IDSCH DAGBLAD Tweede Blad
Woensdag 14 Juni 1933
Steunt met Uw gaven
^t Leidsch Crisis-Comité.
UIT DE OMSTREKEN.
BERLIJNSCHE BRIEVEN.
LAND- EN TUINBOUW.
Redactie1507
Directie en Administr. 2500
lichting moge dienen, dat in de jaar-
scie vergadering van de Maatschappij
9 Juni 1926 Prof. R. Casimir en dr.
Verdenius hebben gepleit voor het
bèppen van de mogelijkheid, dat ook
'esche letterkundigen zouden kunnen
eEn naar de prijzen, door de Maat-
vjnpij uitgeloofd, zonder gedwongen te
n hun Friesch werk eerst in het Neder-
dsch te vertalen. Hun voorste1 daar-
werd verworpen als strijdig met ae
der Maatschappij. Dr. Schepers stelde
■■-5 thans opnieuw voor.
Het bestuur meende na ernstige over
ig, aanneming van dit voorstel te
oèten ontraden.
I„ verband met de noodige financieeie
•terking der Maatschappij werd ver
ens besloten om bij toekenning van
prijs voor Meesterschap in het vei-
een bedrag van f. 500 toe te ken-
n in plaats van tot heden een be-
g>van f. 1000. Verder werd besloten dat
halve een vierde gedeelte der ontvangen
„ten van het Grootboek ook nog 2Vo der
dragen van de leden strekken tot ver-
eerdering van het kapitaal.
bestuursleden werden gekozen: de
r A. J. Bothenius Brouwer, prof. dr- W.
j Bemmelen en prof. dr. J. de Vries.
In de commissie voor taal- en letter-
nde werden herkozen: dr. A. Beets en
A A. van Rijnbach, in die van de com-
ssie voor geschied- en oudheidkunde:
Et mr. E. M. Meyers en de heer J.
eyntjens.
In de commissie voor schoone letteren
erd herkozen: mevr. J. van Dullemen
e Wit en gekozen de freer W. J. M. A. As-
ibergs en mevr. T. van Rhijn—Naeff.
Dr. Willem L. de Vreese uit Rotterdam
eld tenslotte een voordracht over: Pa-
dox over den grooten nood der Neder-
-dsche Philologie-
Voordracht van prof, de Vreesc.
Het volgende is eraan ontleend:
Herinnerende en aanknoopende aan een
ti» door hem gehouden op het 2e
erlandsche Philologencongres (18991,
-engt Prof. de Vreese den toestand der
törlandsche philologie ter sprake. Een
-is lange ondervinding, verscherpt en
ritettt door den arbeid aan de Bouw-
-Ifen van het Middelnederlandsch Woor
dboek, hebben hem waarde en onwaarde
ti uitgaven onzer Middelnederlandsche
ksten. d.i. het materiaal waar Neder-
ndsche philologen, taalkundigen en
'torici mee werken, in alle bijzonder
den leeren kennen. Hij kenschetste dit
"teriaal als een desolate boedel, waarmee
rr het wetenschappelijk onderzoek niets
beginnen is en beschouwt het dus als
n plicht tegenover wetenschap en volk
wereld der philologen wakker te schud-
n.
In de eerste plaats wordt de chronologie
Middelnederlandsche handschriften
-proken. Deze worden gewoonlijk geda-
erd als behoorende tot de 13de. tot de
-de, tot de 15de eeuw enz., een dateering,
weinig of niets zegt.
Nog meer dan door deze verkeerde
'eeringen wordt de bruikbaarheid der
'ddelnederlandsche tekstuitgaven ver-
nderd door de tallooze verkeerde lezin-
n, die er in voorkom^p. Vlug heenstap-
"nd over de verwisseling van een groot
"tal letters, geeft prof. dr. Vreese en
rklaart paleografisch eenige sterk spre-
ende voorbeelden van geheele woorden,
if iu het Middelnederlandsch Woorden-
"k als zoodanig een artikel hebben ge-
egen, maar blijken verkeerd te zijn.
In een tekst in 1907 uitgegeven, die 2699
"gels bevat, blijken maar 1633 regels vrij
an fouten te zijn: in een ander, versche-
"n in 1898. die 866 regels bevat, zijn 236
"uten aangeteekend.
Ce spreker komt tot de conclusie, dat
're toestand zonder de grootste schade
oor de studie onzer taal niet langer kan
rtduren: hij betoogt de noodzakelijk-
id een algemeene collatie van oudere
ddelnederlandsche tekstuitgaven te
dernemen volgens een uniforme methode
roept de Maatschappij der Nederland
se Letterkunde op zich voor dit nieuw-
"rtig georganiseerd overleg te spannen.
Met dat vernieuwen van ons philologisch
ateriaal is men er echter nog niet. De
Preker heeft voor zijn Bibliotheca Neer-
"ndica Manuscripts reeds veel meer dan
duizend handschriften beschreven,
aarvan er niet een zevenhonderd tot nu
-C voor het wetenschappelijk onderzoek
fbruikt zijn. Als wij dus spreken van een
'ddelnederlandsche grammatica en van
j-fn middelnederlandsch woordenboek, is
dat in niet geringen mate een euphemis-
®r Wat wij tot nu toe bestudeerd hebben
Rd® jonger stadium onzer taal dan die
F de I3de en 14de eeuw. In de nog niet
j®derzochte handschriften vindt men tal-
ij0,woorden. die tot nog toe door geen
PMerlandsch lexicograaf werden opge-
-fkend, alsook voorbeelden bij de vleet
bnH *?°r<ien> die wel in het Middelneder-
®"dsch Woordenboek zijn opgenomen,
"aar waarvoor Verwijs en Verdam geen
w™bsplaats hadden opgeteekend.
i rf spreker voorspelt, dat, als het Neder-
"ndsch Woordenboek van Matthijs de
el? zUn medewerkers en opvolgers
«anaal zal zijn voltooid en de exem-
piaren van „De Vries en Te Winkel", even.
i.„ïaP die van „Verwijs en Verdam" zul-
tmL versleten of verdwenen, dat dan
acf: "kzaten. onze achterkinderen en
'Herzusterskinderen een nieuw woorden-
n wenschen en moeten kunnen
tiiri dat het geheele Nederland in den
dan 111 de ruimte zal omvatten, maar
it 'ï,0, een voorbereiding zal vereischen,
Wpi w j van de New English Dictionary
i ™derspel zal lijken,
danw prof- van Ronkel een woord van
dp I™, spreker had gesproken, sloot deze
'vergadering.
hoepen S"-ns brachten de aanwezigen in
verhk„H..,verclce'd een bezoek aan het pas
LaWiTi en gerestaureerd Museum de
dpn S en anderen onder leiding van
aa" SU J- J- c- Bijleveld een bezoek
en anderen onder leiding van
«an „mi, J- J- c- Bijleveld een bezoek
hofjes der voornaamste Leidsclie
dcnama„V„°u!l vereenigen de leden zich aan
Vemn* i? in café-restaurant ..In den
-gulden Turk".
HAARLEMMERMEER.
Van een steiger gevallen.
metselaar De B de vorige week
het ongeluk van het dak van een te Hoofd-
?°rp 'n aanbouw zijnd huls te vallen
ttians heeft de aannemer van ditzelfde
vjerK een noodlottigen val gedaan doordat
°J, m,et. ,den steiger omsloeg. Met een
ontwrichten schouder en vermoedelijk ge
broken sleutelbeen moest hij zich onder
geneeskundige behandeling stellen.
De hooioogst.
Hoewel de hooioogst, die op verschillende
plaatsen in Haarlemmermeer reeds in
vollen gang was, door den gevallen regen
eenige stagnatie ondervindt, hoopt men
toch met het oog op de ten goede gekomen
verandering in de weersgesteldheid over
een paar dagen weder aan den arbeid te
kunnen gaan. Het hooi is uitstekend van
kwaliteit en geeft een ruime opbrengst.
Tot priester gewijd.
De geestelijke L. van Steyn uit deze ge
meente, werd na te Haarlem tot priester
te zijn gewijd op eenigszins feestelijke
wiize ingehaald en geleid naar de aan den
Hoofdweg nabij de Kaag alhier gebouwde
R.-K. kerk, aiwaar een dienst werd ge
houden. Gisteren heeft de heer Van Steijn
in deze kerk de eerste H. Mis opgedragen.
Aangereden.
Op den Sloterweg wilde een tweetal links
van den weg rijdende wielrijders bij het
naderen van een auto nog gauw den weg
oversteken. Een hunner werd hierbij aan
gereden. Hij bekwam zoodanige verwon
dingen. dat overbrenging naar een zie
kenhuis noodzakelijk werd geacht.
KATWIJK AAN DEN RIJN.
De vroege aardappelen.
Vrijdagavond zullen de leden der
groentenveiling een bespreking houden
over de vraag, wanneer met veilen van
vroege aardappelen en bospeen zal worden
begonnen. De flinke buien van Maandag
1.1. hebben deze producten flink doen aan
rijpen, zoodat verwacht wordt dat vol
gende week Dinsdag een aanvang zal kun
nen worden gemaakt. Gewoonlijk varieert
de datum van den aanvang van veilen dezer
producten tusschen 20 en 25 Juni. Men is
dit jaar dus tamelijk vroeg.
KATWIJK AAN ZEE.
NATRIUM VERLICHTING TUSSCHEN DE
BEIDE KATWIJKEN.
De nieuwe verbreedlngsweg.
Na Geleen in Limburg en Vught in
Noord-Brabant zal ongeveer gelijktijdig
met Arnhem, Katwijk de derde gemeente
in het land zijn, waar voor de wegver-
lichting, de Natriuinlampen van Philips in
werking zullen gesteld worden. De weg
van Katwijk aan den Rijn naar Katwijk
aan Zee zal door middel van dit nieuwe
systeem verlicht worden. Door de Ge
meentebedrijven is reeds een aanvang ge
maakt met het leggen van den specialen
kabel, welke er voor noodig is. De lampen
worden bevestigd aan betonnen palen,
die 1.75 M. in den grond zitten en zich
verheffen tot 8 M. boven gronds.
De eerste paal komt te staan bij de
mr. Fockstraat te Katwijk aan Zee en
vervolgens op 50 M. afstand van elkaar
tot aan de Achterkerkstraat te Katwijk
aan den Rijn. Bij het nieuwe Raadhuis
zal men 6 lantaarns plaatsen.
De werkzaamheden bij het aanleggen
van den nieuwen straatweg tusschen de
twee Katwijken vorderen al goed. De
straatweg over Duinoord en Ouden Zee
weg wordt 6 M. breed, met daarnaast
een rijwielpad en verhoogd voetpad, beide
met tegels belegd.
Hierbij des avonds nog de nieuwe weg-
verlichting, dan kan gezegd worden, dat
tusschen de beide Katwijken een der mo
dernste wegen van ons land zal liggen.
Een derde telefooncel.
De directeur van het Postkantoor alhier
deelt mede. dat ter hoogte van het par
keerterrein bi| de muziektent een open
bare spreekcel om te telefoneeren is ge
opend, die dag en nacht voor het publiek
beschikbaar zal zijn.
Baldadigheid.
De echtgenoote van C. K. van den
Drieplassenweg deed bij de politie aan
gifte van liet feit, dat tijdens de afwezig-
beid van de bewoners van het huis, waar
schijnlijk jongens over de poort van het
erf zijn geklommen en de deur van de
autogarage hebben vernield.
LISSE.
Wij vernemen, dat de zoon van brug-
wachter W., die verleden weck bij het
zwemmen een klap heeft gekregen van
de schroef van een motorboot en daarbij
een ernstige verwonding opliep, het thans
goed maakt.
Het nieuwe administratiegebouw voor
de Gem. Arbeidsbeurs is zoo goed als
gereed en zal binnen enkele dagen kunnen
worden betrokken.
Deze week zal er weer een distributie
van gemeentewege plaats vinden van 1040
pakjes goedkoope boter voor werkioozén.
Een "ehouden schaal-collecte voor het
in de St. Petruskerk te Leiden te houden
ziekentriduum bracht op de som van
f. 264 82.
De Zangvereeniging „Excelsior" heeft
het voornemen het 25-ajrig jubileum in de
a.5. Wintercampagne op grootsche wijze
te vieren.
OEGSTGEEST.
Loop der Bevolking.
J. Gertenaar, dienstbode, Pr Hendrik-
laan 2, van Leiden J. F. Gertenaar,
dienstbode. Pr. Hendriklaan 2, van Leiden
J. Bakker, bakker. Dorpsstraat 80. van
Edam K. J. van Tuijl, telefoniste,
Weth. Duivenvoordestr. 11. van Katwijk
A. J. Gooszen. arts. Emmalaan 105. van
Leiden F. Stern en gezin, kantoorbe
diende, De Kempenaerstraat 64, van Ber
lijn A. C. Jansen, dienstbode. Wijtten-
bachweg 5, van Valkenburg. Z.-H B.
Lubach en gezin. Rijnhofweg 12. v. Rijns
burg F. J. L. van Dijk, opz. Rijkswater
staat, Javastraat 30, van Rijswijk, Z.-H.
M. C; Boom, Nassaulaan 50, van Goes
Wed. J J. van Piggelen, geb. Housheer. De
Kempenaerstraat 48, van Leiden A. P.
Uni, majoor inf., Willem de Zwijgerlaan 37
van Amersfoort A. S. E. Rosenboom.
geb. Van der Weel, Duivenvoordestraat 16,
van Den Haag A W. Lith, bedrijfsleider
waschbureau, H. Morschweg 52, v. Leiden.
Vertrokken: S. K. Thoden van Velzen,
Julianalaan 12, naar Princenhage (Effen)
S. H. Hooijkaas. verpleegster van „En-
degecst" naar Rotterdam, Esschenlaan 20
A. G. Guldemond. van ifloninginnelaan
10, naar Leiderdorp, Hoofdstraat 136 J.
Westervaarder, bankwerker Rijnzichtweg
2, naar Lelden, P. C. Hooftweg 1 J.
Hogewoning en gezin, van Óegstgeesterweg
14, naar Den Haag, Ravenstetnstraat 49
S. F. M. Paternotte. van Regentesselaan 9,
naar Warmond, Dorpsstraat B, 15 G.
Visser, van Deutzstraat 16 naar Utrecht,
Tromstraat 17 A. van Egmond, van
Rijnsburgerweg 111, naar Rtjnsburg, Smit-
straat 52
Burgerlijke Stand.
Geboren: Johannes Lambertus Marie, Z.
van J. van Heugten en C M. Vloeimans
Anne Marie, D. van R. Stoop en E.
Boetje Gerardus Theodorus en Nico-
laas Anthonius, Zoons van J. C. van der
Hulst en M. van Leeuwen Karei, Z. van
W. Anholts en K. van Esch.
Overleden: Johannes Hendricus Alexan
der Willem Lourens, 79 J. - Richard
Jacobus Gesienus Damsté 18 j.
RIJNSBURG.
De bloemenhandel.
Nu wij inpiaats van de warmte, weer
koel weer hebben gekregen gaat de handel
weer eenigszins normaal en zijn de prijzen
iets beter, de aanvoer een weinig kleiner.
Dat neemt niet weg dat gemakkelijk aan
de aanvraag kan worden voldaan. De
prijzen waren als volgt: Irissen van 6—13
ct„ idem Palida 20—30 ct., Margrieten
16—30 ct, Pyrethrums in dc gewone soor
ten 20—45 ct., betere kwaliteiten 80—150
ct.. Papavers groot 40—5 7ct„ Ranonkels
20—35 ct., Convilli's 70—105 ct.. Koren
bloemen 18—24 ct., Kleine Papavers 15—
35 ct., Rozen per bos 25—40 ct.
SASSENHEIM.
Ten overstaan van notaris W. Wachter
alhier had in het Hotel „Het Bruine Paard"
de verkoop bij afslag plaats van een per
ceel bloembollenland aafi dc Torenlaan te
Voorhout groot 1.09.08 H.A. Het perceel
dat in bod stond op f.6500 werd niet ge
mijnd en toegewezen a an de Haarl.
Hypotheekbank.
VOORSCHOTEN.
Loop der bevolking.
Gevestigd: H Beekman, Hofweg 7, van
Leiden; W. Zwijnenburg, Leidscheweg 64,
van Loenen a. d. Vecht; Wed. j. H.
Romijn-van Noort, Rijndijk 110, van Ede;
J. H. Volkers, Leidscheweg 174, van Veur;
J. P. Meijn en gezin, Donklaan 66, van
Leiden en Oegstgecst, J. G. Oudenbroek
en gezin, Papelaan 156 e, van Rijswijk
(Z.H.).
Vertrokken: C. van der Meer, naar Zoe-
terwoude; G. Grek, naar DQsseldorf (D.);
M. J. van Stein, naar Alphen a. d. Rijn.
ZEVENHOVEN.
Burgerlijke Stand.
Geboren: Petrus AnthoniusMarie, z van
G. Mourits en M. J. Ekclschot.
Overleden: Jacoba Cats, echtgenoote van
L. D. Huisman, 73 jaar.
ZOETERWOUDE.
Een nieuwe brug.
Giste.-n is begonnen met het tweede
perceel betreffende het verbreeden van
den Rijksstraatweg Leiden—Utrecht onder
deze gemeente
De Zwieterbrug wordt vervangen door
een veel breedere, hetgeen. terwille van
het verkeer zeer noodzakelijk' 1$.
De visscher W. v. L. alhier, kwam gis
teren, toen hij zijn pallngfuiken in de
Ommendijksche Watering ging nazien, tot
de onaangename ontdekking, dat zijn
vischtuigen vermoedelijk door baldadige
handen waren vernield. De politie stelt een
onderzoek in.
De winkelier W. J. Zwetsloot alhier,
deed bij de politie aangifte van het feit,
dat hij gistermiddag op den Hooge Rijn
dijk. waar hij met zijn bakfiets reed, is
aangereden door een auto, waarbij de
bakfiets het moest ontgelden De bestuur
der der auto is doorgereden, doch bij de
politie bekend.
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMllllllllllllllllllllllllllinilllllllllli
Steunt, bij gelijken prijs
en kwaliteit,
De Nederlandsche Industrie.
Hiermede dient gij Uw land
En bestrijdt gij de werkloosheid.
UtiiltlllUtl
NAAR EEN ISOLEMENT.
(Van onzen correspondent).
Berlijn, 9 Juni.
Het (op zich zelf niet bijzonder ver
rassend) bericht, dat het Internationaal
Olympisch Comité in zijn vergadering in
Weenen eergisteren geen wijziging ge
bracht heeft in het voorloopig besluit, de
volgende Olympische Spelen In Berlijn te
houden zoodat deze keuze thans defi
nitief ls heeft ln vele Dultsche krin
gen een opvallend-diepen indruk gemaakt.
Om dit te begrijpen, moet men zich
voor oogen stellen, dat het Duitsche volk
er langzaam maar zeker achter begint te
komen, dat het op het oogenblik ln de
wereld vrijwel absoluut geïsoleerd staat.
Politiek geïsoleerd dat ware nog te
verdragen en te veranderen. Moreel
geïsoleerd; dat ls vele graden erger
De Duitscher weet in het algemeen nog
niet, hoe groot en hoe pijnlijk deze iso
latie ls. Er bestaat geen vrijheid van
drukpers en van andere meenlngsulting ln
Duitschland meer. Niet alleen zijn alle
communistische en sociaal-democratische
dagbladen, tijdschriften enz. verboden,
maar zulk een verbod trof dezer dagen
voor een periode van drie maanden,
die blijkbaar niet gekort schijnt te
zullen worden, een zoo conservatief en
voor de Hitlerbeweglng steeds in het
strijdperk getreden orgaan der zware
industrie als de ..Deutsche Allgemeine
Zeitung". die het zoo nu en dan nog
waagde, eenige critiek te uiten. En dit
verbod werd uitgesproken naar aanleiding
van crltische opmerkingen over de pro-
Itallaansche politiek van de tegenwoor
dige rljksregeering! Waaruit wel blijkt,
hoe onaangenaam het der dictatuur in
Duitschland is, bij het volk twijfel te
doen opkomen aan de duurzaamheid van
de Duitsch—Italiaansche vrienschap, die
inderdaad, sinds op Hongarije en zelfs op
Oostenrijk geen staat meer te maken ls,
het eenige houvast voor de in Duitsch
land verschijnende bladen is gebleven
om der bevolking wfjs te maken, dat van
een absolute politieke isolatie nog niet
gesproken mag worden.
De moreele isolatie Is bij het goedge-
loovig gebleven deel van het Duitsche
volk wellicht nog minder bekend. Maar
zij ls desondanks volkomen. Er is zeker
geen land, geen volk ter wereld, dat de
antisemitische maatregelen van de natio-
naal-socialistische omwenteling goed
praten wil en dat verzachtende omstan
digheden weet te vinden voor het wel
wreede „schoonschip-maken", waarvan
groote Duitsche geleerden, kunstenaars,
Uitvinders en andere specialisten, niet
zelden van wereldreputatie, dagelijks het
slachtoffer worden. En dat de buiten
wereld zoo oordeelten veroordeelt, dringt
ten slotte langs allerlei kanalen toch tot
de Duitsche bevolking door.
Zoo heeft men ln de Duitsche bladen
vrij uitvoerig kunnen lezen, welke golven
van vijandschap den Dultschen schrijvers
op de Pen-Club vergadering ln Ragusa
tegemoetstroomden. De practischc uitslui
ting van de groote Duitsche journalisten-
organisatie, waartoe op het congres van
het hoofdbestuur der Internationale Jour
nalisten Federatie dezer dagen ln Boeda
pest besloten werd, was uit de Duitsche
dagbladen echter niet te vernemen. Hier
had de Duitsche overheid blijkbaar inge
grepen om te verhinderen, dat de ongun
stige berichten uit het buitenland een al
te grooten omvang aannamen. Terwijl
toch nauwelijks te vermijden zal zijn, dat
het „Reichsverband der Deutschen
Presse" besluit, zijn lidmaatschap van de
„Fédération Internationale des Journa
listes" officieel op te zeggen; een feit, dat
ten slotte toch in geheel Duitschland be
kend zal moeten worden.
Zoo kon men ook het telegram niet
doodzwijgen, waarin Toscanini aan
mevrouw Winifred Wagner. die harer
zijds met dezen grooten dirigent evenzeer
als met Duitschlands dictator Adolf Hit
ler zeer bevriend is, meedeelt, dat hij,
gezien de ontwikkeling der dingen in
het artistieke, speciaal het muzikale
Duitschland, waartegen hij onlangs met
vele andere geniale buitenlanders reeds
geprotesteerd had, verhinderd Is zijn be
lofte na te komen om dit jaar in Bay-
reuth te dirigeeren. Waarop Toscanini
doelt, is duidelijk genoeg. Het nieuwe be
wind in Duitschland houdt ook onder
de muzikale grootheden „opruiming" en
duldt bijv. niet meer, dat eerste krachten
als de dirigenten Bruno Walter en Otto
Klemperer hier optreden, of dat andere
joodsche dirigenten, zangers, tooneelspe-
lers en instrumentalisten in Duitsche
landen contracten bezitten. Men kon van
een ras-artlst als Toscanini niet ver
wachten, dat hij zou weigeren, met deze
collega's solidair te zijn, en moet het
betreuren, dat een man als Richard
Strauss bereid gebleken is, in de bres te
springen. Hoe groot Strauss als dirigent
ook moge zijn, een Ersatz" voor een
Toscanini is hij niet. De spelen van Bay-
reuth zijn zonder den genialen Italiaan
geen internationale attractie meer, en de
Duitsche nationaal-socialisten zullen nog
eens ernstig betreuren, dat zij door hun
radicalisme de geheele wereld, en zelfs
de Italiaansche „vrienden", die van
antl-semitisme niets weten willen, zoo
tegen zich in het harnas gejaagd hebben.
Het is verder ook aan te nemen, dat
een andere geweldige bron van inkom
sten en een machtige moreele factor voor
Duitschland, het vreemdelingenverkeer,
onder de nieuwe omstandigheden zeer
zwaar te lijden zal hebben.
Wij hebben op deze plaats niet mede
gedaan aan de ophitsing ln een zeker deel
der bultenlandsche pers tegen het nieuwe
Duitschland. al was het alleen reeds om
dat de eerlijkheid gebood te berichten, dat
de „Greuelcampagne" tegen het „Derde
Rijk" onbehoorlijke vormen had aange
nomen en met de waarheid niet ln over
eenstemming te brengen was. Verbitterde
Joodsche en marxistische vluchtelingen
zijn, ten deele uit persoonlijke maar voor
al ook uit politieke overwegingen, de
hoofdschuldigen aan deze oneerlijke anti-
propaganda geweest. Wij meenen ook
heden, dat het onze plicht ls er op te
wijzen, dat de buitenlandsche zieke of
toerist, die ln Duitschland afleiding of
genezing wil zoeken zich niet door zoo
genaamde onrustige toestanden behoeft
te laten afschrikken om de eenvoudige
reden, dat het nergens in Duitschland
onrustig is en van een onaangename
VOOR KLEINE TUINEN.
Gieten en sproeien.
BIJ droog en zonnig weer valt er ln den
tuin gewoonlijk heel wat te gieten en to
sproeien Wel Is het voor den amateur
vaak moeilijk om uit le maken wat wel en
wat niet gegoten moet worden. Vooral dc
laat in het voorjaar geplante boomen
heesters en conifeeren vragen dan onze
aandacht. Immers hebben deze zich nog
niet voldoende kunnen herstellen en daar
de verdamping al spoedig grooter is dan
de vochtopname ls verschrompelen van
de bladeren en soms inkrimpen van het'
hout vaak het gevolg. Dergelijke planten
gieten of sproeien we een paar maal daags
waarbij vooral de takken en bladeren wor
den gesproeid. De gTondoppervlaktc tus
schen deze houtgewassen kunnen we met
wat ruigte bedekken, waardoor de inwer
king van dc zonnestralen en van opdro
gende winden zooveel mogelijk wordt ge
broken Van pas geplante boomen of
boompjes kan men de stammen Insmeren
met een mengsel van klei, kalk en koe
mest. of omgeven met een stuk jute of
fijn rijshout, om het Indrogen der stam
men te voorkomen Hoe gladder de schors
van deze stammetjes ls. hoe meer ls dit
noodig Pas uitgeplante zomerbloemen en
gescheurde voorjaarsbloeicrs moeten ook
zorgvuldig worden gesproeid of gegoten,
terwijl het vaak noodig zal blijken, om
tijdelijk eenlg schermmateriaal aan te
brengen, totdat de planten voldoende zijn
aangeworteld. Ook het gazon zal regel
matig moeten worden gesproeid, vooral
daar waar dit steeds kort wordt gehouden.
Waar we met de maaimaehlne maaien is
het aan te raden om het gemaalde gras
te laten liggen totdat het geheel verdroogd
is. Het beschermt dan het pas gemaalde
gazon tegen verbranden. In het algemeen
gieten we bij voorkeur ln den laten na
middag of avond: het water zal dan niet
zoo spoedig verdampen. Sproeien doen we,
waar dit noodig ls den gehcelen dag door.
Ook bij het gieten gebruiken we een broes
opdat de bodem niet te veel wordt dicht-
gespoeld Bij het gieten zorgen wc dat de
grond doornat wordt; daarom zal het op
drogen grond vaak noodig zijn om twee
keer te gieten. Bij het sproeien is het
daarentegen voornamelijk te doen om de
planten en de grondoppervlakte te bevoch
tigen, waardoor tijdelijk een vochtige at
mosfeer om de planten wordt verkregen.
Hetzelfde geldt ook voor het gieten en
sproeien van planten in bakken en kassen.
Daar kan men door sproeien ook een vaak
wensehelijke temperatuursverlaging op 'C
heetst van den dag bewerkstelligen.
ONZE TELEFOONNUMMERS:
(op 2 lijnen)
stemming jegens buitenlandsche bezoekers
die zich niet in Duitschlands binnenland-
sche politiek mengen, niet het minste to
bemerwen valt.
Maar er ls een geheel ander argument
tegen het komen naar Duitschland Men
heeft hier Ingezien, dat onder de tegen
woordige omstandigheden het vreemde
lingenverkeer meer dan ooit onmisbaar
is en wil nu een propaganda op groote
schaal beginnen, waarvoor men vooral de
in Berlijn gevestigde buitenlandsche
journalisten, die men reeds een reis door
Beieren aangeboden heeft, noodig blijkt
te hebben Niet weinige Journalisten
hebben lntusschen geweigerd, een uitnoo-
diging aan te nemen, waarop zij onder
andere omstandigheden zeker gaarne zou
den zijn Ingegaan. Voor hun argumenten
schijnt mij het een en ander te zeggen.
In de eerste plaats willen zij hun jood
sche lezers niet verbitteren door propa
ganda voor toeristenverkeer ln een Staat,
die den jood als mensch-tweede-klasse be
schouwt. Maar voorts komt het hun niet
juist voor. buitenlanders op Duitschland
opmerkzaam te maken, terwijl tegelijker
tijd de Duitsche regegrlng een grootsche
propaganda maakt voor het blijven van
Duitsche reizigers.... ln eigen land!
Verkeerspropaganda van internationaal
karakter behoort op wederkeerigheld te
berusten. Er op te rekenen, dat het bui
tenland naar Duitschland gelokt zal wor
den, terwijl den Duitschers wordt afge
raden (en zelfs, waar het ambtenaren en
beambten betreft, met bedreigingen(l)
hun geld naar het buitenland te brengen:
dat is toch waarlijk al te naïef!
En overigens: is Duitschland op het
oogenblik werkelijk een bijzondere attrac
tie? Gelijk gezegd: van onveiligheid ot
onvriendelijke stemming is geen sprake,
de genezende kracht der tallooze bronnen
is gebleven, de schoonheden van de lan
douwen en de aantrekkelijkheden der
volksstammen zijn niet van politieke om
wentelingen afhankelijk. Maar als cul
tureel centrum ls het Duitsche Rijk voor
loopig allesbehalve meer een middelpunt,
dat lokt. De beste Duitsche zangers en
tooneelspelers zijn in Weenen te genieten,
het Duitsche artistieke leven speelt zich
als 't ware onder een wollen deken af.
De dictatuur heeft ook hier het onver
mijdelijk gevolg gehad, dat de kunst zich
verbitterd en onderdrukt gevoelt In de
bevolking heerscht. waar men ook heen-
komt, een eenzijdige nationalistische
koorts dan wel een schuwe afzondering
uit vrees voor denunciatie. De trotsche
vroolijke stemming, die ons de nieuwe
overheid zoo gaarne wil opdringen is
eigenlijk buiten de rijen der ultra-natio
nalisten nergens te vinden.
Waarom wij gelooven. dat de Isolatie
eer toe- dan af zal nemen.
En toch ware het zoo schoon, kon men
den Duitschen vrienden weer van harte
de hand reiken!
ROLAND
82 I
