AKKE&CACHETS (■AKKERTJES")
„ZOOALS GE MIJ BEGEERT
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 17 November 1933
Vierde Blad
No. 22597
Hebt Gij het gevoel
te leven achter een traliehek....
fajNTAIB OVERZICHT
Jaargang
missies vaak tot groote besparing hebben
geleld; reeds uit dien hooide zouden ze
gehandhaafd moeten worden. Merkwaardig
was dat .terwijl verschillende leden hand
having der commissies vroegen in het be
lang van het platteland, de afgevaardigde
van den Plattelandersbond, mr. Vervoom,
zich voor de opheffing verklaarde.
Minister Slotemaker de Bruine heeft er
in zijn verdediging op gewezen, dat ook
zijn departement moet meedoen aan de
bezuiniging. Daarom moeten verschillende
diensten worden ingekrompen, en daar
onder valt de opheffing der gezondheids
commissies. De Minister gaf toe, dat deze
nuttig werk hebben gedaan, maar men
moet op het oogenblik nu eenmaal ook op
nuttige zaken bezuinigen. De opheffing
der commissies is trouwens reeds vroeger
overwogen en de Minister deelde mede,
dat de meerderheid van Gedeputeerden
eenige jaren geleden voor de opheffing
was. De Minister moest dus bij de totale
opheffing blijven, maar wilde wel over
wegen, of de taak der commissies eventueel
zou kunnen worden overgenomen door
particuliere maatschappelijke colleges,
doch dan zonder subsidie.
Hierna deed de heer Van der Waerden
een poging, om de commissies te hand
haven. Hij verlangde, bij motie, een onder
zoek naar de vraag, of de commissies be
houden zouden kunnen blijven zonder
financieele bezwaren voor de schatkist: de
behandeling van het ontwerp zou dan
moeten worden geschorst. Tegen deze
schorsing verzette de Minister zich, omdat
zij zou beteekenen uitstel van het bezui-
nigings-ontwerp.
De motie werd met 51/34 stemmen ver
worpen en het ontwerp met 62 20 stemmen
aangenomen. Tegen stemden de socialisten
'behalve de heeren Duys, van der Heide,
Drees en Faber), de communisten en de
katholieken Steinmetz en van Koeverden.
De gezondheidscommissies zijn dus ten
doode opgeschreven.
AVONDVERGADERING.
BEGROOTING VAN DEFENSIE.
's Avonds heeft Minister Deckers de spre
kers over zijn begrooting beantwoord.
Hij heeft allereerst aandacht gewijd aan
de opleiding der marine-officieren en
daarbij medegedeeld, dat er een wijziging
van de Bevorderingswet op komst is, waar
door het mogelijk zal worden in de hoo-
gere rangen beter dan thans bij keuze te
bevorderen. Ook wijdt de Minister ernstig
aandacht aan verbetering van het con
tact tusschen officieren en manschappen.
Eveneens zal de mogelijkheid worden ge
schapen om maatregelen van Ministers-
wege te kunnen nemen tegen officieren,
die te kort schieten in handhaving van het
gezag, zonder dat dit hen met den mili
tairen rechter in aanraking brengt.
In verband met de gebeurtenissen op
„De Zeven Provinciën" heeft de Minister
nog eens medegedeeld ,dat geen steun kan
worden verleend aan de nagelaten gezin
nen van hen, die bij de muiterij zijn om
gekomen. Een dergelijke steun zou alleen
kunnen worden verleend, wanneer de om
gekomenen loyaal zouden zijn geweest.
Inzake de pensioenen van de oud-gepen-
sionneerden is er nog steeds overleg moge
lijk. Het zal van 's lands geldmiddelen af
hangen of er nog iets kan worden gedaan.
Wat de kosten der weermacht betreft,
heeft de Minister er met nadruk op gewe
zen, dat er in den loop der jaren aanzien
lijk is bezuinigd. Van 1922 tot 1932 zijn de
zuivere militaire uitgaven met bijna 38
miilioen gulden verminderd, of met 35%,
en de begrooting voor 1934 vraagt weer 8'/»
miilioen minder dan die van '32. Op geen
enkele tak van staatsdienst riep de
Minister is er zooveel bezuinigd als op
Defensie. Hij heeft vervolgens ten aanzien
van tal van onderwerpen, de landmacht
betreffend, nadere inlichtingen gegeven.
Hierbij kondigde hij een wetsontwerp aan,
dat te zijner tijd zal worden ingediend,
houdende wettelijke maatregelen inzake
den luchtbeschermingsdienst. De Minister
verklaarde den Hoogen Raad van Defensie
te willen handhaven, al wordt zijn advies
niet dikwijls gevraagd, doch het kan noo-
dig zijn om het wèl te vragen.
In verband met den arbeid der commis-
sie-Idenburg, die naar middelen moet zoe
ken om nog 12 miilioen te bezuinigen,
sprak de Minister de hoop uit, dat dit be
drag inderdaad zal worden gevonden zon
der de doelstelling der weermacht aan te
tasten, maar in ieder geval zal de Regee
ring zelfstandig beoordeelen of zij de voor
stellen der Commissie zal aanvaarden.
Aan het slot van zijn redeheeft de
Minister nog eens betoogd, dat sociaal
democraten bij de bestaande mentaliteit
ongeschikt zijn om als vrijwilligers in de
weermacht te dienen: hij citeerde allerlei
uitlatingen uit de socialistische pers, om
dat aan te toonen. De sociaal-democraten
aldus de Minister ondermijnen al jaren
lang de krijgstucht op een wijze, die tot
excessen moest leiden, en daarom zijn zij
wel degelijk indirect aansprakelijk voor
gebeurtenissen als op „De Zeven Provin
ciën". Het is op deze gronden, dat de
Minister zijn houding ten aanzien van de
sociaal-democraten volkomen gerechtvaar
digd achtte. En op de klacht van den heer
ter Laan. dat de vrijwillige landstorm ge
richt is tegen de socialisten, antwoordde
de Minister:
„Neen, de landstorm is geen orgaan
tegen iets, maar een orgaan voor het wet
tig gezag, en alleen wie dit gezag aantast
vindt ook de landstorm tegen zich. Maar
als de heer ter Laan erkent, dat handha
ving van orde en rust noodig is, bevindt
hii zich op het pad der deugd!"
De Kamer lachte. Maar de heer Wijn
koop riep tegen den heer ter Laan„Arme
Klaas!"
De Minister heeft nog uiteengezet dat
hij, die vrijwillig dienst neemt bij de weer
macht. daardoor zijn eigen vereenieings-
recht beperkt. In dit verband heeft hij
betoogd, dat de leiding der vereeniging
„Ons Belang" vaak te wenschen heeft
overgelaten. Zelfs is er een plaat versoreid,
die volstrekt in striid was met de weer
macht. Daarom zijn er enkele koeren
straffen toegekend Ook nog pas heeft
..Ons Belang" op onbehoorlijke wiize bij
de Kamer gereouestreerd. Ook deze ver
eeniging zal zich thans aan het nieuwe
reglement moeten onderwerpen.
Replieken volgden.
HAGENAAR.
RECLAME. 958
omdat Gij gedwarsboomd wordl in Uw vrijheid van
handelen, omdat Ge niet kunl uitgaan, elk plan moet
opgeven, doordal telkens martelende hoofdpijnen U
overvallen en voor U een dag doen verloren gaan.
Als Uw arm hoofd bonst, Uw slapen kloppen en
borende pijnen door geheel Uw hoofd gaan, dan
zullen AKKER-CACHETS voor U uilkomst brengen.
Neem een "AKKERTJE" en binnen een kwartier lult Ge Uw
hoofdpijn voelen wegtrekken en zult Ge U weer prettig en
NeSedondsch behaaglijk gevoelen. Hei is uilgesloten, dat een "AKKERTJE"
Produd u niet zal helpen, want al nemen ze de oorzaak van Uw
lijden niet weg, waarover Ge Uw arts moet raadplegen, ze
helpen U in ieder geval dadelijk van die onuitstaanbare pijn af,
AKKER-CACHETS ("AKKERTJES"), een gelukkig, samenstelling
van Apotheker Dumont, met een verrassend snelle werking biji
Hoofdpijn, Kiespijn, Spierpijn, Rheumatisohe pijnen. Len
denpijn, Zenuwpijn, Vrouwenpijn, Migraine, Neuralgie.
Volgens recept van Apotheker Dumont. Slechts 50 cent per 12 stuks.
in de titel bewust op het voorgaande werd
teruggegrepen, dan moet de nieuwe fiim
daar beginnen, waar de oude ophield. Ook
de „held", dr. Mabuse de speler, moest
door denzelfden acteur, nj. Rudolf Klein-
Rogge vertolkt worden. Middelpunt is ech
ter de uit mijn laatste film „M" bekende
commissaris Lohmann. die weer door Oi'.o
Wernicke wordt gespeeld. Deze is voor mij
het prototype van den criminalist der mer
kelijkheid. Hij is niet een van die .Sher
lock Holmessen" en andere romantypen
met het „vergeestelijke" gezicht, met de
muts en de tabakspijp die 't „geval" in een
oogwenk oplossen, maar een van de minu
tieus, doelbewust en bescheiden werkenden
zooals men er op alle politiebureau's kan
aantreffen. En daaruit volgt weer, dat in
tegenstelling met vele detectivefilms de
oplossing van het raadsel niet toevallig
mag komen, maar slechts op grond van de
ongelooflijke kleine werkzaamheden, die ïr.
rustelooze dag- en nachturen door aeze
mannen wordt gepresteerd. Aan hen wilde
ik ook in deze film hulde brengen!
In deze opzienbarende en sensationeele
film, waarin door een misdadige aarsla;
zelfs een heele fabriek in de lucht, viiegt.
spelen behalve de genoemde hoofdperso
nen nog de Reinhardt, acteur Oskar Be-
regi als de krankzinnigendokter prof. dr.
Baum, Camilla Spira als ..Juweelen-Anna"
Gustav Diesel als ingenieur Kent. Wera
Liessem als ,Lili" e a
Vele nieuwe gezichten, w.o. ook nog die
van Rudolf Schündler, Henri Plesz Paul
Oskar Hoeker en Karl Meixner, die allen
ook voor de eerste keer een groote opgave
moesten vervullen. Nieuwe gezichten: een
principe van Fritz Lang! En 't is zijn
groot geheim, dat hij uit hen allen weet te
halen het hoogste aan overgave en een
maximum aan concentratie. De begrippen
„angst" en gruwelen" hebben zij tijdens
de opnamen evengoed leeren kennen, als
de duizenden toeschouwers gedurende de
opvoering
TOONEEL- EN FILMDIALOOG
R. A. Stemmle, de schrijver van het
draaiboek voor de film .Reifende Jugend",
als tooneelstuk bekend in Nederland als
„Eindexamen", die binnenkort door de
UFA in Nederland zal worden uitgebracht,
uit zich als volgt over het probleem van
het filmmanuscript:
Slechts met afschuw kan men nu aan
het begin van de geluidsfilm terugdenken.
De misverstanden waren legio. Volwassen
kinderen stortten zich op het nieuwe in
strument van vermaak. Hoe gelukkig
waren ze, wanneer een bord brak, wan
neer een claxon op het juiste oogenblik
en werkelijk toeterde, wannee deuren
dichtgeslagen werden, zoodat zjf s in de
zaal de kalk van het plafon# /iel. Dit
phonetisch gesol dreigde doel op zichzelf
te worden, een tyrannie zonder eenigen
zin. Doch hoe uitbundiger men met het
geluid omging, des te minder bekommerde
men zich om het gesproken woord. Daar
voor had men immers het groote voorbeeld
van het tooneel. Dus trembleerden de
tenoren er maar op los, dat de olie van
het doek liep, dus declameerden de acteurs
gearticuleerd voor de geluidsfilmmicro,
zoodat de wanden trilden. Men imiteerde
slaafs het theater en vergat, dat de film
kunst, niettegenstaande het geluid en het
gesproken woord er aan toe waren te voe
gen, toch in den grond aan hun oorspron
kelijke wetten gebonden waren.
Er werden honderden meters eindelooze
dialoog gevoerd. Ieder woord was een
triomf der onnatuurlijkheid, iedere zin een
topprestatie van onvrijwillige komiekheid.
De film dreigde tot een „geconserveerd
theater" gedegradeerd te worden. De
aestheten der film, de enthousiasten van
de stomme film meenden, dat het laatste
uur van de filmontwikkeling geslagen had.
Doch de ontwikkeling ging sneller dan het
pessimisme van de bezorgde filmvrienden
deed verwachten. De regisseurs bemerkten
spoedig, dat de geluidsfilm meer met het
dagelijksche leven moest overeenstemmen.
René Clair was de eerste filmregisseur, die
tot het inzicht kwam, dat, precies als in
het leven, niet ieder woord, niet iedere zin
tot het einde moest worden gesproken en
dat het geluid niet de voornaamste rol
moest spelen. René Clair was ook de
eerste, die de leer van groote schilders in
practijk bracht, dat namelijk dikwijls de
kunst in het weglaten bestond. Men werd
spaarzamer, geconcentreerder, en dus
werden de effecten sterker.
De draaiboekschrijvers nu dat moet
men zeggen volgden de geluidstechnici
niet op den voet. Zij verwisselden dikwijls
genoeg de techniek van het tooneelstuk
met de dynamiek van de film. Steeds weer
poogden zij de uitgebreidheid van den
tooneeldialoog in de film te brengen. Zij
vergaten, dat het tooneelstuk op den dia
loog gebaseerd is. terwijl de dialoog bij de
geluidsfilm tot het geheel behoort. De
schrijver van het draaiboek moet zich
namelijk concentreeren en tempo in het
stuk trachten te houden. Heeft de schrij
ver van een tooneelstuk tijd om de dra
matische effecten voor te bereiden, de
draaiboekschrijver moet zoo spaarzaam
mogelijk in de inleiding zijn
De consequentie is voor mij eenvoudig
genoeg. Stelt men nuj voor, een tooneel
stuk voor de geluidsfilm om te zetten, dan
ga ik het stuk zien of lezen, probeer dan
den inhoud en de geestige tendenz te
vatten, leg het dan weg en schrijf een film
boek, dat zich onder geen voorwaarde
precies aan het tooneelstuk houdt. Men
zou daarmee den auteur meestal geen
slechteren dienst kunnen bewijzen. Het
tooneel mag nog zoo goed en geconcen
treerd zijn. de film verlangt nog spaar
zamer, nog dramatischer exacter gebruik
van het woord. In een filmdrama moet
elke dialoog „zitten" en met uiterste
spaarzaamheid en logica ingezet worden.
Anders gaat de actie verloren.
Daarom hebben die tooneelschrijvers, die
over de draaiboekschrijvers klagen, omdat
zij hen niet slaafs volgen, ongelijk. Film,
theater elke kunstsoort heeft haar eigen
wetten! Ze vermengen beteekent de kunst
soort verwateren en banaliseeren. Thema's
zijn te gebruiken. Maar stijl of zelfs kunst
wetten kan men niet van het tooneel naar
het witte doek verplaatsen.
Deze week draait hier de groote Greta
Garbo-film „Zooals ge mij begeert", naar
het beroemde tooneelstuk van Pirandello
en in zooverre gewijzigd, dat het slot in de
film een „happy end" brengt. In deze film
overheerscht de tooneelvorm: de echte
film-momenten onderbreken meer het
tooneelspel dan dat zij het aanvullen. In
„Zooals ge mijn begeert" wordt gelijk in
alles wat Pirandello schreef, den nadruk
gelegd, cp de vaagheid van de grens tus
schen schijn en werkelijkheid. In het too
neelstuk blijft twijfel of de verloren maar
teruggevonden gravin de echte is, bestaan.
In de film overwint de wederzijdsche
liefde tusschen het meisje en den graaf,
die van elkaar houden, hetgeen het voor
naamste is.
Greta Garbo speelt de rol van Zara die
de plaats van de in den oorlog spoorloos
verdwenen gravin „Maria inneemt Erich
von Stroheim is de schrijver, in wiens lugu
bere omgeving zij gevonden werd. Melvyn
Douglas is Bruno, die in Zara werkelijk
zijn vrouw meent terug te zien. Ook onze
jeugdige landgenoot Roland Varno speelt
hierin een rol, n.l. die van den student
Albert.
Toen hij 15 jaar was, kreeg Vamo een
contract bij een reizend gezelschap.
Op een ochtend ging ik met een paar
vrienden naar een waagzegster Madame X
en voor ik bij haar naar binnenging, zwoer
ik plechtig, dat ik geen woord zou gelooven
van wat zij mij zou vertellen, aldus vertelt
Vamo. Zij zeide, dat ik met mijn betrek
king hiet veel succes zou hebben en als
alles goed ging, zou ik onverwachts naar
Amerika oversteken en daar de rest van
mijn leven doorbrengen. Daar zou ik een
paar jaren hard werken. In 1932 zou ik
trouwen, maar moest niet verwachten veel
te verdienen voor 1933, dan zouden de dol
lars beginnen toe te stroomen!
Deze geweldige voorspelling was het geld
waard. Den volgenden dag werd ik het
dagblad-bureau uitgezet wegens gebrek
aan werklust. Ik ging naar Berlijn, en
leefde er 3 jaar tusschen de Bohémiens.
In het begin viel het niet mee, kleine
rollen hier en daar, enkele engagementen
in Eerlijn, Hamburg en München.
In 1929 engageerde de Ufa mij voor een
rol in „De Blauwe Engel" met Emil Jan-
nings en Mariene Dietrich.
Terwijl ik in Parijs aan een film werkte
kwam de tweede voorspelling uit. Hier
kreeg ik een telegram van een van de
grootste maatschappijen waarin mij een
contract werd aangeboden. Ik nam het aan
en op een kouden morgen in Januari trad
ik een nieuwe wereld in. Madame X. voor
spelde hard werk; maar de eerste rollen,
die ik speelde waren een rol met John
Barrymore en met Lee Tracy, maar het
voornaamste was met Greta Garbo is „As
you desire me".
Geheel overeenkomstig de voorspelling
trouwde ik met een van de liefste meisjes,
die ooit in Amerika geboren zijn en tot nu
toe heb ik alles gedaan, wat die ouwe tang
mij verteld heeft (ik bedoel Madame X.).
Alleen die geldkwestie van 1933. zit mij
dwars, maar ik hoop, dat zij daar OOli gauw
voor zal zorgen!
i^vveede^ kamer.
begrooting van
buitenlandsche zaken.
|L gf.iTooUng van Buitenlandsche
bSM nog enkele leden het woord
i Jwd zich een incident voor. De
Dijk bracht namelijk het feit
dat de heer Vliegen, die
riin mededeeling door den
1 'L Buitenlandsche Zaken is uit-
M wederom als gedelegeerde naar
Meningsconferentie te gaan
heeft: „Deze uitnoodiging is
in het gezicht van Minister
s Aldus zijn de woorden van den
Uecen in de socialistische bladen
'De heer van Dijk protesteerde
-J tegen die woorden, consta-
d3t de Regeering het beleid van
Deckers tegenover de sociaal
volkomen acht, en dat als
inderdaad „een slag" was
is geweest, aan de Regee-
Overigens zeide de heer
over de uitnoodiging aan den
zeer verbaasd te zijn, omdat
tegen het werpen een
Zeven Provinciën" volkomen
Vliegen heeft hierop verklaard,
bewuste woorden door hem „niet
pers zijn medegedeeld". (Wij ver
dat hij ze wèl, in een besloten
gebezigd heeft, doch niet met
dat ze zouden worden gepu-
van dezen middag (er restte,
discussie over de gezondheidscom-
uiet zoo veel tijd meer)de heeren
Wijnkoop, Joekes, Bierema, Zand,
en Duymaer van Twist hebben
punten in verband met de be-
behandeld. waarop wij nader te-
als (heden) de Minister aan
is geweest.
OPHEFFING VAN DE
GEZONDHEIDSCOMMISSIES,
aanvang der vergadering heeft
het ontwerp tot wijziging der
behandeld,
bedoelt alle Gezondheids-
op te heffen. Om redenen van
Deze ooheffing toch zal de
met f. 53.200 per jaar ver-
het Voorloopig Verslag reeds deed
kwam tegen dit ontwerp uit de
ernstig verzet. Verschillende spre-
M het bestreden. Zij wezen er op.
commissies een zeer nuttige taak
vooral met betrekking tot de
der Woningwet. Eenige sprekers
dat waar de groote steden de
desnoods gemist zouden kun-
maar voor de kleinere steden
niet. Anderen echter
de commissies overal te hand
zagen hierin zooals dr. Vos
een voortreffelijke samen-
burgerij en Overheid. Hij
op. dat de adviezen van de com
UNG'S NIEUWE MEESTERWERK
Testament van Dr. Mabuse.
Met Greta Garbo Iets over Roland Varno.
pk heb bewijzen, dat dit de echte Gravin Verelli is".'
ÏEcich vort Stroheim als Salter in Zooals Ge Mij Begeert".
'In het midden Melvyn Douglas, geheel rechts Greta Garbo)
--logge als „Dr. Mabuse".
iL1322 vond €eh belangrijke mijl-
B;-ele£chledenis der film plaats:
j051"111? van „Dr. Mabuse, de
1*18
dc^r' den beroemden
en volgens het manuscript van
ïenïnTa j velen onzer zullen zich
Lr.- u Jllmwcrk herinneren. Nu
BMraa.'rf Lest-ament van dr. Ma-
'"ok «f ?n waar deze fllna vertoond
jfjiJ 5® Stoots te aandacht. Deze
•iö- r. is niet een voortzetting
r" Lm wil iets geheel -lieuws
WannfLle?It zich hierover als volgt
lep nuj ?r Jk aan dr. Mabuse terug-
li loor ^st 2liner misdaden og-
pj. Vjfen houd, dan moet ik dc-
uilzondering uiters'
Olinjpj. n: hond mU veel bezig
m ~~blc 6n
FhtoSïï gesproken.
met veel des
M|in. Ik ben tot
Bisiivu gekomen, dat de wzrke-ijk
i-Teel gecompliceerder veel
at, rf'^voerd worden .dan die
Iemand sterft en men
hi- ',irc'lts vinden. En toch kan
Jm v*n moord. Dit .ro-
«et f-- de film overbrengen. Dit
nieuwe werk. En tls
