waarde is gedaald, zouden aandeelhouders
in een betere positie komen te verkeeren.
De kans hierop is vooralsnog niet groot en
het is dan ook te begrijpen, dat de thans
door President Roosevelt en zijn mede
werkers ontworpen plannen, waardoor de
waarde van den dollar nog op een lager
dan het thans reeds bereikte niveau zal
worden gedrukt, in het buitenland niet tot
een toeneming van de belangstelling voor
Amerikaansche aandeelen hebben geleid.
Op Amerikaansche spoorwegobligaüën
e. d. heeft de verdere koersdaling van den
dollar, die op de aankondiging van het
nieuwe valuta-programma gevolgd is. wei
nig invloed gehad. Zelfs was voor bepaalde
soorten de tendenz eerder vaster, zoo b.v.
voor de obligatiën Cities Service en voor
enkele laaggeprijsde spoorwegleeningen.
Men gaat hierbij blijkbaar van de over
weging uit, dat een blijvende waarde
vermindering van den dollar tot een stij
ging der Inkomsten moet leiden, waar
door de vaste lasten gemakkelijker voldaan
zullen kunnen worden. De waardedaling
van den dollar zelf is ln de koersen van de
bedoelde obligatiën reeds meer dan ver
disconteerd. zoodat in dit opzicht nog
slechts weinig risico bestaat.
Dollarobllgatlën Koninklijke Petroleum
zijn na de vaste stemming der vorige week
in koers ingezakt. Wel hebben de plei
dooien inzake de quaestie der goudclausule
de meening versterkt, dat de Maatschappij
in het ongelijk zal worden gesteld, maar
het is te verwachten, dat de Koninklijke
de zaak tot in hoogste instantie zal uit
vechten, zoodat deze langen tijd sleepende j
zal kunnen blijven. Het is mogelijk, dat de
quaestie der goudclausules inmiddels een
ander aspect zal krijgen, wanneer het
goudgehalte van den dollar officieel zal
worden verlaagd en hiermede zal zijn vast
gelegd, dat het om een geheel anderen
dollar gaat dan om dien, waarin rente en
aflossing op gTond van het leeningscon-
tract moet worden voldaan.
Indische dollarleeningen hebben zich
goed in koers kunnen handhaven en ook
de Indische guldensleeningen hebben geen
invloed ondervonden van het conflict tus
schen regeering en Indischen Volksraad,
welke laatste het voorstel tot een crisis-
heffing op het inkomen, waaruit de regee
ring f. 10 millioen denkt te ontvangen,
heeft verworpen.
Het is dan ook nauwelijks te verwachten
dat deze houding van den Volksraad ver
dere consequenties voor de Indische
financiën met zich zal brengen. Vermoe
delijk zal de regeering immers niet in de
verwerping berusten, maar zal zij óf het
ontwerp op eigen gezag en verantwoorde
lijkheid vaststellen, óf na een eventueele
nieuwe behandeling en verwerping van het
voorstel door den Volksraad de regeling
door een algemeenen maatregel van be
stuur doorvoeren. De dwingende noodza
kelijkheid tot het in evenwicht brengen
der Indische begrooting vormt een vol
doende motiveering voor een dergelijk
optreden der regeering.
Naar men weet, heeft de regeering zich
ten doel gesteld, om het peil der Lands-
uitgaven terug te brengen tot f. 300 mil
lioen. In 1935 wil men een niveau van
f 342 millioen bereiken, maar om hiertoe
te komen, m-oet nog f. 35 millioen worden
bezuinigd, welke uit de verschillende, door
de regeering voorgestelde maatregelen
moeten worden verkregen. Hierbij is geen
rekening gehouden met verlichting van
rentelast door conversie, waarmede een
aanvang zal worden gemaakt door de
omzetting der Indische dollarleeningen in
guldensleeningen met garantie van den
Nederlandschen Staat. Tegenover de uit
conversie verkrijgbare besparing zal een
stijging van rente staan uit hoofde van
verdere consolidatie van de zoo sterk opge-
loopen vlottende schuld, waarvoor slechts
een betrekkelijk lage rente wordt betaald
De conversie der dollarobl. geschiedt op
zoodanige basis, dat men bij inlevering
voor 15 Febr. voor elke obligatie van
1000 dollar f. 2500 aan 4% gegarandeerde
guldensobl ontvangt, daarna f. 2450.
Nederlandsche staatsfondsen zijn weinig
in koers veranderd; gemeenteleeningen
waren weder guntig gedisponeerd, evenals
pandbrieven. Leenineen Amsterdam waren
vast in verband met het goede resutaat
der jongste emissie; het aangeboden be
drag van f. 6 millioen werd zes maal over-
teekend, zoodat de toewijzing slechts ge
ring is geweest, wat zich in een koersstij
ging tot ca. 3/4 boven den emissiekoers
weerspiegelde.
Op de aandeelenmarkt is de belangstel
ling in de afgeloopen week weder zeer
gering geweest. Tegenover de beperkte
vraag stond echter ook slechts weinig
aanbod en de koersfluctuaties waren
dientengevolge onbelangrijk. Van in-
dustriëele waarden waren aandeelen
Philips' afwisselend enkele percenten hoo-
ger en lager; zooals wel te verwachten
was, heeft de introductie der aandeelen op
de Parijsche beurs geen verlevendiging van
zaken gebracht.. Aandeelen Dnilever
waren over het geheel gedrukt, terwijl
Nederlandsche Ford. een lichte koersver-
betering later moesten prijsgeven.
Aandeelen Aku hebben geenerlei invloed
ondervonden van het bericht, dat de groot
ste Engelsche kunstzijde-producent, Cour-
taulds Ltd. haar productie met 30 zal
vergrooten, waarmede een prijsverlaging
gepaard gaat. Het blijkt, dat de Cour-
taulds met dezen maatregel voornamelijk
beoogt, om zich zelf een zoo groot moge
lijk deel te verzekeren van den afzet op
de Engelsche markt, wat natuurlijk slechts
kan geschieden ten koste van andere
kunstzijde-producenten. Of de samenwer
king tusschen Aku en Courtaqlds zoo ver
gaat, dat de bovenbedoelde maatregel ln
overeenstemming met de Aku is genomen,
dat deze er in elk geval geen nadeel van
zal hebben, kan niet worden beoordeeld.
Intusschen mag worden aangenomen, dat
de Engelsche maatschappij niet tot zulk
een belangrijke uitbreiding der productie
zou overgaan, wanneer er de toestand van
de markt niet belangrijk was verbeterd.
Vooral in de tweede helft van het afgeloo
pen jaar heeft de Engelsche kunstriid»-
industrie een aanzienlijke opleving te
zien gegeven en men mag hopen, dat deze
betere tendenz zich ook in andere landen
zal gaan openbaren.
Van cultures trokken rubberaandeelen
tijdelijk wat meer belangstelling in anti
cipatie op de aan het eind van deze week
verwachte mededeelingen over den stand
der restrictie-besprekingen. Het bestuur
van de Ver. v. d. Rubbercultuur bleef zeer
optimistisch ten aanzien van het tot stand
komen der restrictie en daaraan wordt
dan ook niet meer getwijfeld.
De handel in suikeraandeelen was onbe-
teekenend. Eenige aandacht trok het be
richt, dat de Nivas de regeering heeft
gewezen op de wenschelijkheid, om door
middel van contingenteering te streven
naar meer harmonie in de handelsbalans
van Ned. Indië en Japan, en deze dienst
baar te maken aan een grooteren afzet
van Java-suiker in dit land. De koersen
van suikeraandeelen werden hierdoor ech
ter niet beinvloed. Thee-aandeelen waren
nog gevraagd, ln nawerking van de hoo-
gere prijzen op de jongste thee-veiling in
Amsterdam. Aandeelen Koninklijke bleven
nagenoeg onveranderd, bij stillen handel.
Hieronder volgt een overzicht van het
koersverloop:
4% Nederland '33 100 5/8, 1001/16.
31/* Nederland 96 5/8. 97.
6 Ned Indië 97 1/4, 97 7/8.
4'/; Ned. Indië 941/2, 94 5/8. 95 3/4
4'It 'It Amsterdam 96, 97.
4 's-Gravenhagc 98 1/2, 99 1/4.
4 'It Alg. Friesche Hyp. Bk. 95, 96.
4 'It Friesch-Gron. Hyp. Bk. 97, 97 3/4,
98 1/4, 97 3/4.
4 'It Utrechtche Hyp. Bk. 94, 95 1/4.
5% Cities Service Gd. Bonds 211/8, 24
4% Kon. Petroleum 13 71, 72 5/8.
Aku 31 1/2. 30 3/4, 31 7/16.
Ned. Ford 166 1/2. 169. 166 1/2, 169
Philips' 249 1/4, 252, 248 1/2, 243, 245.
Unilever 88 1/4, 87 1/2, 83 1/4 84.
Kon. Petroleum 175 1/2, 176, 174 3/8.
Ned Scheepvaart Unie 45 1/4. 46. 44 1/2.
Handelsver. „Amsterdam" 171 3/4, 173 1/2,
171 1/2.
Deli Batavia Mii 119 1/4. 118 3/4, 120.
Deli Mii. 110. 111. 109 1/4, 110 3/4.
Amsterdam Rubber 1011/2, 100, 1011/2.
Oost Java Rubber 951/4, 92, 91, 94 3/4.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
BINNENDIJK, 19 Jan. van New-York I
Rotterdam.
BURGERDIJK. 19 Jan. van New-Orlearsi
Rotterdam.
MIJ. OCEAAN.
MELAMPUS, 18 Jan. van Londen te Ham
CLYTONEUS, Java n. Amsterdam, pi»
18 Jan. Perim.
POLYDORUS, Amst. n. Java, 19 Jan. n:
Suez.
HOLLAND—OOST-AZIE LIJN
OUDERKERK, uitreis, 19 Jan. van Suez
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
KLIPFONTEIN, thulsr., 18 Jan. te Durbd
MELISKERK. uitreis, 19 Jan. van Suez.i
NLJKERK, vertrekt 10 Jan. n.m. 6 u. t|
R'dam naar Bremen.
KON. NED STOOMBOOT MIJ.
EUTERPE, 18 Jan. van Bordeaux te Ara
AJAX. 18 Jan. van Vlgo n. Amst.
ARIADNE, 18 Jan. van Huelva te Lissato
MARS, 18 Jan. van Llvomo n. Savona
NEREUS, 18 Jan. van Kopenhagen n.li'
borg.
ORESTES, 18 Jan. van Gibraltar n. Alen
TITUS, 19 Jan. van Llmuiden n. R'dc
CRYNSSEN. 19 Jan. van Curacao n. hst»
Cabello.
AGAMEMNON. 19 Jan. van Llmuiden W
Hamburg.
THESEUS, 19 Jan. van IJmulden n. Kopd'
hagen.
HALCYON LIJN.
STAD AMSTERDAM, 19 Jan. van OxeltM
sund n. Vlaardingen.
STAD ARNHEM, 18 Jan. van Vlaardin?;:
te Genua.
STAD HAARLEM, 18 Jan. van Vlaardir-
gen n. Bagnoli.
KON. HOLL. LLOYD.
GAASTERLAND, 19 Jan. van Bremen
Amsterdam. J
SALLAND, 19 Jan. van Hamburg te Am-
MIJ. NEDERLAND.
CHR. HUYGENS. thuisreis, 19 Januari vit
Singapore.
JOHAN DE WITT, uitreis, 19 Jan.
Southampton.
DIVERSE STOOMVAARTBFRÏCHTEN
WESTLAND, m.s„ arr. 18 Jan. te Doven
met schroefschade.
ALGORAB, 18 Jan. van Rosario te B. Airs
TIJDSCHRIFTEN.
„ZONNESCHIJN."
Wij ontvingen het tijdschrift „Zona®"
schijn", dat een algeheele reorganisat'
heeft ondergaan en nu ln half maande
lijksche uitgave, bestaande uit 44 blad
zijden met meer dan 25 verschillende ru
brieken, verschijnt. In deze zeer verzorg®
uitgave van de firma W. de Haan
Utrecht is tevens opgenomen het "in
schrift „Kiekeboe", zoodat de veelv'c
scheidene en prettig leesbare lectuur ge
schikt ls voor kinderen van 5-16 jaar.
kan weer genieten van een keur van aua
aardigste verhalen en artistieke toe»
ningen.
o
„DE HOLLANDSCHE REVUE.'
Wij ontvingen No. 1 van de 39ste j*'
gang der Hollandsche Revue. ma3ndo
onder leiding van H. G. Cannegieter.
treft de volgende rubrieken aan:
pectieven in het nieuwe jaar", „Waar >e
over spreekt", „Onze nat. en interma
meenschap", Spiegel der kunsten'rwjJ.
van den maand". Uit werkplaats en
dievertrek", „Toerisme, sport en naw
leven", „Wetenswaardigheden" enz.
