'nGWuMg_en
rwdüg. qeSxtfien/k;
lit den Leidschen Raad.
ie Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 20 December 1933
Derde Blad
No. 22625
De verdere agenda afgewerkt.
Het proces-Van der Lubbe.
LAND- EN TUINBOUW.
winkels op oudejaar.
Preadvies op het voorstel van den
f, I Coster en een tweetal adressen
i de sluiting van consumptleaaken,
l jen slijtverkoop op Zondag, 31 De-
1 a (260)
[heer COSTER verdedigt nader zijn
dat zi. wel degelijk juridisch
Uil* *S"
VOORZITTER handhaaft, dat vol-
i ,je wet niet mogelijk is, hetgeen de
I Coster vraagt. Slijterijen hebben er
L niets aan, daar zij niet open mogen
lBovendlen, reden voor den wensch
(den heer Coster ziet spr. ook niet.
I jeer WILMER meent, dat de heer
kr het vraagt voor alle consumptie
fs, d.w.z. iets meer dan al wettelijk
(orlóofd is. Principieele bezwaren zijn
i z.i. niet en de wet geeft bevoegd-
In 1. 21 dagen. w.o. toch ook een Zon-
fton vallen.
I heer BEEKENKAMP oordeelt het
[sdvies en hetgeen de voorzitter zeide,
dien juist en nader zet hij dit aan
md der wet uiteen. Spr. ziet ook wel
lp een principieele zijde aan deze
stie
t heer BERGERS steunt het voorstel
er.
i re- en dupliek wordt het voorstel-
r verworpen met 209 stemmen,
jor de heeren Coster, v. Tol, Simonis,
scke, Romijn, Bergers, Bosman. Don-
i Wilmer.
PERSONEELE BELASTING
OP CAFÉ'S LTC,
i Praeadvies op verschillende verzoe-
i de personeele belasting voor café-
Eilaurantbedrijven te verlagen. (261)
t heer COSTER verdedigt de verzoeken
Ibillijkheidsgronden. Ook gelet op den
■toestand in deze bedrijven.
heer VERWEY zal voor B. en W.
men, al is hij niet ongevoelig voor
ingevoerde argumenten uit deze be
ton, die inderdaad in deze crisis zwaar
■den getroffen en al ziet hij een ge-
febelang in de aanwezigheid van
jMrijven, die aan hun inrichting
Eden zijn. Maar z.i. vragen de ge-
fre-financiën nog meer de aandacht,
her DE REEDE ziet theoretisch geen
«se voldoen aan de verzoeken, doch
ptijk is toch anders. Deze bedrijven
paar getroffen door de crisis, doch
meente evenzeer en ook z.i. moeten
aieentefinanciën thans domineeren.
fe heer DONDERS kan de onrecht-
«iigheid, waarover gesproken wordt,
raden. Misschien zou er echter uit
Batigheid wel iets te zeggen zijn voor
henoeken. maar de financiën der ge
flits moeten domineeren.
frthouder GOSLINGA kan zich aan-
ikn bij de drie vorige sprekers. Overi-
s erkent hij gaarne, dat de belasting
t de café's ..iet geheel in orde is, doch
pe belasting is geheel 'n den haak? De
penis mag echter geen belastinggelden
1 Seven gelet op eigen zorgen. Onthef-
1 iou hier beteekenen zwaardere belas-
elders. Dat gaat niet anders, want de
ien zijn onmisbaar.
heer BERGERS vraagt toezegging,
I als deze belasting zou moeten worden
poogd. deze categorie vrij wordt ge-
n van deze verbooging.
WETHOUDER wil dit toezeggen,
lans tot 2/3 der huurwaarde.
F' oraeadvies wordt dan aangenomen
30—3 stemmen. Tegen de heeren
TOT, Manders en Groeneveld.
Voorstel tot beschikbaarstelling van
pa voor de aanschaffing van een bas-
biet toebehooren voor het wegen van
t op de Veemarkt. (262)
-amorm besloten.
gexeesk. hulp naar m. h.
Voorstel tot:
Iwijziging van de verordening van 2
December 1929 (Gem.blad No. 27),
houdende Reglement voor de Ge-
■ncentelljke Commissie voor Maat-
h'1.aPpelijk Hulpbetoon, te Leiden;
Uitrekking van de verordening van
f October 1926 (Gem.blad No. 16),
regelende het Tarief van Bijdragen,
-e voldoen wegens Ziekenhuisver-
weging van wege de gemeente Lei-
oen;
c wijziging van de verordening van 26
september 1927 (Gem.blad No. 14),
tv!re verleenen van koste-
roze genees- en heelkundige hulp
i ®nvermogenden en den werk-
I en bezoldiging van de
Ji-'T no.eneesheeren. te Leiden. (263)
1 rk,, GAAR w-ijst op de moeilijk-
k-'.n L ^ickcninrichtlngen, de verpleeg-
F~Maar krÜSen eh óez« erkent
Jej,. ,aan de gestelde voorwaarden voor
q 'b M. H. wordt niet voldaan
caar= spr' en alsnog dringt zij
sum"* J'el voldoen. Een vast nor-
laten r beslist noodzakelijk. Hand
uli«nj6n W' bet voorstel, deze af te
!0 °an zal spr.'s fractie tegenstem-
te' KOOLE meent, dat B. en W
ISeioa't te buiten zijn gegaan
Pb'iik'nn dei' hetalingsreeeling tus-
ficiit sm Ün en ou3ers- Met voorbeelden
Xt spr L t€ staven. Daarom eischt
r .vaste norm, wanneer gehan-
lïe worden.
P.^WILBRINK kan begrijpen dat
h M. h ,Sf"eens willen afwachten om
S.Dad doen heslissen. De eischen
pki roor »i ",aan z'- te ver. Er is toch
Armenwet onderhou!isPlicht volgens
erkan: tLj tVELZEN staat principieel
p xoïer rtjinovei' ben heer Wilbrink en
Pli!e-ka-ow' V0or5tel dat volkomen ziin
LD? hw, kr toont.
GROENEVELD meent, dat de
F/lien WsÜ,r.ori3eni,n- aan redelijke
en zaame zag hij deze
Epr.r,; bj) 2b het dan ook na onder-
aal-ttoUt H met het ooe on het
taeii u wordt echter eenvoudig
rgesteld. zonder dat eenlgc
norm wordt gesteld. De grootste willekeur
wordt dan de practijk, dat weet hij
vooruit!
Wethouder ROMIJN verwijst den heer v
Weizen naar de Armenwet, waardoor diens
principieel standpunt wegvalt. Dat moet in
de Kamer worden verdedigd, niet hier.
Het verdere verzet geldt één onderdeel,
n.l. hoe krijgt men de zekerheid dat M. H.
de ver-ordening der bijdragen zal toepas
sen. Gelet echter op de verschillende in
terpretaties dezer verordening, zou wegne
men het verkieslijkst zijn.
M. H. is evenwel niet van plan het ver
haal der kosten op eigen houtje te gaan
regelen, integendeel, wil de regeling der
-huidige practijk volgen, althans zooals B.
en W. deze interpreteeren, hetgeen spr.
nader verdedigt. M. H. is zelfs dankbaar
met 1 Jan. inzake steun volgens nonnen te
kunnen gaan werken in plaats van toepas
sing van ind'ividueele regelen.
Een vast tarief hier echter vast te stel
len zou de taak van M. H. al te zeer be
moeilijken en heeft juridische bezwaren.
Mevr. BRAGGAAR en de heeren KOOLE
en GROENEVELD handhaven hun eisch
tot het stellen van vaste normen bij ver
ordening.
De heer WILMER is ook voorstander van
een vast tarief, doch M, H. wil dat toch
overnemen? Er is dus geen reden niet met
B. en W. mee te gaan. Op een verordening
behoeft het tarief toch niet te zijn ge
baseerd dat geeft z.i. eerder na- dan
voordeel.
Nadat de heeren v. STRALEN en VER
WEY ook nog voor vaste normen hebben
gepleit, bestreden door den WETHOUDER,
dienen mevr BRAGGAAR en de heer
KOOLE een voorstel in om de tariefver
ordening te handhaven,
Dan volgt een uitvoerig debat over de
redactie van artikel II sub a gaande over
de vraag of 3 raadsleden ..kunnen" of
..moeten" lid zijn en over „ten hoogste" of
„ten minste". De gestelde redactie wordt
tenslotte gehandhaafd.
Het voorstei-Braggaar-Koole wordt ver
worpen met 2012 stemmen.
Voor de S.D.A.P. en de heer v. Weizen
Het voorstel wordt daarop z.h.st aange
nomen.
de winkelsluiting.
30o. Voorstel tot:
a. intrekking van de bij raadsbesluit
van 28 November 1932 vastgestelde
verordening op de winkelsluiting;
b. vaststelling van een nieuwe veror
dening od de winkelsluiting. (251)
De VOORZITTER wijst op een nieuw
wetsontwerp, dat juist is afgekomen, waar
door tezijnertijd wijzigingen noodig zullen
zijn. Toch is z.i. tegen behandeling geen
bezwaar.
De heer BEEKENKAMP onderschrijft
dit; principieel zal er niets veranderen en
daarom is hij voor behandeling. Spr. be
grijpt niet, waarom B. en W. „bijzondere
omstandigheden" zien voor het venten met
bloemen en fruit voor stations, zieken
huizen en begraafplaatsen.
Dat de vorige voorgestelde verordening
door den minister niet is goedgekeurd,
heeft spr. wel voorspeld!
De VOORZITTER meent, dat de minis
ter toch wel rekening heeft gehouden met
de vorige verordening en dus heeft deze
haar nut gehad. Tegen de „bijzondere om
standigheden" zijn door den minister geen
bezwaren gemaakt.
De heer BEEKENKAMP stelt voor in art.
5 sub a weg te laten begraafplaatsen en
sub b te schrappen. Dit wordt verworpen
met 239 stemmen
Voor de A.-R en Chr. Hist.
32o. Praeadvies op het verzoek van Mej.
C. W. S. Nagel om eervol ontslag als on
derwijzeres aan de opleidingsschool voor
u.l.o. aan de Langebrug A. (265)
Conform besloten.
ondersteuning werkloozen.
33o. Voorstel in zake het verleenen van
een extra-ondersteuning in de Kerstweek
aan daarvoor in aanmerking komende on
dersteunden en kastrekkende werkloozen.
(266)
De heer v. STRALEN oordeelt 25 pCt. te
laag Vorig jaar heeft hij 50 pCt. voorge
steld. doch de raad kan geen wijsiglng
brengen in de beslissing van den minister
en daarom zal hij nu geen voorstel doen,
al betreurt hij de onmogelijkheid
Spr. komt dan tot zijn voorstel, luidend:
De Raad verzoekt B. en W. den minister
dringend toestemming te vragen tot het
verstrekken van extra brandstoffen aan
werkloozen en door Maatschappelijk
Hulpbetoon gesteunden;
tevens verzoekt de Raad B. en W de
brandstoffenbons ook te verstrekken aan
de werkloozen, welke trekkende zijn van
hun werkloozenkas en die. na uitgetrok
ken te zijn. voor steunuitkeering in aan
merking komen en eveneens onmiddellijk
over te gaan tot het verstrekken van de
kens en kleedine aan hen. die daaraan be
hoefte hebben.
Spr. wijst op den grooten nood bij de
werklooze arbeiders en de weersomstan
digheden hebben doen zien. dat de ver
strekte hoeveelheid bij strenge koude on
voldoende is. Waar hier gegaan wordt tot
het maximum, blijft z. i. slechts over te
doen, wat hij voorstelt. Hij oordeelt dat
strikt noodzakelijk, al is de koude thans
weer afgenomen. Er is immers alle kans
op herhaling. Van andere zijde is ook al
zoo'n verzoek gedaan. Ook voor het 2e
voorstel is z. i. alle reden.
In beide gevallen zag hij gaarne toe
zegging door B en W.
Aan dekking en kleeding is nu reeds
groot gebrek gebleken en daarin moet
worden voorzien. De middelen van het
Crisis-Comité zijn onvoldoende gebleken
om bij te springen, dus moet de gemeente
daarin voorzien, 't zij rechtstreeks 't zij
via genoemd Crisis-Comité. Een bepaald
bedrag dient daarvoor uitgetrokken.
I De heer v WELZEN neemt het op voor
I het adres van het Werkloozen Strijd-Co-
mité. dat een dubbele uitkeering vraagt.
Het is z. i. hard noodig. gelet op tal van
i maatregelen van regeering en raad.
RECLAME.
2745
Per doos
van
3 stuk
voor het Kerstfeest is ongetwijfeld onze luxe
doos, met drie stukken Palmolive zeep. De
aantrekkelijke, zachtgroene feestverpakking
is het symbool van de natuurlijke kleur der
olijfolie, die in zoo ruime mate verwerkt wordt
in onze zeep. Kleurstoffen of dierlijke vetten
worden niet gebruikt: daardoor is Palmolive
zeep zoo goed! Leg dus óók zoo'n aardige luxe
doos Palmolive zeep onder den Kerstboom.
Geen nuttiger geschenk voor jong en oud!
'ALMOLIVE
Extra-brandstoffen zijn eveneens nood
zakelijk, want een brandstoffen-reserve is
niet te vormen geweest.
Wethouder ROMIJN zegt, dat bij stren
gere koud terstond een brandstoffendebat
in den raad ontstaat en hij kan dat ook
wel begrijpen. Maar wij zijn gebonden aan
de beslissingen van het departement!
Welke gelden voor het geheele land.
Met het oog daarop is het standpunt
van het college, dat een plaatselijke
klacht of adres niet op haar plaats is.
Anders verliest men ook het oor van den
minister. Spr. moet daarom de motie van
Stralen ontraden.
Individueel is er gebrek geleden, dat is
juist, doch niet algemeen. In 't algemeen
kan men zich redden met het maximum,
dat hier gegeven wordt.
Sub 2 van den heer v. Stralen is al eer
der besproken en ontraden en spr. ziet
geen reden om nu te wijzigen.
Wat dekens en kleeding betreft, zijn
den heer v. Stralen gevallen bekend, dat
deze gevraagd is en geweigerd? Spr. zou
een nog somberder beeld in het algemeen
kunnen geven, theoretisch, doch de prac
tijk is gelukkig anders. Er zijn nog wel
eens middelen, die in 't publiek niet zijn
te noemen of te verdedigen, doch die baat
geven en daarop komt het aan.
Weet de heer v. Stralen gevallen, laat
hij deze dan opgeven, dan is er wellicht
nog iets te doen.
Doe in Godsnaam geen voorstel geld te
geven aan het Crisis-Comité B. want dat
helpt de zaak achteruit in plaats van
vooruit, want dan komt weer de officieele
zijde geheel naar voren met alle gevaren
van dien!
De heer WILMER Vraagt zich slechts af.
of de practijk baat geeft, als het voorstel-
v Stralen zou worden opgenomen. Het
doet sympathiek aan. xlat zij op den voor
grond erkend. docb"practisch effect kan
het niet sorteeren. Uitgesloten is. dat de
minister voor Leiden een uitzondering zou
toestaan. Aannemen van het voorste! zou
slechts ijdele hoop wekken.
Kan de prijs der brandstoffen niet wat
lager worden gesteld? Dan zou nog iets te
doen zijn.
De heer v. STRALEN meent zijn voor
stel zoo te hebben ingekleed dat z.i. wel
eenig effect is te verwachten Als de ge
meentebesturen sterken aandrang oefenen,
zal de minister toch missclven wel zwich
ten. Direct uit den weg gaan oordeelt spr,
verkeerd.
Inzake de kastrekkers is de gemeente
zelfs geheel vrij. alileen komen de kosten
voor de gemeente
Inzake den prijs is misschien inderdaad
iets te doen, daarin steunt hij den heer
Wilmer. De gemeente is toch zelf de leve
rancier en winst mag zi. worden afge
trokken.
De wethouder sprak eenigszins in raad
selen. de suggestie wekkend, dat de nood
Pder behoorliik wordt gelenigd. Dat be
twist spr. echter: hij geeft een voorbeeld,
al is tenslotte dan hulD gekomen.
Voor barre gevallen was er nog een notie
bij het Crisis-Comité, dat is waar. doch de
nood in dekking en kleeding is groot, dat
handhaaft spr.
Van gehoor bij den minister maakt onze
wethouder al heel weinig gebnhk en dan
nog veelal ter verslechtering, zie de uit-
keeringen aan de ongeorganiseerden'
Spr. handhaaft ziin voorstellen.
De heer v. WELZEN d'ent een motie üi
om een dubbele uitkeering te verleenen De
landelijke regeling laat hem koud; Leiden
zorge voor zichzelf.
De heer v. STRALEN zal daarvoor niet
stemmen, daar* de regeering slechts 25 pCt.
toestaat. Comedie-spelen wil sm\ niet en
hij wil gee nverwachtingen wekken, die
niet in vervulling kunnen gaan (Hoonend
geroep).
Presies om dezelfde reden kan de heer
WILMER niet meegaan met het voorstel-
v Stralen. Het is zonneklaar, dat voor Lei
den geen uitzondering zal kunnen worden
gemaakt.
De heer v WELZEN constateert onnieuw
dat de S.D.A.P. de arbeiders niet wil doen
manifesteeren en strijden tegen de regee
ring.
De heer V. ECK komt er tegen op. dat de
heer v. Weizen een voorste! doet. waarvan
hij weet, dat het onmogelijk is. (Geroep:
de heer v. Stralen doet hetzelfde). Neen,
het voorstel-v. Stralen is mogelijk en kan
mRschien effect hebben.
Het voorstel van B. en W, wordt z.h.z.
aangenomen.
De motie v. Weizen wordt verworpen met
3C1 stem.
Voor de heer v. Weizen
Het voorstel v. Stralen wordt verworpen
met 1615 stemmen.
Voor de S.D A.P. en de heeren v. Weizen
v. Tol, Simonis en Bergers.
SPOEDEISCHEND VOORSTEL.
Wethouder TEPE doet een spoedeischend
voorstel om aan de Ver. voor Schoolkin-
aervceding en kleeding te verzoeken, met
het oog op de crisis, tijdens de Kerst-
vacantie de schoolvoeding te doen door
gaan.
Z.h.st. goedgekeurd.
Hierna ruim 12 uur schorsing tot
hedenmiddag.
LEIPZIG, 17 December.
Tusschen eisch en vonnis willen we ons,
voor het laatst, nog eens met Marinus v.
d. Lubbe en zijn proces-lotgenooten bezig
houden
Zaterdag 23 December zullen de 5 be
klaagden hun vonnis als een waarlijk niet
voor allen aangenaam presentje onder
den Kerstboom vinden. We mogen op dit
vonnis eigenlijk niet vooruitloopen. maar
de verzoeking is groot; en daarom willen
we hier tenminste de meest waarschijnlijke
oplossing neerschrijven. Die is, dat Mari
nus van der Lubbe in elk geval ter dood
veroordeeld wordt en ook niet op gratie te
rekenen heeft, dat Torgler vrijgesproken
wordt wegens gebrek aan bewijs en on
middellijk weer wordt gearresteerd als be
klaagde in het proces wegens hoogver
raad, waarin o.a. de voorzitter van de ont
bonden Duitsche Communistische Partij
Thalmann betrokken is; dat voort-s het
vonnis over de drie Bulgaren zich aansluit
bij den eisch van den Procureur-Generaal
met het gevolg, dat Taneff en Popoff over
de grens gezet worden; terwijl het ons nog
onzeker voorkomt, wat het lot van Dimi-
troff zal zijn d.w.z. of men hem opnieuw
een proces wegens hoogverraad zal aan
doen, dan wel zal uitwisselen tegen een
Duitschen gevangene van beteekenis in
het buitenland.
Torgler, daarvan zijn wij overtuigd, zal
voorloopig nog geen vrij man zijn, ook al
toonen de rechters, waaraan nauwelijks te
twijfelen is, dat zij de meening van den
aanklager niet deelen en het met den ver
dediger eens zijn. Ja, hij zal ook dan niet
vrijkomen, als blijkt, dat de rechters van
zijn onschuld absoluut overtuigd zijn. Hij
is nu eenmaal, al wil hij dat zeil thans niet
meer weten, een der hoofdmannen, een
der raddraaiers van net communisme in
Duitschland geweest, en als zoodanig is
hij wel degelijk betrokken geweest in poli
tieke voorbereidingen, die op een omver
werpen van den Duitschen Staatsvorm en
de oprichting van een Sovjet-Duitsche
Republiek, een dictatuur van het proleta
riaat doelden. Het is een man, die om zijn
leven vecht, tot op zekere hoogte te ver
geven, dat hij zijn rechters niet onnoodig
materiaal tegen zichzelf in de hand geeft.
Maar aan den anderen kant was hij als
voorzitter van de tenslotte 100 man sterke
fractie van zijn partij in den Duitschen
Rijksdag een naar alle zijden zichtbaar
mede-aanvoerder, en de partij-noblesse
moet toch ook en o i. vooral voor d.e gehate
I ,.bourgeois"-rechters een oblige met zich
i brengen.
Wij hebben van den eersten dag af van
dit proces van 56 dagen, in een schuld van
Torgler aan de brandstichting in den
i Rijksdag niet geloofd, ook niet, toen zeer
stellige verklaringen onder eede hem
kwamen belasten. Maar we konden op
den duur menschelijk toch geen sympathie
j meer gevoelen voor dezen huilerigen man,
1 die er steeds op uit was, braaf te willen
lijken en een lam in de politiek. Hij is
zeker steeds het tegendeel van een brie-
schenden leeuw geweest, maar daarom
toch geen ongevaarlijk communist. Zijn
partij gebruikte hem als een soort trait-
d'un:on met de burgerlijke partijen.
Torgler was meestal van een aal-gladae
vriendelijkheid, en had daardoor bijna
sympathieën bij de meeste andere par
tijen veroverd. Maar ware deze bureau
cratisch aangelegde man een machtige in
een Sovjet-Duitsche Republiek geworden,
dan zouden we toch liever met de brie-
schende leeuwen, dan met dezen aal
gladden politicus te doen gehad hebben
Voor zijn rechters in Leipzig heeft
Torgler weinig formaat gehad. Naast een
communist als Dimltroff verbleekte deze
braaf doende Duitscher volkomen. Dimi-
troff is allesbehalve sympathiek, maar ten
minste een karakter gebleken, iemand die
zelfs in de gevaarlijkste situaties moed
toonde en voor zijn overtuiging opkwam.
Men denke zich even, in deze tijden in
Duitschland. in de positie van een com
munist in, die als beklaagde in deze zaak
in de handen der nationaal-social'stische,
dictatoriale regeering is! De Duitschers
zijn niet wreed als de Sovjet-Russische ge
vangenbewaarders, maar gemakkelijk zul
len ze toch ook niet geweest zijn jegens
een beklaagde, die dag aan dag de Duit
sche regeering, zijn rechters en zijn aan
klagers. het Duitsche volk tenslotte, belee-
d:gd heeft in termen, „waar geen woord
Fransch bij was." Hoevele malen is hij
niet van ae zittingen uitgesloten geweest.
Heeft niet minister-president Göring hem
toegeroepen: „Wacht maar. schurk, als je
hier vrij komt, dan zullen we je nog wel
krijgen!" En is Dimitroff voor zulke on
dubbelzinnige bedreigingen teruggeschrikt?
Neen, een Dimitroff is Torgler niet ge
bleken. Eerder de kleine man, die het in
de politiek tot iets gebracht had en die in
ziin hart misschien veel liever een burger
lijk dan een communistisch afgevaardigde
zou geweest zijn. Maar hij was zeker ook
niet de man, die den moed had een anar
chistische daad te helpen uitvoeren, die
zich met gevaarlijke vloeistoffen in den
donkeren Rijksdag zou gewaagd hebben
om straks dit Huis, waarin hij zich zoo
kip-lekker voelde en zoo gewichtig in
vlammen te doen opgaan. Hij niet! Daar
van zullen Zaterdag ook deze hooge rech
ters wel overtuigd blijken. En spreken ze
hem vrij, en de Procureur-Generaal krijgt
dp kans, hem onmiddellijk weer als ver
dacht van landverraad bij den kraag te
pakken, dan zal hij in zijn nieuwe proces,
waarin hem echter geen doodstraf zal
dreigen, evenmin de trotsche, onbuigzame
revolutionnair blijken. Om de eenvoudige
reden, dat hij zulks niet is.
Neen. de Duitsche Regeering en haar
uitvoerende politie- en justitie-organen
hebben met dit proces geen geluk gehad.
Mochten Duitsche communisten in deze
brandstichting betrokken geweest zijn,
dan waren het mannen als v. d. Lubbe,
vijanden van de partij en haar aanvoer
ders. dan wel onverantwoordelijke, niet op
hoog gezag handelende fanatici van de
andere zijde. Maar Torgler was het even
min als Dimitroff, Popoff of Taneff. Dc
„groote onbekende" kan de man zijn die
kort na het uitbreken van den brand den
politiepost aan den Brandenburger Poort
alarmeerde cn daarna verdwenen is. Zich
ook niet meer als getuige gemeld heeft.
Want door dit alarmeeren verschafte hij
zich immers een alibi' Voor het geval, dat
men hem op de een of andere wijze toch
nog gepakt had.
Deze Groote Onbekende kan zelfs met
v. d. Lubbe samengewerkt hebben, zonder
dat deze diens naam kende of van het
bestaan van een medewerker wist. Zal
men het ooit te weten komen?
Onze landgenoot Marinus v. d. Lubbe
heeft, toen men hem het laatste woord
gaf. geen mond meer open gedaan. Hij
heeft niemand verraden, kon misschien
ook niemand verraden. En bleef conse
quent bij zijn beteekenis. Slechts één
dag van deze 56 is hij wat spraakzaam
geweest. Alle andere dagen was nauwe
lijks meer uit hem te krijgen dan „ja",
„neen, „dat kan wel zijn", „dat kan ik
niet zeggen." Zijn verdediger, dien hij
niet wilde aanvaarden, heeft hem goed
verdedigd. Een Nederlandsch advocaat
had het niet beter kunnen doen Alleen
blijft de gedachte, dat een landgenoot
als verdediger in stille uren in de cel
uit Marinus toch wellicht nog wat ge
kregen zou hebben, wat ons dichter bij
de waarheid bracht. Als we aannemen
willen, dat v. d. Lubbe de volle waarheid
niet gesproken heeft.
Maar Marinus wilde nu eenmaal abso
luut geen verdediger. Hij wilde zichzelf
verdedigen. Maar heeft dat ten slotte
niet gedaan, tenzij men zijn houding als
tactiek wil beschouwen. Hij heeft feitelijk
j n'ets anders gedaan dan beschrijven,
j waar hij alzoo geweest was, hoe hij de
I verschillende branden had aangelegd m
i hoe hij den Rijksdag heeft aangestoken.
1 Men heeft hem op grond van deskund'ee
j rapporten willen aantoonen, dat hij hel
pers gehad heeft. Hij heeft dat zeer
stellig tegengesproken. Een Spoor van
zulke helpens, een menschelijk spoor is
I ook nergens gevonden. De theoretische
j mogelijkheid blijft, dat Marinus met zijn
brandstichting spookjesachtig veel geluk
I gehad heeft en dus toch alleen was. Maar
het proces is ten einde geloopen zonder
j dat medeplichtigheid in welken vorm dan
ook van links noch van rechts gebleken
is. En daarmede is ook de voorbarigheid
van ophitsende beschuldigingen in „Bruin-
boeken" en andere hoogst-onsympathieke
geschriften en andere acties aangetoond.
Dit proces is zoo bijna tergend-mmi-
tieus geweest, dat waarlijk geen twijfel
aan de objectiviteit van deze rechtbank
als-geheel meer overblijft. Hadden de
mannen van het „Bruinboek" en van dc
schijnnrocessen in Londen en Parijs
werkelijk materiaal, dan hadden ze dit
nog vóór het einde kunnen indienen in
welken vorm dan ook. Zij hebben het
niet gedaan. Men moet nu aannemen,
omdat ze er ingeloooen zijn en geen deug
delijk materiaal bezaten.
Dit groote nroces blijft een raadsel, ook
als één schuldige, Van der Lubbe, straks
met zijn leven geboet heeft.
H.
RECLAME-
2090
CONSUMPTIE-MELK.
Do Crisis-Zuivel-Centrale maakt bekend,
dat voor de Deriode van 24 tot en met 30
December 1933 de prijs voor het taxe-ae-
deeite van consumptiemelk. sekocht on re-
veerinvsc on tract, voor de verschillende
soorten melk i6 vasteesteld on 6 1/4 6 1/2
en 6 3/4 cent per liter en dat het bedrag
der afdracht in consumptie se'orachte melk
is vastgesteld od 2 cent per liter
De vastgestelde prijs geldt „af boer
derij."
