GOUDEN BRUILOFTSFEEST.
74ste Jaargang
WOENSDAG 5 JULI 1933
No. 22482
Leidsch Crisis-Comité.
STADSNIEUWS.
BUITENLAND.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cta. oer regel voor advertentlën uit Lelden en plaatsen
waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
andere advertentlën 35 Cts per regeL Kleine Advertentlën
uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT.:]
Voor Lelden per 3 maanden 1.2.35; per weet t- 0.18
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post 1.2.35 portokosten.
Oit nummer bestaat uit 0RIE Bladen
EERSTE BLAD.
Giro No. 188690.
Verantwoording ingekomen giften bij
den Penningmeester van 2 Mei t/m 30
Juni 1923:
Samenkomst 50-j. bestaan Amb.-school
van Bestuur en leeraren f. 28.55, Spaar
potje mej. v V. f. 4.391/!, Lunchtafel
Rotaryclub f. 43.60, Geref. Meisjesverg.
Voor onzen Koning f. 5.20, Leerlingen
Gymnasium f. 19.31, fa. H. en B. f. 6, Pers.
C. en A. Br. f.24, f. 22.65, C. R. f.10, P.
J. v. d. Z. f.1, N.N. f. 2.50, de B f.0.60,
f. 1.20, H. W. v. d. S. B. A./J. f. 5, Perso
neel Endegeest. Voorgeest, Rhijngeest
f. 77.23, B. D. E. 3 mnd. f. 6, Verg. van
Handeldr. en Industr. Middenstand 2e bij
drage f.25, 3e bijdr. f.25, vr. geld f. 7.71.
Wekelijksche bijdragen: E. L. S. f. 7.50,
f. 5.25. f. 8.20; 54ste t./m. 63e collecte
f. 531.58, f. 472.06, f. 469.16, f. 496.02,
f. 457.77, f. 472.65, f. 418.06. f. 466.62,
f. 443.27 en f. 729.20 plus 120 B. frs.
Maandelijksche bijdragen: Verg. v. Huis
vrouwen f.210 75, f. 161.50, A. K. f.5, f.5.
Prof. Dr. J. D. f 2.50, f. 2.50, Prof. Dr. P.
C. v. d H f. 2.50, J. Br. 17e bijdr f.2, 18e
f. 2, Mr. J. S. f 2.50, M. H. N. f. 5, f. 5,
Kon. Mil. Inv. Huis f. 10, f. 11.50.
GOUDEN DOCTORAAT.
Vrijdag 7 dezer zal het 50 jaar geleden
zijn, dat mr. dr. J. F. van der Lek de
Clercq, oud-raadsheer m het Haagsche
Gerechtshof, aan de Leidsche Universiteit
promoveerde tot doctor in de staats- en
rechtswetenschap.
ALG. COÖP. BEGRAFENISVEREENIGING
HAARLEM EN OMSTREKEN.
Een afdeeling Leiden opgericht.
Het comité, dat zich ten doei had ge
steld te komen tot een afdeeling van
bovenstaande Coöp. vereeniging, had niet
durven hopen op zooveel belangstelling
voor de op te richten afdeeling als inder
daad bleek te bestaan; het bezoek over
trof ver de verwachting.
De heer v. d. Heuvel voorz. van de ver
eeniging hield een korte inleiding over
doel en werkwijze, waarna een groot aan
tal personen, zoowel voor- als tegenstan
ders aan de besprekingen deelnam Het
resultaat was, dat besloten werd tot op
richting over te gaan en een voorloopig
bestuur te vormen.
Binnen den kortst mogelijken tijd hoopt
het voorloopig bestuur wederom de leden
en belangstellende op te roepen om de
resultaten der voorbereidende werkzaam
heden mede te deelen en te komen tot
een definitief bestuur.
AUTOTOCHT VOOR OUDEN VAN DAGEN
Vierhonderd en vijftig oudjes hebben
zich aangemeld, alle boven de zeventig,
tachtig, negentig jaar, en het Comité kan
nog geen derde van deze oude menschen
meenemen, als er niet spoedig meer auto
bezitters komen opdagen! Wanneer men
het drukke verkeer in onze stad gade
slaat, wordt men optimistisch gestemd.
100 auto's, dat is voor Leiden toch een
kleinigheid, zou men zeggen. Het Comité
deelt ons zoo juist mede, dat er op het
oogenblik 50 autobezitters aangemeld zijn.
Waar blijft de rest? En waar blijven de
giften van andere jaren? Dames en hee-
ren, tast eens in den vacantiepot voor
dezen éénen vacantiedag van uw oude,
gebrekkige mede-stadgenooten!
Auto's, giften, versnaperingen in natura
bij Mevr. C Smitsde Wit, Rapenburg 82,
tel. 2605, postgiro 80143.
EUCHARISTISCH ZIEKENTRIDUUM.
Vanmorgen is in de Sint-Josephkerk
aan den Heerensingel het jaarlijksche
eucharistisch zieken triduum begonnen,
waaraan door ongeveer 260 personen uit
Leiden en naaste omgeving wordt deelge
nomen. De openingsplechtigheid ving
hedenmorgen om halftien aan met zang,
een Plechtige H. Mis, opgedragen door
deken A. H. M. J. Homulle en een predi
katie van kapelaan A. J. Raaffels uit
Schiedam. De plechtigheid der handop
legging stond onder leiding van pastoor
de Haan uit Sassenheim Hedenmiddag
was er lof en zegening der zieken. De
plechtigheden op de volgende dagen ver-
loopen in dezelfde volgorde.
De dee'remers werden met door parti
culieren beschikbaar gestelde auto's naar
de kerk en naar huis gebracht.
CHR. KWEEKSCHOOL.
Geëxamineerd zes candidaten. Geslaagd
de heeren H. A. Risakotta. Oegstgeest; P.
Sluyter, Zwammerdam: P. Smit, Oegst
geest; M. A. Swets, Katwijk aan Zee; J.
F. Faat, Boskoop en J. van Winkel, Bode
graven. Afgewezen geen.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Huissleutels, Lipssleutel, Yalessleutel,
portemonnaie met inhoud, damestaschje
met inhoud, kindertaschje met inhoud,
handschoenen, damesceintuur, damesvest,
glassnijder, paar bretelles, motorjas met
dito pijpen, alpinimuts, zilveren halsket
ting met aanhanger, badpak met hand
doek, rijwielbelastingplaatje, stel roeirie
men, gans, feindermanteltje, bankbiljet a
f. 10. wit konijn, tasch inhoudende mist-
lenzen, rozenkrans, rozenkrans in étui.
gymnastiekschoen, waschje, onderdeel van
een auto. sigarenaansteker, zakmes, pen
houder, meisjesmuts, bril in étui, dop van
een benzinereservoir, pakje inh zakdoe
ken, 3 studieboeken, gouden broche,
scheerapparaat in étui. 3 kinderjurkjes,
zwart lak kinderschoentje, gymnastiek
schoen met kous. padvindersmes, dames
mantel, scheermes in étui, jongensjase,
hondenhalsband, paar roode sokken, gou
den armband, blauw kindermuts^. acten-
tasch inh. schort, schooltasch inh. boek
en cahier, padvindersriem. eind touw,
schooltasch, Duitseh leesboek, gouden
ringetje, autonummerplaat H 42355. zilve
ren armband, étui houdende toiletartike
len, rijwieltaschje, bouwplaat, manchester
jongensjasje, brief geadresseerd aan Drs.
F. P. Koremans, brief geadresseerd aan H.
J. Wiechering, étui met schrijfbehoeften,
4 rolletjes ijzerdraad, doublé armband,
gouden schakelarmband met initialen,
schooltasch inhoudende een pannetje.
Gevonden in de electrische tram: para-
pluie, paar handschoenen, portemonnaie
met inhoud.
Gevonden in het Postkantoor: dames-
parapluie.
Terug te bekomen en inlichtingen te
verkrijgen ten politiebureele alhier, eiken
werkdag (behalve Donderdag en Vrijdag)
tusschen 1 en 3 uur n.m.
De -sleutelstad herbergt in den laatsten
tijd tal van gouden bruidsparen Morgen
beginnen voor onze stadgenooten Isaac
Klinkhamer en mej. Susanna de Wolf de
gouden bruidsdagen, terwijl het op 18 Juli
een halve eeuw geleden zal zijn, dat hun
huwelijksbootje zee koos. De bruidegom
was tot het vorige jaar in dienst bij de
Leidsche Katoenmaatschappij der firma
Driessen. waar hij bijna zestig jaar als
katoendrukker werkzaam was. Uit hun
echtverbintenis werden elf kinderen ge
boren, waarvan er nog zes in leven zijn;
voorts zijn er 26 kleinkinderen.
Wij wenschen de krasse oudjes nog tal
van jaren van onbezorgde levensvreugde.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Het afsterven der Londensche conferentie
Doet Roosevelt nog een laatste
reddingspoging?
Het afsterven der conferentie te Londen
is gisteren nog afgewend. Het bureau is
gistermiddag bijeengekomen. Huil lAme-
rika) stelde voor de beslissing te verdagen
tot heden, Chamberlain tot morgenvroeg
10 uur. Het laatste is aanvaard!
Het raderwerk der conferentie hield gis
teren echter op te functlonneeren. doordat
alle sub-commissies, welke nog bijeen wa
ren, besloten zich te verdagen totdat de
atmosfeer is opgehelderd Men heeft niet
temin den voorzitter der conferentie ver
zocht, de commissies onmiddellijk weder
bijeen te roepen, wanneer de omstandig
heden gunstig blijken
Bij het verlaten van het conferentiege
bouw verklaarde Colijn dat hij zelf het
verdagingsvoorste! niet had Ingediend.
De Scandinavische gedelegeerden ter
conferentie hebben als hun meening te
kennen gegeven dat een onmiddellijke ver
daging der conferentie niet wenscheltjk
schijnt te zijn en dat de geheele toestand
thans nauwkeurig moet onderzocht worden
voor dat definitieve maatregelen, welke
deze dan ook zijn mogen, worden genomen.
President Roosevelt is na beëindiging
van zijn vacantie weder in het Witte Huis
teruggekeerd, Reuter verneemt, dat de
president aan de Amerikaansche delegatie
ter Economische Wereldconferentie te
Londen, nieuwe instructies heeft getele
grafeerd, volgens welke zij niets onbe
proefd mag laten om het voortzetten der
conferentie te verzekeren.
Reuter verneemt verder uit betrouwbare
bron, dat Roosevelt in de telegrafische in
structies aan de delegatie te Londen heeft
verklaard, dat hij vol vertrouwen is in het
voortzetten van de conferentie de delega
tie moet zoo optreden, dat de conferentie
haar werkzaamheden kan vervolgen. Men
verwacht dat Roosevelt binnen 24 uur een
belangrijke verklaring zal afleggen.
Dc „Herald Tribune" verwacht dat Roo
sevelt een ..positief-werkprogram" zal aan
bieden waarin hij de vraagstukken aan
wijst. welke nog onderzocht kunnen wor
den, en waarin hij de Vereenigde Staten
zal verdedigen tegen de beschuldiging alle
hoop op internationale economische actie
den bodem te hebben Ingeslagen door het
verwerpen van de stabilisatie-voorstellen.
Officieele persoonlijkheden verklaren,
dat de nieuwe boodschap de Goudlanden
aan zal toonen wat gedaan kan worden
zonder een ..monetair bestand."
Roosevelt acht het zijn plicht, erop te
wijzen dat de weg nog open is om de
wereld-depressie door internationaal han
delen te herstellen en vermoedelijk zal hij
voorstellen maatregelen te nemen tot ver
hooging van de wereld-prijzen, tegelijk met
een inflatie-politiek m de Vereenigde
Staten. 1
Doch hoe de goudlanden daarover j
zullen denken?
Naar vernomen wordt, zullen de verte- j
genwoordigers van de centrale banken der i
goudlanden Zaterdag te Parijs een bijeen-
komst houden.
De president der Nederlandsche bank,
mr Trip, verklaarde, dat hij nog heden
avond naar Nederland terugkeert, zonder
de bijeenkomst van het bureau der con-
De heer J. A. M. van Heeringen al
hier is geslaagd voor het examen
akte L.O.
Nader kunnen wij thans mededeelen,
dat de dienstregeling der autobusonder
neming Maarsc en Kroon te Aalsmeer
definitief Zondag as zal ingaan zooals
dez ein onze verkeersgids staat vermeld.
De stadsevangelisatie „Zoekt het
Verlorene", die eerst in Oegstgeest haar
samenkomsten hield en daarop is ver
huisd naar de Prinsenstraat, heeft nu de
beschikking gekregen over een aardig en
vriendelijk uitziend gebouw in de Clare-
steeg no. 22 In dit gebouw hoopt zij weer
geregeld, d.w.z. Zondagsavonds en Don
derdagsavonds 8 uur. hare samenkomsten
te houden.
Morgenavond wordt de openingssamen
komst gehouden Men zie ook de adver
tentie in dit Blad.
Het doen van herstellingen en voor
zieningen aan militaire gebouwen en wer
ken te Leiden en te Katwijk is opgedra
gen aan de firma Burgy en Neuteboom,
aannemers alhier.
„Publieke Werken", officieel orgaan
van de Ver. van directeuren van Ge
meentewerken bevat een artikel van
onzen stadgenoot, den heer G. F. E. Kiers.
directeur van het Bouw- en Woningtoe
zicht over „Leiden de saneering van de
binnenstad en het plan Paradijssteeg
Bouweiouwensteeg."
De politie heeft de 31-jarige A. K.
over de Duitsche grens geleid, die zich
hier zonder middelen van bestaan ophield.
P. S„ J. L. en W. van W., die Zondag
middag terzake van geweldpleging werden
gearresteerd, zijn naar Den Haag overge
bracht en ter beschikking van den
Officier van Justitie gesteld.
ferentie af te wachten, daar er thans voor
hem niets meer te Londen te doen is.
Mr. Trip voegde eraan toe. dat de bij
eenkomst van de vertegenwoordigers der
centrale banken, welke Zaterdag as. te
Parijs zal plaats hebben, het onvermijde
lijk gevolg is van de bekende verklaring
van het goudblok.
Colijn en de andere leden der Neder
landsche delegatie blijven voorloopig nog
te Londen
Neville Chamberlain had gistermiddag
nog een langdurig onderhoud met Bonnet.
Verder had ook een bespreking plaats
tusschen Chamberlain, Jung. Colijn en
Bonnet.
Intusschen maken diverse delegaties al
toebereidselen voor uitstel! Veel verwach
ting heeft men dus niet meer.
Naar verluidt zal, om' den schijn te red
den, een permanent comité der conferentie
gevormd worden, dat onder voorzitter
schap van MacDonald bestaan zal uit de
gezanten der verschillende landen. Dit
comité zal de ontwikkeling van de gebeur
tenissen volgen en nagaan, wanneer de
conferentie weder kan worden bijeenge
roepen.
Roosevelt's instructies zijn klaarblijke
lijk in de eerste plaats bedoeld om de
andere mogendheden verantwoordelijk te
stellen voor een eventueel afbreken der
Conferentie. De berichten uit Washington
herinneren opnieuw eraan, dat Amerika
gemakkelijker dan eenig ander land de
autarkie zou kunnen toepassen. Met zijn
reusachtige hulpbronnen zou het zich ge
heel zelfstandig kunnen maken Uit de
verschillende Amerikaansche commenta
ren blijkt, dat Roosevelt zelfs niet onder
den indruk is gekomen van de Londensche
dreigementen. Hij zal in geen geval zijn
standpunt inzake het valuta-vraagstuk
wijzigen. Zijn belangstelling concentreert
zich tenslotte geheel op den economischen
wederopbouw van Amerika.
DUITSCHLAND.
Een Duitsche klacht bij het Hof van
Justitie - Geen concordaat - De
ontbinding van het Centrum
De volkstelling.
Door de Duitsche regeering is ter griffie
van het Permanent Hof van Internatio
nale Justitie een request ingediend tot het
instellen van een procedure tegen de Pool-
sche regeering betreffende de toepassing
van de Pooische agrarische hervorming op
de Duitsche minderheid in de woiwod-
schappen van Posen en Pommeren, als
mede de daarop betrekking hebbende
vraagstukken
Dit verzoekschrift dient de Duitsche re
geering in od grond van het recht dat haar
in haar hoedanigheid van lid van den
Volkenbondsraad wordt toegekend door
artikel 12 van het verdrag inzake de be
scherming der minderheden, op 28 Juni
1919 te Versailles gesloten tusschen regee
ringen en Polen.
De Duitsche regeering verzoekt het Hof
zekere inbreuken op dit verdrag te con-
stateeren. welke zouden zijn begaan ten
nadeeie van onderdanen van Duitschland
en het herstel daarvan te gelasten.
Tevens heeft de Duitsche regeering ter
griffie een verzoek ingediend, ter aanwij
zing van conservatoire maatregelen, tot
handharing van het status quo in afwach
ting van het emdarrest in deze zaak.
Overeenkomstig het statuut en het
reglement van het Hof heeft de vice-pre
sident die de functie van president waar
neemt, 't Hof bijeengeroepen tegen Maan
dag 10 Juli a.s. ten einde te beslissen op
het verzoek om conservatoire maatregelen.
Hij heeft tegen 11 Juli d.a.v. een openbare
zitting belegd om partijen in de gelegen
heid te stellen desgewenscht mondeling en
contradictoir hun opmerkingen n.a.v. dit
verzoek te berde te brengen
De reis van von Papen naar Rome om
met het Vaticaan te komen tot een con
cordaat schijnen niet met succes te zijn
bekroond Na gisteren door den Paus te
zijn ontvangen zou v Papen heden huis
waarts gaan. dcch na ontvangst door Mus
solini heeft hij besloten tot morgen te
blijven.
De Paus heeft geweigerd het ontwerp-
concordaat tusschen het Vaticaan en
Duitschland te parafeeren. wijl hij de vrij
heid en het bestaan der Katholieke orga
nisaties en vereenigingen verzekerd wil
zien, zegt de Msbde"
Dc schikkingen inzake de ontbinding
van het Centrum zijn getroffen, met uit
zondering van enkele kwesties van onder
geschikten aard. Wanneer de ontbinding
nog niet geschied is, is dat slechts het ge
volg van andere disposities der bevoegde
nationaal-socialistische instanties.
In welingelichte kringen verwacht men,
dat de ontbinding heden een feit' zal
worden
Vroegere afgevaardigden van het Cen
trum zullen dan, voor zoover zij zich kun
nen schikken in den gedachtengang van
den nieuwen staat en het vertrouwen ge
nieten van de nationaal-socialistische
instanties als hospitanten in de fracties
der NS.D.A.P kunnen worden opgenomen.
De vroegere Beiersche Staatsminister
en Rijksdagafgevaardigde Eugen graaf
Quadt-Isny heeft gisteren te München
een verklaring gepubliceerd van den vol
genden inhoud:
„In overeenstemming met de Beiersche
Staatsregeering. verklaar ik, als gevol
machtigde der landelijke partijleiding
van de Beiersche Volkspartij, dat met In-
BINNENLAND.
De gewijzigde Hooger Onderwijs-wet
door dc Tweede Kamer goedgekeurd.
(Parlementair Overzicht, 3e Blad).
De Noordzeevisschcrij gedurende het
afgeloopen halfjaar. (Binnenland, 3e Bi.)
De knoeierijen bij den dienst der P.T.T.
(Gemengd, 3e Blad).
Snelheid van stoomtreinen wordt opge
voerd tot 100 K.M. per uur. (Laatste Be
richten, le Blad).
BUITENLAND
De Londensche conferentie nog niet
verdaagd. Gewacht wordt op een nieuwo
boodschap van Roosevelt. iBuitenl. en
Tel., le Blad
Een Duitsche klacht tegen Polen bij het
Intern. Hof van Justitie. (Buitenl., le Bi.).
Von Papen heeft geen succes te Rome
inzake het sluiten van een concordaat.
(Buitenl., le Blad).
gang van heden alle werkzaamheid van de
B.V.P. opgehouden heeft en haar leden
ontslagen zijn van hun belofte van trouw
aan de partij. De partij is daarmee prak
tisch ontbonden. Door de nationaal-
socialistische revolutie bestaat er buiten do
N.S.D.AP. geen politieke werkingsmoge
lijkheid meer. Daardoor is voor eiken
vroegeren aanhanger der B.V.P. de weg
vrij, om onder de onmiddellijke leiding
van Adolf Hitler aan den bouw van liet
nieuwe Duitschland mede te werken."
Kube meende liet Centrum echter nog
een trap na te moeten geven; op een ver
gadering zeide hij
De vernietiging van het Centrum is bij
zonder belangrijk. Het Centrum heeft zich
van oudsher vijandig betoond tegenover
de eenheid van het rijk en verdient met
wortel en tak te worden uitgeroeid. Het
nationaal socialisme staat het geen partij
toe de rijkseenheid in twijfel te trekken.
Ook de droomen van Dollfuss van een
herstel van de Centrumheerschappij in
Duitschland zullen stranden op de harde
staatspolitieke feiten en het inzicht der
Duitsche natie. Onder de tegenwoordige
omstandigheden doet het belachelijk aan,
dat voor niet al te langen tijd bekende
Centrumleiders nog het voornemen heb
ben gehad, de nationaal socialisten op te
voeden tot staatspolltiek denken. De bin
nenkort plaatsvindende corruptieprocessen
zullen een blik geven op de opvoedkunde
van het Centrum.
Men mag echter niet het aandeel ver
geten, dat de in de rijen van Hitier strij
dende Duitsche katholieken hebben gehad
in de onderwerping van het Centrum Het
zou'niet mogelijk geweest zijn het Cen
trum te overwinnen, wanneer niet meer
dan de helft van de katholieken in
Duitschland de zijde van Hitier hadden
gekozen. Overigens verstaat het Centrum
niet eens de kunst om schoon te sterven.
Te Recklinghausen is een kapelaan aan
gehouden, omdat deze in een preek critiek
had geoefend op de maatregelen der re
geering en het optreden der regeering ver
geleken had met de methoden, die in
Mexico en Rusland worden toegepast. Na
zijn aanhouding weigerde hij zijn woorden
in te trekken en verklaarde, dat dc staat
niet. het recht heeft zich in de aangelegen
heden van de Kerk te mengen.
Volgens de voorloopige resultaten van de
volkstelling van 16 Juni telde het rijk toen
65.3 millioeu ingezetenen; met de onge
veer 830.000 inwoners van het Saargebied
komt men tot 66 1 millioen, tegen 67.8 mil-
lioen in het geheele rijk voor den oorlog.
Vergeleken bij de volkstelling van 1925 is
het inwonertal met 2 7 millioen gestegen.
Er zijn 31.7 millioen mannen en 33 6 mil
lioen vrouwen. Naar het absolute cijfer is
Duitschland nu Nederland er. België het
volkrijkste land van Europa Prutsen telt
39.958.073 inwoners (19.448.340 mannen en
20.509.733 vrouwen) tegen 38.241.405 voor
den oorlog.
De bekende soc. dem. leider Seheide-
mann heeft zich bij de uitgewekenen te
Praag gevoegd.
FRANKRIJK.
Een nieuwe partij.
De Matin publiceert een oproep van het
Kamerlid Franklin-Bouillon ten behoeve
van een door hem in hei leven geroepen
boven de partijen staande organisatiede
Unie voor het Vaderland. Deze organisatie
streeft twee doeleinden na:
1. De financieele en economische ver
heffing;
2. de organisatie van de verdediging van
Frankrijk en de organisatie van de bond
genootschappen van Frankrijk om de vei
ligheid en den vrede te waarborgen.
