De opening van den Volksraad
EEN ROEMLOOS EINDE.
|74tIe Jaargang
DONDERDAG 15 JUNI 1933
No. 22465
I Officieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
REDE VAN DEN GOUVERNEUR-GENERAAL
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 ets. per regel voor advertentlën uit Lelden en Dlaarwn
1 iaar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle
andere advertentlën 35 Cts per regel Kleine Advertentlën
uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 cts
tij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts porto te betalen - Bewijsnummer 5 cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque* en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT*
Voor Lelden per 3 maanden f.2.35; per week f.0.18
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post f.2.35 portokosten.
I nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
DRANKWET.
I Burgemeester en Wethouders van Lei-
Beu brengen ter algemeene kennis, dat
I j. Rodenburg, te Leiden, een verzoek
Beeft ingediend ter bekoming van een ver-
Tol B voor den verkoop uitsluitend van
Bic holvrijen drank voor gebruik in het
jerceel Borneostraat No. 2, aldaar. 2488
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
I Leiden, 15 Juni 1933.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat door
[ben de beslissing op de verzoeken van de
lommanditaire Vennootschap onder de
Irma Tieleman en Dros, om vergunning
tbet oprichten van: a. een fabriek van
Ivenmurzaamde levensmiddelen in de per
celen gelegen tusschen de Middelstegracht
len de Uiterstegracht, Sectie I. Nis. 2657,
1,1921, 2510,1475,1476, 845, 846 847 en 848
i. een fabriek van verduurzaamde levens-
oiddelen in de perceelen gelegen tusschen
Ide Middelstegracht, de Hooigracht en den
■Oude Rijn, Sectie I. Nis. 2301, 2103, 2492,
12131. 2137 en 461; c. een fabriek van ver
duurzaamde levensmiddelen gelegen tus
schen de Middelstegracht en de Hooigracht
Ikad. bekend Sectie I, Nis. 2534, 2658, 2622,
1133 2298, 2534, 1909, 531 en 1368, is ver
daagd. 2489
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 15 Juni 1933.
BIIJ. DER NED. LETTERKUNDE.
Ten onrechte hebben wij gemeld, dat
in de gisteren alhier gehouden vergade
ring van de Maatschappij der Nederland-
sche Letterkunde was besloten tot verla
ging van den prijs voor meesterschap van
1.1000 tot f500 en van de toevoeging van
een vierde gedeelte der ontvangen rente
het grootboek en van 2 pOt. der bijdra
gen van de leden aan het kapitaal. Nader
was gebleken, dat het voor deze wetsher
ziening vereischte 2/3 gedeelte der uitge
brachte stemmen niet was bereikt. De
huidige toestand blijft dus onveranderd.
AANBESTEDING.
Bij de gisteren gehouden aanbesteding
tan de levering van hooi, stroo en turf-
strooise], benoodigd voor de paarden van
het 6de R.V.A.. gedurende het tijdvak 1
Augustus 1933 tot en met 31 October d.a.v.
was het laagst ingeschreven voo^ hooi
door firma J. Oomen en Zn., Oosterhout
met f. 32.30; stroo firma M. Romein,
Voorschoten en turf strooisel: Verkoop
bureau voor Turfstrooisel te Rotterdam
met f. 15.60: alles per 1000 KG.
HET 6de R. V. A. OVER DEN
AFSLUITDIJK.
Gelijk reeds eerder gemeld, maakt het
6de regiment veldartillerie dezer dagen
een marsch langs den afsluitdijk en door
Friesland naar de legerplaats bij Olde-
broek. In onze fotopagina heeft men
gisteren kunnen zien hoe den comman
dant, overste Haitsma Muilier bij het be
treden van den Frieschen bodem Dinsdag
middag bloemen werden aangeboden zoo
wel aan het einde van den afsluitdijk als
te Bolsward. waar overnacht werd, be
stond groote belangstelling.
Het dagelijksch bestuur der gemeente
verwelkomde den troep en ontving den
commandant met de officieren van den
regimentsstaf op het mooie, oude stad
huis. De burgemeester, de heer S. J.
Praamsma, uitte zijn spijt, dat Friesland
geen garnizoen meer heeft, en meende,
dat in menig Fries door dezen tocht de
liefde voor het leger weer zou ontwaken
°f opbloeien wat in deze tijden zeer
gewenscht is.
De burgemeester memoreerde ook nog
de relaties van de stad Bolsward met de
familie Haitsma Muilier, waarvan de
commandant van het regiment een af
stammeling is.
Daarna begaven de militairen zich naar
hun over de geheele stad verdeelde kwar
tieren.
Hoe Bolsward met de militairen mee
leefde blijkt wel hieruit, dat de burge
meester aan de winkeliers toestemming
Baf hun zaken tot 10 uur open te houden
Het Bestuur van het Groene Kruis
stelde het badhuis, dat anders des Dins
dags gesloten is. voor de militairen open.
Gisteren is via Sneek gemarcheerd naar
bint Nlcolaasga, waar een oefening is
gehouden, alvorens werd ingekwartierd.
GOUDEN DOCTORAAT.
Morgen zal het 50 jaar geleden zijn, dat
mr. L. J. M. Nelissen, kantonrechter te
Breda, aan de Universiteit alhier promo
veerde tot doctor in de rechtswetenschap.
DE VREEMDE KNAL.
Een medewerker schrijft ons:
Tot hedenochtend zijn er op den aan
vraag om inlichtingen over den knal van
Zondag 88 brieven binnen gekomen.
Eenige inzenders voegden nog waarne
mingen bij van personen die zich elders
bevonden Velen hadden op dat moment
de radio aan en trokken uit het feit, dat
zij geen luchtstoring hadden gehoord,
terecht de conclusie, dat het geen onweer
geweest kon zijn
Slechts een paar Inzenders hebben een
lichtverschijnsel waargenomen, dat vol
gens hun beschrijving een meteoor ge
weest moet zijn. Deze is o.a. ook te Breda
en Rotterdam waargenomen
In sommige gevallen bleek navraag
noodig, zoodat een algemeene beschou
wing over het verloop van het verschijn
sel nog opgeschort moet worden. Mochten
er nog lezers zijn, die den meteoor gezien
hebben en bijzonderheden benevens rich
ting en hoogte (in graden* boven den
horizon kunnen aangeven, dan is hun
bericht „?er welkom
Aan alle inzenders hartelijk dank voor
hun in de meeste gevallen zeer uitge
breide inlichtingen.
Op het verschijnsel komen wij dus nog
nader terug.
VER. TOT BEV. DER BOUWKUNST.
Excursie naar het Muiderslot en het
Raadhuis te Hilversum.
Te 8 uur voormiddag verzamelde zich
een aantal leden op het Stationsplein,
waar een autobus van de Leidsche Auto-
boxengarage gereed stond om de heeren
op te nemen. Te circa 11 uur werd het
Muiderslot bereikt De slotbewaarder ont
ving het gezelschap aan de brug en begon
op het voorplein de oorsprong en weder
waardigheden van deze oude vesting
mede te deelen, zoo ook van zijn bewo
ners, waarvan wel de meest bekende zijn
Graaf Floris V die in deze omgeving door
de Edelen werd vermoord en van Hooft,
den voorzitter van de vermaarde Muider-
kring. Zoo betraden wij dan, aldus meldt
ons de secretaris, de heer Fred. A. Wempe
Sr.. het interieur van deze oer-oude veste
en bezochten achtereenvolgens de ge
vangenis van Floris V: de huiskamer van
Hooft; de Ridderzaal waar vroeger de
Muiderkring vergaderde; de keuken; de
eetzaal; de kamer van den slot-abt; de
kapel; de studeerkamer van Hooft: de
bakkerij, om ten slotte te belanden in de
onderaardsche kerker, waar men de ge
vangenen den hongerdood deed sterven.
Daarna ging de reis verder naar de
„Gooische Boer" waar geluncht werd en
vervolgens Hilversum, waar te halfdrie
precies de ontvangst ten raadhuize plaats
had. Hier was het de heer A. Korpers-
hoek, opzichter-teekenaar bij den techni
sche dienst van gemeentewerken, die de
heeren ontving en op het binnenplein
allereerst een bouwkundige voordracht
hield over het hoe en waarom
dit mooie raadhuis zóó is gebouwd en niet
anders. Daarna ving de lange tocht aan
door het interieur van Dudok's raadhuis
en inderdaad: men moge dan nog zoo ge
hecht zijn aan de oude vormgeving van
onze voorgangers, hier is toch wel iets
bijzonders tot stand gekomen. Het is alles
zoo eenvoudig, doch desalniettemin van
een verfijnde constructie die imponeert.
De voorzitter van ..Bouwkunst" de heer
C. Kiljan. vertolkte met van bijzondere
waardeering getuigende woorden den dank
der bezoekers
Dit was het slot van de excursie en nu
ging t' langs de Loosdrechtsche plassen,
de mgoie Vecht naar Utrecht en langs den
eveneens mooien Ouden Rijn naar de
Sleutelstad terug.
Het is in alle opzichten een mooie dag
geweest en de deelnemers waren den
Secretaris dankbaar voor de accurate
regeling van alles.
EINDEXAMEN GYMNASIUM.
Geslaagd voor diploma B le groep W.
Bos Ab'oenes, H Brinkgreve. Voorschoten,
P L Eggink Oegstgeest. A. Fortgens,
Voorschoten, W. Langhout, Oegstgeest,
mej M S E Nieuwenhuis. Leiden. D. van
Riessen. Katwijk a. d. Rijn en F. Wensinck
Leiden Het examen wordt met 1 candi-
daat voortgezet. Afgewezen 1.
N.V. LEIDSCHE BOUWMIJ.
In de gistermiddag gehouden jaarlijk-
sche algemeene vergadering van aandeel
houders der N.V. Leidsche Bouwmaat
schappij werden de balans en verlies- en
winstrekening onveranderd goedgekeurd en
het dividend, evenals het vorige jaar. vast
gesteld op 10'/. "/o.
De heer H. J. Jesse die aan de beurt
van aftreden was, werd als bestuurslid
herkozen.
Tekort van 34 millioen, dat nog ongedekt is.
Aneta meldt ons heden uit Batavia
De Volksraad ls heden door den gouv -
generaal van Ned.-Indlë jhr. mr. B C.
de Jonge, met een uitvoerige rede geopend
waarin hij opmerkte, dat niemand het af-
geloopen jaar zal terugwenschen en nie
mand het nieuwe jaar opgewekt tegemoet
zal gaan. Spreker begroette den voorzitter
vol vertrouwen op zijn nieuwen post en
gaf daarna een beschouwing over dc finan
cién des lands, welke toestand ook in het
afgeloopen jaar zorgwekkend bleef
De daling der Inkomsten bleef voortdu
ren. Hiermede werd bij de opstelling van
de begrooting voor het dienstjaar 1934
rekening gehouden terwijl bovendien po
gingen om de uitgaven te drukken niet
ontbraken
Op zichzelf mag als het beduióendste
resultaat worden beschouwd dat de stand
van de zuivere gewone uitgaven des lands
van f. 524.000 000 in 1930 kon worden te
ruggebracht tot een in het ontwerp der
begrootine voor 1934 geraamd bedrag van
f. 269 000.000.
Neemt men de inkomsten over 1929,
welke f. 524.000 000 bedroegen en stelt men
daar tegenover de raming voor 1934. op
dezelfde basis berekend dan komt men tot
een bedrag van slechts f 214 000 000. der
halve een teruggang van 5 op 2 of 60 pro
cent. Hiertegen is geen bezuiniglngsarbetd
opgewassen, noch kan een verzwaring van
de 'asten afdoende helpen
Tegenover de geraamde uitgaven van
f. 369.000.000 kan ook niet meer dan pim.
f, 285 000.000 aan inkomsten voor 1934 wor
den gesteld, hetgeen een tekort laat van
f. 84.000.000 Wil men er mede rekening
houden dat van deze f84 000 000 ongeveer
f.50 000 000 bestemd is voor aflossing van
schulden, dus onze schuldenlast niet ver
zwaart, en uit dien hoofde als gedekt kan
worden beschouwd, dan nog blijft een be
drag van f. 34.000 000 als ongedekt tekort.
Deze toestand ls niet te ontkennen en
kan zelfs niet genoeg op den voorgrond
worden gesteld.
NED VER. VOOR MICROBIOLOGIE.
Bovengenoemde vereeniging heeft dezer
dagen in het Instituut voor Tropische Ge
neeskunde onder voorzitterschap van prof.
dr W. Schüffner uit Amsterdam haar
zomervergadering gehouden.
Na afdoening van enkele huishoudelijke
zaken werden de volgende wetenschappe
lijke onderwerpen behandeld:
Dr. A. Vedder (Amsterdam) sprak over
keelstreptococoen
Prof dr. A. J. Kluyver (Delft) hield,
mede namens ir. W. J. van Reenen, een
lezing over ..azotobacter agilis-Beijerinck".
De heer G. Kapsenberg (Groningen)
deed enkele mededeelingen van techni-
schen aard.
In de middagvergadering sprak prof. P.
C Flu (alhier) over „Het EI Tor vraagstuk
en de bacteriologische choleradiagnose".
Dr. H. W. Julius (Utrecht) sprak over
het verwekken van bacteriedoodende stof
fen ln weefselculturen.
Dr. A. Ch. Ruys (Amsterdam) beschreef
een methode waarmede het gelukt is in
een belangrijk grooter aantal gevallen het
pathogeen agens van de ziekte van Weil
in het circuleerend bloed van proefdieren
aan te toonen dan bij het directe onder
zoek van het bloed mogelijk is.
Ten slotte sprak dr S. Postmus (Am
sterdam) over het beloop der serore-actie
bij oud-lijders aan de ziekte van Weil.
N.V. V/H. DE VRIES EN STEVENS.
In de gisteren gehouden jaarlijksche al
gemeene vergadering van aandeelhouders
der N.V. de Vries en Stevens werden o.m.
het jaarverslag, de balans en winst- en
verliesrekening goedgekeurd.
In het college van commissarissen wer
den benoemd de heeren: N C. F. van Gln-
kel, J. Heringa en Ch P. Versteegen. met
welke benoemingen dit college voltallig is.
Belangrijke reorganisatieplannen zijn
ter sprake gebracht, waaromtrent defini
tieve besluiten in de nieuwe vergadering
zullen worden genomen. Over het afgeloo
pen boekjaar zal geen dividend worden
uitgekeerd.
In het perceel Pleterskerkkoorsteeg 4,
hebben de gez. Herning een zaak geopend
in Comestibles en aanverwante artikelen.
Bij een bezoek, dat wij er hedenmiddag
brachten, trof ons de voor dit doe', zoo
uitnemend geschikte winkel. Helder en
frlsch, twee voorwaarden, waaraan een
zaak in deze branche, In de eerste plaats
moet voldoen, is deze zaak in hooge mate.
De ruime étalage welke een keurig
overzicht biedt van de rijke sorteering ar
tikelen op dit gebied, geeft tevens een
vertrouwden indruk van de quallteit dier
producten.
Wij wenschen de onderneemsters veel
succes,
Jhr. mr. de Jonge.
Het ergste van alles is. dat voor een deel
de oorzaken hiervan buiten den kring on
zer bemoeienis en macht ligt.
Nieuwe belastingen en verdere
loonsverlaging.
Niet alleen wordt thans overwogen op
nieuw uit verhoogde of nieuwe heffingen
ongeveer f. 28.000 000 te putten nadat sinds
1929 de middelen al met f. 65 000.000 zijn
opgevoerd, maar ook zal een verdere be
sparing op de personeelsuitgaven moeten
plaats vinden, ja zelfs zal aan korting op
pensioenen niet te ontkomen zijn.
Aangezien op de uitgaven voor materieel
reeds tot het uiterste is bezuinigd komt
verdere versobering of reorganisatie in
werkelijkheid neer op ontslag of salaris
korting
Bij een poging om snel en alleen langs
dezen weg uitkomst te zoeken zou een vol
komen ontwrichting van het eigen maat
schappelijk bestel onontkoombaar zijn ge
worden.
Maatregelen van geheel anderen aard
moeten dan ook hiertegenover worden ge
steld.
Spreker denkt aan de herhaaldelijk be
pleite andere verdeeling der defensieuit
gaven tusschen Nederland en Koloniën.
Daar de Nederlandschc Regeering zelf
voor groote moeilijkheden staat en onder
de tegenwoordige omstandigheden Ned -
Indlë bij voortduring financieel steunt,
dient de opportuniteit daarvan in de eer
ste plaats aan de beoordeeling der Neder-
landsche Regeering te worden overge
laten.
SDreker memoreert dankbaar, dat het
BINNENLAND.
Dc opening: van den Volksraad door den
Gouverneur-Generaal; beschouwingen over
den financicelen toestand van Ned.-Indic.
de Blad».
Tegen openbare verkoopingen met ver
keerde practijken; circulaire van den
minister van Justitie. (Binnenland, 3e BI.)
De werkloosheid in twee maanden met
bijna 20 pet. afgenomen. (Binnenland,
3e Blad).
Ingrijpende bezuinigingsmaatregelen to
Haarlem. (Binnenland, 3e Blad).
De deviezen-smokkelarij aan de Duit-
sche grens. (Gemengd, 3e Blad).
De loting voor de militie-lichting 1935;
getrokken is dc naam Thcodorus INlarinus
dc Mey. (Laatste Berichten, le Blad.)
BUITENLAND.
Verdere besprekingen ter Economische
Wereldconferentie. Ook dr. Colijn aan
't woord. (3e Blad).
Engeland zal Amerika 2 millioen dollar
in zilver betalen. Roosevelt neemt daar
mede -enoegen. (Bultenl. en Tel., le Blad).
Toenemende verbittering in Oostenrijk
tegen Duitschland. (Bultenl,, le Blad).
primair belang der volksvoeding nog veilig
gesteld schijnt.
De economische structuur ln haar al
gemeenheid werd ernstig geschaad. Spre
ker herinnert aan het Ingrijpen door de
Regeering in de suikerindustrie en bij de
thee-Industrie, waarbij met waardeerLng
gewag wordt gemaakt van het werk van
belanghebbenden ter verkrijging van in
ternationale samenwerking.
Ten aanzien van de rubber merkt spre
ker op dat deze cultuur door de Regeertng
vroeger reeds herhaaldelijk ln beschouwing
werd genomen, doch nimmer ls haar een
plan voorgelegd waarvan de uitvoering
mogelijk leek. Intusschen schijnt de kans
op tot stand koming van een dergelijk plan
thans grooter dan anderhalf jaar geleden.
Met de regelingen omtrent de suiker en
thee ls een waardevolle ervaring opge
daan. Een groote moeilijkheid zal altijd
blijven om de Inlandsche rubbercultuur op
bevredigende wijze in de regeling te be
trekken maar nu in kringen van belang
hebbenden de overtuiging schijnt te zitn
doorgedrongen dat 'n regeling de voorkeur
verdient boven den tegenwoordigen toe
stand, opent dit een nieuw perspectief.
Ten aanzien van cement- asphalt- en
metaal-Industrie werd een meer recht-
streeksche vorm van stcunverleening toe
gepast. door aan die industrieën Gouver
nementsorders op te dragen, welke anders
in de eigen werkplaatsen zouden zijn uit
gevoerd. De Regeering vertrouwt dat de
autonome rechtsgemeenschappen en zelf
besturen haar zullen steunen in het stre
ven om meer systematisch in Ned -Indië
vervaardigde nijverheidsartikelen hier te
lande te bestellen.
Werkloosheid en werkverschaffing.
Spreker wijst er op dat bij de arbeids
beurzen thans zijn ingeschreven ruim 3000
Europeanen 10.000 Inheemschen en 850
Ohineezen. Hij herinnert verder aan de
Na jarenlangen trouwen dienst zijn de oude locomotieven en rijtuigen van de stoom
tram Leiden—Heemstede overgegaan in sloopershanden. De firm Esbois uitS't
kocht van de directie der NZ.H twaalf locomotieven en veertig rijtuigen welke on
het remise-terrein nabij den overweg worden gedemon t eerd en in stukken gebrand
Hierboven de laatste „koffiemolens" in afwachting van hun roemloos einde.
