OPRUIMING
J. M. KROL
DE BYE N KORF
r
Ongem. Kamer
Haastige spoed... is thans goed!!!
IN DE BIJENKORF!
BREESTRAAT149
W. J. BATIST Sr.
GROOTE PARTIJ RESTANTEN, OOK IN WELFSCHOENEN
LEIDSCH DAGBLAD - Tweede Blad
Maandag 17 Juli 1933
KERK- EN SCHOOLNIEUWS.
Burgerlijke Stand v. Leiden
ROEIBOOT
Haagsche Courant
LANGEBRUG 73
Wilt Gij teleurstelling voorkomen
ZES BOUW-LOTERIJEN VOOR
„DE JOODSCHE INVALIDE"
ZES FRAAIE HEERENHUIZEN
ZES LUXE FORD-AUTO'S
ZES MAAL DUIZEND PRIJZEN
MT LOTEN a f. 2.50 "W
BEGINT UW VACANTIE
NED. HERV. KERK.
Beroepen: Te Krulnlngen, E. Raams, te
Hoe!:.
GEKEF GEM.
Beroepen: Te Opheusden en Westzaan
P. Honkoop cand. te Rotterdam.
Bedankt: Voor Goes R Kok, te Veenen-
daal.
ALG. DOOPSGEZ. GEM.
Beroepen: Te Veendam, S. M. A, Daal
der, prop. te Amsterdam
o
BEZUINIGING OP HET LAGER
ONDERWIJS.
DE TWEEDE KAMER OVER HET
ONTWERP-MARCHANT.
De Tweede Kamer heelt haar voor-
looplg verslag uitgebracht op het wets
ontwerp tot beperking van uitgaven,
welke voor de openbare kassei^ voort
vloeien uit de uitvoering der Lager-on
derwijswet 1920 Hieraan is het volgende
ontleend.
Vele leden konden niet nalaten uiting
te geven aan hun bevreemd.'ng over de
omstandigheid, dat dit ontwerp verschil
lende bepalingen bevat, welke de positie
van het bijzonder onderwijs ten zeerste
bcnadeelen en met de grondwet in strijd
zijn. De grondwet waarborgt aan het bij
zonder onderwijs, voorzoover dat aan be
paalde voorwaarden voldoet, llnancieele
gelijkstelling met het openbare onderwas
ten opzichte der publieke kassen. Deze
regeling laat geen ruimte voor het leggen
in handen van de regeering van de be
slissing, ol aan bijzondere scholen, welke
aan door de wet gestelde eischen vol
doen, de vergoedingen, bedoeld ln de ar
tikelen 97, 100 en 101 der Lager-ondes-
wljswct 1920, al dan niet zuilen worden
uitgekeerd, of, voorzoover het laatstge
noemde artikel betreft, tot welk bedrag
zoodanige uitkeering zal plaats hebben.
Bovendien maakt de verdubbeling van
het voor de oprichting van een school be-
noodigde aantal leerlingen de stichting
van nieuwe bijzondere scholen practisch
onmogelijk.
Ook in het feit, dat ln de artikelen 2 en
3 van het ontwerp voor nieuw te stichten
scholen bij aanzienlijke toeneming of
verplaatsing van de bevolking wat het
openbaar onderwijs betreft, geen en wat
het bijzonder onderwijs betreft wél een
minimum aantal leerlingen is gesteld, is
een achterstelling van het bijzonder on
derwijs bij het openbare gelegen. Daaren
boven is in het ontwerp in het geheel
geen rekening gehouden met de omstan
digheid, dat Jaarlijks pl.m. 10.000 leerlin
gen van de openbare naar de bijzondere
school worden overgeplaatst.
De leden, hier aan het woord, verklaar
den volkomen bereid te zijn in de hui
dige omstandigheden hun medewerking
te verleenen aan het tot stand brengen
van noodzakelijke bezuinigingen op de
uitgaven voor het lager onderwijs. Zij
zouden echter aan dit wetsontwerp, in
dien daarin niet veel ten goede veran
derd wordt, hun stem niet kunnen geven.
dommige leden gaven als hun meening
te kennen dat ook wat het openbaar
onderwijs betreft het ontwerp met de
grondwet ln strijd is
Is het vroegen deze leden niet in
strijd met den geest der grondwet, thans
voor het openbare onderwijs als minima
voor schoolstichting de getallen 200, 160,
120 en 80 in te voeren?
Verscheidene leden verklaarden zich,
al zouden ook zij gaarne eenigc wijzigin
gen in het ontwerp willen zien aange
bracht, ln het algemeen daarmede wel te
kunnen vereenigen.
Met nadruk wezen zij daarbij intus-
schen op het karakter van noodrecht, dat
door de regeering zelf aan de voorge
stelde bepalingen is toegekend. Naar hun
meening toch behooren deze bepalingen,
onder den druk der tijdsomstandigheden
in het leven geroepen, slechts korten tijd
te gelden en behoort in dat tijdsverloop
het vraagstuk.van de distributie der leer
lingen over de verschillende scholen ern
stig onder het oog te worden gezien en
een oplossing daarvan, wellicht te zamen
met andere bezuinigingsmaatregelen, te
worden voorbereid en tot stand gebracht.
Dat de voorgestelde bepalingen voor
het Rijk vrijwel geen besparing met zich
zouden brengen, hetgeen ar.c'ere leden
hadden betoogd, konden deze leden niet
beamen. Immers, de oprichting van nieuwe
scholen en de stichting van nieuwe
schoolgebouwen brengen ook voor het Rijk
niet onbelangrijke uitgaven met zich. En
deze uitgaven worden verminderd, als die
oprichting en die stichting beperkt worden
Als bezuinigingsmaatregelen werden
aanbevolen
a. het tot stand brengen van een zoo
danige aanvulling van het tweede lid van
artikel 77 der Lager-onderwijswet. dat de
gemeentebesturen naast de bevoegdheid
tot het geheel of gedeeltelijk beschikbaar
stellen van gemeentegebouwen ook de be
voegdheid verkrijgen, bestaande bijzon
dere scholen geheel of gedeeltelijk aan te
wijzen, indien een aanvraag tot het stich
ten van een nieuwe bijzondere school
wordt gedaan;
b. het toestaan, dat in een schoolge
bouw of in één of meer lokalen daarvan
meer leerlingen worden toegelaten dan 't
aantal, waarvoor dat gebouw of die lokalen
oorspronkelijk waren bestemd, en ln ver
band daarmede het afwijken, voor zoover
noodig, ook van de overige voorschriften
van den in de artikelen 6 en 89, achtste lid
der Lager-onderwijswet bedoelden alge-
meenen maatregel van bestuur;
c. het maken van een onderscheiding
tusschen de uitgaven wegens onderhoud
en vervanging van leer- en hulpmiddelen
voor het onderwijs eenerzijds en die we
gens uitbreiding en toeneming van het
aantal leerlingen anderzijds, gelijk die in
artikel 90 van het door 's-Ministers ambts
voorganger ingediende ontwerp tot her
ziening der Lager-onderwijswet was neer
gelegd.
Verscheidene leden zouden het op prijs
stellen, indien in het ontwerp een of meer
bepalingen werden opgenomen ten einde
te voorkomen, dat een bijzondere school
wordt opgericht in een bepaalde gemeente
juist aan de grens van een andere ge
meente, welke haar leerlingen voor het
overgroote deel uit die andere gemeenten
ontvangt.
Verscheidene ieden achtten het op zich
zelf toe te juichen, dat de stichting en
uitbreiding van openbare scholen afhan
kelijk wordt gesteld van bindende voor
waarden. gelijk voor het bijzonder onder
wijs gelden. Zij wezen er echter op, dat dit
voordeel van het ontwerp weder geheel
wordt teniet gedaan door de toevoeging,
dat de desbetreffende bepaling niet geldt
„in gevallen waarin aanzienlijke toene
ming of verplaatsing der bevolking tot de
stichting van een openbare school aanlei
ding geeft". De hier genoemde gevallen
toch zullen in de practijk geen uitzonde
ring, doch regel zijn Immers, de achter
uitgang der openbare school heeft tot ge
volg, dat van de stichting eener openbare
school zelden anders sprake zal zijn dan
ln het geval van een verschuiving der be
volking.
Verscheidene leden achtten de voorge
stelde minimum-aantallen leerlingen, ver-
eischt voor het stichten van een bijzondere
school, veel te groot.
Tegen de verandering van vier in zes
kilometer rees ernstig verzet. Vele leden 1
meenden, dat voor jonge kinderen een af
stand van zes kilometer veel te groot is
om tweemaal daags te worden afgelegd,
mede in verband met de gevaren van den
weg, de weersgesteldheid enz. Noch aan
het onderwijs, noch aan den gezondheids
toestand der leerlingen zal deze wijziging
ten goede komen. Bovendien wordt hier
een druk gelegd op de armsten, die niet
van een vervoermiddel gebruik kunnen
maken.
Sommige dezer leden verklaarden bij
handhaving van deze bepaling hun stem
aan het ontwerp te moeten onthouden,
zwaren eenigszins overdreven. Zij achtten
zwaden eenigszins overdreven Zij achtten
de gewraakte wijziging niet bijzonder be
zwaarlijk, gezien het zeer drukke gebruik,
dat tegenwoordig van rijwielen wordt ge
maakt. Vooral wat de leerlingen der hoo-
gere klassen betreft is hier practisch eigen
lijk geen moeilijkheid aanwezig.
ZENDINGSDAG OUD-POELGEEST.
Woensdag zal op de buitenplaats „Oud-
Poelgeest" een Zendingsdag worden gehou
den. uitgaande van de classis 's-Graven-
hage der Chr. Geref. Kerk. Als sprekers
zullen het woord voeren ds. L. H van der
Meiden van 's-Gravenhage; ds. N. de Jong
van Rijnsburg; ds. L. S den Boer van
Leerdam: ds. W Bijleveld van Haarlem;
ds. W. Heerma van Aalsmeer en ds. J. L.
de Vries van Bussum
Aanvang half elf uur.
CONGRES BOND VAN NEDERLANDSCHE
ONDERWIJZERS.
Voorstellen der Centralisatie-Commissie.
Te Zwolle is het congres van den bond
van Ned. Onderwijzers gehouden onder
leiding van den heer Van der Sluys.
De volgende voorstellen van de centra
lisatie-commissie werden aangenomen:
1. De algemeene vergadering van den
Bond van Ned. Onderwijzers spreekt zich
uit voor een getemperde centralisatie
2. Het hoofdbestuur van den Bond be
staat uit 11 leden, waarvan aan 5 de
dagelijksche leiding wordt opgedragen.
3. De 5 dagelijksche bestuursleden wor
den uit en door den geheelen bond ge
kozen, de 6 andere H.B.-leden door den
geheelen bond uit de 6 districten.
4. Drie der dagelijksche bestuurders, te
weten de voorzitter, secretaris-penning
meester en leider centraal bureau voor
cnderwijsadviezen worden vrijgesteld.
5. Het dagelijksche bestuur wordt
vormd door voorzitter, secretaris-p^
ningmeester, leider centraal bureau \r„
onderwijs-adviezen en 2 redacteuren g
allen in functie worden gekozen.
6. Het salaris van de gesalarieerd
wordt vastgesteld op f.4500.
7. De redactie van „De Bode" is opge.
dragen aan het dagelijksch bestuur.
De 6 overige bestuursleden hebben eej
vergoeding van f. 300 per jaar.
Het voorstel van de centralisatie-cos.-
missie tot het instellen van een Boni-I
raad werd verworpen.
Het verslag van de fin. commissie ore
1932 werd vastgesteld, evenals het fmac
cieel overzicht en balans over 1933.
De volgende jaarvergadering zal worde
gehouden in Amsterdam.
De voorstellen tot wijziging van y
reglement der gesalarieerde bestuurde-
en anderen en het voorstel het hoofdb.'
stuur door de algemeene vergadering
te dragen voorstellen te doen voor
eerstvolgende algemeene vergadering it.
zake wijziging der pensioenrechten var.
bezoldigde hoofdbestuurders en een eve;,
tueel weduwen- en weezenpensioen, we.j
den aangenomen.
Het voorstel der afd. Utrecht om hi
hoofdbestuur op te dragen scherpj
strijd te voeren voor vaststelling van
ziekteverlof voor onderwijzers als geld
voor Rijksambtenaren wordt met alg:
meene stemmen aangenomen.
Het voorstel-Utrecht om het hoofdb»
stuur op te dragen actie te voeren vo:B
invoering van vervroegd ouderdomspetB
sioen voor onderwijzers wordt met algJ
meene stemmen aangenomen.
GEBOREN.
Alida Jacoba Helena Maria, d. van F.
van Zandwijk en H. M. Goddijn.
ONDERTROUWD:
P. B. Labrujère, jm. 24 jaar en C. vat
Tongeren, jd. 23 jaar D. Beij, jm. 25 jaa
en M. J. Ossevoort, jd. 20 jaar P. J. M.
Leune, jm. 30 jaar en J. v. d. Blom, jd.
23 jaar G. J. de Regt, jm. 29 jaar et
M. P. Versluys jd. 23 jaar J. J. L. Duy-
vendak, wedn. 44 jaar en M. C. Allen, wed.
36 jaar.
OVERLEDEN
H. M. Steenvoorden-de Boer, vrouw, Tij
jaar J. Hofkes-Neuteboom, wed., 89 jaar.
BIJ:
gevraigd «loot net jongmensch.
Brieven met prijsopgave letter
B. Delftsche Courant, Delft.
4143
Te koop, «en goed onderhonden
ijzeren 3/6ba
Dagel. te zien GeVangonluan 105
Bij vonnis van de Arrondisse
ment?-Rechtbank te 's Graven-
hage d.d. 14 Juli 1933 is uitge
sproken het faillissement van
C. J VAN ITERSON, Valken-
burgerweg 20, te Rijnsburg,
met benoeming van Mr. J. H.
VAN LAER. Rechter in ge
noemde Rechtbank, tot Rechter
commissaris, en van onderge-
teekende tot Curator.
4141 De Curator:
Mr. N. G. GEELKERKEN
Kantoor: Rapenburg 36, Leiden
37 Wagenstraat
Teieioon 16300
Den Haag
(6 lijnen)
HET grootste
D A G B LA D
voor Den Haag
en Omstreken
Uwe annonce
bereikt het ge-
heele Haagscbe
publiek
Advertentie-tarieven op
aanvraag.
4-8
MEUBELMAKER EX STOFFEERDER
(voorheen Langebrug 103) is thans gevestigd
VERTROUWD ADRES VOOR NIEOW EN REPARATIE WERK
3766a
Zendt dan nog heden onderstaand Bestelbiljet
ingevuld terug of stort het bedrag van het door
U gewensebte aantal loten van de
OP POSTGIRO 10260
U weat het:
gelegen op de beste standen te Amsterdam. Den Haag
Arnhem en Maastricht
Verkrijgbaar bij „De Joodsche Invalide", Nw. Achtergr. 98,
Amsterdam, Postgiro 10260 en tc lelden hij Vroom Drees-
mann; Wisbrun Liffmann. Haarl.str. 116: N. Hammelburg
Levendaal: A. v. Gelder, P K. Koor„teeg8; B. S. v. Kloeten,
Bieestr. 52; D. S v. d. Linden, Breestr. 30; H. Zirkzee.
Nieuwe Rijn 63; Elke Stationsboekhandel en div. depóts
in den lande.
Iedere Loterij 24.000 loten. (Goedg. door den Minister
van justitie d.d. 16 Nov. '32, No. 944).
TrekkingsltJitan zijn na de trekkingen deer het geheele
land gratis verkrijgbaar.
Knipt
dit
BESTEI.BII.iJET.
Aan „De Joodsche Invalide". Nw. Achtergr. 98, A dam
Verzoeke mij te zenden lot(en) k t. '2.50
Het bödrag gelieve U bijgaand aan te treffen.
Het bedrag zend ik U na ontvangst der loten
giro (Handteekening)
pertoe.
i
postwissel
uit
NAAM
ADRES:
i Doorhalen wat niet verlangd wordt.
Gaat ge met vacantie, neemt dan De Bijenkorf als punt van
vertrek. - Ge weet dan, dat ge goed toegerust zijt en niets
vergeten hebt.
Niets is méér in staat Uw vacantie-plezier te bederven, dan
het gemis van onontbeerlijke benoodigdheden. Het gezegde
,,goed gereedschap is het halve werk'' geldt zeker niet in de
laatste plaats voor de vacantie; een goede uitrusting verhoogt
Uw vacantie-genot.
Reiskleeding en toiletartikelen, bad-, strandartikelen en speel
goed, Fotobehoeften en reislectuur, koffers, sport-, picnic- en
kampeerartikelen, geconserveerde levensmiddelen, enz.; dat
alles vindt ge in De Bijenkorf onder één dak. In den kortst
mogelijken tijd zijt ge daar klaar met Uw aanschaffingen.
DaaromDe Bijenkorf station van vertrek voor Uw vacantie.
4143
