y De brand in het Rijksdaggebouw -L DE AVONTUREN VAN WO-WANG EN SIMMY. 25ii 74,te Jaargang LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag 17 October 1933 Vierde Blad No. 22570 VERDER GETUIGEN-VERHOOR. bh de hervatting der zitting na de mid- ®nauze wordt als eerste getuige de stol- 'eerdel Otto Borchart gehoord HU beves- r, dat de brandstichter, om by het gor- ?«n van de stenografenkamer te komen, Vendel van deze kamer heeft moeten menen en het trapje af moest. 7aoals bekend is, heeft van der Lubbe ,ii verklaard, dat hij met het bran- ESTWdijn door de zaal had geloopen. ne volgende getuige is de employé qehmal die met zekerheid verklaart Van ÏTmbbe reeds den dag van den brand ^UJdags In het rijksdaggebouw te heb- Hij was hem bij het verlaten rijksdaggebouw op den hoek tegen irtelde o.m.: „aakte oen ongunstigen indruk op ik dacht nog: dat ziet er zoo dicht rijksdag verdacht uit. hij drie of vier dagen later een van Van der Lubbe zag, wist hij "dat Van der Lubbe die man is ge- .^nfrontatie heb ik hem met zeker- ferkend. Hij moet ook iets in de hand gehad, toen ik hem bij den rijks- Öntmoette. Zijn houding was voor- Bbogen. dent. Herkent u hem nu ook weer? dn Ia«j»~der Lubbe, hef het hoofd eens op, oudinr K eens hier naar de tafel. Van der Lubbe staat op, maar maakt mets een beweging om naar de tafel te kijken hoofd op te heffen. ilge Schmal: Ik herken hem. ïsldent spreekt Van der Lubbe op- toe. Antwoord toch eens, ben je bij den rijksdag geweest? D» tolk vertaalt de vraag, doch Van der ibbe blijft zwijgen. dent: In Leipzig heeft hij tweemaal ,ar nadrukkelijk zelf gezegd, dat hij k middag van den brand bij het jgebouw is geweest, iet dossier memoreert de president, ige Schmal op 28 Maart tweemaal ,ord. Om twee uur 's middags had ti der Lubbe bij den rijksdag gezien ^■was beslist van meening, dat hij het ^Htgüd Torgler bij de tramhalte had Aan dit laatste had getuige echter ..gd, dat hij omtrent zijn ontmoe- let Torgler niets met zekerheid kon zeggen, omdat hij zich ten aanzien van deze Entmoeting met den dag kon hebben vergist. ^^HParisius: „Uit het dossier moet ge constateerd kunnen worden, dat beklaagde Vzr. fler Lubbe bij zijn eerste verhoor be weerde, pas tegen 5 uur 's middags voor ^^ftste maal bii den Rijksdag te zijn geweest. Pas nadat door het verhoor van Schmal vastgesteld was dat Van der Lubbe reeds om 2 uur dien middag daar ^Httlen. heeft ook Van der Lubbe toe gegeven. dat hij reeds eerder bij het ge bouw was. Mijn inziens is het feit niet van belang ontbloot, dat men tot de con- clusie moet komen, dat beklaagde om te e rep Ibeglnnen wou probeeren zijn aanwezigheid tnsschen 2 en 5 uur bij 't Rijksdaggebouw stil te houden. Dé president constateert verder uit het dossier dat beklaagde Van der Lubbe bij lijn eerste verhoor door commissaris dr. Erachwitz verklaarde: „Op den dag van den brand was ik al om half vijf bij het Hjkldaggebouw". Dit verhoor geschiedde op 28 Februari. Toen later get. Schmal zijn verklaring aflegde dat hij beklaagde op P februari cm 2 uur bij het Ri.iksdao- jebouw had gezien, had Van der Lubbe dit toegegeven. Dimltroff wil weer van getuige Schmal ■pullende dingen weten. Hij vraagt: Brat welke partij behoort deze getuige?" ■Pdttiic? Schmal: ..Ik was I'd van het ■glim tot aan de ontbinding van deze Pjrttj Toen ik niet politiek was aangeslo ft. stond Ik toch altijd dicht bij het sk Ti ten. ikons Zak iioera an en ti :wij£! word ie ar mak datt :doeh 25 pd pt» 22 aS ness iO.SU jak Pfo'trof: „Heeft getuige iets ontvangen tv bel°on!ng, die was uitgeloofd voor wPnelderinw Tan de zaak?" kZÏ ent: Ueze belooning is in het ge heel niet uitbetaald". ^éigens de verklaring van de volgende IJraige Wenig had Van der Lubbe eenigen MB voor den brand aan een bezichtiging den Rijksdag deelgenomen. Dit moet geweest zijn in de week van 19 tot 24 ES™»1;1, Van der Lubbe behoorde tot een mkwu a:ndfhburschen". die tegen 2 uur JHP bureau van den hoofdbode kwamen, WSvri,kaarten voor den rondgang te krij- en Sr°eP viel getuige bijzonder cp der Lubbe, die in het midden van de groep stond, wordt door getuige dan ook met stelligheid herkend. Dr. Sack legt den getuige een foto voor, waarin getuige Van der Lubbe echter niet herkent en verwarring van dezen man met Van der Lubbe acht hij uitgesloten. Hij vindt ze zelfs niet op elkaar lijken. Dr. Parlsius: „Het gaat hier om het por tret van den student Perl, die ook reeds in de zittingen te Leipzig een rol heeft gespeeld." Get. Wenig verklaart met zekerheid, dat hij dezen Perl niet voor Van der Lubbe huoudt." De volgende getuige is de Rijksdagem- ploye Franz Holdack, die zich herinnert dat op een dag tusschen één en vier weken voor den brand, drie „Wanderburschen" oi-der zijn leiding aan een rondgang door den Rijksdag deelnamen. Een hunner was hem opgevallen door zijn breede schou ders en zijn hooge kuif. Toen het portret van den brandstichter in de krant gepu bliceerd werd, herinnerde getuige zich on middellijk dezen „Wanderbursche". Ook zijn beide collega's hadden onmiddellijk verklaard dat zij dezen man bij een rond gang al eerder gezien hadden. Zij hadden toen nog gezegd„Die kerel heeft een ge zicht als een misdadiger". De overtuiging van getuige dat hij met Van der Lubbe te doen had. was, zooals uit het dossier bleek, door confrontatie nog bevestigd. Op verzoek van Dr. Sack worden de drie laatste getuigen Schmal. Wenig en Hol dack nog eens samen gehoord. Dr. Sack wenscht dat ook dezen getuigen de vraag wordt voorgelegd of op den dag van den brand of kort te voren, Rijksdagpersoneel met verlof was gezonden. Alle drie getui gen verklaren, dat hun van zoodanige ver loven niets bekend is. Volgende getuige is de employé Otto Qericke. die vaak groepen bezoekers door den Rijksdag heeft rondgeleid. Op 28 Fe bruari zag hij in een krant het portret van Van der Lubbe. Het viel hem op dat hij dezen man al eens bij een rondgang gezien moest hebben. Ook nu in de rechts zaal herkent getuige Van der Lubbe. Dan wordt gehoord de monteur Rudolf Scnolz. die voor de verlichting in den Rijksdag zorg draagt. Getuige verliet des avonds tegen 8 uur zijn werkplaats, die In den kelder is gelegen. Tien minuten later kwam hij uit portaal n en volgde den gebruikelijken weg om de lichten in den Rijksdag te dooven. De zittingszaal was donker, een brandlucht viel niet te bespeu ren en er was niets ongewoons te zien. Langs het restaurant was hij naar de twee de verdieping gegaan, door de gehee'.e tweede verdieping en toen naar de eerste verdieping. Toen hij voorbij de fractieka mers der Communisten liep. was de ruit, die in den gang uitzicht naar buiten gaf, nog heel. Ook had hij nergens scherven gevonden. De getuige verklaart voorts om 20 uur 38 bij portier Wendt in portaal V te zijn aangekomen. Hij overhandigde deze den sleutel. Toen hij even stond te praten hooi de hij boven voetstappen. Afgevaardigde Torgier kwam met afgevaardigde Koenen en de secretaresse der communistische partij naar beneden. Getuige nam van Torgier den sleutel in ontvangst. Het was toen 20 uur 43. Dr. Werner vraagt dan of de kelder, waar de z.g. onderaardsche gang in uit- mindt, was gesloten. Getuige Gericke antwoordt bevestigend. Dimitrof: Is het mogelijk, dat de brand stichters door den onderaardschen gang in het Rijksdaggebouw zijn gekomen. Voorzitter: Deze aangelegenheid is nog niet aan de orde. De vraag is in dezen vorm ook onmogelijk, aangezien dat een oordeel van den getuige eischt. dat hij niet kan hebben. Dr. Sack: Ik wraak de vraag van Dimi trof. Het staat nog niet vast of er een brandstichter of meer zijn geweest. Dimltroff: Ik zou willen weten van welke pertij de getuige lid is. Getuige: Ik ben nog nooit lid van een partij geweest. Dimitroff: Hoe is uw politieke overtui ging? Voorzitter: Dat is daarmede toch al ge zegd. Dimitrof f: Maar hoe heeft hij gestemd, op welke partij? Voorzitter: Aangezien het stemrecht in Duitschland geheim ts, kan ik een derge- Uike vraag niet toelaten. De zitting wordt verdaagd tot heden ochtend. DE GEWESTELIJKE AARDAPPELEN ORGANISATIE. Met ingang van gisteren is benoemd tot kantoorhouder-controleur der gewestelijke Aardappel-organisatie van Zuid-Holland en de Nederlandsche Aardappelcentrale voor de gemeente Sassenheim, Voorhout en Warmond de heer C. Berg, Hoofdstraat 68, te Sassenheim. Het kantoor is geopend v.m. 910, nam. 1—2 en 6—7 uur. AALSMEER. De eerste seringen. Zaterdag zijn de eerste bloeiende seringentaxken door den kweeker P. Rave- stein ter Centrale Veiling aangeboden. Zij brachten naar verhouding kwaliteit van 12—42 ct. per tak op. Deze week wordt reeds uitbreiding van het seringen-aanbod verwacht, daar bekend is, dat meerdere kweekers kassen met seringen bebben welke tegen den bloei staan. De bloemenhandel. In de afgeloopen week is de handel in snij- en potbloemen aan de veilingen in deze gemeente in het algemeen zeer on gunstig verloopen. Verschillende bloem soorten en het meest wel de chrysanten, liepen in prijs nog meer terug. Wegens het tot nu toe vrijwel uitblijven van op leving der buitenlandsche vraag, blijven de rozenprijzen zich nog op een zeer laag niveau bewegen en do massa wordt nog per bos (20 stuks) verkocht. Ook de pot- bloemhandel lijdt veel door de algemeene misère, waardoor de prijzen over hot al gemeen onbevredigend zijn. Met het doel om daarvoor aan t« koopen een Avondmaalstel en Doopvont ten diienste van de nieuwe hulpkerk te Aulsmeer-Oost is aan giften en als op brengst van een collecte nu bijeen gebracht een som van f. 597.50, hetgeen ongeveer voldoende wordt geacht om het tafelzilver te kunnen aanschaffen. Aan giften voor de Centrale Verwarming dier hulpkerk werd ontvangen f. 1320. o BENTHUIZEN. GEMEENTERAAD. De dienst 1932 De begrooting 1934. De raad dezer gemeente kwam in open bare vergadering bijeen. De bu:gemeest:r- secretaris de heer A. Verheul A.z. opende met gebed, waarna de notulen werden gelezen en onveranderd vastgesteld. Ingekomen stukken: schrijven van den Commissaris der Koningin tot herbenoe ming van den burgemeester en een pro ces-verbaal van beëediging; een uittreksel uit het besluit van den Minister van Binn. Zaken en van Financiën tot het niet toe passen van de kortingswet op de Rijks- uitkeering voor het jaar 1933—1934. Worden voor kennisgeving aangenomen. Volgl rekening van inkomsten en uit gaven dienst 1932. De commissieleden den heer W. C. Diephout en M. Pos hebben een en ander in orde bevonden en stellen voor haar als volgt vast te stellen: Ge wone dienst ontv.: f. 45.787, uitg.: f. 39.571.41 Batig saldo f.6215.67. Kapitaaklienst: ontv. f. 2032.62, uitg. f. 2032.62. Saldo nihil. Met alg. st. aangenomen. B. en W. bieden aan de begrooting dienst 1934: deze zal na inzage in een volgende vergadering worden behandeld. Wordt besloten van de opgemaakte be grooting de heffing opcenten op de per- soneele belasting dienst 1934 te bepalen op 125, der gemeentefondsbelasting dienst 1934—1935 op 83, overeenkomstig voorstel B. en W. Volgt aanbieding nieuwe bouw verordening met het advies der Gezond heidscommissie daarop. Na een bespreking aldus vastgesteld. Tot lid der schattingscommissie worüt met alg. st. benoemd de heer C. Breg- man Adr.zn. Ten slotte volgt voorlezing van een schrijven van den Commissaris der Konin gin, waarin de Minister van Binn Zaken zijn standpunt handhaaft dat inkomsten van pensioenen niet van het inkomen van den veldwachter afgetrokken mag worden, waarna een verordening voor den veld wachter wordt vastgesteld met een pen- sioens grondslag f. 1959. Bij de rondvraag verzoekt de heer G. v. Staalduinen den bietenverbouwers vrij stelling te verleenen van het betalen van leggeld, daar dit de kleine verbouwers treft. Want de groote verbouwers vervoe ren hun bieten naar Waddinxveen. De voorzitter: als wij alles vrijgeven, dan zouden we misschien de belasfingen moeten verhoogen; wij hebben nu een sluitende begrooting zonder verhooging. Na beant woording van nog eenige vragen, sluit den voorzitter de vergadering met dank gebed. It I rif-I eino essor Augoestoes, stelde hij zich met een bul- »,,l„v?or fn e®n lange magere heer. van bijna twee ,lt enf e 2ei: Britman Is main naam. Laider dalzer vrlpna „en na een kort hoofdknikje tegen hun we€s nij zwijgend op Wo-Wang en Slmmy. 248. Wo-wang wees met zijn staart op Simmy en zei, dat ls mijn boezemvriend Simmy en Slmmy haastte zich te zeggen, en dit ls mijn aartsvijand Wo-wang, die be weert een neef van zijn tante in Tirol te zijn en mij daarheen sleept. Gaat u bij geval naar Tirol? De heer Britman verstond geen woord, behalve de klank „Tirol". HU haalde een pijp te voorschijn, wees ei op en zei: Tirol, RECLAME. 8712 HAARLEMMERMEER. Paard door een trein gedood. De eigenaar van een openlucht-arena, die op verschillende plaatsen in Haarlem mermeer voorstelling had gegeven, kreeg van een nabij het station Leimuiden alhier wonenden landbouwer vergunning om een paard in de weide te laten loopen. Gister avond werd dit prachtige bonte paard, dat door een openstaand hekje de weide had verlaten en de spoorbaan was op- geloopen, door den laatster! trein uit Leider, gegrepen en gedood. De trein had ongeveer een kwartier vertraging. DE STAKING BIJ DE WERKVERSCHAFFING. Nakomen van collectieve arbeidsovereen komsten niet voorgeschreven. Op de vragen van den heer Drop betref fende de onder arbeiders, werkzaam bij den aannemer van den aanleg van den weg voor snelverkeer in den Haarlemmer- meerpolder van Kruistocht tot Venneper- weg, uitgebroken staking, de door den Rijksbemiddelaar ondernomen pogingen tot. oplossing van dat conflict en het be vorderen van regeeringswege, dat genoem de aannemer tot aanvaarding en naleving van de landelijke collectieve arbeidsover eenkomst voor de bouwbedrijven wordt verplicht hebben de heeren Kalff en Slote- maker de Bruine, ministers van Waterstaat en van Sociale Zaken geantwoord: „Het ls den ministers onbekend, dat on der de arbeiders, werkzaam bij den aanne mer van den aanleg van den weg voor snelverkeer in den Haarlemmermeerpolder, van Kruistocht tot Venneperweg, een sta king is uitgebroken en dat de betrokken aannemer niet bereid is gebleken, bij de uitvoering van het werk de arbeidsvoor waarden in acht te nemen, welke in de landelijke collectieve arbeids-overeenkomst voor de bouwbedrijven zijn neergelegd. Het nakomen van collectieve arbelds-overeen- komsten wordt in de Waterstaatsbestekken niet voorgeschreven, van dezen regel is voor het hlerbedoelde werk niet afgewe ken. De pogingen van den Rijksbemiddelaar om dit conflict op te lossen, zijn inderdaad tot dusver zonder resultaat gebleven. Het is niet mogelijk, na de gunning van het werk aan den aannemer nog een ver plichting on te leggen, welke niet ln het bestek is voorzien". HILLEGOM. Hy zag de tram niet! De wielrijder P. v. L. is gistermiddag op Weerestein bij de Vosselaar» tegen een tram gereden. De gevolgen lieten zich aan vankelijk ernstig aanzien. Halo is verleend door een geneesheer, een R K. g?es[e'ijke en E.H.B.O. waarna de patiënt per zieken auto naar zijn woning is vervoerd. Raadsstukken. Ontslag gemeentewerkman. Door den gemeentewerkman P. v. d. Zwart is den pensioengerechtigden leeftijd bereikt, waar om B. en W. aan den raad voorstellen hem eervol ontslag te verleenen. Zij stellen voor in deze vacature te benoemen G. Bruin, stoker aan de gasfabriek. Door de reorganisatie van het gasbedrijf zullen enkele werklieden, w.o. ook G. Bruin, op wachtgeld moeten worden gesteld. De benoeming is in het financieel belang der gemeente. Bij de betrokken bedrijfsdirec teuren bestaat geen bezwaren. Het Uitbreidingsplan moet gewijzigd worden. In het uitbreidingsplan, dat in 1928 is vastgesteld, zijn voor bijna alle wegen rooilijnen en bebouwingsvoorschrif ten vastgesteld. Voor enkele wegen is dit om onnaspeurlijke redenen niet geschied, wat in de practijk tot groote moeilijkheden aanleiding kan geven. B. en W. hebben de bedoeling ten spoedigste een voorstel tot wijziging in te dienen, in hoofdzaak be seffende het vaststellen van rooilijnen en- of- bebouwingsvoorschriften voor die wegen. Het ontwerp is gereed en ligt ter visie. Overeenkomstig art. 36 vierde lid der Woningwet moet de raad nu be palen, dat de "herziening van het uitbrei dingsplan wordt voorbereid. Dan zijn B. en W. bevoegd de beslissing op een bouvvaanvrage aan te houden; mits daar voor redenen aanwezig zijn. Ontsierende reclame. Op 24 Augustus is in den raad over de toepassing der voorschriften tegen ontsierende reclame gesproken; toen hebben B. en W. toegezegd een nieuwe redactie te zullen ontwerpen op de bepalingen in de Alg. Politie Ver ordening. Volgens de thans vigeerende be palingen is voor het aanbrengen van reclame geen vergunning noodig. Dit kan tot gevolg hebben dat kosten worden be steed aan reclame, welke achteraf als ontsierend beschouwd wordt en dus ver wijderd moet worden. Ten einde dit te voorkomen, wordt thans voorgesteld om te bepalen, dat voor alle gevallen een vergunning van B. en W. is vereischt, doen dat die vergunning in bepaalde om standigheden niet kan worden geweigerd. Het gaat om gebouwen, palen en masten enz. binnen de bebouwde kom der ge- gemeente. Rente rekening-courant. Het gasbedrijf en bet waterbedrijf hebben een rekemng- courant-overeenkomst met de gemeente, volgens welke voor debet en crediet een gelijk percentage wordt berekend. De ge meente heeft met de Bank voor Nederl. Gemeenten eveneens een rekening courant- overeenkomst, waarbij naar het disconto van de Nederlandsche Bank op het oogen- blik de rente is voor debet-saldi 4Vi pet. en voor crediet-saldi 1 pet. Aan den raad wordt voorgesteld de rente voor genoemde bedrijven vast te stellen overeenkomstig die der Bank van de Ned. Gemeente. Rationeel is dat de bedrijven dezelfde rente ontvangen en betalen welke de ge meente op haar beurt vergoed krijgt of verschuldigd is. Burgerlijk Armbestuur vraagt f. 89C0 Do f.30.000 die het BurgerliiK Armbestuur gekregen heeft, zijn ontoereikend voor het jaar 1933. De geldmiddelen der kerkelijke armbesturen zijn sterk ingekrompen waar door de onderstand werd verminderd. Het Burgerl. Armbestuur h:eft in verschillende gevallen met grootere bedragen dan voor neen aanvullend gesteund. Ziekenhuisverpleging had op de uitgaven eeri buitengewoon grooten invloed. Met leedwezen wordt vermeld, dat verschillende middenstanders zich noodgedwongen tot het B.A. hebben moeten wenden. Ziekte gevallen onder steuntrekkenden maken een uitzondering om onderstand te verleenen. Thans vraagt het B.A. f.8001, dus totaal een subsidie van f 38.000. Hierin zal be grepen zijn de f 875 voor kleeding en schoeisel van het Nationaal Crisis-Comité. Huur voetbalterrein. Het bestuur der voetbalvereeniging „Hillinen" heeft ge vraagd het terrein aan de Haven, dat Zondag in gebruik is genomen, te mogen huren Na onderhandelingen is overeen gekomen, dat de huur 1 Sept. zou ingaan voor vijf jaar voor een jaarlijksche huur- soni van f. 480. Eenige voorwaarden zijn verbonden aan het voorstel, dat den raad wordt voorgelegd. KATWIJK AAN DEN RIJN. Op hol! Het paard van den koopman H. ging er met den wagen achter zich vandoor en ge raakte aftn de leuning van de brug beklemd. Het tuig brak en het paard ging op hol, doch kon spoedig tot staan worden ge bracht. Het geval bleef beperkt tot materieele schade. Als leiders van de Geref. Knapen- vergadering zullen dezen winter optreden de heeren G. v. d. Perk, J. Schoneveld en W. L. Noordijk. LISSE. Groenten- en Pluimveeveiling. Jn de zaal van „De Vereeniging" werd gisteravond de eerste veiling gehouden van groenten, konijnen, kippen, enz. De prijzen waren nog al varleëend. Er was van de zijde van het publiek vrij veel belangstelling. J. Mastenbroek t Gistermiddag is onder groote belang stelling ter aarde besteld het stoffelijk overschot van wijlen den heer J. Masten broek, die niet minder dan 22 jaren de Geref. Gemeente alhier in het ambt van ouderling heeft mogen dienen. De heer Mastenbroek, in den volksmond het beste bekend als „oude Mastenbroek"", heeft jaren aaneen mogen werken bij de fa. Gebr. Segers. De laatste jaren werd hij in de gelegenheid gesteld een verdiende rust te genieten. De overledene bereikte den hoogen leeftijd van ruim 87 jaren. Vele malen heeft hij den predikant bij begrafenissen vervangen en de oms'.anders bij de groeve het „Memento mori" toege- ïoepen. Thans is hij ingegaan in de rust die er over blijft voor het volk van God. Aangehouden. De politie alhier heeft een bediende van kruidenier v. d. M. aangehouden wegens het plegen van verduisteringen gedurende een jaar achtereen. In totaal werd een aanzienlijk bedrag door hem ontvreemd. „Het sluiten der Ark". Gisteravond trad in het kerkgebouw der Geref. Gemeente voor de J.V. „Zacharia" op, ds. A. Verhagen uit Middelburg met het onderwerp: „Het sluiten der Ark" Do voorzitter de heer G. C. Tromp Czn., ver zocht te zingen Psalm 119 5, waarna hij Psalm 43 voorlas. Vervolgens ging ds. A. Verhagen ln ge bed voor, waarna hij kwam tot zijn rede. Hij bepaalde zijn gehoor bij de woorden uit Genesis 7 16: „En hij sloot de deur toe". Hij sprak achtereenvolgens over „Het sluiten der Ark"; le. God slaat too voor de tijdgenooten van Noach; 2e. God slaat toe achter Noach en de Zijnen en 3e. „God slaat toe tot rust in de bangste aanvech tingen." Na den tusschenzang richtte spreker zich in het bijzonder tot de Jongeren en wees hun in ernstige woorden op het ko mende Godsgericht; hij vermaande hen tot een moeken van Christus verzoening. Na zijn verlof is de burgemeester in de gemeente teruggekeerd, en heeft zijn ambtsbezigheden hervat SASSENHEIM. Zooals zoovele vereenigingen heeft de R.K. Zang- en Muziekvereen. „St. Ambro- sius" met haar geldmiddelen te kampen A-s. Zaterdagmiddag zal zij tot stijving der kas een muzikale rondwandeling hou den.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1933 | | pagina 11