AKKER.CACHETS
De brand in het Rijksdaggebouw.
LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag 31 October 1933
Vierde Blad
No. 22582
BINNENLAND-
Steunt met Uw gaven
het Leidsch Crisis-Comité.
RECHTZAKEN.
Jaargang
R AMBTENAKEN verboden
y VEREENIGINGEN.
IBvrijdenkcrsvcreen. „De Dageraad"
N>» d<|? Udaaronder opgenomen.
m - L N r. Crt verneemt, heeft de
EKfr van den ministerraad de vnj-
MP „De Dageraad", inge-
■"^iM 97b, tweede lid. van het al-
riiksambtenarenreglement ge-
t onder de vereenigingen. waar-
lidmaatschap verboden wordt aan
evenals het verieenen daar-
rSTeenigerlei steun of medewerking.
II 97b 2de lid. voornoemd luidt,
■hiimderd het bepaalde ln het
lid" (ontslag wegens revolutionaire
Veidt kan voorts eervol ontslag
verleend aan den ambtenaar, die
an een vereeniging. waarvan Onze
r voorzitter van den Raad van Mi-
'verklaard heeft, dat zij om de
Énden die zij nastreeft, of de mid-
,n die zij aanwendt, de behoorlijke ver.
tar van zijn plicht als ambtenaar kan
Craar brengen of schaden, of die op
ïlel wijze medewerking of steun
lt aan eene zoodanige vereeniging
i van haar uitgaande actie."
1 der statuten van „De Dageraad"
vereeniging de Dageraad stelt zich
Roel de bevordering van de vrije ge
kte tot zuivering en verdieping van
Kschen zedelijk en verstandelijk be-
Kj plaatst zich hierbij op den weten-
Epelijk-wijsgeerigen grondslag van
joSvereiniteit en autonomie der rede.
dien aanvaardt zij als grondslag
ireld- en levensleer uitsluitend de
van het redelijk en zedelijk be-
|n en de gegevens der ervaring,
'wijzing en bestrijding van elk ge-
ma of bindend gezag van kerk of
En, schrift of overlevering."
TJEENK WILLINK TE LUGANO
OVERLEDEN.
Bekend uitgever te Zwolle.
ftwolle is gisteren de tijding ontvan-
dat te Lugano in Zwitserland piot-
laan tafel is overleden de heer W.
i Willink uit Zwolle, die aldaar met
pin logeerde. De heer Tjeenk Willink
1 van de bekende uitgeversfirma W.
rjeenk Willink, gevestigd te Zwolle
1 bekende persoonlijkheid in de uit-
wereki. „Tel."
NEDERLANDSCHE BOND VAN
rrOBITSDIENSTONDERNEMERS.
Herdenking tienjarig bestaan.
lide jaarvergadering van den Neder-
then Bond van Autobusdienstonder-
ers is gistermiddag gehouden in het
ihotei te Amsterdam,
(lil openingswoord zelde ds voor-
[de heer G. P. H. Wortman. dat in-
lans het tienjarig bestaan van den
ondanks de slechte tijden min of
Ifeestelijk wordt gevierd, dit geen
E van luxe is, maar van dankbaarheid
"iin die tien jaren behaalde resul-
[Ongetwijfeld zal de belastingschroef
ister worden aangedraaid en de
tsten zullen minder worden, gezien
fceringe koopkracht van het publiek,
Tvan de plattelandsbevolking. Lagere
ten blijken niet te leiden tot verhoo-
m inkomsten; zelfs bij zeer lage
i bestaat er geen koopkracht en
1st meer. Ook bij de spoor- en tram-
i leidde tariefverlaging tot vermin-
I opbrengst. Het evenwicht zal dan
toeten worden gezocht in zoo sterk
Hike bezuiniging op de exploitatie-
li de overheid richt spr. het verzoek:
onze bedrijven niet zwaarder!" De
Ivraagt het recht in belangrijke ver-
waagstukken te worden gehoord.
gevoelen het, aldus spr., als een
Jit, als zonder ons, over ons wordt
pt inzake vervoersaangelegenheden.
K steeds bestaat geen overleg tus-
R> spoor- en tramwegen eenerzij ds en
tjutobusdienstondernemingen ander-
1 Juist ons land leent zich bij uitstek
Ihet autobus- en vrachtautoverkeer:
•verouderde tijdgeest zou plaats moeten
«n voor den nieuwen De oogen der
Wegdirecties gaan thans blijkbaar
pideze ontwikkelingsgang open, gezien
LJ verscheidene tramlijnen wor-
W opgeheven en door autobusdiensten
"n vervangen. Dit heeft echter veel
gekost, doch tevens is hierdoor een
lansrecht onbetwistbaar aangetoond;
Fjiziet niet meer uit de hoogte op de
jjusdienstondernemers neer.
eindigt met een dankwoord aan
iNv c. en Penningmeester de heeren N.
"W steeman en M. van Poelgeest voor
ni g aan de belangen van den
w!ïtarisj de beer N. Kraak Stee-
Ék verder eon causerie gehouden
Komst dorX'waagstuk' Spr' noemde de
Uuiii.pi ?5 kleine taxi's een crisis-ver-
Knop„ ^0r t'idsomstandigeheden
InwitfpU ^en ae verkoopers, vooral van
fSle ™"S„CI?e, waBons zich genoodzaakt,
Mtuppïï ,.manieren aan bun con-
Krts i' Je'p !th'in5en te voldoen.
Hd in a iil '!lvloed de groote werkloos-
W en !L 1ven- Volgens spr. komen
"uners tmUfy. k®.ad® practijken voor,
Sa worden betaling van de waarborg-
bauffeur rrlls ?slachtofters bewogen als
ktoven wfitnS te nemen in "ieuwe
Wreven dn„ somtijds de chauffeurs,
-h weer l11' prijzenswaardige lust
«Os worden estaan te vormen slacht-
Dersnnéü sluwe zakenmenschen.
Ét door ?e 70er' 200 vervolgde spr.,
taxis ï„snorrehde taxis getroffen.
n ontsi? LgeCn n'euwe vervoersge-
s dienst, it?' en Pfotiteeren .van de
liddelen lS?e!'mg van andere ver"
t zonder n wezcn een autobus-
L Hierbijzynr Ifeuuning.
15 °nderscheiden snord«rs natuurlijk wel
Pworriitiimen van de stationneerende
B?ko»en° Rnr e- welke op bestelling
I 'Wel ree(is' Rb Meent, dat het snorders-
jje hand der tw»n te bestrijden is aan
ijjpibare vervnelï?ij geldenda wet op de
feV.b vaal: gedacht'3d.elen- Ten onrechte
K&n aaa tr.eei d at het Plaatsruimte
Kff® 'an dp'.e acht personen cri-
bezc b._striirH^ S' Van groot belang
ien. z'i„ de z.°° besloot spr.. zal
wijziging van artikel 15
1 der
wet. wsjjj'0'"6 vai1 «""«-ei
^hier wmrtt het begrip „gere-
wordt oneevat
opgevat.
ONRUST IN DE N. C. R. V.
Een aanklacht wegens smaad
en beleediging.
Tegen het voorloopig bestuur van den
kring der hervormde luisteraars uit de
N. C. R. V., bestaande uit de heeren C. Be
velander. K. Jonker, K. de Kamper, R. W.
Kamphuis, J. W. Oldenhof W. R. Schut en
J. van Stepvoort, allen leden van de N. C.
R. V. te Apeldoorn, heeft de heer A. Wee-
ner, directeur van gemeente-werken te
Ede, bij den officier van justitie te Arn
hem een aanklacht ingediend wegens
smaad, eventueel laster en beleediging.
Genoemd comité, ontevreden met den
gang van zaken in de N. C. R. V„ welke
vereeniging naar hun meening een te sterk
eenzijdig gereformeerd karakter draagt,
zond aan genoemde vereeniging een adres,
waarin talrijke grieven voorkomen. Naar
aanleiding van dit adres, waarin verdacht
makingen werden geuit aan het adres van
den heer Weener, diende deze zijn aan
klacht in. Hbld.
OPCENTEN INDISCHE INVOERRECHTEN
Bestendiging in 1934.
Ingediend is een wetsontwerp tot be
stendiging voor het jaar 1934 van de tij
delijke opcenten op de invoerrechten in
Ned-Indië.
In de Memorie van Toelichting deelt
de minister van Koloniën mede, dat het
voornemen bestaat eerlang bij de Staten-
Generaal een wetsvoorstel aanhangig te
maken, strekken tot vervanging van het
bestaand tarief door een nieuw en tot re
geling van de heffing van opcenten op
dat nieuwe tarief.
Aangezien niet de zekerheid bestaat,
dat dit tarief zoo tijdig het Staatsblad zal
bereiken, dat de inwerkingtreding op 1
Januari 1934 zal kunnen plaats vinden,
dient voorzien te worden in de noodza
kelijkheid van bestendiging van de op-
centenheffing op het bestaand tarief, zoo
lang het nieuwe tarief nog niet werkt.
Hiertoe strekt dit wetsontwerp. De re
dactie is zóó gekozen, dat, zoodra het vi-
geerend tarief van invoerrechten door het
hoogerbedoeld nieuwe zal zijn vervangen,
de opcentenheffing op eerstgenoemd ta
rief automatisch vervalt, zoodat dubbele
heffing van opcenten wordt vermeden.
Met het oog op het spoedeischend ka
rakter van het wetsontwerp bestond geen
gelegenheid den Volksraad daarover te
hooren. Intusschen heeft het college zich
door aanneming van afdeeling III der
begrooting voor 1934 reeds in beginsel
met het heffen van de opcenten op het
bestaand tarief vereenigd.
TWEEDE KAMER.
Aigemeenc beschouwingen over de
begrooting beginnen spoedig.
De Tweede Kamer der Staten-Generaai
is bijeen geroepen op Dinsdag 7 November
te één uur.
Aan de orde is de behandeling van het
verzoek van den heer Albarda om verlof
tot het richten van vragen aan de Re
geering naar aanleiding van het besluit
van den Raad van Ministers, waarbij den
ambtenaren verboden is deel te nemen
aan elke openbare actie tegen de Overheid
en haar beleid.
Voorts zal de voorzitter voorstellen om
indien het eindverslag betreffende hoofd
stuk I der Rijksbegrooting 1934 is uitge
bracht, in deze vergadering een aanvang
te maken met de algemeene beraadslagin
gen over de Rijksbegrooting voor 1934.
RECLAME.
Rieten dak door ratten vernield
Het rieten dak van een boerderij tn de buurt van
Alkmaar vertoonde aan de binnenzijde groote gaten,
die door ratten werden veroorzaakt Ten einde raad
nam de eigenaar een proet met Rodent met het ge
volg dat hij 'smorgens tal van doode ratten vond en
nadien geen rat meer heeft gehoord ol gezien. Eén
doosje Rodent heelt hem voor bonderden guldens
reparatiekosten gevrijwaard. Laat Uw eigendommen
niet door dit schadelijke ongedierte vernielen. Maak
voor goed een eind aan de rattenplaag door aanwen
ding van Rodent Het trekt ratten en muizen on
weerstaanbaar aan. Koop nog heden een enkele doos
a 50 et. ot een dubbele doos a 90 et. en morgen zult
U van rat en muls bevrijd zijn. O. a. bij alle dro
gisten. trap.: Fa. B. Metndersma - Den Haag. B 47
99G0
ACTUALITEITEN-THEATERS
TE AMSTERDAM.
Amsterdam krijgt op de piek. waar zich
thans nog het Café ,JDe la Faix" in de
Reguliersbreestraat bevindt, een actuali
teitentheater, dat is een bioscoop, waar
uitsluitend actueel nieuws wordt vertoond
en de voorstelling slechts één uur in be
slag neemt. De plannen zijn reeds goed
gekeurd; in December zal de architect
ir. J. Duiker met den bouw aanvangen en
einde Maart hoopt men te openen
Het nieuwe theater zal deel uitmaken
van het „Cineac"- concern, dat o.m. vier
actualiteiten-bioscopen exploiteert te Pa
rijs en verder te Brussel, Antwerpen en
Gent. De leiding in Nederland is opgedra
gen aan den heer A. Penning, directeur
van „De Uitkijk".
Er komen 650 plaatsen. De looppaden
zijn zoo geprojecteerd, dat iemand, die
zich daar bevindt nimmer aan anderen het
uitzicht op het doek kan benemen. De
zaal zal zich nimmer in het donker be
vinden, doch zal er steeds half licht zijn,
voldoende om de mede-bezoekers te kun
nen zien. Dat wordt verkregen door het
gebruiken van een zeer lichtsterk projectie-
doek.
In dit theater wordt alles automatisch.
Het uitgeven van kaartjes gaat door mid
del van een automaat. De deuren openen
zich voor de bezoekers automatisch, wat
bereikt wordt door een onzichtbaren straal,
die onderbroken wordt als een bezoeker
zich vóór de deur bevindt.
De voorstellingen vangen aan des mor
gens te 10 uur. Er wordt dan zonder op
houden doorgedraaid tot 12 uur 's avonds.
Men wil in hoofdzaak actualiteiten ver-
toonen, afgewisseld door een korte komi
sche film. Verder ligt het in de bedoeling
beurskoersen en voetbaluitslagen bekend
te maken.
Er bestaan plannen om dergelijke thea
ters te bouwen te Utrecht, Rotterdam en
Den Haag. „Tel."
o
HET COLLECTIEF CONTRACT IN DE
TYPOGRAFIE.
De R.K. Grafische Bond heeft in zijn
gehouden vergadering te Utrecht het
nieuwe collectief contract voor de typo-
grafie met 2974 tegen 413 stemmen goed-
i gekeurd.
itft
BRANDSTOFFENBIJSLAG VOOR
WERKLOOZEN.
De minister van sociale zaken heeft aan
de gemeentebesturen medegedeeld, dat hij
goedkeurt dat evenals den vorigen winter,
aan ondersteunde werkloozen een brand-
stoffenbijslag wordt verstrekt.
De regeling treedt vandaag in werking.
Zij eindigt 31 Maart 1934.
Voor den bijslag komen in aanmerking
gehuwde en ongehuwde kostwinners als
mede z.g.n. op zich zelf wonende personen.
Kostgangers komen voor toekenning van
den bijslag niet in aanmerking.
Evenals het vorig jaar mag ook thans de
brandstoffenbijsiag tot gevolg hebben, dat
de maximum-steunbedragen worden over
schreden.
De bijslag bedraagt ook thans ten hoog
ste f. 1 per week.
Aangezien in de praktijk is gebleken,
dat in vele gevallen, doordat verstrek
king plaats vond van cokes van de ge
meente-gasfabriek of wel doordat aan
koop op groote schaal van brandstoffen
geschiedde, uitgifte tegen verlaagden prijs
mogelijk was, worde er nadrukkelijk op ge
wezen, dat aan brandstoffenbijsiag. hetzij
deze in geld, dan wel in natura wordt ver
strekt, niet meer moet worden uitgekeerd
dan voor een arbeidersgezin noodzakelijk
moet worden geacht.
Wanneer b.v. cokes wordt verstrekt te
gen 50 cent per H.L. en een hoeveelheid
van l1/; HX. per gezin voldoende is te ach
ten. dan mag niet meer dan 1 H.L. be
schikbaar worden gesteld.
BEËEDIGD ALS GEZANT.
H.M. de Koningin heeft gisteren ten
paleize Het Loo ontvangen Jhr. mr. A. W.
L. Tjarda van Starkenborch Stachouwer,
H.M.'s gezant te Brussel en mevrouw Tjar
da van Starkenborch Stachouwer. alsmede
mr. W. J. baron van Lynden, benoemd
opperkamerheer van H.M. de Koningin.
De heer Tjarda van Starkenborch Sta
chouwer is door H.M. de Koningin be-
cedigd.
o
LOONSVERLAGING IN HET
SCHILDERSBEDRIJF.
In het schildersbedrijf is een nieuwe
collectieve arbeidsovereenkomst, geldig
voor het geheele land, tot stand gekomen,
geldig tot eind 1934. De loonen worden
met 4 a 5"/o verlaagd. Hbld.
OVERDRACHT FUNCTIE
RIJKSMUNTMEESTER.
Gistermiddag heeft de aftredende munt
meester aan 's Rijks Munt te Utrecht, dr.
C. Hoitsema, zijn functie overgedragen aan
zijn opvolger dr. W. J. van Heteren.
Bij deze plechtigheid, die in de hal van
het gebouw te Utrecht geschiedde, was de
minister van Financiën, mr. P. J. Oud,
tegenwoordig, benevens mr. dr. A. van
Doorninck, thesaurier-generaal en de
heeren mr. L. A. Ries, administrateur, en
J. Bakker, referendaris bij de generale
thesaurie. Bovendien was namens het
departement van Koloniën een der hoofd
ambtenaren, mr. Van den Berg. overge
komen.
o
UIT DE TEXTIEL-INDUSTRIE.
Indertijd is in een conferentie met de
firma N. ter Kuile en Zoon te Enschedé,
welke eveneens werd bijgewoond door den
secretaris der Fabrikantenvereeniging,
geen overeenstemming verkregen met de
werknemers over een inmiddels inge-
voerde loonsverlaging in de fabriek aan
den Parkweg van genoemde firma.
In verband daarmede zijn dezer dagen
de hoofdbesturen van ,St Lambertus",
„Unitas" en ..De Eendracht" te Utrecht
bij elkaar gekomen ten einde de situatie
onder de oogen te zien.
Na ernstige beraadslagingen werd vol
ledige overeenstemming bereikt en in be
ginsel besloten zich tegen de ingevoerde
verlaging zoo mogelijk daadwerkelijk te
verzetten.
In de arbeidersvergaderingen, welke in
middels aan het eind der vorige week te
Enschedé zijn gehouden, kon echter geen
volledige overeenstemming worden be
reikt. Hoewel in de vergadering van „De
Eendracht" met meerderheid van stem
men het advies van de hoofdbesturen, om
een ultimatum te stellen, werd aangeno
men, heeft de gecombineerde vergadering
der confessioneele arbeiders het verwor
pen. Men wilde eerst het eindresultaat der
verschillende bijkomende maatregelen af
wachten. In dezen geest hebben nu de
drie gecombineerde hoofdbesturen een
schrijven tot de firma gericht.
o_
DE POSTVLUCHTEN.
De .Kwartel" (thuisreis) is gisteren te
Bagdad aangekomen.
De „Oehoe" (uitreis) kwam gisteren t>»
PJask aaA-
VERSPREIDE BERICHTEN.
Te Dordrecht is, 57 jaren oud over
leden luit. kolonel A. de Kat. commandant
van het corps Pontonniers en Torpedisten
aldaar.
De Rotterdamsche Lloyd Rapide,
aansluitende op het s.s. „Baloeran", wordt
morgenochtend te 8 uur 28 te Den Haag
verwacht.
De gewone audiëntie van den minis
ter van Koloniën zal in de maand Novem
ber niet plaats hebben.
VOORTZETTING VAN HET GETUIGENVERHOOR.
Terwijl de senaat zich heeft teruggetrok-
ken, hebben getuige Soenke en getuige
Tanef eenige woorden met elkaar gewis
seld.
Als de president het besluit inzake Soen-
ke's arrestatie heeft medegedeeld, vraagt
dr. Werner het woord en verklaart, dat
hem zoo juist is medegedeeld, dat Soenke
met Tanef in het Bulgaarsch heeft gespro
ken, waarbij Tanef plotseling in het Rus
sisch overging en tot Soenke gezegd zou
hebben: zeg de waarheid, er zal je niets
gebeuren.
Op een vraag verklaart de Bulgaarsche
tolk, dat hij eveneens Tanef's opmerking
in het Russisch had verstaan, doch op dat
oogenblik juist een vraag van den presi
dent aan getuige voor een der Bulgaarsche
beklaagden had vertaald.
Volgende getuige is de kriminal-kommis-
sar Bunge, die één der eerste recherche
ambtenaren was, die het onderzoek had
geleid. Hij heeft o a. de sporen gezien op
de vensterbank bij het restaurant en acht
het zeer onwaarschijnlijk, dat deze van een
brandweerman afkomstig ztjn. De moge
lijkheid geeft hij toe. dat tijdens het on
derzoek één der daders zich in het gebouw
verborgen zou kunnen hebben, om nader
hand door het inslaan van een ruit op de
benedenverdieping toch nog ongemerkt het
gebouw te kunnen verlaten. Op de vraag
wat Van der Lubbe hem had medegedeeld
omtrent doel en motieven van de brand
stichting verklaart Bunge:
Ik heb o.a. gevraagd waarom hij juist
naar Duitschland was gekomen. Hij zei,
dat de toestanden in Duitschland het gun
stigst waren. De politieke situatie was zoó,
dat het in Duitschland het grootste effect
kon hebben. Toen ik hem in dit verband zei
dat hij waarschijnlijk wel communist was.
antwoordde hijcommunist wel. maar met
een bepaald verschil. Uit zijn verklaringen
bleek, dat hij de brandstichting uit poli
tieke overwegingen heeft gepleegd Ik had
den indruk, alsof hij geloofde, dat zijn
daad hier onder de bevolking meer in
stemming zou vinden dan ergens anders.
President: Heeft hij u ook gezegd, dat
het te langzaam ging met de bevrijding
der arbeidersklasse?
Getuige' Zoo ongeveer drukte hij zich
uit. De arbeidersklasse moest opgezweept
worden en hij wilde, om zoo te zeggen, een
goed voorbeeld geven. Hij kon 't Duitsch
goed verstaan en, al was het ook langzaam,
duidelijk antwoorden. Hij was ook bereid
alle vragen te beantwoorden, vooral als hij
merkte, dat wij aan iets twijfelden. Den
door hem gevolgden weg door het rijks
daggebouw heeft hij eenige malen be
schreven en wij hadden den indruk, dat hij
inderdaad den weg, dien hij beschreven
had, had gevolgd. Hij zou van te voren
besloten hebben zich te laten arresteeren,
ook als hij nog een uitweg had gehad. Toen
ik hem vroeg: „Je wilt je dus als marte
laar laten vieren?", antwoordde hij, dat
daarvan geen sprake zou ztjn.
Op verdere vragen antwoordde Bunge,
dat hij de overtuiging had. dat de ruiten
van het restaurant van buiten af ingedrukt
waren.
Torgler vraagt getuige Bunge: U hebt
zooeven iets verteld van uw gesprek met
Van der Lubbe. Deze heeft u verteld, dat
de arbeiders de bedrijven in handen moes
ten zien te krijgen en aandeel in de winst
hebben. Is u bekend, dat dit een typisch
syndicalistisch standpunt is?
Getuige Bunge: Dat weet ik niet.
Ook op andere dergelijke vragen kan
getuige niet antwoorden, aangezien hij
zich nooit met politieke problemen heeft
beziggehouden.
President tot Torgler: U komt op poli
tiek terrein Ik kan niet toestaan, dat u
thans een politieke rede houdt.
Torgler: Ik ben tot deze vraag gekomen
omdat getuige Bunge het gesprek heeft
bestreden. Ik heb de vrijheid genomen te
constateeren, dat deze opvatting met
communisme niets te maken heeft.
Voorts leest Torgler eenige passages uit
de dagvaarding voor, die naar zijn mee
ning weerlegd zijn. In de dagvaarding
wordt vooral den nadruk gelegd op een
verklaring van getuige Weberstadt als een
bewijs, dat Van der Lubbe met Torgler in
den Rijksdag samen is geweest. De ge
noemde feiten zijn echter onjuist, zoodat
ook de conclusie onjuist is.
De president antwoordt, dat het niet
aangaat dergelijke conclusies te trekken.
Het gerechtshof heeft zich zelf een oor
deel over de zaak gevormd.
Ook beklaagde Dimitrof stelt getuige
Bunge een aantal vragen en zegt o.a.. dat
de uit de eerste verdieping gevallen ven
sterruit niet in de eerste plaats door de
politie is ontdekt, doch door getuige We-
berstat en dr. Droescher, dezelfde getui
gen, die ook de benzinelucht constateer
den. Opgewonden zegt Dimitrof, nog de
volgende vraag te willen stellen: „Weet de
getuige van het verschijnen en het over
nachten van Van der Lubbe in Hennings-
dorf?"
Getuige Bunge: „Dit is door de politie
onderzocht en bevestigd. Ik heb daar
niets mee te maken."
Dimitrof: „Ik neem de vrijheid te con
stateeren. dat de aanwezigheid en het
overnachten van Van der Lubbe bij de
politie en in het Tehuis voor Onbehulsden
te Henningsdorf niet gelijktijdig en on
middellijk is onderzocht. Ik stel daarom
voor. ac betrokken politiebeambten en het
personeel van het Tehuis voor Onbehuls
den te Henningsdorf, waar Van der Lubbe
dikwijls geslapen heeft, als getuigen to
veéhooren, en wel op de volgende punten:
1 met welke personen Van der Lubbe
daar bij de politie en in het nachtasyl in
verbinding is gekomen;
2. wat heeft Van der Lubbe daar in den
avond van 26 Febr. en in den nacht en
den morgen van 27 Febr. gedaan?"
De procureur-generaal dr Werner heefb
tegen het eerste voorstel geen bezwaar,
doch acht het tweede punt niet van be
lang aangezien de beklaagde niet heeft
beweerd, dat op dat tijdstip iets belang
rijks zou zijn geweest.
Dimitrof: „Getuige Bunge heeft me«t
Van der Lubbe gesproken, heeft hem ver
hoord en ook een politiek gesprek met
hem gehad. Ik zou graag precies willen
weten hoe deze Van der Lubbe (Dimitrof
wijst, nadrukkelijk met zijn hand op Van
der Lubbe in de beklaagdenbank) toen
gesproken heeft. Heeft hij verstandig ge
sproken?"
Getuige Bunge: „Het was geen politiek
verhoor, doch meer een gesprek buiten
den dienst om. Hij zat naast mij, kort
nadat hij het proces-verbaal had onder
teekend. Ik heb hem deze vragen uit per
soonlijke belangstelling gesteld."
Dimitrof: „De dagvaarding beschrijft
Van der Lubbe als een professor. Wat voor
indruk heeft Van der Lubbe gemaakt, in
telligent of niet?"
Getuige Bunge: „Een intelligente in
druk"
Hierna wordt de middagpauze gehouden.
Na hervatting van de zitting wordt door
den president medegedeeld, dat het ver
zoek van Dimitrof wordt Ingewilligd. Dan
wordt als getuige gehoord het nationaal-
socialistische rijksdaglid, dr. Ruppin. Toett
hij op den dag van den brand langs de
communistische fractie-bureaux ging. was
een man naar buiten gekomen met don
ker, eenigszins grijzend haar en een smal
gezicht, die in tegenovergestelde richting
de gang doorliep. Getuige kende hem niet
en zag ook dadelijk, dat het geen rijksdag
lid kon zijn.
Dimitrof: „Is de getuige daar met een
bijzondere opdracht voorbijgekomen of als
nationaalsoclalistisch afgevaardigde? Bent
u als nationaal-socialistisch afgevaardigde
voorbijgekomen? Schaamt u zich niet dit
te zeggen?"
President (op scherpen toon): „Deze op
merking is weer volkomen onbehoorlijk.
Mijn geduld is thans spoedig uitgeput. Ik
heb geen lust teikens met u te moeten
redetwisten."
Dan wordt gehoord de steno-typiste
Olga Derx, die op het bureau der com
munistische fractie werkte in kamer 53a,
Zij werkte voornamelijk in deze kamer,
waar een enkele schrijfmachine stond.
Waar deze gebleven is, weet zfj niet. Zij
heeft Van der Lubbe nooit op het fractie
bureau gezien.
Beklaagde Torgler verklaart op den dag
van den brand van 11 uur 15 tot 8 uur 15
of 8 uur 20 onafgebroken in het rijksdag-
gebouw te zijn geweest. Vier dagen te
voren, dus op 23 Februari, is het mogelijk,
dat getuige Gutsche hem te omstreeks
drie uren des middags heeft gezien
President: Gutsche verklaart daaren
tegen, dat het op 27 Februari is geweest.
Torgler acht het mogelijk en denkbaar
dat getuige Gutsche zich wat den dag be
treft, vergist.
De president vraagt aan Torgler of hij
kan bewijzen, wat hij verklaart.
Dr. Droescher. medewerker van den
perschef der nat.-soc. rijksdagfractie ver
klaart op den dag van den brand tegen
halfvijf door portaal 5 van den rijksdag
te zijn gekomen en direct een intensieve,
doordringende lucht in de vestibule te
hebben waargenomen. Het zou benzine- of
gaslucht kunnen zijn geweest. De beamb
ten zijn door getuige op de mogelijke ge
varen gewezen. Getuige heeft op den dag,
dat de rechter van instructie getuigen
verhoorde, eenige personen onder bewa
king zien zitten, van wie hij een als Di
mitrof herkende. In Sofia heeft getuige
n.l. eenigen tijd doorgebracht en daar
heeft men hem het portret van Dimitrof
eenige malen laten laten zien in verband
met den aanslag op de kathedraal. Getuige
herkent Dimitrof pertinent als dengene.
dien hij met Torgler in den rijksdag heeft
gezien.
Torgler daarentegen verklaart nimmer
met Dimitrof te zijn samengeweest en Di
mitrof pas voor de eerste maal in de
rechtszaal te Leipzig te hebben gezien.
Dimitrof. die getuige eenige vragen
stelt, wordt het woord ontnomen, waarna
de president de zitting verdaagt tot heden.
RECLAME.
'n Beetje hoofdpijn, 'n beetje
kou gevat, heelemaal zoo
onprettig doordat Ge het
eigenlijk veel te druk hebt
gehad en te weinig gesla-
Nederlondsch pen. Neem vanavond een of
Product lw00 "AKKERTJES" en qa
vroeg naar bed. Morgenoch
tend staat ge als een ander
mensch op, vol energie en
j.-. i—i::i:jja1
roemt dit kostelijke middel.
Per 12 stuks slechts 50 cent.
Gobrvikt dut voortaan uihluitand:
Volgons recept van Apotheker Dumont
"AKKERTJES"
VEROORDEELD WEGENS OPRUIING.
De Hooge Raad heeft verworpen het
cassatie beroep van Roestam Effendi, lid
der Tweede Kamer, die ter zake van op
ruiing tot gewelddadig optreden van het
openbaar gezag in een vergadering te Tiel,
door het hof te Arnhem tot 1 maand ge
vangenisstraf is veroordeeld.
o
VERKOOP OP ZONDAG.
Een juffrouw te Amsterdam had zich
te verantwoorden voor den kantonrech
ter aldaar wegens overtreding der Win
kelsluitingswet door op Zondag in het
perceel Zeedijk 89, gezouten pindanootjes
te verkoopen. Zoowel de kantonrechter als
de rechtbank te Amsterdam oordeelden
dit strafbaar.
De Hooge Raad oordeelde thans, dat de
uitzondering omtrent winkels, waar brood
banket suikerwerken en chocolade wordt
verkocht, moet zijn Ingegeven door de
gedachte, dat het publiek op Zondag niet
bulten de mogelijkheid mag worden ge
steld om ook kleine lekkernijen te kun
nen koopen.
Op dezen grond werd het vonnis der
rechtbank vernietigd, het bewezen ver
klaarde niet strafbaar gesteld en de re-
2UJXrtitt£ Qfitilfigea rs£ vervolging.
