74ïte Jaargang
MAANDAG 15 JANUARI 1934
No. 22644
Dit mtrnmer bestaat nlt DRIE Blatfea
EERSTE BLAD.
STADSNIEUWS.
BUITENLAND.
Het voornaamste Nieuws
van heden. J
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DÉR ADVERTENTIENa
30 OtB. per regel voor advertentlën uit Lelden en plaatsen
waaj agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
andere advertentlën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentiërf
uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecbt. Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeintkplein Telefoonnummers voor
Direct* en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT a
Voor Lelden per 3 maanden f. 2 35; per week 10.18
Bulten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.11
Franco per post f. 2.35 portokosten.
40-JARIG JUBILEUM.
Van den heer L. Don.
Heden herdacht de heer L, Don den dag,
waarop hij 40 jaar geleden als letterzetter
ln dienst trad bij A. W. Sijthoff's Uitge
versmij. N.V. alhier.
Naar aanleiding hiervan werd de heer
Don met z'n echtgenoote hedenmorgen
door den Directeur ten kantore der Ven
nootschap ontvangen. In een hartelijke
speech huldigde spr. den jubilaris voor de
goede diensten, die hij als vakkundig
typograaf verricht en hoopte, dat Don nog
vele jaren in goede gezondheid zijn functie
aan „De Gracieuse", bij welker typogra
fische verzorging hij een werkzaam aan
deel heeft, zou mogen blijven bekleeden.
Spr, besloot met het aanbieden van een
bloemenhulde benevens de gebruikelijke
gratificatie.
De algemeen procuratiehouder en daar
na de chef van het technisch bedrijf,
wenschten den heer Don met zijn jubileum
van harte geluk en memoreerden op har
telijke wijze de goede eigenschappen van
den jubilaris.
Tenslotte vond in een der fabrieksloka-
len de huldiging door het gezamenlijke
personeel plaats. Hier bleek, dat Don ook
bij z'n collega's gezien is. Een divan met
kleed vormde het tastbaar bewijs hunner
kameraadschap. Op even keurige wijze als
typograaf Hes bij een voorgaande gelegen
heid een fraai gedenkalbum verzorgde,
teekende hij thans weer een origineele
oorkonde.
De jubilaris dankte met welgekozen
woorden voor de wijze, waarop deze dag
voor hem tot een feestdag werd gemaakt.
FILMOCHTEND INSTITUUT VOOR
ARBEIDERSONTWIKKELING.
Voorstelling van „Rango."
Hoezeer de filmochtenden, welke het
Instituut v. Arb.-Ontwikkeling belegt,
burgerrecht hebben verkregen, is gister
morgen wel overduidelijk gebleken. Het
geheel gevulde Trianon-Theater heeft
wederom genoten van een programma
van cultuurfilms, dat den toets der cri-
tiek alleszins kan doorstaan.
Behalve een film van Caïro en een po
pulaire film over het ontstaan der aarde,
die blijkens het applaus zeer in den
smaak vielen, werd vertoond als hoofd
nummer de wildernisfilm „Rango", opge
nomen door den bekenden operateur Er-
nest Schoedsack.
Deze film is opgenomen op de West
kust van Sumatra, diep in de woeste, on
toegankelijke oerwouden. In deze jungle
leeft, te midden van tijgers, slangen,
orang-oetangs en panters, een oude tij
gerjager met zijn zoon.
Tevreden met hun eenvoudige levens
wijze en luttele eigendommen, brengen zij
hun dagen door in de eenzaamheid van
het ondoordringbare woud, dag en nacht
slechts één doel voor oogen: tijgers te
dooden, die de dessa's van hun stamge-
nooten onveilig maken.
Een zeldzaam mooi kijkje geeft de film
op het echte wildernisleven. waar. trots
de eenzaamheid, toch altijd meedooge-
looze strijd is van 't eene levende wezen
tegen 't andere.
Doch ook de komische noot is niet ver
geten, want de talrijke apen-kolonies, die
de bekwame camera-man voor zijn lens
heeft weten te krijgen, vervallen van de
eene komische scène in de andere. Een
dezer apen, Rango genaamd, maakt 't al
heel bont als hij in de op palen opge
trokken hut van de tijgerjagers weet door
te dringen en daar alles, wat van zijn
gading is, op uiterst on-economische ma
nier verorbert. De jongste tijgerjager is
Rango toch te slim af en 't ionge aapje
wordt gevangen en naar de hut meege
voerd.
De schranderheid van 't beest komt
zeer mooi tot uiting in een der laatste
acten, als 's nachts een tijger in de om
geving van de hut begeerlg rondsluipt.
Rango wekt z'n jongen meester en deze
weet 't gevaar af te wenden.
Als later de jonge tijgerjager in gevaar
is, weet Rango opnieuw 't leven van z'n
menschelijken vriend te redden, door den
tijger, die op 't punt staat, zich op z'n
meester te werpen, af te leiden. Rango
zelf valt echter ten offer aan 't woeste
beest en Bin, de tijgerjager weet te ont
komen.
Zijn karbouw doorboort met zijn horens
in een spannend duel den dreigenden
tijger en tenslotte keeren de beide tijger-
jagers weer naar hun primitieve paalhut
terug, waar eiken dag nieuwe strijd hun
wacht.
„Rango" is 'n zeldzaam mooie film'
De afd.-voorzitter, de heer v. Wouden
berg wekte ln het slotwoord op tot bezoek
aan de lezing van hedenavond in het
Volksgebouw over .Oud en Nieuw Leiden"
en spoorde tevens de leden aan, mee te
werken aan den uitbouw van het Inst v
Arb-Ontw. onder de leuze „Hoe meer le
den, hoe mooier programma's!"
MONDACCORDEONVER. „BRAVO"
Een geslaagde feestavond.
Met medewerking van de tooneelveree-
niging „Het Nieuwe Tooneel" heeft dé
mondaccordeonvereeniging „Bravo" Za
terdagavond in „Zomerlust" haar jaar
feest gevierd, dat opgeluisterd werd door
„The Dutch Players". De belangstelling
voor deze feestviering was als gewoonlijk
groot, het programma keurig verzorgd, de
stemming dus uitstekend. Het muzikale
deel van den avond omvatte een groot
aantal marschen en walsen, welke op uit
stekende wijze werden uitgevoerd.
„Het Nieuwe Tooneel" gaf in een vlot
gespeelde klucht blijk van haar kunneri
en oogstte niet alleen hiermede, maar ook
door het optreden van een 4-tal leden
afzonderlijk een gTOOt succes.
„The Dutch Players" verzorgden onder
leiding van Alb. Gerritsen de entre-actè
en de dansmuziek, terwijl de heer Evert
Castelein het bal, dat dezen uitstekend
geslaagden avond besloot, leidde. Alles
bijeen was het een vlot verloopen avond,
waarop de uitvoerende en medewerkende
vereenlging met voldoening kunnen
terugzien.
Het hoogtepunt van den avond vormde
de aanbieding van een fraai vaandel door
een vaandelcomité.
Dat „Bravo" onder leiding van den heer
J. J. v. d. Reyden vele lauweren voor dit
vaandel mag oogsten!
GEMEENTELIJKE
RADIO DISTRIBUTIEBEDRIJF.
Naar wij vernemen, zal bij wijze van
proef op Dinsdag, 16 Januari a.s., van
5.306 uur n.m., door het Gemeentelijk
Radio Distributiebedrijf, over het vierde
programma een uitzending plaats hebben
van het Leidsche Kinderkoor „Ex Animo",
onder leiding van den heer H. W. Wolf,
waarbij eenige microfoon-debutantjes zul
len optreden.
K.V. LITTERIS SACRUM.
Er is van de opvoering van het blijspel
„Mejonkvrouwe de la Seiglière" door
„Litteris Sacrum" wel een goede roep uit
gegaan, want ondanks het feit, dat dit stuk
Zaterdagavond voor de vierde maal in één
week in den Schouwburg ten tooneele
werd gebracht, was cTe zaal tot en met de
laatste plaats uitverkocht En hetgeen in
geen jaren bij „Litteris Sacrum" het geval
is geweest: reeds Zaterdagmiddag om
halfdrie waren zelfs geen kaarten voor de
bovenrangen meer te verkrijgen!
In de pauze van deze voortreffelijke
uitvoering heeft de voorzitter-regisseur,
de heer B. Hageman aan het lid, mr. J. C.
Dros in wiens vertaling en bewerking het
stuk werd opgevoerd, met eenige hartelijke
dankwoorden een krans aangeboden.
Hiermede is overigens nog geen einde
gekomen aan de voorstellingen van de
„Mejonkvrouwe".
Morgenavond neemt „Litteris" er mede
deel aan den tooneelwedstrijd van .Jacob
van Lennep" te Haarlem, terwijl zij de
volgende week Dinsdag te gast gaat bij
de Kon. Letterlievende Ver. „J. J. Cremer"
aldaar.
Wij wenschen Litteris Sacrum" het
succes toe, dat zij met deze prachtige
uitvoering verdient.
o
LEIDSCHE TUINIERS- EN BLOEMIST-
VEREENIGING „D. E. V."
Het 43ste jaarfeest.
In „Concordia" heeft „Door Eendracht
Verbonden" Zaterdag op waardige wijze
haar 43ste jaarfeest gevierd.
De gezellige feestavond werd opgeluis
terd door het optreden van het duo Van
Noordt uit Amsterdam. Met hun liedjes en
samenspraken, een klucht, een schets en
een blijspelletje oogstte het duo niet
slechts grooten bijval, maar wist het
tevens de stemming tot de juiste hoogte
op te voeren.
Het was een gezellige feestavond dit
„onder-onsje", dat tot vroeg in den Zon
dagochtend duurde en waaraan de Hofenk-
Band door de verzorging der entre-acte en
dansmuziek tot ieders voldoening mede
werkte.
Met medewerking van de verschil
lende autoriteiten zullen, bij voldoende
deelname, hier ter stede speciale leergan
gen in Esperanto worden georganiseerd
voor P. T. T, en Politie. De cursussen zul
len worden gegeven door Julio Baghy uit
Hongarije, lid van de Esperanto-Akade-
mie schrijver van talrijke oorspronkelijke
werken in Esperanto, die zoo juist een
serie cursussen in Noord-Holland beëin-
?e' Het succes daar in verschillende
steden behaald, o.m. in Alkmaar, waar
van de 58 deelnemers verschillende P.T.T-
ambtenaren waren, en niet minder dan 42
cursisten de studie in een middelbaren
cursus voortzetten, doet ook voor Leiden
het beste verwachten. De speciale proefles
vindt Woensdagavond plaats, terwijl het
in de bedoeling ligt de cursussen in Post
kantoor en Politiebureau te doen plaats
vinden.
A.s. Vrijdagavond om half negen
spreekt ds. P. D. Tjalsma voor de Remon-
strantsche Vereeniging Gemeenteleven
over .Vrijheid en Verdraagzaamheid". Dit
is de tweede der vier lezingen over de
Remonstrantsche gedachte in dezen tijd.
Men leze de advertentie in dit blad.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
De Volkenbondsraad komt bijeen.
Heden komt dan te Genève de Volken
bondsraad bijeen. Volgens „l'Oeuvre" zou
de Fransche regeerlng zich de laatste
dagen uitvoerig hebben bezig ehouden met
de Saarkwestie en besloten hebben geen
genoegen te nemen met de benoeming
van een commissie, die de organisatie van
de stemming in het Saargebied zou moe
ten verzorgen. De Fransche regeering zou
veeleer van alle leden van den Volkenbond
een nauwkeurige uiteenzetting verlangen
van de politiek die de betreffende mogend
heden in de Saarkwestie willen voeren.
Bovendien zou de Fransche regeering de
instelling van een Internationale politie
van minstens 4000 man verlangen. Het
zou dan aan den Volkenbond overgelaten
worden de mogendheden aan te wijzen, die
deel zouden moeten nemen aan de vorming
van deze politie. Men Is zich wel bewust
van de moeilijkheden, waarop een derge
lijk verlangen bij de andere mogendheden
zou stuiten. Reeds thans wijst men er op,
dat noch Engeland, noch Italië lust zouden
hebben hieraan deel te nemen. De Fran
sche regeering zou echter vastbesloten
zijn aan dezen maatregel vast te houden,
daar Frankrijk het door den Volkenbond
gegeven mandaat moet uitvoeren.
Paul Boncour had te Parijs een lang
durig onderhoud met den Poolschen gezant.
De financieele commissie heeft het rap
port over de Oostenrijksche financieele
positie aan den Volkenbondsraad gepubli
ceerd. Als belangrijkste gebeurtenis wordt
genoemd de emissie der beide Oostenrijk
sche leeningen. De commissie geeft uiting
aan haar overtuiging, dat de regeering de
noodige maatregelen zal nemen om de
staatsfinanciën in het kader van de voor
1934 opgestelde begrooting te houden. Ver
der wordt geconstateerd, dat de economi
sche toestand van Oostenrijk in de laatste
maanden gunstiger is geworden.
DUITSCHLAND.
Fransche contingenteering -
Weer een Zondag van redevoeringen.
In het Duitsche Reichsgesetzblatt wordt
een verordening van de rijksregeering ge
publiceerd, waardoor een aantal Fran
sche waren aan invoercontingenteering
wordt onderworpen.
De contingentaeringen betreffen in
hoofdzaak versche bloemen, wijn, be
paalde parfumerieën, Thomas- en phos-
phaatmeel. floretzijde, crêpe, tule, kant
werk uit zijde, kamgaren, kamlont, streep-
garen en weefsels uit wol, katoen, katoen
garen, zekere lederwaren, enz. Ook de in
voer van wit loofhout uit de Fransche
Koloniën is gecontingenteerd
Op deze maatregelen wordt 't volgende
commentaar geleverd: „Tot deze maat
regelen is het gekomen door de aankon
diging van een nieuwe methode van con
tingenteering door de Fransche regeering.
die hierin zou bestaan, dat nog slechts
contingenten tot 'n hoogte van 25 DCt. van
den vroegeren Invoer over alle" landen
langs den weg der meestbegunstiging ge
lijkmatig verdeeld worden. Over het toe
kennen van de overige 75 pCt. wilde de
Fransche regeering de vrije beschikking
houden.
Op 1 Januari 1934 heeft de Fransche
regeering nu den Duitschen invoer gecon
tingenteerd, terwijl de situatie nog moei
lijker geworden is, doordat de Fransche
regeering de contmgenteeringsmethode
tegenover de andere landen niet zoo
scherp toepast als tegenover Duitschland.
Het is intusschen bekend geworden, dat
andere landen belangrijk gunstiger wor
den behandeld, ofschoon de Fransche
handelsbalans ook tegenover die landen
passief is Enkele landen hebben voor alle
gecontingenteerde waren contingenten
van 100 pCt. toegewezen gekregen. Er
bestaat dus een duidelijke differentieering
en achterstelling van Duitschland tegen
over de andere staten. Met het oog daarop
heeft de Duitsche regeering thans tot
compensatiemaatregelen moeten beslui
ten Bij de bepaling van den omvang dezer
maatregelen heeft de regeering zich laten
leiden door de overweging, dat de han-
De Jongelings-vereeniging „Prediker"
de oudste in onze stad, belegt a.s. Donder
dagavond in gebouw Prediker haar jaar-
lljksche propaganda-avond Op het pro
gramma staat o.m. vermeld de opvoering
van een t oneelstukje ,,'t Duistere punt",
't Geheel belooft weer een recht gezellige
„Frediker-avond" te worden.
Met de a.s Zomerdienstregeli'/g der
Ned. Spoorwegen zullen de oude rijtuigen,
die nu nog in verschillende stoomtreinen
loopen (cok tusschen LeidenWoerden en
Utrecht, verdwijnen en vervangen worden
door groot vierassig materiaal.
Door de invoering van de Diosel-Elcctrl-
sche tractie komt een groot aantal rijtui
gen, vrij, die nu de oude rijtuigen in de
verschillende treinen zullen vervangen.
In de Stedelijke Werkinrichting
waren opgenomen:
Datum. Volw. pers. Kind. Totaal
Maandag 8 Jan. 54 54
Dinsdag 9 Jan. 57 57
Woensdag 10 Jan. 60 60
Donderdag 11 Jan 59 59
Vrijdag 12 Jan. 61 61
Zaterdag 13 Jan. 60 60
delspolitieke verhouding jegens Frankrijk
niet nog verder moet worden verscherpt
en dat in het bijzonder alles moet wor
den vermeden, wat Frankrijk aanleiding
zou kunnen geven tot nieuwe handels
maatregelen tegen Duitschland.
„Door de thans besloten maatregelen
wordt de Fransche uitvoer naar Duitsch
land dan ook slechts met 160 millioen frs.
verminderd.
„De onderhandelingen over eenige bij
zondere punten, zooals het reisverkeer,
zijn, onafhankelijk van de contingentee
nngsmaatregelen in Januari, te Berlijn
hervat."
Gisteren hebben weer tal van plechtig
heden plaats gehad. Hitier sprak te Lenge
ter gelegenheid van de herdenking van
den verkiezingsstrijd op 15 Jan. 1933 ln
Lippe. Hij gaf nog eens een uitvoerige
beschouwing over het verleden en het
Nazi-heden, om dan o.a. te vervolgen: Ik
heb de overtuiging dat de weg dien wij
thans Ingeslagen hebben de juiste is. Want,
wanneer wij het resultaat van het ééne
jaar overzien dan kunnen wij thans met
trots zeggen, dat wij reed veel hebben be
reikt. Op binnenlandsch politiek gebied
staat ons volk anders voor ons dan voor
een jaar. Het is bevrijd van een noodlot,
dat slechts zelfzucht en eigenbaat kende.
De Duitsche mensch beteekent weer Iets
in Duitschland. Een gemeenchap heeft
zich weer gevormd, die haar zichtbare
uitdrukking vond in een politleken wil.
Wij zijn. weer een Duitsch volk geworden.
Wat zou van dit Duitsche volk geworden
zijn zoo zou men thans moeten vragen
wanneer deze gemeenschap vóór twin
tig jaar had bestaan, of 15 jaar eerder
doorgevoerd ware.
Ook op buitenlandsche politiek gebied
staan wij er thans anders voor dan op het
tijdstip, waarop ik deze regeering op mij
genomen heb. Wanneer ik terugkijk naar
dit jaar, kan ik zeggen: Langzaam zijn
wij wéér bezig ons het internationale
respect te verwerven. Gewis, al te veel
liefde is daar wel niet bij, maar in het
menschenlijke leven moet men vaak om
der wille van de achting afzien van de
liefde. Tenminste in het leven der volke
ren is het zoo. Het is in ieder geval ge
lukkiger geacht te worden als krachtig
volk dan bemind te worden als zwakkeling.
Wanneer wij ons volk weer omhoog leiden
willen, kunnen wij dit slechts door het de
rechtsgelijkheid te verzekeren in de
wereld. Gelijk recht en gelijke eer, dat zijn
de beide punten, die ik sedert 30 Januari
fanatiek heb nagestreefd. Ik ben over
tuigd, dat slechts op deze basis een werke
lijke volkenvrede kan ontstaan, niet door
een deel der volken tot slaven te stempelen
en aan anderen rechten te geven, die hun
niet toekomen. Wij willen geen volk in
zijn recht aantasten, geen volk beperken in
zijn levensmogelijkheden, geen volk onder,
werpen, of overheerschen. Maar de wereld
moet ook ophouden ons te onderdrukken.
Zij mogen er kennis van nemen, dat de
tijd voorbij is het Duitsche volk te onder
drukken, te overheerschen en te onteeren
en dat deze tijd ook nooit weerkeert.
Daarmede komen wij een werkelijken
vrede ter wereld meer nabij dan wanneer
wij praten en onderhandelen doch 't daar
bij laten ontbreken aan achting voor de
anderen. Ik beb de groole hoop dat ook de
andere volken langzamerhand zullen be
grijpen, dat een werkelijke vriendschap
slechts dan kan ontstaan, wanneer zij
rechtsgelijke staten omvat, maar nooit
ontstaan zal op de basis der onderdruk
king Het Duitsche volk kan thans werke
lijk met trots bekennen, dat het deze
politiek begrepen heeft.
De dag van 12 November zal een roem
rijk blad in zijn geschiedenis zijn. Het is
op dien dag aaneengesloten opgetreden
voor zijn eer, voor zijn vrijheid, voor zijn
gelijke recht en daarmede voor de toe
komst van zijn leven, een buitenlandsch
politieke ontwikkeling, die buitenge
woon is."
Hetzelfde geldt ook voor de economi
sche ontwikkeling. Deze is meer dan iets
afhankelijk van het algemeene vertrouwen
en wanneer men hier zegt dat wij nog niet
alles hebben beféikt moet daarop geant
woord worden: „Dan hadt gij niet zooveel
moeten vernielen, anders waren wij reeds
gereed." Wanneer gij in 14 jaar zoo ge
werkt hadt als wij in dit eene jaar zouden
wij geen 7 millioen werkloozen hebben ge
had, maar dan hadden wij te weinig ar
beiders in Duitschland Wanneer men 14
jaar lang een volk verwoest, zijn economie
ruineert en vernietigt, dan kan dat niet ln
een handomdraaien goedgemaakt worden.
Wanneer de anderen 14 jaar noodig ge
had hebben om te vernielen, moet men
mij 4 jaar geven voor den opbouw.
En al dien tijd zal hij den strijd op de
zelfde wijze voortzetten!
In tegenwoordigheid van president
Hindenburg hield de bond van oud-front
soldaten, Kyffhauser. in het Sportpaleis te
Berlijn een groote bijeenkomst ter gele
genheid van den 63sten verjaardag van de
stichting van het Duitsche Rijk. Ver
scheidene ministers, waaronder Freiherr
Von Neurath, generaal Von Blomberg,
Seldte en Schmltt woonden de plechtig
heid bij. Het muziekcorps van de Berlijn-
sche regimenten, alsmede 800 zangers
zorgden voor muzikale opluistering.
Als eerste spreker voerde de generaal der
artillerie Von Horn het woord. Hij be
groette allereerst Hindenburg en dankte
hem er voor, dat hij de politieke leiding
van het rijk had gelegd in handen van den
front-soldaat Adolf Hitler. Zich tot zijn
manschappen wendende, zeide generaal
Von Horn, dat het Duitsche volk onder j
BINNENLAND.
Hedenmorgen is v. d. Lubbe's stoffelijk
overschot te Leipzig ter aarde besteld.
(Ie Blad).
Het zilveren feest van Centraal Beheer.
(Binnenland, 3e Blad).
Een taxi bij Borne door den storm
tegen een boom geslingerd; een der in
zittenden aan zijn verwondingen overle
den. (Gemengd 3e Blad en Laatste Be
richten, le Blad).
Overleden is de heer C. Ouwehand. be
kend reeder te Katwijk aan Zee. (3e Blad)
BUITENLAND.
Heden te Genève de Volkenbondsraad
bijeen. (Buitenl. en Tel., le Blad).
Verscherping in de Fransch-Duitsche
handelsrelaties. (BuitenL, le Blad).
Tal van Zondagsche toespraken in
Duitschland. (Buitenl., le Blad).
Overleden is de vroegere Fransche mi
nister van buitenl. zaken de Selves. (Bui
tenland, le Blad).
Een officieel Duitsch vertegenwoordi
ger in Oostenrijk gecompromitteerd. (Bui
tenland, le Blad).
Nieuwe onlusten op Cuba. De president
is afgetreden. (Bultenl, en Tel., le Blad).
De regeering Roosevelt zal al het aan
wezige goud overnemen. (Buitenl., le BI.);
Hindenburg's leiding den dag had afge
wacht, waarop de hemel aan Duitschland
■weder een man van de grootte van Bis
marck gegeven had. Hij kwam als een on
bekende soldaat uit den grooten oorlog,
doch in zijn ziel leefde het geloof en de
hoop op de toekomst.
Vervolgens hield stafchef Röhm een lange
redevoering over de ontwikkeling van het
nationaal-socialisme en zijn doelstellingen
En in den Lustgarten is een groote be
tooging gehouden ten gunste van de
nieuwe wet van den arbeid. Rijksminister
Goebbels heeft het woord gevoerd, terwijl
voorts hebben gesproken de Rijksleider der
N.S.B.O. Schuhmann, de leider der orga
nisatie van het Duitsche arbeidsfront,
Selzner, en Engel.
Goebbels zeide o.a.: Als wij voor het
oogenblik niets tegen de reactie doen, dan
doen wij dat alleen om deze elementen to
leeren. Wanneer men muizen vangen wil,
dan moet men niet voortdurend slaan,
doch slechts bij wijlen, daar anders de
muizen zich in hun holen verschuilen.
Men moet wachten tot de muizen bru
taal te voorschijn komen en zich veilig
wanen en dan toeslaan, (levendige bijval.)
Zoo is het ook met de woelmuizen die hier
en daar aan ons rijk knagen. Gelooft niet
dat wij ze niet zien. Dat is slechts schijn.
Op het juiste oogenblik zullen wij toeslaan.
Tenslotte sprak von Papen te Gleiwitz
voor de Katholieken. Hij zette uiteen, dat
de encyclieken Rerum Novarum en Qua-
dragesimo Anno voor de katholieken het
alpha en omega zijn geweest van alle so
ciale en sociologische overwegingen. Het
Is Adolf Hitler voorbehouden geweest de
daarin vervatte richtlijnen bij den maat-
schappelijken opbouw van het derde rijk
in werkelijkheid om te zetten.
In de kwestie van het verenigings
wezen zal men over het concordaat heen
een oplossing moeten vinden. Het is zeker
dat de kerk nooit kan afzien van de con-
fessioneele opvoeding en verzorging van
de jeugd. Maar daarvoor zijn geen sport
en turnverenigingen noodig. Tusschen de
functies van de staatsjeugd en de kerk
moet een vrede gesloten worden, die ieder
het zijne geeft.
Deze kleine schaduwplekken geven het
buitenland helaas al 1e vaak aanleiding
tot de bewering, dat de verhoudingen in
Duitschland tusschen kerk en staat naar
een breuk drijven. Niets is minder waar
dan dat. Vervolgenss prak von Papen
over den brief der Oostenrijksche bis
schoppen. Deze herderlijke brief spreekt
zelfs van den twist met het Duitsche
broedervolk, welke in zijn diepste wezen
in de religieuze gedachtenkring van het
nat, socialisme gegrondvest is. De Oosten
rijksche bisschoppen trachtten vier „fun-
damenteele dwalingen" uit te werken:
Rassenhaat, radicaal anti-semitlsme. ex
treem nationaliteitenprincipe en natio-
naal-kerkelijk streven De doctrine van
het nat. socialisme en haar toepassing
wordt uitsluitend door den leider bepaald
en niets is bekend, dat het zou recht
vaardigen een der genoemde dwalingen
aan het nat socialisme ten laste te leg
gen Wij Duitsche katholieken, aldus ein
digde von Papen, willen met onze gansche
ziel en volste overtuiging achter Hitier en
zijn regeerine staan. Wij bewonderen zijn
vaderlandsliefde, zijn daadkracht en zijn
staatsmansbeleid.
