74ste Jaargang
DONDERDAG 8 JUNI 1933
No. 22459
STADSNIEUWS.
GELENGD NIEUWS.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
BUITENLAND.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVER ILNTÏEN:
CM. ner regel voor advertentlëD int Leiden en plaatsen
Baar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle
andere adverten'.lën 35 Cts per regel Kleine Advertentlën
uitsluitend b'J vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts
tl) een maximum aantal woorden van 30
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van
Ihrieven 10 Cts porto te netalen - Bewijsnummer 5 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT::
Voor Leiden per 3 maanden f. 2.35; per week f 0.18
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week ..0.18
Franco per post 1.2.35 portokosten.
j nummer bestaa! uit DRIE Blades
EERSTE BLAD.
mij tot BEV. DEK TOONKUNST.
Algemeene ledenvergadering van
de aldeeling Leiden.
In de gisteravond in café-restaurant „In
n Vergulden Turk" gehouden Jaarver
der mg van de afdeeling Leiden van bo-
nëenoemde vereeniging, werd het jaar-
islag van den secretaris, den heer B. J.
Kortmann onder dankzegging onver-
derd vastgesteld. Op voorstel van de
scommissie werd de penningmeesteresse.
ej. Fiiippo gedéchargeerd waarbij haar
k iverd gebracht voor haar nauwkeu-
beheer. Het hierna volgende agenda-
t „bestuursverkiezing" lokte eenige
scussie uit. In de beide vacatures
Ptaan door het bedanken van den heer
rtmann en wegens uitbreiding van het
ïuur werden voorgedragen de hee-
n G. R. D. Crommelin en Louis A. Dries-
n. De heer Kortmann verklaarde zich
gin deze candidatuur. Niet terwille van
e pmonen doch vanwege het feit. dat
jaen bestuurslid zijn van de Mij voor
nkunst. Waar ook jhr. A. C. von Wei-
i ran beide vereenlgingen bestuurslid is
B ie dirigent van het koor van .Bevor-
ng" tevens directeur is van de Mu-
ücnool der Maatschappij, was de heer
i.-tmann van oordeel dat het bestuur bij
bespreking van eventueele fusie-plan-
n niet voldoende vrijheid van handelen
d.
De beide voorgedragenen werden ech-
met meerderheid van stemmen ge
in.
Aan het einde der zeer slecht bezochte
"adering dankte de voorzitter jhr. von
'iler den heer Kortmann voor het zeer
;e wat deze gedurende een lange reeks
jaren ais bestuurslid en secretaris
de afdeeling heeft gedaan.
DE VUILNIS-AUTO KAN ER
PRECIES DOOR!
afdeeling leiden nederl.
tooneelverbond.
Algemeene ledenvergadering.
Onder voorzitterschap van mevr. W. van
uie—Van Embden hield gisteravond de
leeling Leiden van het Nederlandsch
neelverbond haar algemeene ledenver-
^lertng.
I Na goedkeuring der notulen, bracht de
.'etaris, de heer A. Goekoop, het jaar-
rslag uit. Leiden behoort al is het leden-
"1 iets gedaald even onder de honderd
gelukkig nog tot de beste afdeelingen.
'er bet afgeloopen seizoen wordt gezegd:
1 .Evenals vorige jaren gaven wij onzen
den een reductie van 10 procent op de
It abonnementsvoorstellingen, welke het
ouwburgbestuur organiseert, en 20 pro
nt reductie bij de opvoering van alle
ukken welke voor de eerste maal te Lei
zen werden vertoond. Bovendien verleen-
fn wij onze medewerking door een re
nt's van 50 procent te geven, bij de
ridracht .Carrière" door mevr. Charlotte
"hier Deze avond werd georganiseerd
"r de verschillende Leidsche Studenten-
teenigingen Ten slotte ontvingen onze
"en een gratis toegangsbewijs voor de
voering van .Amor in de pastorie" blij-
1 van Jac. Ballings op 27 Februari op-
nvoerd door het Rotterdamsch-Hofstad-
^ooeel De keuze van het bestuur was op
t stuk gevallen omdat de schrijver een
'"erlandsche auteur is en het stuk elders
en groot succes had Dit bleek ook te
'oen het geval te zijn."
Het iaarverslag werd onder dankzegging
-gekeurd.
Nadat namens de kascommissie verslag
a' uitgebracht dat de rekening der
penningmeesteresse. mevr. v. d Eist—Coe-
rgh geheel in orde was bevonden werd
Re gaarne gedechargeerd Er is een klein
'e saldo Tot leden der kascommissie
or 1932/33 werden aangewezen de hee-
Dro'' v Italiie v Beek en mej De
A,s bestuursleden werden herkozen
ffvr. S. de Vries—De Vries en de heeren
■n Chnstiaanse en A. GoekooD.
uAfgevaardigden naar de alg. verga-
,-_-ng te Den Haag op Zaterdag a.s. wer-
r la"gewezen mevr v. Itallie en mevr
or- h 1 "navna de beschrijvingsbrief
t ve vergadering waaroo statuten-
ne! uitvoerig werd afgehandeld.
academische examens.
üenSaagd voor bet candidaats-examen
'Htb-lern1 - de dames A- M- c de Boer
J S
0' L. C v. d Meer (Den Haag),
Itj.r, u Beek 'Den Haagi. G. H Werner
1 d Haagi f Westerveld (Haarlem) en
B E Hoshusius iDen Haagi en de heeren
(Den n. Zanten (Oegstgeest) G. C. Smit
N v d°' J M Gerrltzen (Den Haag),
'Den h, ek <Den Haag) D N. Graubert
I p p„?' R A Braun (Schevenlngen).
•Den h, IDen Haag) A H. Ferguson
i^'Bemn J Ede' 'Rotterdam). W. J.
(Delft, NUmegenen A J Schreuder
S*''errivJ£or,dp' doctoraal examen rerhts-
®aag) m heeren J A Jonker (Den
d H. g. Engelberts (Arnhem).
Een onzer abonnés zond ons bovenstaand
merkwaardig kiekje: de auto van den Rei
nigingsdienst komt sinds korten tijd ook
langs de Rijnzichtstraat waar zij precies
door kan! Men begrijpt, hoe zij bij de be
woners aan dit smalle straatje met ge
juich werd begroet! Men is niet gewend,
daar zulke moderne vervoermiddelen te
zien passeeren.
handelsregister
kamer van koophandel.
Opheffing:
J. Vlasveld, Rijn- en Schiekade 121,
Leiden. Commissiehandel in groenten en
visch.
Wijzigingen:
F. Muys van de Moer. Plantsoen 49, Lei
den. Commissionair in effecten.
Uittredend procuratiehoudster: mej. M.
C Battaerd Leiden, dd. 1931.
Stalhouderij de Jong, Hoogewoerd 164,
Leiden. Stalhouderij.
Bovengenoemde handelszaak is onderge
bracht bij de vennootschap onder firma:
Gebr de Jong.
Garage Gebr de Jong, Hoogeowred 164,
Leiden. Verhuurinrichting, stalling, repa
ratie. handel in guto's.
Wijziging handelsnaam in: Gebr. de
Jong.
Bijv. uitgeoef bedr.: stalhouderij.
Nieuwe vennoot' L P. de Jong. Leiden.
Joh de Geest. Steenstraat 18. Leiden.
Vleeschhouwerij en spekslagerij.
Bijvoeging uitgeoefend bedrijf: expor
teur van spek.
Leidsche Manege, Kaiserstraat 13. Lei
den.
Uittredend commissaris J Roos. dd. 1930
W. v. d. Wijngaard, Lage Rijndijk 27,
Leiden. Winkelier en broodbakker.
Gistermiddag is ten nadeele van den
13-j. O alhier een rijwiel gestolen, dat hij
onbeheerd had laten staan op een terrein
nabij de Driftstraat.
Onze stadgenoot, de heer K. de Vries
is te 's Gravenhage geslaagd voor het
machinisten-examen diploma B.
Tot nieuwe leden van het Provin
ciaal Utrechtsch Genootschap van Kun
sten en Weten=rbaooen ziin op de giste
ren gehouden 160=te iaarlijksche algemee
ne vergadering benoemd:
in de sectie van rechtsgeleerdheid en
staatswetenccbgr,nen nrof dl' J M van
Rammelen a'hier en mr. J. W Beyer te
Wassenaar en
in d? sent:° van l»tt"-kunde w'.jsbevee'--
te en eescb'sdenis de bre: H T Damsté
te Oegstgeest en nrof- dr. J H Thiel al
hier
Aan prof. dr. C Snouck Hur?ron>e die
dit iaar ziin zouden iubileum als lid van
het genootschap zal vieren werd een tele
gram van gelukwenscb verzonden.
BRANDEN
Gistermiddag ontstond brand in de
broodbakkerij, annex boerderij van den
heer Gruithuizen, gelegen in net gehuent
Greffeling nabij Alphen (Geld Aange
wakkerd door den feilen wind en mede
tengevolge van de groote dr'ogte, sloeg het
vuur over naar twee naast gelegen boeren
woningen, bewoond door de families van
Kent en van Mol'enberg. De brandweer
van Alphen kon niet voorkomen, dat zoo
wel de broodbakkery, annex boerderij, als
de beide boerenwoningen geheel afbrand
den. Ook de inboedels gingen grootendeels
verloren.
Door onbekende oorzaak is brand uitge
broken in de woning van den heer H. te
I Venray. Woning en inboedel werden een
prooi der vlammen. Verzekering dekt de
schade.
Door onbekende oorzaak is brand uitge
broken in de schuur van den landbouwer
A. Vos te Budel (N.Br.). Een groote partij
hooi en stroo en »nkele landbouwwerktui
gen gingen verloren. Door krachtig ontre
den van de brandweer kon de boerderij
gesnaard blijven. Verzekering dekt de
schade.
Gisteren is de boerenbehuiztng van H
Groenen aan de Hommelstraat te Beunln-
gen iGeld geheel door brand vernield.
Ook de inboedel -is verloren „egaan. De
brandweer stond wagens gebrek aan water
machteloos tegenover dp vuurzee Omtrent
de oorzaak van den brand is niets bekend.
De schade wordt door verzekering gedekt.
Een geheimzinnige brand heeft in den
afgeloonen nacht in Megen (NBr.) ge
woed. Omstreeks kwart voor één ontstond
brand in de bakkerij van den heer J. F.
Benkers. die juist aan het begin van de
kom der gemeente woont
De heer Benkers is reeds eenigen tijd
ziek en wordt verpleegd in het ziekenhuis
te Veghel.
Gisteravond waren zijn zoon en dochter
naar het ziekenhuis geroepen omdat zijn
toestand ernstig zou zijn. De woning be
vat achter den winkel een electrlsche bak
kerij, terwijl de familie de bovenverdie
ping bewoonde. Bij het uitbreken van den
brand waren in het perceel aanwezig een
jong meisje, een dochtertje van den post
bode. dat wel eens meer in deze woning
slaapt in een z.g opkamer achter den
winkel. Boven sliep de knecht. Omstreeks
kwart voor één werd het ongeveer 12-ja-
rige meisje, naar zij verklaarde, wakker
door stemmen, die zeiden, dat er toch
niets te stelen was en zeiden dat zij daar
om den boel maar in brand zouden ste
ken. Het kind is toen opgestaan en ont
dekte den brand. Zij wekte toen den
knecht, die. daar de trap reeds brandde,
aan de achterzijde door het raam wist te
ontkomen. Spoedig was de brandweer ter
plaatse, die er in slaagde door de om
liggende perceelen nat te houden, uit
breiding van den brand te voorkomen. De
bakkerij met bijbehoorende loods brandde
totaal af. alleen de voorgevel bleef staan.
Zoowel ln het woonhuis als in de loods is
tegelijkertijd brand ontstaan.
De burgemeester van Megen stelt in-
tusschen een onderzoek in.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
VERDRONKEN.
Gistermiddag is te Tilburg van de brug
over het Wilhelminakanaal aan de Ooster-
wtjksche baan een achtjarig jongetje der
familie Wagemakers bij het spelen te
water geraakt en verdronken. Een maie-
chaussée, die even later kwam toegesneld,
sprong den kleinen drenkeling na en
bracht hem op het droge. Pogingen om de
levensgeesten nog op te wekken, hadden
geen gevolg meer.
De adjudant-onderofficier der infanterie
P. C. Noorlander uit Nijmegen is gister
middag op de zwemplaats in het (A yter
meer bij Beek van een springplank ge
sprongen. Getuigen, die bij zijn springen
meenden te zien, dat hem iets man
keerde. sprongen hem terstond na. Hu
werd dood opgehaald De geneeskundige
te Cranenburg vermoedt, dat de doodsoor
zaak hartkramp is_ geweest
De 25-jarige landbouwer M Schenk uit
de Wieringerwaard. is gistermiddag te
Bergen aan Zee bij bet baden verdronken.
De man was nog door den badmeester
tegen den sterken Noordoostenwind waar
bij de zee zeer gevaarlijk is gewaarschuwd
terwijl de badman ook nog toen hij zag
dat de man in nood verkeerde, reddings
pogingen heeft aangewend Het geluktp
hem zelfs eenmaal den drenkeling te pak
ken te krijgen doch hij zag zich door den
sterken stroom genoodzaakt hem weer los
te laten. Het lijk is nog niet aangespoeld.
een week van het verbrande boek
De Tsjechoslowaaksche boekhandelaren-
en uitgeversbond heeft een week van net
verbrande boek ingericht. In de geheele
republiek zullen in de etalages uitsluitend
de boeken tentoongesteld worden van de
schrijvers, wier werken in Duitschland ver
brand zijn.
o
koning der inlanders.
Een gevangene van de Fransche straf
kolonie op Duivelseiland eens een arts in
Zuid-Frankrijk, die in 1927 wegens moord
tot levenslange verbanning veroordeeld
was heeft weten te ontsnappen en, door
doktersdiensten te bewijzen, het vertrou
wen weten te winnen van de bevolking van
een klein eiland ter hoogte van de kust van
Venezuela, waar nij thans ongeveer als
„koning over de inlanders" leeft.
Tijdens zijn verblijf op duivelseiland
werd hij wegens een verwonding aan den
voet in het ziekenhuis opgenomen /aar hij
het hem dagelijks gegeven glas wijn ver
kocht voor een franc en zoodoende geld
bijeen wist te sparen.
Hij vond een kaart van de kust van
Guyana naar Panama en met acht andere
gevangenen werd het ontvluchtingsplan
ten uitvoer gebracht.
In een roeiboof voeren zij de rivier af en
wisten na 21 dagen gemarteld te zijn door
honger, dorst en de gloeiende zon Vene
zuela te bereiken, waar hun wegen zich
scheidden.
De dokter zette zijn zwerftocht nog voort
en bereikte het eiland waar hij zijn prak
tijk onder de inlanders en de weinige
blanken ging uitoefenen
Thans is hij vrij welgesteld, is getrouwd,
herft twee kinderen en een auto. staat hij
de inlanders in hoog aanzien en wordt door
hen als hun leider erkend.
DOOR DE WARMTE BEVANGEN.
Gistermiddag is de 75-jarige B. uit
Merxem (België), die zich met den trein
van half 7 uit Breda naar België zou be
geven vermoedelijk bevangen door de
warmte, na het instaripen onwel gewor
den.. Hij werd naar het St. Ignatius-
ziekenhuis te Breda overgebracht, waar
hij bij aankomst bleek te zijn overleden.
DOOR EEN AUTO GEGREPEN.
Gistermiddag te omstreeks vijf uur zijn
het broertje en zusje Helgering. wonende
aan den Soesterweg te Amersfoort, die
plotseling uit het bosch ..Birkhoven" ach
ter een stilstaande vrachtauto om de
Barchman Wuvtlerriaan oplieDen door
een passeerende auto gegrepen. Het 7-
jarie meisje bekwam een sleutelbeen
fractuur en een gebroken arm. terwiil het
4-jarig ioneetie een boven arm breuk en
een hersenschudding oolien Belde kin
deren ziin na door twee med'ei voorloonig
te ziin behandeld, paar bet St. Elisabeths
Gasthu's overgebracht De toestand van
het jongetje is aeer ernstig.
DE HEER DES HUIZES ZETTE
ZELF THEE
De heer W. M., wonende aan den
Westerbrink te Veendam, wilde gistermid
dag tijdens afwezigheid van zijn vrouw,
een kopje thee zetten Hij maakte hier
voor de kachel aan en ging even ln den
tuin wandelen Na ongeveer tien minuten
bemerkte hij tot zijn grooten schrik, dat
zijn huls ln orand stond en de vlammen
reeds uit het dak sloegen M dte eerst
een kind in veiligheid bracht wilde daar
na met behulp van buren nog eenlg huls-
raad redden doch dit mocht hem niet
gelukken daar het vuur wegens de gewel-
digp droogte zoo snel om zich heen greep,
dat pinnen korren titri Pet geheele huls
tot den grond was afgebrand. Huis en
inboedel waren verzekerd. TeL
onweer in spanje.
Hevige onweders, die met wolkbreuken
gepaard gingen, hebben in verschillende
provincies van Spanje groote schade aan
gericht. In de provincie Saragossa zijn
overstroomingen voorgekomen De schade
wordt op eenige millioenen peseta's ge
raamd
ONTPLOFFINGEN IN KRUIT
MAGAZIJNEN IN JAPAN.
In de kruitmagazijnen der Japansche
luchtvaart te Hamamatsoe hebben drie
hevige ontploffingen plaats gehad, waar
door een tiental personen gedood of ge
wond werden. Verscheidene gebouwen
zijn verwoest
Later heeft een vierde ontploffing
plaats gehad, waardoor opnieuw zes per
sonen zijn gedood
Verscheidene gebouwen in de omgeving
ziin door de kracht dezer ontploffing
zwaar beschadigd.
NOODWEER IN ONTARIO.
Een vreeselijk onweer heeft de Cana-
deesche provincie Ontario geteisterd. In
tal van huizen sloeg de bliksem in. o.a. in
twee scholen De instortende schoolgebou
wen bedolven een aantal kinderen onder
de puinen. 40 kinderen werden gewond,
één daarvan zwaar. Verder is de bliksem
in een kerk geslagen. Bij het blusschlngs-
werk viel een ladder om. waardoor een
brandweerman gedood werd en drie an-
derp gewond.
ERNSTIG ONGELUK
IN OOST OPPER-SILEZIE.
Gistermiddag heeft bü het aanleggen
van een waterleiding te Kattowitz een
ernstig ongeluk Dlaats gevonden Een
Joneen. die naar de werkzaamheden stond
te kijken, werd eveneens ernstig gewond.
Tot nu toe is nog pas een der slachtoffers
geïdentificeerd.
BINNENLAND
Prof. dr. G. Sevcr.ster volgt prof. dr.
L. Knappert op als kerkelijk hoojjleeraar
aan de Leidsche Universiteit. (Laatste
Ber., 1ste Blad).
Herdenking te 's-Gravenhage van het
75-jarig bestaan der rijksveldwacht.
(3innenland, 3e Blad).
Onze lange omroep-golf in gevaar.
(Binnenland. 3e Blad.)
Dc uitvoering van de geldsehieterswct;
aanwijzingen voor de gemeentebesturen.
(Binnenland, 3e Blad).
Het 70-jarig bestaan van Neerbosch.
(Binnenland, 3e Blad).
De brochure van mr. Duys zal binnen
kort verschijnen. (Binnenland, 3e Blad).
De Nederlandsche Bank stelt een enquête
in naar den omvang van de Nederlandsch»
vorderingen op Duitschland. (Financiën,
3e Blad).
BUITENLAND
Het Pact van Vier is gisteravond tc Rome
geteekend. (3e Blad, Bultenl. en Tel.,
Ie Blad).
Rede van Mussolini in den Italiaanschen
Senaat. (3e Blad).
Naar een regeeringscrisis in België
(Bultenl., Ie Blad).
Het Deficit on de laatje Duitsche bc-
grootingen. (Bultenl., Ie Blad).
Ontploffingen in Japansche kruitmaga
zijnen. (Buitenl. Gemengd en Tel., Ie BI.).
OVER DEN ATLANTISCHEN OCEAAN.
Het Dornier Walvliegtuig D 2069 „Mon-
sun" is in twee étappen over het Zuidelijk
gedeelte van den Atlantischen Oceaan ge
vlogen met een tusschendaling op de
„WestDhalen" De start van boord van de
„Westphalen" geschiedde door middel van
de groote catapult-lnstallatie
juweelen- en gouddiefstal
opgehelderd.
De groote goud- en juweelendiefstal, die
S Juni ln Charlottenburg gepleegd is door
personen, die zich voor electrtciens uit
gaven. is thans opgehelderd De twee
daders ziin gearresteerd Ook een vroegere
bediende van het huis waar de diefstal is
gepleegd, is in arrest gesteld.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Het Pact van Vier is er! Verdere
besprekingen.
Het is eindelijk toch gelukt: het Vler-
mogendheden-Pact is tot stand gekomen!
Duitschland heeft zijn wijzigingsvoorstel
len teruggenomen en heeft genoegen ge
nomen met den door Frankrijk opgestel-
den tekst. Na hetgeen daarover reeds was
gemeld bevat deze geen verrassing meer,
(Men zie daarvoor elders
Ongetwijfeld brengt dit verdrag niet
hetgeen er aanvankelijk van werd ver
wacht. Frankrijk heeft onder pressie der
Kleine Entente en van Polen, die vreesden,
dat dit pact der vier Europeesche groot
machten de andere landen zou willen over-
heerschen en bovendien zou willen tomen
aan de door de vredesverdragen vastge
stelde grenzen, volgens het systeem van
nous traiterons de vous. chez vous en sans
vous. weten door te zetten, dat aan dc
tekst geschaald en nog eens geschaafd ls.
zoodat tenslotte de Kleine Entente werd
gerustgesteld. Alleen Polen ls tot het einde
toe afzijdig gebleven. Maar al is dan de
beteekenls van het pact verkleind, zonder
beteekenis is het daarom toch niet! Het ls
een stap verder op den weg. aangewezen
door het Verdrag van Locarno en het
Briand-Kellog-pact!
Zeer juist heeft Mussolini in zijn rede
in den Senaat uiteengezet, hoe er geen
sprake mag zijn van een te groot optimis
me. daar het pact slechts beteekent één
schrede verder naar oplossing der diverse
vraagstukken. Doch dat is het dan ook en
in dien zin ls er reden tot verheugenis.
Het allerbelangrijkste ls echter mis
schien wel, dat de Fransch-Italiaansche
verhoudingen er zeer door worden verbe
terd. Dat ls een feit van zeer veel gewicht,
dat niet te laag mag worden aangeslagen!
Wanneer 12 dezer de economische confe
rentie bijeenkomt is er tevoren toch een
succesje verkregen.
En misschien brengt Parijs nog 'n tweede
succes.
De heden te Parijs plaats hebbende bij
eenkomst tusschen Eden. Londonderry.
Norman Davis, Daladier en Paul Boncour,
moet beschouwd worden als de laatste
kans om de ontwapeningsbesprekingen te
Genève voor een échec tc behoeden.
De Amerikanen en Engelschen zullen bij
dit onderhoud ongetwijfeld den sterksten
druk uitoefenen op Frankriik. om nu ein
delijk ln de ontwapenlngskwestie kleur te
bekennen en de concessies te noemen
waartoe het bereid Ls Het Ls onmogelijk,
dat de ontwapeningsbesprekingen tot suc
ces leiden als deze Eneclsch-Amerlkaan-
sche pogingen geen resultaat hebben Ook
de economische conferentie zal dan niets
kunnen bereiken. Het heeft geen doel
zoo meent men in Duitschland - de mee
ning te koesteren alsof de economische
conferentie het geschikte Dlatform zou ziin
om in den kring der leidende staatslieden
de kwesties te besnreken die te Geneve
niet opgelost konden worden.
Het Presidium der Ontwapeningsconfe
rentie heeft op voorste] van president
Henderson met algmeene stemmen beslo
ten zich te verdagen tot 27 Juni
De eerste lezing van het Engelsche ont-
werp-verdrag zal heden nog definitief
worden afgesloten.
De conferentie der Oostelijke Land-
bouwstaten is geëindigd met 'L aannemen
van de volgende zes der voornaamste
