Jaargang
MAANDAG 13 NOVEMBER 1933
No. 22593
ner bestaat alt DRIE Bladea
eerste blad.
stadsnieuws.
J werd het navolgende adres ver-
aan den Raad der Gemeente
de zaak nog bil den recb"
VISSCKERIJBERICHTEN.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
BUITENLAND.
EIDSGH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
regel voor advertentlën uit Lelden en plaatsen
Inta-haDDen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
L «Jrertenllën 35 Cts per regel Kleine Advertentlën
H bil vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
maximum aantal woorden van 30.
vnlêeris postrecht. Voor eventueele opzending van
*o Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANTI:]
Voor Lelden per 3 maanden f. 2.35; per week t. 0.1»
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week .0.18
Franco per post 1.2.35 portokosten.
et LEIDSCHE STADHUIS.
Lieveling van het plan-Kropholler.
■eteelenden betuigen hun adhaesie
top 10 October j.l. den Gemeente-
Lu Leiden aangeboden adres, waar-
Tredenen vernoemd, door dr. Henri
prof. W. A. Bonger, ds. T. J. Groot
i en anderen, met klem wordt ver-
ftot uitvoering van het ontwerp
Jler met den ouden toren te willen
Het welk doende enz., (w.g.)
u G. Kortenhorst, Voorz. R.K. Werk-
■rsver. Den Haag',
f dr. L. Knappert, Leiden.
1G. J. Schelling, arch. B.N.A., Inge-
gur b.d St-aatsspoorw. Utrecht.
Leeuwenberg, B.I. Utrecht.
Boissevain, Herv. Pred., Leiden.
Thomas, Gereform. Pred., Leiden.
Boelen, Voorz. Ver. Hendrick de
jer. Amsterdam.
G. van Tienhoven, Voorz. Ver. tot
v. Natuurmonum., Amsterdam.
Jj 'A. van Sonsbeeck, Voorz. Heem-
fut Amsterdam.
ÏCoster, Letterk., Delft,
g F. Weremeus Bunlng, Letterk,
(terdam.
1 c. Hintzen, firma Mees en Zoonen
terdam.
blfees, Rotterdam,
buyhoff. Den Haag.
- M. Westerman, lid 2e K. St.
(Den Haag.
1 Beeldhouwer, Bussum.
iRaedecker, Beeldhouwer, A'dam.
Peizel. Kunstschilder. Amsterdam.
IP L Palage, Amsterdam.
Gerstel, Teekenleeraar, Gymn.
terdam.
IJ A, Elgeman, Rotterdam.
[.R. Callenbach, Herv. Pred. R'dam.
C Voorhoeve—Ten Bruggencate,
1. Rotterdam.
(Callenbach. Musicus, Rotterdam.
Tiiseii, Schoonhoven. Rotterdam.
M. Eerdbeek, Claasen Leterk.,
|twijk.
J. M. Hofstee, Alkmaar.
VOOR STRAFRECHTSPRAAK.
Najaarsvergadering.
(Zaterdag alhier gehouden najaars-
lering heeft de vereeniging des mor-
jn het Natuurkundig Laboratorium
hting gehad van prof. dr. van Itallie
Hulst, resp voorzitter en bestuurslid
r' leidsch Criminologisch Instituut,
let bloedonderzoek en de individuali-
bloed.
[gaven daarvan de verslagen in ons
Van Zaterdag.
middagvergadering heeft de voor-
PT- dr. J. Wijnveldt een beschou-
.ewijd aan de voorstellen tot reorga-
van de rechterlijke macht, die,
pr. betoogde, niet waren voortgeko-
jn een sterk gevoelde behoefte naar
enng ai zullen er steeds deside-
ii!)ven docl1 ult noodzaak tot
Jjgmg. Dit leidde spr. tot het stellen
vn vraag, bij wijze van compromis:
i san (j00r reorganisatie, welke ver-
pg in de rechtspraak brengt, belang-
fcir ™?ulnlgd? De storm, krachtig
~';e" bij de ontwerpen van oud-
ïiit nn-er tot herziening van de
Bk iudeellng, waarbij alleen
PPing richtsnoer was, is eenigszins
Pfït dlens attredcn. Zijn opvolger
L eenter op die voorstellen voortge-
r „t?i zag ze 'n de Tweede Kamer
hi kVem' aanvaarden. De nood-
L bezumiging wordt steeds drin-
daarom is bij het gewijzigde
.„i Leen 'let systeem van inkrim-
,®3d, zonder dat de beginselen van
wV. jsprake kwamen. Van
i Un 11 werkkring des strafrech-
d' gekomen. Intusschen, nu blij-
e uitlatingen der regeering in de
th. no? wél herzieningsvoorstellen
(iin»or,Z1Jr1, dient de vereeniging haar
„JF" mzake de reorganisatie der
pispraak voort te zetten.
ven ander gebied der rechtsple-
i en m, ,=ey°lKRn van den economi-
pp-Jï, at5c|vappelljken crisistoestand
nine Spr. noemt hier de crisis-
n£jnscb fhderen aard is het uni-
waarover spr. thans nog wil
dp0LfaaP,dacht te hebben gevraagd
len rl), S'inE vsn nieuwe denk-
nnü ,afrechtelijk gebied, vooral
>er ht, andsgrenzen, deed spr. ten
iUEln °eroep op de jongere leden der
te m,i 00,5 111111 zienswijze ken-
- nu over de vele belangrijke
htolijke
vraagstukken van het
w GER£f GEMEENTE.
7oor hHam-in' te Rotterdam-Zuid,
Bb:a bij vernieuwing op hem
ter beroep door de Ger Gem.
de voor ^dankt De Lamain ver-
igenwmrïi" paar iaar Leiden met
- woordige gemeente.
CHR. HIST. KAMERKRING LEIDEN.
Zaterdagmiddag had in de groote zaal
van het „Nut" aan de Steenscliuur een
vergadering plaats, uitgeschreven door den
Chr. Hist. Unie Kamerkring Leiden.
Behalve het voltallige bestuur was mede
aanwezig de oud-voorzitter mr dr. Schok
king, terwijl voorts de geheele zaai bezet
was met afgevaardigden uit den kie.kring.
Wegens ziekte van den voorzitter mr. N.
G. Veldhoen te Voorburg berustte de ai
ding bij den heer Jac. Wilbrink.
Na een hartelijk welkom, hield de voorz.
een inleiding, terwijl hij tevens bekend
maakte, dat in de ziekte van mr. Veld
hoen een gunstige wending was gekomen
zoodat deze in naaste toekomst zijn werk
zaamheden in vollen omvang weaer za,
kunnen hervatten.
De notulen der 1.1. gehouden vergade
ring werden behoudens een kleine opmer
king onveranderd goedgekeurd.
Daarna kwam aan de orde een voorstel
van het bestuur, om in den K.esknr.g een
aantal praatavonden of middagen te hou
den. Nadat de voorz. een en ander had
uiteengezet, waarbij bleek, dat bet de be
doeling van het bestuur is. die Plaatsvon
den of middagen in een achttal plaat-en
te houden, en verder dat deze trg-rdenn-
gen zullen moeten staan in het teeken
der Chr. Hist. Unie, ter bekoming var.
meerdere kennis, ontspon zicii een aange
name discussie. Een mededeelme van dr.
Schokking, dat hij zich voor Katwijk be
schikbaar stelde, om zoo'n praatavond te
houden, ontlokte een hartelijk applaus Na
dat nog verschillende afgevaardigden het
een en ander in het midden hadden ge
bracht, werd besloten het voorstel van het
bestuur aan te nemen.
Na de thee verkreeg de heer Joh. J. v.
Leeuwen, van Nootdorp, gelegenheid tot
het uitspreken van zijn rede. getiteld,
„Noch Albarda .noch Hitier. maar Christe
lijk Historisch".
Er volgde op deze inleiding levendige
discussie.
Na sluiting door den voorz. werd deze
door een der aanwezigen dank gebracht
voor zijn keurige leiding, waarna met dank
gebed werd gesloten.
MIJ. DER NED. LETTERKUNDE EN HET
FRIESCH.
Ter jaarvergadering van de Maatschap
pij der Nederlandsche Letterkunde van 14
Juni j.l. werd besloten een commissie in te
stellen, die de mogelijkheid zou onderzoe
ken om het Friesch in de wet der Maat
schappij onder te brengen en de beoefe
ning aan te moedigen en den bloei te
bevorderen, door periodieke prijzen uit te
loven als anderszins.
Naar wordt gemeld is die Friesche Com
missie sedert geconstitueerd en bestaat zij
uit de heeren dr. G. Gosses, M. Nijhoff en
dr. J. de Vries.
LEIDSCHE H.B.S.-VER. „EMTÉGEËS".
Zaterdag organiseerde „Emtégeës" -haar
eerste bal. dat zeer druk bezocht was; er
waren n.l ongeveer 250 kaarten verkocht.
De muziek werd verzorgd door de „Rythm
Scampers" uit Haarlem. Nadat om half-
negen begonnen was, kwam de stemming
er al gauw in en deze is er gedurende het
geheele bal niet meer uit gegaan, zoodat
dit goed geslaagd mag heeten. Er werd
nog een collecte gehouden ten bate van het
Crisis-Comité, welk® f. 20.opbracht.
UITVOERING
„KUNST EN GENOEGEN."
Op gezellige wijze en onder groote be
langstelling vierde Zaterdagavond de Man-
dolinevereeniging „Kunst en Genoegen"
haar jaarlijksche uitvoering in „Zomer-
lust". Nadat de voorzitter, de heer Van
Vliet, de aanwezigen had welkom geheeten
alsmede de oesturen der plaatselijke zus
terverenigingen uit Den Haag en den di
recteur den heer Leegstra uit naam van
de leden een fraaie dirigeerstok had over
handigd zette het gezelschap in met het
„Wien bleibt Wien" een der bekende
„schlagers" van Joh. Schrammel, waarop
nog verschillende andere nummers ver
tolkt werden, die getuigden van lust tot
ernstige studie. Bijzondere waardeering
verdiende de wijze, waarop bijv. de „Fan
tasie de Concert" van K H. Moed ten ge-
hoore werd gebracht. Hiermee behaalde de
vereeniging in Augustus een eersten prijs.
Na een kleine pauze, waarin men In de
gelegenheid werd gesteld, loten te koooen
voor een mooie tombola, voerde de Chr.
Reeiteerclub „U. V. K." het blijspel „De
Oom uit Amerika" op. waarmede zij groo-
ten bijval oogstte. Ook de andere voor
drachten, als „De Muzezonen" en .De ver
rassing" sloegen buitengewoon in! De da
mesleden van ,.U. V. K." werden met fraaie
bloemen verrast. Nog speelde „Kunst en
Genoegen" op vlotte wijze eenige nummers
waarna als een goed en vroolijk besluit van
den avond de talrijke danslustigen onder
leiding van den heer Anton de Groot hun
hart konden ophalen aan walsen fox
trots tango's enz tot diep tn den nacht
Het was een uitstekend geslaagde uitvoe
ring. waarop het bestuur van deze betrek
kelijk kleine, maar energiek werkende ver
eenigtag, met genoegen kan terugzien l
U.L.O. SCHOOL (A) MARESINGEL.
Ouderavond.
Te kwart over acht opende het hoofd
der school de heer A. Uittenbroek dezen
avond met een hartelijk welkom tot de
aanwezigen, hoewel de opkomst nog niet
aan zijn verwachting had voldaan.
Ook heette spreker welkom den heer H.
v. d. Starre die zich voor dezen avond weer
beschikbaar had gesteld om een lezing met
lichtbeelden te houden.
Na voorlezing der notulen, welke onver
anderd werden goedgekeurd en behande
ling der ingekomen stukken, werd het
woord gegeven aan den heer H. van der
Starre, die sprak over 3 weken op reis
naar Madeira, Canarische eilanden, Ma
rokko en Spanje.
Toen de heer v. d. Starre zijn gehoor op
denkbeeldige wijzen naar al die vreemde
landen, en weer in Holland terug bracht,
dankte de heer A. Uittenbroek den spre
ker voor zijn leerzaam betoog.
Daarna nam de voorzitter der Ouder
commissie, de heer Harting het woord en
dankte den heer v. d. Starre voor dezen
avond onder aanbieding van een boek
werk.
Na deze lezing volgde een bespreking
over het Schoolfonds wat door de aan
wezigen werd goedgevonden.
Ook het hoofd der school en onderwij
zend personeel hadden hun medewerking
reeds toegezegd. Aan het slot van den
avond werden eenige vragen beantwoord.
Hierna dankte het hoofd der school de
aanwezigen voor de betoonde belangstel
ling en werd de gelegenheid gegeven zich
te onderhouden met het onderwijzend per-
sonel.
o
OPENING TENTOONSTELLING
A. C. WILLINK.
Inleiding van Mr. J. Slagter.
De eerste der serie door de „Leidsche
Kunst vereeniging" te houden tentoonstel
lingen werd Zaterdag in de „Lakenhal'
geopend, en wel van werken van den schil
der A. C. Willink Zeer velen waren ge
komen om van hun belangstelling blijk te
geven. Nadat de voorzitter der „Leidsche
Kunstvereeniging" mr. J. Slagter, deze
allen het welkom had toegeroepen, her
innerde hij er aan. dat de 11de November
de Wapenstilstandsdag was en dat tal van
zaken na den oorlog een andere wending
namen. Het brengt ons te binnen, dat ook
dit werk na den oorlog is ontstaan. Na den
oorlog ontwaakte er een sterke opleving,
een hevig streven om de kunst te brengen
op hooger plan. Men wilde de kunst laten
getuigen van de verandering der dingen.
Men wilde iets anders dan het materieele
schoon. Langs verschillende wegen heeft
men dit gezocht. Vele waren de misluk
kingen in den tijd van zoeken. En nog
steeds heerscht er een bedenkelijke ver
warring Daarvan getuigen vele vierkante
meters tentoonstellingen langs de wanden
van expositiezalen en musea. Ook dit werk
zou verwarring kunnen teweeg brengen.
Eenige figuren en gestalten zijn uit het
dageiijksch leven bekend. Men zou geneigd
zijn in dit werk nauwkeurige werkelijk
heidsgetrouwe afbeeldingen te zien. En
toch vragen we ons af: waarom is dit toch
iets anders dan het anecdotische, waar
om is het toch iets meer dan de weergave
der realiteit? Besteden we veel aandacht
aan dit werk. dan wordt men getroffen
door het ongemeen fnssche er van En
dan is de conclusie: niet om de werkelijk
heid op zich zelf heeft hij aldus geschil
derd, doch hij heeft deze noodig voor het
uiten van zijn droomen. Doch deze zijn
moeilijk te benaderen. We moeten door de
werkelijkheidsvoorsteilingen heen schou
wen om de ziel van den schilder te peilen,
om in zijn geest door te dringen. Zou het
hem niet gegaan zijn als het ons somtijds
gaat? Als wij droomen komen allerlei beel
den der werkelijkheid voor onze verbeel-
ding doch in geheel ander verband dan in
het wakende leven De beelden hebben in
ons droomleven een geheel andere betee-
kenis Ook de werken die we hier zien lij
ken in dien zin droomen. Hoe ze verklaard
moeten worden, kan men niet zeggen. In
ieder geval leggen zij getuigenis af van
"roote begaafdheid. Moge het ons geluk
ken. bij aandachtige beschouwing ons re
kenschap te kunnen afleggen van wat de
schilder heeft gewild Spreker brengt ten
slotte allen dank voor hun komst en dankt
in 't bijzonder den directeur van „De La
kenhal" den heer A. Coert voor diens zeer
gewaardeerde medewerking.
Hiermee verklaarde mr. Slagter de ten
toonstelling geopend.
MET KERSTMIS NAAR LONDEN.
De International Friendship League in
Engeland organiseert in samenwerking met
de Vereeniging voor Internationaal Jeugd-
verkeer alhier een Kerstmisexcursie naar
Londen van een 25-tal jonge Nederlanders,
die in gezelschap van jonge Engelschen in
Mill's University Hotel gedurende 14 dagen
verblijf zullen houden. Het Engelsch Co
mité en een groep studenten der Univer
siteit zullen de Nederlanders in Londen en
omgeving rondleiden en in hun eigen fami
lies introducecren, zoodat zij gelegenheid
zullen hebben, een Engelsch „Home" te
leeren kennen. De Nederlandsche deel
nemers (leeftijd minstens 16 jaar) zullen
even voor Kerstmis over Vlissingen ver
trekken Inlichtingen geeft het Secreta
riaat der Ver v. Internationaal Jeugdver-
keer, Witte Rozenstraat 48, alhier,
TOONEELVEREENIGING
„TOT IEDERS GENOEGEN".
Een geslaagde cabaretavond.
In samenwerking met de bekende Leid
sche acrobaten „The Young Fellows" en
't dubbelmannenkwartet „Sempre Avanti"
heeft „Tot ieders Genoegen" Zaterdag ln
„Concordia" een cabaretavond gegeven.
Zoowel de organiseerende vereeniging als
de medewerkende ensembles oogstten een
groot succes èn terecht! De beide kluchten,
welke „T. I. G." opvoerde, werden vlot ge
speeld en hartelijk werd gelachen om de
komische situaties. Onder leiding van den
heer Joh. v. d. Broek bracht „Sempre
Avanti" een keur uit haar programma, dat
een welverdiend succes werd voor dirigent
en zangers. „The Young Fellows" lieten
genieten van hur. lenigheid en moed en
gaven vele fraaie staaltjes van werkelijk
goede acrobatiek te genieten.
„The populair Jazz" werkte tenslotte
nog mede aan het bal, dat onder leiding
van den heer W. F. van Wijk de uitvoering
besloot. „Tot ieders Genoegen" heeft met
dezen cabaretavond haar naam eer aan
gedaan.
o
„DE BIG VAN HET 168ste".
Het gezelschap Jan Nooij uit Amsterdam
heeft gisteravond in de goed bezette groote
Stadszaal nog eens een opvoering gegeven
van de bekende militaire klucht „De big
van het 168ste".
Uit de daverende lachtsalvo's viel op te
maken, dat „de big" ondanks het klimmen
der jaren nog niets van zijn vroegere aan.
trekkelijkheid heeft verloren. Integendeel:
het gelach was niet van de lucht en vooral
Jan Nooij zelf als de huisknecht en col
lega-big oogstte herhaaldelijk „open
doekjes".
De rolbezetting was over het algemeen
goed. De afwezigen hebben gisteravond
weer eens ongelijk gehad; zij. die er wèl
waren hebben een plezierigen avond be
leefd en door hartelijk applaus van hun
ingenomenheid met het gebodene blijk ge
geven.
o
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging. Naamlooze Vennootschap
Handel Maatschappij Hogewoning en Sons,
(Hogewoning en Zonen.) Valkenburgsche-
weg 19a, Katwijk a.d. Rijn, handel in
bloembollen enz.
Uittredend Directeur: D. H. Lammens,
Katwijk a.d Rijn.
De R.K. Gemengde Zangvereeniging
„Pulchri Studio" alhier behaalde gisteren
op het groot nationaal concours te Schie
dam, onder leiding van haar directeur,
den heer Th. van Niekerk. in de afdeeling
Uitmuntendheid gemengde koren een 3den
prijs, met 240 punten.
Wij verwijzen naar een advertentie
betreffende een gemeente-avond der
Doopsgezinde Gemeente op Woensdag a.s.,
waarin ds. Bonga een lezing zal houden
over „De oogen van den eeuwigen broeder"
naar het boek van Stephan Zweig. De
avond wordt ooge'ulstei-d met koor/ara
Het concert van het Leidsche Stu
dente Muriekgozritohan ..°pir. r1 Cres
cendo" wordt gegeven op Vrijdag 8 Decem
ber a.s.
In de Stedelijke Werkinrichting waren
opgenomen
Maandag 6 Nov. 57. Dinsdag 7 Nov. 60,
Woensdag 8 Nov. 62, Donderdag 9 Nov 64,
Vrijdag 10 Nov. 65 en Zaterdag 11 Nov.
64 volwassen personen.
IJMUIDEN, 13 Nov.
VISCHPRIJZEN.
Tarbot per K.G. f. 0.85—0.65, Griet per
kist van 50 K.G. f. 30—15, Tongen per K.G.
f. 0.90—0.40, Zetschol per lost van 50 K.G.
26—22 50, Kleine Schol f. 22—2 80, Schar
f. 10—3.60, Roggen per 20 stuks f. 7.50, Vlee-
ten per stuk f. 2.33, Pieterman en Poontjes
per kist van 50 K.G. f. 9—6, Groote Schel-
visch f. 30—26, Middel Schelvisch f. 32—20,
Klcinmiddel Schelvisch f. 20—10.50, Kleine
Schelvisch f. 11.50—4.30, Kabeljauw per kist
van 125 K.G. f.5025.50, Gullen per kist
van 50 K.G. f. 21—3.70, Lengen per stuk
f. 1.650.60, Wijting per kist van 50 K.G.
f. 6.50—3.20, Koolvisch per stuk f. 1.12—0.10,
Makreel per kist van 50 K.G. f.11—6.
368 kisten en 1100 manden versche haring
f. 5.50—3.65 p. kist en f. 4.90—3.50 p. mand.
Aangekomen 12 Stoomtrawlers: IJM. 44
met f.2651, IJM. 48 met f.2576, IJM. 45
met f.1174, IJM. 21 met f.3554, IJM. 71
met f.2890, IJM. 1 met f.1571, IJM. 31
met f.5170, IJM. 114 met f.1860, IJM. 97
met f.1679, IJM. 141 met f. 1382, IJM. 28
met f. 1666, IJM. 161 met f. 1656; 1 loggers:
KW 89 met f.360, KW. 144 met f.560,
KW 178 met f.450, KW. 112 met f.450,
KW 28 met f.400, KW. 91 met f.555,
KW 95 met f.510, KW. 44 met f.443,
KW. 36 met f.563, KW. 167 met f.580,
KW. 158 met f.631, KW. 104 met f.420,
KW 42 met f.490, KW. 175 met f.320,
IJM. 17 met f.840, IJM 204 met f.474.
L.F 53 met f.421. LF 691 met f.559,
KW 123 met f.1590, SCH. 84 met f.325
voor versche haring; IJM. 490 met f.2033
voor pekelharing. De besommingen zijn niet
officieel. 1
BINNENLAND.
De opheffing van rechtbanken en kan
tongerechten; besparing in 1934 van ruim
f.220.000. (Binnenland, 3e Blad).
Ernstig motor-ongeluk te Haarlem; een
motorrijder gedood. (Gemengd, 3e Blad).
Inwoner van Wassenaar bij botsing met
auto te den Haag gedood. (Dorpen, 2e Bl.)«
De „Eerste Steenlegging" der nieuwe
Ger. Kerk te Oegstgeest. (3e Blad).
Auto uit Ede in het Lichtmiskanaal ge
reden; een der 5 inzittenden verdronken.
(Laatste Berichten, le Blad).
BUITENLAND.
Groote overwinning van het Hitlcr-
regime in Duitschland. (3e Blad, Buitenl.
en Tel. le Blad).
Redevoeringen van Fransche en Engel-
sche ministers. (Buitenl., le Blad).
Kabinetscrisis in Roemenië. (Buitenland
le Blad).
Litwinof stuit in Amerika op moeilijk
heden. (Buitenl. en Tel. le Blad).
Aanklacht tegen vroegere R.K. leiders in
Duitschland als Marx, Stegerwald, enz.
(Tel., le Blad).
Conflict tusschen het Vaticaan en
Duitschland. (Tel., le Blad).
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Hitler's overwinning Fransche en
Engclschc meeningen.
ZooaLs te voorzien was, heelt de stem
ming in Duitschland Hitier een reusachtige
meerderheid gebracht. De gevoerde propa
ganda heeft haar doel niet gemist. Ziet
men echter de cijfers uit de concentratie
kampen, dan blijkt wel zeer duidelijk, hoe
zeer ook vrees een factor van beteekenis is
geweest. Men heeft zich niet durven ont
houden en evenmin voor zijn ware gevoe
lens uitkomen. Of gelooft men werkelijk
dat alle oppositie plotseling is verdwenen
als sneeuw voor de zon? Daarom is deze
demonstratie der Duitsche eenheid er een
van kunstmatigheid, die in wezen niet te
hoog mag worden aangeslagen.
Aan den anderen kant mag men echter
de oogen niet sluiten voor het feit, dat Hit-
Ier langs legalen weg volkomen is bevestigd
en dat het volk den Führer oppermachtig
heeft gemaakt. De nu alleen uit natlonaal-
socialisten bestaande Rijksdag is slechts
een college van ja-broers geworden; het
beteekent de begrafenis van het Duitsche
parlementarisme.
De bevestiging van de buitenl. politiek
beteekent opkomen voor een rechtsgelijk
heid en waren vrede, aldus drukte presi
dent von Hindenburg het uit. Vol belang
stelling mag men daarom thans uitzien
naar de eerstvolgende stappen die Duitsch
land zal doen om deze idealen te benade
ren; in samenwerking met alle andere vol
kerenwant anders gaat het niet.
In hoeverre Du.tschiand's zich zelf isolee-
ren daarbij gunstig kan werken, ontgaat
ons ten eenenmale. Op deze isolatie zal nu
een nieuw verbinding-zoeken moeten vol
gen en dat valt gewoonlijk niet mede. Zelfs
niet met de meest pacifistische redevoe
ringen als van Hitier c.s. en evenmin met
den steun van Italië en de goedwillend
heid van Engeland.
Belangrijker dan de stemming van gis
teren, die geen verrassing kon opleveren,
is de vraag: wat gaat er thans gebeuren 1
Het hoogtepunt der wapenstilstands
plechtigheden ln Frankrijk was de onthul
ling van het monument voor Briand te
Facy door den eersten minister.
Het was voor Sarraut een welkome aan
leiding om aan de waardeering voor
Briand als mensch en politicus, een be
schouwing te verbinden over de Fransche
buitenlandsche politiek; onder het motto:
„Onverzettelijk in het doel, plooibaar in
de middelen."
Briand, aldus de premier, heeft begre
pen. dat de vredesverdragen noch het
Fransche veiligheidsstatuut, noch het sta
tuut van een vruchtbare vreedzame sa
menwerking op het vasteland geregeld
hadden.
Als minister van Buit. Zaken heeft hij
deze oogmerken nagestreefd: de bevesti
ging der in den oorlog verworven vriend
schappen, de verzekering der waarborgen
voor de Rijngrens, het winnen der over
wonnenen voor de noodzakelijke loyale
samenwerking.
Het resultaat der beide eerste oogmer
ken kan men niet betwisten. Zonder twijfel
is het makkelijk, aan de hand der wen
ding, die de gebeurtenissen genomen heb
ben, te verklaren, dat Briand's strijd voor
de vredesorganisatie niet de verwachte re
sultaten heeft opgebracht. Maarwie zal
ontkennen, dat Frankrijk daardoor zijn
yrare gezicht teruggevonden heeft en voor
