KNIPSELPRIJSVRAAG
Het Leidsche Raadhuis.
EEN HEEREN- OF DAMESRIJWIEL
74ste Jaargang
WOENSDAG 27 SEPTEMBER 1933
No. 22554
STADSNIEUWS.
EN 10 GELDPRIJZEN IEDER VAN 10 GULDEN
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENT1EN
30 Cts. oer regel voor advertentlën alt Lelden en plaatsen
waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle
andere advertentlën 35 Cts per regel Kleine Advertentlën
uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
tij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT 3
Voor Lelden per 3 maanden t. 2.35; per week t. 0.18
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.11
Franco per post f. 2.35 portokosten.
Dit nummer bestaat uit VIER Blade*
EERSTE BLAD.
MILITARIA-
De Kapitein Jhr. H. Laman Trip van
het Ce regiment Veldartillerie alhier zal
van 28 September a.s. tot en met 10 Nov.
e.k. gedetacheerd worden te 's-Graven-
hage tot het volgen van een cursus voor
oudere Kapiteins.
Op 28 Sept. a.s. komen bij het 6e regi
ment Veldartillerie alhier onder de wa
penen tot het volgen van een Opleidings
cursus tot res.-kapitein de res. Ie Luite
nants E- A. A. Liera, M. de Bruyn, B. C.
M. van der Hooff, A. Zaal en R. van Has
selt.
Bij ministerieele beschikking is bepaald,
dat de dienstplichtigen der lichting 1934,
die bij het vooroefeningsinstituut voldaan
hebben aan het examen voor reserveserg.
in den rang van serg. of serg -tit. zijn aan
gesteld en na hun inlijving in opleiding
zijn genomen voor officier, de eerste oefe
ning vervullen in twee niet-aansluitende
gedeelten. Ter vervulling van het eerste
gedeelte, waarvan de duur 2'/; maand be
draagt, komen zij in werkelijken dienst
in het tijdvak van 16 tot 26 Juli 1934 en
voor het vervullen van het tweede gedeelte
(duur l1/; maand) in het tijdvak van 1 tot
10 Juli 1935, indien zij ingedeeld worden
bij het 4e regiment infanterie. De duur
van het eerste gedeelte en die van het
tweede gedeelte der eerste oefening wor
den in den regel met één of enkele dagen
verkort, zoodanig, dat bedoelde dienst
plichtigen met groot verlof vertrekken te
gelijk met de vrijwilligers van het reserve
kader, die in de overeenkomstige perioden
een deel hunner eerste oefening ver
vullen.
50 JAAR ORGANIST.
Op 1 October a.s. hoopt de heer P. M.
van Velzen alhier zijn gouden jubileum te
vieren als organist van de St. Petruskerk.
Zooals men weet is deze parochiekerk af
gebrand. Daarom zal het feest kerkelijk
worden gevierd in de bijkerk, genaamd
de St. Lodewijkskerk.
Op dien dag is er een plechtige Hoogmis
te 9.30, waarna in de pastorie een intiem
samenzijn plaats heeft van den jubilaris,
diens familie en 't zangkoor „St. Petrus".
EEN TRAMABONNEMENT VOOR
ÉÉN KWARTJE.
Met ingang van 1 November a.s.
In aansluiting op ons bericht van gis
teren onder „Binnenland", waarbij werd
medegedeeld, dat door de Arnhemsche Ge
meentetram tegen betaling van één kwar
tje dagkaarten voor een onbepaald aantal
ritten op de stadslijnen beschikbaar wor
den gesteld, vernemen wij. dat ook de
N.Z.H T.M. vermoedelijk met ingang van
1 November een dergelijk abonnement
zal invoeren.
De abonnementen zullen verkrijgbaar
worden gesteld aan het kantoor en be
staan uit een stamkaart met etui. Dit laat
ste moet worden voorzien van een foto,
welke vele malen kan worden gebruikt Is
men eenmaal bezitter van een dergelijke
stamkaart met étui dan kunnen voigende
abonnementen in den wagen worden ge
kocht.
Het lijkt ons toe, dat van deze abonne
menten een druk gebruik zal worden ge
maakt.
DE FEESTWIJZER VOOR 3 OCTOBER.
Bij de N V. Boek. en Steendrukkerij
Eduard IJdo alhier is in smaakvollen
kleurigen omslag met de beeltenis v. Prins
Willem v. Oranje verschenen de feestwijzer
voor de 44ste viering van de herdenking
van Leiden's Ontzet. Het geeft als steeds
een gedetailleerd overzicht van alle fees
telijkheden, aanvangende met de kinder
variété-voorstelling en de taptoe op
Maandagavond.
In afwijking van vorige jaren schreef
de burgemeester, mr. A. van de Sande
Bakhuyzen. een kort voorwoord, waarin hij
't bestuur dankt voor zijn stads- en vader
landslievend werk en zijn beste wenschen
uitspreekt voor het welslagen van dezen
dag. Het handige boekje bevat verder een
onsomming van alle deelnemende vereeni-
gingen. den tekst van de bij de koraal-
muziek te zingen liederen, de samenstel
ling der diverse commissies, de route van
den optocht er wordt dit jaar gepau
zeerd op de Hooglandsche Kerkgraeht!
terwijl de ontwerper van het optocht-plan,
dr. mr. J. W. Verburgt. een geïllustreerde
beschrijving van den optocht leverde.
Voor de luttele som van één kwartje kan
men zich het gemak van dezen feestgids
niet ontzeggen.
FIETSENDIEF AANGEHOUDEN.
De politie alhier heeft een vijftal van
diefstal afkomstige rijwielen in beslag ge
nomen en in verband daarmede den Am
sterdammer J. v. d. B. gearresteerd.
In ons Blad van heden drukken wij in het DERDE BLAD
anderhalve pagina af bestaande uit 170 genummerde drie
hoekjes, geknipt alléén uit die advertenties, welke gisteren
op de pagina's onder het hoofd KNIPSELPRIJSVRAAG in
ons Blad verschenen. De nummers staan BOVEN iederen
driehoek. Hierbij een voorbeeld:
Wij verzoeken onzen abonné's na te gaan uit welke adver
tenties bedoelde driehoekjes zijn genomen.
Hebt ge alle driehoekjes gevonden, schrijf dan de namen
der firma's op tot wier advertentie's de driehoekjes behooren,
met de erbij behoorende nummers. Mocht in een advertentie
geen firmanaam voorkomen, omschrijf dan duidelijk de
advertentie, zoodat geen vergissing mogelijk is.
Als prijzen stellen wij voor de goede oplossers beschikbaar:
(uitgerust met electrische lamp, bel, reflector en
bagagedrager, met 1 jaar schriftelijke garantie)
Indien er meer goede oplossers zijn dan prijzen beslist het lot.
Van iedere bij ons ingeschreven abonné wordt slechts één
oplossing aangenomen.
De oplossingen moeten uiterlijk MAANDAG 2 OCTOBER
A.S. s UUR DES NAMIDDAGS IN ONS BEZIT ZIJN
onder enveloppe met vermelding KNIPSELPRIJSVRAAG.
De uitslag van de prijsvraag zal uiterlijk Vrijdag 6 October
hekend worden gemaakt.
DE DIRECTIE.
In ons Blad van Zaterdag hebben wij
den brief van de Raadhuis Advies Com
missie (RAC.I aan de heeren Buurman,
Kropholler, v. d. Laan en Mertens ge
schreven, afgedrukt en een brief van den
heer Blaauw, waarin deze zich verdedigt.
De heer Blaauw wenscht zich te ver
dedigen tegen het feit „ten aanhoore van
mededingers beschuldigd te worden van
deloyale handeline."
En zegt dan:
„Nu is de zaak voor mij geworden, niet
alleen een vraag naar recht, maar ook een
eerezaak. want ik weiger te aanvaarden,
dat ik mijzelf heb trachten te bevoordee-
ien tegenover mijn collega's".
Dit is zijn goede recht, doch een be
schuldiging van deloyale handeling hebben
wij niet gelezen. De RA..C zegt alleen,
dat ten opzichte van het beschikbare ter
rein de heer B. in afwijking van het in
dit opzicht duidelijke en strikte voorschrift
van het programma van eischen zich plan-
afwijkingen heeft veroorloofd.
Dit is dus het vaststellen van een feit.
Hoe het ook zij, de heer B vat dit op als
een beschuldiging van deloyale handeling.
Het zij zoo en nu willen wij des heeren
Blaauw's verdediging nader beschouwen.
De vraag op de vergadering van 11 No
vember '32 door den heer B. gesteld,
luidde'.
Is in de toekomst verruiming van het
terrein aan de zijde van de Maarsman-
steeg te verwachten? Het antwoord
luidde, en dit staat ook in het ProgTimma
van Eischen:
„Uitbreiding van het Raadhuisterrein
naar de zijde der Maarsmansteeg ligt
voorloopig niet in de bedoelinc. Bij trek
king van het hoekpersoneel Breestraat-
Maarsmanssteeg, alsmede van de perceelen
Vischmarkt 7 en 8 in min of meer ver
wijderde toekomst, is echter geenszins
onwaarschijnlijk."
Ten overvloede citecren wij hierbij woor
delijk uit den brief van den heer B die
hiervan zegt:
„Hier wordt door de opdrachtgeefster
uitdrukkelijk op deze perceelen de aan
dacht gevestigd in verband met uitbrei
ding smogelijkheid. Ik heb deze positief in
het uitzicht gestelde mogelijkheid zóó van
belang geacht, dat ik me volkomen ge
rechtigd voelde, van deze aangegeven mo
gelijkheid volledig gebruik te maken.
Elk der deelnemers had hetzelfde recht
en dat ik de eenige geweest ben die van
dat recht gebruik maakte wil volstrekt
niet zeggen, dat ik daarmede iets d'eed,
wat niet geoorloofd was
Ik meen dat mijn plan bovendien is
bijtrekking van deze perceelen volkomen
rechtvaardigt.
Ik heb het zelfs als een plicht tegen
over mijn apdrachtgeefster en tegenover
de opgave gevoeld om tot het laatste toe
alle beschikbare gegevens uit te Dutten
tot het verkrijgen van een bevredigende
oplossing van het uiterste moeilijke vraag
stuk: ononderbroken heb lk me van berin
November '32 tot einde April aan dit
vraagstuk gewijd en het is voor mij een
onnoemlijke inspanning geweest uit de ge
gevens een gaaf geheel te scheppen. Tot
de door het gemeentebestuur van Leiden
beschikbaar gestelde gegevens behoorden
de perceelen Vischmarkt 7 en 8.
M.i. is er geen sprake van dat. achter
af gezien, de deelnemers onder verschil
lende voorwaarden hebben gewerkt.
Dat programmabepalingen verschuilend
geïnterpreteerd worden, spreekt vanzelf."
Het cardinale punt zit dus eigenlijk in
de interpretatie van de zin voorkomende
ln het programma van eischen, luidende:
„Bijtrekking van het hoekperceel Bree-
straat-Maarsmanssteeg alsmede van de
perceelen Vischmarkt 7 en 8 in min of
meer verwijderde toekomst is echter
geenszins onwaarschijnlijk."
Wil dit zeggen, u kunt de ruimte, die
door bijtrekking van genoemde perceelen
vrij komt gerust bi] de beschlxbare op
pervlakte van het bouwterrein trekken?
Wij zijn van meening dat zulks niet zoo
uitgelezd kan worden Min of meer ver
wijderde toekomst is toch niet uit te leg
gen als ..heden" of „morgen"!
Maar hoe dan wel?
De eenige o.i. Juiste uitleg hiervan D
„denkt u eraan. dat. mochten, wat in dc
min of meer verwijderde toekomst niet
onmogelijk Is, bedoelde perceelen bijge
trokken worden, uw plan zoo is, dat deze
bijtrekking mogelijk wordt gemaakt, door
een behoorlijke aansluiting, zoodat zeer
eenvoudig verbinding met in dat deel on
der te breneen locaiiteiten wordt verkre
gen en later na de bijtrekkine niet op
valt dat het gebouw naar die zijde uitge
bouwd is. Dit komt ons voor, als de eenige
Juiste interpretatie!
Dat de heer B nu de vrijheid heeft ge
nomen. om uit de moeillikheden te komen,
vastzittenden aan die vreemde hoek aan
de Vischmarktzijde toch die panden da
delijk bij zijn plan op te nemen, kan nie
mand hem kwalijk nemen. Hij nam dc
risico voor zich en voor een kunstenaar
zit daar zelfs een blijk in van durf en
persoonlijkheid. En nu zijn plan door de
R.A.C. als bet beste beoordeeld wordt, ook
al door zijn indeeling, maakt hij goede
kans zijn durf beloond te zien.
Doch. en daar iigt bet zwaartepunt voor
ons: „Zijn de andere architecten in dezen
dan billijk behandeld en hebben zij een
eerlijke kans gekregen? En dan zeggen
wij neen. en wij zijn het volkomen met de
zienswijze van de RAC eens. dat vóór
publicatie van de plannen, de andere ar
chitecten de gelegenheid geboden had
moeten worden, nieuwe plannen ln te
dienen.
De heer B vermeldt ook nog zijn ant
woord aan ..een der deelnemers die, izeer
correct) aan zijn mededingende collega's
het voorstel deed alsnog een vraag te
doen." Wil drukken deze vraag waarop de
andere architecten toestemmend ant
woordden. alsmede het antwoord van den
heer B hierbij af
De brief van den heer Mertens luidde:
20 Februari 1933.
Geachte Collega,
Naar aanleiding van de meervoudige
opdracht voor het Raadhuis te Leiden
zou ik gaarne nog een vraag willen stel
len tot de Commissie van Advies. Dit
zai natuurlijk slechts kunnen gebeuren,
ais geen uwer tegen het stellen van deze
vraag bezwaar heeft Ik verzoek u be
leefd dit schrijven hetwelk lk tot alle
uitgenoodigden richt, liefst voor het
einde dezer week te willen beantwoor
den. Met het oog op het tijdverlies, dat
de beantwoording dezer vraag zou vor
deren, kan tevens worden verzocht om
tijdsverlenalng voor de inzending.
Vraag: De ruimten in het program
ma voor de hoofdverdieping genoemd,
zijn hier niet dan met moeite onder te
brengen, zooals c'e heer Blaauw op de
laatste bijeenkomst reeds vermoedde.
Het plan zou er mijns inziens belangrijk
bü winnen, als van de tndeellng van het
programma mocht worden afgeweken.
Is hiertegen bezwaar?
Met collegiale groeten
w.g, H. F. MERTENS.
Het antwoord van den heer Blaauw
luidde:
Haarlem. 23 Februari 1933.
Geachte Collega.
Naar mijn inzien kan van vragen
stellen moeilijk nog sprake zijn. omdat
de tijd daartoe reeds lang verstreken is.
Ook al zouden allen de vraag wenschen
te stellen, dan nog zou de Comm. van
Adv. m.i. het volle recht hebben, een
antwoord te weigeren. Bcvendlen acht
ik de vraag overbodig ten eerste omdat
ze reeds gesteld en beantwoord werd en
ten tweede, omdat het programma t.a.v.
de Indeeling niet imperatief is gesteld.
Het betreft hier slechts wensohen.
Last not least is naar mijn meening
de overtuiging van den ontwerper sou-
verein aan de wenschen van het pro
gramma, d.w.z. het beter: plan gaat
voor.
Met collegiale groeten,
w.g. C. J. BLAAUW.
Wij zullen geen oogenblik ontkennen
het goed recht om met „neen" de vraag
van den heer M. te beantwoorden. Maar
men moet niet zeggen dat de heer B. ln
zijn antwoord duidelijk den heer M. een
tip heeft gegeven en hem er op gewezen
heeft hoe hij tegenover het programma
vai. eischen stond.
De heer B zegt:
„Ten tweede omdat het programma
t.a.v. de indccling niet imperatief is re-
steld. Het betreft hier slechts wenschen.
Last not least is naar mijn meening de
overtuiging van den ontwerper souverein
aan de wenschen van het programma,
d w.z. het betere plan gaat voor
Deze tip, het poneeren van deze stel
ling. sloeg dus op de indecling, maar niet
op de beschikbare ruimte.
Had dit ook op de beschikbare ruimte
moeten slaan, dan had de heer B. dit erbij
kunnen zetten. Doch dat is niet het geval.
Resumeerende. constateeren wij dus met
de R.A C. dat de heer B. de eischen Ln het
programma neergelegd, heeft overschre
den. Dat daarmede de andere architecten
niet een gelijkwaardige kans hebben ge
kregen en dat aanneming van het plan
B dat wij overigens ook het liefst zagen
uitgevoerd, zonder meer een onbillijkheid
zou scheppen tegenover de andere archi
tecten
Aan den Raad is het nu een beslissing
te nemen
Dat het een beslissing moge zijn, die
tegenover alle architecten onze stad waar
dig is!
BINNENLAND.
Bondsdag van „Horecaf"; een pleidooi
tegen regeerings-steun. 'Binnen.1, 4e Blad)
Dc minister over dc contingentccring
van roggebloem en roggemeeL (Land^ en
Tuinbouw ,3e Blad).
BUITENLAND.
Rondom het Rijksdagbrand-prooes to
Leipzig. (3e en le Blad).
Een conflict tusschen Duitschland en
de sovjets. (Buitenl. 2e Blad en Tel.. le
Blad.
De besprekingen te Genève en Sinaja.
Buitenl.. 2e Blad).
Noodweer in tal van landen. (Buiten!,
Gemengd 4e Blad en Tel. le Blad).
HET INSCHAKELINGSPLAN.
Beknopte uiteenzetting.
Men schrijft ons:
De Inschakelingscommissie (subcommis
sie van het Leidsche Crisis Comité) beoogt
de werkloozen te laten werken en een loon
te laten verdienen in plaats van hun steun
te geven.
Zij stelt daartoe aan de Gemeentelijke
Overheid voor een aantal openbare wer
ken té laten uitvoeren.
Ten einde te vermijden, dat door het
opnemen van de daarvoor noodige gelden
de Gemeentefinanclën worden belast op
een wijze, die welhaast onduldbaar zou
worden, stelt de Inschakellngscommissle
voor. de werkloozen. die te werk worden
gesteld, té betalen met bons.
De tewerkstelling zal uitsluitend geschie
den door bemiddeling van ter plaatse ge
vestigde ondernemingen (bouwbedrijven,
aannemers, patroons ln de bouwvakken,
metaalindustrieën, enz.).
Degenen, die een opdracht, behoorendó
tot het plan, aanvaarden, moeten zich ver
plichten:
a. het geheele bedrag loon, dat In de
aannemlngs- of inschrijvingssom Is begre
pen, in bons ln betaling té nemen.
b. zooveel werkloozen te werk te stellen,
hetzij aan het onderhavige werk, hetzij
aan een ander werk, dat de onderneming
ln uitvoering heeft, als er uit het loonbe
drag gedurende den duur van het werk
kunnen worden betaald.
De werklieden kunnen met bons genoe
gen nemen, omdat zij tegen deze bons 'die
in guldens lulden) ln de Leidsche winkels
de zelfde hoeveelheden goederen kunnert
kriigen als voor gewone guldens.
De winkeliers kunnen de bons in beta
ling nemen, omdat zij voor deze bons
1. goederen kunnen koopen bij nader op
te geven fabrikanten.
2. rekeningen kunnen betalen aan nader
te noemen doktoren, tandartsen, leeraren,
onderwijzers, enz.
3. enkele nader té noemen bedragen,
welke zij aan de gemeente schuldig zijn,
kunnen betalen
De fabrikanten kunnen goederen leve
ren tegen bons. omdat zii die bons kunnen
gebruiken om hun werklieden te betalen
en verder voor de zelfde doeleinden als de
winkeliers.
De particulieren bovengenoemd kunnen
de bons in betaling nemen, omdat zif met
die bons in de winkels terecht kunnen eri
ervoor werkzaamheden kunnen laten uit
voeren 'tuinwerk, herstellingen aan klee-
ren. huisraad, woning, enz.).
Het nlan. dat in opzet bedoeld is om over
het geheele land té worden doorgevoerd,
kan in Leiden en omstreken beginnen als
een vriiwillige proef, waarmede hpt hpwiis
geleverd wordt, dat wil uit de crisis kun
nen komen door vermeerdering van de
welvaart, zoodat aan de voortdurend ver
der gaande versobering en verzwaring van
lasten een eind zou kunnen komen.
Aller medewerking is moeeliik en wel
kom: in dit plan valt de bevordering van
eigen belang en algemeen belang op de
mepst gelukkige wiize samen.
Men zie ook de advertentie In ons Blad
van gisteren, waarin ppn tézing van dr.
■Rrfniroreve over dit onderwerp voor de
Ned. Ver. van Huisvrouwen afdeeling Lei
den wordt aangekondigd.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Opheffing:
Roozen van Bekel, in liquidatie, Hoofd
straat 249, Sassenhelm Bloembollenhandel
en export.
Wijzigingen:
,nD' Roode> Sleboldstraat 14, Leiden.
Vleeschhouwerij en Spekslagerij. Wijziging
uitgeoefend bedrijf in: Rund-, Kalfs- en
Varkensslagerij: winkel ln fijne vleesch-
waren.
,Aank<»Pvereenlging en
Maalderij „Rijnstroom Achthovenweg 8,
Leiderdorp. De statuten zijn gs^zigd.
